De reddingsboei voor WebOS en BlackBerry
RIM verliest langzaam maar zeker terrein aan Apple’s iOS en Google Android. HP’s WebOS moet uitkijken dat het binnenkort niet helemaal in de vergetelheid raakt. Wat kunnen beide bedrijven doen om hun mobiele platforms weer succesvol te maken?
Het uur van de waarheid is aangebroken voor Research in Motion (RIM) en HP. De Android-mania tijdens de recente CES en het Amerikaanse mediacircus rond de Verizon iPhone 4, maken dat mobiele apparaten die niet op Apple’s iOS of Google Android gebaseerd zijn, naar de achtergrond verschuiven. Dat geldt niet alleen voor media, ook op consumentenvlak is het te zien. Volgens recente cijfers is Android momenteel het nummer één platform in de Verenigde Staten, vlak daarna volgt iOS. Wereldwijd verdringen de twee hoofdrolspelers de overige fabrikanten van het toneel, net zoals Windows dat bijna drie decennia terug dat op de pc deed.
De opmars van mobiele apparaten is niet te stoppen en gaat onherroepelijk ten koste van de personal computer. Het is goed mogelijk dat over vijf tot tien jaar niet Microsoft, maar Apple en Google de belangrijkste leveranciers van besturingssystemen zijn en Dell en HP als computerbouwers zijn verdrongen door mobieltjesmakers als HTC en Samsung. Mobiele apparaten zorgen er vandaag de dag al voor dat het marktaandeel van pc’s daalt en dat Windows niet langer de onschendbare alleenheerser op OS-gebied is.
'Nokia en Microsoft zijn niet meer te redden'
Nokia en Microsoft lijken de slag al verloren te hebben. Nokia’s onduidelijke strategie rond Symbian en MeeGo haalt weinig uit, terwijl Microsoft met het belachelijk beperkte Windows Phone 7 ook weinig kan uitrichten. Ook op tablet-gebied lijkt Microsoft het onderspit te delven.
Als Nokia en Microsoft geen competitie aan Android en iOS kunnen bieden, wie blijven er dan over? Juist, RIM en HP zijn de enige spelers met de capaciteit om terug te vecten. HP heeft WebOS van het voormalige Palm als wapen, terwijl RIM er alles aan doet om met een moderne smartphone als de BlackBerry Torch en de BlackBerry-achtige mini-tablet PlayBook tegenwicht te bieden aan het geweld van Apple en Google. Helaas is het RIM nog niet gelukt om de rest van zijn productlijn te moderniseren en hebben we nog geen BlackBerry OS 6 op populaire toestellen als de BlackBerry Bold en Curve kunnen zien, al had RIM dat wel beloofd.
Enkele maanden terug schreef ik dat RIM waarschijnlijk plek drie in de smartphonewereld zou opeisen, omdat het apparaten biedt die meer toegespitst zijn op bepaalde taken dan de generiekere Androids en iPhones/iPads. Waarschijnlijk was ik toen te optimistisch gestemd.
RIM had toen al te kampen met enigszins verouderde technologische standaarden, maar wat ik niet had voorzien was dat de ontwikkeling van iOS en Android zo snel zou gaan. Om in racetermen te spreken: RIM wordt op een extra rondje gezet, terwijl ze al mijlenver achterliepen.
Mij bekruipt het gevoel dat ook de PlayBook een flop zal worden. RIM heeft afgelopen maanden honderden, misschien wel duizenden proefexemplaren naar financiële organisaties en soortgelijke conservatief ingestelde firma’s verscheept. Wat ik van die bedrijven hoor – ik geef toe, het is uit tweede hand – is dat ze weinig toegevoegde waarde aan het apparaat ontdekken. De PlayBook heeft geen 3G, alleen wifi. Volgens RIM een bewuste keuze vanwege het beveilgingsaspect en de wensen van traditionele klanten. Overheden en financiële organisaties kunnen zo geen data over 3G versturen, tenzij ze de PlayBook laten ‘tetheren’ via een BlackBerry, die organisaties naar wens helemaal kunnen ommuren.
'Koppeling aan BlackBerry maakt PlayBook nog zwakker'
Deze strategie maakt de PlayBook alleen interessant voor een kleine groep organisaties, waardoor het al bij de lancering een nicheproduct zal zijn. Sterker nog, door de PlayBook te koppelen aan een ander soon-to-be nicheproduct: de BlackBerry, van wie we weten dat veel zakelijke gebruikers liever voor een Android of een iPhone kiezen, kun je er bijna vanuit gaan dat RIM zijn eigen doodvonnis tekent.
De iPad kampt met hetzelfde ‘probleem’ als de PlayBook. Ook de iPad is verkrijgbaar als wifi-only model, waardoor je het apparaat met bepaalde actieve policies alleen binnen het bedrijfsnetwerk kunt gebruiken. Wil je meer communicatiemogelijkheden? Dan kun je de iPad verbinden met een MiFi, een iPhone 4 van Verizon of een van de andere apparaten of tools die tethering mogelijk maken. Natuurlijk heeft een BlackBerry meer beveiligingsmogelijkheden dan de iPad, maar voor veel organisaties geldt dat ze die niet nodig hebben.
Tel daarbij het gebrek aan beschikbare apps op (ontwikkelaars moeten helemaal opnieuw beginnen met dit OS), het net even te kleine 7” scherm (wat gebruik van bepaalde apps belemmert) en je komt bij een apparaat uit dat weinig mensen zal aanspreken.
Wat kan RIM verder nog uit zijn hoge hoed toveren? Volgens de geruchten is het Canadese bedrijf bezig met de BlackBerry ‘Dakota’, een opvolger van de populaire BlackBerry Curve smartphone. Als de gesuggereerde specificaties kloppen, dan gaat het om een telefoon met dezelfde functionaliteit als de BlackBerry Torch, alleen met een kleiner scherm en slimmer toetsenbord. De Torch is een goede BlackBerry, maar heeft nog niet kunnen overtuigen als vervanging voor een iPhone of Android-smartphone.
Ik heb aan verschillende mensen zowel een Torch, een Android-gebaseerde Google Nexus One en een iPhone uitgeleend om uit te vinden wat zij het prettigst vonden werken. Wat blijkt is hetzelfde als in andere onderzoeken naar voren komt, namelijk dat gebruikers graag zelf een iPhone of Android zouden willen, maar dat ze de BlackBerry (Torch) na een paar minuten gebruik terzijde schuiven.
Naar mijn mening kan een kleinere versie van de Torch geen kentering bij RIM teweeg brengen, zelfs niet als er nieuwe features bij komen zoals de mogelijkheid om het toestel als mobiele hotspot te gebruiken.
'Genoeg kansen voor RIM om de embedded markt'
Wat kan RIM doen behalve het aanbieden van een superbe telefoon enkel op gebied van berichten? Ik zou zeggen, zoek de aanval binnen de embedded markt, waar Windows Compact Embedded (gebaseerd op het allang dood verklaarde Windows Mobile 6) en Motorola Symbol de scepter zwaaien. Maar goed, dat is wel een echte verandering ten opzichte van de focus op consumenten, waar RIM zijn strategie de laatste tijd op richt. Ik weet niet of de Canadezen geïnteresseerd zijn in het leveren van apparaten aan groothandelpersoneel, vrachtwagenchaffeurs, medisch specialisten, enzovoorts. Maar markten van de logistiek en buitendienst zijn wel een enorm grote markt waar nog een hoop terrein ontgonnen kan worden.
Komen we bij HP en WebOS terecht. Hoewel HP af en toe roept dat het plannen heeft met WebOS, hebben we er sinds de acquisitie van Palm april vorig jaar, nog maar weinig van gezien. Ze toonden wel WebOS 2.0, een relatief kleine update, maar nog geen apparaten die met het besturingssysteem overweg kunnen. (De Palm Pre 2 is wel al simlockvrij beschikbaar, maar geen telefoonaanbieder wil zich er op dit moment aan wagen.)
HP zegt ook dat het met een op WebOS gebaseerde tablet op de markt komt, maar volgens een HP-bestuurder ligt eerder de focus op de markt voor smartphones. Voorbije jaren hebben HP-bestuurders er ook op gewezen dat het besturingssysteem ook voor internet-connected printers en andere multifunctionele apparaten gebruikt zou kunnen worden.
Laten we hopen dat het vooral die andere markten weet te veroveren, want zowel binnen de smartphone als tabletmarket zit niemand te wachten op een onderontwikkeld OS. WebOS zal een ingrijpende transformatie moeten ondergaan, wil het iets in de melk te brokkelen hebben. (Met WebOS 2.0 gaat het ‘m duidelijk niet worden. Als HP slim is, koopt het de licentie van de user interface van Windows Phone 7, met een gemoderniseerde onderliggende kernel wordt het dan nog wat.)
Als HP erop uit is om de WebOS smartphone en tablet in leven te houden om andere apparaten met WebOS te promoten, zou dat een reden zijn. Maar mensen kopen geen printer vanwege het onderliggende OS, dus als het waar is, zou het een vreemde strategie zijn.
HP moet van Windows af komen. De Slate 500 gebaseerd op Windows 7 bleek niets meer dan een cadeautje voor Microsoft, een demonstratieobject. Ik geloof zelf dat het niets meer dan een goedmakertje was, een nepproduct dat snel weer begraven kon worden (HP produceerde er ook maar 5000 stuks van). De gadget poetste het blazoen van de belangrijkste softwareleverancier op en streek hier en daar misschien wat plooien glad.
'Microsoft is geen sterke partner voor HP'
HP verdient nog altijd zijn meeste geld met printers en dure inkt en is ’s werelds belangrijkste pc-verkoper aangezien Dell het afgelopen jaren het enigszins liet afweten. Het bedrijf heeft eigenlijk niets aan een partner als Microsoft die op zijn manier ook groot is in pc’s, terwijl de hele wereld de pc in de steek laat. HP kan niet vertrouwen op een partner die niet om kan gaan met touch – de touchinterface in Windows 7 werkt slecht en is allerminst compleet – en dat ook niet lijkt te gaan doen in een tijdperk waarin de touch-only apparaten als de iPhone en iPad hoogtij vieren.
HP zou moeten na gaan denken over een toekomst na de pc. Eén klein probleempje: Google en Apple zijn daar allang mee bezig. De iPad is de opmaat naar de post-pc pc en Google wedt op een parallel paard in de vorm van netbooks uitgerust met Chrome OS. Ook experimenteert Google met partners als Motorola om met fascinerende concepten als de Motorola Atrix 4G op de proppen te komen.
Waar blijft HP? Ik weet het eerlijk gezegd niet. Als het bedrijf WebOS omturnt in een intelligent besturingsysteem voor internetgestuurde apparaten, dan verlengt het eigenlijk zijn huidige business van inktproducten en services. Het is een gebied met weinig concurrentie, als er al überhaupt sprake van competitie is.
'Inhaalrace kan nog beginnen'
HP zou er goed aan doen om WebOS in te zetten als een platform voor de post-pc. Hoewel Apple en Google hard op weg zijn, geloof ik dat er nog kans is voor een nieuwe speler op de markt. Ook Google zag Apple een voorsprong nemen en haalde die pas na een paar jaar in. Wie zegt dat HP niet hetzelfde kan? Natuurlijk vereist dat wel een veel dapperder, innovatiever HP dan het HP wat we afgelopen jaren gezien hebben. Misschien komen we meer te weten hierover op 9 februari, wanneer HP zijn WebOS strategie uit de doeken zal doen.
