ID.nl logo
Tijdlijn besturingssystemen: van tikken tot klikken
© PXimport
Zekerheid & gemak

Tijdlijn besturingssystemen: van tikken tot klikken

We staan nog maar weinig stil bij ons besturingssysteem (vooral omdat het zo goed werkt). Zonder deze software zijn onze pc’s maar een waardeloze verzameling onderdelen. Maar er is veel gebeurd voordat besturingssystemen zo geavanceerd raakten…

1966 – Introductie eerste besturingssysteem voor IBM-computers: Disk Operating System (DOS). Kan één programma tegelijk draaien. 1984 – Niet Microsoft, maar Apple kwam 19 jaar met de eerste grafische gebruikers­interface. Mac OS was niet tikken, maar klikken. 1985 – Een jaar later komt ook Microsoft met een grafische interface: Windows 1.0. Voor het eerst zijn pc’s echt gebruiksvriendelijk. 1991 – Windows is inmiddels bij versie 3.0 wanneer Linus Torvalds met een opensource-besturingssysteem komt genaamd Linux. 1995 – Met Windows 95 krijgt Windows een grote metamorfose met een betere grafische interface, die tevens 32 bits is. 2007 – Diverse succesvolle versies van Windows verder zijn gebruikers massaal ontevreden met Windows Vista. Het zit vol problemen. 2007 – Apple zorgt met iOS weer voor een revolutie door z’n mobiele besturingssysteem een gebruiksvriendelijke aanraakinterface te geven. 2007 – Ook Google doet een duit in het zakje met Android. Dat lijkt erg op iOS, maar is flexibeler en beschikbaar is voor niet-Apple-telefoons. 2013 – Na de ongelukkige hybride tablet/pc-interface van Windows 8, revancheert Microsoft zich met het solide Windows 8.1. 2015 – Microsoft kondigt aan dat Windows 10 de laatste Windows-versie ooit is (qua naam). Er blijven natuurlijk wel updates komen.

Technisch gezien was DOS niet het eerste besturingssysteem, daarvoor moeten we helemaal terug naar de jaren 50, het was echter wél het eerste besturingssysteem dat de basis legde voor een interface waar gewone consumenten iets mee konden. Interessanter dan de technologische achtergrond zijn de gebeurtenissen rónd de release van die besturingssystemen.

MS-DOS gestolen?

In 1981 introduceerde Microsoft een eigen versie van DOS, genaamd MS-DOS. Het bedrijf ontwikkelde deze software niet zelf, maar kocht het van een bedrijf genaamd Seattle Computer Products. Dat bedrijf had een versie ontwikkeld, genaamd Q-DOS, dat in tegenstelling tot het op dat moment populaire C/PM, kon samenwerken met IBM-computers. Microsoft ontwikkelde op basis van Q-DOS z’n eigen versie MS-DOS en verkocht dit aan IBM. Er gaan al jaren hardnekkige geruchten dat Bill Gates dat niet op een nette manier heeft gedaan, en dat hij delen C/PM-code heeft ‘gestolen’ om MS-DOS te bouwen. Als dat waar zou zijn, is het gehele imperium van Microsoft gebouwd op gestolen software, en dat zou gigantische consequenties hebben voor het bedrijf. Na al die jaren heeft echter nog niemand dat gerucht kunnen bewijzen.

©PXimport

Windows gestolen?

Ook Windows heeft de nodige problemen gekend met betrekking tot auteursrechten. Vier jaar na het verschijnen van Windows 1.0, daagt Apple in 1988 Microsoft en Hewlett Packard voor de rechter voor het schenden van auteursrechten. Kortgezegd, was Apple van mening dat de besturingssystemen Microsoft Windows en HP New Wave rechtstreekse kopieën waren van besturingssysteem Lisa en later Mac OS. Apple verloor de zaak, omdat de rechter oordeelde dat ‘Apple geen octrooibescherming kan genieten voor het idee van een grafische gebruikersinterface of het idee van een bureaubladmetafoor’. Desalniettemin bleef Apple Microsoft belagen met rechtszaken omtrent het gebruik van Apple-patenten in Windows. Tot 1997, toen Steve Jobs terugkeerde bij Apple en Microsoft een steunpakket van 150 miljoen dollar toezegde, op voorwaarde (onder andere) dat de rechtszaken zouden stoppen.

©PXimport

Mac OS gestolen?

Microsoft is niet de enige partij die is beschuldigd van diefstal. Softwarebedrijf Xerox klaagde Apple in 1989 aan wegens schending van auteursrecht. Het bedrijf was van mening dat Apple gebruik heeft gemaakt van technologie van Xerox voor z’n eigen software. Helemaal ondenkbaar is dat niet, het is algemeen bekend dat Steve Jobs tijdens een bezoek aan Xerox voor het eerst in aanraking kwam met een grafische gebruikersinterface met muis en daar zeer geïnspireerd door raakte. De zaak werd niet-ontvankelijk verklaard. Een fantastische anekdote is een vergadering in 1983, waarin Jobs trachtte om Gates te intimideren in een vergaderkamer vol Apple-werknemers en riep: “Je steelt van ons!” Gates schijnt daarop heel rustig te hebben geantwoord: “Steve, ik denk dat je het anders moet zien. We hadden allebei een rijke buurman, Xerox, en ik heb daar ingebroken om de televisie te stelen, om vervolgens te ontdekken dat jij die al had gestolen.” Een heerlijk stukje softwaregeschiedenis.

©PXimport

Windows boycotten

Een andere interessante stap in de geschiedenis van besturingssystemen is de release van Windows Vista. Ditmaal geen gesteggel omtrent gestolen software, maar meer om software die totaal niet gereed leek voor lancering. Vista was bedoeld als overbrugging tussen Windows XP en Windows 7, en had in 2003 uit moeten komen. In 2004 kondigde Microsoft echter aan dat de broncode van Vista werd weggegooid en dat men helemaal opnieuw begon. Het zou tot 2007 duren voordat Vista eindelijk in de winkel lag, en zelfs toen bleek de software nog niet klaar voor release. Het zat vol met bugs, gebruikers klaagden steen en been, en er klonken steeds meer geluiden om Vista te boycotten om zo de release van een betere versie te versnellen. Hoewel Microsoft benadrukte dat niet overstappen een heel slecht idee was, duurde het (al dan niet door deze strategie) slechts tot 2009 voordat Windows 7 verscheen.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 koel-vriescombinaties met een zuinig energielabel
© africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)
Huis

Waar voor je geld: 5 koel-vriescombinaties met een zuinig energielabel

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Een koel-vriescombinatie is de ideale koelkast voor wie veel ruimte nodig heeft voor het bewaren van vers eten en drinken en voor het langer bewaren van bevroren producten. Wij zochten naar vijf energiezuinige modellen met een grote capaciteit.

De moderne koel-vriescombinatie met vriezer onder bieden een praktische indeling: je dagelijkse producten op ooghoogte in het koelgedeelte bovenin, terwijl de vriezer onderin zit met handige lades. Helemaal ideaal zijn de 'no-frost' varianten – eindelijk verlost van het vervelende ontdooien . Sommige modellen hebben speciale zogeheten BioFresh-zones waardoor je groenten en fruit langer vers blijven .

ETNA KCV520NZWA 

De ETNA KCV520NZWA is een energiezuinige koel-vriescombinatie met energielabel A en een jaarlijks energieverbruik van slechts 109 kWh. De netto inhoud bedraagt 336 liter, verdeeld over 238 liter koelruimte en 98 liter vriesruimte.

Deze vrijstaande koelkast heeft een strak zwart design en is uitgerust met NoFrost, waardoor handmatig ontdooien overbodig is. De zogeheten MultiFlow 360°-ventilatietechniek zorgt voor een gelijkmatige koeling, terwijl de Convert FreshZone-lade in te stellen is voor het bewaren van vlees, vis, groenten of fruit. Daarnaast heeft deze koelkast functies als superkoelen en supervriezen voor het snel op de juiste temperatuur brengen van nieuwe producten.

Opgegeven jaarlijks energieverbruik: 109 kWh
Geluidsniveau: 35 dB
Inhoud koelgedeelte: 238 liter
Inhoud vriesgedeelte: 98 liter

Samsung RB38C7B5AB1-EF 

Deze stijlvolle en energiezuinige koel-vriescombinatie uit de Bespoke-serie, ontworpen voor moderne huishoudens die waarde hechten aan zowel functionaliteit als design. Met een royale netto inhoud van 387 liter biedt dit apparaat voldoende ruimte voor al je etenswaren.

Dankzij de SpaceMax-technologie heeft de koelkast dunnere wanden, waardoor er meer binnenruimte ontstaat zonder dat de buitenafmetingen toenemen. De No Frost+-functie voorkomt ijsvorming, maakt. Met Twin Cooling Plus worden het koel- en vriesgedeelte afzonderlijk gekoeld, wat zorgt voor optimale luchtvochtigheid en voorkomt geurvermenging.

De Digital Inverter Compressor past zich automatisch aan op basis van de koelbehoefte, wat resulteert in een stille werking van slechts 35 dB en een laag jaarlijks energieverbruik van 108 kWh. Deze koelkast kun je bedienen met de SmartThings-app, en hiermee het energieverbruik monitoren.

Opgegeven jaarlijks energieverbruik: 108 kWh
Geluidsniveau: 35 dB
Inhoud koelgedeelte: 273 liter
Inhoud vriesgedeelte: 114 liter

Bosch KGN392LAF 

Deze koel-vriescombinatie van Bosch biedt een totale netto inhoud van 363 liter, verdeeld over een koelgedeelte van 260 liter en een vriesgedeelte van 103 liter . Dankzij de NoFrost-technologie is handmatig ontdooien verleden tijd, terwijl het MultiAirflow-systeem zorgt voor een gelijkmatige luchtverdeling, waardoor voedsel langer vers blijft.

Het VitaFresh XXL 0°C-systeem biedt optimale bewaarcondities voor vlees, vis, groente en fruit, waardoor de versheid en voedingswaarde behouden blijven . Met een geluidsniveau van slechts 29 dB is dit apparaat uitzonderlijk stil, ideaal voor open keukens en woonruimtes.

De Bosch KGN392LAF is afgewerkt met RVS-design met geïntegreerde handgrepen en is voorzien van verstelbare glazen legplateaus, LED-verlichting en een digitale temperatuurregeling.

Opgegeven jaarlijks energieverbruik: 104 kWh
Geluidsniveau: 29 dB
Inhoud koelgedeelte: 260 liter
Inhoud vriesgedeelte: 103 liter

Hisense RB440N4AFA

De Hisense RB440N4ACA is een energiezuinige koel-vriescombinatie met een A-label en een jaarlijks energieverbruik van slechts 109 kWh. Met een geluidsniveau van 35 dB is dit apparaat fluisterstil, ideaal voor open keukens of kleinere woonruimtes. De totale netto inhoud bedraagt 336 liter, verdeeld over 238 liter koelruimte en 98 liter vriesruimte.​

Deze vrijstaande koelkast heeft een strak roestvrijstalen design en is uitgerust met moderne technologieën zoals Total No Frost, waardoor handmatig ontdooien overbodig is. De Multi Air Flow-technologie zorgt voor een gelijkmatige koeling, terwijl de Super Freeze-functie snel nieuwe producten invriest. Daarnaast beschikt het apparaat over een Holiday Mode voor energiebesparing tijdens afwezigheid.

Opgegeven jaarlijks energieverbruik: 109 kWh
Geluidsniveau: 35 dB
Inhoud koelgedeelte: 238 liter
Inhoud vriesgedeelte: 95 liter

LG GBV7280BPY

De LG GBV7280BPY is een stijlvolle en energiezuinige koel-vriescombinatie die uitblinkt in zowel design als functionaliteit. Met een totale netto inhoud van 387 liter biedt deze combinatie voldoende ruimte voor de opslag van al je verse en diepgevroren producten.

Het vriesgedeelte van 110 liter is voorzien van drie transparante lades, waardoor je gemakkelijk overzicht houdt over je diepvriesproducten. Dankzij de Total No Frost-technologie is handmatig ontdooien niet meer nodig. De Smart Inverter Compressor zorgt niet alleen voor energie-efficiëntie, maar ook voor een stille werking met een geluidsniveau van slechts 33 dB. Het apparaat heeft een energieklasse B en een jaarlijks energieverbruik van 138 kWh.

Opgegeven jaarlijks energieverbruik: 138 kWh
Geluidsniveau: 33 dB
Inhoud koelgedeelte: 233 liter
Inhoud vriesgedeelte: 110 liter

▼ Volgende artikel
Help, mijn wasmachine centrifugeert niet! Wat nu? (Spoiler: geen paniek!)
© AK | ID.nl
Huis

Help, mijn wasmachine centrifugeert niet! Wat nu? (Spoiler: geen paniek!)

Als je wasmachine het programma keurig afwerkt, maar de was kletsnat uit de trommel komt, is de kans groot dat het centrifugeren niet goed is gegaan. Frustrerend, zeker als je net een volle trommel beddengoed hebt gedraaid. Gelukkig is vaak goed te achterhalen wat er aan de hand is. In dit artikel lees je waar het misgaat, hoe je het herkent en wat je eraan kunt doen.

Was nog steeds nat? Dit kan er aan de hand zijn:

  • De trommel raakt uit balans
  • Problemen met de afvoer
  • Verkeerd toerental gekozen
  • Technische mankementen
  • Elektronica en foutmeldingen

Lees ook: Zelf de afvoerslang van je wasmachine vervangen: zo doe je dat

Dat het centrifugeren niet of niet helemaal goed gaat, kan een aantal oorzaken hebben. Hieronder vind je de meest voorkomende – uiteraard mét oplossing!

De trommel raakt uit balans

Een van de meest voorkomende oorzaken is een ongelijke verdeling van het wasgoed. Grote stukken zoals dekbedhoezen of badmatten trekken tijdens het centrifugeren naar één kant, waardoor de trommel uit balans raakt. De machine detecteert dat en besluit het toerental niet of nauwelijks op te voeren. Je merkt het aan het zachte ronddraaien aan het einde van het programma en het feit dat er nog behoorlijk wat water in de trommel staat. Je voorkomt dit probleem meestal door zware stukken over meerdere wasbeurten te verdelen of er wat lichtere kleding bij te doen. Een goed gevulde trommel met een combinatie van groot en klein wasgoed draait namelijk een stuk stabieler.

Problemen met de afvoer

Als water niet snel genoeg uit de kuip kan worden gepompt, blijft het niveau te hoog om veilig te centrifugeren. De machine slaat die stap dan over of draait op een laag toerental. Dit komt vaak door een verstopt filter, een propje stof in de afvoerpomp of een geknikte afvoerslang. De pomp moet met kracht het water wegwerken, en als dat niet lukt, stopt de elektronica het proces. Maak het filter schoon, controleer of de pomp vrij kan draaien en kijk of de slang niet geknikt is of te hoog hangt. Meestal lost dit het probleem op.

KIJK GOED NAAR HET TOERENTAL Niet elke was draait standaard op het hoogste toerental. Veel programma's – zoals die voor fijne was of eco-instellingen – beperken automatisch het centrifugeren om kleding te beschermen of energie te besparen. Dat is vaak ingesteld op 800 of 1000 toeren, terwijl je was pas echt droog wordt bij 1400 of 1600 toeren. Controleer dus voor je start welk toerental is gekozen. Je kunt dit handmatig aanpassen via het display of de draaiknop, afhankelijk van het model.

©Oriol Roca

Technische mankementen

Soms zit het probleem dieper in de machine. Versleten koolborstels kunnen ervoor zorgen dat de motor niet genoeg kracht levert voor de centrifugeersnelheid. Ook een versleten aandrijfsnaar (ook wel aandrijfriem genoemd) of een kapotte trommellager kan de boel verstoren. In zulke gevallen hoor je vaak een brommend geluid of zie je dat de trommel moeizaam beweegt. Om dit op te lossen, zul je vaak een reparateur moeten inschakelen. De kosten voor vervanging hangen af van het merk en de leeftijd van je machine. Op de websites van fabrikanten en verkopers van wasmachines vind je meer informatie over de garantieperiode en waar je terechtkunt met vragen. Tip: zorg dat je altijd de aankoopbon bewaart!

Elektronica en foutmeldingen

Tot slot kan een storing in de software de boosdoener zijn. Moderne wasmachines meten voortdurend of alles volgens plan verloopt. Bij afwijkingen geven ze een foutcode, bijvoorbeeld bij waterproblemen, een deur die niet goed sluit of een motor die geen terugkoppeling geeft. In zulke gevallen loont het om de handleiding erbij te pakken of de foutcode op te zoeken op de website van de fabrikant. Resetten van het systeem kan soms al voldoende zijn. Verhelpt dat het probleem niet, dan zal er een reparateur bij moeten komen.

WISSELEND RESULTAAT? LET OP DE BELADING Als je merkt dat het soms wel goed gaat en soms niet, dan kun je ervan uit gaan dat het geen technisch mankement is, maar dat de belading de boosdoener is. Eerder in dit artikel heb je kunnen lezen wat je kunt doen om dat op te lossen.

Checklist centrifugeerproblemen
ProbleemMogelijke oorzaakOplossing
Was blijft natTrommel uit balansWasgoed verdelen, trommel evenwichtig vullen
Centrifugeert niet of halfVerstopte afvoer of geknikte slangFilter schoonmaken, slang controleren
Brommend geluid, geen snelheidVersleten motoronderdelenKoolborstels of aandrijfsnaar vervangen
Foutmelding bij starten centrifugeSoftwarefout of sensorsignaal ontbreektHandleiding checken, eventueel resetten
Programma draait te langzaamLaag ingestelde centrifugeersnelheidToerental verhogen in programma-instellingen
Wisselend resultaat per wasbeurtAfhankelijk van beladingZware en lichte stukken mengen

Wat controleer je als eerste?

Wil je zeker weten waar het aan ligt, begin dan met het controleren van de makkelijke dingen: het filter, de slang, de trommelverdeling. Vaak hoef je geen technicus te zijn om het op te lossen. Gaat het dan nog niet goed, dan moet je bepalen of reparatie zinvol is of dat het tijd is voor een nieuwe wasmachine.