Heb je een Google-account, dan heb je automatisch ook toegang tot Gmail. Fijn, want met 15 GB gratis opslag kun je heel wat e-mails opslaan. Bovendien telt deze razend populaire webmaildienst allerlei slimme snufjes. Wij hebben 20 tips voor je verzameld waarmee Gmail jouw dagelijkse werk heel wat eenvoudiger maakt.

Lees ook: Zo gebruik je meerdere e-mailaccounts in de Gmail-app

Tip 1: Geavanceerde werkbalk

Gmail introduceerde vorig jaar een vereenvoudigde werkbalk met minder functies. Het snoozen van berichten, toevoegen van taken en diverse andere opties liggen hierdoor ietwat verstopt. Gelukkig kun je de oude vertrouwde werkbalk herstellen. Log hiervoor in op https://mail.google.com en open een willekeurige e-mail. Klik vervolgens bovenin aan de rechterkant van de werkbalk op de drie puntjes. Kies in het submenu Overschakelen naar geavanceerde werkbalk.

Tip 2: Gemini

Met Gemini (voorheen Bard) sprong Google zo'n twee jaar geleden óók op de AI-trein. Deze chatbot is in principe een betaalde functie, maar Gmail-gebruikers kunnen het desgewenst gratis uitproberen. Klik rechtsboven op het pictogram Probeer Gemini en bevestig met Nu proberen of Probeer dit nu kosteloos uit. Er verschijnt een betaalpagina. Je kunt deze functie twee weken of een maand gratis gebruiken, maar daarna kost het abonnement geld (inclusief 2 TB opslag).

De duur van de probeertijd hangt af van het huidige accounttype. Als je voortijdig opzegt, brengt Google geen kosten in rekening. Zodra je bevestigt met Proefperiode starten of Proefversie starten, is Gemini actief in een zijvenster van Gmail. Je kunt hiermee onder meer automatisch teksten genereren en een lange e-mail samenvatten.

Tip 3: Automatische filters

Wil je jouw inbox overzichtelijk houden? Maak dan gebruik van automatische e-mailfilters. Open rechtsboven via het tandwielpictogram de Instellingen en klik vervolgens op Alle instellingen bekijken. Navigeer naar het tabblad Filters en geblokkeerde adressen en klik op Nieuw filter maken.

Je kunt nu bepaalde criteria opgeven zoals afzender, onderwerp of specifieke woorden. Zodra je bevestigt met Filter maken, bepaal je wat er met deze e-mails moet gebeuren. Denk onder meer aan archiveren, markeren als gelezen of naar een specifieke map verplaatsen. Maak een keuze en klik als laatste nog een keer op Filter maken.

Tip 4: Handige sneltoetsen

Gmail ondersteunt heel wat sneltoetsen, maar mogelijk zijn die nog niet ingeschakeld. Klik hiervoor op Instellingen / Alle instellingen bekijken. Scrol naar beneden en selecteer zo nodig de optie Sneltoetsen aanzetten. Hiermee activeer je handige toetscombinaties zoals C voor een nieuwe e-mail, R voor beantwoorden en E om een bericht te archiveren. Deze sneltoetsen kunnen je productiviteit aanzienlijk verhogen. Bevestig onderaan met Wijzigingen opslaan.

Tip 5: Zoekopdrachten

Gmail heeft een krachtige zoekfunctie waarmee je snel de juiste e-mails opspoort. Gebruik de opdrachten from: en to: om respectievelijk ontvangen of verzonden e-mails van een bepaald contactpersoon te zien. Met subject: en has:attachment kun je de zoekresultaten ook verfijnen op onderwerp of bijlage. Verder geef je via before: en after: een specifieke tijdsperiode aan. Handig is dat je deze verschillende zoekopdrachten ook kunt combineren. 

Tip 6: Automatisch antwoord

Ga je op vakantie? Misschien check je dan niet steeds je e-mail. Je kunt een automatisch antwoord instellen voor wanneer je niet beschikbaar bent. Je navigeert hiervoor naar Instellingen / Alle instellingen bekijken en scrolt omlaag totdat je het onderdeel Automatisch antwoord tegenkomt. Activeer de optie Automatisch antwoord staat aan. Verder selecteer je de eerste en laatste dag van jouw vakantie. Bedenk ook een geschikt Onderwerp, bijvoorbeeld 'Automatisch antwoord'. Typ nu het afwezigheidsbericht en gebruik hierbij eventueel de opmaakfuncties bovenin de werkbalk. Klik onderaan op Wijzigingen opslaan.

Tip 7: E-mails snoozen

Je hebt misschien niet meteen tijd om op een belangrijke e-mail te reageren. Met de snoozefunctie 'ontvang' je het bericht op een later moment opnieuw. Klik bovenaan de e-mail op Snoozen (pictogram met klokje). Is de geavanceerde werkbalk niet actief (zie Tip 1), dan klik je eerst op de drie puntjes. Je kunt een van de voorgestelde data aanklikken of via Kies datum en tijd zelf een geschikt moment bepalen. Selecteer in het laatste geval een dag en tijdstip, waarna je bevestigt met Opslaan.

Tip 8: Donkere modus

Gmail oogt met de standaardinstellingen nogal witjes. Je kunt de achtergrond van de webmaildienst eventueel donker maken. Vooral in de avond is dat rustiger voor de ogen. Navigeer naar Instellingen / Alle instellingen bekijken en klik op het tabblad Thema's. Via Thema instellen opent er een venster met diverse fraaie foto's. Die kun je trouwens óók als achtergrond van Gmail instellen. Als je liever een zwarte achtergrond wilt, scrol je een stukje omlaag. Klik op het thema Donker om de weergave meteen te wijzigen. Bewaar de wijzigingen met Opslaan.

Tip 9: Weergave postvak

Gmail ondersteunt verschillende weergaven van het postvak. Open Instellingen en wijs in het rechterzijvenster bij Inboxtype de gewenste weergave aan. Kies bijvoorbeeld voor Belangrijkste eerst, Ongelezen eerst of Prioriteitsinbox. Afhankelijk van je keuze kun je via Aanpassen nog wat zaken wijzigen. Maak in dat geval een keuze en sluit af met Opslaan.

Tip 10: E-mail later versturen

Je kunt e-mails inplannen om ze op een later tijdstip automatisch te verzenden. Maak met Opstellen een nieuwe e-mail op en klik naast Sturen op het driehoekje. Zodra je klikt op Sturen plannen verschijnt er een vers venster. Je kunt eventueel een van de voorgestelde data kiezen. Verzend je de e-mail liever op een specifiek moment, dan klik je op Kies datum en tijd. Wanneer je eenmaal een datum en tijdstip hebt gekozen, bevestig je met Sturen plannen.

Tip 11: Sjablonen

Sjablonen in Gmail helpen je om tijd te besparen bij het opstellen van veelvoorkomende e-mails. Ga naar Instellingen / Alle instellingen bekijken en klik op het tabblad Geavanceerd. Selecteer achter Templates de optie Aanzetten. Je bewaart een sjabloon door eerst een nieuwe e-mail op te stellen.

Wil je de inhoud van dit bericht vaker gebruiken? Klik dan in de werkbalk op de drie puntjes en kies achtereenvolgens Templates / Concept opslaan als template / Opslaan als nieuwe template. Je geeft het sjabloon daarna een relevante naam en kiest Opslaan. Via de drie puntjes en Templates kun je voortaan opgeslagen sjablonen invoegen.

Tip 12: Vertrouwelijke modus

Gmail heeft een vertrouwelijke modus waarmee je (privacy)gevoelige gegevens kunt beschermen. Ontvangers kunnen de bewuste e-mail dan niet doorsturen, kopiëren, afdrukken en downloaden. Stel een nieuwe e-mail op en klik in de werkbalk op Vertrouwelijke modus aan-/uitzetten (pictogram met hangslotje). Stel naar eigen inzicht een vervaldatum in en voeg een toegangscode toe. Klik tot slot op Opslaan. Je creëert zo een extra beschermingslaag voor gevoelige informatie.

Tip 13: Tabbladen inbox

Gmail verdeelt inkomende e-mails op eigen houtje over verschillende tabbladen, zoals Primair, Sociaal, Reclame, Forums en Updates. Dat helpt je om je digitale brievenbus overzichtelijk te houden en belangrijke berichten snel te vinden. Je beslist zelf welke tabbladen je wel of juist niet wilt gebruiken.

Ga naar Instellingen / Alle instellingen bekijken / Inbox en vink achter Categorieën de tabbladen aan die je wilt tonen. Vind je al die verschillende categorieën maar niks? Vink dan alleen Primair aan. Alle berichten belanden zo op een digitale hoop. Klik onderaan op Wijzigingen opslaan.

Tip 14: Leesvenster inschakelen

Zodra je in het postvak op een e-mail klikt, opent de inhoud van het bericht normaal gesproken in een nieuw venster. Dat kan ook anders! Vooral bij gebruik van een ruime monitor loont het de moeite om de inbox en het leesvenster tegelijkertijd te tonen. Klik op Instellingen en scrol in het rechterzijvenster een eindje omlaag. Bij het onderdeel Leesvenster zijn er drie mogelijkheden, namelijk Geen afsplitsing, Rechts van inbox of Onder inbox. Kies een van de twee laatstgenoemde opties en bevestig daarna met Opnieuw laden om het leesvenster te activeren.

Tip 15: Vertalen

Wie weleens een e-mail in een andere taal ontvangt, kan de vertaalfunctie gebruiken. Zo lees je het bericht alsnog in het Nederlands. Klik rechtsboven op de drie puntjes en kies in het menu Bericht vertalen. De tekst verandert vrijwel direct naar je moedertaal. Wil je toch de oorspronkelijke e-mail lezen? Klik in dat geval bovenaan op Origineel tonen. Via het tandwielpictogram laat je e-mails van een bepaalde taal in het vervolg desgewenst automatisch naar het Nederlands vertalen.

Tip 16: Stermarkering

Markeer belangrijke e-mails met een ster om ze snel terug te vinden. Dat werkt erg simpel. Klik voor een e-mail op het stericoon om deze te markeren. Je gebruikt verschillende kleuren en soorten sterren om zo onderscheid tussen diverse e-mails te maken. Klik hiervoor meermaals op het sterretje.

Overigens zijn niet alle stermarkeringen in gebruik. Ga naar Instellingen / Alle instellingen bekijken en ontdek bij het onderdeel Sterren uit welke markeringen je momenteel kunt kiezen. Zie je bij Niet in gebruik een interessant figuurtje? Sleep de betreffende stermarkering dan met ingedrukte muisknop naar het veld achter In gebruik. Klik als laatste op Wijzigingen opslaan.

Tip 17: Google Agenda-integratie

Google Agenda en Gmail werken naadloos met elkaar samen. Een voordeel, want vanuit e-mails plan je eenvoudig afspraken en vergaderingen. Klik binnen het postvak van Gmail in de rechterbalk op het gekleurde pictogram van Google Agenda. De agenda opent met de huidige datum in het zijvenster. Gebruik de pijltjes om naar een andere nabijgelegen datum te switchen. Je klikt op een tijdstip om een afspraak toe te voegen. Typ onder meer een beschrijving, nodig gasten uit en geef een locatie op. Je bevestigt met Opslaan. De afspraak verschijnt daarna in de agenda. 

Tip 18: Uitschrijven voor mails

Ben je berichten van een specifieke afzender zat, zoals hardnekkige promotiemails of oninteressante nieuwsbrieven? Hoewel er onderaan de e-mail vaak een mogelijkheid is om jezelf uit te schrijven, is deze optie lang niet altijd makkelijk te vinden. Gmail kan je helpen. Bij terugkerende e-mails verschijnt achter de afzender de optie Afmelden. Klik daarop en kies in het venster wederom voor Afmelden. Er verschijnt vervolgens een bevestiging. Houd er rekening mee dat de uitschrijffunctie niet voor elke inkomende e-mail beschikbaar is.

Tip 19: Ongedaan maken

Als je een e-mail verstuurt, kun je de bezorging weer intrekken. Klik in dat geval op Ongedaan maken. Handel wel snel, want deze optie verschijnt maar kort. Je kunt de bedenktijd wel iets verlengen. Ga naar Instellingen / Alle instellingen bekijken en klik achter Versturen ongedaan maken op het uitrolmenu. Je kiest tussen vijf, tien, twintig óf dertig seconden. Bewaar de instellingen via Wijzigingen opslaan.

Tip 20: Labels

Labels zijn in Gmail een perfecte manier om het postvak te ordenen. Je vindt hierdoor verschillende soorten e-mails makkelijker terug, bijvoorbeeld nieuwsbrieven of berichten van de plaatselijke sportvereniging. Maak naar eigen inzicht nieuwe labels aan. Navigeer naar Instellingen / Alle instellingen bekijken / Labels en bepaal welke labels je wilt tonen of juist wilt verbergen. Klik nu op de knop Nieuw label maken. Typ een toepasselijke naam en klik op Maken. Open nu een e-mail die je bij een of meerdere labels wilt onderbrengen. Je klikt bovenaan op de drie puntjes, waarna je via Labelen als de juiste label(s) toewijst. Klik als laatste op Toepassen.

‘Weg met Amerikaanse tech!’ Onze afhankelijkheid van Amerikaanse technologische producten en -diensten stuit een groeiend aantal Europeanen steeds meer tegen de borst. Overstappen op Europese alternatieven lijkt daarom een logische keuze, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Europese chatbots zijn lastig te vinden, terwijl kunstmatige intelligentie een steeds grotere rol in de maatschappij lijkt te gaan spelen.

ChatGPT van OpenAI, Gemini van Google, Copilot van Microsoft, Grok van xAI of Claude van Anthropic. Als je aan een AI-chatbot denkt, is de kans groot dat een van deze diensten als eerste bij je te binnen schiet. Dat is niet zo vreemd, want het zijn op dit moment de populairste chatbots. Een andere interessante overeenkomst is dat ze allemaal afkomstig zijn uit de Verenigde Staten.
Onlangs kwam er een scheurtje in die Amerikaanse AI-dominantie: de chatbot van het Chinese DeepSeek haalde ineens de voorpagina’s. Voor het eerst leek een niet-Amerikaanse chatbot het te kunnen opnemen tegen de gevestigde orde uit de VS. Dat was goed nieuws voor inwoners van China, aangezien Amerikaanse chatbots daar worden geblokkeerd. Met de komst van DeepSeek kregen Chinezen dus eindelijk toegang tot een geavanceerde AI-bot.
Wij Europeanen hebben wel gewoon toegang tot Amerikaanse AI-modellen. Dat is maar goed ook. Voor de meeste Amerikaanse onlinediensten, zoals WhatsApp, OneDrive of Gmail, zijn er prima Europese alternatieven te vinden. Alleen voor AI-chatbots is dat een stuk lastiger.

Afhankelijk van Amerika

Het verlangen naar de ‘Europeanisering’ van ons internetgebruik is de afgelopen maanden sterk gegroeid. Dat komt vooral door een daling in het vertrouwen in onze samenwerking met Amerika. De huidige Amerikaanse president ziet de EU meer als concurrent dan als partner. Het kan dus riskant zijn om een onvoorspelbaar land zo veel macht over ons (bedrijfs)leven te geven.
Niet alleen privé gebruiken we Amerikaanse diensten, ook op het werk zijn veel producten afkomstig uit de VS, zoals Microsoft Office, Gmail en Slack. In de meeste organisaties kun je AI-chatbots aan dat rijtje toevoegen. Volgens onderzoekers groeit onze AI-afhankelijkheid de komende jaren ook nog eens gestaag verder.

In een hoop werkvelden, waaronder de militaire sector, is kunstmatige intelligentie mogelijk binnen de kortste keren onmisbaar. Het baart experts dan ook zorgen dat wij als Europa momenteel geen enkele controle hebben over deze belangrijke technologie. Ze vrezen dat de VS op een dag besluit om Amerikaanse AI-diensten voor ons te blokkeren. Dan hebben tal van bedrijven ineens een groot probleem.

Zorgen om privacy

In het verleden is al meerdere keren gebleken dat buitenlandse AI-bedrijven het niet zo nauw nemen met de privacy van hun gebruikers. Zo zou OpenAI zonder toestemming de data van EU-gebruikers hebben gebruikt voor het trainen van ChatGPT. Ook is duidelijk dat AI-chatbots gevoelige gegevens van gebruikers lekken, doordat ze ingevoerde tekst als trainingsdata opslaan en later met andere gebruikers delen.

Daarnaast wordt er gevreesd dat overheden de gegevens die gebruikers met AI-modellen delen, kunnen opeisen. In het privacybeleid van DeepSeek staat bijvoorbeeld dat het persoonsgegevens (denk aan chat- en zoekgeschiedenis en zelfs de toetsaanslag) in China opslaat. Volgens de wetten van het land heeft de Chinese overheid het recht om gegevens op te eisen van binnenlandse bedrijven wanneer zij daarom vraagt. Veel regeringen hebben hun werknemers dan ook verboden om DeepSeek op hun werktelefoons te installeren.

Moeilijke markt

Er zijn dus genoeg redenen om over te willen stappen op Europese alternatieven voor AI-diensten, maar dan moeten die er dus wel zijn. De Amerikaanse techindustrie is een stuk groter dan de Europese. EU-bedrijven beginnen daardoor met een grote achterstand en moeten met veel minder middelen een gelijkwaardig product zien te ontwikkelen. We zijn natuurlijk gewend aan de kwaliteit van de Amerikaanse tegenhangers. Slechts weinig mensen en bedrijven zijn bereid om over te stappen op een inferieur alternatief.

Hoe ingewikkelder (en dus duurder) het is om een dienst op te zetten, hoe moeilijker het is om Europese varianten te vinden. En laat het nou net zo zijn dat specifiek het opzetten en trainen van AI-modellen ontzettend prijzig is. Je hebt gigantische datacenters nodig om de vele peperdure, specialistische hardware-installaties 24/7 te kunnen laten draaien. Het trainen van AI-modellen verbruikt bovendien enorme hoeveelheden elektriciteit en de hitte die daarbij vrijkomt, moet dagelijks met miljoenen liters water worden gekoeld.

Er zijn in Europa maar weinig bedrijven voorhanden die bereid zijn om zulke investeringen te doen. Dat komt deels doordat de grote investeerders in Amerika zitten, waardoor start-ups moeilijk aan startkapitaal kunnen komen. Verder zijn de lonen in de VS hoger en is de loonbelasting lager, waardoor ook veel van het toptalent op AI-gebied dáár te vinden is. Daar komt ook nog de strenge regelgeving van de EU bij, die bedrijven kan afschrikken om te innoveren.

Toch is er sinds kort voorzichtig beweging zichtbaar op de Europese AI-markt. Steeds meer bedrijven werken aan eigen taalmodellen en chatbots die binnen de Europese wetgeving opereren en beter aansluiten op onze privacywaarden. Het gaat vaak nog om kleinschalige initiatieven met beperkte rekenkracht, maar ze laten wel zien dat Europa niet stilzit. Zo verschenen er de afgelopen maanden eindelijk enkele concrete voorbeelden van Europese chatbots die de concurrentie durven aan te gaan met Amerika: het Franse Le Chat van Mistral AI en het Zwitserse Lumo van Proton. Hun aanpak verschilt, maar beide projecten tonen dat ook binnen Europa ruimte ontstaat voor kunstmatige intelligentie op eigen voorwaarden.

Le Chat: Concurrent uit Frankrijk

Het Franse Mistral AI bracht eerder dit jaar onder de toepasselijk genaamde chatbot Le Chat een directe concurrent voor de gevestigde orde uit. Deze bot, beschikbaar voor Android, iOS en webbrowsers, maakt gebruik van volledig zelfgetrainde AI-modellen en staat dus voor een groot deel los van de VS. De hardware wordt nog wel geleverd door Amerikaanse fabrikanten. De gegevens worden echter opgeslagen op Europese servers en moeten daarmee voldoen aan strenge Europese privacywetten. Zo mag Mistral volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) je gegevens niet buiten de EU beschikbaar maken. Er moet een juridisch zwaarwegende reden zijn om de gegevens met de overheid te mogen delen.

Hoe goed is Le Chat?

Voor de privacy is Le Chat dus een interessante keuze, maar hoe presteert Mistral in vergelijking met de concurrentie? Uit onze eigen tests blijkt dat Le Chat op de eerste plaats nog niet zo heel vaardig is in het Nederlands. Bij het schrijven van een Sinterklaasgedicht komt de chatbot met veel kromme zinnen, terwijl ChatGPT (naast wat rare rijmpjes) wel consequent kloppende zinnen aan elkaar rijgt. Datzelfde geldt voor zaken die de Nederlandse cultuur aangaan. Als we vragen om suggesties voor klassieke verjaardagshapjes, zegt Le Chat dat we miniquiches en sushi moeten serveren. ChatGPT begrijpt de opdracht beter en raadt ons oer-Hollandse blokjes kaas met mosterd, leverworst en haring op roggebrood aan.

Ook uit onafhankelijke benchmarks blijkt dat Le Chat het vaak moet afleggen tegen Amerikaanse en Chinese modellen. Benchmarks meten hoe chatbots presteren in een breed scala aan taken, bijvoorbeeld op het gebied van wereldkennis, wetenschappelijk redeneren, wiskunde en programmeren.

Mistral Large 2, het model dat momenteel voor Le Chat wordt gebruikt, krijgt van de grootste AI-vergelijkingssite, Artificial Analysis, een gemiddelde intelligentiescore van 38. Vrijwel alle andere AI-chatbots behalen hogere scores. Het huidige standaardmodel van ChatGPT, GPT-4o, verschilt met zijn score van 41 niet veel van Le Chat. Alleen OpenAI biedt ook een Pro-abonnement aan voor 24 dollar waarmee gebruikers toegang krijgen tot geavanceerdere modellen, zoals o3, die juist een topscore van 69 behaalt.

Mistral biedt ook een betaald abonnement (15 dollar), maar daarbij krijgen gebruikers alleen een hogere daglimiet bij het genereren van teksten en afbeeldingen. Ook kun je dan aangepaste chatbots te maken, bijvoorbeeld een bot die altijd antwoordt als een rapper. Betalende gebruikers krijgen dus geen geavanceerder AI-model.

Lumo: Protons privacygerichte alternatief

Sinds juli 2025 is Proton – bekend van Proton Mail en Proton VPN – met zijn eigen AI-chatbot Lumo op de markt gekomen. Daarmee voegt het bedrijf zich bij de kleine maar groeiende groep Europese spelers die een antwoord proberen te bieden op de Amerikaanse dominantie. Lumo profileert zich nadrukkelijk als een privacyvriendelijk alternatief dat de waarden van de Europese digitale soevereiniteit belichaamt.

De chatbot is gebouwd op open-sourcemodellen, waaronder Nemo, OpenHands, OLMO en Mistral Small, en draait volledig op Europese servers. Dat betekent dat alle gegevens binnen de grenzen van de EU blijven en dus onder de strenge AVG-regels vallen. Proton garandeert dat gesprekken niet worden gelogd en uitsluitend lokaal versleuteld worden opgeslagen, zodat zelfs het bedrijf zelf er geen toegang toe heeft. De dienst gebruikt geen enkele gebruikersinput om zijn modellen verder te trainen, iets wat bij Amerikaanse chatbots nog altijd de norm is.

©Proton

Wie wil, kan de webzoekfunctie inschakelen om actuele informatie op te vragen, maar standaard staat die uit. Daardoor werkt Lumo iets minder up-to-date dan ChatGPT of Gemini, maar het voorkomt dat de dienst ongezien data doorsluist naar externe bronnen. Ook kun je bestanden uploaden voor analyse, die vervolgens via Proton Drive worden verwerkt en net als e-mails en documenten volledig end-to-end-versleuteld blijven.

Lumo kent nog beperkingen. Zo kan de chatbot minder context onthouden dan de grote Amerikaanse modellen en ontbreken geavanceerde multimodale functies, zoals spraakinteractie of beeldherkenning. Toch is de komst van Lumo van grote symbolische waarde: eindelijk heeft Europa een concreet alternatief dat niet draait om schaal of winst, maar om vertrouwen, transparantie en privacy. Het laat zien dat innovatie ook kan ontstaan vanuit principes in plaats van marketingbudgetten – al zal de tijd moeten uitwijzen of dat genoeg is om het tegen de reuzen uit Silicon Valley op te nemen.

Kleine tekortkomingen

Een veelgehoorde klacht van AI-fanaten is dat Le Chat minder flexibel is dan de niet-EU-bots. Zo kan de chatbot minder context verwerken, waardoor de dienst niet geschikt is om een verslag van honderden pagina’s samen te vatten. Ook ontbreekt de mogelijkheid voor spraakgesprekken en kan de bot geen tekst lezen op afbeeldingen die je opstuurt. Je kunt Le Chat wel vragen om plaatjes te maken, maar daarvoor gebruikt de dienst het Flux Pro-model van een Duitse start-up. Dat model levert behoorlijke resultaten, al zijn de nieuwste beeldgeneratoren van ChatGPT en Google Gemini nog beter in het uitvoeren van complexe opdrachten en het leesbaar schrijven van tekst.

Ook Lumo is op dit vlak nog beperkt: de chatbot kan geen beelden genereren of analyseren en mist functies als spraakinteractie of uitgebreide contextherkenning. Proton richt zich voorlopig bewust op een veilige basisfunctionaliteit in plaats van op toeters en bellen. In vergelijking met Le Chat is Lumo dus minder veelzijdig, maar wel consistenter in zijn focus op privacy en databeveiliging.

AI-actieplan

Al met al kunnen Le Chat en Lumo op sommige punten aardig meekomen met hun Amerikaanse tegenhangers, maar op veel fronten blijven ze nog achter. De gemiddelde gebruiker kan er prima mee uit de voeten, al zullen bedrijven pas overstappen als Europese bots krachtiger worden en meer taken aankunnen. Om dat te bereiken zijn forse investeringen nodig. De Europese Unie beseft dat inmiddels ook. In april werd een actieplan gepresenteerd dat Europa moet helpen uit te groeien tot wereldleider op het gebied van kunstmatige intelligentie. Daarin belooft Brussel de bouw van vijf gigafabrieken voor de ontwikkeling van geavanceerde AI-modellen, investeringen in cloudcapaciteit en datacenters, en steun voor Europese start-ups. Na jaren van afwachten lijkt Europa zich dus eindelijk op te maken voor een inhaalslag. Met de komst van spelers als Mistral AI (Le Chat) en Proton (Lumo) krijgt het continent stap voor stap meer grip op zijn digitale toekomst. Misschien is dat bescheiden begin precies wat nodig is om ooit echt onafhankelijk te worden van Silicon Valley.

Op elke website, in elke app en zelfs in de supermarkt laat je digitale sporen achter. Deze worden door bedrijven verzameld en doorverkocht en helaas gebeurt dat vaak op een slecht beveiligde manier. Het gevolg? Datalekken die je privacy en je geld in gevaar brengen. Gelukkig kun je je gegevens met een paar gerichte maatregelen zelf beschermen.

Een goede bescherming van je gegevens begint met het vaststellen welke gegevens er al van je rondzwerven. Daarna beslis je wat écht bewaard moet blijven en vervolgens dicht je elk lek met slimme hulpmiddelen. In dit artikel leiden we door het hele proces. We starten met een snelle inventarisatie van je digitale voetafdruk. Denk aan ongebruikte accounts, verborgen toestemmingen en vergeten wachtwoorden.

Vervolgens gaan we aan de slag: van wachtwoordmanagers en tweestapsverificatie tot versleutelde bestandsdeling en VPN’s. Tot slot kijken we naar je wettelijke rechten onder de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) en laten we zien hoe je die in je voordeel kunt inzetten. Zo groeit je beveiliging organisch mee met elke stap die je zet. Je minimaliseert de risico’s en pakt je regie terug!

Digitale voetafdruk

Elk beveiligingsplan begint met inzicht. Open daarom eerst op je computer Instellingen, kies Privacy en beveiliging en bekijk alle categorieën om te zien welke apps toegang hebben tot je locatie, camera en microfoon. Noteer wat je niet verwacht had.

Ga vervolgens naar je e-mail en zoek op trefwoorden als ‘registratie’, ‘bevestig je account’ en ‘privacyverklaring’. Zo spoor je vergeten accounts op, bijvoorbeeld de webshop waar je vijf jaar geleden een cadeautje bestelde. Bezoek tot slot de website Have I Been Pwned en vul je e-mailadres in. De dienst toont of je gegevens in bekende datalekken zitten.

Geef elke vondst een kleurcode: groen voor veilig, oranje voor opletten en rood voor directe actie. Met dit kleurenoverzicht zie je in een oogopslag waar het gevaar zit. Sla het bestand lokaal op, niet in de cloud, en bescherm het met een wachtwoord. Nu je precies weet welke gegevens rondzwerven, kun je gericht maatregelen nemen in plaats van schieten met hagel. Zo bespaar je tijd en mis je geen verborgen risico.

Onkraakbare wachtwoorden

Een uniek en lang wachtwoord voor elk account is de simpelste en beste bescherming. Installeer daarom een wachtwoordmanager zoals Bitwarden (https://bitwarden.com) of 1Password (https://1password.com). Maak eerst een hoofdwachtwoord van minstens zestien tekens dat geen bestaand woord bevat; combineer hoofdletters, leestekens en een zin die je alleen zelf begrijpt. Open daarna de manager en klik op Nieuwe login of Add Item, plak de url, vul gebruikersnaam in en laat de generator een wachtwoord van vijfentwintig willekeurige tekens maken.

Je kunt ook een volledige lijst met wachtwoorden importeren uit je browser. Sla het op en activeer Autofill in de browserextensie. Wis direct het oude, zwakke wachtwoord en gebruik de functie Password Health om overgebleven duplicaten op te sporen. Dankzij de versleutelde kluis verlaat geen enkel wachtwoord je apparaat onversleuteld; alleen jij bezit de sleutel. Vergeet niet regelmatig een back-up van de kluis te exporteren naar een versleuteld usb-station voor extra zekerheid. Zo voorkom je dat één lek al je accounts in gevaar brengt en kun je wachtwoorden probleemloos blijven vernieuwen.

Tweestapsverificatie

Helaas is zelfs een fantastisch wachtwoord kwetsbaar wanneer een bedrijf een datalek heeft. Activeer daarom altijd een tweestapsverificatie, ook wel multi-factor authentication genoemd. Veel diensten bieden deze optie aan. Ga naar de beveiligingsinstellingen van je account, bijvoorbeeld Account / Beveiliging / Tweestapsaanmelding, en kies voor een authenticator-app.

Installeer op je telefoon een gratis app als Google Authenticator. Klik op QR-code scannen, houd de camera boven het scherm en bevestig. De app toont nu elke dertig seconden een nieuwe zescijferige code. Voer die in op het webformulier en sla de herstelcodes op in een offline-document.

Voor kritieke accounts, zoals je cloudopslag of crypto-wallet, gebruik je bij voorkeur een hardware-sleutel als YubiKey. Steek de sleutel in de usb-poort, druk op het lampje en log in zonder een code over te typen. Dankzij de FIDO2-standaard wordt phishing onmogelijk, omdat de sleutel de url controleert voordat hij tekent. Zo combineer je gemak met een ijzersterke tweede factor die indringers buitenhoudt. Bewaar een reservesleutel op een andere locatie zodat verlies of diefstal je niet buitensluit.

Veilig en tijdelijk delen

Je wilt een scan van je paspoort opsturen naar een overheidsinstelling, of een map met familiefoto’s delen met oma. Gebruik dan nooit onbeveiligde e-mailbijlagen. Kies in plaats daarvan voor een end-to-end-versleutelde dienst als Wormhole.

Sleep het bestand naar het tabblad en beperk de download tot één keer. Kopieer de link, plak hem in een bericht en stuur het wachtwoord via een ander kanaal. Wie te laat klikt, krijgt een 404-fout, waardoor je geen nieuwsgierige meelezers meer hebt.

Werk je in Windows, open dan een willekeurige map, klik met rechts op een bestand, ga naar OneDrive / Delen, kies via de drie puntjes Instellingen voor delen en voeg een Wachtwoord en Vervaldatum toe. Door tijd, wachtwoord en versleuteling te combineren geef je kwaadwillenden geen kans. Bovendien bespaar je opslagruimte omdat het bestand niet in talloze inboxen blijft zweven.

Virtueel privénetwerk

Openbare hotspots in hotels en cafés zijn een paradijs voor datadieven. Zodra je onversleuteld verkeer verstuurt, kan iedereen in het netwerk meelezen. De eenvoudigste bescherming is het inschakelen van een virtueel privénetwerk. Installeer op je laptop en mobiel bijvoorbeeld de opensource-dienst Mullvad of het commerciële NordVPN.

Open de app, klik op Snel verbinden en verifieer dat het slot-pictogram in de menubalk verschijnt. Activeer daarnaast de optie Kill Switch zodat je verbinding blokkeert zodra de tunnel wegvalt. Voor extra zekerheid kun je in je browser de ingebouwde optie Altijd beveiligde verbindingen gebruiken activeren, die je vindt via Instellingen / Privacy en beveiliging. In Firefox heet de optie Alleen-HTTPS-modus. Test je opstelling via de site DNSLeakTest. Verschijnt je eigen provider niet, dan zit je goed. Zo browse je veilig, zelfs op een open wifinetwerk.

Monitoren én reageren

Beveiliging is geen eenmalige klus. Stel dus alerts in die automatisch waarschuwen wanneer jouw gegevens op straat liggen. Klik op Have I Been Pwned bovenaan op Notify me en vul je e-mailadres in. De dienst mailt je voortaan zodra je mailadres opduikt in een nieuw lek.

Voeg daarnaast domeinmonitoring toe voor je eigen website als je die hebt. Als er een waarschuwing verschijnt, open je direct de wachtwoordmanager, genereer je een nieuw wachtwoord en controleer je of tweestapsverificatie actief is. Noteer het incident in je kleurenoverzicht.

Reageer je snel, dan is de kans klein dat cybercriminelen al hebben toegeslagen. Zo bouw je een continue verdedigingslinie die meegroeit met het dreigingslandschap. Maak er een maandelijkse routine van. Dan zijn al je accounts, ook de oude, veilig.

Pak de regie over je data!

Datalekken horen bij het digitale leven, maar hun impact bepaal jij. Door eerst je voetafdruk in kaart te brengen, vervolgens unieke wachtwoorden en tweestapsverificatie toe te passen en je apparaten te versleutelen, sluit je de belangrijkste toegangspoorten. Veilige bestandsdeling, een betrouwbare VPN en een periodieke schoonmaak dichten de resterende kiertjes. Met automatische monitoring en hulp van de AVG is er een goede basis. Geen enkele maatregel staat op zichzelf; samen vormen ze een flexibel schild dat meebeweegt met nieuwe dreigingen. Begin vandaag, ervaar morgen al meer gemoedsrust en bespaar geld en ongemak op de lange termijn.