De ASUS ZenBook S 13 OLED weegt slechts een kilo en is volgens ASUS de lichtste oled-laptop op de markt. De laptop belooft een uitstekend oled-scherm te combineren met een fraaie behuizing. WIj hebben hem voor je getest om te kijken hoe deze in de praktijk bevalt.

Ook voor een 13,3inch-laptop is de ASUS ZenBook S 13 OLED opvallend compact, dun en licht. De laptop weegt slechts een kilo en is volgens ASUS de lichtste oledlaptop op de markt. Ook opvallend: hoewel de behuizing slechts net iets dikker is dan een cm heeft ASUS naast twee Thunderbolt-aansluitingen ook een usb-a-poort, een 3,5mm-hoofdtelefoonaansluiting en een HDMI-aansluiting in het apparaat weten te verwerken.

©Jeroen Boer - ID.nl

De ZenBook S 13 OLED heeft een behuizing van een magnesium-aluminiumlegering.

De behuizing is gemaakt van een stevige magnesium-aluminiumlegering die prettig aanvoelt. De aluminium schermdeksel is afgewerkt met een speciale coating en voorzien van lijnen die wat ons betreft fraai ogen. Wanneer je het scherm opent, wordt de onderkant aan de achterzijde een stukje opgetild, waardoor je prettiger kunt tikken als de laptop op tafel staat.

©Jeroen Boer - ID.nl

Het deksel is afgewerkt met een coating en voorzien van een lijnenspel.

In de doos vinden we naast de laptop een simpele sleeve om je laptop te beschermen tijdens transport en een opvallend compacte usb-c-voedingsadapter.

©Jeroen Boer - ID.nl

De laptop heeft naast tweemaal Thunderbolt 4 ook een normale usb-poort en een HDMI-aansluiting.

Configuratie

De ZenBook S 13 OLED is in één configuratie verkrijgbaar en is voorzien van een Intel Core i7-1355U, een processor met tien cores waarvan twee prestatiescores zijn en acht energiezuinige cores. De ssd is uitgevoerd in M.2-formaat en is dus eventueel te vervangen. De chip wordt bijgestaan door 16 GB RAM. Verder bevat de laptop een 1 TB NVMe M.2-ssd die gebruikmaakt van PCI Express 4.0. Je kunt die ssd eventueel vervangen; het geheugen kun je niet vervangen. Op het gebied van wifi is de laptop uitgerust met wifi 6E.

©Jeroen Boer - ID.nl

De M.2-ssd kun je eventueel vervangen, mocht je meer opslag nodig hebben.

Prettig werken

Het toetsenbord heeft een korte maar duidelijke aanslag en je kunt er fijn op tikken. De ingebouwde verlichting laat zich op drie standen instellen; je kunt dus niet traploos dimmen. Een handig detail is dat de aan-uittoets in de bovenste rij niet uiterst rechts zit, zoals je soms ziet. Dat zorgt ervoor dat je hem veel minder vaak onbedoeld indrukt tijdens het tikken. Er is overigens niet voorzien in een vingerafdrukscanner; biometrisch inloggen kan dus alleen met gezichtsherkenning.

Onder het toetsenbord is een ruime glazen touchpad geplaatst die prima werkt en gebaren goed herkent. Extra functionaliteit in het touchpad, zoals een geïntegreerd numeriek veld dat ASUS op duurdere laptops soms toepast, ontbreekt op deze laptop. Heel erg is dat niet: in de praktijk is dat door het ontbreken van voelbare feedback vaak toch meer een gimmick.

Uitstekend oledscherm

ASUS heeft de ZenBook S 13 OLED voorzien van een 13,3inch-oled-scherm met een resolutie van 2880 x 1800 pixels. Het is een fraai scherm dat heldere kleuren combineert met een uitstekend contrast. Het scherm is enigszins glanzend afgewerkt, maar is geen aanraakscherm. Het scherm ondersteunt HDR en een verversingssnelheid van 60 Hz.

Boven het scherm is een camera geplaatst die tot de betere exemplaren behoort die we de laatste tijd hebben gezien. De camera produceert heldere en scherpe beelden waardoor je duidelijk in beeld bent tijdens videovergaderingen, ook bij minder goede lichtomstandigheden. Het enige kritiekpuntje op de camera is dat die de belichting af en toe iets te veel aanzet, waardoor lichtere delen in je kamer overbelicht zijn.

Flikkervrij dimmen

Oledschermen in mobiele apparaten, zoals laptops en smartphones, maken vrijwel altijd gebruik van dimmen met PWM (pulse width modulation). Hierbij knipperen de oleds razendsnel aan en uit om zo een gedimd scherm te simuleren. Dat werkt op zich prima en heeft voordelen zoals minder energieverbruik en bij oledschermen ook nog een stabielere kleurweergave.

Het nadeel is dat de knipperfrequentie bij oledschermen vrij laag is (meestal rond de 240 Hz) en dat sommige mensen daar gevoelig voor zijn. ASUS heeft daar op deze laptop iets op gevonden door in een gedeelte van het dimbereik toch knippervrije DC-dimming (dimmen op basis van de spanning) toe te passen. Pas als je onder deze grens dimt, wordt PWM ingeschakeld. De laptop zal je hier ook voor waarschuwen.

Als je vaak onder deze grens dimt (60 procent van de helderheid), dan heeft ASUS nóg een truc ingebouwd. Via ASUS’ eigen software kun je de beeldweergave softwarematig donkerder maken. Je scherm heeft dan een minder hoge maximale helderheid, maar kan dus wel verder dimmen in het DC-bereik, waardoor je niet meer naar het PWM-bereik hoeft te dimmen. De truc werkt prima, alleen zul je (als je regelmatig wél helder wilt werken) de instellingen in de ASUS-software moeten aanpassen. Er is dus niet één plek om het scherm te dimmen, en dat is soms lastig.

Via de ASUS-software kun je het scherm softwarematig donkerder maken waardoor je verder flikkervrij kunt dimmen.

Prestaties

In PCMark 10, dat alledaagse werkzaamheden simuleert, scoort de ZenBook een heel nette 5535 punten. Voor een dunne en lichte laptop is dat een prima score. In Cinebench R23 scoort de laptop in de single-coretest een nette 1762 punten, maar valt de score in de multi-coretest met 6425 punten enigszins tegen. De gebruikte processor heeft in totaal tien cores en zou toch wat beter moeten presteren.

Wellicht heeft dat iets te maken met de dunne bouw en (te?) weinig koeling. Want hoewel de koeling van de laptop al snel erg luidruchtig wordt, is deze niet in staat om de prestaties van de processor op peil te houden. Na tien minuten bedraagt de score in dezelfde multi-coretest nog slechts 6198 punten.

De koeling is dan ook het grote nadeel van de ZenBook, want de ventilator is te vaak goed hoorbaar. Niet alleen bij zwaardere taken, maar ook bij werkzaamheden als tekstverwerken of browsen slaat de koeling regelmatig hevig aan. Jammer, want dat doet echt afbreuk aan deze verder luxe laptop.

De laptop is voorzien van een ssd van Samsung met een capaciteit van 1 TB die uitstekend presteert. In de Quick System Drive Benchmark van PCMark zet de ssd een nette 193,39 MB/s neer, terwijl de maximale lees- en schrijfsnelheid 6175,96 en 3342,00 MB/s bedraagt.

De laptop is voorzien van een accu met een capaciteit van 63 Wh. In de accutest van PCMark 10 houdt de ZenBook het zo’n 10 uur uit. Je kunt prima een werkdag overleven op de accu.

Conclusie

ASUS doet veel goed met de ZenBook S 13 OLED. De laptop is goed gebouwd, weegt weinig en heeft een fraai scherm. De prestaties zijn op zich in orde, maar helaas lijkt de koeling vanwege de dunne behuizing wat minder capabel. De ZenBook heeft namelijk één echt probleem, en dat is de ventilator. Die slaat vaak en erg hoorbaar aan, ook bij lichtere werkzaamheden. Jammer, want dit doet echt af aan de ervaring van wat verder echt een luxe notebook is. De vervelende ventilator is voor ons een reden om de laptop flink lager te beoordelen dan het apparaat op eerste gezicht zou verdienen.

Een gazon is meer dan een stukje groen. Het kan een speelplek zijn voor kinderen of juist vooral de blikvanger zijn in een strak aangelegde tuin. Soms ligt het vol in de zon, soms grotendeels in de schaduw. Voor elke situatie is er een passend graszaadmengsel. Wat past het best bij jouw tuin?

Lees ook: Groener gras? Maaien en onderhouden doe je zo

Wat voor graszaad je nodig hebt, hangt helemaal af van het soort grasveld dat je wilt. Voor een veldje waarop je kinderen lekker kunnen ravotten en een balletje trappen heb je ander gras nodig dan voor een gazon dat vooral bedoeld is voor de sier. Hieronder lees je per toepassing welke grassoorten het meest geschikt zijn.

Speelveld: stevig en snel herstellend

Een gazon waarop gespeeld, gelopen of gevoetbald wordt, moet vooral sterk zijn. Het gras moet tegen een stootje kunnen én zich snel herstellen. Daarvoor heb je een mengsel nodig met veel Engels raaigras (Lolium perenne). Dit gras kiemt snel en vormt stevige sprieten. Het is goed bestand tegen intensief gebruik en groeit snel terug als het beschadigd raakt. Vaak wordt het aangevuld met veldbeemdgras (Poa pratensis), dat ondergronds uitlopers vormt en zo kale plekken opvult. Samen zorgen deze soorten voor een duurzaam speelgazon dat veel belasting aankan.

Siergazon: fijn, traag groeiend en egaal

Voor een siergazon gelden weer andere zaken. Het moet vooral fijn van structuur zijn, gelijkmatig groeien en een egaal, verzorgd beeld geven. Voor dit type gazon zijn roodzwenkgras (Festuca rubra) en struisgras (Agrostis capillaris) geschikt. Deze grassoorten groeien langzaam en blijven laag, waardoor je minder vaak hoeft te maaien. Ze vormen een dichte mat van fijne sprietjes die er netjes uitziet, vooral bij regelmatig onderhoud. Een siergazon vergt wel iets meer zorg, want het is minder sterk en herstelt trager bij schade.

Schaduwgazon: licht nodig, maar minder zon

In tuinen met veel schaduw, bijvoorbeeld door bomen, heeft gras het moeilijk. De meeste grassoorten groeien slecht zonder zon, wat ruimte geeft aan mos. Een schaduwgazon moet daarom vooral weinig licht nodig hebben en toch stevig genoeg zijn om een dichte mat te vormen. Mengsels voor schaduw bevatten vaak fijne vormen van roodzwenkgras en soms bosgras (Festuca heterophylla), een soort die beter groeit bij weinig licht. Een kleine hoeveelheid Engels raaigras zorgt voor stevigheid, maar alleen als er dagelijks toch wat zonlicht aanwezig is. Let op: ook schaduwgazon heeft minimaal 2 tot 4 uur daglicht nodig om goed te blijven groeien.

Droge (zand)grond: diep wortelend en hittebestendig

Op lichte zandgrond of op plekken waar je weinig sproeit, heb je gras nodig dat tegen droogte kan. Dit soort gras moet diep kunnen wortelen en niet te snel verdrogen. Mengsels voor droge omstandigheden bevatten vaak een aangepaste selectie van veldbeemdgras en speciaal geselecteerde varianten van Engels raaigras die minder water nodig hebben. Soms wordt er ook hard zwenkgras aan toegevoegd, dat goed bestand is tegen droogte en hitte. Deze soorten wortelen dieper dan gemiddeld, waardoor ze vocht uit lagere lagen kunnen opnemen. Zo blijft je gazon ook bij warme zomers langer groen.

©Elena Elisseeva | Elenathewise

Wanneer en hoe zaai je gras?

De ideale periode om gras te zaaien is in het voorjaar (maart tot mei) of het najaar (september tot half oktober). Dan is de bodem warm genoeg en valt er meestal voldoende regen. Ook tussentijds bijzaaien is mogelijk – bijvoorbeeld als je last hebt van kale plekken of na het verwijderen van mos – zolang de bodemtemperatuur boven de 10 °C ligt en de grond vochtig blijft.

Begin altijd met een goede voorbereiding. Maai het bestaande gras kort, en verwijder mos en dood materiaal door het gazon te verticuteren. Dat kan met een verticuteerhark of een verticuteermachine.

Bij het herstellen van kale plekken hark je de grond los, zodat het zaad goed contact maakt met de aarde. Zaai vervolgens het juiste graszaadmengsel voor jouw situatie. Druk het zaad licht aan, bijvoorbeeld met een plank of de achterkant van een hark. Belangrijk: houd de bodem vochtig tot het gras begint te kiemen. Dat duurt gemiddeld 7 tot 14 dagen, afhankelijk van de soort en temperatuur. Wil je extra bescherming bieden? Strooi dan een dun laagje potgrond of compost over het zaad. Dat helpt tegen uitdroging en beschermt tegen vogels.

Wacht met maaien tot het gras minstens 8 cm hoog is, en gebruik dan een hoge maaihoogte bij de eerste maaibeurt. Zo geef je jonge sprietjes de kans om zich goed te wortelen.

Lees ook: Gras vol mos? Dit wil je weten over het verticuteren van je gazon

Tabel: deze grassoorten heb je nodig

De markt voor koffiemachines is breed en beweegt snel. Veel apparaten bieden steeds meer functies, van eenvoudige espresso’s tot uitgebreide melk- en cold brew-specialiteiten. De Ninja Café Luxe-serie belooft precies dat: barista-kwaliteit, eindeloze mogelijkheden en gebruiksgemak in één apparaat. Maar maakt dit model die belofte waar in de praktijk?

De Ninja Café Luxe combineert een espressomachine, filterkoffiezetter en cold brew-maker in één apparaat. Met de geïntegreerde koffiemolen (25 maalstanden) en tamper stel je de koffie volledig naar wens af.

De machine biedt vijf espresso-opties, vier koffiestijlen en vier melkopschuimstanden – geschikt voor zowel dierlijke als plantaardige melk. Je kiest uit zeven drankformaten, van espresso tot cold brew-specialiteiten zoals iced latte of espresso martini.

Er zijn twee uitvoeringen:

De Essential kost 449,99 euro, de Premier 549,99 euro. De machine is groot en zwaar (34,4 x 33,6 x 37,2 cm) en weegt 16,65 kilo.

©Ninja

Eerste indruk: wat veel!

Wat fijn is aan huishoudelijke apparaten van Ninja, is dat ze doorgaans gebruiksvriendelijk en intuïtief te bedienen zijn, zo bleek uit eerdere ervaringen. Gebruiksvriendelijk blijkt – na enige tijd – zeker waar, maar intuïtief kunnen we dit apparaat zeker niet noemen direct na het uitpakken. De uitgebreide handleiding, verkorte snelstartgids en een inspiratiegids met allerlei recepten voor de verschillende koffievarianten komen dan ook direct van pas.

©Saskia van Weert

Uit de doos oogt de Ninja Café Luxe direct stevig en professioneel. De afwerking is netjes en het apparaat maakt een solide indruk op het aanrecht. Bij het uitpakken valt op hoeveel accessoires en onderdelen erbij zitten: van filterhouders en melkopschuimer tot een geïntegreerde molen.

Voordat er überhaupt koffie kan worden gezet, dient er een stapsgewijze kalibratie en watermeting te worden gedaan om te bepalen hoe hard het kraanwater is in de eigen regio. De stappen staan duidelijk beschreven in de gids, alle benodigdheden (behalve koffiebonen) zitten bijgesloten in de doos. Dat alles neemt een halfuurtje in beslag, daarna is de machine klaar voor het eerste gebruik.

©Ninja

De functies op een rij

De koffiemachine heeft allerlei onderdelen die een eigen plekje hebben in of op de machine. Er zitten drie filterbakjes bij om de gemalen koffie in te doen: eentje voor een enkele hoeveelheid, een wat grotere voor een dubbele hoeveelheid drank en een grote mand voor filterkoffie.

Dan is er het portafilter, oftewel het gedeelte waarin de gemalen koffie plus het gewenste filterbakje gaan, en dat je vastklikt onder de wateruitlaat.

Er is een losse trechter die je gebruikt tijdens het malen van de koffie, en een stamper om de koffie in het bakje samen te drukken. Tot slot is er nog het melkkannetje.

©Saskia van Weert

Links van de machine kun je de trechter en de stamper bewaren, het portafilter kan onder de koffiemaler en het kannetje heeft een vaste plek rechts onder het melktuitje.

Het bedieningspaneel verdient ook wat aandacht. Aan de linkerzijde zit een draaischijf waarmee je de maalgraad van de koffiebonen instelt. Dan is er nog het display met allerlei opties en een draai-/drukknop, en een gedeelte om het soort melkschuim in te stellen. Het bedieningspaneel is duidelijk vormgegeven, maar door het grote aantal opties is het niet direct intuïtief.

Boven op het apparaat is er een warmhoudplaat voor koffiebekers. Aan de achterzijde zit het waterreservoir, bovenin zit een dekseltje om toegang te krijgen tot het bonenreservoir, en geheel rechts zit een klein deurtje waar je de metalen filterbakjes in kunt opbergen.

Kortom: een hoop opties en een hoop uitzoekwerk!

©Saskia van Weert

In gebruik: goed resultaat (na even oefenen)

Bij het apparaat zit een dikke zwart-witte gebruikshandleiding. Het is aan te raden die goed door te nemen en bij de hand te hebben tijdens het leren kennen van het apparaat en de mogelijkheden. Na enige keren wat proberen wordt duidelijk dat de basishandelingen vrij overzichtelijk zijn. Een doorgewinterde thuisbarista zal deze machine vermoedelijk sneller weten te doorgronden.

Allereerst moet het gewenste filterbakje in het portafilter. Je zet de trechter op het filterbakje en zet de machine aan. Je kiest het gewenste programma, bijvoorbeeld espresso. De standaardinstelling is een dubbele shot; dat is eventueel aan te passen in het menu.

Vervolgens hang je het portafilter onder de koffiemaler. Er verschijnen twee getallen in beeld: de ideale maalgraad en de huidige instelling. Via de draaischijf links aan de machine zorg je dat de twee getallen identiek zijn. Je start de maler en neemt het portafilter met gemalen koffie uit de machine. Je stampt de boel aan met de stamper, verwijdert de trechter en bevestigt het portafilter onder de wateruitlaat. Dat doe je door de oranje stip op het filter gelijk te houden met de stip op de machine en het filter stevig naar rechts te bewegen om het te vergrendelen. Dat gaat vrij zwaar.

©Ninja

Dan is het tijd om het koffiezetten te starten met een druk op de draai-/drukknop. Vergeet niet om een passende kop of mok onder het filter te zetten. Er komt een beetje geconcentreerde koffie uit de machine, die wordt aangevuld met heet water om de gewenste sterkte te verkrijgen. Deze stappen zijn gelijk voor vrijwel alle koffiebereidingen – alleen filterkoffie gaat iets anders.

Melkschuim maken

Mocht je cappuccino willen maken, dan doe je dierlijke of plantaardige melk in de melkkan tot aan de streep, kies je de gewenste dikte en laat je de melk warm worden en opschuimen tot een pieptoon aangeeft dat de melk klaar is. Je hoort het kleine mixertje onder in de kan flink tekeergaan en dat levert een prima resultaat op. Na het leeggieten van de kan start een automatisch schoonmaakprogramma.

De smaak van de geteste koffievarianten is prima. De exacte uitkomst hangt uiteraard af van de gebruikte bonen.

©Saskia van Weert

Schoonmaken en onderhoud

Een deel van de accessoires en onderdelen mag gewoon in de vaatwasser. Zoals wel vaker is het vaak beter voor de duurzaamheid om alles op de hand af te wassen. Metalen onderdelen blijven daardoor langer glanzend. De melkopschuimer heeft een eigen reinigingsprogramma voor het binnenwerk en het tuitje, al moet het kannetje natuurlijk wel goed afgewassen worden.

Ninja Café Luxe kopen?

De Ninja Café Luxe is een krachtige en veelzijdige koffiemachine die de serieuze thuisbarista veel te bieden heeft. Met uitgebreide instellingen voor koffie, melk en formaat, en de mogelijkheid om zowel espresso als filterkoffie en cold brews te zetten, is dit apparaat een echte allrounder. De bouwkwaliteit is stevig en professioneel, en het apparaat wordt geleverd met handige accessoires en een eigen reinigingsprogramma voor de melkopschuimer.

Tegelijk vraagt de machine om tijd en aandacht. Het is geen instapmodel voor wie snel en zonder nadenken een kopje koffie wil zetten. De bediening is uitgebreid en vergt oefening, vooral in het begin. Ook neemt het apparaat de nodige ruimte in beslag en zijn er veel onderdelen om mee te werken.

De Ninja Café Luxe is vooral geschikt voor koffieliefhebbers die graag zelf de controle houden over het volledige zetproces, bereid zijn om het apparaat goed te leren kennen en de ruimte hebben voor een grotere machine. Wie dat ziet als een leuke uitdaging, haalt met de Ninja Café Luxe een complete koffie-oplossing in huis.