Hoewel de prijzen van ssd’s en geheugen de laatste maanden kelderen, is er een productcategorie waar de impact van de coronapandemie nog altijd te voelen is. Als je een videokaart wilt van de nieuwste generatie ben je minimaal 300 euro kwijt (450 euro bij Nvidia) en dan heb je een instapper. Wil je comfortabel kunnen gamen op een fijne resolutie, dan kom je uit bij de RTX 4070 vanaf 669 euro! Graaiflatie? Of valt er toch wat voor te zeggen? Wij bekeken acht verschillende modellen om dat uit te zoeken.

De GeForce RTX 4000-serie van Nvidia is niet geheel onomstreden. De eerste kaart die Nvidia in deze serie lanceerde, de GeForce RTX 4090, was zeer indrukwekkend en zo’n 60 procent sneller dan zijn voorganger, de RTX 3090. Zelden werd in een enkele generatie zo’n grote stap gezet. Je moest er weliswaar zo’n 2000 euro voor neerleggen, maar dan had je met marge het beste van het beste. Het waren echter de daaropvolgende productlanceringen waar vraagtekens bij gezet werden. Zo was de RTX 4080 ‘slechts’ 30 procent sneller dan zijn voorganger en met een prijs van maar liefst 1400 euro veel duurder. En Nvidia wilde de RTX 4070 Ti eigenlijk ook als RTX 4080 op de markt brengen, maar kwam daar na protest op terug.

Ook de in dit artikel geteste RTX 4070 werd oorspronkelijk niet al te warm ontvangen. Deze videokaart was wel zo’n 30 procent sneller dan zijn voorganger, maar met een prijs vanaf 669 euro lag de ooit toegankelijke 70-klasse toch in een ander prijssegment. Alle ogen waren vervolgens gericht op een goedkoper alternatief met een betere prijs-prestatieverhouding. Die kwam er echter niet, want de RTX 4060 Ti voor 449 euro is dusdanig minder krachtig dat de RTX 4070 alsnog de meest interessante kaart van dit moment lijkt.

Het optimale prestatiepunt?

Als wij op basis van onze testdata de balans opmaken, dan klopt dat beeld ook wel. Commotie rond de hogere prijzen daargelaten; de prestaties van de RTX 4070 zijn gewoon goed. Op 1080p-resolutie speelt hij alle games prima op hoge framerates, maar ook op 1440p, de resolutie waarop we verwachten dat een kaart in dit segment goed presteert, komt hij uitstekend voor de dag. De meeste games blijven ruim boven de 100 fps. Zelfs de zwaarste games van dit moment blijven ruim boven de 60 fps op hoge instellingen of meer dan 100 fps met upscaling (DLSS), wat tegenwoordig de standaard is. Kortom, alles speelt direct soepel, zonder compromis.

De RTX 4060 Ti is in vergelijking veel minder krachtig en de RTX 4070 Ti is weliswaar nog wat sneller, maar kost ook flink meer zonder dat je er direct veel van merkt. De RTX 4070 is hiermee de meest interessante van het stel.

Technische voordelen

De nieuwste generatie videokaarten hebben ook enkele technische voordelen. Zo ondersteunt de 4000-series AV1-encoding. Deze rap in populariteit toenemende techniek zorgt ervoor dat je in veel betere kwaliteit kan streamen of opnemen dan bij H.264 op vergelijkbare bitrate.

Ook ondersteunt alleen deze nieuwste generatie DLSS 3 Frame Generation. Hierbij wordt AI gebruikt om tussen elk frame een extra frame te genereren, die niet afhankelijk van je cpu is, maar volledig op de gpu wordt gemaakt. Hierdoor is het mogelijk om flink hogere framerates te genereren dan waar de cpu tot in staat zou zijn, wat een soepeler beeld geeft. Het is niet altijd nuttig om aan te zetten, maar sommige games, zoals Microsoft Flight Simulator, draaien hierdoor duidelijk beter op de 4000-series kaarten dan op voorgangers. In dit spel is het met de allersnelste cpu’s van dit moment niet mogelijk om de 100 fps aan te tikken, en een mid-range-cpu mag blij zijn met 60 fps. Met Frame Generation kun je dat praktisch verdubbelen.

De RTX 4070-kaarten zijn voorzien van drie keer DisplayPort 1.4 en HDMI 2.1.

Lekker zuinig

Omdat de nieuwste kaarten veelal ook de modernste productieprocessen gebruiken, zijn ze in de regel ook zuiniger. Enkele uitzonderingen die tot het uiterste worden gepusht daargelaten.

De RTX 4070 scoort prima wat performance-per-watt betreft; met een energieverbruik van 200 watt is hij zo’n 30 procent sneller dan de RTX 3070 die 220 watt verbruikt. De AMD-kaarten die qua prestaties het dichtst in de buurt komen van de 4070, zijn de RX 6800 XT en RX 6900 XT, beide 300watt-kaarten. Met de huidige energietarieven is het verstandig even goed door te rekenen wat het, afhankelijk van het aantal uren per jaar, meer kost om met 300 watt te gamen dan met 200 watt.

Weinig alternatieven

Het is uiteindelijk het gebrek aan echt goede alternatieven waardoor de RTX 4070 tot een soort gouden middenklasse verheven wordt. De RTX 4060 Ti is met zijn 8 GB geheugen en krappe geheugenbus net wat te karig bemeten om te concurreren, de eerder genoemde AMD-concurrenten kosten nauwelijks minder, terwijl ze aanmerkelijk meer (kostbare) energie verbruiken.

Kortom, als je een goed presterende videokaart wilt waar je voorlopig mee vooruit kunt, dan is de RTX 4070 een prima keuze. Het prijspunt van 669 euro moet je dan maar voor lief nemen, althans totdat AMD de markt weer eens aanscherpt. Maar welke wil je hebben? We hebben acht RTX 4070-kaarten getest.

Nvidia GeForce RTX 4070 Founders Edition

De Founders Edition is de referentiekaart van Nvidia zelf. Deze is door de jaren heen gegroeid van een leuk collectors-item tot een van de beter presterende, best gebouwde, koeloplossingen die je kunt kopen. Zo is de koeling bijna volledig van metaal gemaakt, waar andere fabrikanten ook veel plastic gebruiken. En een van zijn sterkste kanten: deze Founders Edition hanteert per definitie de adviesprijs. De keerzijde is dat hij praktisch altijd en overal uitverkocht is; dus als je per se deze kaart wilt, zul je geduld (geluk) moeten hebben.

Afgezien van de beperkte beschikbaarheid van deze kaart, hebben we er eigenlijk geen op- of aanmerkingen over. Met 240 × 110 × 40 mm is hij lekker compact, waardoor hij in de meeste behuizingen past, en met net geen 38 decibel op volle kracht en met stilstaande fans tijdens eenvoudig gebruik, is hij lekker stil. Hij maakt wel gebruik van de nieuwe PCIe Gen5 12VHPWR-aansluiting, maar er zit een adapter bij om hem aan te sluiten via twee reguliere 8pin-kabels.

Opties als RGB-verlichting of een extra BIOS ontbreken, maar realistisch gezien heb je die ook niet echt nodig. De enige vraag is dus of het je lukt deze Founders Edition te bemachtigen.

Pluspunten

Minpunten

Gigabyte GeForce RTX 4070 Windforce OC

Gigabytes Windforce OC is eveneens een model met een adviesprijs van 669 euro. Daarvoor krijg je van Gigabyte een kaart met drie compactere 80mm-fans, waardoor hij ondanks de extra fan niet veel groter is dan de Founders Edition, en ook dit model goed in de meeste kasten past. De kaart is wel merkbaar lichter dan die van Nvidia, omdat er wat meer plastic in de shroud verwerkt zit. Hierdoor voelt de kaart iets goedkoper aan.

Wat prestaties betreft voldoet hij prima. Vooral het geheugen is goed gekoeld, maar dat doet hij wel door iets meer geluid te maken dan de Nvidia: 39,4 dB(A). Dat is niet luid, alles onder de 40 dB noemen wij een vrij stille kaart, maar er zijn stillere alternatieven. Als je niet aan het gamen bent, blijft ook deze kaart volledig stil door zijn fans stop te zetten.

We horen vaak de kritiek dat Nvidia’s Founders Edition zo goed is dat andere modellen die dezelfde adviesprijs hanteren er nauwelijks mee kunnen concurreren. Nvidia bepaalt immers ook de prijs die andere fabrikanten voor hun chip betalen. Hierdoor voelen de meeste directe concurrenten als een soort compromis, wat jammer is omdat de objectieve prestaties vaak weinig te wensen over laten. Maar deze Gigabyte-kaart ligt wél gewoon in de winkel, en om meerwaarde te bieden, voegt men na registratie een extra (vierde) jaar garantie toe.

Pluspunten

Minpunten

ASUS GeForce RTX 4070 Dual OC

ASUS heeft voor hun model (adviesprijs 669 euro) gekozen voor een strak, zwart, dualfan model zonder al te veel poespas. Zwart past het best bij de meeste moederborden op de markt en het gebrek aan overdreven visuele extra’s zien we dan ook als iets positiefs. Hij is met 267 × 134 × 51 mm nipt groter dan de twee reeds genoemde alternatieven, maar ook deze valt nog in de categorie ‘compact’.

Net als alle andere kaarten zet de Dual OC zijn fans uit als je niets aan het doen bent, wat hem stil houdt tijdens regulier pc-gebruik. Tijdens het gamen produceert hij eveneens weinig geluid; hij is grofweg even stil als Nvidia’s Founders Edition met 37.8 dB(A), terwijl de temperaturen er net onder blijven. Dat maakt de Dual OC prestatief gezien even interessant.

ASUS voegt een dual-BIOS-switch toe op de kaart, waardoor je kunt schakelen naar een nog stillere modus. Daar lopen de temperaturen wel wat hoger op, waardoor wij aanraden de standaardmodus aan te houden. Verder moet je ook geen extra’s zoals RGB-verlichting verwachten, maar op dit prijspunt rekenen we vooral op een kaart die gewoon goed koelt en niet te luid is, en dat is precies wat je krijgt.

Pluspunten

Minpunten

MSI GeForce RTX 4070 Ventus 3X

MSI kiest ervoor om hun basismodel, dat ook de adviesprijs van 669 euro volgt, wat meer op te laten vallen. Dat doen ze door hem van drie 90mm-fans te voorzien, waardoor hij met 308 mm direct een stuk langer uitpakt. Wel zijn de breedte en hoogte bescheiden, met respectievelijk 120 en 43 mm. Hierdoor past dit model keurig binnen twee slots dikte, wat in sommige behuizingen van belang is. Check wel even of hij ook in de lengte in je behuizing past.

Visueel valt de kaart eveneens op omdat MSI voor meer zilvertinten heeft gekozen. RGB-verlichting ontbreekt, net als een dual-BIOS-switch. Wel jammer is dat MSI ervoor kiest om kosten te besparen op de backplate. Waar andere modellen een metalen backplate hebben, heeft MSI een plastic variant wat hem wat goedkoper aan doet voelen.

De Ventus 3X is relatief stil, nipt stiller dan de ASUS Dual OC en Nvidia Founders Edition, maar hij laat de temperaturen wel iets hoger oplopen. Het scheelt niet veel, maar dat maakt hem nipt minder efficiënt als je puur en alleen naar de prestaties van de koeler kijkt.

Pluspunten

Minpunten

Gigabyte GeForce RTX 4070 Gaming OC

De Gaming OC is de middenklasse RTX 4070-uitvoering van Gigabyte, en dat zien we ook terug in de prestaties. Hij is voorzien van een forse koeloplossing en een merkbare fabrieksoverklok, maar is tegelijkertijd niet zo extreem chic als de nog grotere en veelal nog duurdere high-end-alternatieven.

Met een afmeting van 336 × 140 × 58mm is de compatibiliteit wel iets om over na te denken, maar als je de ruimte hebt en iets wilt dat echt indrukwekkend oogt, dan is het een pluspunt. Dat uiterlijk wordt ook geholpen door de opvallende RGB-verlichting onder de fans. Net als Nvidia gebruikt Gigabyte hier de 12VHPWR-aansluiting die je kunt gebruiken met de meegeleverde 2x 8pin-adapter of via een geschikte kabel als je een recente voeding hebt.

Kijken we naar de prestaties, dan valt op dat Gigabyte in het standaardprofiel de temperaturen extreem laag houdt. Overdreven laag zelfs, aangezien de fans de 40 dB benaderen, wat totaal niet nodig is voor zo’n grote kaart. Gelukkig zit er een dual-BIOS-switch op, en we raden dan ook aan deze naar het silent profiel te schakelen. Daar blijft de kaart wel goed stil en zijn de temperaturen alsnog dik in orde. Overigens begrijpen we deze keuze wel, omdat er in de Amerikaanse en Aziatische markt vooral naar koeling gekeken wordt. De wens om een pc stil te houden, is vooral een Europese.

Pluspunten

Minpunten

Gigabyte GeForce RTX 4070 Aero OC

De Aero OC is vanwege zijn witte kleurstelling de meest opvallende van de acht kaarten. Wit uitgevoerde videokaarten zijn relatief zeldzaam en vaak erg duur, maar Gigabyte brengt daar met de Aero OC-serie verandering in. Er is weliswaar sprake van een meerprijs boven de adviesprijs, maar die ligt redelijk in lijn met andere grotere en dikkere varianten.

Leg je de Aero OC naast de Gaming OC, dan valt op dat het praktisch dezelfde kaart is. Exact even groot (erg fors dus) en voorzien van hetzelfde interne koelsysteem. Alleen de kleur en afwerking is wat anders, en er zit hier geen RGB achter de fans voor die wat strakkere look.

Dezelfde koelconstructie leidt ertoe dat ook de prestaties grofweg gelijk zijn: de Gigabyte koelt standaard eveneens (overdreven) uitstekend en laat de fans te hard draaien, maar in de stille BIOS is hij goed in balans. En ook bij dit model biedt Gigabyte een extra jaar garantie aan, een mooie bonus. Mocht een witte kleurstelling zijn wat je zoekt en is de meerprijs daarvoor geen bezwaar, dan is dit een prima kaart.

Pluspunten

Minpunten

MSI GeForce RTX 4070 Gaming X Trio

De MSI Gaming X Trio is het topmodel van MSI, en volgt de gedachte dat groter altijd beter is. Eigenaren van compacte pc-behuizingen zullen daar rekening mee moeten houden, maar als deze oversized uitvoering past, dan is het wel een indrukwekkend gevaarte, en ook nog eens voorzien van fraaie RGB-verlichting.

Kijken we naar de prestaties, dan lijkt groter daadwerkelijk beter, want deze kaart blijft uitstekend koel terwijl de geluidsproductie ver onder die van de concurrentie blijft. 33,5 decibel op volle toeren terwijl de meeste andere kaarten rond of boven de 37 zitten, is een groot verschil gezien de logaritmische schaal. Gigabyte komt met hun Gaming OC in stil profiel weliswaar dicht in de buurt, maar deze kaart van MSI blijft praktisch onhoorbaar. Ideaal voor elk scenario waar absolute stilte een must is, en daarmee onder de streep de best presterende koeler in deze test.

Het grootste nadeel van deze kaart is ook direct duidelijk: de meerprijs voor dit model is fors, zeker in de wetenschap dat de prestaties op gebied van kloksnelheden (en daarmee in-game prestaties) van dergelijke topmodellen tegenwoordig hooguit een paar procent beter is vergeleken met de basismodellen. Een duurdere kaart is dus niet (significant) sneller, maar vooral koeler en stiller.

Pluspunten

Minpunten

Palit GeForce RTX 4070 Jetstream

Palit is een wat minder bekend merk in Nederland, maar relatief goed beschikbaar, zo is onze ervaring. Fijn, want meer concurrentie is altijd beter, en hoewel onbekend onbemind maakt, zien we Palit gewoon een uitstekende kaart neerzetten.

De Jetstream is wel een wat hoger gepositioneerd model met een dito prijs. Daarvoor krijg je een forse (329 × 131 × 64 mm) koeler met dito prestaties. Met 37,2 dB is hij opvallend stil, en de temperaturen zitten zo ver beneden wat nodig is dat het woord overkill in ons opkomt. Een dual-BIOS-switch ontbreekt, maar die vinden wij gezien de aangetroffen balans ook totaal niet nodig.

Waar de meeste fabrikanten in het hogere segment focussen op een gelikt uiterlijk, is de Jetstream een model zonder poespas: geen RGB en een strak zwart design. Over smaak valt niet te twisten, maar wel goed nieuws voor iedereen die zich ergert aan de huidige RGB-manie.

Pluspunten

Minpunten

Conclusie

Hoewel we graag terug zouden keren naar een tijd waarin 400 tot 500 euro een mooi prijspunt was voor een chique middenklasser, lijken we vooralsnog te moeten accepteren dat de nieuwe middenklasse zich ruim boven de 600 euro bevindt.

Kijken we naar de geteste kaarten, dan kunnen we wel concluderen dat je aan een model met die adviesprijs eigenlijk meer dan genoeg hebt. Dat komt deels omdat Nvidia’s eigen Founders Edition al dusdanig goed is, dat meer betalen niet nodig is.

Maar vanwege de beperkte verkrijgbaarheid van die kaart komen ook de andere merken in beeld, en dan zien we dat die eveneens uitstekend presteren. Toch is de ASUS Dual OC onze redactietip dankzij de (nipt) betere efficiëntie en afstelling.

Objectief zet de MSI Gaming X Trio de beste prestaties neer, maar om nu bijna 100 euro extra neer te leggen bovenop de al hoge adviesprijs is lastig uit te leggen, tenzij absolute stilte een must is. Iets vergelijkbaars gaat op voor de andere premium-modellen. We kunnen ons hoogstens voorstellen dat je voor een specifieke look wellicht wat meer wilt betalen.

De tabel met alle testresultaten op een rijtje. Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.

Bij het kiezen van de ideale vaatwasser zijn er heel wat zaken om op te letten. Eén daarvan is de droogtechniek die wordt toegepast. Er zijn grofweg drie methodes: ventilatiedroging, condensdroging en drogen met zeoliet. In dit artikel leggen we uit wat elke techniek precies inhoudt.

Schoon én droog

Een vaatwasser moet natuurlijk in de eerste plaats zorgen voor blinkend schone vaat. Maar minstens zo belangrijk is hoe goed hij alles droogt, want niets is zo irritant als bij het uitruimen alsnog de theedoek tevoorschijn moeten halen. Blijft er water achter op borden of in glazen, dan loop je bovendien het risico op schimmelvorming – en dat is allesbehalve fris. Ben je toe aan een nieuwe vaatwasser? Let dan zeker ook op de gebruikte droogtechniek.

Vaatwassers met ventilatiedroogtechniek

Een veelgebruikte manier om de vaat te drogen, is door het water te laten verdampen. Dit wordt ook wel de ventilatiedroogtechniek genoemd. Sommige vaatwassers hebben een mechanische arm die de deur automatisch opent zodra het programma is afgelopen. Het warme vocht in de machine kan dan vanzelf ontsnappen. Je kunt de deur natuurlijk ook handmatig openen, maar doe dat dan wel meteen na afloop van het programma. Omdat zowel de vaat als het water dan nog warm zijn, verdampt het vocht sneller dan wanneer je langer wacht.

Deze methode is het meest milieuvriendelijk, maar heeft ook een nadeel: het kan vrij lang duren voordat alles echt droog is. En soms blijft er toch nog vocht achter, waardoor je alsnog naar die theedoek moet grijpen.

©VLADYSLAV LEHIR

Vaatwassers met condensdroogtechniek

Een andere mogelijkheid is een vaatwasser met condensdroogtechniek. Deze methode is vooral geschikt als je vaak glaswerk, aardewerk of roestvrij staal reinigt. De warme, vochtige lucht in de machine slaat daarbij neer op de koelere wanden van de binnenruimte. Het gecondenseerde water wordt opgevangen en vervolgens weggepompt.

Het nadeel van deze techniek is dat de vaat vaak nog niet helemaal droog is wanneer het programma klaar is. Een theedoek blijft dus onmisbaar. Wil je toch profiteren van dit betaalbare systeem? Combineer het dan met handmatige ventilatie: zet de deur na afloop even op een kier zodat de stoom sneller kan ontsnappen en de vaat beter nadroogt.

Vaatwassers met zeoliet: hoe werkt dat?

De beste droogtechniek van dit moment? Dat is zonder twijfel zeolietdroging. Zeoliet is een mineraal dat warmte afgeeft zodra het in aanraking komt met water. Gebruikers zijn vaak laaiend enthousiast: volgens velen is hun vaat nog nooit zó goed droog uit de machine gekomen. Of het nu om plastic bakjes, glazen of borden gaat – alles komt er kurkdroog uit, ongeacht waar het staat in de vaatwasser. Niet gek dus dat modellen met deze techniek steeds populairder worden en steeds meer gemeengoed worden. Ze zijn dan ook bij diverse webwinkels te vinden.

Maar hoe werkt het precies? Onder in de vaatwasser liggen speciale zeolietkorrels. Zodra het programma is afgelopen en het water is afgevoerd, komen de korrels in actie. Ze geven warmte af aan de binnenruimte, waardoor de vaat efficiënt wordt gedroogd. Handig: de korrels regenereren zichzelf na elke wasbeurt. Je hoeft ze dus nooit te vervangen. Bovendien is dit systeem ook nog eens bijzonder energiezuinig.

Veel gebruikers vragen hun kinderen of hun vrienden om iets te laten weten wanneer ze veilig zijn aangekomen. Uiteraard kan de ander een sms of een geruststellend appje sturen, maar in iOS zit een functie die hier speciaal voor is gemaakt.

Stap 1: Check-in toevoegen aan de chat

De functie heet toepasselijk Check-in. De optie maakt deel uit van de standaard berichten-app van Apple: iMessage. Voorwaarde is wel dat zowel de verzender als de ontvanger over een iPhone beschikken waarop minstens iOS 17 staat. Laten we er even van uitgaan dat jij degene bent die onderweg is en het thuisfront wilt geruststellen. Je opent de app Berichten. Daar ga je in de chat naar degene met wie je zo’n check-in wilt versturen en je tikt linksonder op het plusteken. Vervolgens kies je de optie Meer en kun je Check-in selecteren. Geef aan of je het bericht Beperkt of Volledig wilt delen. Eventueel kun je de voorbeeldgegevens vergelijken zodat je weet wat je moet kiezen.

De optie Check-in maakt deel uit van iMessage.

Stap 2: Op basis van reistijd of locatie

De andere persoon zal verschillende meldingen ontvangen: wanneer de sessie begint, wanneer je aankomt en als je vertraging hebt. Zelfs wanneer je iPhone een langere tijd offline is, zal er automatisch een melding verzonden worden. Standaard werkt Check-in met een timer waarin je aangeeft hoelang je onderweg denkt te zijn. Tik op Wijzig om deze duur aan te passen. Het is ook mogelijk een melding te versturen op basis van de locatiegegevens. In dat geval moet je in een volgend scherm het adres invullen waar je naartoe gaat. Op de kaart verschijnt een cirkel die je op drie groottes kunt instellen. Op die manier bepaal je de actieradius waarop Check-in zich zal baseren om te melden dat je bent gearriveerd. Je kunt ook aangeven met welk vervoermiddel je reist.

Geef de bestemming in en het vervoermiddel.

Stap 3: Versturen

Je krijgt nog een overzicht van de volledige check-in. Tik op Gereed en daarna op Versturen. Met Check-in kun je slechts één chat tegelijk versturen. Het is mogelijk dat je tijdens de reis een waarschuwing ontvangt om je te melden. Als je daar niet op reageert, ontvangt de andere persoon een bericht met informatie zoals de afgelegde route en het batterijpercentage. Deze persoon kan dan via een berichtje of via de telefoon informeren of alles goed gaat.

Je ontvangt nog even een samenvatting van de check-in.