Tegenwoordig zijn veel laptops krachtig genoeg om zelfs de meest high-end games aan te kunnen. Maar niet zomaar elke willekeurige laptop is geschikt om te gamen. Een goede gaming-laptop heeft onder andere een krachtige grafische kaart, processor en genoeg RAM nodig. In dit artikel lees je welke specificaties belangrijk zijn in een game-laptop.

Lees ook: Kies het juiste besturingssysteem voor je laptop

Wat maakt een laptop geschikt voor gaming?

Op een simpele laptop kun je ook best wel een spelletje spelen, maar wil je echt snoeihard gamen, dan heb je ook serieuze hardware nodig. Hieronder gaan we alle essentiële onderdelen van je laptop puntsgewijs af.

Processor

Voor een game-laptop heb je een extreem krachtige processor nodig. De processor (of CPU) is de motor van je laptop en moet alle data en berekeningen van je games razendsnel aankunnen. Voor lichte e-sports games zoals League of Legends en Counter-Strike red je het misschien nog met een Intel Core i5 of AMD Ryzen 5 processor. Maar voor de zwaardere AAA-games zoals Elden Ring, Cyberpunk 2077en Call of Duty: Modern Warfare II heb je echt processor uit een hogere prestatiecategorie nodig: denk aan een Intel Core i7 of AMD Ryzen 7. Dit zijn zeer krachtige processors met minimaal 6 tot 8 cores en 12 tot 16 threads die de extreem veeleisende graphics en physics (zie kader verderop) van moderne games aankunnen.

Cores en threads

Cores verwijzen naar de onafhankelijke verwerkingseenheden in een processor. Een core is in feite een mini-processor die taken kan uitvoeren. Meer cores zorgt ervoor dat een processor meer taken tegelijkertijd kan uitvoeren, omdat elke core zijn eigen instructies kan verwerken. Het aantal threads geeft dus aan hoeveel taken een processor met meerdere cores tegelijk kan uitvoeren. Meer threads betekent dat de processor meer taken parallel kan uitvoeren.
Kies verder ook zeker voor een hoge turbo kloksnelheid van bijvoorbeeld 2,3 GHz of hoger. Hyperthreading en unlocked multiplicators voor overklokken zijn ook leuk extra's voor de enthusiast.

Grafische kaart

Natuurlijk is ook de grafische kaart van enorm groot belang in een gaming-laptop. De grafische kaart of GPU berekent en rendert alle geavanceerde 3D-graphics en visuals en bepaalt dus voor een groot deel hoe mooi, gedetailleerd en vloeiend jouw games eruitzien. Voor de beste gaming performance kies je idealiter voor een NVIDIA GeForce RTX 4080 of 4090, of een AMD Radeon RX 7900 XTX. Dit zijn zeer krachtige high-end GPU's met ondersteuning voor raytracing (dus voor voor hyperrealistische belichting, schaduwen en reflecties). Let ook zeker op dat je GPU minimaal 8 GB aan GDDR6 videogeheugen heeft, en bij voorkeur zelfs 10 of 12 GB voor games op de hoogste settings.

RAM-geheugen

Ook is het hebben van ruim voldoende RAM-geheugen een absolute must voor elke game laptop. Het RAM geheugen slaat alle actieve data en assets (zoals 3D-modellen van personages, voertuigen, gebouwen, animaties, texturen en materialen voor de 3D modellen, geluidseffecten en muziek ) op tijdens het gamen. Te weinig RAM kan zorgen voor nare haperingen, lag en extreem lange laadtijden. Ga daarom altijd voor minstens 16 GB, maar bij voorkeur 32 GB DDR4 RAM met een hoge kloksnelheid boven de 3200 MHz. Zo kun je naast je game ook Discord, YouTube, Spotify en webbrowsers open hebben staan zonder dat dat een nadelig effect op je game-ervaring heeft.

Opslag

Qua opslag is het een absolute aanrader om te kiezen voor een razendsnelle SSD. Een solide state drive laadt games, apps en besturingssystemen vele malen sneller dan een traditionele harde schijf. Kies bij voorkeur voor een 1 TB PCIe NVMe M.2 SSD van een bekend merk als Samsung of Western Digital. Met een SSD van dit type kunnen games en zware programma's binnen enkele seconden installeren en laden. Let erop dat je SSD een leessnelheid heeft van minstens 3500 MB/s, voor echt snelle laadtijden.

Schermgrootte en verversingssnelheid

Naast de interne hardware is ook het scherm van een game-laptop erg belangrijk. Je wilt immers maximaal kunnen genieten van de graphics van nieuwe games. Kies daarom bij voorkeur voor een laptop met een 15,6 inch of 17,3 inch scherm. Op een groter scherm zie je meer details en kun je makkelijker overzicht houden in multiplayer-games. Let erop dat het scherm een hoge verversingssnelheid heeft, bij voorkeur 144Hz of zelfs 240Hz. Met zo'n high refresh rate scherm worden beelden veel vloeiender en scherper weergegeven, ideaal voor competitive gamen. Ook ondersteuning voor technologie als Nvidia G-Sync of AMD FreeSync is aan te raden: dit voorkomt tearing en stuttering. Bij tearing zijn delen van twee verschillende frames tegelijk op het scherm te zien zijn. Dit gebeurt wanneer de framerate van de grafische kaart en de refresh rate van het scherm niet goed op elkaar afgestemd zijn. Stuttering is wanneer de framerate ineens daalt, waardoor er korte pauzes en 'hapjes'in de animatie optreden. Dit zorgt voor een onregelmatige, hakkelende weergave. Tot slot is een IPS lcd-paneel beter dan TN vanwege de betere kijkhoeken en kleurweergave.

Koeling

Gamen stelt hoge eisen aan de hardware van een laptop. Daarom is het belangrijk dat je kiest voor een degelijk koelsysteem. Kies bij voorkeur voor een model met vapour chamber koeling, meerdere ventilatoren en heatpipes. Dit voert de warmte van de krachtige componenten af.

©MuhammadSyafiq

Makkelijk uit te breiden

Let er daarnaast op dat je de laptop makkelijk moet kunnen uitbreiden. Denk bijvoorbeeld aan het zelf toevoegen van extra RAM, opslag en wifi-kaarten. Ook handig - en vooral leuk - zijn extra features zoals een rgb-toetsenbord, high-end Dolby Atmos geluid en een webcam.

Kies de juiste accuduur voor draagbaar gamen

Een belangrijk voordeel van laptops is dat je ze overal mee naartoe kunt nemen. Let er daarom op dat de accuduur voldoende is. Standaard hebben krachtige gaming laptops vaak een accuduur van zo'n 3 tot 5 uur. Dat is prima voor thuisgamers die altijd bij een stopcontact in de buurt zitten. Wil je echter lang onderweg kunnen gamen, kies dan voor een model met een accuduur van 8 uur of meer. Sommige high-end gaming laptops hebben tegenwoordig accu's tot maar liefst 90 Wh, goed voor 8 tot 10 uur gamen op één lading. Ook handig zijn snellaadfuncties via de usb-c poort, om de accu razendsnel bij te laden.

©Turan Sezer

Accessoires

Als je flink investeert in een krachtige gaming-laptop, wil je hem natuurlijk goed beschermen. Gelukkig zijn er handige accessoires om je laptop veilig te houden. Allereerst is een stevige en stijlvolle laptoptas belangrijk om je laptop te beschermen onderweg. Kies een tas met voldoende opbergvakken en foam bescherming. Ook een laptop koelerstandaard is aan te raden, zodat de ventilatie goed blijft terwijl je gamet op je bureau. Tot slot is een doekje met microvezel handig om het scherm vetvrij te houden. Met de juiste accessoires gamen laptop blijft je game laptop jarenlang als nieuw.

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.

Traditionele oordopjes sluiten luisteraars af van hun omgeving, maar JBL gooit het met zijn nieuwe Sense Pro over een andere boeg. Het minispeakertje van dit zogenoemde open ear-model bevindt zich namelijk pal voor jouw gehoorgang. Met name in het verkeer is dat wel zo veilig, want tijdens het luisteren hoor je óók omgevingsgeluid. We nemen de proef op de som.

De JBL Sense Pro is een interessant product voor mensen die reguliere oordopjes niet zo prettig vinden zitten. Je hoeft deze apparaatjes namelijk niet in je oor te proppen. Met behulp van flexibele siliconen oorhaken blijven ze goed op hun plek zitten. Dankzij het zachte materiaal ervaar je tijdens lange luistersessies niet zo gauw irritaties. De Sense Pro zit erg comfortabel in de ronding van je oor. Bedenk wel dat je deze in-ears bij bepaalde activiteiten enigszins voelt wiebelen, bijvoorbeeld wanneer je wild met je hoofd draait of tijdens het sporten. Logisch, want de behuizing zit tenslotte niet klem in jouw gehoorgang. Het is een kwestie van wennen.

©Maikel Dijkhuizen

Accu en bediening

Zodra deze bluetooth-oordopjes na enige oefening eenmaal goed op hun plek zitten, kan het luisteren beginnen. Met een luistertijd van ongeveer acht uur op een enkele batterijlading houdt de Sense Pro het lang vol. De inbegrepen oplaadcase bevat een accu met een capaciteit van nog eens dertig uur. Na slechts tien minuten opladen kunnen de oortjes er weer vier uur tegenaan. Kortom, je hebt onderweg of op afgelegen plekken niet zo snel te maken met lege accu's.

De IP54-gecertificeerde behuizing is spatwaterdicht. Laat ze in de regen dus lekker zitten. Het linker- en rechteroordopje bevatten een klein aanraakpaneeltje. Tik eenmaal aan de linkerkant om het volume harder te zetten en tik tweemaal voor een zachter geluid. Je raakt het rechteroordopje aan om muziek te pauzeren en liedjes te skippen. Via het bedieningspaneel beantwoord je ook nog inkomende oproepen. Voor handsfree gesprekken zijn er maar liefst vier microfoons ingebouwd. Al met al werkt de bediening prima, zodat je jouw smartphone in je zak of tas kunt laten zitten.

©Maikel Dijkhuizen

Gedetailleerd geluid

Op audiovlak heeft JBL zijn zaakjes goed voor elkaar. De Sense Pro levert een kraakhelder geluid met een hoge detaillering. Zelfs bij het luisteren van bombastische muziekstukken zijn alle instrumenten duidelijk te horen. Met de standaard geluidsinstellingen blijft het basniveau voor muziekgenres als hiphop en dance wel iets achter. Geen probleem, want in de JBL Headphones-app pas je het geluid naar eigen smaak aan. Activeer bijvoorbeeld de equalizerinstelling 'Bass' of zelfs 'Extreme Bass'.

Als je graag naar films en series kijkt, komt de ondersteuning voor ruimtelijk geluid goed van pas. Zet in dat geval de optie 'Spatial Sound' aan en ervaar meer audio-effecten. Een nadeel is dat personen in jouw omgeving het geluid afkomstig van de Sense Pro wellicht kunnen horen. Dat komt door de open constructie van de oordopjes. Overigens geldt dit met name wanneer je het volume hoog hebt staan.

©Maikel Dijkhuizen

JBL Sense Pro kopen?

Zoek je in-ears met een goed geluid die jouw oren niet volledig afsluiten van de omgeving? Als je de hoge adviesprijs van 179,99 euro voor lief neemt, bevelen we de JBL Sense Pro van harte aan. Deze oordopjes zitten comfortabel en laten zich eenvoudig bedienen. Bovendien bieden ze ook nog eens een hoge audiokwaliteit en lange accuduur. De Sense Pro is in vijf kleurstellingen te koop.