Zo claim je je recht op privacy terug
Onder het mom van veiligheid geven overheden de politie en geheime diensten ongekende bevoegdheden. Recht op privacy is de belangrijkste pijler van een vrij land. En dat recht geldt ook online. Het is de hoogste tijd om dit recht terug te claimen, vooral als je vindt dat je niets te verbergen hebt.
Dat veiligheid en terrorismebestrijding worden misbruikt om vrijheid in te perken, is geen complottheorie maar de werkelijkheid. Klokkenluider Edward Snowden liet de wereld al zien dat de ongekende sleepnetsurveillance van de NSA, de Britse GHCQ en hun partners (waaronder de Nederlandse AIVD) vaak wordt misbruikt voor (bedrijfs)spionage en intimidatie van onder andere journalisten, advocaten en activisten. Hierbij worden mensenrechten en internationale wetgeving aan de kant geschoven. Pijnlijkst is dat met deze jarenlange spionage geen enkele terroristische daad is voorkomen. Lees ook: Online privacy bestaat niet - Maar zo kom je er wel het dichtste bij.
Ook in Nederland is niet bewezen dat de (inmiddels gestrande) dataretentiewet - die al het internetverkeer van burgers opslaat - ooit een misdaad heeft opgelost. Vooral kosten en geen baten dus. En dan laten we voor het gemak de beveiliging en ongeautoriseerde toegang tot deze immense hoeveelheid persoonsgegevens buiten beschouwing.
Vind jij jouw privacy niet zo belangrijk en ben jij van mening persoonlijk niets te verbergen te hebben, dan heb je alsnog wel de verantwoordelijkheid voor de informatie van het bedrijf waarvoor je werkt, zaken die anderen jou in vertrouwen vertellen et cetera. En ten slotte, als iemand constant over je schouder op het scherm van je pc of smartphone mee zou kijken, zou je dat dan prettig vinden? Waarom is het dan wel oké als het digitaal en ongemerkt gebeurt?
Meer lezen
De maatschappelijke gevolgen van een maatschappij die privacy inlevert zijn enorm, maar vaak moeilijk voor te stellen. Wil je meer weten over hoe het een maatschappij ontwricht en wat Edward Snowden precies aan het licht heeft gebracht? Dan hebben we een paar tips voor je:
[list type="bullets"]Das Leben Der Anderen - film over het leven van een Stasi-medewerker in de DDR.
Citizenfour - Oscar-winnende documentaire over de NSA-onthullingen van Edward Snowden.
1984 - boek dat een beeld schetst over een dystopische maatschappij zonder privacy.[/list]
©PXimport
Das Leben Der Anderen laat een beeld zien van hoe de Oost-Duitse veiligheidsdienst iedereen in de gaten hield.
Hoe te beschermen?
Hoe bescherm je jezelf tegen een stalker die ongemerkt te werk gaat en zich van geen kwaad bewust is? Door zo veel mogelijk barrières op te werpen!
Een eerste stapje is een sticker of klepje voor je webcam, maar dit heeft natuurlijk maar een beperkt effect. De basis van barrières opwerpen ligt bij versleuteling. Het ontsleutelen van jouw gegevens is namelijk wel mogelijk, maar kost veel moeite en tenzij je hoog in de boom zit bij een multinational of verdacht wordt van grootschalige criminele activiteiten, is het veelal niet de moeite waard.
Ook je internetverkeer kun je versleutelen. Door een VPN-verbinding te gebruiken, bescherm je je browsegegevens maar ook overig internetverkeer, zoals chats en mailverkeer. Er is ook nog een andere (of extra) barrière: een ontwikkelaar heeft uit protest een gratis tooltje geschreven dat op de achtergrond constant internetverkeer genereert naar pagina's uit Googles nieuwsfeed. Hierdoor raakt je echte internetverkeer begraven onder nep-internetverkeer.
©PXimport
Natuurlijk ben je veiliger af met Linux dan met Windows, maar in praktijk stappen er helaas maar weinig over.
Bestandsbeveiliging
Ook je bestanden wil je beveiligen, zoals persoonlijke foto's, documenten, mail-archieven enzovoort. Snowden liet in zijn gelekte documenten zien dat er door middel van achterdeurtjes in je Windows-pc ingebroken kan worden ... wat direct Linux op de kaart zet als veiliger alternatief. Ook de bestanden in je cloudopslag zijn prooi voor ongewensten: je bestanden staan immers op de servers van anderen en weet je nooit wie er allemaal bij kunnen. Dat is sowieso een belangrijk gegeven om altijd in je achterhoofd te houden voordat je Dropbox, Google Drive, OneDrive of iCloud gebruikt om dingen in op te slaan. Ook hier is beveiliging dus een noodzaak.
Maar achterdeurtjes en beveiligingslekken zijn niet de enige ingang. Technologiebedrijven en programmeurs kunnen in de VS worden verplicht tot het afstaan van encryptiesleutels via een speciale rechtbank, FISA Court genaamd. Deze bedrijven worden bovendien met zware straffen als sanctie het zwijgen opgelegd. De enige manier waarop je je gegevens met enige zekerheid veilig kunt versleutelen? Opensource encryptieprogramma's.
Omdat de broncode hiervan openbaar is, kunnen onafhankelijke beveiligingsexperts deze doornemen. Weet je dan zeker of de software veilig is? Nee. Maar bij tools waarvan de broncode niet openbaar is, zoals BitLocker, heb je minder garantie. De beste tool om je bestanden, usb-opslagmedia of hele schijven en partities mee te versleutelen is TrueCrypt. Een jaar geleden kwam TrueCrypt nog in het nieuws omdat de tool op mysterieuze wijze door de ontwikkelaars werd verlaten. Maar omdat het opensource software is, wordt er momenteel door anderen aan gewerkt en is TrueCrypt gewoon te downloaden.
©PXimport
Van het ene op het andere moment verdween het originele TrueCrypt op vreemde wijze en werd het onveiligere BitLocker aangeraden.
Bestanden in de cloud beveiligen
Wanneer je bestanden in de cloud zet, verlies je de controle over wie er allemaal bij kunnen. Als je je bestanden hierin versleuteld opslaat, pak je deze controle terug. Met de gratis tool Boxcryptor is dat mogelijk. Deze tool is helaas niet opensource, maar integreert wel naadloos met grote cloudopslagdiensten als OneDrive, Google Drive, Box, Dropbox, iCloud en meer. Bovendien zijn er apps voor je smartphone en tablet. Wil je echter meer cloudveiligheid, dan kun je beter kiezen voor SpiderOak. Deze cloudopslagdienst slaat alles versleuteld op, inclusief je wachtwoord. Zo weet je zeker dat ze zelf nooit toegang hebben en dit ook niet aan anderen kunnen geven. Heb je liever helemaal zelf de controle, dan kun je met OwnCloud zelf een clouddienst opzetten.
Antivirus
Meermaals zijn overheden erop betrapt spyware op systemen te installeren. Zo nu en dan stuit een antivirusbedrijf op malware die ingezet wordt door overheden. Meestal zijn het behoorlijk geavanceerde programma's, die moeilijk te detecteren zijn. Daarom is het ook lastig aan te geven hoe wijdverspreid deze besmettingen zijn. Uit een recente inbraak bij The Hacking Team, een organisatie die in opdracht van overheden dit vuile werk opknapt, blijkt dat onze nationale politie als klant in ieder geval geïnteresseerd was in deze diensten. Veel antivirusbedrijven, zoals ESET en GDATA stellen overheidsmalware te verwijderen wanneer het op je systeem wordt aangetroffen. Of Engelse en Amerikaanse malwarebestrijders zoals McAfee, Norton of Sophos dit juridisch gezien ook kunnen, is moeilijk te zeggen.
©PXimport
Met het tooltje Detekt kun je nagaan of je pc besmet is met overheidsmalware.
Communicatie
Nederland heeft de dubieuze eer om het land te zijn waar telefoongesprekken het vaakst door justitie worden afgeluisterd. En dat terwijl Nederland wereldwijd nou niet echt te boek staat als een crimineel land. Steeds meer communicatie verplaatst zich echter naar het internet en net zoals bij gewone conversaties het geval is, heeft iedereen het recht om deze persoonlijk te houden. In sommige landen is er echter discussie om versleutelde communicatie te verbieden zolang geheime diensten geen toegang hebben.
Hillary Clinton gooide een balletje op tijdens een verkiezingsdebat, maar ook David Cameron diende een vergelijkbaar Orwelliaans plan in. In de nasleep van de afschuwelijke aanslagen in Parijs dit najaar, smeden de Fransen ook een soortgelijk plan. Terwijl deze terroristen - ironisch genoeg - gewoon sms'jes stuurden naar elkaar. Zonder dat er een haan naar kraaide. In plaats van gericht communicatie van verdachten onderscheppen, is het vizier dus gericht op alle communicatie van iedereen onderscheppen. Wat je echter in vertrouwen typt, hoeft niet in een sleepnet terecht te komen en voor het volgen van mensen die wél verdacht zijn, heeft justitie genoeg wettelijke andere methodes die niets te maken hebben met jouw chatberichtjes en mailtjes.
Veel communicatiediensten zijn ontworpen voor gemak, niet voor veiligheid. Maar bij e-mailverkeer valt er een veiligheidsschepje bovenop te doen: door het PGP-protocol te gebruiken, dat het mailverkeer tussen zender en ontvanger versleutelt. Hoe je dat doet lees je op onze site. Op je smartphone kun je hier de app OpenKeychain voor gebruiken.
Er zijn - naast surveillance - genoeg redenen om WhatsApp af te danken. Allereerst de eigenaar: Facebook is een bedrijf dat weinig op heeft met privacy en gebruikersgericht denken. Bovendien is het bedrijf sinds kort begonnen met het actief censureren van links naar concurrenten. Probeer maar eens via WhatsApp een linkje naar de site van Telegram te versturen, en vergelijk dat met een linkje naar bijvoorbeeld Facebook.
Hoog tijd om zelf over te stappen, en natuurlijk al je bekenden hierin mee te nemen. Signal is een app voor iOS en Android die erg veel lijkt op WhatsApp en afluisteren erg moeilijk maakt. Ook in Signal kun je - net als bij WhatsApp - video's, afbeeldingen en spraakberichten sturen, en je kunt ook internetbellen. Maar dan wél veilig.
Zoek je ook een alternatief voor FaceTime en Skype? Dan kun je met Jitsi aan de slag om veilig te kunnen videobellen. Je leest ook daar hier meer over.
Smartphone
Natuurlijk is een smartphone de ultieme droom van iedere stalker. Een microfoon, camera's aan de voor- en achterkant, nauwkeurige plaatsbepaling door gps, wifi, bluetooth én op basis van de verbinding met de telefoonmast ... bovendien is de batterij in de meeste gevallen ook nog eens niet te verwijderen, zodat het toestel altijd aanspreekbaar blijft. En dan hebben we het nog niet eens over de zeer persoonlijke gegevens die erop staan. Je smartphone ga je er echter toch niet voor thuislaten. Hoe je veilig mailt en chat hebben we net uitgelegd. Maar het is natuurlijk ook van enorm groot belang om deze gegevens versleuteld op te slaan. Op de iPhone gebeurt dit vanzelfsprekend, op Android (nog) niet. Ga hiervoor naar Instellingen / Beveiliging / Telefoon versleutelen. Zorg uiteraard ook voor een vergrendelscherm dat bij voorkeur vergrendeld is met een pincode of sterk wachtwoord.
Conclusie
Kun je helemaal onzichtbaar worden voor de datahonger van overheden en geheime diensten? Nee. De methodes en trucs die ingezet worden gaan vaak de verbeelding te boven. Maar met deze kleine barrières maak je het in ieder geval minder makkelijk om jezelf te laten afluisteren, niet alleen voor overheden en geheime diensten (niet alleen de Nederlandse, Amerikaanse en Britse zijn op jouw gegevens uit, maar China en Rusland zitten ook niet bepaald stil). Bijkomend voordeel is dat je het andere datahongerigen, zoals hackers en bedrijven die persoonsgegevens verkopen, ook moeilijker maakt. In dit artikel zetten we pas een paar eerste stapjes. Wil je een paar stappen verder gaan, neem dan hier eens een kijkje.
©PXimport
De site Prism Break geeft een stortvloed aan veilige tips.