Verwacht van Naughty Dog geen draconische maatregelen om de Uncharted-formule op zijn kop te zetten. A Thief's End blijft trouw aan zijn voorgangers, en dat is helemaal niet erg.

Wie is Nathan Drake? Voor een verhalende gamereeks met drie delen onder de riem weet Uncharted die vraag tot nu toe verrassend slecht te beantwoorden. De hoofdpersoon is een charmeur, sure, en een schatzoeker die zijn naasten meesleurt in zijn ongezonde obsessie - veel meer stukjes mens kregen we tussen alle spektakel door niet te zien. Lees ook: De 10 beste games voor de PlayStation 4.

©PXimport

Making a thief

A Thief's End, de vierde en laatste Uncharted, brengt daar verandering in. Net als die andere Naughty Dog-game is Uncharted 4 character-driven: personages staan boven plot, plot staat in dienst van karakterontwikkeling. De game introduceert Nathans dood gewaande broer Samuel "Sam" Drake en gebruikt hem van begin af aan als spiegel om ons de protagonist te leren kennen. Andere personages dienen dezelfde rol: Nathan Drake is het broertje van, de echtgenoot van en de protegé van. De rest is als middel om het doel te bereiken. Natuurlijk is er een schat, natuurlijk is er een slechterik en natuurlijk reizen Nathan, Sam en Sully de wereld over om op de prachtigste verborgen plekken te belanden (waarover later meer), maar altijd staat die ene vraag voorop.

©PXimport

Voor het antwoord neemt Naughty Dog de tijd. Uncharted 4 begint met een klap, maar neemt vervolgens gas terug en blijft lange tijd met de voet veilig boven het rempedaal hangen. Het viert de stilte, de intieme momenten tussen Sam en Nathan, tussen Nathan en Elena. Het schetst het volwassen leven van Nathan Drake, een gepensioneerde avonturier wiens dagen bestaan uit een fulltime baan en nostalgische dagdromen. Dat laatste geeft Naughty Dog een vrijbrief om op hilarische wijze los te gaan met verwijzingen naar vroeger.

De ontwikkelaar realiseert dat het met A Thief's End afscheid aan het nemen is van zijn belangrijkste franchise. Het afscheid mag even duren. De eerste drie uur van Uncharted 4 zijn een film op zich waard - en een setup voor wat er gaat gebeuren in de twaalf uur die volgen. De game is met zijn veertien à vijftien uur speeltijd veel langer dan zijn drie voorgangers. Toch verveelt A Thief's End geen moment, omdat het ook later zijn rust blijft pakken, spelers wat ruimte geeft en de actie voortdurend varieert.

Gameplaybelofte

A Thief's End vervult een gameplaybelofte die de serie ooit deed met zijn eerste deel, maar waar twee vervolgen, een zijstap (The Last of Us) en een consolegeneratieswitch voor nodig waren om te realiseren. Uncharted beloofde altijd generalisme boven specialisatie. Nooit was het bijvoorbeeld echt een shooter; daarvoor was de besturing te log, de actie te traag. A Thief's End is nog minder shooter dan zijn voorgangers, maar heeft de shooter-mechanics in ieder geval beter op orde. Afwisselend mikken en dekking zoeken gaat vloeiender dan ooit en hoewel het wapenarsenaal werkelijk geen enkele verrassing biedt, voelt elk schietijzer voldoende uniek om te blijven zoeken naar de juiste fit voor je speelstijl.

Op de plekken waar je een groot aantal vijanden om moet leggen is schieten overigens geen noodzaak. Uncharted is ook geen typische stealth-game, maar het combineert elementen van Assassin's Creed (in hoge begroeiing ben je onzichtbaar, gebruikmaken van hoogteverschillen) en de laatste Metal Gear (vijanden taggen, kleinere vijandelijke kampen uitkammen waarbij je zelf je aanpak bedenkt) om een stille aanpak mogelijk te maken. De optie is een verleidelijke, omdat stille aanvallen effectiever zijn. Iemand ongezien de nek omdraaien versus twintig kogels lossen en direct je positie verraden - tel uit je winst.

©PXimport

Dat klinkt als een makkelijke keuze, en dat is het vaak ook, maar het feit dat Uncharted 4 stealth als rendabel alternatief presenteert is winst. Je hebt überhaupt de keuze, iets wat voorheen niet altijd gezegd kon worden over combat in de Uncharted-games. Voor wie vreest dat A Thief's End daarmee te makkelijk wordt is er altijd nog de Crushing-moeilijkheidsgraad, die je ontgrendelt nadat je de game op welke moeilijkheidsgraad dan ook uitspeelt. De optie om vijanden te taggen vervalt, waarmee stealth plots even moeilijk wordt als overleven tussen alle kogelregens.

Die chaotische momenten zijn toonbeeld van de gameplay-dynamiek van Uncharted 4. Op het hoogste niveau spring en slinger je van hoog naar laag door de verticaal ontworpen levels (geen grap: bijna elke shootout speelt zich af op belachelijke hoogtes met prachtige vista's) om vijand na vijand koud te maken. Je moet ook wel. Dekking sneuvelt, soldaten slingeren granaten naar je hoofd en je wordt continu geflankt als je even te lang blijft zitten. Levels zijn groter dan ooit en geven zo de ruimte om gehoor te geven aan die noodzaak. Het aantal verschillende soorten vijanden waarop je je moordlusten kunt botvieren blijft helaas bij een karig aanbod van kanonnenvoer, een paar heavies en één eindbaas - variatie moet vooral komen van het uitstekende leveldesign.

©PXimport

Een echte platformer is Uncharted 4 ook niet. Toch klim en klauter je beduidend meer in A Thief's End dan in zijn voorlopers. Omdat de game zo vaak de hoogte zoekt, ben je even regelmatig muren en afbrokkelende rotsen aan het bestijgen. Uncharted 4 introduceert daarbij twee nieuwe elementen: een touw en, later in de game, een pikhouweel. De eerste bevestig je met L1 aan daarvoor aangegeven punten, bijvoorbeeld om van A naar B te slingeren of te abseilen. De tweede ram je in daarvoor geschikte stukken muur tijdens het klimmen.

Beide zijn volledig op hun plek in het Uncharted-universum, maar op geen moment word je gedwongen om de toevoegingen onder enige tijdsdruk of met gevaar voor eigen leven in te zetten. Op een hectische klautertocht in een kerk na, dienen de platformgedeeltes vooral als onderbreking op de actie en, door slim cameragebruik, als etalage voor de prachtige levels die Naughty Dog uit de PlayStation 4 weet te persen. Doodvallen omdat je in alle haast een sprong mist is er nauwelijks bij.

©PXimport

Light melange

Als game is Uncharted 4: A Thief's End een light-melange van bekende elementen, zoals Assassin's Creed en praktische elke Ubisoft-game dat ook zijn. Er zijn puzzels die wat vederlicht denkwerk vereisen, er zijn momenten in de Jeep waarvoor een rijbewijs overbodig is, er is exploratie in een paar semi-open levels; alleen met de set pieces gaat Naughty Dog zoals gebruikelijk voor het maximaal haalbare. Met succes, overigens. A Thief's End weet de hoogste hoogtepunten (de bungelende trein, de instortende flat, het uit elkaar vallende vliegtuig) uit Uncharted 2 en 3 net niet te evenaren, maar zet zijn pieken kracht bij door de vele rustmomenten ertussenin.

Door de light-benadering ligt een gebrek aan diepgang op de loer - een risico dat Uncharted graag neemt, maar waar het mee wegkomt simpelweg omdat zijn kracht ligt in de som der delen. Er zijn betere shooters, betere stealth-games, betere platformers en betere puzzelgames op de markt, maar geen game weet die verschillende elementen met zo veel bravoure tot één coherente ervaring te smeden als Uncharted.

©PXimport

Verhaal, personages en setting spelen daarbij uiteraard een belangrijke rol. A Thief's End vuurt niet à la Uncharted 3 willekeurige indrukwekkende gameplay-brokken op je af (want ¯\_(ツ)_/¯), maar benadert het briljante tweede deel qua beantwoording van de waarom-vraag: oh, dus daarom ben ik in dit prachtige Italiaanse landhuis/op een pirateneiland/een vulkaan aan het beklimmen. Uncharted 4 neemt je mee op avontuur over de hele wereld, maar verliest zijn focus geen moment.

Sterke focus is gebaat bij een mooi object. Het mag geen verrassing heten dat Uncharted 4 er goed uitziet. De game is één ononderbroken netvliezen smeltende optocht van oogstrelende beelden en uitzichten waar die andere Drake jaloers op zou zijn. Technisch gezien haalt A Thief's End het niet bij The Order: 1886 - daarvoor is de schaal te groot en de actie te snel - maar de game voegt zich moeiteloos bij de top 5 mooiste consolegames ooit gemaakt. Dertig beelden per seconde is daarbij de norm, die tijdens onze eerste run (inclusief day-one patch) op één klein explosief moment na werd gehaald.

Geen verrassing

De presentatie, de acteerprestaties van Nolan North, Troy Baker en de rest, het menselijke verhaal, de geslaagde humor, de toegankelijke mix van uitdagende gameplay-elementen, het doseren van spektakel, het temporiseren, de hoge pieken en vooral de vaardigheid om alles samen te brengen tot één kwalitatief ongeëvenaard pakket; het is inmiddels niet meer een prestatie maar de modus operandi van ontwikkelaar Naughty Dog. In die zin, en eigenlijk in elke zin, is Uncharted 4 geen verrassing meer. De game is hooguit verrassend veilig, voor wie na The Last of Us wat meer risico verwachtte.

©PXimport

Wie voorheen Uncharted niet kon waarderen, zal met dit vierde deel dan ook niet plots overtuigd raken. Wie volledige vrijheid verwacht, een combatsysteem zo diep als de Bajkal of breinbrekende puzzels, moet zijn heil zoeken bij Fallout, Dark Souls of de Denksport. Uncharted-fans daarentegen krijgen exact wat ze verwachten: na Among Thieves de beste game in de serie en een afsluiter die zijn roots geen moment vergeet. Wie is Nathan Drake? Antwoord: een verzameling pixels en polygonen die zijn bedenker in tien jaar tijd zag uitgroeien tot een van de beste gamestudio's op aarde. De potten die Uncharted 2 en The Last of Us braken blijven ditmaal ongebroken, maar Naughty Dog zet eens te meer zo'n hoog niveau neer dat we weinig anders kunnen dan applaudisseren. The End.

Conclusie

A Thief's End is een passend einde voor de Uncharted-reeks. Het combineert alles wat de vorige games zo populair maakte tot een lang, robuust, gevarieerd en persoonlijk avontuur.

Uncharted 4: A Thief's End verschijnt op 10 mei exclusief voor PlayStation 4. Op het moment van schrijven is het niet mogelijk om de online multiplayer goed te testen. De redactie van Gamer.nl ziet Uncharted 4: A Thief's End primair als singleplayerervaring en beoordeelt de game dan ook als zodanig. In een los artikel komen we uitgebreid terug op de multiplayer; mocht deze zo'n ingrijpend ander beeld van de game geven, dan past Gamer.nl het cijfer eventueel aan.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.