ID.nl logo
17 AMD AM5-moederborden getest
Huis

17 AMD AM5-moederborden getest

Overweeg je een nieuwe 7000-serie AMD-processor, dan heb je een nieuw moederbord nodig met Socket AM5. Maar daar zijn er veel van en vaak met verschillende aanduidingen zoals B650 of X670E. Wat zijn de verschillen en wat heb je écht nodig? We hebben maar liefst zeventien verschillende moederborden getest om deze vragen te beantwoorden.

Duik in de wereld van AM5-moederborden en maak een weloverwogen keuze bij het upgraden van je game- of werkstation met een 7000-serie AMD-processor. In dit artikel bespreken we de belangrijkste verschillen en vereisten van zeventien geteste modellen om je te helpen het beste moederbord voor jouw behoeften te vinden. Van geheugentechnologie tot connectiviteitsopties, we nemen je mee door de belangrijkste aspecten van de nieuwste generatie moederborden.

  • Vergelijk 17 AMD AM5-moederborden
  • Connectiviteitsopties: Leer over de uitbreiding van USB-poorten, snellere netwerkaansluitingen en geavanceerde draadloze technologieën.
  • Koeloplossingen: Begrijp de compatibiliteit en noodzaak van efficiënte koeloplossingen voor de krachtige Ryzen 7000-processors.

Wil jij meer weten over moederborden? Lees dan ook: Koopwijzer Moederborden

AMD heeft met zijn nieuwe Ryzen 7000-processors een grote stap gezet wat prestaties betreft. Maar het is ook de eerste nieuwe generatie sinds de introductie van de allereerste Ryzen-processor in 2018 die een nieuw platform vereist. Dat brengt ons direct bij het eerste pluspuntje voor AMD: het bedrijf heeft direct beloofd dat ook dit nieuwe AM5-platform weer vele jaren ondersteund wordt. 

De AMD Ryzen 7000-processors vereisen voor het eerst in jaren een nieuwe socket.

Flink hogere prijzen 

Een AM5-moederbord moet dus geschikt zijn voor de processors van nu, maar ook voor een processorupgrade over een jaar of drie. Dat is maar goed ook, want de moederborden van deze generatie zijn gigantisch in prijs gestegen. Waar je in het AM4-tijdperk voor 100 tot 150 euro een prima instap- of zelfs middenklasse-bord kon kopen, is de goedkoopste deelnemer van ons testveld nu maar liefst 279 euro. Een combinatie van tekorten aan onderdelen, hogere kosten van die onderdelen, hogere transportkosten en inflatie heeft een stevige impact. Maar wij hebben er als testers en consumenten ook een rol in gespeeld: er is veel aandacht geweest voor de bouwkwaliteit en eigenschappen van moederborden, waarbij slechte borden hard werden afgestraft. Het resultaat is dat ook de nieuwe instapmodellen op het gebied van bouwkwaliteit en mogelijkheden vaak nauwelijks onderdoen voor wat voorheen middenklassers waren. 

Lees ook: Dit moet je weten over de AMD Ryzen 7000-serie processors


Nieuw in AM5? 

Omdat AM5 de eerste nieuwe socket in jaren is, had AMD wel wat in te halen en dat is precies wat AM5 doet. AMD stapt over van DDR4-werkgeheugen naar DDR5. Dat snellere geheugen is wel iets duurder, maar de prijzen daarvan zakken flink. Voor een hoger gepositioneerd systeem zien we DDR5 niet langer als nadeel. Een grotere stap is de ondersteuning voor PCI Express 5.0. Op korte termijn verwachten we nieuwe, nog snellere PCIe-gen5-ssd’s op de markt en ook videokaarten zullen hier op termijn gebruik van maken. Een beetje toekomstmuziek, maar logisch gezien de verwachte levensduur van AM5-borden. 

Ook bij andere onderdelen zien we stappen vooruit. Zo krijgen AM5-moederborden veelal meer en snellere usb-poorten, inclusief 20Gbit/s-usb-poorten en op een aantal zelfs 40Gbit/s-usb4.0-poorten en thunderbolt. Daarbij zijn de netwerkaansluitingen vaak sneller. Een 2,5Gbit/s-lan-poort en wifi 6E zijn de standaard. Ook hebben de nieuwe AM5-borden vaak veel meer M.2-sloten voor snelle NVMe-ssd’s. Alle borden in onze test hebben drie, vier of soms zelfs vijf M.2-sloten aan boord. 

Met Socket AM5 stapt AMD ook over op een LGA-concept, met de pinnen in de socket in plaats van op de cpu. 

Vier chipsets 

AMD maakt de keuze direct wat verwarrend door maar liefst vier verschillende chipsets aan te bieden. Gelukkig hoef je daar als consument niet al te veel over na te denken, want de grootste verschillen zitten in het maximumaantal theoretische aansluitingen (denk aan M.2-sloten, usb-poorten enzovoort). Wat de chipset theoretisch biedt, is bij lange na niet zo relevant als wat elk moederbord fysiek echt levert. Een X670-bord heeft simpelweg twee B650-chipsets aan boord om meer aansluitingen mogelijk te maken. Maar een B650-bord is niet trager en ook mogelijkheden zoals overklokken zijn op alle borden aanwezig. Het enige echt cruciale verschil zit in de E als achtervoegsel: B650E- en X670E-moederborden garanderen dat je minimaal één PCIe-gen5-ssd én één PCIe-gen5-gpu kunt aansluiten. Borden zonder E bieden normaliter enkel het ssd-gedeelte. 

De opbouw van de B650(E)-chipset. X670-borden hebben simpelweg twee van deze chips op het bord zitten voor extra aansluitingen. 

Compatibiliteit koeling met socket 

Een nieuwe socket betekent vaak een nieuwe koeloplossing, maar AMD heeft socket AM5 achterwaarts compatibel gemaakt met oude AM4-koeloplossingen. Althans: alle koelers die gebruikmaken van de standaard AM4-backplate. Dat zijn er veel, maar niet allemaal. Controleer daarom of jouw beoogde koeler wel écht op AM5 werkt. Let er ook op dat de nieuwe processors meer energie verbruiken bij zwaar werk. Hierdoor is een waterkoeler wenselijk voor Ryzen 9-processors en een stevige luchtkoeler gewenst voor de nieuwe Ryzen 5- en 7-modellen. 

Voor een Ryzen 9 is een 360mm-waterkoeler zoals de Corsair H150i Elite Capellix een goed uitgangspunt. Voor een Ryzen 5 is een Noctua NH-U12S chromax.black een mooie basis. 

Stroomvoorziening en mogelijkheden 

Waar je doorgaans op moet letten bij de aanschaf van een moederbord is de stroomvoorziening, soms VRM of VRM’s (voltage regulator module) genoemd. Hoe zwaarder de cpu, hoe zwaarder die moet zijn. Maar omdat er veel aandacht geweest is voor dit onderwerp, zijn er vandaag de dag nauwelijks borden met een slechte stroomvoorziening te vinden. Alle zeventien borden in onze test zijn dan ook ruim voldoende uitgerust voor zelfs een Ryzen 9 7950X. Wij maken in onze beoordeling geen onderscheid tussen een goede of overdreven goede stroomvoorziening, want zolang de moederborden niet in de buurt komen van oververhitting, maakt het praktisch gewoon niet uit. Alleen voor echte hardcore-overklokkers is het een overweging. 

Waar je wel goed op moet letten, zijn de aansluitingen op het bord. We overwegen in onze adviezen alle aansluitingen en mogelijkheden mee om te bepalen welk moederbord het meest positief opvalt in elk van de categorieën. Maar uiteindelijk moet je zelf bepalen wat voor jou belangrijk is. Hoeveel M.2-ssd’s verwacht je écht nodig te hebben? Hoeveel usb-poorten heb je nodig en hoe snel moeten die zijn? Uiteindelijk kom je zo tot het beste moederbord voor jou: de stroomvoorziening moet voldoen voor jouw cpu en de overige mogelijkheden moeten aan jouw eisen voldoen. Houd daarbij wel rekening met eventuele wensen in de toekomst. Maar een duurder moederbord kopen dan een model dat al aan de eisen voldoet, heeft weinig zin. 

De stroomvoorziening is tegenwoordig op ieder bord toereiken voor zelfs het topmodel processor. 

De beste middenklasser (tot 300 euro) 

Het was geen lastige keuze om ons favoriete AM5-bord onder de 300 euro van de stapel te pakken. De ASUS TUF Gaming B650-Plus WiFi was namelijk de enige die de prijs nog enigszins aantrekkelijk hield. Wat stroomvoorziening doet hij niet onder voor high-end borden uit het verleden en is meer dan krachtig genoeg om zelfs de Ryzen 9 7950X comfortabel van stroom te voorzien. Daarbij zitten er nog aardige heatsinks op om de warmte op te vangen. Overweeg je een Ryzen 5 of 7 te kopen, dan is de stroomvoorziening sowieso totaal geen overweging. 

De mix van aansluitingen is weliswaar bescheiden, maar we vragen ons ook af hoeveel gebruikers nu echt meer nodig hebben dan dit bord biedt. Je kunt er drie M.2-ssd’s op kwijt, je hebt zeven fanheaders, vier (a)RGB-headers (adresseerbare RGB-headers) en interne headers voor zowel usb3.0-poorten als een type-c-poort op je behuizing. Zelfs de ALC1200-audiochip is helemaal prima en beter dan die op sommige duurdere borden. 

Uiteraard moet een lagere prijs wel ergens uit voortkomen en dus zien we geen luxe extraatjes. Er is geen POST-code voor troubleshooting, er zijn geen fysieke knoppen aanwezig en de handige q-latches (snelbevestigingen) die ASUS op duurdere borden heeft om het loskoppelen van de gpu te vereenvoudigen, ontbreken hier. 

Achterop is het bord ook iets kariger: acht usb-poorten is niet overdreven luxe en van rappe 20Gbit/s-usb-poorten is geen sprake. Wel krijg je een 2,5Gbit/s-netwerkaansluiting, en wifi 6E met een lange externe antenne, wat fijn is als je van wifi gebruik wilt maken. Je kunt zelfs nog twintig euro besparen met de B650-Plus zonder wifi. Een bord zonder fratsen, maar met een degelijke basis en uiteindelijk een totaalplaatje waar menig gebruiker meer dan genoeg aan zal hebben. Voor iedereen die dat extra geld liever in andere hardware stopt, is dit een uitstekende instapper voor het AM5-platform. 

Goed
Conclusie

De ASUS TUF Gaming B650-Plus WiFi is een aantrekkelijk geprijsd AM5-moederbord met degelijke stroomvoorziening en voldoende aansluitmogelijkheden. Hoewel het ontbreekt aan luxe extra's, biedt het bord solide basisfunctionaliteit voor de meeste gebruikers. Met ondersteuning voor drie M.2-ssd's, meerdere fanheaders, RGB-headers, usb3.0 en type-c is het een uitstekende instapoptie voor het AM5-platform voor wie liever geld investeert in andere hardwarecomponenten.

Plus- en minpunten
  • Sterke prijs-kwaliteitverhouding 
  • Stroomvoorziening toereikend 
  • 2,5Gbit/s-netwerkpoort en wifi 6E 
  • Geen luxe 
  • Geen extra’s 
  • Relatief weinig usb-poorten 

Het beste high-end-bord (tot 350 euro) 

Dat de ASUS TUF Gaming B650-Plus WiFi een mooi uitgangspunt is, betekent niet dat we niet meer kunnen wensen. En verruimen we ons budget iets tot 350 euro, dan zien we enkele borden die toch echt wel een stapje verdergaan. Zoals vaker bouwt elk hoger model voort op het model eronder. We richten ons dan vooral ook op de extra’s en als je iets moet inleveren, melden wij dat uiteraard ook. De meest positieve uitschieter in dit segment is voor ons de ASUS ROG Strix B650E-F Gaming WiFi.

Dit is het voordeligste bord in deze test met het E-achtervoegsel en daarmee gegarandeerd klaar voor zowel PCIe-gen5-ssd’s én -gpu’s tegelijk. Ten opzichte van de ASUS TUF Gaming B650-Plus WiFi is de stroomvoorziening nog iets beter (al maakt dat in de praktijk niet veel uit), de audio is iets beter en achterop zien we nu een ruimer totaal van twaalf usb-poorten inclusief een snellere 20Gbit/s-optie. 

Gecombineerd met ASUS’ traditioneel sterke BIOS-functies, maakt dat de ROG Strix B650E-F Gaming WiFi een van de fijnere allround-borden van dit moment, zonder dat de prijs helemaal de spuigaten uit loopt. De prijs van 349 euro is fors, maar niet exorbitant. En ook niet vervelend: het is ook nog een fysiek aantrekkelijk bord om te zien. 

Een andere goede optie in deze klasse vinden we de Gigabyte X670 Aorus Elite AX die voor 329 euro over de toonbank gaat. Dit bord weet goede punten te scoren met enkele eigenschappen die op menig duurder bord niet te vinden zijn. Zo is dit het goedkoopste bord met vier M.2-sloten. En je krijgt twee interne usb3.0-headers voor behuizingen die vier usb-poorten voorop hebben zitten, ook dat is uniek. Ook waarderen we het totaal van dertien usb-poorten inclusief een rappe 20Gbit/s-variant. Verder krijg je op dit bord een fysieke aan-uitknop, fijn voor gebruik buiten een behuizing of bij troubleshooting. 

Waarom is Gigabyte-bord dan niet dé keuze in dit segment? Die unieke voordelen zijn sterk, maar in onze optiek voor een wat kleinere doelgroep. De afwezigheid van het E-achtervoegsel is daarbij jammer voor het toekomstperspectief en Gigabyte heeft gekozen voor een ALC897-audiochip, wat een budgetchip is van enkele jaren terug. Iets om over na te denken dus, maar als de voordelen je aanspreken is de X670 Aorus Elite AX het overwegen zeker waard. 

Goed
Conclusie

De Gigabyte X670 Aorus Elite AX (€329) biedt unieke kenmerken zoals vier M.2-sloten, twee interne usb3.0-headers en dertien usb-poorten, waaronder een 20Gbit/s-optie. Echter, het ontbreken van het E-achtervoegsel en de verouderde ALC897-audiochip maken het minder toekomstbestendig. Desondanks is het een overweging waard voor de juiste doelgroep.

Plus- en minpunten
  • Vier M.2-sloten
  • Twee usb3.0-headers
  • Veel usb-aansluitingen
  • Fysieke aan-uitknop
  • Geen E-chipset
  • Goedkope audiochip

Veilig aan je pc knutselen?

Met precisie-gereedschap gaat dat het best!

Het beste prosumer-bord (tot 400 euro) 

Heel even twijfelden we of een bord in deze prijsklasse moesten aanraden. Vanaf 350 euro zien we de meeste fabrikanten namelijk geleidelijke stapjes omhoog maken. Elke stap omhoog is voorzichtig uitgedokterd, zodat er wel iets extra’s aanwezig is, maar nóg duurdere borden niet overbodig gemaakt worden. Het is vanaf dit prijspunt echt zaak dat je goed nadenkt over wat je nu echt nodig hebt. 

Desondanks zien we in de ASUS Prime X670E-PRO WiFi toch een heel mooie middenklasser: met een uitstekende stroomvoorziening, veel fan- en RGB-headers, vier M.2-sloten en tien usb-poorten inclusief een 20Gbit/s-usb-poort achterop. Dat zal voor velen toch meer dan genoeg zijn. Ook heb je bij dit bord de ruimte voor een toekomstige PCIe-gen5-ssd-upgrade en PCIe-gen5-gpu-upgrade, en is hij voorzien van luxe extraatjes zoals de q-latch die het makkelijker maakt je videokaart los te koppelen. 

MSI gaat met zijn B650 MPG Carbon WiFi juist een andere kant op. Hier ontbreekt het E-achtervoegsel, wat we voor een moederbord van 396 euro toch echt een enorm minpunt vinden. Gelukkig is de basis van dit bord wel prima: met vier M.2-sloten en tien usb-poorten inclusief één 20gbit/s-usb-poort. Je krijgt er een nog extremere stroomvoorziening voor terug voor overklokliefhebbers, en vreemd genoeg is dit pas het eerste bord waarbij we zes SATA-poorten en een optische audio-uitgang aantreffen. Dat maakt de B650 MPG Carbon WiFi een goede keuze voor een selecte doelgroep. 

Goed
Conclusie

De MSI B650 MPG Carbon WiFi (€396) mist het E-achtervoegsel, wat een minpunt is. Echter, het biedt een solide basis met vier M.2-sloten, tien usb-poorten (inclusief één 20Gbit/s-poort), extreme stroomvoorziening voor overklokkers, zes SATA-poorten en een optische audio-uitgang. Dit maakt het bord geschikt voor een specifieke doelgroep.

Plus- en minpunten
  • Vier M.2-sloten 
  • Genoeg usb-poorten 
  • Extreem goede stroomvoorziening 
  • Veel SATA-poorten 
  • Geen E-chipset 

Het beste liefhebbersbord (tot 600 euro) 

We maken nu een grote sprong in het budget, want meer dan 400 euro uitgeven heeft alleen zin als je een echte liefhebber bent. Onze eerste keuze in dit segment is dan de Gigabyte X670E Aorus Master. Dit bord voorziet liefhebbers van praktisch alles: een extreem goede stroomvoorziening, alle basisfeatures zoals vier M.2-sloten en twaalf usb-poorten inclusief een 20Gbit/s-usb-poort, en daarbij krijg je alle toeters en bellen die je als liefhebber nog zou wensen: fysieke knoppen, een POST-code, een metalen bodemplaat voor hobbygebruik (bijvoorbeeld in een testbench-behuizing) waarbij borden soms net wat meer te verduren krijgen. Fijne features waarvoor je bij andere borden soms meer moet betalen. 

 De runner-up in dit segment vinden we de ASUS ROG Strix X670-E Gaming WiFi. Deze ASUS-tegenhanger laat een paar puntjes van de Aorus Master achterwege, zoals de metalen bodemplaat voor hobbygebruik, en heeft ‘maar’ acht fanheaders in plaats van tien (voor de echte liefhebber), maar zet daar vervolgens weer wat andere extra’s tegenover: een extra interne usb2.0-header, een iets betere audiochip en een extra usb-poort. Een beetje geven en nemen dus, waarbij we vermoeden dat het prijsverschil van twintig euro minder relevant is dan een eventuele merkvoorkeur. We noemen hem de runner-up, maar met beide borden kan de liefhebber alle kanten op. 

Een unieke inslag: ProArt X670E-Creator

Bij sommige borden maakt de fabrikant een unieke keuze. Hierbij neemt een bedrijf geen geleidelijke stap vooruit, maar laat het bijvoorbeeld stroomvoorziening die ronduit overkill genoemd mag worden juist achterwege in ruil voor wat uniekere extra’s. De ProArt X670E-Creator van ASUS is daar een mooi voorbeeld van. In veel opzichten is dit 599 euro kostende bord niet heel anders dan de 349 euro kostende B650E-F Gaming WiFi. Toch voegt dit bord een extra 10Gbit/s-netwerkpoort toe en twee thunderbolt4-headers inclusief een DisplayPort-ingang voor Thunderbolt Display Passthrough. Dat zijn niche features die het gros van de gewone gebruikers niet kent of nodig heeft, maar zijn voor een kleine groep gebruikers onmisbaar. Liefhebbers van de snelste thunderbolt-aansluitingen en 10Gbit-netwerken weten dus waar ze moeten zijn. 

Het beste ultieme bord (boven de 600 euro): 

Inmiddels bereiken we de categorie borden voor mensen voor wie geld geen enkele rol speelt, voor zover we die niet al bereikt hadden. Dit is het segment met borden die zo ver gaan dat we het veelal overdrijven moeten noemen. Borden zoals de X670E Extreme bieden daadwerkelijk alles wat je kunt wensen, maar hoeveel gebruikers hebben nu echt tientallen fan- en RGB-headers nodig? Eén bord verdient het voor ons wel om uitgelicht te worden en dat is de ASUS ROG Crosshair X670E Hero. Bijna 700 euro is bizar veel geld – en meer dan sommige mensen aan een hele pc willen of kunnen uitgeven – maar het is wel het toppunt van moederborden. Hij heeft een top-stroomvoorziening, top-audiochip, extreem veel aansluitingen waaronder vijf M.2-ssd-aansluitingen en twee thunderbolt4-aansluitingen. Voor iedereen die echt niets wil missen (of gewoon wil showen) een hoogtepunt. 

De Gigabyte X670E Aorus Xtreme lijkt enorm veel op de goedkopere Gigabyte X670E Aorus Master, waardoor we de Master eigenlijk de betere keuze vinden. Maar de Xtreme gaat op twee vlakken wel wat verder. Zo biedt elk van de vier M.2-sloten hier PCI Express 5.0, wat voor een extreem opslagscenario technisch interessant is. Je krijgt hier ook een 10Gbit/s-netwerkpoort, iets wat op ASUS ROG Crosshair X670E Hero dan weer ontbreekt. Zo weet Gigabyte een specifieke niche in dit segment toch te bedienen. 

Legendarisch
Conclusie

De ASUS ROG Crosshair X670E Hero, met een prijs van bijna 700, is bedoeld voor mensen die geld geen rol vinden spelen. Dit toppunt van moederborden biedt een top-stroomvoorziening, top-audiochip en extreem veel aansluitingen, waaronder vijf M.2-ssd-aansluitingen en twee Thunderbolt 4-aansluitingen. Ideaal voor wie niets wil missen of graag wil imponeren.

Plus- en minpunten
  • Uitstekende stroomvoorziening 
  • Goede audiochip 
  • Extreem veel aansluitingen 
  • E-chipset 
  • Thunderbolt/usb 4 
  • Extreem hoge prijs 

Fantastisch
Conclusie

De Gigabyte X670E Aorus Xtreme lijkt sterk op de goedkopere X670E Aorus Master, maar biedt enkele extra's. Elk van de vier M.2-sloten ondersteunt PCI Express 5.0, wat interessant is voor extreme opslagscenario's. Bovendien heeft het een 10Gbit/s-netwerkpoort, iets dat ontbreekt op de ASUS ROG Crosshair X670E Hero. Hiermee bedient Gigabyte een specifieke niche in dit segment.

Plus- en minpunten
  • E-chipset 
  • Vier M.2-sloten met PCI Express 5.0 
  • 10Gbit/s-netwerkpoort 
  • Extreem hoge prijs

Conclusie 

We hebben enkele jaren geleden het punt bereikt dat er eigenlijk nauwelijks nog slechte moederborden te koop zijn. De keerzijde daarvan is dat ze een stuk prijziger zijn geworden, boven op de economische omstandigheden. Dat voelt zuur, maar tegelijkertijd stellen we vast dat elk van deze borden gewoon een uitstekende prestatie levert. Geen enkel model stelt teleur: stuk voor stuk hebben ze stroomvoorzieningen die variëren van ‘prima’ tot ‘ongelofelijke overkill’ en ze hebben zeer veel features en zien er ook nog aantrekkelijk uit (voor wie dat belangrijk vindt). Als gevolg kan … nee … moet je je écht volledig richten op de features die je in de tabel ziet en bedenken welke voor jouw doeleinden relevant zijn. Tip: je kunt ook een pdf van deze tabel downloaden via https://www.kwikr.nl/mobotest

Onze eerdere aanbevelingen zijn nogmaals borden die in de bredere zin positief opvallen en we zouden als eerste bekijken of die bij jou passen, en zeker de middenklassers kunnen de meeste gebruikers eigenlijk niet mis mee. Elk van deze borden kan in theorie een redelijke koop zijn als de eigenschappen beter bij jou passen. Een laatste tip: let altijd ook op voor tijdelijke deals, zoals cash-backs of Steam-tegoeden, die voldoende kunnen zijn om een alternatief te kiezen. De inhoudelijke verschillen rond dezelfde prijspunten zijn tenslotte veelal, maar zeker niet altijd, relatief beperkt. Dus prijsbewuste kopers dienen deals in de gaten te houden. 

Normaal gesproken krijgt het allerbest geteste product met de beste eigenschappen het keurmerk Best Getest, ongeacht de prijs. Maar hier wijken we daar een beetje vanaf. Want ja, de moederborden in onze ‘ultieme’ klasse hebben bijna idioot veel features. Maar je moet er ook wel zó veel geld voor betalen, dat we in alle redelijkheid mensen niet kunnen adviseren om een bord van 700 euro te aan te schaffen. Best Getest kennen we daarom toe aan de Gigabyte X670E Aorus Master, die is al duur genoeg en het is ronduit een moederbord om van te dromen. 


▼ Volgende artikel
Van vochtsensor tot smart connect: deze functies kun je allemaal vinden op een wasdroger
© Sersoll - stock.adobe.com
Huis

Van vochtsensor tot smart connect: deze functies kun je allemaal vinden op een wasdroger

Een wasdroger doet meer dan alleen je kleding drogen. Veel modellen hebben een anti-kreukfunctie, waardoor je minder hoeft te strijken, schakelen automatisch uit wanneer de was droog is of zijn op afstand bedienbaar. In dit artikel lees je welke functies op een wasdroger je allemaal kunt tegenkomen.

In het kort: • Anti-kreukfunctie met of zonder stoom • Vochtsensor met automatische uitschakeling • Wol- en delicate programma's • Kinderbeveiliging • Smart connect • Stapelbaarheid • Geschikt voor onderbouw

Lees ook: Condens of warmtepomp: welke wasdroger moet je hebben

Anti-kreukfunctie met of zonder stoom

Kleding kan flink gekreukt uit de wasdroger komen. Dat komt doordat de hitte de vezels laat samentrekken, waardoor de stof iets krimpt. Bovendien blijft de was vaak nog even in de trommel liggen na het drogen. Die combinatie zorgt voor vouwen en kreukels. Veel moderne wasdrogers hebben daarom een anti-kreukfunctie.

Hoe die precies werkt, verschilt per merk en model. Meestal draait de trommel nog een tijdje zachtjes door nadat het programma is afgelopen. Zo blijft de stof in beweging en ontstaan er minder kreukels. Sommige drogers gaan nog een stap verder en gebruiken stoom. Daarbij wordt na het drogen stoom in de trommel geblazen om de stof soepel te houden. Dat vermindert de kans op kreukels nog meer. Houd er wel rekening mee dat modellen met stoomfunctie vaak wat duurder zijn.

Vochtsensor met automatische uitschakeling

Veel moderne wasdrogers hebben een vochtsensor die tijdens het drogen meet hoe vochtig de was nog is. Zo weet de droger precies wanneer alles droog is en schakelt hij zichzelf automatisch uit. Dat is niet alleen zuinig, maar ook beter voor je kleding. Te lang drogen kan stoffen namelijk beschadigen. Bovendien voorkomt de automatische uitschakeling dat de droger onnodig belast wordt.

Wol- en delicate programma's

Gebruik je altijd het standaard droogprogramma, zelfs voor je kasjmier trui? Geen goed idee. Veel wasdrogers hebben aparte standen voor kwetsbare stoffen zoals wol of zijde. Die werken met een lagere temperatuur en een zachtere droogmethode. Zo blijft je kleding in goede conditie en voorkom je dat je trui krimpt of zijn zachte structuur verliest.

©Viktoria

Kinderbeveiliging

Heb je jonge kinderen in huis, dan is een wasdroger met kinderbeveiliging geen overbodige luxe. Met deze functie kunnen kinderen de droger niet openen of aan de instellingen zitten. En dat is wel zo veilig, want tijdens het drogen wordt de trommel behoorlijk heet. Het kinderslot helpt zo ongelukken te voorkomen. Bij de meeste modellen schakel je het slot in of uit met een combinatie van toetsen. Staat het aan, dan verschijnt er een slot-icoon op het display.

Smart connect

Sommige wasdrogers zijn op afstand te bedienen via wifi, ook wel smart connect of home connect genoemd. Handig als je op je werk bent en wilt dat de was klaar is zodra je thuiskomt – of als de droger op zolder staat en je geen zin hebt om steeds op en neer te lopen.

Je koppelt de droger eenvoudig aan een app op je smartphone of tablet. Daar geef je aan wat voor soort was je wilt drogen, waarna de app het beste programma selecteert. Zodra de was klaar is, krijg je een melding. Zo hoef je niet steeds zelf te controleren. De app laat ook weten wanneer het filter moet worden schoongemaakt of wanneer er onderhoud nodig is.

©Samsung

Stapelbaarheid

Heb je weinig ruimte, dan is het handig als je de wasdroger op de wasmachine kunt zetten. Maar let op: stapelen is niet zo simpel als het ene apparaat op het andere plaatsen. Beide zijn zwaar en kunnen tijdens het centrifugeren bewegen of trillen. Zonder goede bevestiging kunnen ze daardoor gaan schuiven of elkaar beschadigen.

Zorg er dus voor dat ze stevig en veilig staan. Veel wasmachines en drogers hebben standaardafmetingen en zijn stapelbaar, maar controleer dit altijd vooraf. Gebruik bij het stapelen een speciale stapelkit. Die vangt trillingen op en zorgt voor een stabiele verbinding, zodat de droger niet kan verschuiven. Je kunt zo'n kit doorgaans kopen bij de (web)winkel waar je je wasdroger koopt. Hebben ze hem niet in het assortiment, dan kunnen ze hem meestal wel voor je bestellen.

Geschikt voor onderbouw

Een wasdroger is meestal geen blikvanger. Wil je hem netjes wegwerken onder een werkblad of aanrecht, dan heb je een model nodig dat geschikt is voor onderbouw. Deze drogers zijn compacter en hebben een afneembaar bovenblad, zodat ze precies passen.

Om warmte goed kwijt te kunnen, is bij dit type extra gelet op ventilatie. En door hun kleinere formaat zijn onderbouwdrogers vaak ook wat zuiniger dan standaardmodellen. Dat maakt ze niet alleen praktisch, maar ook aantrekkelijk voor wie op energie wil besparen.

▼ Volgende artikel
Bewaar je herinneringen: digitaliseer je fotoalbums, vhs-banden en lp's
© splitov27 - stock.adobe.com
Huis

Bewaar je herinneringen: digitaliseer je fotoalbums, vhs-banden en lp's

Bijzondere elpees, vhs-banden met dierbare video’s, (liefdes)brieven en plakboeken met foto’s. Bijna iedereen heeft wel analoge items die je liever niet kwijtraakt. Maak daarom digitale kopieën en sla de bestanden voor eens en altijd op.

In dit artikel laten we zien hoe je je oude analoge media digitaliseert en veilig bewaart voor de toekomst:

  • Scan foto’s, dia’s en documenten met een all-in-one-printer of losse scanner
  • Digitaliseer videobanden met een videograbber
  • Sluit platenspelers aan via een versterker of rechtstreeks op de pc
  • Neem muziek op met programma’s zoals Audacity of MAGIX Sound Forge

Heb je nog meer oude spullen in huis? Geef oude tech een tweede leven: 18 slimme ideeën

Wie in Google de zoekterm ‘digitaliseren’ invoert, stuit op talloze commerciële initiatieven. Wie bereid is om ervoor te betalen, besteedt digitaliseerklussen aan dergelijke bedrijven uit. Maar je kunt deze taak ook relatief eenvoudig zelf doen. Leuk en ook nog eens goedkoop. Met een computer en all-in-one-printer (scanner), videorecorder en/of platenspeler kom je al een heel eind. Daarnaast heb je mogelijk ook een speciaal snoertje en betaalbaar softwarepakket nodig, maar daar komen we later op terug. Hoog tijd om aan de slag te gaan!

Foto’s en documenten

Scanner

Het is zinvol om fotoafdrukken digitaal op te slaan. Hoe eerder je dat doet, hoe beter. Met de jaren kunnen de kleuren namelijk vervagen. Bovendien is het zonde wanneer je na bijvoorbeeld waterschade of brand dierbare herinneringen kwijtraakt. Kortom, genoeg reden om digitale kopietjes te maken.

Voor het digitaliseren van fotoafdrukken gebruik je bij voorkeur een scanner. Bezit je een zogenoemde all-in-one-printer, dan heb je al een geschikte scanner in huis. Naast printen kan zo’n apparaat namelijk ook kopiëren en scannen. Een nieuwe all-in-one-printer is overigens niet zo duur, want ze zijn al vanaf enkele tientjes te koop.

Leg een fotoafdruk op de glasplaat van een all-in-one-printer om een digitale kopie te maken.

Er bestaan ook losse scanners, maar die zijn in de regel duurder. Deze apparaten ondersteunen veelal een hogere scanresolutie. Hierdoor is het mogelijk om fotoafdrukken in een betere kwaliteit op de computer te bewaren. Dat heeft vooral meerwaarde wanneer je een analoog kiekje in groot formaat wilt (laten) afdrukken. Voor regulier gebruik voldoet de geïntegreerde scanner van een all-in-one-printer prima.

De Epson Perfection V39II is een losse scanner die je via usb op een computer aansluit.

Scaninstellingen kiezen

Bekende fabrikanten als Epson, HP en Canon ontwikkelen eigen programma’s voor hun all-in-one-printers en scanners. Hiermee wijzig je diverse scaninstellingen. Als alternatief stelt Microsoft met Windows Scanner een zéér eenvoudig scanprogramma beschikbaar. Als deze toepassing nog niet op je computer staat, download je die gratis vanuit de Microsoft Store. Dit tooltje werkt in Windows 10 en 11.

Zet het scanapparaat aan en open Windows Scanner. Als het goed is, verschijnt de naam van de all-in-one-printer of scanner linksboven in het programma. Leg nu een fotoafdruk ondersteboven op de glasplaat. Je kunt het fotopapier zo nodig eerst even afnemen, want het is belangrijk dat er geen stof, haren of overig vuil zichtbaar zijn.

Bepaal onder Bestandstype in welk formaat je de foto wilt opslaan, bijvoorbeeld png of jpeg. Via Meer weergeven pas je de resolutie aan. Een hogere dpi-waarde resulteert in een scherper beeld. Selecteer bij Bestand opslaan in de gewenste map en bevestig met Voorbeeld. Je kunt in het voorbeeldvenster nu de witte rondjes verslepen. Bepaal daarmee welk deel je van de foto wilt vastleggen. Bevestig als laatste met Scannen.

Windows Scanner is een gebruiksvriendelijk programma om fotoafdrukken te digitaliseren.

Dia’s en negatieven scannen

Naast fotoafdrukken kun je ook dia’s en negatieven scannen. Er zijn hiervoor speciale apparaatjes te koop. Hiermee haal je met behulp van een filmgeleider ieder afzonderlijk beeldje door de scanmodule. Merken als Plustek, Reflecta en Rollei ontwikkelen gespecialiseerde dia- en negatievenscanners. Geschikte producten zijn vanaf ongeveer 100 euro te koop. Overigens bestaan er ook losse (foto)scanners waarmee je dia’s of negatieven kunt digitaliseren. De fabrikant levert in dat geval een soort raamwerk mee waarmee je de beelden onder de scanner kunt leggen.

Maak met de betaalbare Reflecta x22 digitale versies van negatieven en dia’s.

Documenten digitaliseren

Het digitaliseren van brieven en andere paperassen werkt min of meer hetzelfde als bij een foto. Je gebruikt hiervoor eveneens een all-in-one-printer of losse scanner. Open het meegeleverde scanprogramma van de fabrikant of een universele toepassing als Windows Scanner. Voor het digitaal opslaan van documenten ligt het pdf-bestandsformaat voor de hand.

Eigen scanprogramma’s van printermerken hebben meestal als voordeel dat je meerdere pagina’s aan het document kunt toevoegen. Wil je een vuistdik verslag of uitgebreide handleiding op de computer bewaren? De betere all-in-one-printers ondersteunen (dubbelzijdige) automatische documentinvoer. Dat is een houder waarop je een stapeltje van pakweg dertig of vijftig A4’tjes kunt leggen. Vervolgens scant de all-in-one-printer deze paperassen een voor een naar de computer. Hierdoor hoef je niet elke pagina op de glasplaat te leggen.

Bewaar een gedigitaliseerd document bij voorkeur als pdf’je.

Scan-app op smartphone

Bezit je geen scanapparaat? Waarschijnlijk tóch wel, want met een smartphone of tablet kun je ook foto’s en documenten digitaliseren. Gebruik hiervoor de camera van het mobiele toestel. Er zijn allerlei apps die je daarbij kunnen helpen, waaronder Fotoscan van Google Foto’s, Adobe Scan en CamScanner. De werking van dergelijke apps komt grofweg op hetzelfde neer. Maak een foto en bepaal met het selectiekader welk deel je van de fotoafdruk wilt opslaan. Afhankelijk van de gekozen app kun je mogelijk tussen verschillende bestandsformaten kiezen, zoals jpg, png en pdf. Bewaar het resultaat op je smartphone of tablet.

Fotoscan van Google Foto’s maakt van de gefotografeerde fotoafdruk automatisch een uitsnede.

Video’s

Benodigdheden

Misschien heb je thuis nog allerlei analoog beeldmateriaal liggen, bijvoorbeeld betamax-, vhs- of video8-banden. Zeker wanneer je de video’s zelf hebt opgenomen, wil je deze waardevolle beelden waarschijnlijk digitaliseren. Dat is nog verstandig ook, want het magnetische laagje van videobanden is nogal gevoelig voor slijtage. Hevel de video’s daarom liever gisteren dan vandaag over naar je pc of laptop.

Voor deze digitaliseertaak heb je wel wat spullen nodig. Allereerst is het belangrijk dat de videorecorder nog correct functioneert. Is dat niet het geval, dan zijn er op Marktplaats en in kringloopwinkels nog volop betaalbare apparaten te vinden. Met name vhs-videorecorders zijn vandaag de dag behoorlijk betaalbaar.

Bekijk op Marktplaats of je ergens in jouw omgeving een betaalbare videorecorder kunt vinden.

Vanzelfsprekend heb je iets nodig om de videorecorder met de computer te verbinden. Hiervoor zijn allerlei zogenoemde usb-grabbers, videograbbers en usb-omzetters verkrijgbaar. Dit hulpstuk bevat analoge ingangen voor de videorecorder, terwijl je de usb-stekker in de computer prikt. Reken voor zo’n apparaatje op een aanschafprijs van 10 tot 30 euro.

Met deze goedkope videograbber en scartadapter van Gembird verbind je een videorecorder met de computer.

Standalone videograbbers

Er bestaan ook standalone opnameapparaten voor het digitaliseren van analoge videodragers. Je hebt dan geen computer nodig. Deze videograbbers hebben een geïntegreerd scherm waarop je de opname kunt volgen. Meestal zijn er diverse aansluitingen beschikbaar, waaronder s-video en composiet. Je stopt bijvoorbeeld een eigen microSD-geheugenkaart of usb-stick in de behuizing om de gedigitaliseerde beelden op te slaan. Overigens zijn dergelijke apparaten veelal ook geschikt voor het opnemen van analoge geluidsdragers, zoals elpees en cassettes.

Digitaliseer met deze standalone videograbber van KingMa analoge video- en geluidsdragers naar een usb-stick of geheugenkaart.

Opnameprogramma

Je hebt ook nog een geschikt opnameprogramma nodig waarmee je de videotapes op de computer bewaart. Dit programma maakt van de analoge banden digitale bestanden. Er is op dit gebied weinig goede freeware beschikbaar, al kun je OBS Studio wel voor dit doeleinde gebruiken. Daarnaast leveren sommige fabrikanten van videograbbers eigen software mee. Het gebruik van deze programma’s is helaas niet altijd even simpel.

Zoek je een gebruiksvriendelijke totaaloplossing? In dat geval is het softwarepakket MAGIX Red uw video’s een aanrader. Schaf tegen een adviesprijs van 59,99 euro een Nederlandstalig opnameprogramma aan, inclusief usb-omzetter en scartadapter. Kortom, hiermee kun je direct aan de slag! Bovendien is er een volwaardige videobewerker inbegrepen waarmee je de beelden naar eigen smaak kunt corrigeren.

Dit softwarepakket van MAGIX heeft alles in huis om analoge video’s zonder morren te digitaliseren.

Video-opname starten

Zodra alles correct is aangesloten en je geschikte software hebt geïnstalleerd, kan het opnamefeest beginnen. Reserveer hiervoor voldoende tijd. Je gaat de videobanden namelijk met behulp van de computer realtime opnemen. Overigens nemen de videobestanden relatief veel opslagcapaciteit in beslag. Houd daar dus rekening mee bij het selecteren van een opslaglocatie. Als alternatief voor interne opslagruimte kun je bijvoorbeeld een externe harde schijf of ssd aansluiten.

Controleer in het opnameprogramma of er een succesvolle beeldoverdracht is. Soms moet je daarvoor eerst een bepaalde videocodec activeren. Stop een band in de videorecorder en druk op de fysieke playknop. Zie je beeld en hoor je geluid? Zo ja, dan kan de opname beginnen. Je spoelt de videoband eerst naar het gewenste fragment. Start in de software de opname en druk daarna op de playknop van de recorder. Je hoeft tijdens het opnameproces een tijdje niets te doen. Na afloop van de video beëindig je de opname en bewaar je het videobestand op de computer.

Volg in MAGIX Red uw video’s de voortgang van de opname.

Muziek

Platenspeler aansluiten

Heb je nog analoge geluidsapparatuur in bezit, zoals een platenspeler, bandrecorder of cassettedeck? Je kunt dan liedjes van elpees of een andere geluidsdrager digitaliseren. Zeker voor bijzondere opnames is dat zinvol, want op Spotify en consorten is lang niet alles te vinden. Denk bijvoorbeeld aan een obscure bootleg van een liveoptreden. Bovendien is het handig dat je de gedigitaliseerde liedjes op allerlei andere (mobiele) apparaten kunt beluisteren.

Het is mogelijk om een platenspeler indirect met een desktop te verbinden. Een klassieke draaitafel genereert normaal gesproken een onversterkt audiosignaal. Waarschijnlijk is de speler om die reden op de phono-ingang van jouw (voor)versterker of receiver aangesloten. Heeft de versterker een analoge geluidsuitgang, dan kun je het versterkte audiosignaal naar de computer doorsluizen. Je herkent deze uitgang bijvoorbeeld aan ‘audio out’, ‘tape out’, ‘rec’ of een soortgelijke benaming. Als alternatief kun je ook de koptelefoonuitgang gebruiken. Achterop de desktop doe je een beroep op de lijningang. Die heeft doorgaans een blauwe markering.

Je verbindt de desktop via een geschikte verloopkabel met de versterker. Dit snoertje heeft aan de ene zijde twee tulppluggen en aan de andere zijde een 3,5mm-stekker. Zo’n verloopkabel kost in de regel een paar euro. Voor een verbinding met de hoofdtelefoonpoort op een versterker gebruik je een snoertje met aan beide kanten een 3,5mm-plug en eventueel een 6,3/3,5mm-adapter.

Je hebt een geschikte verloopkabel nodig om een versterker met de computer te verbinden.

Andere aansluitopties

Heb je alleen een laptop, dan is er veelal geen (blauwgekleurde) lijningang voor de audio-overdracht beschikbaar. Gelukkig zijn er nog meer methoden om een platenspeler met een computer te verbinden. Zo kun je de aanschaf van een externe geluidskaart overwegen. In dat geval loopt het audiosignaal via een aangesloten versterker of receiver naar het systeem. Daarnaast bestaan er ook usb-phono-voorversterkers waarmee je een draaitafel rechtstreeks met de computer kunt verbinden. Tot slot hebben bepaalde platenspelers van zichzelf al een geïntegreerde voorversterker en een usb-uitgang. Die kun je eveneens direct op het systeem aansluiten.

Koppel deze platenspeler van Audio-Technica via usb rechtstreeks aan een pc of laptop.

Lees ook: Lp’s luisteren? Zo vind je de beste platenspeler

Audio-opname starten

Voor het digitaliseren van analoge geluidsdragers bestaan er diverse commerciële programma’s. MAGIX Sound Forge Audio Studio (adviesprijs 59,99 euro) is daarvan een bekend voorbeeld. Je kunt met dit softwarepakket ook muziek restaureren, zoals het wegwerken van tikken en kraakjes. Gebruik je liever freeware, dan is Audacity een goede keuze.

Voordat je begint met het digitaliseren van muziek, maak je de lp eerst schoon. Je wilt tenslotte een zo schoon mogelijke opname. Met een geschikte borstel kun je zo veel mogelijk stof verwijderen. Ga in de werkbalk van Audacity naar Audio-instelling / Opnameapparaat en selecteer de juiste usb-bron of lijningang. Achter Afspeelapparaat selecteer je de speakers van de computer, zodat je de opname kunt beluisteren. Klik daarna op de rode stip Opnemen en leg de naald op de lp. Met Stoppen (vierkantje) beëindig je de opname. Je bewaart het resultaat via Bestand / Audio exporteren / Exporteren naar computer op het systeem. Selecteer hierbij het gewenste audioformaat en de opslaglocatie, waarna je bevestigt met Exporteren.

Audacity ondersteunt voor het digitaal opslaan van muziek heel wat audioformaten.

Cd’s en dvd’s rippen

Heb je nog een pc met een optisch station? Je kunt dan ook cd’s en (onbeveiligde) dvd’s naar de computer rippen. Gebruik hiervoor respectievelijk de programma’s fre:ac en HandBrake.

Back-up

Hét voordeel van digitale gegevens is natuurlijk dat je ze onbeperkt kunt vermenigvuldigen. Doe dat dan ook en maak van de gedigitaliseerde foto’s, video’s en muziek back-ups. Voor maximale veiligheid bewaar je jouw dierbaarste bestanden in de cloud, zoals Google Drive, Microsoft OneDrive of Strato HiDrive. Je slaat de data daarmee op in een zwaarbewaakt datacenter.

Watch on YouTube