Slimme producten zoals een thermostaat, verlichting en rookmelders worden steeds normaler. Maar waar moet je eigenlijk aan denken bij een slim huis? Wij zetten (een gedeelte van) de mogelijkheden voor je slimme huis op een rij.

Een slim huis is eigenlijk niets nieuws. Decennia geleden werd er al gesproken over domotica waarmee bijvoorbeeld verlichting centraal kon worden aangestuurd. Toen werden er voornamelijk bedrade systemen gebruikt. Bedrade systemen bestaan nog steeds, maar zijn doorgaans prijzig en lastig te installeren zijn omdat er kabels naar een centraal punt getrokken moeten worden. Voor thuis zijn systemen die gebruikmaken van draadloze communicatie daarom al snel de enige keuze. Sommige slimme producten worden verkocht inclusief een eigen bridge, maar er zijn ook losse draadloze producten zoals schakelaars en sensoren te koop die gebruikmaken van standaarden als KlikAanKlikUit (KAKU) of Z-Wave en die je kunt koppelen aan een eigen domoticasysteem. Vanaf pagina ## in dit nummer lees je meer over de verschillende standaarden.

Verlichting

Slimme verlichting maakt het mogelijk je lampen via je smartphone of domoticasysteem (buitenhuis) te bedienen. Bediening kan doorgaans ook met draadloze wandschakelaars op batterijen die je overal op de muur kunt monteren. De precieze mogelijkheden voor automatisering hangen af van het systeem dat je uiteindelijk kiest. Er zijn verschillende manieren om je lampen slim te maken. Zo kun je complete lampen van bijvoorbeeld Hue met E27-, E14- of GU10-fitting kopen die je zo in je armaturen schroeft. Je kunt ook een stap verder gaan en de elektrische installatie van je huis voorzien van inbouwmodules die je achter je bestaande lichtschakelaars plaatst.

©PXimport

Draadloze stopcontacten

Ook draadloos bedienbare stopcontacten worden vaak voor verlichting gebruikt, maar je kunt er natuurlijk ook andere apparaten mee aan- en uitzetten. Duurdere varianten bevatten doorgaans ook een ingebouwde dimmer of energiemeter. KlikAanKlikUit is de bekendste leverancier van stopcontacten die met afstandsbediening worden geleverd, maar ook Z-Wave-varianten van fabrikanten als Fibaro of TKB zijn volop verkrijgbaar. Je kunt ook kiezen voor wifi-varianten van bijvoorbeeld Belkin of TP-Link. En IKEA, Osram en Innr verkopen een slim stopcontact op basis van ZigBee dat werkt met hun lichtsystemen.

©PXimport

Verwarming

Waar een klokthermostaat doorgaans vrij lastig te programmeren is, kun je een slimme thermostaat eenvoudig via je smartphone instellen. Bekende slimme thermostaten zijn de Nest Learning Thermostat en Toon, maar er is nog veel meer keuze, bijvoorbeeld Tado, ThermoSmart, Honeywell, Anna en Netatmo. Ieder merk heeft net wat andere toevoegingen, zoals aanwezigheidsdetectie of zonering, maar één ding hebben de slimme thermostaten gemeen: het zijn klokthermostaten die je via internet ook op afstand kunt bedienen. Hierdoor ben je niet per se afhankelijk van een klokprogramma om je huis te verwarmen voordat je thuiskomt, maar kun je de verwarming ook zelf op afstand aanzetten zodat je in een warm huis arriveert. Sommige thermostaten ondersteunen daarbij geofencing, waarmee het systeem automatisch doorheeft dat je naar huis gaat en alvast de verwarming aanzet.

©PXimport

Sensoren en actuatoren

In een écht slim huis wil je vermoedelijk dat veel zaken automatisch gaan. Je ontkomt dan bijna niet aan sensoren. Er zijn veel soorten sensoren te koop, denk aan bewegingssensoren, deur/raam-sensoren, rookmelders en overstroomsensoren. Dergelijke producten zijn voor verschillende draadloze standaarden zoals KAKU of Z-Wave te koop. Sensoren laten zich in een slim huis voor meerdere taken inzetten. Zo kun je bewegingssensoren als je niet thuis bent inzetten voor beveiliging terwijl je ze tegelijkertijd ook kunt gebruiken voor aanwezigheidsdetectie. Raamsensoren kun je behalve voor beveiliging ook gebruiken om bijvoorbeeld de verwarming lager te zetten als het raam open staat. Sensoren wil je vermoedelijk gebruiken om acties uit te laten voeren. Behalve het schakelen van slimme lampen kun je hier de eerder genoemde draadloze stopcontacten voor gebruiken of inbouwmodules die net als sensoren voor verschillende standaarden te koop zijn. Dergelijke producten die een actie uitvoeren noem je actuatoren.

Een systeem

Je kunt je huis nog slimmer maken door al je producten te koppelen. Veel slimme producten ondersteunen IFTTT, waarmee je acties in kunt stellen om apparaten aan elkaar te koppelen. Bezitters van een iPhone of iPad kunnen letten op HomeKit-ondersteuning, waarmee slimme producten via de iPhone of iPad gekoppeld worden en via Siri te bedienen zijn. Wil je veel flexibiliteit om je slimme huis te programmeren en automatiseren op basis van bijvoorbeeld sensoren, dan zul je snel tegen allerlei beperkingen aanlopen. Die kun je oplossen met een domoticasysteem dat al je apparaten koppelt. Voorbeelden van dergelijke systemen zijn Fibaro Home Center, HomeWizard, Zipato VeraBox, Athom Homey, Devolo Home Control of KlikAanKlikUit Internet Control Station. Deze systemen zijn voorzien van één of meerdere radio’s voor bijvoorbeeld 433 MHz (KlikAanKlikUit), Z-Wave of ZigBee. Doorgaans geldt logischerwijs dat duurdere controllers meer verschillende radio’s bevatten. Daarnaast kunnen producten met een eigen bridge via het netwerk aan een controller gekoppeld worden, waarna er via een api gecommuniceerd kan worden. Behalve een kant-en-klare domoticacontroller, kun je een controller ook zelf bouwen met behulp van software als Domoticz, Home Assistant of OpenHAB. Je kunt deze software bijvoorbeeld op een Raspberry Pi installeren en de gewenste radio’s in de vorm van usb-uitbreidingen toevoegen.

Spraakbediening

©PXimport

Geofencing

Denk je net goed bezig te zijn met een A+++-wasdroger, blijkt die vanaf juli 2025 opeens een magere C te scoren. Wat is hier aan de hand? Geen paniek: je apparaat is niet plotseling minder efficiënt geworden, het energielabel wordt een stuk strenger. In dit artikel lees je waarom de regels zijn veranderd, wat het nieuwe label precies meet en hoe je wél de juiste conclusies trekt bij je volgende aankoop.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Vanaf 1 juli 2025 – morgen dus! – verandert het energielabel van wasdrogers in heel Europa. De bekende klassen als A+, A++ en A+++ verdwijnen en maken plaats voor een overzichtelijker schaal van A tot en met G. Hierdoor krijgen veel huidige A+++-drogers voortaan een label C. Niet omdat ze slechter presteren, maar omdat de normering strenger en toekomstbestendiger wordt.

Waarom een nieuw energielabel nodig was

Het oude systeem was zijn doel voorbijgeschoten. Doordat fabrikanten steeds energiezuinigere apparaten ontwikkelden, werden er voortdurend plussen aan de A-klasse toegevoegd. Daardoor ontstond een wildgroei aan energielabels die de consument eerder in verwarring bracht dan hielp. Met het nieuwe label keert de rust terug: één heldere schaal die opnieuw ruimte laat aan de top. De zuinigste klasse A blijft voorlopig zelfs leeg, zodat alleen uitzonderlijk efficiënte apparaten die plek mogen innemen.

©Bemmel & Kroon

Wat je ziet op het nieuwe label

Het nieuwe energielabel bevat veel meer informatie dan alleen een letter. Naast de energieklasse geeft het label nu ook inzicht in het verbruik per honderd droogbeurten, gemeten volgens een gestandaardiseerd Eco-programma. Ook de programmaduur, het maximale vulgewicht van de trommel, het geluidsniveau in decibel en de condensatie-efficiëntie staan erop vermeld. Via een QR-code kun je bovendien extra technische details opzoeken in de Europese EPREL-database. Deze toevoegingen zorgen ervoor dat je als consument beter kunt inschatten welk apparaat past bij jouw huishouden en gebruik. Meer informatie vind je op deze pagina.

©Bemmel & Kroon

1. QR-code met link naar de EU database
2. Energie-efficiëntieklasse
3. Energieverbruik in kWh/100 droogcycli*
4. Condensatie-efficiëntieklasse en -percentage

5. Geluidklasse en geluidemissie in dB(A)**
6. Maximale laadcapaciteit (nominale capaciteit in kg)**
7. Duur in uren en minuten**

* Waarden gelden voor een gewogen gemiddelde van halve en volle ladingen met een verhouding van 0,62 (24x volle lading, 76x halve lading).
** Droogcyclus van katoen eco-programma bij volle lading.

Het lastige van vergelijken

Oude en nieuwe energielabels kun je niet zomaar naast elkaar leggen. Een A+++-droger uit 2024 kan volgens de nieuwe testmethodes een label C krijgen, terwijl het apparaat in de praktijk nog steeds even zuinig is. Dat verschil komt puur door de aangescherpte meetnormen, en niet door een verandering in prestaties. Laat je dus niet misleiden door een ogenschijnlijke 'verslechtering' van het label, maar kijk naar de echte verbruiksgegevens en technische kenmerken van jouw wasdroger.

Wat dit voor jouw keuze betekent

Bij het kopen van een nieuwe droger is het dus belangrijk om verder te kijken dan alleen de letter op het label. De vermelding van het energieverbruik per honderd droogcycli geeft je een veel concreter beeld van de stroomkosten op jaarbasis. Ook het geluidsniveau, de capaciteit van de trommel en de duur van het droogprogramma bepalen in sterke mate hoe comfortabel en efficiënt het apparaat in de praktijk is. Dankzij de QR-code kun je bovendien snel en eenvoudig controleren of de technische gegevens aansluiten bij je verwachtingen.

©Viktoria

Slim kiezen met het nieuwe label

De vernieuwde energielabels maken het makkelijker om een slimme, bewuste keuze te maken. Niet alleen zie je in één oogopslag hoe energiezuinig een apparaat is volgens de nieuwste normen, je hebt ook toegang tot de details die er écht toe doen. Zo kun je jouw keuze afstemmen op wat je belangrijk vindt: lage kosten, weinig geluid, korte droogtijd of een groot vulgewicht. Door te letten op de werkelijke prestaties in plaats van alleen op een letter, maak je een duurzame keuze die ook op de lange termijn rendeert.

Wil je hulp bij het kiezen van een energiezuinige droger of persoonlijk advies over welk type het best bij jouw huishouden past? Laat je dan informeren door een specialist, zodat je met vertrouwen de juiste keuze maakt voor nu én de toekomst.

Een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser kiezen begint niet bij het design of de functies – het begint met een meetlint. Want hoe mooi of geavanceerd een apparaat ook is, als het nét niet past, zit je met een kostbare misser. Een paar millimeter speling kan het verschil maken tussen een perfect passende keuken en een frustrerende inbouwervaring. Met deze meetinstructies weet je zeker dat je straks niet voor verrassingen komt te staan.

Goed meten is het halve werk

Voordat je aan de slag gaat met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik altijd een betrouwbare rolmaat en eventueel een digitale schuifmaat voor extra precisie. Meet de binnenafmetingen van de nis (dus niet de buitenkant van je keukenkast) en noteer breedte, hoogte én diepte.

Houd daarnaast rekening met de ventilatieruimte: meestal is 2 tot 5 cm aan de achterkant en zijkanten nodig. En check of er ruimte is voor stopcontacten, wateraansluitingen en kabeldoorvoeren – die bepalen vaak óók of het apparaat goed kan worden geplaatst.

©Andrey Sinenkiy

Waar moet je op letten per apparaat?

Elk soort inbouwapparaat heeft zijn eigen eisen en aandachtspunten. Hieronder lees je per type waar je bij het opmeten en installeren specifiek op moet letten. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.

Inbouwkoelkast of -vriezer

De hoogte van de nis is hier allesbepalend. Veelvoorkomende maten voor inbouwkoelkasten en -vriezers zijn 88, 140 en 178 cm, maar afwijkingen komen vaak voor. Let op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme vraagt meestal om iets meer ruimte in de breedte. Diepte is vaak 55 cm, maar modellen met een ventilator achterop kunnen richting de 60 cm gaan.

Inbouwoven of -magnetron

Standaard? Niet helemaal. De nisbreedte is meestal 56 cm, terwijl het frontpaneel iets breder is (ca. 59,5 cm) voor een nette aansluiting. Hoogtes verschillen: compacte ovens zijn 45 cm hoog, standaardmodellen 60 cm. Magnetrons vragen soms extra ruimte aan de bovenkant voor uitstekende bedieningspanelen.

Inbouwvaatwasser

Hier draait het vooral om hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 cm, met verstelbare poten voor wat speling. Meet ook de plinthoogte (van vloer tot onderkant kast), en vergeet de watertoevoer niet – reken op zo’n 5 cm extra ruimte in de diepte voor de slang.

Inbouw-espressomachine

Kleiner apparaat, maar niettemin precisiewerk. De breedte is vaak rond de 56 cm, maar de diepte varieert sterk. Let vooral op het waterreservoir (dat tot 55 cm diep kan zijn) en op kleppen of deurtjes die naar voren openen: die hebben extra werkruimte nodig.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Veelgemaakte fouten die je makkelijk voorkomt

Zelfs met zorgvuldige metingen kan het misgaan, vaak doordat kleine details worden vergeten. Denk aan ventilatieruimte, uitstekende stekkers of leidingen die net in de weg zitten. Een handige tip: plak een strook tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het apparaat komt, en markeer waar stekkers en leidingen zitten. Zo zie je snel of er iets in de weg zit.

Ook niet onbelangrijk: controleer of de nis waterpas is! Zeker bij koelkasten met uitschuiflades kan een scheve ondergrond voor problemen zorgen. Pas waar nodig je kast of ondervloer aan voordat je installeert.

Bij renovaties gelden vaak afwijkende maten. Oudere keukens hebben soms dikkere wanden of ongebruikelijke dieptes. Meet dus altijd de huidige situatie én de specificaties van je nieuwe apparaat. Twijfel je? Schakel een keukenexpert in, zeker bij combinaties zoals een oven met magnetron, waarbij elk detail telt.

En tot slot: de allerbelangrijkste stap

Het klinkt als een open deur, maar het voorkomt de meeste problemen: meet altijd twee keer! Schrijf je maten op en leg ze naast de officiële productspecificaties. Let daarbij op details als verstelbare voetjes, uitsparingen voor de deur of een uitschuifbaar bedieningspaneel. Zo weet je zeker dat jouw nieuwe inbouwapparaat niet alleen technisch past, maar ook mooi aansluit bij de rest van je keuken. Want uiteindelijk draait het om één ding: alles moet kloppen – tot op de millimeter.