Een nas is een zeer handige back-upoplossing voor je thuisnetwerk. Maar hoe stel je zo’n ding eigenlijk in? De meeste fabrikanten leveren hun producten zonder schijven of voorgeïnstalleerd besturingssysteem. Bovendien dien je de juiste instellingen te kiezen. In dit praktische artikel lees je hoe je je eigen cloud kunt bouwen door een complete nas in te richten.

Tip 01: Synology-nas

In de vorige editie van Tips & Trucs besteedden we in de rubriek Checklist al uitgebreid aandacht aan de functies van een nas. Bovendien gaven we je enkele koopsuggesties. Misschien heb je inmiddels een exemplaar op het oog of heb je er al één in huis gehaald. Met name het gewenste aantal schijven is een belangrijke keuze, al hebben de meeste thuisgebruikers genoeg aan twee. In Nederland is Synology marktleider in nas’en. Producten van deze fabrikant kom je dan ook in bijna iedere (online) elektronicawinkel tegen. Om die reden beschrijven we alle stappen aan de hand van een Synology-nas. Het Taiwanese merk stelde voor dit artikel de DS718+ beschikbaar.

©PXimport

Tip 02: Schijven selecteren

In bijna iedere nas passen zowel 2,5inch- als 3,5inch-schijven. De meeste fabrikanten leveren helaas zelf geen harddisks mee. Misschien heb je nog wat verloren opslagdragers liggen die je voor het back-upapparaat wilt gebruiken. Je kunt natuurlijk ook nieuwe schijven aanschaffen. Sommige schijven zijn speciaal voor een nas ontwikkeld. Dergelijke producten zijn stil en verbruiken weinig energie, waardoor ze geschikt zijn voor maanden- of zelfs jarenlange sessies. Om een lange levensduur te garanderen, proberen fabrikanten van nas-schijven hitteproductie en trillingen te beperken. Heb je schijven op het oog en wil je graag weten of jouw Synology-nas hiervoor geschikt is? Surf hiernaartoe en selecteer bij Find your Synology product het juiste typenummer. Bij Selecteer categorie kies je voor HDD/SSD. Via Apparaten zoeken verschijnt er een waslijst met geschikte opslagdragers. Controleer of de beoogde schijven staan vermeld. Je gebruikt eventueel de filters bovenaan de kolommen om te sorteren op merk en capaciteit.

©PXimport

Tip 03: Schijven inbouwen

Bij oudere nas’en moest je de behuizing eerst openschroeven en de schijven in een speciale houder monteren. Tegenwoordig is dat bij de meeste modellen niet meer nodig. Zo heeft de veel verkochte Synology DS218+ een voorpaneel dat je voorzichtig kunt loswrikken. Je haalt daarna de schijflades en bevestigingspanelen los, waarna je 3,5inch-harddisks kunt bevestigen. Nadat je de bevestigingspanelen weer hebt aangebracht, stop je de schijflades weer in de behuizing. Kies je voor 2,5inch-schijven, dan dien je de opslagdragers op de schijflade vast te schroeven. De fabrikant levert hiervoor kleine schroefjes mee. Bij duurdere nas’en zijn de schijflades rechtstreeks bereikbaar, zoals in het geval van de DS718+. Je drukt dan op de ontgrendelknop om de schijflade te openen. Na de schijfmontage stop je de stekker in de stopcontact. Verder sluit je vanaf een router of switch een netwerkkabel aan op de ethernetpoort aan de achterzijde van je nas.

©PXimport

Tip 04: Installatie starten

Het is hoog tijd om met je Synology-nas aan de slag te gaan. Je gaat als eerste het besturingssysteem DiskStation Manager (DSM) installeren. Dit besturingssysteem heb je nodig om de nas te bedienen. Schakel de nas in door op de aan-uitknop te drukken. Er gaat nu een lampje knipperen. Na even wachten hoor je een korte pieptoon. De nas is nu volledig opgestart. Open op een willekeurige computer binnen je thuisnetwerk een browser en typ het adres http://find.synology.com. Er verschijnt een blauwe pagina met een afbeelding van je Synology-nas en het bijbehorende ip-adres. Klik op Verbinden en ga op de volgende pagina akkoord met de voorwaarden. Via OK kies je achtereenvolgens voor Installeren / Nu installeren. Er verschijnt een waarschuwing dat je met deze handeling alle bestaande gegevens van de schijven verwijdert. Plaats een vinkje en bevestig met OK. Het duurt een paar minuten voordat DSM is geïnstalleerd.

©PXimport

Tip 05: Administrator

De administrator is kort gezegd de baas van de nas: degene die onder meer bepaalt welke andere gebruikers toegang tot de gegevens hebben en welke mappen er beschikbaar zijn in het netwerk. Voordat je de nas kunt gebruiken, maak je om die reden eerst een administrator-account aan. Na afloop van de installatie vraagt DSM daar zelf naar. Bedenk een herkenbare servernaam. Deze naam verschijnt onder meer wanneer andere apparaten verbinding willen maken. Vervolgens verzin je een gebruikersnaam en wachtwoord voor het administrator-account. Klik op Volgende.

©PXimport

Tip 06: Updatebeheer

Je bepaalt zelf of je updates van het besturingssysteem automatisch of handmatig wilt installeren. Kies je voor automatische updates, dan stel je hiervoor een installatieschema in. Voer de gewenste dag(en) en het tijdstip in. Deze functie is alleen handig wanneer de nas continu is ingeschakeld. Gebruik je dit netwerkapparaat op wisselende tijden? In dat geval kies je het beste voor Informeer mij over DSM-updates en laat mij de installatie handmatig uitvoeren. Geef hierbij aan wanneer je de meldingen wilt ontvangen. Zet tot slot een vinkje voor Voer regelmatig S.M.A.R.T.-tests uit om de integriteit van mijn harde schijven te controleren. Hiermee controleert de nas periodiek de betrouwbaarheid van de harde schijven, zodat je bij aanstaande problemen een waarschuwing ontvangt. Klik als laatste op Volgende.

©PXimport

Tip 07: QuickConnect ID

In de volgende stap vraagt Synology om een zogeheten QuickConnect ID te creëren. Deze functie heeft vooral nut wanneer je buitenshuis verbinding met je nas wilt maken. Handig wanneer je bijvoorbeeld met je smartphone onderweg een familiefoto aan een reisgenoot wilt laten zien of wanneer je een thuisdocument nodig hebt op het werk. Om buitenshuis toegang tot je nas te krijgen, dien je normaal gesproken op routerniveau een uitzondering in te stellen. Dat kan via het openzetten van poorten, maar je kunt als alternatief ook QuickConnect ID activeren. Via laatstgenoemde optie krijg je altijd en overal toegang tot jouw nas door naar een aangepast webadres te surfen. Vul een e-mailadres en wachtwoord in. Bij QuickConnect ID typ je een unieke naam die je voor het webadres wilt gebruiken. Via Volgende ga je akkoord met de voorwaarden. Het webadres waarmee je jouw nas kunt bereiken verschijnt nu in beeld. Dit adres begint altijd met http://QuickConnect.to gevolgd door de naam die je bij het aanmaken van de QuickConnect ID hebt ingevuld. Klik op Volgende. Geef aan dat je de netwerklocatie van je nas wilt delen en klik op Start om het hoofdvenster van DSM te openen. Open tot slot je e-mailbox om het zojuist aangemaakte account te activeren.

©PXimport

Tip 08: DSM gebruiken

DSM vraagt allereerst of je de optie Apparaatanalyse wilt inschakelen. Synology verzamelt dan gegevens om naar eigen zeggen de gebruikersomgeving te verbeteren. Kies voor Ja of Overslaan. DSM geeft nu een korte rondleiding langs alle onderdelen. In het hoofdmenu bovenaan vind je alle functies, terwijl je het Package Center gebruikt om specifieke applicaties te installeren. Verder kun je alle instellingen vinden binnen het Configuratiescherm. Rechtsonder controleer je de status van het systeem, zoals de processor- en geheugenbelasting. Je gebruikt de pictogrammen rechtsboven onder meer om nieuwe meldingen op te vragen, de zoekfunctie te openen en het systeem netjes af te sluiten.

©PXimport

Snelkoppelingen

Tip 09: Raid instellen

Voordat je bestanden op de nas kunt bewaren, is het noodzakelijk om zogeheten volumes aan te maken. Dat kan op verschillende manieren. Eerder gingen we al in op het belang van een raid-configuratie. Hiermee bescherm je opgeslagen bestanden tegen schijfuitval. Voor een nas met twee schijven kies je altijd voor raid1. De inhoud van schijf 1 kopieer je hiermee naar schijf 2, zodat je in feite een gespiegelde back-up beheert. Zo zijn je gegevens zeer veilig, want de kans dat op hetzelfde moment twee schijven stukgaan is vrijwel nihil. Ga in het hoofdmenu naar Opslagbeheer en kies links voor Volume. Via Maken heb je keuze tussen Snel en Aangepast. Via Aangepast activeer je zelf de gewenste raid-versie. Hierbij verschijnen er ook aan aantal geavanceerde instellingen in beeld. Zit je daar niet op te wachten, dan kies je voor Snel. Bij gebruik van twee of meer schijven activeert DSM dan zelf gegevensbeveiliging. Klik driemaal op Volgende en bevestig met OK om de nieuwe volumes aan te maken. Als bestandssysteem heb je keuze tussen btrfs en ext4. Btrfs biedt iets meer functionaliteit, terwijl ext4 minder eisen stelt aan de hardware. Maak een keuze en sluit de wizard met Volgende / Toepassen af. Na afloop voert DSM een controle van de schijven uit. Dit kan even duren.

©PXimport

Tip 10: Mappen delen

Het is verstandig om in ieder geval één gedeelde map op je nas in te stellen. Hiermee maak je de netwerklocatie bereikbaar voor overige apparaten, zoals een pc, tablet of smartphone. Open het onderdeel File Station. DSM geeft aan dat er nog geen gedeelde map beschikbaar is. Via OK verschijnt er een wizard. Bedenk een naam en vul eventueel een beschrijving in. Klik op Volgende en beveilig de map eventueel door een coderingssleutel op te geven. In de volgende stap duiken er nog meer geavanceerde functies op. Zo kun je onder meer een datalimiet voor de gedeelde map instellen. Via Volgende en Toepassen voeg je de gedeelde bestandslocatie definitief aan je nas toe. Er verschijnt een venster waarin je machtigingen kunt opgeven. Als administrator heb je automatisch lees- en schrijfrechten, dus je hoeft niets aan te passen. Sluit het venster met OK.

©PXimport

Tip 11: Windows-toegang

Nu de gedeelde map is ingesteld, wil je die natuurlijk op ieder apparaat kunnen benaderen. Op een Windows-machine gebruik je hiervoor het hulpprogramma Windows Verkenner. Typ in de adresbalk van Windows verkenner een dubbele backslash gevolgd door de servernaam die je in tip 05 hebt ingevuld, bijvoorbeeld \\NASvanMaikel. Zodra je bevestigt met Enter, verschijnt er een venster waarin je de gebruikersnaam en het wachtwoord van de Synology-nas invult. Vink de optie Mijn referenties onthouden aan en klik op OK. Vervolgens verschijnt een overzicht met alle gedeelde mappen in beeld. Je kunt de inhoud hiervan openen en bestanden toevoegen zoals je dat binnen Windows gewend bent. Slim is om van een veelgebruikte gedeelde map een snelkoppeling te maken, zodat je vlot toegang hebt. Klik hiervoor met de rechtermuisknop op de mapnaam en kies voor Snelkoppeling maken. Je gebruikt een specifiek back-upprogramma of de standaardfuncties van Windows om periodiek back-ups naar de gedeelde map weg te schrijven.

©PXimport

DS File

Tip 12: Synchronisatie (1)

In de praktijk geeft het instellen van back-uptaken tussen een nas en een computer veel rompslomp. Je kunt weliswaar tijdschema’s instellen, maar hiervoor moeten beide apparaten wel zijn ingeschakeld. Is er bijvoorbeeld een back-upprogramma op je laptop actief, dan lukken kopieeracties niet wanneer de nas staat uitgeschakeld. Het is dan ook gemakkelijker om een specifieke map tussen je nas en je computer(s) te synchroniseren. Alle bestanden die je in deze map stopt, worden automatisch naar alle aangemelde apparaten gekopieerd. Als er een apparaat is uitgeschakeld, dan wordt de kopieeractie automatisch uitgesteld naar een moment dat deze machine wel actief is. Je dient hiervoor zowel op de nas als op de pc een toepassing te installeren. Open binnen DSM op je nas het onderdeel Package Center. Bij de toepassing Cloud Station Server klik je op Installeren / Ja. Kies voor Openen en navigeer naar Instellingen. Je klikt nu op een gedeelde map die je wilt synchroniseren, waarna je kiest voor Inschakelen / OK.

©PXimport

Tip 13: Synchronisatie (2)

Je gaat nu een synchronisatiehulpje op de computer installeren. Surf hiernaartoe en selecteer in het uitrolmenu jouw Synology-nas. Alle beschikbare softwarepakketten verschijnen in beeld. Het programma Cloud Station Drive is beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. Klik na de installatie op Nu starten. Via het QuickConnect ID en je inloggegevens maakt het programma verbinding met de nas. Wijzig via het potloodpictogram eventueel de maplocaties en start de synchronisatietaak met Voltooid.

©PXimport

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.