ID.nl logo
De 10 beste games voor de PS4
© PXimport
Huis

De 10 beste games voor de PS4

Als je net een PlayStation 4 hebt gekocht, is het natuurlijk handig om te weten welke games je voor je nieuwe console moet kopen. Daarom zetten onze vrienden van Gamer.nl in dit artikel de tien beste PS4-games van dit moment voor je op een rij.

Dit artikel is geüpdatet op 15 januari 2019.

Horizon Zero Dawn

Horizon Zero Dawn kwam maart 2017 uit en blies ons volledig omver. Ontwikkelaar Guerrilla Games laat zich van zijn beste kant zien en toont met deze game waar de PlayStation 4 toe in staat is. Grafisch is Horizon Zero Dawn ongekend mooi en in combinatie met het verhaal, de gameplay en muziek is het een waar genot om deze game te beleven. Spelers kruipen in de huid van buitenstaander Aloy en gaan op avontuur in een wonderlijke wereld vol met machines die zich gedragen als dieren. Niemand weet precies hoe dit is gebeurd, maar gaandeweg leert Aloy meer over het donkere verleden van de wereld waarin ze leeft.

Lees hier de Horizon Zero Dawn-review

©PXimport

Uncharted 4: A Thief's End

Een passend einde van de Uncharted-reeks, dat is een manier om Uncharted 4: A Thief's End te omschrijven. Een andere manier is een spectaculair avontuur die zijn weerga niet kent, met een gevarieerder aanbod aan locaties dan alle Uncharted-avonturen die voorgingen samen, verbluffend acteerwerk wat een band tussen de personages en de speler creëert en een verrassend laag tempo die het verhaal en de dialogen nog beter tot recht laten komen. Wil je één van de mooiste consolegames van deze generatie spelen, dan is Uncharted 4 een perfecte aankoop.

Al uitgespeeld? Hoewel Uncharted: The Lost Legacy niet veel nieuws doet, biedt het nog wel prachtige locaties, een meeslepend verhaal en verfijnde gameplay.

Lees de Uncharted 4: A Thief's End-review

©PXimport

Red Dead Redemption 2

Red Dead Redemption 2 is een van de beste games van deze consolegeneratie. Memorabele personages, eclatante missies en afwisselende actie stuwen een volwassen verhaal dat zichzelf dankzij meerdere twists meermaals opnieuw uitvindt. Red Dead Redemption 2 bevat bovendien de mooiste en meest interactieve spelwereld die we ooit in een openwereldgame hebben gezien.

Als Arthur Morgan maak je onderdeel uit van een bandietenbende die vecht tegen de opkomende moderne beschaving. Als voorloper op het eerste deel keren bekende namen terug, zoals Dutch van der Linde en natuurlijk John Marston.

De wereld van de game wordt daarnaast Rockstars grootste en meest levendige ooit. Red Dead Redemption 2 bevat een werkend ecosysteem met meer dan tweehonderd verschillende dieren, spelers kunnen met elke npc interacteren, de relatie met je paard is essentieel en Arthurs baard en haar groeien met de tijd. Het aantal details is bijna overweldigend en gelukkig is het een hele lange game: je doet er met gemak zestig uur over om ‘m uit te spelen.

Lees de Red Dead Redemption 2-review

©PXimport

Spider-Man

Spider-Man schittert al sinds de jaren ’80 in videospellen, maar vaak is er te laconiek omgesprongen met de licentie. Dat is zeker niet het geval met Marvel’s Spider-Man van Insomniac. De game haakt niet in op comics en films (dus ook niet op het Marvel Cinematic Universe) en probeert ook niet goedkoop mee te liften op andermans succes. De studio uit Burbank creëert een eigen Spider-Man-universum en geeft zichzelf daarmee de gelegenheid echt zelf iets neer te zetten.

Interessant is de manier waarop de game speelt met perspectieven. Zo neem je de controle over de jonge wetenschapper Peter Parker en krijg je een blik op hoe zijn dagelijkse leven botst met zijn alter-ego. Op deze wijze probeert de ontwikkelaar de menselijke kant van de superheld te benadrukken tijdens zijn strijd tegen de Sinister Six.

Marvel’s Spider-Man weet op knappe wijze alle kenmerken van een van de populairste superhelden allertijden samen te vatten in een geheel dat niet alleen verrassend goed bestuurt, maar ook nog eens ontzettend leuk is om te spelen.

Lees de Spider-Man-review

©PXimport

Bloodborne

Bloodborne lijkt op het eerste oog een Souls-game in een iets ander jasje, maar schijn bedriegt. Ondanks dat de overeenkomsten zeker groot zijn, zal de fanatieke speler toch verrast worden door de aanpassingen die hij moet maken om te overleven in Yharnam. Het verhoogde speeltempo is een aangename aanpassing, zonder dat de game inlevert op diepgang. Wapens zijn op een sterke manier uitgebreid, Yharnam is een prachtige stad met goed levelontwerp en biedt weer een zeer subtiel, maar uiterst interessant verhaal. Bloodborne biedt al het sterke uit Dark Souls, maar geeft er zijn eigen twist aan, en dat pakt enorm goed uit.

Lees de Bloodborne-review

©PXimport

The Witness

The Witness is een prachtig, kleurrijk puzzelavontuur dat met één simpel puzzelconcept tientallen uitdagende uren aan speelplezier biedt. De natuurlijke wijze waarop nieuwe puzzelelementen en -logica worden geïntroduceerd is perfect uitgevoerd. Door het vrij ontdekken van het eiland en zijn puzzels verveelt de game niet en biedt het voldoende afwisseling. De moeilijkheidsgraad van de puzzels weet zich steeds verder op te krikken en die bieden op hun hoogtepunten enkele hersenkrakende uitdagingen. Deze met voldoende geduld en logica oplossen levert enkele heerlijke eurekamomenten op. De filosofische onderlaag en het blijvende mysterie maken bovendien van The Witness een unieke ervaring.

Lees de The Witness-review

©PXimport

God of War

Met de nieuwe God of War-game slaat Sony Santa Monica een andere weg in dan met de voorgaande spellen. Niet alleen speelt het zich af in de Noorse mythologie, de zoon van Kratos speelt ook een grote rol. De game focust daarom ook niet meer op wraak maar op wat het is om een vader te zijn. De game is in actie en spektakel geen achtbaanrit zoals deel drie dat was, maar juist in die nieuwe momenten van rust houdt het spel de aandacht vast. God of War is op alle vlakken een fantastische game die je reden geeft om om Kratos te geven, maar die Kratos niet te veel verandert. Met een prachtige wereld, gewichtige combat en een emotioneel verhaal hoort dit bij de beste PS4-exclusives.

Lees de God of War-review

©PXimport

Nier: Automata

Nier: Automata speelt zich af in de verre toekomst, duizenden jaren na de gebeurtenissen van de originele Nier uit 2010. Hordes machines strijken neer op aarde en de mensheid vlucht naar de maan. Vanuit daar ontwikkelen ze een ruimtestation en gevechts-androids die op aarde neerstrijken om de planeet terug te veroveren. Automata is een weergaloze, memorabele en ongeëvenaard krankzinnige game. Geen enkele recensie, hetzij in woord of in beeld, kan daar recht aan doen. Het enige dat we kunnen doen, is adviseren om deze game, liever vroeg dan laat, een kans te gunnen. Zo fijn als deze worden ze hoogstzelden gemaakt.

Lees de Nier: Automata-review

©PXimport

The Witcher 3: Wild Hunt

Het indrukwekkende aan The Witcher 3 is dat het ondanks zijn zeer omvangrijke wereld en bijna eindeloze hoeveelheid quests, juist met kleine details ons hart wist te stelen. In elk hoekje lijkt een verhaal verborgen te zitten dat het waard is om tot op het bot uit te zoeken. Van een doolhof vol stinkkazen tot angstaanjagende heksen: The Witcher 3 zit vol met verrassende wendingen die je onderdompelen in een legendarisch avontuur.

Lees de The Witcher 3-review

©PXimport

Persona 5

Persona 5 is inmiddels zo vaak uitgesteld, dat de game zelfs een consolegeneratie is opgeschoven. De jrpg is immers uitgekomen voor zowel PlayStation 3 als PlayStation 4. Dat maakt het één van de laatste PS3-games die zal verschijnen - waarmee de spelcomputer met een hoogtepunt eindigt. Persona 5 is meer dan een mix van een leefsim en een jrpg: de game combineert die onderdelen met elkaar om zeer bijzondere verhalen te vertellen. Dat is voor Persona-fans niks nieuws, maar technische verbeteringen en handgemaakte kerkers maken dit de meest persoonlijke, intieme en gelikte Persona tot nu toe.

Lees de Persona 5-review

©PXimport

Bonus: Remasters en remakes

De volgende games zijn niet oorspronkelijk voor PlayStation 4 verschenen, maar zijn zeker de moeite waard in hun nieuwe vorm.

The Last of Us Remastered

Het emotionele avontuur van Joel en Ellie in een wereld overheerst door geïnfecteerde monsters liet in 2013 een onuitwisbare indruk achter in de harten van miljoenen gamers.The Last of Us Remastered brengt de imponerende exclusive van de PS3 met verve naar de huidige generatie. Het is de mooiste en uitgebreidste versie van de game en aan iedereen met een PlayStation 4 die The Last of Us nog niet heeft gespeeld, kunnen we dit meesterwerk niet hard genoeg aanraden.

Lees de The Last of Us Remastered-review

©PXimport

Grand Theft Auto 5

Hoe kunnen we om Grand Theft Auto 5 heen? Die game die vrijwel al zijn torenhoge verwachtingen waarmaakte en op de PlayStation 4 zijn ultieme vorm vond. Rockstar slaagde er wederom in om spelers onder te dompelen in een overtuigend, over-the-top misdaaddrama, en tegelijkertijd toch weer precies de juiste snaar te raken in het bieden van vrijheid. Rondrijden door de virtuele variant van Los Angeles is bijna leuker dan rondrijden door de daadwerkelijke stad zelf. Zeker ook omdat GTA in de vorm van GTA Online nog makkelijk tientallen uren aan vermaak biedt.

Lees de Grand Theft Auto 5 PS4-review

©PXimport

Shadow of the Colossus (2018)

Shadow of the Colossus, de tweede titel van Team Ico, kwam elf jaar geleden uit voor de PlayStation 2. Sindsdien staat deze klassieker op eenzame hoogte, want niemand heeft een soortgelijke game gemaakt. Om een nieuwe generatie ermee kennis te laten maken, heeft Sony een remake besteld bij Bluepoint Games. In deze game ben jij een krijger die zijn overleden geliefde terug wil. Hiervoor reist hij naar een verlaten land om hulp te vragen van hogere machten. Die geven hem een duidelijke opdracht: versla de zestien wezens in dit land en we geven haar ziel terug. Simpel toch? De remake zet deze zestien magische wezens heftiger dan ooit op je scherm. Op de PlayStation 2 waren ze al imposant, maar nu zijn ze gewoonweg prachtig. Deze remake bewijst tevens dat Shadow of the Colossus terecht een klassieker wordt genoemd.

Lees de Shadow of the Colossus-review

©PXimport

Eervolle vermeldingen

We geven goede games graag alle lof die ze verdienen, maar bij een toplijst sneuvelen altijd een aantal lievelingen. Dat de volgende games de lijst net niet gehaald hebben is overigens net zo pijnlijk als mooi. Het bewijst immers hoe goed de PS4 qua games bezet is. De games die het net niet hebben gehaald, zijn: INSIDE, Titanfall 2, Watch_Dogs 2, The Last Guardian, Dragon Age: Inquisition, Trackmania Turbo, Dark Souls 3, Resogun, Batman: Arkham Knight,Towerfall: Ascension, Far Cry 5, Middle Earth: Shadow of Mordor, Battlefield 4, Axiom Verge, Diablo 3: Reaper of Souls, Shovel Knight, Fallout 4, Life is Strange, Divinity: Original Sin Enhanced Edition, Uncharted: The Nathan Drake Collection, Fifa 19, Gravity Rush 2, Battlefield 5, Resident Evil 7: Biohazard en Until Dawn.

Conclusie

▼ Volgende artikel
10 fouten die je laptop langzaam, instabiel of onveilig maken
© deagreez
Huis

10 fouten die je laptop langzaam, instabiel of onveilig maken

Je laptop maakt lange dagen. Of je nu thuiswerkt, films kijkt of schoolopdrachten maakt, hij staat vaak uren aan. Wil je dat hij zo lang mogelijk goed blijft werken? Dan zijn er een aantal dingen die je beter niet kunt doen – omdat ze op termijn voor problemen kunnen zorgen. Van slechte ventilatie tot verkeerd opladen: zorg dat je deze fouten voortaan vermijdt.

10x liever niet meer doen:
  1. Laptop veel op bed of schoot gebruiken
  2. Altijd aan de oplader laten hangen
  3. Updates telkens uitstellen
  4. Geen ruimte voor ventilatie laten
  5. Ventilatieopeningen niet schoonhouden
  6. Klikken op verdachte links of bestanden
  7. Geen back-ups maken van je bestanden
  8. Ruw omgaan met je laptop
  9. Alles opslaan op het bureaublad
  10. Geen wachtwoord of vergrendeling instellen

Lees ook: Zo zorg je dat je laptop zo lang mogelijk blijft werken op één acculading

1. Laptop veel op bed of schoot gebruiken

Een laptop heeft lucht nodig. Via kleine openingen aan de zijkant of onderkant voert hij warmte af, en die luchtstroom raakt geblokkeerd als je het apparaat op een zacht oppervlak gebruikt. Op bed, een dekentje of je schoot raakt hij die warmte moeilijk kwijt, waardoor onderdelen onnodig heet worden. Op de korte termijn merk je dat aan een luidruchtige ventilator, op de lange termijn aan snellere slijtage. Gebruik je je laptop vaak op schoot? Leg er dan iets hards onder, zoals een plankje of laptopstandaard. Zo voorkom je oververhitting. Bovendien werkt het vaak ook prettiger.

2. Altijd aan de oplader laten hangen

Veel mensen laten hun laptop de hele dag aan de stroom hangen. Dat lijkt handig – je zit nooit zonder stroom – maar voor de accu is het minder ideaal, vooral bij oudere laptops. Die kunnen sneller slijten als ze continu volgeladen blijven. Moderne laptops hebben gelukkig vaak slimme batterijmanagementsystemen die overladen voorkomen, maar zelfs dan is het beter om de batterij niet constant op 100% te houden. Je verlengt de levensduur door de accu regelmatig te gebruiken: haal de stekker er af en toe uit, laat de lading zakken tot zo’n 30 à 40 procent en laad dan weer op. Veel modellen bieden ook een instelling om het laden automatisch te beperken tot bijvoorbeeld 80%. Werk je veel op netstroom? Dan is het zeker de moeite waard om die functie in te schakelen. Zo houd je de accu langer gezond, zonder dat je er iets van merkt in het dagelijks gebruik.

3. Updates telkens uitstellen

Je krijgt een melding, maar klikt op 'nu niet'. En een dag later nog een keer. En nog een keer. Omdat je net lekker bezig bent en geen zin hebt om de laptop opnieuw op te starten, of omdat je denkt dat updates er alleen voor nieuwe functies zijn. Maar juist in die updates zitten vaak beveiligingsverbeteringen en foutoplossingen. Door lang te wachten blijf je kwetsbaar voor lekken of bugs die allang zijn verholpen. Laat updates daarom uitvoeren op een moment dat je je laptop niet nodig hebt – bijvoorbeeld tijdens de lunch of 's avonds. En stel automatische updates in als dat mogelijk is.

©Daniel CHETRONI - stock.adobe.com

4. Geen ruimte voor ventilatie laten

Wie foto's bewerkt, veel tabbladen open heeft of werkt met grote bestanden, vraagt meer van zijn laptop. De processor warmt op en de ventilator springt aan. Als je laptop dan in een afgesloten kastje, tegen een muur aan of tussen stapels papier staat, kan hij die warmte moeilijk kwijt. De temperatuur loopt verder op, wat invloed heeft op de prestaties en de levensduur. Zorg bij intensief gebruik voor voldoende ruimte rondom het apparaat. Zorg dat je hem op een plek neerzet waar niet allerlei spullen liggen en overweeg een laptopstandaard of -koeler als je merkt dat de temperatuur snel oploopt. 

5. Ventilatieopeningen niet schoonhouden

Een beetje in het verlengde van de fout hierboven: kan je laptop zijn warmte sowieso kwijt, ook als er genoeg ruimte omheen is? In de loop van de tijd verzamelt zich stof in je laptop, vooral rond de ventilator en de luchtkanalen. Zeker als je laptop in een stoffige kamer staat of je veel huisdieren hebt, kan dat snel gaan. Dat stof belemmert de luchtstroom, waardoor warmte blijft hangen en onderdelen sneller slijten. Je merkt het aan een ventilator die vaker aanslaat, of of doordat je laptop langzamer reageert dan je gewend bent. Gebruik af en toe een busje perslucht om de ventilatieopeningen voorzichtig schoon te blazen. 

©Studiomiracle

6. Klikken op verdachte links of bestanden

We weten allemaal dat je niet zomaar ergens op moet klikken. Maar het kan toch gebeuren dat je nieuwsgierig wordt naar die 'gratis update' of dat je denkt dat die mail echt van je bank afkomstig is (want cybercriminelen worden steeds slimmer in het nabootsen van bekende websites en bedrijven). Voordat je het weet heb je dan iets gedownload wat helemaal niet deugt. Malware kan van alles doen: meekijken wat je typt, je bestanden versleutelen, of persoonlijke gegevens stelen.

Een garantie dat je het helemaal kunt voorkomen kan niemand je geven. Wat je in ieder geval wél kunt doen is software altijd alleen via de officiële website downloaden, alleen bijlagen openen van afzenders die je vertrouwt en niet op meldingen klikken die je onder druk zetten. Een goede virusscanner helpt uiteraard ook, maar alert blijven is minstens zo belangrijk.

7. Geen back-ups maken van je bestanden

Je denkt er pas aan als het te laat is: een laptop die niet meer opstart, een harde schijf die crasht of een diefstal. Als je geen back-up hebt en er gebeurt iets met je laptop, dan ben je alles kwijt: je foto's, werk en documenten. Zorg daarom dat je regelmatig een back-up maakt. Dat kan automatisch via een clouddienst, of handmatig met een externe harde schijf. Het instellen kost je hooguit een kwartier. Doen, want de opluchting die je voelt wanneer je een back-up kunt gebruiken op het moment dat je die nodig hebt, is onbetaalbaar! 

8. Ruw omgaan met je laptop

We zijn allemaal wel eens haastig met onze laptop. Snel een usb-stick erin duwen, het scherm met één hand vanaf de zijkant openklappen, wrikken om de oplaadkabel in de poort te steken: het lijkt onschuldig, maar kan schade veroorzaken. Poorten zijn gevoelig, net als de scharnieren van je scherm. Open je laptop altijd met twee handen vanuit het midden en ga voorzichtig om met alle poorten en uitgangen. Doe je dat niet, dan kunnen ze los komen te zitten, waardoor ze uiteindelijk minder goed of helemaal niet meer hun werk kunnen doen.

©Dan74 - stock.adobe.com

9. Alles opslaan op het bureaublad

Voor het gemak bewaren veel mensen bestanden standaard op het bureaublad. Foto's, documenten, downloads – zo heb je ze meteen bij de hand. Omdat elk bureaubladpictogram apart geladen moet worden, kan dat bij oudere laptops voor merkbare vertraging zorgen tijdens het opstarten. Bij moderne laptops speelt dat probleem niet. Maar of je laptop nu oud of nieuw is: door alles maar op het bureaublad te bewaren, raak je wel het overzicht kwijt. Dus dan geldt dat 'alles bij de hand' niet meer. Integendeel: het risico dat je per ongeluk iets belangrijks weggooit, wordt groter naarmate je bureaublad voller raakt. Maak daarom mappen aan, gebruik de standaard 'Documenten'-map en archiveer wat je niet meer nodig hebt.

10. Geen wachtwoord of vergrendeling instellen

Veel mensen gebruiken hun laptop thuis of op werk, en denken daardoor geen wachtwoord nodig te hebben. Maar bij diefstal of verlies ligt je hele digitale leven open. Je mail, documenten, foto's, inloggegevens en opgeslagen wachtwoorden zijn vaak met één klik bereikbaar. Een sterk wachtwoord of pincode op je account, automatische vergrendeling na inactiviteit en versleuteling van je harde schijf maken je laptop veel veiliger. Het kost je nauwelijks extra tijd bij het opstarten, maar voorkomt grote problemen als je laptop ooit in verkeerde handen valt.

▼ Volgende artikel
Weg met je online sporen: zo schoon je je digitale leven op
© James - stock.adobe.com
Huis

Weg met je online sporen: zo schoon je je digitale leven op

Wanneer je internet gebruikt laat je sporen na, of je dat nu wilt of niet. Hoe kom je te weten welke (privacygevoelige) informatie over jou online wordt bewaard, hoe kun je ongewenste gegevens opschonen en hoe kun je verdere datalekken voorkomen?

In dit artikel laten we zien hoe je jouw online sporen opspoort en verwijdert:

  • Zoek jezelf op via zoekmachines, AI-chatbots, Google Alerts en Have I Been Pwned
  • Check of oude gebruikersnamen of e-mailadressen nog ergens actief zijn
  • Verwijder berichten of reacties op sociale media, forums en blogs
  • Verwijder ongebruikte accounts via je wachtwoordmanager of met behulp van JustDeleteMe
  • Ontkoppel webapps van je Google-, Microsoft- en Facebook-account
  • Anonimiseer informatie die je niet kunt verwijderen
  • Beheer je wachtwoorden met Bitwarden, KeePassXC of NordPass
  • Installeer adblockers en gebruik privacyvriendelijke browsers
  • Verberg je ip-adres met een externe VPN-dienst
  • Ruim lokale gegevens op met ingebouwde Windows-functies of tools zoals BleachBit
  • Gebruik aliassen of tijdelijke e-mailadressen om je echte e-mailadres te beschermen

Interessant om te weten: Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?

Iedereen heeft online een digitale voetafdruk: sporen die je vaak onbewust achterlaat, zoals socialmediaprofielen, oude accounts, zoekresultaten en forumberichten. Dit kan niet alleen vervelend zijn, maar ook je reputatie schaden. Werkgevers, klanten of kennissen kunnen je immers googelen, en zulke gegevens kunnen bovendien misbruikt worden voor ongewenste reclame, identiteitsdiefstal of doxing (het openbaar maken van persoonlijke gegevens).

Voordat je gegevens kunt opschonen, moet je eerst weten wat er over jou online staat. We beginnen daarom met het in kaart brengen van je online aanwezigheid. Daarna zien we hoe je ongewenste informatie kunt verwijderen of anonimiseren. Tot slot gaan we nog wat proactiever te werk: we beveiligen actieve accounts beter, en verbeteren onze digitale anonimiteit met verschillende tools en technieken.

1 Egotrip

Een logische eerste stap om online informatie over jezelf op te sporen is een rondje ‘egosurfen’. Gebruik diverse zoekmachines en eventueel AI-chatbots met online zoekfunctionaliteit om te zoeken naar je eigen (bedrijfs)naam, e-mailadres, telefoonnummer en (oude) gebruikersnamen. Voeg extra termen toe zoals profielnaam, contact of cv om gerichter te zoeken. Doe dit zowel ingelogd als uitgelogd, of in incognitomodus om gepersonaliseerde zoekresultaten te omzeilen.

Er zijn ook enkele tools die je hierbij kunnen helpen, zoals Google Alerts. Meld je aan met je Google-account en vul een of meerdere termen in, zoals je naam of e-mailadres. Je krijgt dan automatisch een e-mail wanneer die termen op nieuwe websites verschijnen. Via Opties tonen kun je onder meer de frequentie en regio instellen.

We raden je ook aan diensten als Scattered Secrets en Have I Been Pwned te gebruiken om na te gaan of je e-mailadres voorkomt in een gehackte database. Bij deze laatste kun je je via Notify me via e-mail op de hoogte laten houden.

Helaas: dit e-mailadres (onleesbaar gemaakt voor onze eigen privacy) komt voor in minstens zestien datalekken.

2 Accounts

Zoek ook (varianten van) je naam op socialmediaplatformen waarop je actief bent geweest en in forums waarop je ooit hebt gepost. Maak hiervoor ook gebruik van www.namechk.com: vul je gebruikersnaam of e-mailadres in en controleer in één keer of deze voorkomt in onder meer negentig socialmedia-accounts.

Klik hiervoor op Check Username en indien van toepassing op Show more: rode items geven aan de deze naam of dit adres al in gebruik is. Controleer tevens je oude e-mails op mogelijke accounts door naar termen als welkom, account, bevestiging en registratie te zoeken. Je kunt ook filters in je e-mailclient gebruiken om accounts van specifieke domeinen te vinden.

Ga na bij welke sociale media je naam of e-mailadres voorkomt.

3 Handmatig verwijderen

Kom je informatie tegen die je liever niet online ziet, dan kun je deze handmatig verwijderen na aanmelding bij sociale media of forums.

Bij Facebook meld je je aan via de site of app, klik je op je profielfoto en kies je Instellingen en privacy / Activiteitenlogboek. Met de filters zoek je snel naar Je berichten, foto’s en video’s of Opmerkingen en reacties. Ongewenste items verwijder of archiveer je hier, zodat ze niet langer zichtbaar zijn op je tijdlijn.

Ook bij Instagram kun je berichten en video’s handmatig weghalen. Klik op het menu met de drie puntjes bij een foto en kies Verwijderen. Controleer meteen je tag-instellingen via Instellingen en privacy, ga naar Tags en vermeldingen en activeer Tags handmatig goedkeuren.

Oude tweets verwijderen op X werkt vergelijkbaar. Gebruik in de zoekbalk een zoekterm zoals deze om snel oude tweets te vinden en verwijderen:

from:<je_gebruikersnaam> since:JJJJ-MM-DD until:JJJJ-MM-DD

Bij LinkedIn gaat dit op vergelijkbare manier, met Bijdrage Verwijderen. Met een zoekterm als from:<je_gebruikersnaam> zoek je hier gericht naar oudere berichten.

Ga ook na of je oude berichten, zoals reacties op nieuwswebsites of blogs, kunt aanpassen of verwijderen.

Je kunt de filters van het activiteitenlogboek in Facebook gebruiken.

4 In bulk verwijderen

Handmatig berichten verwijderen op sociale media kost veel tijd als je meerdere items tegelijk wilt wissen. In dat geval kun je tools gebruiken die dit proces in bulk automatiseren. Let op dat sommige sociale media je account (tijdelijk) kunnen beperken als je te veel acties in korte tijd uitvoert. Doe dit dus stapsgewijs.

Een tool die dit ondersteunt voor bijna dertig sociale media is Redact (gratis met beperkingen, de Premium-versie kost circa omgerekend zo’n 7,50 euro per maand). Installeer de app en meld je aan. Klik op Delete from + Services en voeg de gewenste diensten toe, zoals Facebook of Twitter (X). Selecteer een dienst en log in. Via Scan Browser kan Redact mogelijk automatisch inloggen.

We nemen X als voorbeeld: kies de categorieën die je wilt verwijderen, zoals Tweets, Retweets en Likes, en bepaal de gewenste periode. Selecteer veiligheidshalve Select & Delete en klik op Start Selecting. Bevestig je keuze, selecteer de items (of klik op Select All) en klik op Delete x items.

Andere tools richten zich op bulkverwijderingen voor een specifiek platform, zoals TweetDelete voor X (de gratis versie heeft wel beperkingen).

Voor Instagram is eigenlijk geen externe tool nodig. Open de Instagram-app, tik op je profielfoto onderaan, open het menu en scrol naar Je Activiteit. In de rubriek Inhoud die je hebt gedeeld kun je onder meer alle gewenste Berichten en Reels selecteren en vervolgens archiveren of verwijderen.

Redact laat bulkverwijderingen toe op een groot aantal socialmediaplatformen.

Recht op vergetelheid

Volgens de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG/GDPR) moeten organisaties persoonsgegevens verwijderen als hierom gevraagd wordt en er geen gegronde reden meer is om deze te verwerken. Dit heet het recht op gegevenswissing of het recht op vergetelheid.

Je kunt een organisatie per e-mail of brief vragen om specifieke gegevens over jou te verwijderen. Op de website van de Autoriteit Persoonsgegevens staat een voorbeeldbrief (in docx of pdf). Als aan de voorwaarden is voldaan, moet de organisatie dit binnen een maand uitvoeren.

Google biedt een verwijderingstool om pagina’s op je eigen websites tijdelijk te blokkeren in zoekresultaten als je een verwijderingsverzoek krijgt. Meer info vind je op deze pagina.

Voor informatie op andere websites kun je een verzoek indienen bij de websitebeheerder via hun privacybeleid of contactformulier.

Een modelbrief waarin je een organisatie vraagt persoonsgegevens te verwijderen.

5 Account verwijderen

Verwijder oude accounts, zeker als ze zwakke wachtwoorden gebruiken en daardoor kwetsbaar zijn voor hackers. Eerder is al besproken hoe je deze kunt opsporen. Controleer ook je wachtwoordmanager, of dit nu een externe beheerdienst is of de ingebouwde functie van je browser. Loop al je browsers na als je er meerdere gebruikt.

In Chrome bijvoorbeeld vind je deze via Instellingen /Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager en in Edge via Instellingen / Profielen / Wachtwoorden.

Controleer daarnaast het referentiebeheer van Windows zelf: open Configuratiescherm, ga naar Gebruikersaccounts en klik op Referentiebeheer. Bij Webreferenties kun je de opgeslagen accounts bekijken.

Op www.justdelete.me staan instructies voor het verwijderen van accounts bij bijna vijfhonderd webdiensten. Kleurcodes geven aan hoe eenvoudig het proces is, variërend van groen (eenvoudig), over geel en rood tot zwart (zeer moeilijk).

Een meer geautomatiseerde optie is bijvoorbeeld Mine. Na je autorisatie doorzoekt die bijvoorbeeld je Gmail-berichten om diensten te vinden waar je mogelijk een account hebt. Vervolgens kun je deze snel (laten) afsluiten. Je moet Mine uiteraard vertrouwen en op een demo na is de dienst niet gratis (circa 14 euro per jaar).

Kleurcodes geven aan hoe lastig het is om een account te verwijderen.

6 Ontkoppeling

Bij het opruimen van oude en overtollige accounts is het ook verstandig om te controleren welke diensten of webapps aan je Google-, Microsoft- of Facebook-account zijn gekoppeld. Sommige apps verzamelen namelijk onnodig veel gegevens of verhogen het risico op datalekken en ongewenste toegang.

Voor Google meld je je aan via https://myaccount.google.com/permissions, selecteer je een app of dienst, en bevestig je dat je alle connectie hiermee wilt verwijderen. Bij Microsoft ga je naar https://account.live.com/consent/manage en verwijder je ongewenste diensten. Voor Facebook ga je naar https://www.facebook.com/settings?tab=applications en klik je tweemaal op Verwijderen bij een app of dienst.

Overbodige koppelingen haal je het best zo snel mogelijk weg.

7 Anonimiseren

Als volledig verwijderen niet lukt, kun je proberen informatie te anonimiseren of in ieder geval minder zichtbaar te maken. Je kunt bijvoorbeeld initialen of een alternatieve naam gebruiken in plaats van je volledige naam, en overtollige persoonsgegevens schrappen. Sommige diensten, zoals Google en Facebook, bieden een privacy-tool om je instellingen te beheren.

Bij Facebook doorloop je via vijf knoppen de belangrijkste privacy-instellingen. Klik in het startvenster op het menu met de drie puntjes en selecteer Herinnering instellen om de meldingsfrequentie voor deze controle te bepalen.

Bekijk bij Google je tijdlijngegevens en YouTube-geschiedenis, en geef aan wat er met je gegevens moet gebeuren als je je account niet langer gebruikt (je zogeheten inactiviteitsvoorkeuren).

De privacycontrole van Facebook is een goed uitgangspunt om bepaalde informatie minder zichtbaar te maken.

8 Wachtwoordbeheer

Je weet nu hoe je persoonsinformatie op sites en webapps kunt verwijderen of minder zichtbaar maken, maar het is minstens zo belangrijk om te voorkomen dat je digitale voetafdruk opnieuw groeit door ongewenste tracking, datalekken of hacks. In de rest van dit artikel belichten we enkele technieken die preventief werken en je digitale anonimiteit verbeteren door zo weinig mogelijk sporen achter te laten.

Een sterke accountbeveiliging is daarbij essentieel. Dit betekent unieke, sterke wachtwoorden voor elk account. In de praktijk is dat lastig, maar wachtwoordmanagers kunnen helpen. Goede en ook gratis tools zijn bijvoorbeeld Bitwarden, KeePassXC en NordPass.

KeePassXC is volledig gratis en opensource, maar heeft geen ingebouwde cloudsync. Dit kun je oplossen door je digitale kluis met accountgegevens in een gesynchroniseerde map van Google Drive of OneDrive te plaatsen. In KeePassXC kun je ook inlogaccounts uit de wachtwoordmanager van je browser importeren. Hiervoor exporteer je ze doorgaans eerst naar een csv-bestand (in Chrome via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager waar je Instellingen kiest en op Bestand downloaden klikt).

Daarnaast bevat KeePassXC een browserextensie voor Firefox en Chromium-browsers, waarmee je wachtwoorden automatisch inlogvelden op een webpagina kunt laten invullen.

Stop al je inloggegevens in één digitale kluis met een stevig hoofdwachtwoord.

Extra veilig

Zelfs een sterk wachtwoord, veilig opgeslagen in een wachtwoordmanager, blijft een kwetsbaar punt in de beveiliging. Daarom is MFA (multifactorauthenticatie, meestal tweestapsverificatie) een steeds vaker toegepaste oplossing. Hierbij is naast een wachtwoord minstens één extra verificatiefactor nodig, zoals een pushmelding of een OTP (One-Time Password) in een authenticatie-app zoals Authy, Google Authenticator of Microsoft Authenticator.

Steeds vaker worden wachtwoordloze alternatieven ingezet. Denk aan biometrische beveiliging, zoals gezichtsherkenning of een vingerafdruk, en hardware-beveiligingssleutels volgens de WebAuthn/FIDO2-standaard, zoals van YubiKey.

Ook passkeys (toegangssleutels) winnen aan populariteit. De werking is gebaseerd op een publieke en een private sleutel. Bij het inloggen stuurt de website een cryptografische uitdaging naar je apparaat, dat deze met de private sleutel (die je toestel nooit verlaat) ondertekent en terugstuurt. De website verifieert dit met de overeenkomstige publieke sleutel en verleent toegang als het klopt.

Voor Google bijvoorbeeld ga je naar http://www.google.com/account/about/passkeys en klik je op Beginnen. Meld je aan met je e-mailadres en wachtwoord, klik tweemaal op Toegangssleutel maken en volg de verdere instructies.

Windows Hello (met pincode) fungeert op deze pc als toegangssleutel voor Google.

9 Cookies en fingerprinting

Je browser is waarschijnlijk je voornaamste toegangspoort tot internet, en veel websites proberen je (apparaat) te identificeren om je beter te traceren en gerichte advertenties te tonen. Hiervoor gebruiken ze onder meer trackingcookies en fingerprinting-technieken. Je kunt gerust zelf testen hoe uniek en herkenbaar je browser is via sites als Cover Your Tracks, AmIUnique en de diverse tests op BrowserLeaks.

Uitgelogd blijven bij diensten als Google helpt al om tracking te beperken, maar je kunt ook een specifieke browserextensie installeren die advertenties en trackers blokkeert. Een van de beste was uBlock Origin, al werkt deze door technische aanpassingen niet meer in de meeste Chromium-browsers. Alternatieven zijn uBlock Origin Lite en AdGuard, beide beschikbaar in de officiële webstores voor Chromium-browsers en Firefox.

Je kunt ook een browser gebruiken die meer privacygericht is dan standaardbrowsers, zoals Brave. Deze gebruikt standaard een privacyvriendelijke zoekmachine, zoals Brave Search of eventueel DuckDuckGo.

Het configuratiescherm van uBlock Origin Lite.

10 VPN

Veel trackers en diensten identificeren je (apparaat) ook op basis van je ip-adres. Om dit te voorkomen, kun je een VPN gebruiken. Dit maskeert je eigen ip-adres, zodat websites en online diensten alleen het ip-adres van de VPN-server zien. Een VPN lost niets op tegen traceercookies of fingerprinting, maar helpt dus wel om je locatie en identiteit te verbergen.

Zelf een VPN hosten op je eigen netwerk heeft voor dit doeleinde weinig zin, omdat je eigen publieke ip-adres dan nog steeds wordt doorgegeven. Een VPN op een externe VPS (Virtual Private Server) is een optie, maar vereist wel wat technische kennis.

Gebruiksvriendelijker en flexibeler zijn commerciële VPN-diensten zoals Mullvad VPN, NordVPN en Proton VPN. Deze kun je binnen enkele minuten installeren op zowel desktop als mobiel. Je hoeft hooguit een client-app te installeren, je aan te melden en een geschikte VPN-server te selecteren.

Het Zweedse Mullvad VPN kost 5 euro per maand (en is maandelijks opzegbaar).

Lokale opslag opruimen

Dit artikel richt zich op het opsporen en opruimen van online sporen, maar ook op je apparaten blijven lokaal veel gegevens achter. Denk aan tijdelijke bestanden, ongebruikte applicaties, oude documenten en privacygevoelige data die niet echt verwijderd zijn. Dit kan niet alleen je privacy negatief beïnvloeden, maar soms ook de prestaties van je systeem.

Op een Windows-systeem kun je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps ongebruikte programma’s verwijderen. Bij Instellingen / Systeem / Opslag kun je bij Aanbevelingen voor opschoning snel tijdelijke bestanden opruimen. Je kunt hier ook Opslaginzicht configureren en activeren om dit proces grotendeels te automatiseren.

Een externe tool zoals het gratis BleachBit biedt extra mogelijkheden. Hiermee kun je overtollige gegevens opruimen en via Voorvertonen controleren wat er zal worden gewist. In het hoofdmenu vind je bovendien opties als Bestanden vernietigen, Mappen vernietigen en Vrije ruimte wissen, waarmee gegevens onherroepelijk worden overschreven met pseudowillekeurige gegevens, zodat herstel onmogelijk is.

11 E-mail

Bij registratie op een dienst of web-app moet je vaak persoonlijke gegevens opgeven, waaronder vaak je e-mailadres. Hoewel je minimale of zelfs valse informatie kunt gebruiken, worden inloggegevens of verificatiemails meestal naar je e-mail gestuurd. Je echte adres opgeven vergroot helaas het risico op spam of phishing, omdat zulke databanken verkocht of gehackt kunnen worden.

Sommige mailproviders bieden de mogelijkheid om e-mailaliassen aan te maken. Bij Gmail kan dit eenvoudig: als je adres mijnnaam@gmail.com is, kun je een alias maken met mijnnaam+<willekeurig_woord>@gmail.com en zo binnenkomende berichten filteren. Ook veel andere (vooral betaalde) mailproviders bieden aliassen aan, maar net als bij Gmail verraden die nog steeds je domeinnaam (<alias>@<je_domein>.nl).

Sommige providers, zoals Fastmail, ondersteunen gemaskeerde e-mailadressen. Hierbij wordt een willekeurig adres (iets@fastmail.com) gegenereerd dat alle binnenkomende mail naar je echte adres doorstuurt zolang je deze koppeling intact laat.

Er bestaan ook gratis wegwerpadressen, zoals www.trashmail.com (na registratie), maar je moet er wel op vertrouwen dat zo’n dienst je adres niet doorverkoopt. Een alternatief is bijvoorbeeld nog www.10minutemail.com of www.maildrop.cc, maar hier zijn ontvangen mails op de website tijdelijk openbaar zichtbaar.

Een wegwerpadres via Trashmail: je moet zo’n dienst dan wel vertrouwen.

Watch on YouTube