Onder het mom van veiligheid geven overheden de politie en geheime diensten ongekende bevoegdheden. Recht op privacy is de belangrijkste pijler van een vrij land. En dat recht geldt ook online. Het is de hoogste tijd om dit recht terug te claimen, vooral als je vindt dat je niets te verbergen hebt.

Dat veiligheid en terrorismebestrijding worden misbruikt om vrijheid in te perken, is geen complottheorie maar de werkelijkheid. Klokkenluider Edward Snowden liet de wereld al zien dat de ongekende sleepnetsurveillance van de NSA, de Britse GHCQ en hun partners (waaronder de Nederlandse AIVD) vaak wordt misbruikt voor (bedrijfs)spionage en intimidatie van onder andere journalisten, advocaten en activisten. Hierbij worden mensenrechten en internationale wetgeving aan de kant geschoven. Pijnlijkst is dat met deze jarenlange spionage geen enkele terroristische daad is voorkomen. Lees ook: Online privacy bestaat niet - Maar zo kom je er wel het dichtste bij.

Ook in Nederland is niet bewezen dat de (inmiddels gestrande) dataretentiewet - die al het internetverkeer van burgers opslaat - ooit een misdaad heeft opgelost. Vooral kosten en geen baten dus. En dan laten we voor het gemak de beveiliging en ongeautoriseerde toegang tot deze immense hoeveelheid persoonsgegevens buiten beschouwing.

Vind jij jouw privacy niet zo belangrijk en ben jij van mening persoonlijk niets te verbergen te hebben, dan heb je alsnog wel de verantwoordelijkheid voor de informatie van het bedrijf waarvoor je werkt, zaken die anderen jou in vertrouwen vertellen et cetera. En ten slotte, als iemand constant over je schouder op het scherm van je pc of smartphone mee zou kijken, zou je dat dan prettig vinden? Waarom is het dan wel oké als het digitaal en ongemerkt gebeurt?

Meer lezen

De maatschappelijke gevolgen van een maatschappij die privacy inlevert zijn enorm, maar vaak moeilijk voor te stellen. Wil je meer weten over hoe het een maatschappij ontwricht en wat Edward Snowden precies aan het licht heeft gebracht? Dan hebben we een paar tips voor je:

[list type="bullets"]Das Leben Der Anderen - film over het leven van een Stasi-medewerker in de DDR.

Citizenfour - Oscar-winnende documentaire over de NSA-onthullingen van Edward Snowden.

1984 - boek dat een beeld schetst over een dystopische maatschappij zonder privacy.[/list]

©PXimport

Das Leben Der Anderen laat een beeld zien van hoe de Oost-Duitse veiligheidsdienst iedereen in de gaten hield.

Hoe te beschermen?

Hoe bescherm je jezelf tegen een stalker die ongemerkt te werk gaat en zich van geen kwaad bewust is? Door zo veel mogelijk barrières op te werpen!

Een eerste stapje is een sticker of klepje voor je webcam, maar dit heeft natuurlijk maar een beperkt effect. De basis van barrières opwerpen ligt bij versleuteling. Het ontsleutelen van jouw gegevens is namelijk wel mogelijk, maar kost veel moeite en tenzij je hoog in de boom zit bij een multinational of verdacht wordt van grootschalige criminele activiteiten, is het veelal niet de moeite waard.

Ook je internetverkeer kun je versleutelen. Door een VPN-verbinding te gebruiken, bescherm je je browsegegevens maar ook overig internetverkeer, zoals chats en mailverkeer. Er is ook nog een andere (of extra) barrière: een ontwikkelaar heeft uit protest een gratis tooltje geschreven dat op de achtergrond constant internetverkeer genereert naar pagina's uit Googles nieuwsfeed. Hierdoor raakt je echte internetverkeer begraven onder nep-internetverkeer.

©PXimport

Natuurlijk ben je veiliger af met Linux dan met Windows, maar in praktijk stappen er helaas maar weinig over.

Bestandsbeveiliging

Ook je bestanden wil je beveiligen, zoals persoonlijke foto's, documenten, mail-archieven enzovoort. Snowden liet in zijn gelekte documenten zien dat er door middel van achterdeurtjes in je Windows-pc ingebroken kan worden ... wat direct Linux op de kaart zet als veiliger alternatief. Ook de bestanden in je cloudopslag zijn prooi voor ongewensten: je bestanden staan immers op de servers van anderen en weet je nooit wie er allemaal bij kunnen. Dat is sowieso een belangrijk gegeven om altijd in je achterhoofd te houden voordat je Dropbox, Google Drive, OneDrive of iCloud gebruikt om dingen in op te slaan. Ook hier is beveiliging dus een noodzaak.

Maar achterdeurtjes en beveiligingslekken zijn niet de enige ingang. Technologiebedrijven en programmeurs kunnen in de VS worden verplicht tot het afstaan van encryptiesleutels via een speciale rechtbank, FISA Court genaamd. Deze bedrijven worden bovendien met zware straffen als sanctie het zwijgen opgelegd. De enige manier waarop je je gegevens met enige zekerheid veilig kunt versleutelen? Opensource encryptieprogramma's.

Omdat de broncode hiervan openbaar is, kunnen onafhankelijke beveiligingsexperts deze doornemen. Weet je dan zeker of de software veilig is? Nee. Maar bij tools waarvan de broncode niet openbaar is, zoals BitLocker, heb je minder garantie. De beste tool om je bestanden, usb-opslagmedia of hele schijven en partities mee te versleutelen is TrueCrypt. Een jaar geleden kwam TrueCrypt nog in het nieuws omdat de tool op mysterieuze wijze door de ontwikkelaars werd verlaten. Maar omdat het opensource software is, wordt er momenteel door anderen aan gewerkt en is TrueCrypt gewoon te downloaden.

©PXimport

Van het ene op het andere moment verdween het originele TrueCrypt op vreemde wijze en werd het onveiligere BitLocker aangeraden.

Bestanden in de cloud beveiligen

Wanneer je bestanden in de cloud zet, verlies je de controle over wie er allemaal bij kunnen. Als je je bestanden hierin versleuteld opslaat, pak je deze controle terug. Met de gratis tool Boxcryptor is dat mogelijk. Deze tool is helaas niet opensource, maar integreert wel naadloos met grote cloudopslagdiensten als OneDrive, Google Drive, Box, Dropbox, iCloud en meer. Bovendien zijn er apps voor je smartphone en tablet. Wil je echter meer cloudveiligheid, dan kun je beter kiezen voor SpiderOak. Deze cloudopslagdienst slaat alles versleuteld op, inclusief je wachtwoord. Zo weet je zeker dat ze zelf nooit toegang hebben en dit ook niet aan anderen kunnen geven. Heb je liever helemaal zelf de controle, dan kun je met OwnCloud zelf een clouddienst opzetten.

Antivirus

Meermaals zijn overheden erop betrapt spyware op systemen te installeren. Zo nu en dan stuit een antivirusbedrijf op malware die ingezet wordt door overheden. Meestal zijn het behoorlijk geavanceerde programma's, die moeilijk te detecteren zijn. Daarom is het ook lastig aan te geven hoe wijdverspreid deze besmettingen zijn. Uit een recente inbraak bij The Hacking Team, een organisatie die in opdracht van overheden dit vuile werk opknapt, blijkt dat onze nationale politie als klant in ieder geval geïnteresseerd was in deze diensten. Veel antivirusbedrijven, zoals ESET en GDATA stellen overheidsmalware te verwijderen wanneer het op je systeem wordt aangetroffen. Of Engelse en Amerikaanse malwarebestrijders zoals McAfee, Norton of Sophos dit juridisch gezien ook kunnen, is moeilijk te zeggen.

©PXimport

Met het tooltje Detekt kun je nagaan of je pc besmet is met overheidsmalware.

Communicatie

Nederland heeft de dubieuze eer om het land te zijn waar telefoongesprekken het vaakst door justitie worden afgeluisterd. En dat terwijl Nederland wereldwijd nou niet echt te boek staat als een crimineel land. Steeds meer communicatie verplaatst zich echter naar het internet en net zoals bij gewone conversaties het geval is, heeft iedereen het recht om deze persoonlijk te houden. In sommige landen is er echter discussie om versleutelde communicatie te verbieden zolang geheime diensten geen toegang hebben.

Hillary Clinton gooide een balletje op tijdens een verkiezingsdebat, maar ook David Cameron diende een vergelijkbaar Orwelliaans plan in. In de nasleep van de afschuwelijke aanslagen in Parijs dit najaar, smeden de Fransen ook een soortgelijk plan. Terwijl deze terroristen - ironisch genoeg - gewoon sms'jes stuurden naar elkaar. Zonder dat er een haan naar kraaide. In plaats van gericht communicatie van verdachten onderscheppen, is het vizier dus gericht op alle communicatie van iedereen onderscheppen. Wat je echter in vertrouwen typt, hoeft niet in een sleepnet terecht te komen en voor het volgen van mensen die wél verdacht zijn, heeft justitie genoeg wettelijke andere methodes die niets te maken hebben met jouw chatberichtjes en mailtjes.

Veel communicatiediensten zijn ontworpen voor gemak, niet voor veiligheid. Maar bij e-mailverkeer valt er een veiligheidsschepje bovenop te doen: door het PGP-protocol te gebruiken, dat het mailverkeer tussen zender en ontvanger versleutelt. Hoe je dat doet lees je op onze site. Op je smartphone kun je hier de app OpenKeychain voor gebruiken.

WhatsApp

Er zijn - naast surveillance - genoeg redenen om WhatsApp af te danken. Allereerst de eigenaar: Facebook is een bedrijf dat weinig op heeft met privacy en gebruikersgericht denken. Bovendien is het bedrijf sinds kort begonnen met het actief censureren van links naar concurrenten. Probeer maar eens via WhatsApp een linkje naar de site van Telegram te versturen, en vergelijk dat met een linkje naar bijvoorbeeld Facebook.

Hoog tijd om zelf over te stappen, en natuurlijk al je bekenden hierin mee te nemen. Signal is een app voor iOS en Android die erg veel lijkt op WhatsApp en afluisteren erg moeilijk maakt. Ook in Signal kun je - net als bij WhatsApp - video's, afbeeldingen en spraakberichten sturen, en je kunt ook internetbellen. Maar dan wél veilig.

Zoek je ook een alternatief voor FaceTime en Skype? Dan kun je met Jitsi aan de slag om veilig te kunnen videobellen. Je leest ook daar hier meer over.

Smartphone

Natuurlijk is een smartphone de ultieme droom van iedere stalker. Een microfoon, camera's aan de voor- en achterkant, nauwkeurige plaatsbepaling door gps, wifi, bluetooth én op basis van de verbinding met de telefoonmast ... bovendien is de batterij in de meeste gevallen ook nog eens niet te verwijderen, zodat het toestel altijd aanspreekbaar blijft. En dan hebben we het nog niet eens over de zeer persoonlijke gegevens die erop staan. Je smartphone ga je er echter toch niet voor thuislaten. Hoe je veilig mailt en chat hebben we net uitgelegd. Maar het is natuurlijk ook van enorm groot belang om deze gegevens versleuteld op te slaan. Op de iPhone gebeurt dit vanzelfsprekend, op Android (nog) niet. Ga hiervoor naar Instellingen / Beveiliging / Telefoon versleutelen. Zorg uiteraard ook voor een vergrendelscherm dat bij voorkeur vergrendeld is met een pincode of sterk wachtwoord.

Conclusie

Kun je helemaal onzichtbaar worden voor de datahonger van overheden en geheime diensten? Nee. De methodes en trucs die ingezet worden gaan vaak de verbeelding te boven. Maar met deze kleine barrières maak je het in ieder geval minder makkelijk om jezelf te laten afluisteren, niet alleen voor overheden en geheime diensten (niet alleen de Nederlandse, Amerikaanse en Britse zijn op jouw gegevens uit, maar China en Rusland zitten ook niet bepaald stil). Bijkomend voordeel is dat je het andere datahongerigen, zoals hackers en bedrijven die persoonsgegevens verkopen, ook moeilijker maakt. In dit artikel zetten we pas een paar eerste stapjes. Wil je een paar stappen verder gaan, neem dan hier eens een kijkje.

©PXimport

De site Prism Break geeft een stortvloed aan veilige tips.

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

©TvD | ID.nl

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.