Je kunt altijd blijven sleutelen aan je thuisnetwerk. Oudere apparaten worden vervangen door nieuwe en er komen ook steeds toestellen bij, zoals mobiele apparaten, een ip-camera of een nas. Als de facto thuisnetwerkbeheerder moet je dat steeds complexer wordende netwerk maar zien te beheren, monitoren en beveiligen. Je thuisnetwerk beheren doe je aan de hand van deze tips en (gratis) tools.

In een doorsnee thuisnetwerk zijn er natuurlijk geen centraal gestuurde beleidsregels zoals in een bedrijf. Het gaat om allemaal afzonderlijke apparaten die losjes in een netwerkverband zijn opgenomen via een router. Juist dat maakt het best lastig voor een thuisnetwerkbeheerder om alles overzichtelijk en beheersbaar te houden. Plus dat het thuis niet de bedoeling is dat het onderhouden van het thuisnetwerk al te veel geld kost. Daarom focussen we ons in dit artikel vooral op gratis tools.

01 Mobiele scan

Het kan erg nuttig zijn om een actueel overzicht te hebben van de apparaten die met je netwerk zijn verbonden. Je komt al het een en ander te weten via de webinterface van je router, bijvoorbeeld in een rubriek als Lijst met apparaten. Je krijgt heel wat meer informatie met een mobiele app als Fing, beschikbaar voor zowel Android als iOS. Zodra je een scan uitvoert op het toestel (dat met je thuisnetwerk is verbonden, zowel draadloos als bedraad) worden alle gedetecteerde netwerkapparaten overzichtelijk opgesomd, inclusief hostnaam, ip-adres, mac-adres en fabrikant. Je hoeft zo’n apparaat maar aan te tikken en er komen extra functies beschikbaar als wake-on-lan, ping en traceroute. Handig is ook dat je zo’n apparaat kunt laten scannen op beschikbare netwerkservices als ftp, telnet, http, netbios etc. Wij gebruiken deze app bijvoorbeeld geregeld om na te gaan of de (http-)service van onze ip-camera het nog doet. Een degelijk alternatief is HE.NET Network Tools, dat eveneens voor Android en iOS beschikbaar is.

©PXimport

02 Netwerkscan

Nog meer mogelijkheden krijg je via de gratis applicatie Axence netTools voor Windows. Wel wordt je tijdens de installatie gevraagd je bij de producent te registreren, waarna je via e-mail een activatiecode ontvangt. Het gaat om een echte toolkit met allerlei mogelijkheden. Zo kun je via de knop Scan network je hele netwerk laten analyseren: het volstaat dat je een willekeurig ip-adres binnen je netwerk invult, waarna netTools je netwerk zal scannen. Via Options in het linkervenster bepaal je zelf wat je precies wilt scannen: Hosts only (waarbij eigenlijk alleen een ping wordt uitgevoerd), Services of Ports. Bij deze laatste kun je zelf ook de poortnummers laten invullen waarop je wilt checken. De informatie verschijnt dan in het rechtervenster: ip-adres, hostnaam, mac-adres, responsetijd en mogelijk ook de actieve netwerkservices en/of poortnummers. Je kunt zo’n scan bijvoorbeeld uitvoeren wanneer je het ip-adres van een toestel te weten wilt komen of als je wilt nagaan welke services op een toestel actief zijn.

©PXimport

03 Systeeminformatie op afstand

Om de functies van netTools te gebruiken hoef je niet per se bij een specifieke (Windows-)computer te zijn: netTools kan het systeem namelijk ook van afstand benaderen. Het systeem in kwestie moet natuurlijk wel aan staan en verder zijn er nog een paar technische randvoorwaarden. In plaats van alles handmatig in te stellen, laat je dat aan netTools over. Kopieer het bestand WmiEnable.exe (dat zich in een submap van de netTools-installatiemap bevindt) en voer het eenmalig als administrator uit op het Windows-systeem dat je op afstand wilt scannen. Voor wie wil weten wat dit tooltje precies prepareert: je verneemt dat hier en door te klikken op WinTools / Enabling WMI on remote computers.

Vervolgens start je netTools op je eigen pc op, druk je op de knop WinTools en vul je de hostnaam of het ip-adres van het remote-systeem in, evenals de lokale aanmeldgegevens voor Windows, waarna je op Connect drukt. Vanuit het linkervenster kun je nu uiteenlopende informatie opvragen, zowel in de rubriek General (systeeminformatie, processen, services, register, logbestanden etc.) als bij Custom WMI queries (beschikbaar geheugen, geïnstalleerde hotfixes etc.).

04 Permanente systeeminformatie

Via de tot nu toe genoemde tools krijg je slechts een momentopname van een apparaat (al dan niet op afstand) te zien. Het zou handiger zijn om op de achtergrond een scan te laten draaien die je zelf op de hoogte brengt zodra er iets noemenswaardig gebeurt, bijvoorbeeld een toestel dat plots (niet meer) in je netwerk actief is. Ook dat kan met netTools. Druk op de knop NetWatch, vul het ip-adres of de hostnaam van het apparaat in kwestie in en druk op de knop Add >, waarna de tool continue ping-verzoeken stuurt (met Disable monitoring zet je die weer stop). Vervolgens klik je op Set alerts en geef je de voorwaarde(n) aan wanneer je een melding wilt ontvangen. Dat kan bijvoorbeeld zijn wanneer de host langer dan x minuten niet meer reageert of als de responsetijd te traag is. Je geeft hier bovendien aan welk soort meldingen je wilt ontvangen: een pop-upvenster, een geluid of een e-mail. Ga je voor dit laatste, dan moet je via de knop Setup eerst de juiste instellingen invullen, zoals e-mailadres en smtp-server.

©PXimport

05 Poortscan

Je doet er ook goed aan regelmatig te controleren of er geen overbodige poorten op je netwerk open staan. Dat doe je best door je netwerk van buitenaf te laten controleren – ongeveer zoals ook een hacker dat doet. Een handige online scanner is ShieldsUP. Klik hier op Proceed en vervolgens op All Service Ports. Je netwerk wordt meteen gescand en elke gescande poort – van poort 0 tot 1055) wordt in de vorm van een gekleurd vakje weergegeven. Een blauw vakje wijst op een gesloten poort, maar nog veiliger is een groen vakje (stealth), aangezien zo’n poort helemaal niet op binnenkomende datapakketjes reageert: de scanner – of hacker – komt in dit geval zelfs niet te weten dat er een poort aanwezig is. Een rood vakje geeft aan dat de poort wel degelijk open is: klik zo’n vakje aan om meer feedback te krijgen. Een rood vakje op poort 80 bijvoorbeeld wijst er wellicht op dat je een webserver actief hebt binnen je netwerk. Als je weet dat die webserver er is en je hebt die inderdaad nodig, dan hoeft dat niet meteen alarmerend te zijn, zolang je zeker bent dat er geen kwetsbaarheden bekend zijn voor die bepaalde webserver.

Je gaat als volgt na of er op een pc applicaties zijn die op bepaalde poorten aan het luisteren zijn naar binnenkomende data. Druk op Windows-toets+R en tik perfmon /res in en druk op Enter. Open het tabblad Netwerk en controleer de rubriek Listener-poorten. Sluit alle applicaties af of verwijder ze desnoods als die niet echt noodzakelijk zijn. Desnoods stel je je Windows-firewall opnieuw in op de standaardinstellingen: tik firewall in de Windows-zoekbalk in, kies Status van firewall controleren, klik op Standaardwaarden herstellen en bevestig je keuze. Houd er wel rekening mee dat je hierdoor wellicht opnieuw bepaalde (legitieme) applicaties de toestemming zal moeten geven van je netwerk gebruik te maken.

06 Routerconfiguratie

Wanneer er een firewall actief is op je systeem, zoals de ingebouwde firewall van Windows, dan zul je wellicht merken dat de meeste poorten zoals het hoort automatisch op ‘stealth’ zijn ingesteld. Blijken er toch nog een aantal poorten open te staan, dan heeft dat wellicht te maken met bepaalde instellingen van je router. Immers, je router mag dan vaak wel als een bijkomende beveiliging fungeren, je kunt je netwerk ook net minder veilig maken als je hier zomaar poorten hebt opengezet via functies als ‘upnp’, ‘port forwarding’ of ‘dmz’.

Je komt trouwens snel te weten of het aan je router ligt, wanneer je de computer bij wijze van experiment – en mét ingeschakelde firewall – rechtstreeks aan je modem hangt, dus zonder tussenliggende router. Vooropgesteld dat in de mogelijkheid bent om de router te omzeilen en je pc rechtstreeks aan je modem te hangen, want in veel gevallen hebben gebruikers een modem-router inéén. Een alternatief is de routerfuncties uitschakelen.

Kleurt de poortscan nu plots veel ‘groener’ dan raden we je aan de instellingen van je router te controleren. Wellicht zijn er bepaalde port forwarding-regels die overbodig zijn en kun je die dus gerust uitschakelen.

©PXimport

Over en weer

©PXimport

07 Cloudbeheer: installatie

Idealiter beschik je als thuisnetwerkbeheerder over een up-to-date statusrapport van alle toestellen binnen je netwerk, en als het even kan verloopt zo’n analyse en rapportering geheel gecentraliseerd. Daar bestaan weliswaar krachtige tools voor (zoals het gratis SpiceWorks), maar die mikken vooral toch op een domeinnetwerk. En ze zijn bovendien lastig aan de praat te krijgen op een thuisnetwerk.

Een eenvoudiger alternatief, waarbij de beheermodule bovendien geheel in de cloud draait, is Opswat Metadefender Endpoint Management (gratis tot 25 toestellen). Registreer je gratis account, klik op de link in de bevestigingsmail en meld je aan bij het online dashboard. Je krijgt een (nu nog leeg) overzicht van de toestellen die je met je cloudbeheermodule hebt verbonden. Klik op +Devices en op Download MetaAccess agents for distribution. Er is een client beschikbaar voor zowel Windows, macOS, Linux, Android als iOS. We nemen de Windows-versie als voorbeeld en gaan ervan uit dat je die client op permanente basis wilt gebruiken. Klik daarom op Install en voer het gedownloade msi-bestand uit. Deze installatieprocedure voer je vervolgens op alle gewenste toestellen binnen je netwerk uit.

©PXimport

08 Cloudbeheer: configuratie

Meteen na de installatie scant de client je systeem op diverse veiligheidskwesties. Je krijgt hiervan een overzicht wanneer je dubbelklikt op het bijhorende pictogram in het Windows-systeemvak: je browser opent met het eerste gedetecteerde probleem. Klik links onderaan op Next issue om door de diverse probleemsituaties te bladeren. Dat kan bijvoorbeeld de vaststelling zijn dat je antivirus niet up-to-date is of al een tijdlang geen scan heeft uitgevoerd, maar ook dat je een of meer schijfvolumes niet hebt versleuteld. Het mag duidelijk zijn dat niet alle gerapporteerde kwesties een even hoog veiligheidsrisico hebben.

Handig is dat alle toegevoegde toestellen netjes rapporteren aan je cloudbeheermodule. Open het Dashboard en klik linksboven op Devices monitored, waarna je het gewenste apparaat aanklikt: je krijgt nu een rapport te zien met informatie als: de status van je firewall, de vrije schijfruimte op je schijf, het resultaat van de dagelijkse Metadefender- antimalwarescan, gedetecteerde kwetsbaarheden, ontbrekende patches etc.

Open in het menu links zeker ook de rubriek Settings. Bij Global Settings / Device Agents kun je onder meer de gewenste scanfrequenties instellen. Bij Reports and Notifications geef je aan hoe vaak je een rapport wilt laten mailen en hoe gedetailleerd dat moet zijn. Overigens kun je hier op elk moment ook diverse rapporten downloaden. Om bepaalde instellingen te wijzigen, zul je eerst een persoonlijke pincode moeten invoeren: die stel je hier in.

Groepsbeleid

©PXimport

09 Cloudbeheer: antivirus

In een professioneel domeinnetwerk wordt virusbeveiliging uiteraard centraal geregeld en kun je als systeembeheerder op elk moment nagaan hoe het met gedetecteerde malware op elk van de clients zit. Dat is iets lastiger in een thuisnetwerk, maar met Sophos Home, geschikt voor Windows en macOS, kom je aardig in de buurt. De gratis versie is beperkt tot drie toestellen, met de Premium-versie monitor je tot tien computers (40 euro voor één jaar).

Nadat je jezelf hebt geregistreerd en een activatielink hebt aangeklikt, kun je aan de slag. Meld je aan op het online dashboard en klik op PC Installer (om Sophos Home op de huidige pc te installeren) of surf naar de genoemde link om de tool op een andere computer te installeren. Na de installatie kun je direct een eerste starten. Je zult merken dat de apparaten waarop je Sophos Home hebt geïnstalleerd ook aan je online dashboard zijn toegevoegd. Klik het gewenste systeem aan en check het tabblad Status: je krijgt hier een overzicht van de mogelijke bedreigingen. Op het tabblad Protection kun je zelf aangeven welke beveiligingen je wilt activeren – houd er wel rekening mee dat nogal wat onderdelen deel uitmaken van Sophos Premium (en in de gratis versie na dertig proefdagen inactief worden). Op het tabblad Web filtering kun je ouderlijk toezicht activeren voor een hele waslijst rubrieken. Je kunt hierbij telkens kiezen tussen Allow, Warn en Block.

10 Ouderlijk toezicht

Maken ook (jonge) kinderen van computers in je thuisnetwerk gebruik, dan wil je vast enig idee hebben wat ze precies allemaal uitvoeren en welke sites ze zoal bezoeken. Dat kan grotendeels centraal worden geregeld. Zo voorzien sommige routers in een module voor ouderlijk toezicht (parental control), geregeld in combinatie met een (betaald) abonnement bij een of andere antivirusproducent. Je kunt ook de eerdergenoemde Web filtering van Sophos Home activeren (zie vorige paragraaf). Of je maakt gebruik van Microsoft Family, beschikbaar voor wie zich met een Microsoft-account bij Windows 10 (of Xbox One) aanmeldt. Meer informatie hierover vind je hier.

Een gratis alternatief is Cisco OpenDNS Family Shield, dat op basis van dns-filtering werkt. Het komt erop neer dat je als dns-servers de adressen 208.67.222.123 en 208.67.220.123 instelt; en dat bij voorkeur op routerniveau zodat het filter meteen op je hele netwerk werkt. Dat volstaat om (de meeste) pornografische sites automatisch te weren.

©PXimport

Netwerkreparatie

De tijd dat een screensaver nodig was om je computerscherm te beschermen tegen inbranden, ligt ver achter ons. Vandaag is een screensaver vooral een manier om je computer een persoonlijk tintje te geven. Met een eenvoudige tool verander je je vakantiefilmpjes of familievideo's in een levendige screensaver die je scherm vult zodra de pc even pauze neemt.

Stap 1: Download PUSH VideoWallpaper

Voordat je een video als bureaubladachtergrond instelt, is het verstandig om eerst na te denken over de juiste clips. Voor een opvallend en toch rustig effect werkt een korte video die in een lus draait meestal het best. Met PUSH Video Wallpaper kun je bovendien een afspeellijst maken zodat meerdere clips elkaar automatisch opvolgen. Deze Windows-app is eenvoudig in gebruik en levert de beste resultaten. Je kunt video's afspelen vanaf de harde schijf, maar ook geanimeerde gifs en zelfs YouTube-fragmenten zijn mogelijk. Het programma is niet gratis: een licentie voor persoonlijk gebruik kost 9,95 euro en een thuislicentie voor vijf pc's 14,95 euro. Er is wel een gratis proefversie, waarbij alleen een klein watermerk rechtsonder zichtbaar is.

De eerste stap is het downloaden van PUSH Video Wallpaper (26 MB). Na het binnenhalen installeer je de tool met het bestand VideoWallpaper_setup.exe. Aan het einde van de installatie verschijnt een pop-up met de vraag of je PUSH Video Wallpaper meteen wilt starten en of je de app ook als schermbeveiliging wilt instellen. Vink beide opties aan en klik op Voltooien.

Stap 2: Instellingen

Via het pictogram in het systeemvak kun je met de rechtermuisknop de instellingen openen. Klik bovenaan op het kleine voorbeeldscherm om een afspeellijst samen te stellen. Er staan standaard enkele voorbeeldvideo's klaar. Verwijder die en voeg je eigen filmpjes toe die je als screensaver wilt gebruiken. Ga vervolgens terug naar het tandwieltje en schakel de optie Start with Windows uit. Klik ten slotte op Instellen als schermbeveiliging. De ontwikkelaar gaat ervan uit dat je de tool gebruikt als video-wallpaper. De screensaverfunctie is eigenlijk een extraatje. Door het automatisch opstarten uit te schakelen, gebruik je de app uitsluitend als screensaver en niet als dynamische bureaubladachtergrond.

Stap 3: Als schermbeveiliger instellen

Herstart de pc en ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging. Hier kun je dan PUSH Video Screen Saver selecteren voor schermbeveiliging.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.