ID.nl logo
Nvidia GeForce RTX 3080 en RTX 3090 - Eindelijk gamen in 4K
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

Nvidia GeForce RTX 3080 en RTX 3090 - Eindelijk gamen in 4K

Met zijn videokaarten uit deGeForce 30-serie brengt Nvidia nieuwe topmodellen uit voor gamers. Een nieuwe generatie betekent betere prestaties in games, mooie nieuwe mogelijkheden en natuurlijk de prangende vraag of het tijd is om te upgraden. De kaarten komen in tal van verschillende varianten op de markt. Welke is nu eigenlijk de beste koop?

4K-gaming is iets waar we al jaren naar uitkijken. En dan niet op een magere dertig frames per seconde zoals consoles doen, of op lage grafische instellingen. Nee, we willen 4K-gaming in de allernieuwste games, met alle grafische pracht en praal, en in combinatie met hoge en soepele framerates.

De beste videokaart tot dusver, de circa 1.200 euro kostende GeForce RTX 2080 Ti, kwam al een heel eind. Toch schoot hij in sommige titels net tekort. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: de 720 tot 850 euro kostende GeForce RTX 3080 blijkt circa 25 procent sneller dan de snelste RTX 2080 en is daarmee de eerste videokaart die al onze geteste games op 4K, hoge settings en boven de 60 fps weet te houden. De verbeteringen ten opzichte van de ooit even dure RTX 2080 Super liggen zelfs rond de 60 procent op deze resolutie. Zo’n grote stap vooruit hebben we lange tijd niet gezien. Echt comfortabel gamen in 4K is daarmee in één klap een echt serieuze hobby geworden.

Positief is ook dat de games die gebruik kunnen maken van Nvidia’s paradepaardje, realtime raytracing, dit ook kunnen doen op deze resolutie. Raytracing voegt betere visuele effecten toe, vooral op het gebied van realistische schaduwen en verlichting, maar is enorm intensief om weer te geven. Dankzij een techniek genaamd DLSS, Deep Learning Super Sampling, kunnen RTX-kaarten deze prestatie-impact verzachten door de game op een iets lagere resolutie te renderen, om deze vervolgens via AI op een hogere resolutie weer te geven. En die techniek werkt uitstekend. DLSS is een complex onderwerp, maar in onze ervaring kun je het simpelweg aanzetten en zul je het verschil met een “echt” 4K-beeld nooit zien.

©PXimport

Goed voor 1440p, overkill voor 1080p

Bezitters van snelle quad hd-monitoren mogen ook niet klagen. Met een RTX 3080 zien zij prestatieverbeteringen van rond de 50 procent ten opzichte van de huidige RTX 2080-kaarten. Daarmee speelt deze videokaart alle titels op deze resolutie met hoge framerates. Vaak met 144 fps, soms nog flink meer.

Speel je nog op een 1080p-monitor, dan is de meerwaarde beperkt. Een videokaart van 720 euro of veel meer is dan eigenlijk geen evenwichtige keuze. E-sporters zijn een uitzondering, want voor hen kan elk beetje extra prestatie het verschil maken tussen winnen of verliezen. Zeker als dat gevolgen heeft voor je inkomsten, wil je al snel het beste. Wil je op 1080p echt het maximale uit een 240- of zelfs 360hertz-scherm halen, dan is een RTX 3080 of 3090 dus wel de moeite. Maar we hebben het nu wel over een hele specifieke niche. “Normale” gamers die monitoren met lagere resoluties gebruiken, raden we dan ook aan om te wachten op de RTX 3060- en 3070-kaarten die later dit jaar verschijnen.

RTX 3090: een lastig verhaal

Tot dusver noemden we vooral de hogere prestaties die de RTX 3080 brengt, maar hoe zit het precies met de RTX 3090? Deze videokaart heeft een adviesprijs van dik 1.500 euro, al liggen de straatprijzen op het moment van schrijven zelfs nog veel hoger. Daarmee is hij ruim twee keer zo duur als de RTX 3080. Je zou dan ook een flinke prestatieboost verwachten.

Helaas valt dat in de praktijk tegen en blijkt de RTX 3090 op 4K-resolutie slechts zo’n 11 procent sneller. Op lagere resoluties zakt dat percentage nog verder, waardoor de RTX 3090 voor de gemiddelde gamer eigenlijk geen interessante kaart is. Dat wil niet zeggen dat de videokaart geen bestaansrecht heeft. Zo heeft hij veel meer geheugen, wat bij sommige zakelijke applicaties belangrijk is. Bovendien is hij daarmee in staat om sommige games zelfs op 8K-resolutie te spelen. Maar we betwijfelen of dat laatste een doorslaggevend argument is, want 8K-tv’s en -monitoren zijn ontzettend zeldzaam. En voor elke game die wel in 8K speelbaar is, kennen we er twee die níet soepel werken.

Energieverbruik

Meer prestaties gaan vaak samen met een hoger verbruik, maar de overstap van Nvidia van een 12nm-chip van TSMC naar een 8nm-chip geproduceerd door Samsung brengt ook efficiëntieverbeteringen met zich mee. Met een verbruik van maximaal circa 320 watt lust de RTX 3080 wel een slokje, maar verbruikt hij ruim minder dan de RTX 2080 Ti. Koop je een snellere variant van de RTX 3080, dan kan dat verbruik oplopen richting de 350 watt.

De RTX 3090 vraagt standaard rond de 350 watt en de allersnelste varianten vragen zelfs direct uit de doos al 420 watt. Er zijn zelfs modellen die met een kleine aanpassing 480 watt aan stroom kunnen verbruiken. Niet ongekend veel voor een high-end videokaart, maar wel fors. Rappe varianten van de RTX 2080 Ti zaten ook al snel tegen de 350 watt, terwijl hun prestaties niet eens in de buurt kwamen van een standaard RTX 3090. Nvidia heeft dus zeker een grote slag geslagen op het vlak van efficiëntie, maar je hebt nog altijd een stevige voeding nodig.

Zoek je een nieuwe voeding, dan is voor een RTX 3080 een topklasse voeding van 650 watt of hoger aan te raden. Voor een RTX 3090 heb je al snel een 750watt-voeding nodig. Ons gemiddeld systeemverbruik tijdens het gamen ligt rond de 420 watt met een RTX 3080 en circa 500 watt met een RTX 3090. Met een rappe versie of een beetje overklokken stijgt dat verbruik sterk, waardoor een goede voeding echt een must is.

Koop je de Founders Edition van Nvidia, dan zul je daar een nieuwe 12pins-voedingaansluiting op aantreffen. De meeste voedingen beschikken niet over deze aansluiting. Daarom levert Nvidia een adapter mee, waardoor je er gewoon twee 8pins-stekkers op kwijt kunt. In de toekomst verwachten we dat meer voedingen deze nieuwe aansluiting direct zullen integreren. Koop je een videokaart van bijvoorbeeld ASUS, Gigabyte, MSI of Palit, dan gebruiken die de reeds aanwezige kabels op bestaande voedingen.

©PXimport

Nieuwe mogelijkheden

Met een nieuwe generatie videokaarten volgen ook wat nieuwe mogelijkheden. Zo brengt Nvidia Reflex uit, een combinatie van verschillende technieken om de latency van je game te verlagen. Dat wil dus zeggen dat elk beeld daadwerkelijk sneller op je scherm verschijnt. Of het echt werkt, kunnen we nu nog niet zeggen: het zal meer tijd kosten om dit te testen.

Broadcast is een techniek waar je wel direct gebruik van kunt maken. Met deze tool is het mogelijk om achtergrondgeluiden uit je microfoon weg te filteren. Dit werkt uitstekend en is handig als je in jouw communicatie te maken hebt met vervelend achtergrondgeluid. Of je nu een game streamt of simpelweg in een zakelijke Zoom-meeting zit, met Broadcast kun je dit filter eenvoudig toepassen. Dezelfde tool brengt ook extra mogelijkheden naar je webcam. Zo kan hij de achtergrond verwijderen alsof je een green screen hebt, of je kunt de achtergrond simpelweg iets verzachten voor een rustiger of minder rommelig beeld.

Eenheidsworst

Elke nieuwe videokaartlancering werkt al jaren ongeveer hetzelfde. Nvidia ontwerpt de chip, en vervolgens krijgen hun bekende partners zoals ASUS, Gigabyte en MSI de ruimte om er zelf een eindproduct van te maken. Dat doen ze vaak door zaken zoals de PCB, koeler en software zelf te ontwikkelen. Zo hebben ze enige zeggenschap over de uiteindelijke prestaties, hoe warm de kaart wordt, hoeveel geluid hij maakt, extra mogelijkheden zoals dubbele biossen, de aansluitingen en het verbruik. Uiteraard met enige overlap tussen die punten: zo zijn de snellere varianten meestal wat minder zuinig en wat luider.

Toch is er een duidelijke verschuiving aan de gang in de wereld van videokaarten, vermoedelijk omdat Nvidia van bescheiden chipbakker is uitgegroeid tot een van de grootste bedrijven op het gebied van AI. Nvidia maakt inmiddels zelf ook complete videokaarten die écht goed concurreren. Ook heeft het bedrijf zelf veel meer controle over de prestaties van iedere kaart. Nvidia’s ingebouwde boost haalt inmiddels eigenlijk bijna het maximale uit elke kaart, ongeacht wat de eindfabrikant doet.

Jaren geleden zag je nog gigantische verschillen in gameprestaties tussen diverse kaarten met dezelfde gpu. Uitschieters van 10, 20 of zelfs meer procent waren geen uitzondering. Inmiddels zijn de prestatieverschillen tussen de verschillende kaarten met dezelfde chip bijna niet meer merkbaar.

Waar letten we op?

Vanwege die kleine prestatieverschillen verschuift onze focus bij het testen vooral naar secundaire zaken, zoals de efficiëntie van de koeler en relevante extra’s die impact hebben op jouw gebruik. We waarderen dus uitvoeringen die koeler en/of stiller zijn, maar ook modellen die iets unieks brengen met hun uitstraling. In de wetenschap dat de prestaties nauwelijks verschillen en dat computers met glazen zijpanelen en flashy rgb-verlichting populair zijn, is er helemaal niets mis mee om jouw keuze te baseren op de uitstraling of rgb-mogelijkheden.

Praktisch elke fabrikant past overigens exact dezelfde koeler toe op de RTX 3080 en RTX 3090, wat tot dezelfde conclusies leidt. Daarom combineren we die in één bespreking.

Tekorten en hoge prijzen

Al kort na de lancering bleek de beschikbaarheid van deze videokaarten een groot probleem. Mogelijk had Nvidia de populariteit zwaar onderschat of kampt het bedrijf gewoon met structurele productieproblemen. Hoe dan ook: veel gamers willen deze kaarten wel, maar kunnen hem nergens kopen. Daardoor kunnen we de prijzen van elk van deze varianten niet goed meewegen, die variëren sterk van dag tot dag. De straatprijzen zijn in ieder geval een flink stuk hoger dan de door Nvidia genoemde 719 en 1.549 euro voor respectievelijk de RTX 3080 en RTX 3090.

ASUS

Van ASUS hebben we twee modellen, de ietwat meer bescheiden TUF Gaming-variant en het ROG Strix-topmodel. De ROG Strix-uitvoering doet alles wat liefhebbers van een high-end kaart mogen verwachten: een goede standaard fabrieksoverklok, lage temperaturen, weinig geluid, fijne extra’s zoals een dubbel bios en een design om je vingers bij af te likken. Uiteraard met een flinke dosis rgb-verlichting die je kunt synchroniseren met je ASUS-moederbord. Zowel de fysieke bouw als de afwerking is zoals gebruikelijk top. Dat maakt de ROG Strix-versie van elke videokaart eigenlijk een van de meest begeerlijke.

De keerzijde van ROG Strix-producten is vrijwel altijd de prijs. En hoewel de huidige tekorten ervoor zorgen dat de exacte meerprijs lastig is vast te stellen, is een stevige meerprijs eigenlijk wel een gegeven. Toch kan zo’n meerprijs de moeite waard zijn als er geen concessies zijn gedaan in het ontwerp.

Waar ASUS soms wel erg hard bezuinigt op zijn goedkopere varianten, is daar ditmaal bij de TUF Gaming-uitvoering geen sprake van. Die mist weliswaar iets van de flair en de rgb-verlichting van zijn duurdere broer, maar dat is ook het enige. Met zijn aluminium ontwerp is hij fysiek alsnog indrukwekkend. Bovendien is hij (nipt) de meest efficiënte RTX 3080 die we hebben getest. En ook de extra mogelijkheden zoals het dubbele bios (één iets sneller, één iets stiller) van de ROG Strix zitten er gewoon op.

©PXimport

ASUS ROG Strix

Getest
GeForce RTX 3090
Websitewww.asus.com10Score100

  • Pluspunten

  • Fysiek het meest imposant

  • Koel én stil

  • Goede extra’s

  • Minpunten

  • Forse prijs

©PXimport

ASUS TUF Gaming

Getest
GeForce RTX 3080
Websitewww.asus.com9Score90

  • Pluspunten

  • Keurige bouw en uitstraling

  • Koel én stil

  • Goede extra’s

  • Minpunten

  • Mist wat rgb-flair

MSI

Van MSI hebben we ook twee modellen, de opvallende Gaming X Trio en de meer bescheiden Ventus 3X. De Gaming X Trio-uitvoering is praktisch gezien erg sterk: prima fabrieksoverklok, een indrukwekkende uitstraling met flink wat rgb-verlichting, plus de stilste koeling van alle kaarten. Dat verschil is zeker hoorbaar. Dit levert iets hogere temperaturen op dan bij de concurrentie, maar nooit té hoog.

MSI probeert de prijs iets aantrekkelijker te houden dan sommige concurrenten door wat mogelijkheden te schrappen. Zo komt deze kaart zonder dubbel bios of extra hdmi-aansluiting. MSI richt zich dus vooral op liefhebbers van stilte en rgb-verlichting, die verder niet meer nodig denken te hebben.

De Ventus 3X is de no nonsense-uitvoering van MSI. Deze variant zou tot de allergoedkoopste op de markt moeten behoren. Fancy extra’s zoals rgb-verlichting, extra aansluitingen of een tweede bios ontbreken dan ook. Wel krijg je een chique koeler met drie fans, die prima temperaturen noteert. Een uitstekende optie als je op zoek bent naar een goede RTX 3080 of RTX 3090 zonder fratsen.

©PXimport

MSI Gaming X Trio

Getest
GeForce RTX 3080 en RTX 3090
Websitewww.msi.com9Score90

  • Pluspunten

  • Zeer stil

  • Luxe uitstraling met veel rgb

  • Minpunten

  • Weinig extra’s

MSI Ventus Trio

Getest
GeForce RTX 3080
Websitewww.msi.com8Score80

  • Pluspunten

  • Keurige bouw en uitstraling

  • Prima en stille koeling

  • Scherpe prijs

  • Minpunten

  • Weinig extra’s

Gigabyte

Gigabytes mid-range-uitvoering is al enkele jaren de Gaming OC, met doorgaans een goede balans tussen efficiëntie, looks en prijs. En ook bij deze generatie is die balans weer prima in orde. Hij heeft niet de meest efficiënte koeler, maar de achterstand op de beste opties is zeer beperkt. Bovendien ziet hij er met een beetje rgb-verlichting leuk uit, en komt hij met wat fijne extra’s zoals het tweede bios en een hdmi2.1-poort.

Tel daar een normaliter scherpe prijs bij op en je hebt een interessante middenklasser die je af doet vragen waarom je meer zou moeten betalen voor je videokaart. Gezien de geringe verschillen is het sterkste aspect van deze kaart de extra garantie, vier jaar in plaats van de gebruikelijke drie. Wat ons betreft een goed argument wanneer je twijfelt tussen de vele goede opties.

©PXimport

Gigabyte Gaming OC

Getest
GeForce RTX 3080 en RTX 3090
Websitewww.gigabyte.com9Score90

  • Pluspunten

  • Goede balans prestaties en prijs

  • Prima efficiëntie

  • Extra lange garantie

  • Minpunten

  • Blinkt nergens echt in uit

Palit

De Palit Game Rock is een beetje een vreemde eend in de bijt. Deze normaliter vooral op Azië gerichte fabrikant kwam met de meest opvallende RTX-kaart aanzetten die we ooit hebben gezien. De hele voorkant is voorzien van een juweelachtige structuur (gewoon plastic overigens) die volledig oplicht met rgb-verlichting. In theorie kunnen die lichtjes uit, maar deze unieke uitstraling is zo dominant dat de doelgroep van Palit – iedereen die overtuigd is dat meer verlichting beter is – er bovenop is gesprongen.

De Game Rock is overigens niet louter looks, want hij is standaard zeer agressief afgesteld, met een wat hoger verbruik en hogere kloksnelheden tot gevolg. Daarmee is hij net wat sneller, maar ook weer net wat warmer en luider. De koeler presteert opvallend goed, maar er zijn efficiëntere kaarten. Extra’s zoals een dubbel bios ontbreken overigens niet. Een aardig complete kaart dus, zeker voor liefhebbers van die opvallende looks.

©PXimport

Palit Game Rock

Getest
GeForce RTX 3090
Websitewww.palit.com8Score80

  • Pluspunten

  • Unieke uitstraling

  • Zeer rap afgesteld

  • Prima extra’s

  • Minpunten

  • Uitstraling iets té uniek?

  • Net wat luider

Nvidia GeForce RTX 3080 Founders Edition

Nvidia’s Founders Edition (FE) is de enige uitvoering waarbij de koeler verschilt tussen de RTX 3080 en RTX 3090. De RTX 3090 is veel groter, maar die hebben we helaas niet kunnen testen. En dus richten we ons op de RTX 3080 FE.

Het ontwerp van Nvidia is opvallend. Met zijn volledig metalen design maakt de kaart echt indruk, ondanks de kleinere maatvoering die praktisch gezien ook weer voordelen heeft. Ook de koeler is opvallend. Die blaast aan de rechterkant warme lucht door de kaart heen naar boven. Dat werkt prima in een typische atx-computerkast, maar let op met compacte itx-behuizingen: daar gaat dat soms niet goed.

Een FE was in een ver verleden niet bijster interessant, maar is inmiddels gewoon een degelijke uitvoering die niet langzamer is dan de “OC” of “overclocked” versies van zogeheten boardpartners. Die grotere varianten zoals hierboven zijn weliswaar efficiënter, maar als het design van Nvidia je aanspreekt is hier niets mis mee, zeker als je bedenkt dat deze kaart voor een instapprijs wordt verkocht.

©PXimport

Nvidia Founders Edition

Getest
GeForce RTX 3080
Websitewww.nvidia.nl7Score70

  • Pluspunten

  • Indrukwekkende metalen bouw

  • Goede prestatie

  • Gunstige prijs

  • Minpunten

  • Partnerkaarten zijn efficiënter

Conclusie

Met een lagere prijs en grote prestatieverbetering ten opzichte van de RTX 2080 Ti is de RTX 3080 direct aantrekkelijk voor iedereen die op zoek is naar de ultieme prestaties. Het is voor de meeste gamers simpelweg de beste videokaart op de markt en vooralsnog verwachten we dat daar niet veel verandering in gaat komen. Alleen de RTX 3090 is nog iets sneller, maar met een meer dan dubbel zo hoge prijs is die echt alleen voor de allerrijksten weggelegd. Wij vinden de geringe prestatiewinst niet voldoende om hem aan gamers aan te bevelen.

Dankzij Nvidia’s slimme boostalgoritmes is het verschil in daadwerkelijke prestaties tussen de verschillende fabrikanten minimaal. We komen dan ook tot de conclusie dat de negen kaarten die wij hebben getest, stuk voor stuk voorzien van forse koelers, geen van allen een miskoop zijn. Technisch gezien is de ROG Strix de meest complete variant en daarmee nipt testwinnaar. De opvallend lage geluidsproductie van de MSI Gaming X Trio is ook aantrekkelijk voor liefhebbers van ultieme stilte en levert de kaart het keurmerk redactietip op. Hetzelfde keurmerk kennen we toe aan de Gigabyte Gaming OC, een van de normaliter meer betaalbare opties met een aantrekkelijke extra garantie. Wanneer de inhoudelijke verschillen klein zijn, is een extra lange garantie een sterk argument.

Maar mochten de tekorten aanhouden en zie je een van de geteste kaarten in de schappen, dan kun je je er sowieso geen buil aan vallen. De verschillen tussen de beste en de iets mindere kaarten zijn echt minimaal. Mocht je willen overklokken, kijk dan wel of de kaart een extra bios biedt. Vind je de prijs van deze kaarten nog iets te hoog? Tegen de tijd dat je dit leest, is de goedkopere GeForce RTX 3070 ook op de markt en wellicht geldt hetzelfde voor de RTX 3060(Ti). Ook die kaarten zullen hun voorgangers vermoedelijk met een ruime marge achter zich laten.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Review LG OLED65C54LA – Een kleine update voor de iconische C-serie
Huis

Review LG OLED65C54LA – Een kleine update voor de iconische C-serie

De OLED C-reeks van LG is inmiddels bijna een icoon. Het model situeert zich in de line-up net onder het topmodel, maar biedt nog steeds topprestaties voor games, films en sport. De C5 vertoont echter bijzonder veel gelijkenissen met de C4. Heeft deze LG C5 dan wel iets extra's te bieden?

Uitstekend
Energy label
Samenvatting

De LG OLED65C5 bouwt voort op de C4 met hetzelfde design, betere piekhelderheid en uitstekende kalibratie. De tv biedt sterke gamefeatures, prima beeldverwerking en Dolby Atmos-audio, maar mist DTS. WebOS 25 is snel en uitgebreid, al bevat het storende reclame. Dankzij de goede prestaties, breed app-aanbod en vijf jaar updates blijft de C5 een goede keuze.

Plus- en minpunten
  • Uitstekende piekhelderheid
  • Prachtige HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
  • Goede kijkhoek en anti-reflectie
  • Zeer goede gamer-ondersteuning, met vier HDMI 2.1-poorten
  • Niet content-gerelateerd advertenties op het Home-scherm
  • Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
  • Dynamische tonemapping maakt het beeld te helder
LG OLED65C54LA

Adviesprijs: 2.099 euro
Wat: Ultra HD 4K 144 Hz W-OLED-tv
Schermformaat: 65 inch (164 cm)
Aansluitingen: 4x HDMI (4x v2.1 (48 Gbps), ARC/eARC, ALLM, VRR, HFR), 3x USB, 1x optisch digitaal uit, 2x antenne, 1x IR-blaster, WiFi 6 (802.11ax), ethernet, Bluetooth 5.3
Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, Dolby Atmos, WebOS 25, AirPlay 2, Google Cast, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, Alpha 9 processor
Afmetingen: 1441 x 880 x 230 mm (incl. voet)
Gewicht: 18,5 kg (incl. voet)
Verbruik (per 1000 uur): SDR 95 kWh (F) / HDR 234 kWh (G)

LG heeft voor de C5 heeft het ontwerp van de C4 overgenomen, maar daar hebben we geen bezwaar tegen; het is mooi en stijlvol. Het scherm heeft een dunne, metalen rand en aan de achterzijde zit de behuizing relatief diep achter het scherm. De structuur op de rug doet nog steeds aan stof of leder denken, alleen is deze nu grijs-zwart in plaats van bruin. Zonder voet is deze televisie 45mm diep, dus als hij aan de muur zou hangen ziet hij er fraai uit. Kies je voor een opstelling op tv-meubel, dan staat hij op een centrale voet. Veel ruimte onder het scherm heb je dan niet, de soundbar kan idealiter maar 5,5cm hoog zijn.

Aansluitingen

De C-reeks is al jaar en dag bijzonder goed uitgerust en zeker voor gamers heeft deze televisie flink wat te bieden. De vier HDMI-poorten ondersteunen allemaal de maximale 48Gbps bandbreedte van HDMI 2.1, en leveren ook ALLM, 4K144 (voor pc, gameconsoles zijn zelf beperkt tot 4K120) en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken. Met andere woorden: geen probleem om zowel een soundbar als meerdere high-end gamebronnen aan te sluiten. Dankzij de erg lage input-lag, 10,8ms voor 4K60 en 5,9ms voor 2K120, is een responsieve game-ervaring gegarandeerd. Er is een IR-blaster poort voorzien om tv's die uit het zicht staan te besturen met de LG-afstandsbediening, maar de IR-blaster zelf zit niet in de doos. De C5 ondersteunt WiFi 6 (802.11ax), terwijl op de C4 nog WiFi 5 werd toegepast. De WiSA-ondersteuning (Wireless Speaker and Audio Association) is geschrapt, maar dat is geen enorm verlies. Alle aansluitingen wijzen naar opzij zodat ze wandmontage niet storen. 

De aansluitingen op de LG OLED65C54LA

Premium piekhelderheid

Het nieuwe, helderste paneel blijft voorbehouden voor de G5, de C5 is nog steeds voorzien van een OLED evo paneel met Brightness Booster. LG vermeldt officieel geen verbetering, maar we meten een iets hogere piekhelderheid op het 10%-venster, die bedraagt nu 1214 nits. Op de C4 was dat nog 1060 nits. Het volledig wit beeld haalt 195 nits, dat is onveranderd, net als het kleurbereik dat nu 98,7% P3 haalt. Toch moet je van die 20% verbetering op het kleinere testvenster geen grote impact verwachten. De C5 staat daarmee wel in de top van het helderheidsklassement in zijn categorie, hij moet enkel de Samsung S90F voorlaten. En uiteraard mag je rekenen op een prima kijkhoek, en redelijke anti-reflectie. Ons testexemplaar had ook een goede uniformiteit.

Zo worden televisies getest voor ID.nl

Voor ID.nl testen we met regelmaat televisies, maar lang niet iedereen is bekend met de gebruikte terminologie en testmethodes. Hoe televisies voor ID.nl precies worden getest, kun je in dit artikel lezen.

We schakelen naar de Filmmaker Mode om de kalibratie te beoordelen, en die blijkt al snel bijzonder goed te zijn. De SDR-weergave is uitstekend, met goed schaduwdetail, accurate kleuren en natuurlijke huidtinten. In HDR ondersteunt de LG naast HDR10 en HLG ook Dolby Vision, en die laatste beelden zijn fantastisch. Maar ook met standaard HDR10 is het resultaat bijzonder knap. De kalibratie is ook hier uitstekend, met zeer mooie kleuren en goede witnuances. In de donkerste scènes is hij iets te donker, waardoor er nuance kan ontbreken. Gelukkig kun je dat met de ‘Dark Detail’-instelling verbeteren. De optionele dynamische tonemapping voor HDR10 lieten we uitgeschakeld staan. Deze maakt het beeld helderder en dat is niet goed voor de contrastperceptie. 

Goede beeldverwerking

Met zoveel verschillende contentformaten is goede beeldverwerking erg belangrijk om elke bron optimaal weer te geven. De Alpha 9 Gen 8-processor krijgt deze taak goed voor elkaar. De ruisonderdrukking en upscaling zorgen voor mooie, scherpe beelden, zelfs als je vertrekt van relatief lage kwaliteit als dvd. De beste resultaten krijg je weliswaar als er van HD-beelden wordt uitgegaan. Voor live tv-beelden (1080i) is deinterlacing een noodzakelijke stap. Op een van onze testpatronen zagen we iets meer karteling dan gebruikelijk op een bijna horizontale lijn, maar in echte content lijkt het gelukkig toch een zeldzaam probleem. Zijn er kleurstroken zichtbaar in zachte kleurgradiënten, dan kan je die met de optie 'Vloeiende gradatie' in de laagste stand vrij goed wegwerken.

Op de G5 ging het daar soms mis, maar dat probleem zagen we hier niet. In heel lastige donkere scènes kan die strookvorming wel zichtbaar blijven. De bewegingsscherpte is uitstekend, OLED-panelen scoren hier dankzij hun snelle responstijd altijd goed. Het is een prima troef voor sport en games. Het nadeel is wel dat de typische 24fps judder in films beter zichtbaar is. Je kan Trumotion gebruiken om dat weg te werken, al blijft het een kwestie van persoonlijke smaak. In de ‘Vloeiend’ stand elimineert dat bijna alle gestotter maar zijn er mogelijk wel beeldfouten zichtbaar tegen complexe achtergronden. Beweegt de camera erg snel, dan laat de processor gemakkelijker steken vallen en stottert het beeld nog steeds. 

Dolby Atmos, maar geen DTS meer

De 2.2-kanaals 40W audioconfiguratie is overgenomen van de C4, met een belangrijk verschil. De tv ondersteunt nog steeds Dolby Atmos, maar geen DTS meer. Dat zagen we ook al op de G5. Streamingdiensten gebruiken bijna altijd Dolby Atmos, het zijn vooral de eigenaars van een eigen (Ultra HD) Blu-ray-collectie die DTS zullen missen. Heb je een externe audio-oplossing, weet dan dat ook pass-through van DTS via eARC/ARC onmogelijk is.

Je moet je speler aansluiten op bijvoorbeeld je soundbar, en het beeldsignaal doorgeven aan de tv. De C5 heeft een rijke klank met mooie balans, en is goed genoeg om van zowel film als muziek te genieten. Er is redelijk wat bas te horen, dat ondersteunt de filmervaring goed. Hoogte-effecten ontbreken wel, maar je krijgt wel wat surroundgevoel. Experimenteer met de standaard-, muziek- of bioscooppreset afhankelijk van wat je kijkt of luistert, maar blijf weg van de AI Sound-modus die veel te scherp klinkt.

WebOS 25 en een nieuwe afstandsbediening

Een negatieve trend die we merken is de opkomst van niet-content gerelateerde reclame in smart-tv's. En helaas speelt LG webOS daar duidelijk op in. Zowel op het Home-scherm als in de screensaver, als in bepaalde banners verderop tussen de aanbevelingen kun je reclame tegenkomen. Wil je dat uitschakelen, lees dan in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

Afgezien van dat minpunt heeft webOS heel wat te bieden. Het app-aanbod is erg uitgebreid, en de tv ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2. Quick Cards op het Home-scherm groeperen bepaalde functies, en er is een rij met favoriete apps. Beide kan je customiseren door items die je niet interesseren te verbergen (of volledig te verwijderen). In dit overzichtsartikel (weliswaar nog van webOS23) vind je alle info over webOS. Dankzij vijf jaar gegarandeerde upgrades aan de nieuwste versie, blijft het smart-tv-systeem up-to-date.

WebOS 25 op de LG OLED65C54LA

De afstandsbediening is na vele jaren volledig vernieuwd. De aanwijsfunctie is gebleven, maar de vorm en lay-out zijn volledig aangepast. LG kiest net als veel andere fabrikanten voor een eenvoudigere afstandsbediening. De afgeronde vorm heeft nu plaats gemaakt voor een meer klassieke rechthoekig remote. Daarnaast is het cijferblok verdwenen en is er gekozen voor kanteltoetsen voor volume en kanaal. Op zich niets mis mee, maar er is ook een aantal twijfelachtige keuzes gemaakt. Zo is de ingangentoets vervangen door de Thuis Hub, al kan je de ingangen wel nog bereiken door lang op die toets te duwen. De mute-toets is weg, het geluid uitzetten doe je nu door de volumeknop naar beneden gedrukt te houden. Dat is echt onhandig. De microfoon is nu gelabeled als AI, totaal overbodig. En tot slot, de meeste toetsen vereisen te veel druk om ze in te drukken. Zeker bij de ok-toets die ook een scrollwiel is, leidt dat wel eens tot foute aanslagen. 

De opnieuw ontworpen afstandsbediening van LG

Conclusie

De LG OLED65C5 bevestigt andermaal zijn plaats als een uitstekende keuze in de subtop van OLED-tv’s. De gelijkenissen met de C4 zijn aanzienlijk, en dat toestel blijft zeker ook een goede keuze. Als we de C5 een minpunt zouden moeten geven, dan is dat het overmatig gebruik van niet-content gerelateerde reclame binnen webOS. Dat is onaanvaardbaar, maar gelukkig kun je het wel uitschakelen. Het verlies van DTS-ondersteuning en het uitblijven van HDR10+ rekenen we veel minder zwaar aan. De C5 levert prachtige prestaties voor film en sport, en is rijkelijk uitgerust voor gamers. De uitstekende kalibratie brengt topbeelden binnen handbereik. WebOS biedt vijf jaar updates, heeft een ruim app-aanbod en ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2.

▼ Volgende artikel
Black Friday bij Bemmel & Kroon: drie Liebherr-toppers met extra korting
© Liebherr
Huis

Black Friday bij Bemmel & Kroon: drie Liebherr-toppers met extra korting

Black Friday bij Bemmel & Kroon betekent spectaculaire kortingen op topmerken. Ontdek de scherp geprijsde Liebherr-koelkasten en vriezers en profiteer tijdelijk van 10 procent extra korting op geselecteerde modellen.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Black Friday is hét moment om je keuken of bijkeuken een upgrade te geven. En waar kun je beter terecht dan bij Bemmel & Kroon, dé specialist in keuken- en witgoedapparatuur? Dit jaar pakken ze groots uit met een reeks aantrekkelijke aanbiedingen op koel- en vriesapparaten van Liebherr. Dat merk staat bekend om zijn Duitse degelijkheid, energiezuinige prestaties en slimme technologieën.

Of je nu op zoek bent naar een compacte vriezer, een ruime koel-vriescombinatie of een model met de nieuwste snufjes: Bemmel & Kroon heeft voor ieder wat wils. We lichten drie populaire Liebherr-modellen uit die nu extra scherp geprijsd zijn.

🎉 Black Friday-voordeel

Tijdens de Black Friday-actiedagen profiteer je bij Bemmel & Kroon van 10 procent extra korting op geselecteerde Liebherr-modellen. De actie geldt zolang de voorraad strekt, dus wees er snel bij. Kijk hier voor alle aanbiedingen!

©Liebherr

Compact, krachtig en zuinig: Liebherr FCI 1624-20

Wil je gewoon een betrouwbare vriezer die doet wat hij moet doen, zonder poespas? Dan is de Liebherr FCI 1624-20 een uitstekende keuze. Dit vrijstaande model combineert een overzichtelijke indeling met een strak design en een verrassend stille werking. Ideaal voor in de bijkeuken, kelder of schuur, waar je graag wat extra ruimte hebt voor diepvriesproducten.

Liebherr staat bekend om zijn energiezuinige technologie, en ook dit model is ontworpen met efficiëntie in gedachten. Dankzij de NoFrost-techniek hoef je bovendien nooit meer te ontdooien; wel zo prettig. Tijdens Black Friday scoor je dit model bij Bemmel & Kroon met extra voordeel, en kun je rekenen op snelle levering én uitstekende service.

Meer info: Liebherr FCI 1624-20 bij Bemmel & Kroon

©Liebherr

Ruimte voor alles – Liebherr FNB 465I-22

Heb je een groter huishouden of gewoon altijd een goedgevulde vriezer? Dan is de Liebherr FNB 465I-22 jouw nieuwe beste vriend. Met zijn royale inhoud en doordachte indeling heb je altijd plek voor al je maaltijden, ijsjes en voorraadproducten. Dankzij de NoFrost-functie hoef je daarnaast nooit meer te schrapen of te ontdooien, en met het strakke bedieningsdisplay houd je alles perfect onder controle.

Wat dit model extra aantrekkelijk maakt, is zijn stille werking en luxe afwerking – precies wat je mag verwachten van Liebherr. De FNB 465I-22 is gebouwd voor jarenlang gebruik, en met de extra korting van Bemmel & Kroon wordt de stap naar een premium vrieskast wel heel verleidelijk.

Meer info: Liebherr FNB 465I-22 bij Bemmel & Kroon

©Liebherr

Slim koelen én vriezen – Liebherr CND 5203-22

De Liebherr CND 5203-22 is een moderne koel-vriescombinatie die alles in huis heeft voor een druk gezin of een goed uitgeruste keuken. Hij is niet alleen zuinig, maar ook slim: dankzij de functie DuoCooling blijven je verse producten langer goed, omdat het koel- en vriesgedeelte apart worden geregeld.

Het apparaat is voorzien van heldere ledverlichting, handige indeling en natuurlijk NoFrost, zodat je vriezer altijd ijsvrij blijft. Voeg daar de mogelijkheid van een SmartDeviceBox aan toe en je kunt zelfs op afstand via je smartphone meekijken of de deur nog openstaat. Kortom: een toekomstbestendige keuze met het comfort van nu!

Meer info: Liebherr CND 5203-22 bij Bemmel & Kroon

Waarom kopen bij Bemmel & Kroon?

Bij Bemmel & Kroon weet je precies waar je aan toe bent. Geen vage beloftes, maar gewoon scherpe prijzen, deskundig advies en een snelle levering. Bestel je op een doordeweekse dag vóór 22.00 uur, dan heb je je koelkast of vriezer de volgende dag al in huis. Bovendien kun je rekenen op betrouwbare installatie- en serviceopties, mocht je dat willen.

Liebherr en Bemmel & Kroon zijn samen een ijzersterke combinatie: Duitse kwaliteit met Nederlandse service. En met de extra Black Friday-korting is dit het perfecte moment om toe te slaan!

Op zoek naar een Liebherr-koelkast?

Profiteer nu van extra voordelige Black Friday-aanbiedingen!