De grafische kaart is een belangrijk onderdeel van de computer. Of u nu een serieuze gamer bent of af en toe een game speelt, in veel gevallen kan het interessant zijn om de grafische kaart mee te nemen in uw upgradeplan. Om uw keuze gemakkelijker te maken zetten wij acht moderne grafische kaarten met DirectX 11-ondersteuning op een rijtje.

Dit artikel bestaat uit zes pagina’s:

Pagina 1: Grafische kaart upgraden; DirectX 11; Testverantwoording;

Pagina 2: Radeon HD 5750; Radeon HD 5770;

Pagina 3: Radeon HD 5830; Radeon HD 5850;

Pagina 4: Radeon HD 5870; GeForce GTX 460;

Pagina 5: GeForce GTX 465; GeForce GTX 470;

Pagina 6: Conclusie; Benchmarkresultaten; Specificaties.

We hebben gekozen voor kaarten tussen de 100 en 400 euro en letten vooral op de prestatie in games. Zelfs als u geen games speelt, is de grafische kaart van belang. Bijvoorbeeld voor het afspelen of bewerken van HD-films. Moderne grafische kaarten met een NVIDIA- of ATI-gpu ontlasten de processor bijvoorbeeld bij het decoderen van HD-beeld en -geluid. Denk hierbij aan het afspelen van blu-ray-films of het omzetten van uw zelfgemaakte films naar een ander beeldformaat. Voor deze – simpelere – taken heeft u al genoeg aan de goedkoopste kaart uit onze test.

Grafische kaart upgraden

Als u gaat upgraden zult u eerst na moeten gaan of de grafische kaart wel in uw systeem past. Alle kaarten in onze test zijn voorzien van een PCI Express x16 2.0- of 2.1-interface. Nagenoeg elk moederbord dat u tegenwoordig koopt is voorzien van een PCI-Express 2.0-slot. Zelfs als uw moederbord is voorzien van een ouder PCI Express 1.1-slot is dat geen probleem, PCI-Express 2.0/2.1 grafische kaarten werken hier probleemloos mee. In ons overzicht ziet u ook de lengte van de grafische kaart, let hierop bij het upgraden. Als u een kleine systeemkast heeft, zullen niet alle grafische kaarten passen. Alle geteste grafische kaarten hebben een koeling waardoor hij twee sloten in beslag neemt.

Bij het vervangen van een grafische kaart mag u de voeding niet over het hoofd zien. Dit is een belangrijk deel van uw computer en een moderne grafische kaart heeft een goede voeding nodig. De kaarten zijn voorzien van één of twee zespolige PCI Express-voedingaansluitingen. Het is verstandig gebruik te maken van een voeding met een dergelijke aansluiting. U kunt door middel van een verloopkabel ook twee vierpolige molex-connectors omzetten naar één zespolige aansluiting. Deze kabels worden vaak bij de grafische kaart geleverd. In ons overzicht ziet u het door de fabrikant aangeraden wattage voor uw voeding. Als u van plan bent om twee grafische kaarten in SLI of CrossFireX te laten draaien, heeft u uiteraard een nog krachtigere voeding nodig.

DirectX 11

In onze test hebben wij alleen grafische kaarten met ondersteuning voor DirectX 11 meegenomen. Hiervoor hebt u wel Windows Vista met SP2 of Windows 7 nodig. Windows XP is gelimiteerd tot DirectX 9.0c. De grafische kaarten uit onze test werken wel met Windows XP, maar zullen dan geen gebruikmaken van DirectX 10 en 11. AMD heeft op dit moment meer diversiteit in DirectX 11-gpu’s dan NVIDIA. Daarom ziet u vijf grafische kaarten met een AMD-gpu en drie met een gpu van NVIDIA in onze test. De twee topmodellen van beide merken hebben wij niet meegenomen. Gaat u voor snelheid en let u niet op de prijs, dan zijn de GeForce GTX 480 en de Radeon HD 5970 voor u de moeite waard om naar te kijken.

Testverantwoording

Wij hebben de grafische kaarten getest op twee verschillende resoluties. De resolutie van 1600 x 900 is tegenwoordig een veel gebruikte resolutie die we terugvinden bij 20inch-breedbeeldschermen. Daarnaast hebben wij getest op een resolutie van 1920 x 1200. Deze resolutie is nagenoeg vergelijkbaar met de Full HD resolutie van 1920 x 1080 die erg populair is bij 22- en 24inch-breedbeeldschermen. Een aantal van de door ons geteste grafische kaarten zijn door de fabrikant iets hoger geklokt dan normaal. Om een goed beeld van de standaard gpu-snelheden te krijgen hebben wij alle grafische kaarten teruggeklokt naar de normale gpu-snelheden. We testen in dit artikel niet zozeer de extra’s die een fabrikant toevoegt aan een standaardontwerp, maar de prestaties van de grafische chips ten opzichte van elkaar. We hebben in deze test wel keurmerken uitgedeeld, maar deze keurmerken slaan op de grafische chip en niet op de specifiek geteste kaart.

Radeon HD 5750

De goedkoopste kaart in onze test is de Radeon HD 5750. Voor onze test hebben wij gebruikgemaakt van een uitvoering van Sapphire die is voorzien van een betere koeling ten opzichte van een standaarduitvoering. De Radeon HD 5750 presteert prima in games als de resolutie van 1600 x 900 wordt gebruikt. In onze test zien we dat de kaart moeite heeft met de hogere resoluties en zwaardere instellingen. Toch is de Radeon HD 5750 geen verkeerde keuze, voor 115 euro heeft u al een 512 MB-uitvoering. Het prestatieverschil tussen 512 MB of 1024 MB is met een grafische kaart in dit segment te verwaarlozen. U bespaart toch al snel vijftien tot twintig euro door voor een 512 MB-uitvoering te gaan. Als u weinig games speelt en gebruikmaakt van een beeldscherm van 20 inch of kleiner, dan is dit een ideale grafische kaart. De kaart is ook erg geschikt voor een multimedia pc. U doet er dan wel verstandig aan om een exemplaar te zoeken met een passieve koeling.

©PXimport

Sapphire VAPOR-X HD5750 1GB

Straatprijs geteste uitvoering € 139,-

Straatprijs standaarduitvoering € 130,-

Oordeel 8/10

Pluspunten

Ondersteunt DirectX 11

Ondersteuning voor HD-audio en -beeld

Laag energieverbruik

Uitgebreide configuratie

Minpunten

Niet geschikt voor gamen op hoge resoluties

Radeon HD 5770

De Radeon HD 5770 blinkt uit door zijn goede prijs-prestatieverhouding op de resolutie van 1600 x 900. Hier is de kaart uitstekend voor, helemaal als u bedenkt dat u voor 135 euro een 512 MB-uitvoering hebt. Net als bij de HD 5750 levert 1024 MB nauwelijks prestatiewinst op voor deze kaart. Een uitvoering met 512 MB geheugen is dus zeker het overwegen waard. De Sapphire Radeon HD 5770 die wij getest hebben is iets duurder dan een standaarduitvoering met 1 GB geheugen. Dit komt door de uitstekende Vapor-X-koeling die op de kaart zit. Deze koeling heeft een lage geluidsopbrengst en koelt erg goed. De Radeon HD 5770 is een mooie allround kaart voor een familie-pc. Alhoewel wij voor een resolutie van 1920 x 1080 en hoger een zwaardere grafische kaart aanraden als u regelmatig moderne spellen speelt.

©PXimport

Sapphire VAPOR-X HD5770 1GB

Straatprijs geteste uitvoering € 152,-

Straatprijs standaarduitvoering € 140,-

Oordeel 9/10

Pluspunten

Ondersteunt DirectX 11

Ondersteuning voor HD-audio en -beeld

Prijs-prestatieverhouding

Minpunten

Niet geschikt voor gamen op hoge resoluties

Radeon HD 5830

Van Asus ontvingen wij een EAH5830 DirectCU voor onze test. Deze uitvoering van de Radeon HD 5830 is voorzien van een krachtige koeler. Net als de Vapor-X-koeling van Sapphire is de DirectCU-koeling van Asus stiller en krachtiger dan de koeling die normaal op een standaarduitvoering van de Radeon te vinden is. De uitvoering van Asus is hierdoor alleen wel tien euro duurder dan een standaard Radeon HD 5830. De Radeon HD 5830 levert een prima prestatie op de resolutie van 1600 x 900 en is ook bruikbaar op 1920 x 1080/1200. Toch kunnen we de kaart niet echt aanraden, voor minder geld heeft u een GeForce GTX 460 768MB (elders in deze test). Die kaart is niet alleen goedkoper, maar ook sneller, zuiniger en de gpu wordt nog minder heet.

©PXimport

Asus EAH5830 DirectCU

Straatprijs geteste uitvoering € 202,-

Straatprijs standaarduitvoering € 190,-

Oordeel 6/10

Pluspunten

Ondersteunt DirectX 11

Ondersteuning voor HD-audio en -beeld

Goede koeling

Minpunten

Relatief hoge prijs

GeForce GTX 460 op alle fronten beter

Radeon HD 5850

De Radeon HD 5850 die wij hebben getest komt ook uit de stal van Asus. Hier zien we dezelfde DirectCU-koeling terug als op de Radeon HD 5830 van Asus. Helaas is de prijs van deze uitvoering door de betere koeling aan de hoge kant. Een standaarduitvoering van de Radeon HD 5850 heeft u vanaf 260 euro. In dezelfde prijsklasse als de Radeon HD 5850 vinden we ook de GeForce GTX 465 terug (elders in deze test). Onze voorkeur gaat in deze prijsklasse uit naar de Radeon HD 5850. De gpu van de kaart wordt een minder heet, de kaart heeft een lager energieverbruik en vooral op hogere resoluties is de kaart in de meeste gevallen sneller dan de GeForce GTX 465. De Radeon HD 5850 een betaalbare kaart die ook geschikt is voor gamen met een resolutie van 1920 x 1080/1200.

©PXimport

Asus EAH5850 DirectCU

Straatprijs geteste uitvoering € 285,-

Straatprijs standaarduitvoering € 260,-

Oordeel 8/10

Pluspunten

Ondersteunt DirectX 11

Ondersteuning voor HD-audio en -beeld

Goede koeling

Minpunten

Hoge prijs

Radeon HD 5870

MSI leverde ons de Radeon HD 5870, dit is de snelste single-gpu-kaart uit de stal van AMD/ATI. De beduidend duurdere dual-gpu Radeon HD 5970 hebben wij niet meegenomen in deze test. De MSI R5870 die wij hebben getest is een standaarduitvoering, hierdoor is de prijs een stuk gunstiger dan de speciale R5870 Lightning die wij onlangs voor onze website testten. De kaart is ook in de standaarduitvoering de duurste uit onze test. Dan hebt u wel de snelste kaart voor uw games op een resolutie van 1920 x 1080/1200. De kaart blijkt in de meeste gevallen sneller dan de NVIDIA GeForce GTX 470. Mocht u deze Radeon-kaart willen aanschaffen, houdt u dan rekening met de ruim 28 cm lengte van de kaart. Dit zal niet in elke systeemkast passen.

©PXimport

MSI R5870-PM2D1G

Straatprijs geteste uitvoering € 365,-

Straatprijs standaarduitvoering € 365,-

Oordeel 9/10

Pluspunten

Ondersteunt DirectX 11

Ondersteuning voor HD-audio en -beeld

Prestaties hoge resoluties

Minpunten

Lengte grafische kaart

Hoge prijs

GeForce GTX 460

De GeForce GTX 460 is gebaseerd op de gloednieuwe GF104-gpu. Uiteraard is deze afgeleid van de GF100-gpu met een paar mooie voordelen. Hij is beduidend goedkoper om te produceren, het energieverbruik is lager en de gpu wordt niet zo heet. Hier komt de directe doorvoer van Dolby TrueHD & DTS-HD Master Audio bij. Dit is de enige NVIDIA-gpu die dit ondersteunt, voorheen was dit alleen mogelijk met een AMD Radeon uit de HD 5000-serie. De GTX 460 bestaat in twee uitvoeringen: een 768 MB en 1024 MB. De 1024 MB-uitvoering heeft niet alleen meer geheugen, maar ook geheugenbandbreedte. Dit zorgt voor betere prestaties. De meerprijs van 20 euro voor een 1024 MB-uitvoering is gezien de betere prestaties volledig te rechtvaardigen. Helaas hebben wij alleen een 768 MB-uitvoering meegenomen in onze test. De kaart is een regelrechte aanrader, vooral op een resolutie van 1600 x 900. De kaart is in sommige gevallen ook geschikt voor hogere resoluties, mits u de beeldkwaliteit niet te hoog zet.

©PXimport

Asus ENGTX460 768MB DirectCU

Straatprijs geteste uitvoering € 192,-

Straatprijs standaarduitvoering € 168,-

Oordeel 9/10

Pluspunten

Ondersteunt DirectX 11

Ondersteuning voor HD-audio en -beeld

Uitstekende prijs-prestatieverhouding

Minpunten

Geen DisplayPort

GeForce GTX 465

Met de komst van de GeForce GTX 460 1024MB is de GeForce GTX 465 eigenlijk een beetje overbodig geworden. De kaart kon al moeilijk concurreren met de Radeon HD 5850, maar is nu helemaal niet meer interessant. De GeForce GTX 460 1024 MB is zuiniger, stiller, wordt minder heet en is beduidend goedkoper. Voor lagere resoluties heeft u ook meer dan voldoende aan een GTX 460. Als u wilt gamen op een resolutie van 1920 x 1080/1200, dan is de Radeon HD 5850 weer een betere keuze. Deze kaart is wat ons betreft inmiddels achterhaald en we kunnen hem dan ook niet aanraden.

©PXimport

Asus ENGTX465

Straatprijs geteste uitvoering € 211,-

Straatprijs standaarduitvoering € 211,-

Oordeel 5/10

Pluspunten

Ondersteunt DirectX 11

Minpunten

Prijs-prestatieverhouding

Geen DisplayPort

GeForce GTX 470

De kaart die wij van Gigabyte ontvingen is een overgeklokte uitvoering van de GeForce GTX 470. Op standaard kloksnelheden komt de kaart redelijk in de buurt van een Radeon HD 5870, met de extra overklok wordt dit verschil nog kleiner. De GeForce GTX 470 is erg sterk als het gaat om het minimum fps. Bij zware games als Far Cry 2, Battleforge of Crysis kan het minimum fps net het verschil maken tussen een speelbaar en schokkerig. De keuze tussen een GeForce GTX 470 en Radeon HD 5870 is lastig. De een is sterker in minimum fps terwijl de ander weer een hogere gemiddelde fps haalt. Welke keuze u ook maakt, beide kaarten zijn goed voor games op een resolutie van 1920 x 1080/1200. Leuk detail is dat Gigabyte een kabel voor mini-HDMI naar HDMI meelevert bij de kaart.

©PXimport

Gigabyte GV-N470OC-13I

Straatprijs geteste uitvoering € 310,-

Straatprijs standaarduitvoering € 290,-

Oordeel 9/10

Pluspunten

Ondersteunt DirectX 11

Prestatie minimum fps

Minpunten

Temperatuur gpu

Geen DisplayPort

Conclusie

U ziet het, er is voldoende keuze als u een DirectX 11 grafische kaart zoekt. We beginnen onze conclusie met de afraders: de Radeon HD 5830 en GeForce GTX 465 zijn door hun prijs-prestatieverhouding beiden totaal niet interessant. Voor nagenoeg het zelfde geld kunt u beter krijgen. Voor een all-round familie pc is de Radeon HD 5770 onze aanrader: gunstig geprijsd en prima voor games op een resolutie van 1600 x 900. Wilt u gaan gamen op een resolutie van 1920 x 1080/1200, dan raden wij minimaal een GeForce GTX 460 1024 MB aan of nog liever: een Radeon HD 5850. Als u naast een hoge resolutie ook belang hecht aan de minimum fps dan is GeForce GTX 470 de moeite waard. De snelste uit de test is de Radeon HD 5870, deze heeft alleen ook het hoogste prijskaartje.

©PXimport

©PXimport

Gebruikte apparatuur

Beeldscherm Dell UltraSharp U2711 (27”, 2560 x 1440)

Processor Intel Core i7-965 @ 3,6 GHz (Turbo Boost 3,75GHz)

Moederbord Asus Rampage II Gene (Intel X58 chipset)

Geheugen Kingston 6 GB DDR3 1600 MHz (KHX1600C8D3K3/6GX)

Optisch station LG GGC-H20N-L

Energiemeter Voltcraft Energy Monitor 3000

Besturingssysteem Windows 7 Home Premium (64 bit)

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.