ID.nl logo
Tips voor solderen van electronica
© PXimport
Zekerheid & gemak

Tips voor solderen van electronica

Iedereen die weleens wat doet met elektronica, moet op een gegeven moment met de soldeerbout aan de slag. Afgaande op voorbeelden op internet kun je gerust zeggen dat het met de soldeerkunsten van de gemiddelde knutselaar niet zo goed is gesteld. Het zou toch zonde zijn als je gesoldeerde project niet goed werkt vanwege kleine soldeerfoutjes. Dat kan beter! Wij geven 13 tips voor het solderen van je eigen tech.

Dankzij de populariteit van bordjes zoals de Raspberry Pi en de Arduino, blijft zelf knutselen aan elektronica nog altijd een populaire bezigheid voor velen. De componenten kosten een habbekrats, en op internet worden schema’s en zelfs complete projectbeschrijvingen gretig uitgewisseld. Loop je ergens mee vast, dan zijn er talloze fora met hulpvaardige types die enthousiast hun kennis en kunde met je willen delen. Het is, kortom, een geweldige tijd voor elektronica-hobbyisten.

01 Zelf bedenken of hergebruiken?

Bij aanvang van zo’n project sta je al meteen voor de keuze of je de schakeling helemaal zelf moet bedenken of dat iemand het al heeft uitgevonden. In verreweg de meeste gevallen kun je met wat aanpassingen werk van iemand anders hergebruiken.

Voor de nodige aanpassingen en voor projecten die je van de grond af moet opbouwen, is het breadboard een onmisbaar hulpmiddel. Prik de componenten erin, verbind ze met jumperdraden en je hebt binnen een paar minuten een eerste versie van de schakeling.

Doordat de code in veel gevallen componenten overbodig maakt – denk aan combinaties van condensatoren en weerstanden voor oscillatoren en timers – worden schakelingen steeds eenvoudiger en zitten fouten eerder in de code dan in de hardware. Als het spul op het breadboard staat, gaat de meeste tijd uit naar het debuggen van de code. En als de software eenmaal werkt, is de basis van het elektronische gedeelte van het project af.

Dat is het moment waarop het echte werk kan beginnen: het inbouwen van de schakeling, zodat je project daadwerkelijk te gebruiken is. Het verhuizen van de componenten van het breadboard naar een printplaat is dan de eerstvolgende stap.

©PXimport

02 Experimenteerprintplaat

Voor de meeste meet- en regelschakelingen volstaat een experimenteerprintplaat prima (ook wel protoboard of stripboard genoemd). Stukken goedkoper en het scheelt het zelf ontwerpen van een printplaatlay-out, een te lastige stap voor de hobbyist. Bij het kiezen van het meest geschikte plaatje zijn de afmetingen niet eens het belangrijkste: printplaatmateriaal is makkelijk met een ijzerzaagje op maat te maken. Veel belangrijker is de wijze waarop de koperbaantjes op de printplaat zijn verdeeld. Die variëren van uitsluitend losse eilandjes tot over de volle lengte doorgetrokken banen. Een kwestie van smaak, maar wij vinden plaatjes met groepjes doorverbonden eilandjes ideaal, onder andere te koop bij www.conrad.nl. Kosten: afhankelijk van de afmeting minder dan één euro tot ca. tien euro.

©PXimport

03 Bestukken

Voor het plaatsen van de componenten wordt een verbastering van het Duitse bestücken (voorzien van) gebruikt: bestukken. Anders dan bij industriële serieproductie gaat het bij hobbyisten meestal om componenten waarvan de pootjes of pinnen door de printplaat heen gaan om ze aan de onderkant te solderen. De industrie is al in de jaren 90 overgestapt op smd-componenten (surface-mounted device), die veel kleiner zijn en volledig geautomatiseerd worden aangebracht (zie kader ‘Surface-mounted devices’).

Bij experimenteerprintplaten moet je bij het bestukken goed nadenken over de plaats van de componenten. Onderdelen waartussen veel verbindingen lopen, kun je logischerwijs beter dicht bij elkaar zetten.

Het plaatsen zelf is een secuur werkje. Het is het efficiëntst om eerst alle componenten aan te brengen en pas daarna te solderen. Dat lijkt wellicht lastig, want om te solderen moet je de printplaat ondersteboven houden en zonder maatregelen vallen de componenten dan van de printplaat af. Om dat te voorkomen buig je van iedere component die je aanbrengt ten minste twee uitstekende pootjes een stukje om, in tegengestelde richting. Zo blijft die component hangen als je de printplaat omdraait. Knip met een kleine zijkniptang de uiteinden van alle (dus ook de niet gebogen) pootjes af op een lengte van ongeveer twee millimeter. Plaats dan de volgende component enzovoort.

Let er bij het plaatsen van iedere component op dat alle pootjes of pinnen op een eigen eilandje zitten, anders verbind je ze immers met elkaar. Integrated circuits en controllers kunnen daardoor vaak maar op één manier worden aangebracht: over de breedte van het printplaatje.

©PXimport

Surface-mounted devices

Een aparte categorie onderdelen zijn de smd-componenten. Deze ‘surface-mounted devices’ hebben slechts vertinde uiteinden of heel kleine pootjes en worden gesoldeerd aan de kant waarop ze op de printplaat zitten. Dat is dus anders dan de traditionele componenten waarvan de pootjes dóór de printplaat heen gaan en die aan de onderkant worden gesoldeerd. Het met de hand solderen van smd-onderdelen is voor gevorderden, smd-componenten zijn daar dan ook niet voor bedoeld; een van de voordelen is juist dat ze volledig geautomatiseerd zijn aan te brengen en te solderen door robots.

04 Welke soldeerbout?

Het belangrijkste gereedschap is uiteraard de soldeerbout. De prijs ervan loopt uiteen van een tientje tot honderden euro’s, waarbij die laatste groep absoluut te duur is voor gebruik voor hobbyprojecten. Dat zijn soldeerstations die tot op de graad nauwkeurig zijn in te stellen en dat is voor dit handwerk zwaar overdreven. Met een soldeerstation van enkele tientjes is namelijk prima te werken. Bij Conrad zijn er al leuke modellen van rond de 25 euro te vinden. Zo’n station bestaat uit een voeding, de temperatuurregeling en een houder voor de soldeerbout. Een losse soldeerbout is niet aan te raden, tenzij je het een goed idee vindt om een stuk metaal van tegen de 400 graden los op je bureau te hebben liggen. Plaats hem altijd in een houder, die biedt bovendien ruimte aan een vochtige spons, waaraan je de soldeerstift kunt schoonvegen.

©PXimport

05 Kwaliteit soldeerstift

De soldeerstift is het gedeelte waarmee je daadwerkelijk soldeert en dat is dan ook bepalend voor de kwaliteit van de soldeerbout. De samenstelling en de daarmee samenhangende hardheid van het materiaal bepalen de warmteoverdracht van de stift. En hoelang die meegaat, want corrosie ligt altijd op de loer in een vijandige omgeving van gesmolten tin en sterk wisselende temperaturen. Ook de vorm is van belang: voor fijne elektronica heb je weinig aan de grove punt van een typische bouwmarkt-bout. Voor elektronica is er een brede selectie, variërend van beitel- of schroevendraaiermodel tot een kegelvormige punt in diverse lengtes. De keuze voor een stift hangt af van de specifieke toepassing, een vaste hand en persoonlijke voorkeur.

©PXimport

Gebruik een soldeerbout van minimaal 30 watt, zelfs voor fijne elektronica.

-

06 Temperatuur

En tweede kwaliteitscriterium is het verwarmingselement en dan specifiek het vermogen ervan. Om te voorkomen dat het soldeer niet goed smelt of te vroeg stolt, mag de temperatuur van de stift niet te veel dalen tijdens het solderen. Door de veel lagere temperatuur van de te solderen onderdelen (kamertemperatuur) daalt de tempartuur van de stift scherp zodra je die tegen de onderdelen aan houdt en dat moet het verwarmingselement direct kunnen compenseren. Gebruik om die reden dan ook een soldeerbout van minimaal 30 watt, zelfs voor fijne elektronica. Dat is dan ook meteen de reden om een temperatuurgeregelde soldeerbout te kiezen: boven de 400 graden gaan de meeste onderdelen snel kapot, dus een verwarmingselement moet uitgeschakeld worden bij het bereiken van een bepaalde temperatuur. In de praktijk werkt een temperatuur van net onder de 400 graden dan ook prima, ook voor loodvrije legeringen.

07 Soldeertin: wel of geen lood?

Tot iets meer dan tien jaar geleden gebruikte iedereen een legering van lood en tin om elektronica te solderen. Voor apparatuur die binnen de EU wordt verkocht, mag sinds 2006 geen loodhoudende soldeer meer gebruikt worden. Om gezondheidsredenen wordt aangeraden zelf ook te werken met loodvrije soldeer, die bestaat uit legeringen van tin en koper en/of zilver. Het nadeel van de loodvrije alternatieven is een hoger smeltpunt en doffe verbindingen. Dat betekent solderen op iets (ongeveer 40 graden) hogere temperaturen, dus een iets hoger risico op beschadiging van gevoelige componenten. Belangrijker is dat je de kwaliteit van de verbinding moeilijker kunt bepalen, een doffe verbinding is bij lood-tin-soldeer een indicatie voor een slechte las. Wie met lood-tin wil solderen, kan dat nog wel gewoon kopen.

08 Harskernsoldeer

Welke legering je ook kiest, het type soldeer waarover het hier gaat is zogenoemde harskernsoldeer. Dat bestaat uit een holle draad van de tinlegering, waarbinnen een vloeimiddel (ook wel flux genoemd) is aangebracht. Dit vloeimiddel (hars) zorgt voor gelijkmatiger vloeien van het soldeer en gaat tegelijk oxidatie van de tinlegering tegen. Dat laatste gebeurt namelijk direct bij verwarming van het soldeer en maakt solderen zonder vloeimiddel onmogelijk: het laagje oxide verhindert hechting aan de printplaat en de componenten.

Harskernsoldeer is in diverse diktes verkrijgbaar als klos, in een cilindervormige houder, of in kleine hoeveelheden gewikkeld om een kartonnetje. De prijs voor soldeertin loopt uiteen van een paar tot tientallen euro’s (afhankelijk van de dikte en hoeveelheid meter). Maar om een voorbeeld te geven: de spoel waar wij in de jaren 90 mee zijn begonnen zijn, is nog lang niet op.

©PXimport

09 De praktijk

Hoewel de meeste mensen weleens een soldeerbout hebben gebruikt, blijkt dat met name het fijnere werk vaak wordt onderschat. Afgaande op de kwaliteit van wat je zoal online voorbij ziet komen, kunnen wat simpele tips nooit kwaad. Het is namelijk niet ingewikkeld om deugdelijke soldeerverbindingen te maken, maar je moet er wel even echt voor gaan zitten. Het begint bij de soldeerbout, specifiek de soldeerstift. Zorg dat deze goed rondom vertind is, door wat soldeer erop te laten smelten. Veeg de stift goed af aan een vochtig sponsje of andere soldeerpuntreiniger, zodat er geen druppels tin meer te zien zijn. Nu pas is de soldeerbout klaar voor gebruik.

Leg nu de printplaat omgekeerd op het werkblad van je bureau (zorg voor een ondergrond die vies mag worden) en druk de soldeerstift zowel tegen het koperen eilandje op de printplaat als tegen het pootje van de te solderen component. Met je andere hand houd je het uiteinde van het soldeer op korte afstand van de soldeerstift tegen het koper. Dat vergt misschien enige oefening, aangezien je de soldeerbout vasthebt in je schrijfhand. Afhankelijk van de motoriek van je andere hand kan het positioneren van het soldeer best lastig zijn. De meeste instructies schrijven voor dat je met het soldeer niet de soldeerstift raakt, omdat een deel van het soldeer dan aan de stift blijft plakken en dus niet op je werkstuk belandt. Maar doe daar vooral niet al te krampachtig over! Het smelten gaat echt een stuk makkelijker door het soldeer wel degelijk heel kort tegen de punt van de stift te houden. Kijk uitsluitend naar het pootje en het koperen eilandje en zorg dat daar voldoende tin op terechtkomt.

Met name het fijnere werk met een soldeerbout, wordt vaak onderschat.

-

10 Concentreer je op je werkstuk

Doordat het vloeimiddel gaat koken en deels verbrandt, vormt zich direct een rookwolkje boven je werkstuk. Laat je daardoor niet afleiden: dat hoort er nu eenmaal bij. Als je goed blijft kijken naar de punt van de bout, zie je dat pas na ongeveer een halve seconde het soldeer begint uit te vloeien en na ongeveer een paar seconden zijn uiteindelijke vorm heeft. Haal de stift zeker nooit binnen die tijd al weg, dat uitvloeien is essentieel voor een goede soldeerverbinding! Afhankelijk van het type component en de dikte van het pootje is tussen de één en vijf seconden over het algemeen een goede richtlijn voor het maken van een goede verbinding.

De hoeveelheid soldeer die je gebruikt, hangt af van de dikte van het pootje en de diameter van het doorvoergat in de printplaat. In de tijd die het uitvloeien duurt, kun je prima zien of er soldeer bij moet, dus begin rustig. Tin erbij is nu eenmaal een stuk eenvoudiger dan tin eraf (zie paragraaf ‘Teveel soldeer’). Veeg tussen het maken van twee verbindingen telkens de stift rondom af aan de vochtige spons. Zo blijft de stift goed vertind en schoon, zonder overtollige druppels en restanten verbrande hars.

11 Veelgemaakte fouten

Niet goed gevloeide soldeer is waarschijnlijk de meest gemaakte fout en de oorzaak van niet (goed) werkende schakelingen. Veel raadselachtige storingen zijn erdoor te verklaren, logisch als een pinnetje de ene keer wel en de andere keer geen contact maakt. De soldeerstift pas weghalen als het soldeer helemaal is uitgevloeid is de eenvoudige remedie. Vloeit er niets meer, maar zit de tin niet op de gewenste plek, voeg dan voorzichtig wat meer soldeer toe. Doordat er dan ook vloeimiddel bij komt, zul je zien dat de boel weer gaat bewegen. Sommige prutsers schijnen soldeer op de stift te smeren en het daarna proberen over te brengen op de printplaat, zonder daar soldeer aan toe te voegen. Het behoeft geen toelichting dat dat geen goede verbindingen oplevert.

©PXimport

12 Teveel soldeer

Een ander probleem kan ontstaan als je toch net teveel soldeer ineens toevoegt, of het uiteinde ervan net op de verkeerde plek komt. Er kan dan soldeer tussen twee printbaantjes terechtkomen, waardoor die baantjes onbedoeld elektrisch worden verbonden. Hoewel dat eenvoudig is te verhelpen met een desoldeerpomp (zie kader ‘Accessoires’) is er een trucje waarmee je je de aanschaf daarvan kunt besparen. Voeg op de per ongeluk verbonden plek juist wat extra soldeer toe, zodat er een bolletje tin op de printplaat ligt. Houd met de hand waar je net de soldeertin mee vasthield de pintplaat verticaal vast en duw de schone soldeerstift ertegenaan. Op het moment dat het soldeer helemaal vloeibaar is klop je de met printplaat eenmaal op tafel. Het soldeer vliegt eraf en met een beetje geluk is de verbinding weg, wat je uiteraard goed controleert. Wel zul je hierna de wél gewenste verbinding nogmaals moeten solderen.

Accessoires

Rond solderen bestaat een hele industrietak en het zal dan ook niemand verbazen dat er ontelbare accessoires te vinden zijn. Dat loopt uiteen van ‘derde handjes’ die je werkstuk in de meest onmogelijke posities houden terwijl je je handen vrij houdt, tot complete rookafzuigsystemen voor de professionele markt. Over die laatste categorie kunnen we kort zijn: veel te duur. Met een strategisch geplaatste ventilator en een open raam kom je een heel eind.

Een derde handje is een ander verhaal, het kost slechts enkele euro’s en is dan ook zeker een aanrader. Voor wie nog niet zo’n vaste hand heeft, is een siliconen (hittebestendig) soldeermatje een leuke optie. En met een desoldeerpompje (ook wel tinzuiger genoemd) maak je je verzameling compleet. Soms worden soldeerstations compleet met deze accessoires verkocht, wat erg voordelig kan uitpakken. Iets om bij aanschaf op te letten.

©PXimport

13 Tot slot

Goed solderen is te leren, en met een paar aandachtspunten maak je na een paar keer oefenen betrouwbare verbindingen die jaren meegaan. Zolang het nog mag, zijn lood/tin-legeringen de betere keuze voor wie met solderen begint. Kijk naar de verbinding die je maakt en wees niet bang om het soldeer goed te laten uitvloeien. Laat je tot slot niet gek maken door al het moois dat er te koop is: voor minder dan vijf tientjes heb je een prima set om mee te kunnen beginnen. Wil je verder, dan kun je altijd nog iets kopen uit het hogere segment.

▼ Volgende artikel
Bescherm je bits en bytes met deze hardware
© Tierney - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Bescherm je bits en bytes met deze hardware

Maatregelen nemen om de cyberveiligheid te vergroten, is voor iedereen belangrijk. Behalve zelf goed op te letten en bijvoorbeeld antivirussoftware te gebruiken of een wachtwoordmanager, kun je meer doen. Zo is er ook hardware die jouw digitale leven een stuk veiliger maakt.

In dit artikel bespreken we enkele apparaten die je kunt aanschaffen als je je digitale veiligheid hoog in het vaandel hebt staan: • Beveiligingssleutels • Versleutelde verwisselbare opslag • Routers met antivirus • NAS met cloudback-up • Hardwarewallets • Anti-skim voor onderweg Lees ook: 🔓 Zo log je zonder wachtwoord in bij Windows

3x Beveiligingssleutels

YubiKey 5 Series

Authenticatie is een essentiële stap bij het inloggen op een account. Dat kan met een wachtwoord, maar wachtwoorden zijn kwetsbaar. Met een securitysleutel zoals de YubiKey voeg je een extra authenticatiemiddel toe aan de login. Een fysieke beveiligingssleutel geldt als de beste beveiliging tegen phishing. De YubiKeys ondersteunen bekende authenticatieprotocollen en standaarden en werken met de meeste sites. De YubiKey series 5 is er in usb-a- en usb-c-uitvoering, maar ook met lightning en zelfs NFC. De YubiKey Bio-series voegt nog een biometrische vingerafdrukscanner toe. Let op, je hebt minimaal één back-upsleutel nodig.

Solo 2

Wat begon als een Kickstart-project, is inmiddels een serieuze aanbieder van beveiligingssleutels. Ontwerp en firmware zijn volledig opensource, waarmee ze uitvoering geven aan het Kerckhoffs-principe dat de beveiliging van cryptografische beveiliging niet mag afhangen van geheimhouding van de werking, maar alleen van de gebruikte sleutels. De Solo 2 is er voor usb-a- en usb-c-poorten en met of zonder NFC. Kritiek op de SoloKey is de mindere bouwkwaliteit en het ontbreken van een OTP-app. Daarvoor is de prijs wel prettig laag.

Solo 2 is verkrijgbaar via Amazon.nl.

OnlyKey

De OnlyKey-beveiligingssleutel heeft aan de bovenzijde zes genummerde fysieke knoppen. Hiermee voer je een pincode in die de sleutel activeert. Ook bieden de knoppen toegang tot twaalf sloten waarin je in totaal 24 wachtwoorden of combinaties van gebruikersnaam, wachtwoord én url van een online dienst veilig kunt opslaan. Met één druk op de knop open je de dienst en log je in. OnlyKey lijkt hiermee meer een handig toetsenbord dan een echte beveiligingssleutel, maar kan ook gebruikt worden voor 2FA en het versleutelen van berichten. De key ondersteunt FIDO2, U2F, Google TOTP en YubiKey OTP. Ontwerp en firmware van de OnlyKey zijn opensource.

OnlyKey is verkrijbaar via Amazon.nl.

3x Versleutelde verwisselbare opslag

Samsung T7 Touch 2TB

Versleuteling is een belangrijke maatregel om gegevens tijdens opslag en zeker tijdens transport extra te beschermen. De Samsung T7 Touch is een portable ssd met een capaciteit van 2 TB. Heel de opslag van de ssd is versleuteld met AES256-encryptie en bestanden en mappen worden alleen na invoer van een wachtwoord of door het scannen van een vingerafdruk ontsloten. Voor dit laatste is de behuizing voorzien van een biometrisch-scanner. Een usb-kabel om de T7 Touch aan te sluiten wordt meegeleverd. De lees-/schrijfsnelheid is volgens Samsung maximaal 1,050/1000 MB per seconde.

Kingston Ironkey Keypad 200 8GB

De IronKey Keypad 200 van Kingston is een versleutelde usb-geheugenstick met opslagcapaciteit van 8 GB tot 256 GB. De 256bit-AES-versleuteling is hardwarematig en daarmee onafhankelijk van elk besturingssysteem bruikbaar. Er zijn zowel usb-a- als usb-c-uitvoeringen. De Keypad 200 is voorzien van tien numerieke toetsen waarmee een pincode van maximaal vijftien tekens kan worden geconfigureerd. Een kleine batterij in de stick laadt zichzelf op wanneer deze is aangesloten. Voor lezen (user) en schrijven (admin) zijn aparte pincodes instelbaar. Tien keer een verkeerde pincode blokkeert een user-login of wist de hele stick (admin).

Kingston Ironkey Vault Privacy 80

De IronKey Vault 80 van Kingston is een versleutelde externe ssd met een capaciteit van 960 GB tot 8 TB. De behuizing is voorzien van een groot display waarop het toetsenbord voor de invoer van de pincode wordt weergegeven, net als aanvullende informatie. De tijd tot de schijf bij inactiviteit vergrendelt is instelbaar, net als een patroon voor het direct wissen van de schijf en alle wachtwoorden en sleutels. Dankzij het formaat van de opslag is deze behalve voor reguliere dataopslag ook zeer geschikt voor beveiligde mobiele back-ups.

3x Routers met antivirus

TP-Link HomeShield (Norton)

TP-Link biedt op alle HomeShield-routers en Deco Mesh-producten nu HomeShield beveiliging op basis van Norton-technologie. Een deel van de functies is kosteloos, een deel zit in een betaald abonnement. De belangrijkste gratis functies zijn bescherming van IoT-apparaten, blokkeren van onveilige websites en bescherming tegen aanvallen van buitenaf. Aanvullend (Total Security) is het mogelijk tegen betaling ook antivirus en extra Norton-bescherming op alle apparaten in het netwerk te krijgen. De gratis functionaliteit beschermt apparaten alleen binnen het eigen netwerk, bovendien is veel netwerkverkeer versleuteld.

Lees ook: 5 redenen waarom je toe bent aan een nieuwe router 

Netgear Armour (BitDefender)

Armor is een extra beveiligingsdienst van Netgear op basis van BitDefender-techniek. De dienst is standaard geïnstalleerd op alle Orbi Mesh-systemen en Nighthawk-routers. Behalve controle van de configuratie en security-instellingen van de router zelf beschermt de dienst ook tegen phishing en controleert hij IoT-apparaten op verdacht gedrag. Armor scant het netwerk en aangesloten apparaten en waarschuwt als er beveiligingslekken zijn gedetecteerd. Daarnaast is Bitdefender Security beveiligingssoftware inbegrepen. 

Asus (Asus AiProtection)

Asus biedt op zijn routers AiProtection Classic of AiProtection Pro aan. Het is afhankelijk van het model Asus-router welk van de twee je krijgt. Pro heeft iets meer functionaliteit dan de Classic. Standaard biedt AiProtection onder meer beveiligingscontrole van het draadloze netwerk en alle apparaten die ermee verbonden zijn, blokkade van schadelijke websites, en detectie en blokkade van geïnfecteerde apparaten. De Pro-versie heeft ook slimme beveiliging via IPS, webfiltering op basis van categorieën en een dashboard met informatie over de internetactiviteit. AiProtection werkt samen met onder meer de Asus Safe Browsing-app, ouderlijk toezicht en gebruik van de router als VPN-server.

3x NAS met cloudback-up

Synology DS224+

De DS224+ is een NAS van Synology met ruimte voor twee harde schijven of ssd’s. De NAS beschikt over 2GB intern geheugen en een Intel Celeron J4125-processor met vier kernen op 2 GHz. Hoewel deze hardwarespecificaties niet extreem hoog scoren, doet de NAS dat wel. Een NAS alleen is geen back-up, maar wel een prima tweede plek om data van elk apparaat in het netwerk op te slaan en via RAID te beschermen tegen hardwarefalen. Aanvullend kan de DS224+ de back-ups synchroniseren met de Synology-cloud of een reeks aan andere aanbieders van online opslag.

QNAP TS-432X

Net als Synology biedt QNAP ook NAS-apparaten met twee schijven en in een goedkopere prijsklasse, maar de TS-432X is een van de nieuwe modellen met ruimte voor vier schijven. Dit betekent meer RAID-opties en daarmee relatief meer ruimte voor het opslaan van bestanden en mappen. De TS-432X is voorzien van de al wat oudere 64bit-Annapurna Labs Alpine AL-524 processor met vier kernen op 2 GHz en 4GB geheugen. De nieuwste versies van het QTS-besturingssysteem bieden bescherming tegen ransomware op de NAS door controle van verdachte schrijfactiviteit.

QNAP TX-432X is verkrijgbaar via Amazon.nl

Asustor Drivestor 2 Pro Gen 2 AS3302T v2

Hoewel Asustor mooie producten maakt, lukt het dit merk maar niet een echt gat in een pakje boter te slaan. Terwijl er ook weer over deze tweede generatie Drivestor 2, afgezien van de onmogelijke naam en typeaanduiding, weinig negatiefs te melden is. Op basis van een Realtek RTD1619B 64bit-ARM-processor met vier cores en 2GB werkgeheugen biedt deze NAS met de ruimte voor twee schijven, een hele boel functionaliteit. Voor back-up naar de NAS biedt Asustor het eigen Asustor Backup Plan en EZ Sync voor synchronisatie van gegevens.

3x Hardwarewallets

Ledger Nano S Plus

De Ledger Nano S Plus is een hardwarewallet ter grootte van een usb-geheugenstick met een klein display. Op de bovenzijde van de Nano S Plus zitten twee kleine knopjes om het apparaat te bedienen. Dit werkt, maar is niet heel comfortabel. De Nano S Plus komt in een doosje samen met een recoverysheet. Een klein papiertjes waarop je de 24 woorden noteert die de Ledger tijdens de installatie genereert en waarmee je altijd een andere hardwarewallet kunt herconfigureren als jouw wallet. Ledger levert software mee voor de installatie en het verdere gebruik, evenals de benodigde apps om met verschillende cryptovaluta te verbinden.

OneKey Pro

Eerder innoveerde OneKey door een hardwarewallet uit te rusten met een touchscreen. Waar het schermpje op een traditionele wallet erg klein is en onvoldoende ruimte biedt voor lange gegevensstrings zoals een account-adres, past dit bij een touchscreen al snel allemaal wel duidelijk in beeld. Inmiddels is er de OneKey Pro, die komt met een vingerafdrukscanner voor biometrische identificatie en een camera voor zogeheten air-gapped signing van crypto-transacties. Door met de camera de QR-code van een transactie te scannen, hoeft de wallet niet meer met een pc of smartphone te worden verbonden.

OneKey Pro is verkrijgbaar via hun eigen website.

Tangem Wallet

Geen zin in nog meer moeilijke hardware? Dan is de wallet van Tangem een uitkomst. Dit is een hardwarewallet in de vorm van een bankpas en met bijna dezelfde werking. De kaart is voorzien van een NFC-chip die je met een smartphone en de Tangem-app kunt uitlezen en gebruiken om in te loggen op een cryptowallet, maar ook om transacties te ondertekenen. De app is er voor Android en iOS; gebruik van een smartphone is dus wel vereist. De kaartjes worden in sets van twee (één en één back-up) en drie (één en twee back-up) aangeboden.

Tangem Wallet is verkrijgbaar via Amazon.nl.

3x Anti-skim voor onderweg

The Chesterfield Brand Baldwin RFID-portemonnee

Een portemonnee met een RFID-bescherming voorkomt skimming. De Baldwin is een populair model RFID-portemonnee van het merk The Chesterfield Brand. De portemonnee is gemaakt van duurzaam buffelleer dat met de hand in de gewenste kleur wordt gespoten. Het binnenwerk biedt ruimte aan zes pasjes. Daarnaast is er een insteekvak geschikt voor briefgeld en bonnetjes. Aan de achterkant is nog een extra opbergvak met ritssluiting voor muntgeld.

The Chesterfield Brand Baldwin is verkrijgbaar via Amazon.nl.

Urban Cutproof anti-diefstalrugzak

Het Nederlandse XD Design ontwerpt duurzame tassen en rugzakken. De Urban Cutproof is een rugzak met een binnenvak dat groot genoeg is voor een 15,6inch-laptop en een 12,9inch-tablet. Het hoofdvak is afsluitbaar met een met staal versterkt combinatieslot. De sluiting kan daarbij worden gebruikt om de tas aan een vast voorwerp te vergrendelen. In de schouderriemen zijn enkele verborgen zakken gemaakt om onderweg belangrijke spullen goed op te bergen en toch makkelijk bij de hand te hebben.

Urban Cut Proof is verkrijgbaar via Amazon.nl.

Secrid Cardprotector

De aluminium beschermhoes van het Nederlandse familiebedrijf Secrid beschermt al jouw kaarten tegen buigen en breken maar ook tegen ongewenste RFID-communicatie. De minimalistische Cardprotector van Secrid biedt plek aan vier verdikte of zes platte kaarten en heeft een handig mechanisme om de kaarten uit de omhulsel te drukken. Gebruik gaat daardoor zeer eenvoudig en handzaam. Voor een klein bedrag kan de Secrid Cardprotector worden voorzien van een eigen tekst, icoon of artwork.

Cardprotector is verkrijgbaar via hun eigen website.

▼ Volgende artikel
Lekkende vaatwasser? Zo los je het op!
© Ilja
Huis

Lekkende vaatwasser? Zo los je het op!

Een lekkende vaatwasser is geen pretje. Het is niet goed voor het apparaat zelf, en ook niet voor je keukenvloer. Voor je meteen je telefoon pakt en een monteur laat komen, zijn er een paar dingen die je kunt doen om te kijken of je het zelf op kunt lossen. Dit zijn ze.

In dit artikel lees je: • Hoe het komt dat je vaatwasser overloopt • Welke onderdelen dat kunnen veroorzaken • Hoe je het zelf oplost

Lees ook: 7 dingen die je nooit in de vaatwasser mag stoppen

⚠️ Let op: haal altijd eerst de stekker uit het stopcontact voor je met gereedschap aan de slag gaat. 

Deurrubber

Een van de meest voorkomende redenen voor een lekkende vaatwasser is verouderd deurrubber. Dat rubber zorgt ervoor dat de deur goed sluit en dat er geen water naar buiten kan komen, maar bij oude rubbers kan dat minder goed werken. 

De deurrubbers vervangen kun je prima zelf. Meestal staat er in de handleiding van je vaatwasser hoe je dat kunt doen, maar waarschijnlijk moet je de binnenkant van de deur losmaken voor je erbij kunt. De rubbers zelf kun je bestellen op de website van de fabrikant van je vaatwasser. 

Afvoerpomp

Een andere veel voorkomende reden is een verstopte afvoerpomp. Als er etensresten of ander vuil in de afvoer komen, kan er een laag water in je vaatwasser komen te staan, en dat kan onderaan de deur gaan lekken. 

Met een beetje mazzel zit er alleen vuil vast, dat je met je vingers of een schroevendraaier los kunt maken, net als bij het doucheputje of de gootsteen. Dikke kans dat hij daarna gewoon weer doorloopt. Als dat niet het geval is, moet je waarschijnlijk de afvoerpomp vervangen. Dat is een klusje dat je in principe zelf kunt uitvoeren, maar met twee linkerhanden is het waarschijnlijk beter om een monteur te bellen. 

©Nadezhda

Sproeiarmen

Een andere mogelijkheid is een defecte sproeiarm. Die arm sproeit het water door je vaatwasser tijdens het wasprogramma. Het kan zijn dat de arm kapot is en daardoor water de verkeerde kant op spuit, of het kan zijn dat hij deels is losgekomen. Als je pech hebt, kan het water dan door de deur naar buiten komen, zodat het lijkt alsof je een lekkende vaatwasser hebt, terwijl dat in werkelijkheid wel meevalt. 

De sproeiarm kun je prima zelf checken. Kijk even of de plastic behuizing nog intact is, en of er geen rare buigingen in zitten. Check ook of de arm nog goed op zijn plek zit en of hij nog op een normale manier in de rondte kunt draaien. 

Als je sproeiarm kapot is, kun je gewoon een nieuwe aanschaffen. Hoe je de arm losmaakt hangt van je vaatwasser af, maar dat vind je wel in de handleiding, of je kunt het gewoon zien als je de rekken uit de machine haalt. Dat scheelt weer een belletje naar de monteur. 

Vaatwasseronderdelen nodig?

Bestel ze bij bol.

Leidingen

In een wat minder prettig scenario kan het probleem ook in de leidingen zitten. Die kunnen verkeerd zijn geïnstalleerd, of ze kunnen verstopt zitten. Hetzelfde geldt voor de sifon, de zwanenhals die ervoor zorgt dat het water niet terug de vaatwasser in kan lopen en nare luchtjes tegenhoudt. 

Tenzij je zelf een loodgieter bent, is het lastig om dat met eigen handen op te lossen. Als het probleem in de leidingen zit, is het dus wel een belletje waard. 

Conclusie

Een lekkende vaatwasser hoeft helemaal niet te betekenen dat het apparaat kapot is. Het kan prima zijn dat de afvoer verstopt zit, of dat er iets mis is met een simpel te vervangen onderdeel, zoals de sproeiarm. Hoe ouder de vaatwasser, des te groter de kans dat het deurrubber niet meer precies werkt zoals het zou moeten doen. 

Check dus eerst even of je het zelf kunt oplossen voor je meteen de telefoon grijpt. Als de tips hierboven niet werken, en je hebt nog steeds last van een lekkende deur of een laag water na het wasprogramma, dan is een monteur misschien geen overbodige luxe.