Overweeg je een nieuwe 7000-serie AMD-processor, dan heb je een nieuw moederbord nodig met Socket AM5. Maar daar zijn er veel van en vaak met verschillende aanduidingen zoals B650 of X670E. Wat zijn de verschillen en wat heb je écht nodig? We hebben maar liefst zeventien verschillende moederborden getest om deze vragen te beantwoorden.

AMD heeft met zijn nieuwe Ryzen 7000-processors een grote stap gezet wat prestaties betreft. Maar het is ook de eerste nieuwe generatie sinds de introductie van de allereerste Ryzen-processor in 2018 die een nieuw platform vereist. Dat brengt ons direct bij het eerste pluspuntje voor AMD: het bedrijf heeft direct beloofd dat ook dit nieuwe AM5-platform weer vele jaren ondersteund wordt. 

Flink hogere prijzen 

Een AM5-moederbord moet dus geschikt zijn voor de processors van nu, maar ook voor een processorupgrade over een jaar of drie. Dat is maar goed ook, want de moederborden van deze generatie zijn gigantisch in prijs gestegen. Waar je in het AM4-tijdperk voor 100 tot 150 euro een prima instap- of zelfs middenklasse-bord kon kopen, is de goedkoopste deelnemer van ons testveld nu maar liefst 279 euro. Een combinatie van tekorten aan onderdelen, hogere kosten van die onderdelen, hogere transportkosten en inflatie heeft een stevige impact. Maar wij hebben er als testers en consumenten ook een rol in gespeeld: er is veel aandacht geweest voor de bouwkwaliteit en eigenschappen van moederborden, waarbij slechte borden hard werden afgestraft. Het resultaat is dat ook de nieuwe instapmodellen op het gebied van bouwkwaliteit en mogelijkheden vaak nauwelijks onderdoen voor wat voorheen middenklassers waren. 

Lees ook: Dit moet je weten over de AMD Ryzen 7000-serie processors

Nieuw in AM5? 

Omdat AM5 de eerste nieuwe socket in jaren is, had AMD wel wat in te halen en dat is precies wat AM5 doet. AMD stapt over van DDR4-werkgeheugen naar DDR5. Dat snellere geheugen is wel iets duurder, maar de prijzen daarvan zakken flink. Voor een hoger gepositioneerd systeem zien we DDR5 niet langer als nadeel. Een grotere stap is de ondersteuning voor PCI Express 5.0. Op korte termijn verwachten we nieuwe, nog snellere PCIe-gen5-ssd’s op de markt en ook videokaarten zullen hier op termijn gebruik van maken. Een beetje toekomstmuziek, maar logisch gezien de verwachte levensduur van AM5-borden. 

Ook bij andere onderdelen zien we stappen vooruit. Zo krijgen AM5-moederborden veelal meer en snellere usb-poorten, inclusief 20Gbit/s-usb-poorten en op een aantal zelfs 40Gbit/s-usb4.0-poorten en thunderbolt. Daarbij zijn de netwerkaansluitingen vaak sneller. Een 2,5Gbit/s-lan-poort en wifi 6E zijn de standaard. Ook hebben de nieuwe AM5-borden vaak veel meer M.2-sloten voor snelle NVMe-ssd’s. Alle borden in onze test hebben drie, vier of soms zelfs vijf M.2-sloten aan boord. 

Vier chipsets 

AMD maakt de keuze direct wat verwarrend door maar liefst vier verschillende chipsets aan te bieden. Gelukkig hoef je daar als consument niet al te veel over na te denken, want de grootste verschillen zitten in het maximumaantal theoretische aansluitingen (denk aan M.2-sloten, usb-poorten enzovoort). Wat de chipset theoretisch biedt, is bij lange na niet zo relevant als wat elk moederbord fysiek echt levert. Een X670-bord heeft simpelweg twee B650-chipsets aan boord om meer aansluitingen mogelijk te maken. Maar een B650-bord is niet trager en ook mogelijkheden zoals overklokken zijn op alle borden aanwezig. Het enige echt cruciale verschil zit in de E als achtervoegsel: B650E- en X670E-moederborden garanderen dat je minimaal één PCIe-gen5-ssd én één PCIe-gen5-gpu kunt aansluiten. Borden zonder E bieden normaliter enkel het ssd-gedeelte. 

Compatibiliteit koeling met socket 

Een nieuwe socket betekent vaak een nieuwe koeloplossing, maar AMD heeft socket AM5 achterwaarts compatibel gemaakt met oude AM4-koeloplossingen. Althans: alle koelers die gebruikmaken van de standaard AM4-backplate. Dat zijn er veel, maar niet allemaal. Controleer daarom of jouw beoogde koeler wel écht op AM5 werkt. Let er ook op dat de nieuwe processors meer energie verbruiken bij zwaar werk. Hierdoor is een waterkoeler wenselijk voor Ryzen 9-processors en een stevige luchtkoeler gewenst voor de nieuwe Ryzen 5- en 7-modellen. 

Stroomvoorziening en mogelijkheden 

Waar je doorgaans op moet letten bij de aanschaf van een moederbord is de stroomvoorziening, soms VRM of VRM’s (voltage regulator module) genoemd. Hoe zwaarder de cpu, hoe zwaarder die moet zijn. Maar omdat er veel aandacht geweest is voor dit onderwerp, zijn er vandaag de dag nauwelijks borden met een slechte stroomvoorziening te vinden. Alle zeventien borden in onze test zijn dan ook ruim voldoende uitgerust voor zelfs een Ryzen 9 7950X. Wij maken in onze beoordeling geen onderscheid tussen een goede of overdreven goede stroomvoorziening, want zolang de moederborden niet in de buurt komen van oververhitting, maakt het praktisch gewoon niet uit. Alleen voor echte hardcore-overklokkers is het een overweging. 

Waar je wel goed op moet letten, zijn de aansluitingen op het bord. We overwegen in onze adviezen alle aansluitingen en mogelijkheden mee om te bepalen welk moederbord het meest positief opvalt in elk van de categorieën. Maar uiteindelijk moet je zelf bepalen wat voor jou belangrijk is. Hoeveel M.2-ssd’s verwacht je écht nodig te hebben? Hoeveel usb-poorten heb je nodig en hoe snel moeten die zijn? Uiteindelijk kom je zo tot het beste moederbord voor jou: de stroomvoorziening moet voldoen voor jouw cpu en de overige mogelijkheden moeten aan jouw eisen voldoen. Houd daarbij wel rekening met eventuele wensen in de toekomst. Maar een duurder moederbord kopen dan een model dat al aan de eisen voldoet, heeft weinig zin. 

De beste middenklasser (tot 300 euro) 

Het was geen lastige keuze om ons favoriete AM5-bord onder de 300 euro van de stapel te pakken. De ASUS TUF Gaming B650-Plus WiFi was namelijk de enige die de prijs nog enigszins aantrekkelijk hield. Wat stroomvoorziening doet hij niet onder voor high-end borden uit het verleden en is meer dan krachtig genoeg om zelfs de Ryzen 9 7950X comfortabel van stroom te voorzien. Daarbij zitten er nog aardige heatsinks op om de warmte op te vangen. Overweeg je een Ryzen 5 of 7 te kopen, dan is de stroomvoorziening sowieso totaal geen overweging. 

De mix van aansluitingen is weliswaar bescheiden, maar we vragen ons ook af hoeveel gebruikers nu echt meer nodig hebben dan dit bord biedt. Je kunt er drie M.2-ssd’s op kwijt, je hebt zeven fanheaders, vier (a)RGB-headers (adresseerbare RGB-headers) en interne headers voor zowel usb3.0-poorten als een type-c-poort op je behuizing. Zelfs de ALC1200-audiochip is helemaal prima en beter dan die op sommige duurdere borden. 

Uiteraard moet een lagere prijs wel ergens uit voortkomen en dus zien we geen luxe extraatjes. Er is geen POST-code voor troubleshooting, er zijn geen fysieke knoppen aanwezig en de handige q-latches (snelbevestigingen) die ASUS op duurdere borden heeft om het loskoppelen van de gpu te vereenvoudigen, ontbreken hier. 

Achterop is het bord ook iets kariger: acht usb-poorten is niet overdreven luxe en van rappe 20Gbit/s-usb-poorten is geen sprake. Wel krijg je een 2,5Gbit/s-netwerkaansluiting, en wifi 6E met een lange externe antenne, wat fijn is als je van wifi gebruik wilt maken. Je kunt zelfs nog twintig euro besparen met de B650-Plus zonder wifi. Een bord zonder fratsen, maar met een degelijke basis en uiteindelijk een totaalplaatje waar menig gebruiker meer dan genoeg aan zal hebben. Voor iedereen die dat extra geld liever in andere hardware stopt, is dit een uitstekende instapper voor het AM5-platform. 

Het beste high-end-bord (tot 350 euro) 

Dat de ASUS TUF Gaming B650-Plus WiFi een mooi uitgangspunt is, betekent niet dat we niet meer kunnen wensen. En verruimen we ons budget iets tot 350 euro, dan zien we enkele borden die toch echt wel een stapje verdergaan. Zoals vaker bouwt elk hoger model voort op het model eronder. We richten ons dan vooral ook op de extra’s en als je iets moet inleveren, melden wij dat uiteraard ook. De meest positieve uitschieter in dit segment is voor ons de ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi.

Dit is het voordeligste bord in deze test met het E-achtervoegsel en daarmee gegarandeerd klaar voor zowel PCIe-gen5-ssd’s én -gpu’s tegelijk. Ten opzichte van de ASUS TUF Gaming B650-Plus WiFi is de stroomvoorziening nog iets beter (al maakt dat in de praktijk niet veel uit), de audio is iets beter en achterop zien we nu een ruimer totaal van twaalf usb-poorten inclusief een snellere 20Gbit/s-optie. 

Gecombineerd met ASUS’ traditioneel sterke BIOS-functies, maakt dat de ROG Strix B650E-F Gaming WiFi een van de fijnere allround-borden van dit moment, zonder dat de prijs helemaal de spuigaten uit loopt. De prijs van 349 euro is fors, maar niet exorbitant. En ook niet vervelend: het is ook nog een fysiek aantrekkelijk bord om te zien. 

Een andere goede optie in deze klasse vinden we de Gigabyte X670 Aorus Elite AX die voor 329 euro over de toonbank gaat. Dit bord weet goede punten te scoren met enkele eigenschappen die op menig duurder bord niet te vinden zijn. Zo is dit het goedkoopste bord met vier M.2-sloten. En je krijgt twee interne usb3.0-headers voor behuizingen die vier usb-poorten voorop hebben zitten, ook dat is uniek. Ook waarderen we het totaal van dertien usb-poorten inclusief een rappe 20Gbit/s-variant. Verder krijg je op dit bord een fysieke aan-uitknop, fijn voor gebruik buiten een behuizing of bij troubleshooting. 

Waarom is Gigabyte-bord dan niet dé keuze in dit segment? Die unieke voordelen zijn sterk, maar in onze optiek voor een wat kleinere doelgroep. De afwezigheid van het E-achtervoegsel is daarbij jammer voor het toekomstperspectief en Gigabyte heeft gekozen voor een ALC897-audiochip, wat een budgetchip is van enkele jaren terug. Iets om over na te denken dus, maar als de voordelen je aanspreken is de X670 Aorus Elite AX het overwegen zeker waard. 

Het beste prosumer-bord (tot 400 euro) 

Heel even twijfelden we of een bord in deze prijsklasse moesten aanraden. Vanaf 350 euro zien we de meeste fabrikanten namelijk geleidelijke stapjes omhoog maken. Elke stap omhoog is voorzichtig uitgedokterd, zodat er wel iets extra’s aanwezig is, maar nóg duurdere borden niet overbodig gemaakt worden. Het is vanaf dit prijspunt echt zaak dat je goed nadenkt over wat je nu echt nodig hebt. 

Desondanks zien we in de ASUS Prime X670E-PRO WiFi toch een heel mooie middenklasser: met een uitstekende stroomvoorziening, veel fan- en RGB-headers, vier M.2-sloten en tien usb-poorten inclusief een 20Gbit/s-usb-poort achterop. Dat zal voor velen toch meer dan genoeg zijn. Ook heb je bij dit bord de ruimte voor een toekomstige PCIe-gen5-ssd-upgrade en PCIe-gen5-gpu-upgrade, en is hij voorzien van luxe extraatjes zoals de q-latch die het makkelijker maakt je videokaart los te koppelen. 

MSI gaat met zijn B650 MPG Carbon WiFi juist een andere kant op. Hier ontbreekt het E-achtervoegsel, wat we voor een moederbord van 396 euro toch echt een enorm minpunt vinden. Gelukkig is de basis van dit bord wel prima: met vier M.2-sloten en tien usb-poorten inclusief één 20gbit/s-usb-poort. Je krijgt er een nog extremere stroomvoorziening voor terug voor overklokliefhebbers, en vreemd genoeg is dit pas het eerste bord waarbij we zes SATA-poorten en een optische audio-uitgang aantreffen. Dat maakt de B650 MPG Carbon WiFi een goede keuze voor een selecte doelgroep. 

Het beste liefhebbersbord (tot 600 euro) 

We maken nu een grote sprong in het budget, want meer dan 400 euro uitgeven heeft alleen zin als je een echte liefhebber bent. Onze eerste keuze in dit segment is dan de Gigabyte X670E Aorus Master. Dit bord voorziet liefhebbers van praktisch alles: een extreem goede stroomvoorziening, alle basisfeatures zoals vier M.2-sloten en twaalf usb-poorten inclusief een 20Gbit/s-usb-poort, en daarbij krijg je alle toeters en bellen die je als liefhebber nog zou wensen: fysieke knoppen, een POST-code, een metalen bodemplaat voor hobbygebruik (bijvoorbeeld in een testbench-behuizing) waarbij borden soms net wat meer te verduren krijgen. Fijne features waarvoor je bij andere borden soms meer moet betalen. 

 De runner-up in dit segment vinden we de ASUS ROG Strix X670-E Gaming WiFi. Deze ASUS-tegenhanger laat een paar puntjes van de Aorus Master achterwege, zoals de metalen bodemplaat voor hobbygebruik, en heeft ‘maar’ acht fanheaders in plaats van tien (voor de echte liefhebber), maar zet daar vervolgens weer wat andere extra’s tegenover: een extra interne usb2.0-header, een iets betere audiochip en een extra usb-poort. Een beetje geven en nemen dus, waarbij we vermoeden dat het prijsverschil van twintig euro minder relevant is dan een eventuele merkvoorkeur. We noemen hem de runner-up, maar met beide borden kan de liefhebber alle kanten op. 

Het beste ultieme bord (boven de 600 euro): 

Inmiddels bereiken we de categorie borden voor mensen voor wie geld geen enkele rol speelt, voor zover we die niet al bereikt hadden. Dit is het segment met borden die zo ver gaan dat we het veelal overdrijven moeten noemen. Borden zoals de X670E Extreme bieden daadwerkelijk alles wat je kunt wensen, maar hoeveel gebruikers hebben nu echt tientallen fan- en RGB-headers nodig? Eén bord verdient het voor ons wel om uitgelicht te worden en dat is de ASUS ROG Crosshair X670E Hero. Bijna 700 euro is bizar veel geld – en meer dan sommige mensen aan een hele pc willen of kunnen uitgeven – maar het is wel het toppunt van moederborden. Hij heeft een top-stroomvoorziening, top-audiochip, extreem veel aansluitingen waaronder vijf M.2-ssd-aansluitingen en twee thunderbolt4-aansluitingen. Voor iedereen die echt niets wil missen (of gewoon wil showen) een hoogtepunt. 

De Gigabyte X670E Aorus Xtreme lijkt enorm veel op de goedkopere Gigabyte X670E Aorus Master, waardoor we de Master eigenlijk de betere keuze vinden. Maar de Xtreme gaat op twee vlakken wel wat verder. Zo biedt elk van de vier M.2-sloten hier PCI Express 5.0, wat voor een extreem opslagscenario technisch interessant is. Je krijgt hier ook een 10Gbit/s-netwerkpoort, iets wat op ASUS ROG Crosshair X670E Hero dan weer ontbreekt. Zo weet Gigabyte een specifieke niche in dit segment toch te bedienen. 

Conclusie 

We hebben enkele jaren geleden het punt bereikt dat er eigenlijk nauwelijks nog slechte moederborden te koop zijn. De keerzijde daarvan is dat ze een stuk prijziger zijn geworden, boven op de economische omstandigheden. Dat voelt zuur, maar tegelijkertijd stellen we vast dat elk van deze borden gewoon een uitstekende prestatie levert. Geen enkel model stelt teleur: stuk voor stuk hebben ze stroomvoorzieningen die variëren van ‘prima’ tot ‘ongelofelijke overkill’ en ze hebben zeer veel features en zien er ook nog aantrekkelijk uit (voor wie dat belangrijk vindt). Als gevolg kan … nee … moet je je écht volledig richten op de features die je in de tabel ziet en bedenken welke voor jouw doeleinden relevant zijn. Tip: je kunt ook een pdf van deze tabel downloaden via https://www.kwikr.nl/mobotest. 

Onze eerdere aanbevelingen zijn nogmaals borden die in de bredere zin positief opvallen en we zouden als eerste bekijken of die bij jou passen, en zeker de middenklassers kunnen de meeste gebruikers eigenlijk niet mis mee. Elk van deze borden kan in theorie een redelijke koop zijn als de eigenschappen beter bij jou passen. Een laatste tip: let altijd ook op voor tijdelijke deals, zoals cash-backs of Steam-tegoeden, die voldoende kunnen zijn om een alternatief te kiezen. De inhoudelijke verschillen rond dezelfde prijspunten zijn tenslotte veelal, maar zeker niet altijd, relatief beperkt. Dus prijsbewuste kopers dienen deals in de gaten te houden. 

Normaal gesproken krijgt het allerbest geteste product met de beste eigenschappen het keurmerk Best Getest, ongeacht de prijs. Maar hier wijken we daar een beetje vanaf. Want ja, de moederborden in onze ‘ultieme’ klasse hebben bijna idioot veel features. Maar je moet er ook wel zó veel geld voor betalen, dat we in alle redelijkheid mensen niet kunnen adviseren om een bord van 700 euro te aan te schaffen. Best Getest kennen we daarom toe aan de Gigabyte X670E Aorus Master, die is al duur genoeg en het is ronduit een moederbord om van te dromen. 

Wellicht merk je er zelf wel wat van en anders heb je het vast wel eens om je heen gehoord: smartphones die mettertijd trager worden. En dat terwijl de hardware toch echt razendsnel was op het moment dat je het toestel kocht. Dit is waarom ze toch minder snel worden.

Niet iedereen heeft het geld ervoor (over) om ieder jaar of misschien om de twee jaar een nieuwe smartphone te kopen. De meeste toestellen kunnen minimaal vijf jaar meegaan, maar toch proberen fabrikanten ons ertoe te verleiden een nieuw model te kopen. Want je hebt vast wel gemerkt dat je huidige telefoon trager is dan eerst, toch? Toch?! Aangezien we collectief een hekel lijken te hebben aan trage toestellen, gaan we vaak overstag. Maar als je begrijpt waarom smartphones trager worden, dan kun je daar misschien ook iets tegen doen.

Algemene of geplande veroudering

Eén van de eerste redenen die hieraan ten grondslag liggen is algemene of geplande veroudering. Het idee daarachter is dat techbedrijven producten met een beperkte levensduur uitbrengen. Dergelijke apparaten lopen dan achter op nieuwe producten, kunnen recente technologische ontwikkelingen niet ondersteunen of verslechteren na iedere update.

Met dat soort tactieken proberen fabrikanten er alles aan te doen om je aan het upgraden te krijgen. Maar eerlijk is eerlijk, soms is een apparaat ook aan vervanging toe. Kijk eerst of je nog iets zelf (kunt laten) maken en bedenk dan pas of upgraden echt nodig is. Als je smartphone echt te oud wordt, merk je dat vanzelf en dan kun je het beste upgrademoment zelf inplannen.

©fizkes

Systeemupdates nemen meer ruimte in beslag

In het verlengde van het vorige punt kan het ook zijn dat de systeemupdates voor je smartphone simpelweg meer ruimte in beslag nemen. Nieuwe hardware beschikt over geoptimaliseerde software, die perfect aansluit bij hoe het toestel op dat moment in de markt gezet wordt. Maar na jaren updates en upgrades ontvangen, loopt de systeemopslag al snel vol.

En omdat oudere apparaten ook nieuwere functies ontvangen, blijft die opslag alsmaar vollopen. Het kan ook zijn dat recente functies meer vragen van verschillende systeemonderdelen, waardoor het toestel het gebruik niet meer kan bijbenen. Het kan hierbij helpen om af en toe je toestel terug te zetten naar de fabrieksinstellingen.

Systeemopslag raakt vol

En tot slot spelen andere opgeslagen bestanden hier ook vaak een rol in. Hoe meer apps je downloadt, hoe meer opslag er nodig is. En hoe meer apps je gebruikt, hoe voller het cachegeheugen zit. Bovendien brengen appmakers ook steeds updates uit die ruimte in beslag nemen, om nog maar te zwijgen over alle foto's en video's die we tegenwoordig zelf maken in hoge resoluties.

Wat je hiertegen kunt doen is gelukkig simpel. Leeg af en toe het cache van je Android-apparaat of de apps die je gebruikt en sla beeldmateriaal (foto's) op in de cloud of een pc. Het kan daarnaast geen kwaad om kritisch te zijn op de apps die je gebruikt. Verwijder alle apps die al een tijdje digitaal stof verzamelen en voor je het weet voelt je smartphone alweer een stuk sneller aan.

Lees meer: Cache leegmaken en data verwijderen op Android is belangrijk

'Van je fouten kun je leren.’ Deze uitspraak is nogal een dooddoener, want vaak realiseer je niet eens waar het misging. Laten we daarom eens de meest voorkomende missers bekijken bij het gebruik van Microsoft Word. En vooral: hoe kun je het dan wél goed en efficiënt doen?

Microsoft Word wordt al 38 jaar gebruikt voor het opstellen van de meeste tekstdocumenten. Veel mensen gebruiken dit programma vanaf de dag dat ze een computer hebben. Maar het gebruik is te vergelijken met het rijden van een auto. Zonder dat je het door hebt, ontwikkel je een aantal slechte gewoontes. Daardoor verlies je tijd en werk je minder efficiënt. Wat zijn de meest voorkomende fouten die je kunt vermijden bij het maken van nieuwsbrieven, verslagen en andere documenten? Laten we ze eens doornemen.

1 Stijlen voor kopjes

Waarschijnlijk heeft je document een titel en verdeel je de inhoud in logische onderdelen die telkens beginnen met een kopje. Uiteraard wil je dat zo’n kop in het oog springt en daarom zet je hem in een groter of ander lettertype en misschien maak je hem ook vet. Door de kopjes handmatig op te maken, zorg je helaas dat een aantal automatische functies in Word niet goed functioneren.

Voor de tekst en vooral voor kopjes gebruik je beter de groep Stijlen op het tabblad Start. Plaats de muisaanwijzer op de eerste kop van de tekst en kies in de groep Stijlen of in het deelvenster Stijlen de stijl Kop 1. Wanneer er een subkop is, krijgt die daarna de stijl Kop 2. Op die manier voorzie je alle kopjes van een zogeheten kopstijl.

Bevalt de stijl je niet? Je kunt elke kopstijl aanpassen. De wijzing wordt automatisch in het volledige document doorgevoerd. In de groep Stijlen van het tabblad Start klik je met rechts op de stijl Kop 1 en je selecteert de opdracht Wijzigen. Daarna pas je in het dialoogvenster Stijl wijzigen het lettertype, de lettergrootte en -kleur aan. Pas dit toe en sla de stijl op, zodat die meteen wordt doorgevoerd in de volledige inhoud van het document.

Elke kopstijl kun je aanpassen naar jouw wensen.

2 Opvallende lettertypes

Of je nu Arial, Verdana of Avenir gebruikt, houd je aan hetzelfde lettertype door het hele document. Gebruik eventueel alleen een ander lettertype voor koppen, ondertitels, bijschriften of specifieke tekstsoorten. Als je wilt dat de kop eruit springt, kun je een meer opvallend lettertype gebruiken, maar houd het in ieder geval eenvoudig.

Het is niet de bedoeling dat de vormgeving de lezer afleidt van de inhoud. Je kunt bijvoorbeeld het lettertype iets groter maken dan de tekst die volgt, of bepaalde kleurnuances gebruiken, zoals tinten van blauw. Voor kopjes wordt vaak een schreefloos lettertype gekozen. Dit lettertype heeft geen dunne dwarsstreepjes aan de basislijn. Schreefloze lettertypes zien er moderner uit dan lettertypes met schreven, die een klassiekere uitstraling hebben.

Schreefletters hebben een streepje aan de basis.

3 Alinea’s laten inspringen

De opmaak waarbij je de eerste regel van een alinea laat inspringen, is tegenwoordig achterhaald. Als je hier toch aan vasthoudt, moet je de alineastijl aanpassen en zeker nooit de spatiebalk gebruiken. Als je dat toch doet, zul je merken dat het inspringen door de hele tekst verschilt.

Gebruik liever de optie Alineastijl. Klik in het tabblad Start op het kleine pijltje rechtsonder naast Alinea. Kies onder de sectie Inspringing bij Speciaal de optie Eerste regel en typ daarna de gewenste inspringingsafstand. Klik op OK en alle alinea’s met die stijl krijgen een consistente inspringing van de eerste regel.

Laat alinea’s inspringen met de Alineastijl.

4 Voldoende witruimte

Een Word-document is geen PowerPoint-presentatie waarin je per dia met een afbeelding en enkele steekwoorden een boodschap overbrengt. Vergeet alleen niet om voldoende witruimte te gebruiken om de tekst leesbaar te houden. Zorg voor voldoende ruimte in de tekst. Het is niet zo dat een pagina die volgepropt is met inhoud direct professioneler oogt. Als je wat ruimte laat, komt de boodschap veel aangenamer over. Voeg eventueel twee regelafbrekingen toe om extra witruimte te creëren en zorg ervoor dat de paginamarges breed genoeg zijn.

Klik in het lint op het tabblad Indeling en klik op Marges om deze in te stellen. Hier maak je een selectie uit vijf standaardinstellingen (Normaal, Smal, Gemiddeld, Breed en Gespiegeld) en de Laatste aangepaste instelling. De term Gespiegeld wordt gebruikt voor pagina’s die tegenover elkaar liggen. Dat is nuttig wanneer je documenten dubbelzijdig afdrukt. Met de optie Aangepaste marges voer je de breedte van de marges numeriek in.

Meer witruimte maakt een document altijd beter leesbaar.

5 Nieuwe pagina toevoegen

Een klassieke fout van de Word-gebruiker zonder opleiding is de manier waarop een nieuwe pagina wordt toegevoegd. Stel dat je halverwege een pagina bent en je wilt dat het volgende onderdeel op een nieuwe pagina begint. Het is een vergissing om dan meerdere keren op de Return- of Enter-toets te drukken totdat de cursor op de volgende pagina staat.

De tekststroom in Word hangt af van het gebruikte lettertype en de geselecteerde printer. Als je later iets in de tekst wijzigt, verandert de locatie waar je de nieuwe pagina had verwacht. Ook wanneer je bijvoorbeeld in een stukje tekst het lettertype of de lettergrootte verandert, brengen de returns je in moeilijkheden.

Om een nieuwe pagina toe te voegen, klink je eerst op de positie waar je deze wilt hebben. Daarna ga je naar het tabblad Invoegen in het lint en klik je op Pagina-einde. Of je gebruikt de toetscombinatie Ctrl+Return of Ctrl+Enter. De pagina wordt daarmee automatisch ingevoegd.

Om een nieuwe pagina te beginnen, voeg je een pagina-einde toe.

6 Controle met verborgen opmaaktekens

Microsoft Word heeft een manier om alle opmaaktekens te tonen. Deze tekens zijn normaal verborgen en worden niet afgedrukt. Door ze tevoorschijn te toveren, zie je waar de spaties, de tabs, de pagina-einden en de nieuwe alinea’s staan. Daarmee ontdek je waar en waarom het misgaat in de opmaak.

Je ziet bijvoorbeeld dat je meerdere spaties hebt geplaatst in plaats van een tab, of vier paragraaftekens in plaats van een pagina-einde. Om snel die opmaaktekens te zien, klik je in het tabblad Start op de knop Alles weergeven of gebruik je de toetscombinatie Ctrl+8. Deze knop vind je in de groep Alinea en heeft het pictogram van een paragraafteken.

Dit is knop om de verborgen opmaaktekens te tonen en te verbergen.

7 Raster maken met tabs

Om vergelijkende informatie in rijen en kolommen te ordenen, gebruik je vaak tabs. Maar met tabs krijg je soms problemen bij het uitlijnen van de gegevens. Dan begint bij veel mensen het improviseren met tabs in combinatie met spaties. Als je merkt dat je zowel tabs én spaties gebruikt om al deze informatie te ordenen, stop dan onmiddellijk en gebruik een tabel.

De tabtoetsen zijn een overblijfsel van de typmachine. Toen was er geen andere manier om een dataraster te maken. Tabellen maken het mogelijk om in de kolommen de gegevens op de juiste manier uit te lijnen. Als je de gegevens al in tabs hebt gezet, dan kun je die gemakkelijk omzetten naar een tabel.

Selecteer eerst alle gegevens en kies daarna voor Invoegen / Tabel / Tekst naar tabel converteren. Word vraagt vervolgens hoeveel kolommen en rijen je wilt. Je kunt ook een vaste kolombreedte hanteren, een kolombreedte aanpassen aan de inhoud, of een tabel kiezen die zich automatisch aangepast aan het venster.

Wanneer je zit te prutsen met tabs en spaties, kun je beter overschakelen naar een tabel.

8 Mijd WordArt en ClipArt

Eigenlijk is het verbazingwekkend dat Microsoft Word nog steeds WordArt aanbiedt, vooral omdat er zo’n rijke keuze aan lettertypes beschikbaar is. Wanneer je wilt laten zien dat je een minder goede smaak hebt en niet weet hoe je een document professioneel opmaakt, dan gebruik je WordArt. Kies Invoegen en vervolgens WordArt invoegen.

Je kunt de tekst nu een gloed geven, laten weerspiegelen, een schaduw toevoegen en meer. Hierdoor ziet de tekst er uit als neonreclame of als een snoepje. Als je een strak en professioneel document wilt, gebruik je dus geen WordArt of heel zuinig. Ook met ClipArt, de kleine tekeningen die je het internet vindt, ondermijn je je professionele waardigheid.

Laat je niet verleiden om WordArt te gebruiken.

9 Lage resolutie

Wil je afbeeldingen, zoals foto’s, toevoegen in je Word-document? Zorg dan dat deze voldoende resolutie hebben. Daarmee bedoelen we 300 pixels per inch (ppi). Een afbeelding op lagere resolutie ziet er op het scherm misschien goed uit, maar op de afdruk zie je alle losse pixels.

Je kunt de standaardresolutie wijzigen in de opties van Word. Klik op Bestand / Opties / Geavanceerd en wijzig in het onderdeel Grootte en kwaliteit van afbeelding de standaardresolutie naar 330 ppi of Hoge beeldkwaliteit. In de hoogste kwaliteit worden de afbeeldingen niet gecomprimeerd, tenzij ze groter zijn dan de canvasgrootte van het document. Het nadeel van de instelling Hoge beeldkwaliteit is dat het Word-document veel lijviger wordt en dat de verwerking iets trager aanvoelt op computers met weinig geheugen.

Je kunt de standaardresolutie van de afbeeldingen in het document instellen op 330 pixels per inch.

10 Te veel kleur

Iedereen houdt van een beetje kleur, maar net als met lettertypes moet je zuinig omgaan met het kleurenpalet. Je kunt je beperken tot een paar tinten, zeker als je volgens een bepaalde huisstijl werkt. Je kunt kleuren gebruiken om een onderscheid te maken tussen verschillende categorieën of hoofdstukken, maar probeer dan verschillende tinten te gebruiken van dezelfde kleur om het geheel samenhangend te houden, terwijl er toch variatie is.

Een voorbeeld van schreeuwerig kleurgebruik.