Dit zijn de grootste Domotica-misverstanden
Een Nest-thermostaat is een leuk apparaatje, maar energie zul je er niet mee besparen. Een Alexa-speaker is mooi, maar veel relevants heeft deze niet te vertellen in Nederland. Een beveiligingscamera kan nogal averechts werken in de standaardconfiguratie. En zo zijn er nóg een hoop Domotica-misverstanden. In dit artikel leggen we je uit wat je wel – én niet – kunt verwachten in je slimme huis.
Een huis dat met je meedenkt en alles automatisch voor je doet, spreekt tot de verbeelding. De fabrikanten van domotica-apparatuur doen natuurlijk ook een duit in het zakje met hun enthousiaste marketingpraatjes. Maar klopt dat allemaal? Aan het eind van dit artikel prik je de meest voorkomende broodjeaap-verhalen door, weet je wat je wél kunt verwachten van je slimme huis en kies je de juiste slimme apparaten.
Bewering 1: Met een slimme thermostaat bespaar je veel energie
Met de Nest Learning Thermostat bespaart een Nederlands huishouden volgens Nest 12% tot 20% energie. Volgens Nest komt dit doordat de slimme thermostaat zelf leert welke temperaturen je prettig vindt en wanneer. Nest heeft gegevens verzameld van zijn thermostaten die sinds 2014 actief zijn in Europese huizen, en dat energieverbruik vergeleken met het fictieve verbruik van Nederlandse huizen die hun temperatuur constant op 20 °C houden en huizen die zeven uur per nacht de temperatuur op 15 °C instellen.
Op die vergelijking is wel het een en ander aan te merken. Zo zullen weinig huizen hun temperatuur overdag constant op 20 °C houden. Wie naar zijn werk gaat en een beetje energiebewust is, laat in de winter echt niet zijn huis opwarmen terwijl er niemand thuis is. De temperatuur verlagen wanneer je weg bent, een functie waarop de Nest-thermostaat over opschept, is iets wat elk weldenkend mens zelf ook al doet. Dat gebeurt misschien niet optimaal (want veel klassieke thermostaten zijn, zoals Nest terecht opmerkt, lastig te programmeren), en zo nu en dan vergeet je het weleens, maar als je enkele keren na een werkdag thuiskomt en merkt dat het huis de hele dag verwarmd is geweest, leer je ook uit die fout.
Uiteraard is het handig om na een werkdag thuis te komen in een goed verwarmd huis omdat je slimme thermostaat weet wanneer je thuiskomt en al een uur op voorhand de temperatuur verhoogt zodat het huis tot 20 °C is opgewarmd wanneer je thuis bent. En uiteraard is het handig dat je Nest de temperatuur verlaagt wanneer je naar je werk vertrekt en je dat zelf vergeet te doen. Maar bespaar je daar 20% energie mee? Nou nee, echt niet, tenzij je voorheen helemaal niet naar je energieverbruik/kosten keek.
Je investeert beter in een goede isolatie van je huis. Een slimme thermostaat koop je voor het comfort, niet voor de energiebesparing.
©PXimport
Bewering 2: Een beveiligingscamera maakt je huis veiliger
Met een beveiligingscamera in huis of een slimme deurbel die een foto maakt van iedereen die aanbelt of zelfs maar in de buurt van je deur komt, voel je je zeker veiliger. Fabrikanten van dit soort apparaten laten dan ook niet na om je daarop te wijzen. Zo creëert het bedrijf Ring met zijn videodeurbel en beveiligingscamera’s naar eigen zeggen “een ring van veiligheid rondom je woning”.
In het ideale geval is dat ook zo, maar je dient dan wel te vertrouwen op de veiligheid van die toestellen (zie ook het kader ‘Denk aan je privacy’). En net aan die veiligheid schort het weleens. Allereerst worden heel wat beveiligingscamera’s met standaard logingegevens geleverd. Als je die niet verandert, kan mogelijk iedereen via internet erop inloggen en in je huis meegluren. Maar zelfs als je zelf de juiste stappen zet, kan het nog mislopen. Begin 2018 analyseerde zustertitel Computer Idee zes recente beveiligingscamera’s van fabrikanten Alecto, Foscam en Eminent. Die bleken allemaal onveilig te zijn. Zo toonden de camera’s van Alecto gewoon de gebruikersnaam en het wachtwoord als je een specifieke url op hun ip-adres bezocht.
Misbruik van beveiligingscamera’s is overigens niet ver gezocht. Zo verschenen er begin 2018 naaktvideo’s van bezoekers van Sauna & Beauty Oase in Nederasselt op een pornowebsite. De beveiligingscamera’s in de kleedkamer van de sauna waren blijkbaar gekraakt. Als je een beveiligingscamera in je huis plaatst, kies je dus het best voor een apparaat van een betrouwbare fabrikant en installeer je regelmatig de nieuwste firmware-updates. Behandel een beveiligingscamera als een kleine computer met een camera. De computers in je netwerk beveilig je toch ook?
©PXimport
Denk aan je privacy
De bekendste domotica-apparaten maken gebruik van een clouddienst van de producent. Je denkt daar misschien niet bij na, maar dat betekent bijvoorbeeld dat Nest weet wanneer je thuis bent, dat er van iedereen die er bij je aanbelt een beeld wordt geüpload naar de servers van Ring en dat Amazon weet hoeveel Bitcoins je hebt omdat jij je Echo dagelijks vraagt hoeveel ze waard zijn. Als je privacy je lief is, kies je beter voor een opensource-domoticasysteem zoals Domoticz of Home Assistant dat je op een Raspberry Pi draait. En voor een slimme speaker met aandacht voor privacy, zoals Snips of Mycroft.
Bewering 3: Al je slimme apparatuur moet van hetzelfde merk zijn
Sommige fabrikanten van slimme apparaten willen je graag doen geloven dat je het best allemaal apparaten van hun merk koopt, en dus niet ook slimme producten van andere merken in huis haalt. Ze schermen dan met risico’s als compatibiliteitsproblemen en je wilt natuurlijk niet dat je dure snufjes niet met elkaar overweg kunnen.
En die problemen zijn er zeker. Zo zijn zowel Philips Hue-lampen als IKEA’s TRÅDFRI gebaseerd op de standaard ZigBee Light Link. Je kunt die dus aan elkaar koppelen, maar we horen wel diverse geluiden dat het niet allemaal samenwerkt zoals het hoort (die hebben wij tijdens de test van deze producten niet ervaren).
Het valt in de praktijk best wel mee met die incompatibiliteitsproblemen. Zo bestaan er veel fabrikantonafhankelijke domoticacontrollers die apparaten die verschillende standaarden volgen aan elkaar koppelen, zoals de Homey van Athom.
Bewering 4: Een slimme speaker kan je smartphone vervangen
Slimme speakers zoals de Amazon Echo, Google Home en Apple HomePod lijken wel heel handig als je de marketingpraatjes moet geloven: je spreekt gewoon tegen je speaker, stelt vragen en bestuurt je hele huis met je stem. Leuk toch? Nou ja, maar veel apps voor die slimme speakers zijn echt op de Amerikaanse markt gefocust en werken bij ons dus niet. Zo kun je in Nederland met Google Home nog niet je vrienden opbellen of boodschappen bestellen. Google Home is voorlopig trouwens ook de enige die Nederlands verstaat.
Bovendien moet je niet verwachten dat je tegen je slimme speaker kunt spreken zoals je tegen mensen spreekt. De spraakherkenning kan vooral goed overweg met een aantal specifieke formuleringen. Het helpt dus als je weet wat voor zinnen je Google Home goed herkent. Een slimme speaker verstaat je ook moeilijker als er geroezemoes op de achtergrond te horen is of ‘herkent’ onbedoeld zijn hotword (zoals “Hey Google”) als je bezoek hebt en er veel mensen door elkaar spreken.
Kortom, slimme speakers zijn zeker de toekomst, maar voorlopig staat het nog wat in de kinderschoenen. Gelukkig worden slimme speakers continu verbeterd en gaan ze snel vooruit. Blijf voorlopig nog maar even je smartphone en computer gebruiken.
©PXimport
Bewering 5: Als internet uitvalt, kun je niets meer met je slimme huis
Het is waar dat veel domotica-apparaten van internet afhangen voor hun werking. Je Google Home zal je niet meer kunnen vertellen of het morgen gaat regenen als je internetverbinding uitvalt. En als je je apparaten via IFTTT (if this then that) aan elkaar koppelt, functioneren die koppelingen ook niet meer zonder internet. Dat is dus iets om rekening mee te houden.
Maar dat betekent niet dat je nu plots niets meer kunt doen in je slimme huis. Ook al krijg je het beeld van je slimme deurbel niet meer op je smartphone te zien, de bijbehorende gong laat nog altijd zijn geluid horen als iemand bij je aanbelt. En ook al kan je Google Home je niet meer vertellen wat voor weer het morgen wordt, hij zal nog altijd zonder morren de lamp in je woonkamer inschakelen als je daarom vraagt.
Bewering 6: Met slimme apparaten heb je geen schakelaars meer nodig
Domotica is verslavend: zodra je wat slimme apparaten in huis hebt, wil je er meer van. En als je dan je verlichting hebt geprogrammeerd om automatisch aan en uit te gaan op basis van bewegingssensoren, zou je weleens kunnen denken: ik heb al die lichtschakelaars en knoppen niet meer nodig! Want het gebeurt toch allemaal automatisch en anders bestuur ik het wel met mijn smartphone.
Toch behoud je die schakelaars maar beter nog even, om verschillende redenen. Je wilt bijvoorbeeld niet dat je je verlichting niet meer kunt in- en uitschakelen als je domoticacontroller of je wifi-toegangspunt door een storing niet meer werkt. Bovendien is je smartphone uit je zak halen, de juiste app openen en op het juiste knopje drukken altijd omslachtiger dan gewoon een schakelaar op de muur in te drukken. Denk tot slot ook eens aan je partner, kinderen of vrienden die op bezoek komen: die hebben waarschijnlijk geen boodschap aan al die snufjes.
