Zo veel VPN’s, maar welke moet je hebben? Welke juist niet? Wij testen tien VPN’s op gebruiksgemak, snelheid, streaming en privacy. Zo kom je erachter welk VPN bij jou past.

In deze test checken we bij elk VPN hoeveel we van onze eigen downloadsnelheid overhouden, zoeken we contact met de helpdesk van de provider, beoordelen we de abonnementskosten en tot slot proberen we Netflix, Disney Plus, NPO, Amazon Prime Video, Videoland en Ziggo Go te streamen.

Naast deze technische tests onderzoeken we ook de privacygerelateerde aspecten, zoals de vestigingsplaats van het VPN en of de verbinding wel waterdicht is, zodat je echte ip-adres niet lekt.

Uiteindelijk heeft deze test een winnaar, maar het zou zomaar kunnen dat een van de andere VPN’s in deze test beter bij jouw specifieke wensen aansluit. De testwinnaar moet op elk vlak goed scoren, maar het kan zijn dat een ander VPN beter bij jou past omdat het nu net een bepaalde streamingdienst unblockt die jij dagelijks gebruikt. Lees snel verder om erachter te komen welk VPN het beste bij jouw wensen aansluit.

NordVPN

Wie NordVPN niet kent, heeft de afgelopen jaren niet op internet gezeten of is in het bezit van een zeer goede adblocker. De marketingmachine van dit VPN heeft er namelijk voor gezorgd dat het complete internet de naam weleens voorbij heeft zien komen.

Ook de financiële afdeling heeft zich niet onbetuigd gelaten. Bovenop de prijzen van nordvpn.com komt namelijk nog 21 procent btw als je eerlijk aanvinkt dat je in Nederland woont. Dit is eenvoudig te omzeilen door de VS als thuisland te kiezen (uiteraard adviseren wij lezers zich aan alle belastingregels te houden en eerlijk te zijn over hun woonplaats). Hetzelfde geldt voor Surfshark, een VPN van hetzelfde moederbedrijf dat we eveneens in deze test bespreken.

Naast het standaard VPN dat goed werkt, zijn er nog extra’s. Zo beschermt Cybersec tegen advertenties, trackers en malware. Vanaf het Plus abonnement kan de Dark Web Monitor controleren of jouw emailadres op het darkweb rondzwerft tussen gestolen inloggegevens. Voor gebruikers die het VPN voor verschillende doeleinden gebruiken, heeft NordVPN presets om de beste server te kiezen voor downloaden, snelheid of regulier browsen.

NordVPN is een aanrader voor iedereen die voor langere tijd een allround VPN zoekt, al zijn de prijzen van het maandabonnement wel aan de hoge kant.

Een overvloed aan serverlocaties bij NordVPN.

ExpressVPN

Hoewel ExpressVPN een ijzersterk VPN levert, is de prijs-kwaliteitverhouding wel een beetje zoek. Zo kent het VPN geen speciale servers als double- of multihop, stealth- of TOR/VPN-combinaties, zoals bij veel andere providers.

De apps zijn gebruiksvriendelijk. Bij het starten van de app krijg je een grote knop te zien waarmee je direct verbinding maakt met de snelste en dichtstbijzijnde locatie. Verder kun je kiezen met welk land je verbinding maakt.

Onder de motorkap kun je in de instellingen nog kiezen voor standaardzaken, zoals de manier waarop je verbinding wilt maken en een extra instelling om te voorkomen dat je echte ip-adres uitlekt. Threat Manager blokkeert schadelijke websites maar werkt, in tegenstelling tot dezelfde functie bij NordVPN, alleen als er verbinding is met ExpressVPN.

Enerzijds is ExpressVPN een van de duurste providers in deze test (alleen Surfshark vraagt een nog hoger maandbedrag). Anderzijds biedt ExpressVPN een ijzersterk en gebruiksvriendelijk VPN van hoge kwaliteit.

ExpressVPN is van zeer hoge kwaliteit, maar biedt weinig extra’s.

ProtonVPN

Een goed begin is het halve werk. Zo geeft ProtonVPN je een duidelijke rondleiding door de app bij de eerste start. Door het intuïtieve ontwerp en de rondleiding is ProtonVPN zeer geschikt voor beginners.

Ook gevorderden kunnen zich uitleven met het haarfijn instellen van presets. Zo kan je per preset specifieke privacyinstellingen wijzigen, een land selecteren en kiezen welk protocol je wilt. Tip: Maak twee voorinstellingen voor Nederlandse en Amerikaanse Netflix. Dit kan natuurlijk ook allemaal handmatig, maar de fanatieke VPN-gebruiker zal de gestroomlijnde voorinstellingen waarderen.

Secure Core is een van de paradepaardjes van dit VPN. Hiermee maakt je verbinding een tussenstop op een van de Secure Core-servers voordat je op de uiteindelijke server terechtkomt. De Secure Core-servers zijn eigendom van ProtonVPN en staan alleen in Zwitserland, IJsland of Zweden.

ProtonVPN biedt een mooie balans tussen gebruiksvriendelijkheid voor beginners en extra mogelijkheden voor gevorderden.

ProtonVPN: toegankelijk en uitgebreid tegelijk.

PrivateVPN

Ook PrivateVPN geeft een rondleiding bij het starten van de app, maar hiervan raken we juist in de war. De app vraagt of je wilt streamen of hulp nodig hebt met verbinding maken. Wij kozen voor streaming, waarop de app de tip gaf om onder het tabblad streaming te zoeken. Logisch, maar dit tabblad was onvindbaar. De rondleiding maakte het dus alleen maar verwarrender.

Van de downloadsnelheid blijft 39 procent over. Daar kwam een VPN jaren gelegen nog mee weg, maar in 2022 is snelheidsverlies boven 30 procent onacceptabel. Verder staat er geen standaardserver nadat je de app voor het eerst opstart. Je moet eerst zelf een server kiezen. Nadat je verbinding gemaakt hebt, blijft de server wel op het hoofdscherm staan, waardoor je er makkelijk mee kan verbinden.

PrivateVPN is voorzien van een killswitch, zodat je eigen ip-adres niet lekt wanneer dat de verbinding onverhoopt verbreekt. Stealth maskeert het VPN, waardoor het lastiger is om deze te blokkeren. De helpdesk is snel, maar de medewerker had net te weinig achtergrondkennis.

Al met al een redelijk VPN voor gevorderden, maar als beginner ben je beter af met een gebruiksvriendelijker exemplaar.

Op het uiterlijk van PrivateVPN is niets aan te merken, maar het karakter valt tegen.

Mullvad

Mullvad maakt ingewikkelde zaken simpel. Het is een van de weinige VPN’s waarvan de Nederlandse versie bruikbaar is, in tegenstelling tot bij veel andere providers waar de vertalingen bijzaak lijken.

Verbinden gaat eenvoudig en bij de serverkiezer kun je zelf multihop-combinaties samenstellen. Daarmee kies je de server waarmee jij direct verbindt en waar het eindpunt boven water komt. Het samenstellen van deze combinaties is redelijk uniek.

Privacy is de kern en dat zie je overal terug. Zo staat de broncode op internet en waar andere providers kiezen tussen een killswitch en firewall heb je hier beide. Geavanceerde instellingen zoals DNS en portforwarding zijn allemaal aanwezig.

Betaal je het abonnement met crypto, dan krijg je 10 procent korting. Mullvad doet niet aan ellenlange abonnementen. Voor de vaste prijs van 5 euro per maand krijg je een steengoede VPN.

Of je nou voor het eerst een VPN gebruikt of vergevorderd bent, Mullvad is ijzersterk. De enige zwakke plek is het niet kunnen streamen van Prime Video. Maar als je zo’n goed VPN neerzet, zullen we het daar verder niet over hebben.

Mullvad is kinderlijk eenvoudig in gebruik met talloze opties voor elke gebruiker.

IVPN

Bij IVPN draait alles om privacy en vrij internet. Als enige heeft IVPN een zogenoemde Hardcore Mode, waarmee het iedereen die jou wilt tracken, blokkeert. Alle grote trackingbedrijven en gerelateerde diensten komen op de blacklist. Gmail of Facebook checken is er dus niet meer bij. Voor privacyfanaten is dat geen probleem, maar wees voorbereid. Net zoals Mullvad kan je bij IVPN zelf multihop-combinaties maken; daarmee kan je zelf het in- en uitgangspunt kiezen.

Streamen en downloaden werkt prima. Alleen Prime Video werkt niet, andere streamingdiensten werken vlekkeloos. De helpdesk is de beste die we bij een VPN tegenkwamen. Ook voor extra hulp bij lastige routerconfiguraties werden we uitstekend geholpen.

IVPN focust vooral op privacy.

Windscribe

De installatie van Windscribe is niet intuïtief. Een wereldreis van browser naar app, terug naar browser, maar niet meer terug naar de app. Veel instellingen die bij andere providers in de app staan, kunnen bij Windscribe alleen via het klantengedeelte op de website ingesteld worden. Niet gebruiksvriendelijk dus.

Gelukkig kan je met de Windscribe-app wel instellen dat bepaalde applicaties wel of juist geen gebruik moeten maken van het VPN. Een functie die we bij veel providers missen.

Gevorderden kunnen per ip-adres en hostname aangeven of er van het VPN gebruik moet worden gemaakt. Ook configbestanden van derden zijn te gebruiken; handig als je meerdere VPN’s gebruikt.

De chatbot van Windscribe doet het redelijk, maar het is bijna onmogelijk om contact te krijgen met een echt mens. Na een aantal keer aangeven dat de bot niet nuttig is, krijg je een knop te zien waarna je een contactformulier moet invullen. Via de kennisbank kan je een ticket indienen, maar alleen nadat je aangeeft dat je zelf al naar een oplossing hebt gezocht.

Voor beginners is de balans tussen gebruiksvriendelijkheid en mogelijkheden niet in balans. Jammer, want het onbeperkt aantal gelijktijdige verbindingen is aantrekkelijk voor elke gebruiker.

Windscribe is een prima VPN, maar te ingewikkeld voor beginners.

Private Internet Access

Private Internet Access (PIA) kampt met veel snelheidsverlies; alleen met automatische serverselectie halen we acceptabele snelheden, maar dan kun je weer niet kiezen welk land je gebruikt. Onhandig bij streamen.

Multihop is wel beschikbaar, maar hiervoor moet je het protocol zelf omzetten. PIA multihop werkt alleen met OpenVPN. Qua beveiliging doet PIA het goed door broncode van de apps te openbaren.

Split-tunneling kan zowel op applicatie- als ip-adresniveau. Minder goed zijn de Automation Rules. Op het eerste gezicht nuttig voor gevorderden, maar het beperkt zich tot niet automatisch verbinden op bepaalde netwerken.

De applicatie hapert soms, en naar de applicatie overschakelen met Alt+Tab werkt niet omdat dit VPN in de tray draait. Ik kon niet wachten om Private Internet Access te de-installeren.

Private Internet Access komt snelheid tekort.

Mozilla VPN

Onder de motorkap is Mozilla VPN een versimpelde versie van Mullvad. Daardoor kun je er in elk geval op vertrouwen dat de kwaliteit van de servers en de app van topklasse is. Mozilla VPN is inderdaad zeer gebruiksvriendelijk en de app werkt supergoed.

Een van de versimpelingen is bijvoorbeeld het verwijderen van de optie om het VPN handmatig in te stellen. Zo kan je Mozilla VPN alleen via de apps gebruiken. Gebruik op niet-ondersteunde apparaten zoals routers is onmogelijk. Voor beginners is Mozilla VPN een goede keus. Het enige dat we missen, is een aantal features voor gevorderden. Maar juist door deze weg te laten, is Mozilla VPN voor iedereen toegankelijk.

Bij de helpdesk is helaas wel direct duidelijk dat dit niet het Mullvad team is. Het kennisniveau is prima, maar de behulpzaamheid is ver te zoeken. Ook privacytechnisch legt Mozilla het af tegen Mullvad doordat Mozilla onder Amerikaanse jurisdictie valt.

Mozilla VPN is een uitstekend instap-VPN gebouwd op de ijzersterke fundering van Mullvad; zie het als een Mullvad Light. Een aanrader voor beginners.

Mozilla VPN: Toegankelijk en goed.

Surfshark

Surfshark is in korte tijd mateloos populair geworden. Naast VPN biedt Surfshark een antivirus, anonieme zoekmachine en een darkweb-monitor aan. Die laatste stelt je op de hoogte als je e-mailadres in een darkweb-datalek voorkomt. Omdat we alleen het VPN testen, gaan we hier verder niet op in.

Surfshark slaagt er (net als ExpressVPN en Windscribe) in om alle streamingdiensten op ons lijstje te unblocken. Let op: Surfshark valt onder Nederlandse jurisdictie; niet ideaal als je onder de radar wilt blijven.

Statische ip-adressen zijn standaard bij dit VPN, maar er is slechts één statisch Nederlands ip-adres beschikbaar. Prima omdat we er niet voor betalen, maar het was toch prettig geweest om een extra server te hebben voor momenten dat de server drukbezet is.

Zonder genoemde toeters en bellen valt Surfshark niet echt op, afgezien van het onbeperkt aantal gelijktijdige verbindingen. Wat overblijft is een goed VPN voor een lage prijs, als je het tweejarige abonnement pakt tenminste.

Surfshark is een prima VPN voor streamers, minder voor echte privacyliefhebbers.

De winnaar

Hoewel we het niet voor elkaar kregen om Prime Video met Mullvad te streamen, heeft deze provider onze voorkeur. Mullvad levert in de breedte de allerbeste ervaring voor zowel beginners als gevorderden. De applicaties zijn simpel en gebruiksvriendelijk genoeg voor beginners, maar ook gevorderden kunnen naar hartenlust hun instellingen tweaken. Tel daarbij op de uitgebreide privacy- en beveiligingsfeatures en portforwarding, en onze keuze voor deze kleine, onafhankelijke provider is duidelijk.

De afgelopen drie jaar heeft Sony hard gewerkt aan de Sony WH-1000XM6-koptelefoon. De voorganger, de XM5, is ondanks verwoede pogingen van Bowers & Wilkins, Bose en Apple al die tijd marktleider geweest. Staat de XM6 wederom aan de top?

Als je het hebt over de topklasse koptelefoons van Sony, dan kom je eigenlijk altijd uit bij dezelfde lijn: de WH-1000XM-serie. Deze modellen staan al jaren bekend om hun indrukwekkende noise cancelling, waarmee omgevingsgeluid effectief wordt weggefilterd. Tel daar een rijke audiokwaliteit bij op – inclusief ondersteuning voor Hi-Res Audio en LDAC – en je snapt waarom ze zo populair zijn. Voeg daar nog een lange accuduur, comfortabel draagcomfort en slimme functies als Speak-to-Chat en Adaptive Sound Control aan toe, en je hebt een hoofdtelefoon die voor veel mensen als de ideale allrounder geldt.

Sony levert keer op keer een betrouwbaar totaalpakket af, wat deze lijn tot een vaste waarde maakt onder muziekliefhebbers die meer willen dan alleen goed geluid. Gesprekskwaliteit, een fijne app en sterke ruisonderdrukking horen daar inmiddels gewoon bij. Nu Sony met de WH-1000XM6 de zesde generatie op de markt brengt, twijfelt niemand eraan dat deze koptelefoon weer aan alle verwachtingen voldoet. Maar in een markt waarin de concurrentie flink is toegenomen, is de vraag wel gerechtvaardigd: is dit model het prijskaartje van 450 euro nog steeds waard? Dat is tenslotte 30 euro méér dan de XM5 bij zijn lancering kostte.

©Wesley Akkerman

Wederom op te vouwen

Sony heeft de afgelopen drie jaar duidelijk niet stilgezeten. De WH-1000XM6 is voorzien van een nieuwe processor, extra microfoons, verbeterde noise cancelling en een verfijnd audioplatform. Op het eerste gezicht oogt hij misschien identiek aan de XM5, maar ook het ontwerp is op meerdere punten aangepakt. Zo is het lichte model nog steeds makkelijk op te vouwen dankzij de draaibare oorschelpen met zacht schuim. Handig, want daardoor past hij moeiteloos in de meegeleverde case en neem je 'm makkelijk mee.

Sommige aanpassingen zijn klein maar doordacht. Zo is de powerknop nu iets verzonken, waardoor je hem sneller op de tast vindt. De knop voor noise cancelling heeft bovendien een extra functie gekregen: je kunt er de microfoon mee dempen of activeren tijdens een telefoongesprek. De rest van de bediening verloopt via het aanraakgevoelige oppervlak op de rechter oorschelp. Dat werkt op zich prima, maar je moet wel even wennen aan de precieze gebaren. Bovendien blijft de aanraakbediening gevoelig voor fouten, waardoor we zelf liever kiezen voor fysieke knoppen of de bijbehorende app.

Wie kritisch naar het ontwerp kijkt, komt nog een paar kleine minpunten tegen. Zo trekt de behuizing – vooral bij het zwarte model – snel vlekken aan van je vingers, die je makkelijk uitsmeert als je niet uitkijkt. En dan is er nog de hoofdband, die tijdens het dragen soms in je haar blijft haken, vooral als de koptelefoon iets verschuift. Dat levert een wat ongemakkelijk gevoel op. Gelukkig zijn dat allemaal kleinigheden die verder weinig afdoen aan het totaalplaatje.

©Wesley Akkerman

Luisteren tijdens het laden

Een van de prettigste verbeteringen van de WH-1000XM6 ten opzichte van zijn voorganger is dat je hem tijdens het opladen gewoon kunt blijven gebruiken. Bij de XM5 was dat nog niet mogelijk: zodra je die aan de lader hangt via de usb-c-poort, stopt het afspelen. Dat probleem is nu dus verholpen. Wel is de meegeleverde oplaadkabel vrij kort, dus handig is het niet altijd. Qua aansluitmogelijkheden zijn er verder weinig verschillen: beide modellen ondersteunen bluetooth (met bij de XM6 een nieuwer versienummer) én hebben een fysieke audio-ingang. Sony levert standaard een usb-c-kabel en een audiokabel mee in de verpakking.

Ook op codec-gebied is er weinig te klagen. Net als zijn voorganger ondersteunt de WH-1000XM6 AAC, SBC en Sony’s eigen LDAC voor high-res audio. Maar er zijn ook twee nieuwe toevoegingen: LC3 en Auracast. Vooral LC3 is interessant als moderne codec die zich qua prestaties laat vergelijken met Qualcomms aptX Adaptive. Afhankelijk van de verbindingskwaliteit past deze codec automatisch de sample rate aan voor optimale geluidskwaliteit en stabiele prestaties. Qualcomm-codecs zelf zijn overigens niet aanwezig, maar met het huidige aanbod valt er genoeg te kiezen – je mist er weinig aan.

Wat wel onveranderd is gebleven, is de batterijduur. Je haalt nog steeds zo'n 30 uur met noise cancelling ingeschakeld en 40 zonder. Dat is netjes, maar inmiddels niet meer indrukwekkend. Concurrenten zoals de Sennheiser Momentum 4 Wireless gaan met gemak twee keer zo lang mee op een volle lading. Snelladen kan gelukkig wel: 3 minuten aan de oplader levert tot 3 uur speeltijd op. Toch is er op dit punt nog wat ruimte voor verbetering, zeker als Sony koploper wil blijven.

©Wesley Akkerman

Ruisonderdrukking en audio

Met de WH-1000XM6 zet Sony opnieuw stappen op het gebied van noise cancelling. De koptelefoon heeft nu twaalf microfoons aan boord, vier meer dan voorheen, en die helpen actief om storend geluid van alle kanten weg te filteren. Of het nu om wind, voorbijrazend verkeer of een drukke coupé vol kletsende mensen gaat: de XM6 laat zich er niet door van de wijs brengen. En dat geldt ook als je op een normaal volume luistert; je hoeft het geluid dus niet op standje maximaal te zetten om in alle rust te genieten.

Qua geluidskwaliteit heeft deze serie sowieso een sterke reputatie, en de XM6 weet die opnieuw waar te maken. De 30 mm-drivers zijn flink onder handen genomen en leveren nu nog meer detail, heldere zanglijnen en extra finesse in de hoge tonen. Sony heeft zichtbaar gezocht naar een betere balans tussen lage, midden- en hoge frequenties, en met succes. Alles klinkt krachtig en vol, zonder dat het op een bepaald gebied tekortschiet.

Bijzonder is ook dat Sony dit keer samenwerkte met mastering engineers uit de muziekindustrie om het geluidsprofiel nog preciezer af te stemmen. Dat merk je: muziek klinkt natuurlijker, gelaagder en gewoon meeslepender. En alsof dat nog niet genoeg is, kun je nu ook stereogeluid omzetten naar een ruimtelijke audio-ervaring via een nieuwe vorm van upmixing. Dat is iets anders dan de bestaande 360 Reality Audio-ondersteuning of DSEE Extreme-technologie – het resultaat is dat je met dezelfde koptelefoon meer uit je muziek haalt dan ooit tevoren.

Maar we zijn er nog niet

De Sony WH-1000XM6 weet een open, gelaagd en dynamisch geluidsbeeld neer te zetten dat vrijwel elk muziekgenre aankan. Luister je naar een intieme opname – denk aan stem en piano – dan vallen meteen de fijne details op: je hoort hoe elke toetsaanslag zijn eigen ruimte krijgt en hoe zanglijnen haast betoverend in de mix zweven. Ook bij drukker geproduceerde nummers blijft het overzicht bewaard. De hoge en middentonen houden hun helderheid, waardoor je makkelijk onderscheid maakt tussen de verschillende lagen in een track.

Wat betreft de bas heeft Sony de balans goed gevonden. Lage tonen zijn krachtig en vol, maar nooit modderig – ze blijven strak en gecontroleerd. Drums en percussie klinken precies en direct, zonder overbodig nagalmen. Daardoor voelt elke luisterbeurt fris en levendig aan. Sterker nog: de kans is groot dat je ineens details hoort die je eerder niet opvielen in nummers die je al tientallen keren hebt afgespeeld. De koptelefoon legt daarbij net wat extra nadruk op zang en vocalen, wat de verstaanbaarheid en het gevoel van betrokkenheid alleen maar vergroot.

Ook op het gebied van slimme functies blijft Sony zijn voorsprong behouden. Bekende features als Adaptive Sound Control zijn weer van de partij en passen automatisch instellingen aan op basis van je gedrag en locatie. Speak-to-Chat herkent wanneer je iets zegt, pauzeert de muziek en laat omgevingsgeluid binnen – handig tijdens telefoongesprekken, al kan een kuchje soms per ongeluk hetzelfde effect hebben. Uniek is daarnaast het gespreksbeheer via hoofdbewegingen: door ja te knikken neem je een gesprek aan, schud je nee dan sla je het af.

©Wesley Akkerman

Sony WH-1000XM6 kopen?

Met de WH-1000XM6 borduurt Sony voort op de sterke reputatie van eerdere modellen, en dat doet het merk met succes. De noise cancelling is opnieuw verbeterd dankzij een nieuwe processor en extra microfoons, terwijl de geluidskwaliteit wederom tot de top behoort. Sony heeft daarnaast goed geluisterd naar gebruikersfeedback: het opvouwbare ontwerp is terug en je kunt nu ook tijdens het opladen gewoon blijven luisteren. Geen revolutionaire vernieuwingen misschien, maar wel slimme aanpassingen die het totaalplaatje merkbaar sterker maken. Soms zit vooruitgang in de details.

Natuurlijk zijn er ook wat minpunten. De accuduur is gelijk gebleven terwijl concurrenten inmiddels meer uithoudingsvermogen bieden. En hoewel het design stijlvol is, trekt de afwerking op de zwarte versie snel vlekken aan. De hoofdband is bovendien niet ideaal voor langere luistersessies; hij trekt soms aan je haar bij het verschuiven. Ook over de aanraakbediening kun je van mening verschillen – wij vinden fysieke knoppen prettiger, al biedt de app gelukkig ook genoeg controle. Geen dealbreakers, maar wel goed om te weten.

Wat de WH-1000XM6 vooral interessant maakt, is hoe Sony de audiokant verder verfijnt. De toevoeging van nieuwe codecs, de mogelijkheid om stereo te upgraden naar ruimtelijke audio en het afgestemde geluidsprofiel – met hulp van professionals uit de muziekindustrie – zorgen voor een ervaring die weer een stap verder gaat. En ja, hij is duurder dan z'n voorganger. Maar voor wie het maximale uit z'n muziek wil halen, blijft dit een van de meest complete en overtuigende draadloze koptelefoons die je kunt kopen.

De Motorola razr 60 ultra vouwt dicht als een ouderwetse klaptelefoon, wat allerlei handige functies mogelijk maakt. Daar vertellen we je over in deze review, waarin we ook ingaan op hoe de razr 60 ultra als smartphone bevalt. De verwachtingen zijn namelijk hoog, want de adviesprijs van het toestel bedraagt liefst 1299 euro.

Om met die adviesprijs te beginnen: de ultra is al snel na zijn lancering tweehonderd euro in prijs gezakt. Dat past bij de geschiedenis van oudere Motorola razr-toestellen: die kun je na een paar maanden serieus goedkoper in huis halen. Stof om over na te denken als een razr je aanspreekt, maar je de adviesprijs – begrijpelijk – te hoog vindt. Een alternatief is kiezen voor de razr 60, zonder ultra-aanduiding. Die heeft een adviesprijs van 799 euro en is technisch minder geavanceerd dan de ultra-versie.

Handig, luxe vouwontwerp

Dat Motorola de razr 60 ultra als topsmartphone in de markt zet, merk je direct. Het toestel komt heel degelijk over en de vouw in het midden van het scherm voel je nauwelijks. Het gewicht is met 199 gram vergelijkbaar met een normale smartphone.

Uitgevouwen in je hand is de razr 60 ultra een erg lange smartphone, wat komt omdat hij een langwerpig scherm van 7 inch heeft. Dat is erg groot. Dat scherm oogt lekker scherp dankzij de resolutie van 2912 x 1244 pixels en scoort ook op andere punten erg goed.

©Rens Blom

Klap je de smartphone dicht, dan kijk je tegen een vierkant 4inch-scherm aan. Het scherm loopt door rond de camera's, wat een futuristisch gevoel geeft. Op het scherm (1272 x 1080 pixels) zie je veel meer dan de tijd en inkomende telefoongesprekken. Je kunt meldingen bekijken, een hele andere playlist binnen Spotify opzetten, door de weersvoorspelling bladeren en andere apps zoals Instagram gebruiken.

©Rens Blom

Wij zijn vooral fan van het fotograferen via het externe scherm. Door de telefoon uitgevouwen om te draaien of ingeklapt voor je te houden, kun je selfies maken met de camera's op de achterkant van de smartphone. Dat zijn hartstikke goede camera's, waardoor je veel betere selfies schiet dan met andere smartphones. Ook handig voor vloggers.

©Rens Blom

Op onderstaande foto's zie je een selfie gemaakt met de camera aan de achterkant en een selfie gemaakt met de speciale selfiecamera aan de binnenkant van de razr 60 ultra. Die laatste foto is veel minder scherp.

©Rens Blom

Een scherpe selfie met de camera aan de buitenkant.

©Rens Blom

Een minder scherpe selfie met de camera aan de binnenzijde.

Aandachtspunten

De razr 60 ultra kent als vouwsmartphone enkele belangrijke aandachtspunten. Zo is er een speciale laag op het scherm aangebracht ter bescherming. Die mag je niet verwijderen. Doe je dat wel, dan vervalt je garantie. De smartphone kan tegen een val in het zwembad, maar is niet waterdicht. Van stof, zand en vuil wordt de telefoon niet blij. Vermijd ook hard drukken op het middelste deel van het langwerpige scherm, stelt Motorola.

©Rens Blom

Motorola geeft adviezen om de smartphone niet te beschadigen.

Wij ontvingen de razr 60 ultra in een fraaie donkergroene kleur, met zachte alcantara-afwerking. Dat materiaal voelt lekker aan maar komt ook met aandachtspunten. Prettig is dat Motorola een (vouwbaar) hoesje meelevert om de smartphone veiliger te gebruiker.

©Rens Blom

Heel complete specificaties

Van een dure smartphone mag je uitstekende specificaties verwachten, ongeacht of 'ie vouwt of niet. Motorola heeft dat goed begrepen. De razr 60 ultra draait op een razendsnelle Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor met 16 GB werkgeheugen en maar liefst 512 GB opslagcapaciteit. De 4700mAh-accu gaat een normale dag mee, maar moet daarna wel opladen. Dat kan lekker snel via de usb-c-poort en ook redelijk vlot via een draadloze oplader. Het toestel is geschikt voor contactloze pinbetalingen in winkels.

©Rens Blom

Korter updatebeleid

Bijzonder is Motorola's ondergemiddelde updatebeleid. De razr 60 ultra krijgt slechts drie Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Dat is gek genoeg korter dan sommige goedkopere Motorola-smartphones en ook korter dan de zeven jaar die merken als Google en Samsung beloven voor hun premium smartphones.

©Rens Blom

Verschillende functies om het buitenste scherm te benutten.

Conclusie: Motorola razr 60 ultra kopen?

De Motorola razr 60 ultra is de beste verticale vouwsmartphone die je op moment van schrijven kunt kopen. Het ontwerp is doordacht en maakt gebruik van slimme softwarefuncties en het toestel heeft uitstekende specificaties. Motorola's korte updatebeleid is een onnodig minpunt. De adviesprijs is stevig, maar de geschiedenis leert dat razr-smartphones snel in prijs zakken.