ID.nl logo
De 10 beste games voor de PS4
© PXimport
Huis

De 10 beste games voor de PS4

Als je net een PlayStation 4 hebt gekocht, is het natuurlijk handig om te weten welke games je voor je nieuwe console moet kopen. Daarom zetten onze vrienden van Gamer.nl in dit artikel de tien beste PS4-games van dit moment voor je op een rij.

Dit artikel is geüpdatet op 15 januari 2019.

Horizon Zero Dawn

Horizon Zero Dawn kwam maart 2017 uit en blies ons volledig omver. Ontwikkelaar Guerrilla Games laat zich van zijn beste kant zien en toont met deze game waar de PlayStation 4 toe in staat is. Grafisch is Horizon Zero Dawn ongekend mooi en in combinatie met het verhaal, de gameplay en muziek is het een waar genot om deze game te beleven. Spelers kruipen in de huid van buitenstaander Aloy en gaan op avontuur in een wonderlijke wereld vol met machines die zich gedragen als dieren. Niemand weet precies hoe dit is gebeurd, maar gaandeweg leert Aloy meer over het donkere verleden van de wereld waarin ze leeft.

Lees hier de Horizon Zero Dawn-review

©PXimport

Uncharted 4: A Thief's End

Een passend einde van de Uncharted-reeks, dat is een manier om Uncharted 4: A Thief's End te omschrijven. Een andere manier is een spectaculair avontuur die zijn weerga niet kent, met een gevarieerder aanbod aan locaties dan alle Uncharted-avonturen die voorgingen samen, verbluffend acteerwerk wat een band tussen de personages en de speler creëert en een verrassend laag tempo die het verhaal en de dialogen nog beter tot recht laten komen. Wil je één van de mooiste consolegames van deze generatie spelen, dan is Uncharted 4 een perfecte aankoop.

Al uitgespeeld? Hoewel Uncharted: The Lost Legacy niet veel nieuws doet, biedt het nog wel prachtige locaties, een meeslepend verhaal en verfijnde gameplay.

Lees de Uncharted 4: A Thief's End-review

©PXimport

Red Dead Redemption 2

Red Dead Redemption 2 is een van de beste games van deze consolegeneratie. Memorabele personages, eclatante missies en afwisselende actie stuwen een volwassen verhaal dat zichzelf dankzij meerdere twists meermaals opnieuw uitvindt. Red Dead Redemption 2 bevat bovendien de mooiste en meest interactieve spelwereld die we ooit in een openwereldgame hebben gezien.

Als Arthur Morgan maak je onderdeel uit van een bandietenbende die vecht tegen de opkomende moderne beschaving. Als voorloper op het eerste deel keren bekende namen terug, zoals Dutch van der Linde en natuurlijk John Marston.

De wereld van de game wordt daarnaast Rockstars grootste en meest levendige ooit. Red Dead Redemption 2 bevat een werkend ecosysteem met meer dan tweehonderd verschillende dieren, spelers kunnen met elke npc interacteren, de relatie met je paard is essentieel en Arthurs baard en haar groeien met de tijd. Het aantal details is bijna overweldigend en gelukkig is het een hele lange game: je doet er met gemak zestig uur over om ‘m uit te spelen.

Lees de Red Dead Redemption 2-review

©PXimport

Spider-Man

Spider-Man schittert al sinds de jaren ’80 in videospellen, maar vaak is er te laconiek omgesprongen met de licentie. Dat is zeker niet het geval met Marvel’s Spider-Man van Insomniac. De game haakt niet in op comics en films (dus ook niet op het Marvel Cinematic Universe) en probeert ook niet goedkoop mee te liften op andermans succes. De studio uit Burbank creëert een eigen Spider-Man-universum en geeft zichzelf daarmee de gelegenheid echt zelf iets neer te zetten.

Interessant is de manier waarop de game speelt met perspectieven. Zo neem je de controle over de jonge wetenschapper Peter Parker en krijg je een blik op hoe zijn dagelijkse leven botst met zijn alter-ego. Op deze wijze probeert de ontwikkelaar de menselijke kant van de superheld te benadrukken tijdens zijn strijd tegen de Sinister Six.

Marvel’s Spider-Man weet op knappe wijze alle kenmerken van een van de populairste superhelden allertijden samen te vatten in een geheel dat niet alleen verrassend goed bestuurt, maar ook nog eens ontzettend leuk is om te spelen.

Lees de Spider-Man-review

©PXimport

Bloodborne

Bloodborne lijkt op het eerste oog een Souls-game in een iets ander jasje, maar schijn bedriegt. Ondanks dat de overeenkomsten zeker groot zijn, zal de fanatieke speler toch verrast worden door de aanpassingen die hij moet maken om te overleven in Yharnam. Het verhoogde speeltempo is een aangename aanpassing, zonder dat de game inlevert op diepgang. Wapens zijn op een sterke manier uitgebreid, Yharnam is een prachtige stad met goed levelontwerp en biedt weer een zeer subtiel, maar uiterst interessant verhaal. Bloodborne biedt al het sterke uit Dark Souls, maar geeft er zijn eigen twist aan, en dat pakt enorm goed uit.

Lees de Bloodborne-review

©PXimport

The Witness

The Witness is een prachtig, kleurrijk puzzelavontuur dat met één simpel puzzelconcept tientallen uitdagende uren aan speelplezier biedt. De natuurlijke wijze waarop nieuwe puzzelelementen en -logica worden geïntroduceerd is perfect uitgevoerd. Door het vrij ontdekken van het eiland en zijn puzzels verveelt de game niet en biedt het voldoende afwisseling. De moeilijkheidsgraad van de puzzels weet zich steeds verder op te krikken en die bieden op hun hoogtepunten enkele hersenkrakende uitdagingen. Deze met voldoende geduld en logica oplossen levert enkele heerlijke eurekamomenten op. De filosofische onderlaag en het blijvende mysterie maken bovendien van The Witness een unieke ervaring.

Lees de The Witness-review

©PXimport

God of War

Met de nieuwe God of War-game slaat Sony Santa Monica een andere weg in dan met de voorgaande spellen. Niet alleen speelt het zich af in de Noorse mythologie, de zoon van Kratos speelt ook een grote rol. De game focust daarom ook niet meer op wraak maar op wat het is om een vader te zijn. De game is in actie en spektakel geen achtbaanrit zoals deel drie dat was, maar juist in die nieuwe momenten van rust houdt het spel de aandacht vast. God of War is op alle vlakken een fantastische game die je reden geeft om om Kratos te geven, maar die Kratos niet te veel verandert. Met een prachtige wereld, gewichtige combat en een emotioneel verhaal hoort dit bij de beste PS4-exclusives.

Lees de God of War-review

©PXimport

Nier: Automata

Nier: Automata speelt zich af in de verre toekomst, duizenden jaren na de gebeurtenissen van de originele Nier uit 2010. Hordes machines strijken neer op aarde en de mensheid vlucht naar de maan. Vanuit daar ontwikkelen ze een ruimtestation en gevechts-androids die op aarde neerstrijken om de planeet terug te veroveren. Automata is een weergaloze, memorabele en ongeëvenaard krankzinnige game. Geen enkele recensie, hetzij in woord of in beeld, kan daar recht aan doen. Het enige dat we kunnen doen, is adviseren om deze game, liever vroeg dan laat, een kans te gunnen. Zo fijn als deze worden ze hoogstzelden gemaakt.

Lees de Nier: Automata-review

©PXimport

The Witcher 3: Wild Hunt

Het indrukwekkende aan The Witcher 3 is dat het ondanks zijn zeer omvangrijke wereld en bijna eindeloze hoeveelheid quests, juist met kleine details ons hart wist te stelen. In elk hoekje lijkt een verhaal verborgen te zitten dat het waard is om tot op het bot uit te zoeken. Van een doolhof vol stinkkazen tot angstaanjagende heksen: The Witcher 3 zit vol met verrassende wendingen die je onderdompelen in een legendarisch avontuur.

Lees de The Witcher 3-review

©PXimport

Persona 5

Persona 5 is inmiddels zo vaak uitgesteld, dat de game zelfs een consolegeneratie is opgeschoven. De jrpg is immers uitgekomen voor zowel PlayStation 3 als PlayStation 4. Dat maakt het één van de laatste PS3-games die zal verschijnen - waarmee de spelcomputer met een hoogtepunt eindigt. Persona 5 is meer dan een mix van een leefsim en een jrpg: de game combineert die onderdelen met elkaar om zeer bijzondere verhalen te vertellen. Dat is voor Persona-fans niks nieuws, maar technische verbeteringen en handgemaakte kerkers maken dit de meest persoonlijke, intieme en gelikte Persona tot nu toe.

Lees de Persona 5-review

©PXimport

Bonus: Remasters en remakes

De volgende games zijn niet oorspronkelijk voor PlayStation 4 verschenen, maar zijn zeker de moeite waard in hun nieuwe vorm.

The Last of Us Remastered

Het emotionele avontuur van Joel en Ellie in een wereld overheerst door geïnfecteerde monsters liet in 2013 een onuitwisbare indruk achter in de harten van miljoenen gamers.The Last of Us Remastered brengt de imponerende exclusive van de PS3 met verve naar de huidige generatie. Het is de mooiste en uitgebreidste versie van de game en aan iedereen met een PlayStation 4 die The Last of Us nog niet heeft gespeeld, kunnen we dit meesterwerk niet hard genoeg aanraden.

Lees de The Last of Us Remastered-review

©PXimport

Grand Theft Auto 5

Hoe kunnen we om Grand Theft Auto 5 heen? Die game die vrijwel al zijn torenhoge verwachtingen waarmaakte en op de PlayStation 4 zijn ultieme vorm vond. Rockstar slaagde er wederom in om spelers onder te dompelen in een overtuigend, over-the-top misdaaddrama, en tegelijkertijd toch weer precies de juiste snaar te raken in het bieden van vrijheid. Rondrijden door de virtuele variant van Los Angeles is bijna leuker dan rondrijden door de daadwerkelijke stad zelf. Zeker ook omdat GTA in de vorm van GTA Online nog makkelijk tientallen uren aan vermaak biedt.

Lees de Grand Theft Auto 5 PS4-review

©PXimport

Shadow of the Colossus (2018)

Shadow of the Colossus, de tweede titel van Team Ico, kwam elf jaar geleden uit voor de PlayStation 2. Sindsdien staat deze klassieker op eenzame hoogte, want niemand heeft een soortgelijke game gemaakt. Om een nieuwe generatie ermee kennis te laten maken, heeft Sony een remake besteld bij Bluepoint Games. In deze game ben jij een krijger die zijn overleden geliefde terug wil. Hiervoor reist hij naar een verlaten land om hulp te vragen van hogere machten. Die geven hem een duidelijke opdracht: versla de zestien wezens in dit land en we geven haar ziel terug. Simpel toch? De remake zet deze zestien magische wezens heftiger dan ooit op je scherm. Op de PlayStation 2 waren ze al imposant, maar nu zijn ze gewoonweg prachtig. Deze remake bewijst tevens dat Shadow of the Colossus terecht een klassieker wordt genoemd.

Lees de Shadow of the Colossus-review

©PXimport

Eervolle vermeldingen

We geven goede games graag alle lof die ze verdienen, maar bij een toplijst sneuvelen altijd een aantal lievelingen. Dat de volgende games de lijst net niet gehaald hebben is overigens net zo pijnlijk als mooi. Het bewijst immers hoe goed de PS4 qua games bezet is. De games die het net niet hebben gehaald, zijn: INSIDE, Titanfall 2, Watch_Dogs 2, The Last Guardian, Dragon Age: Inquisition, Trackmania Turbo, Dark Souls 3, Resogun, Batman: Arkham Knight,Towerfall: Ascension, Far Cry 5, Middle Earth: Shadow of Mordor, Battlefield 4, Axiom Verge, Diablo 3: Reaper of Souls, Shovel Knight, Fallout 4, Life is Strange, Divinity: Original Sin Enhanced Edition, Uncharted: The Nathan Drake Collection, Fifa 19, Gravity Rush 2, Battlefield 5, Resident Evil 7: Biohazard en Until Dawn.

Conclusie

▼ Volgende artikel
Hoe werkt een Quooker eigenlijk?
© Quooker
Huis

Hoe werkt een Quooker eigenlijk?

Een Quooker lijkt op het eerste gezicht een gewone kraan, maar wie zo'n systeem eenmaal in huis heeft, wil vaak niet meer zonder. Met één draai of druk komt er direct kokend water uit de kraan. Ideaal voor thee, koken of schoonmaken. Maar hoe werkt zo'n Quooker eigenlijk precies? En wat gebeurt er allemaal onder het aanrecht? In dit artikel lees je er alles over.

Wat is een Quooker?

De naam Quooker is een samentrekking van 'quick cooker' – een snelle manier om kokend water te krijgen. In de basis bestaat het systeem uit twee onderdelen: een speciale kraan op het aanrecht en een reservoir dat onder het aanrecht wordt geplaatst. Sommige modellen leveren naast kokend water ook warm, koud, bruisend of gekoeld water.

Hoewel Quooker een merknaam is, wordt de term vaak gebruikt als soortnaam voor kokendwaterkranen. Toch is het een gepatenteerd systeem dat op een andere manier werkt dan veel van de goedkopere alternatieven.

Het hart van het systeem: het reservoir

Onder het aanrecht bevindt zich het reservoir, dat meestal in een keukenkastje wordt geplaatst. Hierin wordt een voorraad water continu op 110°C gehouden onder druk. Omdat het reservoir is geïsoleerd, blijft de warmte behouden zonder dat er voortdurend veel energie nodig is. Je kunt het vergelijken met een thermosfles, maar dan geavanceerder en onder druk.

Doordat het water boven het kookpunt zit en onder druk wordt bewaard, kookt het pas als het uit de kraan komt. Dat voorkomt borrelend water in het reservoir zelf en maakt het systeem veiliger. Pas zodra je de kraan opent, ontsnapt de druk en wordt het water omgezet in 'echt' kokend water (100 °C).

Zo komt het water uit de kraan

De kraan op het aanrecht is speciaal ontworpen om kokend water veilig te kunnen doseren. Afhankelijk van het model moet je een draai-, druk- of duwbeweging maken, vaak met een extra beveiliging zoals een dubbele druk- en draaibeweging om per ongeluk gebruik te voorkomen. Zodra je de kraan opent, stroomt er direct kokend water uit.

Bij modellen met meerdere functies, zoals de Fusion of Flex, komt koud, warm en kokend water allemaal uit één kraan. Bij een Nordic-model zijn er aparte kranen: één voor gewoon water en één voor kokend water.

©Quooker

Veiligheid voorop

Veiligheid is een belangrijk aandachtspunt bij kokendwaterkranen. De Quooker-kraan heeft een vernevelde straal, waardoor de kans op ernstige brandwonden klein is. De buitenkant van de kraan wordt bovendien niet heet, ook niet bij veelvuldig gebruik. Daarnaast is de kraan vast gemonteerd; hij kan dus niet omvallen. En omdat het water constant op 110°C  gehouden wordt, is er ook geen kans op legionella. Tot slot zorgt de bediening (drukken en draaien) ervoor dat de kans dat iemand per ongeluk kokend water aftapt, klein is. En waar we 'iemand' zeggen, bedoelen we natuurlijk ook kinderen! Ook zie je aan de gekleurde ring of je met kokend water te maken hebt: rood = heet!

©Quooker | Inga Powilleit

Energieverbruik en efficiëntie

Op het eerste gezicht lijkt het energieverslindend om continu water op 110°C te houden. Maar door de goede isolatie verbruikt het reservoir verrassend weinig stroom: gemiddeld zo'n 10 watt in stand-by. Daarmee is het systeem zuiniger dan het meerdere keren per dag aanzetten van een waterkoker, zeker in huishoudens waar veel gebruik wordt gemaakt van heet water. Ter vergelijking: een Quooker verbruikt in 170 minuten stand-by ongeveer evenveel energie als een waterkoker in 1 minuut. Het totale jaarverbruik ligt op ongeveer 511 kWh voor een gemiddeld gezin; naast het verbruik in stand-by moet je natuurlijk ook rekening houden met de stroom die nodig is om steeds nieuw water op te warmen.

Bij sommige modellen kun je een Quooker ook combineren met een zogenaamde COMBI of COMBI+ boiler. Daarmee levert het systeem niet alleen kokend water, maar ook direct warm water voor bijvoorbeeld de keukenkraan. Dat voorkomt wachttijd en verspilling van water terwijl je wacht op warm water uit de cv-ketel.

Ook bruisend en gekoeld water

Wil je naast kokend water ook gekoeld en/of bruisend water uit de kraan, dan kun je het systeem uitbreiden met de Quooker CUBE. Dit is een aparte koelunit die naast het reservoir wordt geplaatst. Hierin zit ook een CO₂-cilinder waarmee je zelf bruiswater kunt tappen. De CUBE koelt het water tot ongeveer 5°C.

Samenvattend

Een Quooker werkt op basis van een drukreservoir waarin water op 110°C wordt gehouden. Zodra je de kraan opent, ontsnapt de druk en krijg je direct kokend water. Dankzij goede isolatie is het energieverbruik laag. De bediening is kindveilig en de straal is verneveld om brandwonden te voorkomen. Met extra opties zoals de COMBI-boiler of de CUBE-unit kun je het systeem uitbreiden voor warm, gekoeld en bruisend water. Je hebt dus veel mogelijkheden; laat je daarom goed voorlichten in de winkel waar je een Quooker wilt kopen.

▼ Volgende artikel
Dead internet theory: is het internet nog van ons?
© flying_hams
Huis

Dead internet theory: is het internet nog van ons?

Misschien heb je het al gemerkt: je komt online steeds meer posts en reacties tegen die door kunstmatige intelligentie zijn gemaakt. Het aantal bots dat zich voordoet als gewone internetgebruikers lijkt verder toe te nemen. Stevenen we af op een internet dat, zonder dat we het doorhebben, wordt gedomineerd door AI-gegenereerde content?

In dit artikel laten we zien hoe je als internetgebruiker om kunt gaan met de toenemende stroom aan AI-gegenereerde content:

  • Ontdek wat de Dead Internet Theory inhoudt
  • Begrijp hoe AI-bots worden ingezet voor misleiding, manipulatie en catfishing
  • Bekijk welke oplossingen worden voorgesteld (en waarom ze nog niet volstaan)
  • Weet dat kritisch internetgebruik belangrijker is dan ooit

Lees ook: AI of echt? Zo zie je het!

Met de opkomst van generatieve AI werd het eind 2022 ineens veel makkelijker om een bot teksten en afbeeldingen te laten creëren alsof ze door een mens zijn gemaakt. Vooral nu we een paar jaar verder zijn en AI-modellen alsmaar beter lijken te worden, wordt het ook lastiger om te weten of een onlinefoto of -post door een mens of door een bot is gemaakt. Steeds meer internetgebruikers vrezen dat we op een punt komen dat er zó veel realistische AI-content online wordt geslingerd, dat posts, reacties, foto’s en video’s van menselijke gebruikers worden ondergesneeuwd door die van bots. Als dat scenario werkelijkheid wordt, is het internet dan nog wel bruikbaar?

Niet te bewijzen

Over de angst voor zo’n doemscenario wordt al lange tijd gediscussieerd, maar pas sinds kort begint dit idee populair te worden. Dat komt voornamelijk door de ‘Dead Internet Theory’. Die werd in 2021 bedacht door een internetforumgebruiker en stelt dat het internet al sinds 2016 hoofdzakelijk uit bots bestaat. “Deze theorie werd al snel een meme die zich over het hele internet verspreidde”, zegt Danny Lämmerhirt. Hij staat aan het hoofd van het Future Internet Lab van onderzoeksinstantie Waag Futurelab, dat zich bezighoudt met de toekomstige ontwikkeling van het internet.

Volgens hem is het dan ook geen wetenschappelijke theorie, aangezien de claim niet is te bewijzen. Dat beaamt Maarten Sukel, AI-ontwikkelaar en schrijver van het boek De AI-revolutie. “Het is erg lastig meetbaar, omdat de AI-modellen zo goed zijn geworden.” Toch vindt hij de theorie niet per se vergezocht. “Als je de logica volgt dat je een beperkt aantal mensen hebt op de wereld, maar in theorie een onbeperkt aantal bots online kunt loslaten, is de kans groot dat er op een gegeven moment zoveel bots zijn dat ze voornamelijk nog met elkaar praten.”

Wantrouw de babypauw

Er zijn in ieder geval aanwijzingen dat de AI-content toeneemt. Zo toont een onderzoek van Harvard aan dat de hoeveelheid kunstmatige media en hun zichtbaarheid op X in 2023 duidelijk is gegroeid. Daarnaast heeft Meta onlangs aangekondigd dat het vanaf 2025 meer AI-gegenereerde content op Facebook en Instagram wil plaatsen. Dit gebeurt onder meer door zelf een lading AI-profielen op de sociale media los te laten die met echte gebruikers moeten communiceren. De techreus hoopt dat zijn platformen daardoor ‘vermakelijker en aantrekkelijker’ worden, zodat mensen langer actief blijven op de sociale media.

Een door Meta gemaakt AI-account op Instagram.

Ook als je geen sociale media gebruikt, is de toename van online AI-content merkbaar. Zoek op Google Afbeeldingen maar eens naar ‘Baby Peacock’. Een groot deel van de foto’s die je daar ziet, is AI-gegenereerd. “Dat komt doordat de echte babypauw nogal lelijk is”, legt Sukel uit. “Er worden daardoor amper foto’s van gemaakt en dus zijn plaatjes van een babypauw vaak nep.” Dit is nu nog een uitzonderingsgeval, maar geeft wel aan dat AI al vrijwel overal op het internet zijn sporen nalaat.

©Abdallah - stock.adobe.com

Deze babypauw is net zo schattig als dat hij nep is.

Beeld: Abdallah, stock.adobe.com.

Makkelijker catfishen

De toename van AI-gegenereerde content is volgens Lämmerhirt op zichzelf geen reden voor zorg. “Als je voor de lol een dom AI-plaatje online deelt, kan het heel onschuldig zijn. Het wordt pas een probleem als het misleidend wordt.” AI-bots worden daar volgens de deskundigen regelmatig voor ingezet, bijvoorbeeld op datingplatforms. Een gesprekspartner kan zomaar een bot zijn die je probeert op te lichten. “Die vraagt dan bijvoorbeeld met een of andere smoes of je geld kunt opsturen. Dat is wel heel kwalijk en iets waar je goed op moet letten.”

Bots op datingapps zijn geen nieuwe ontwikkeling, maar volgens de AI-ontwikkelaar wordt het probleem wel verergerd door generatieve AI. “Voorheen werden nepprofielen nog gemaakt op basis van echte foto’s. Als je toentertijd werd gecatfisht, kon je altijd nog opzoeken of de profielfoto ergens online te vinden was en op die manier achterhalen dat je met een oplichter aan het praten was. Inmiddels kan dat niet meer, omdat je gezichten gewoon kunt genereren.”

Wordt AI-content steeds beter?

Generatieve AI is de laatste jaren met sprongen vooruitgegaan. AI-bedrijven tuimelen over elkaar heen om nóg betere AI-modellen te introduceren. Het is nu al niet eenvoudig om AI-content te herkennen. Als deze vooruitgang zich voortzet, dan is dat over een aantal jaar vrijwel helemaal onmogelijk.

Het is alleen nog helemaal niet zeker óf AI steeds maar beter blijft worden. “De kwaliteit van generatieve content neemt mogelijk op een gegeven moment zelfs af”, legt Danny Lämmerhirt uit. “Veel van de trainingsdata van AI komt van onlinecommunity’s. Om AI in de toekomst verder te trainen heb je ook meer trainingsdata nodig. Mogelijk worden bots nu dus getraind op kunstmatige content, waar veel data van lage kwaliteit tussen zit.” Dan krijg je te maken met het ‘garbage-in-garbage-out’-principe. Dat zou kunnen betekenen dat chatbots nóg vaker onjuiste informatie gaan verspreiden.

Kaas vastlijmen

Ook kunnen AI-bots worden gebruikt om politieke meningen van gebruikers te beïnvloeden, weet Robin Effing, AI- en socialmediadeskundige bij de Universiteit van Twente. “Veel partijen, waaronder regimes, hebben er belang bij om online discussies te verstoren. Eerder werden daar mensen uit landen als India voor betaald. Zij werden achter de computer gezet, maar het wordt steeds makkelijker om dat soort werk aan chatbots over te laten.” Zo bleek onlangs dat Rusland duizenden bots op sociale media als TikTok had losgelaten om de Roemeense verkiezingen te beïnvloeden.

Bots verspreiden overigens niet alleen schadelijke desinformatie in opdracht van kwaadwillenden. AI heeft van zichzelf al de neiging om onjuiste informatie te genereren. Lämmerhirt noemt als voorbeeld een incident waarbij Googles AI-zoekmachine een opvallend antwoord gaf op de vraag: ‘Hoe zorg je ervoor dat kaas niet van je pizza afvalt?’ Het advies? De kaas met lijm aan de pizzabodem vastplakken.

Waar dit antwoord vandaan kwam? Iemand plaatste dit advies als grap op een forum, waarna de bot het klakkeloos als serieuze tip overnam. “Dat is wel illustratief van wat er kan gebeuren als je AI ongecontroleerd zijn gang laat gaan.”

Kaas aan pizza vastlijmen? Prima idee, volgens Google.

Minder moderatie

Om de toestroom van AI-desinformatie in de kiem te smoren zijn er volgens de experts verschillende opties, al is geen van allen echt ideaal. AI-modellen kunnen bijvoorbeeld AI-content gaan voorzien van een onzichtbaar watermerk, zodat herkenningssoftware meteen ziet of een post van ChatGPT vandaan komt of een foto nep is. Het is alleen moeilijk om alle AI-modellen – waar er duizenden van zijn – te dwingen om watermerken te gaan gebruiken. “Momenteel is er ook geen trend dat dit uit eigen beweging gedaan wordt”, vertelt Lämmerhirt. Daarnaast kunnen zulke watermerken momenteel nog eenvoudig worden omzeild. Effing: “Er zijn veel maskeringstechnieken om AI-content te verbergen. ChatGPT-teksten kun je bijvoorbeeld in een algoritme gooien dat bepaalde tekens verwisselt, zoals de hoofdletter i met de kleine l. Mensen zullen het verschil niet zien, maar detectiesoftware kun je zo om de tuin leiden.”

Volgens Lämmerhirt is strengere moderatie een betere optie. Techplatformen moeten dan zelf actief (AI-gegenereerde) desinformatie opsporen en verwijderen, misschien ook wel met behulp van AI-systemen. “We zien alleen dat X en sinds kort ook Meta steeds minder modereren”, vervolgt de Waag-onderzoeker. In plaats daarvan willen ze leunen op een systeem waarbij gebruikers zelf misleidende content van een ‘fact check-label’ kunnen voorzien. “Dat is een slechte aanpak, want dat laat zien dat deze bedrijven zelf geen keuzes meer willen maken en hun rol van platformbeheerder niet serieus nemen.”

AI-detectiesoftware is nog verre van betrouwbaar. De tekst in deze afbeelding is volledig door AI geschreven, maar de software denkt daar anders over.

China-model

Nog een andere oplossing zou zijn om gebruikers zich te laten verifiëren voordat ze een account aan mogen maken, om te voorkomen dat ze meerdere ‘sock puppet-profielen’ kunnen beheren. Op sommige platformen, zoals chatdienst Signal, gebeurt dat al met een telefoonnummercontrole. Dat is volgens Sukel een redelijk betrouwbare manier om te controleren of je gebruikers echt zijn, maar waterdicht is het niet. Je kunt namelijk ook een prepaid simkaart kopen en daar een bot aan koppelen. Een zogeheten China-model is volgens Effing een grondigere methode. “Dan moet je bijvoorbeeld naar het gemeentehuis met je paspoort voordat je een account krijgt. Dan ben je van heel veel problemen af. Alleen dat leidt tot massasurveillance en dat is ook niet gewenst.”

Op Signal moet je je telefoonnummer verifiëren voordat je een account krijgt.

Is generatieve AI alleen maar slecht?

“Van alle vormen van kunstmatige intelligentie kleven aan generatieve AI misschien wel de meeste negatieve aspecten”, stelt Maarten Sukel. Hoewel deze vorm van AI volgens hem niet bevorderlijk is voor de kwaliteit van content op het internet, zijn er op andere gebieden wel nuttige toepassingen te bedenken. “Zo zijn er nu slimme brillen met een ingebouwde AI die kan omschrijven wat er te zien is. Bijvoorbeeld: er staan mensen voor je, de een heeft een groene trui aan, het ziet er gezellig uit. Dat helpt blinde mensen enorm.”

Ook voor entertainmentdoeleinden kan generatieve AI veel lol bieden, al zit daar volgens Sukel ook een addertje onder het gras. “Bij generatieve AI moet je er altijd rekening mee houden dat hoe meer data je genereert, hoe meer energie het kost. Een tekstje valt nog mee, een plaatje genereren is al wat energie-intensiever. Maar bijvoorbeeld een video maken is een van de meest energieverslindende dingen die je met AI kunt doen.” Een gepersonaliseerde Netflix-film genereren klinkt dus misschien best aantrekkelijk, maar is niet de milieuvriendelijkste keus.

Voor blinden heeft generatieve AI wellicht het meeste bestaansrecht (beeld: Kaspars Grinvalds, stock.adobe.com).

Blijf op je hoede

Kortom, een écht goede methode om schadelijke AI-content en -bots te weren is er nog niet. Nóg niet inderdaad, want de deskundigen hebben er vertrouwen in dat de huidige uitdagingen met AI op te lossen zijn. Zo denkt Sukel dat onderzoekers vroeg of laat een manier verzinnen om AI-gegenereerde desinformatie betrouwbaar weg te filteren. “In het verleden is dat ook altijd gelukt, bijvoorbeeld met e-mail”, zegt de AI-ontwikkelaar. “Daar werd steeds meer spam verstuurd, maar toen kwamen er robuuste spamfilters en is dat probleem in zekere zin opgelost.”

Spamfilters voor e-mails doen hun werk goed; krijgen we in de toekomst iets soortgelijks voor AI-content?

Tot het zover is, moeten we ermee leven dat we het internet delen met veelal onzichtbare en onbetrouwbare bots. Effing raadt daarom aan om altijd goed op je hoede te blijven. “Ik denk dat het heel gezond is om je bij elke reactie op internet als eerste af te vragen: hoe groot is de kans dat dit door een reguliere burger geschreven is? Je kunt er momenteel van uitgaan dat de meerderheid van de user-generated content online niet door gewone mensen is geschreven, maar ofwel door ingehuurde mensen of door een bot.”

Volgens Sukel moet je vooral bij gebruikersrecensies goed op je tellen passen. “Het is natuurlijk heel makkelijk om tegen een AI-bot te zeggen: schrijf 500.000 negatieve recensies over mijn concurrent en evenveel positieve over mijn eigen toko. Je kunt niet meer blind vertrouwen op platformen als Tripadvisor.”

Lämmerhirt ziet dat gebruikers langzamerhand beter worden in het herkennen van bots. “Er zijn onderzoeken die aantonen dat mensen hun onlinegedrag aanpassen. Ze ontwikkelen strategieën om nepaccounts te identificeren en vermijden deze accounts vervolgens. Hier valt nog wel veel winst te behalen. Ik denk dus dat het belangrijk is dat we ervoor zorgen dat mensen nog kritischer worden op de oorsprong van online content.”

“Als je op een platform zit met veel AI-onzin waar je niet blij van wordt, ga dan lekker weg”, adviseert Sukel tot slot. “Jij bent het product. Als er genoeg mensen weggaan, wordt dat platform gedwongen om zich te verbeteren. Je hoeft het niet zomaar te accepteren.”

Gebruikersrecensies op Tripadvisor: zijn ze nog te vertrouwen?