Bij computervragen en -problemen richten veel gebruikers zich tot Google. Begrijpelijk, want internet staat bol van nuttige tips en tools. Maar er zijn ook heel veel waardeloze of zelfs misleidende tips te vinden over pc-onderhoud. We kijken kritisch naar tips van twijfelachtig allooi en helpen je op (de goede) weg met een aantal slimme gewoontes.

Tip 01: Registeropschoners

Het Windows-register is natuurlijk een essentiële datastructuur, die informatie bevat over je systeem, over hardwarecomponenten en geïnstalleerde toepassingen. Je kunt (voorzichtig) een kijkje nemen via Windows-toets+R, waarna je Regedit uitvoert.

Welke problemen je ook ondervindt, de kans is groot dat je op internet tips vindt die je aanraden een ‘registry cleaner’ te draaien. Registeropschoners zijn er inderdaad meer dan genoeg (zoek maar eens op Snapfiles maar eens naar Registry cleaner), maar je zult er zelden een concreet pc-probleem mee oplossen. Ook de bewering dat zo’n opschoonronde je systeem merkbaar sneller maakt slaat meestal nergens op. Windows leest namelijk alleen registerdelen in die het op dat moment nodig heeft. Die worden bovendien in het snelle geheugen geplaatst, zodat een afslanking van het register nauwelijks effect heeft. Daarbij bestaat de kans dat zo’n opschoner iets te rigoureus te werk gaat en ook nuttige registersleutels verwijdert.

Wil je echt zo’n tool toch gebruiken, zorg dan eerst voor een back-up van het systeem of het register. Eén van de betere tools is RegBak. Klik op Click here to view details en zet bij voorkeur ook een vinkje bij Others. Bevestig met OK, druk op New Backup, geef een doellocatie aan en klik op Start. Een back-up terugzetten is simpel: selecteren en Restore aanklikken. Via Options bepaal je zelf welke register-onderdelen je herstelt.

©PXimport

Tip 02: Usb formatteren

Als je een usb-schijf of -stick in gebruik wilt nemen, moet die natuurlijk geformatteerd zijn. Google lepelt je bestandsindelingen op als fat32, exfat en ntfs. Een verhaal van het bos en de bomen, dus. Veel hangt echter af van wat je met die stick of schijf wilt doen, waarbij je twee belangrijke factoren in het achterhoofd houdt: compatibiliteit - of portabiliteit, zo je wil - en bestandslimitering.

Ntfs lijkt op het eerste gezicht de beste indeling: ondersteuning van erg grote volumes, een ‘journaling systeem’ dat bestandscorruptie hoort tegen te gaan en ondersteuning van machtigingen. Dat zijn echter argumenten die voor een verwijderbaar usb-medium nu net van minder belang zijn: zo’n medium is zelden groter dan 2 TB, het journaling systeem zorgt voor overhead (extra schrijfoperaties) en gebruikersmachtigingen bemoeilijken een vlot gebruik van het medium op diverse apparaten.

Dan vinden we Fat32 beter geschikt voor verwijderbare usb-media. Er is echter één uitzondering: bestanden kunnen onder fat32 maximaal 4 GB groot zijn; voor grotere bestanden zoals video kies je beter voor ntfs. Houd er echter rekening mee dat macOS-systemen ntfs-schijven normaliter alleen kunnen lezen, niet beschrijven. Dat is standaard wél mogelijk met fat32.

Exfat is een alternatief voor wie met bestanden groter dan 4 GB wil werken, maar houd ook hier rekening met een beperkte portabiliteit: macOS-systemen versie 10.6.4 of ouder, sommige Linux-distributies en Xbox 360-apparaten kunnen hier standaard niet mee overweg.

©PXimport

Tip 03: Wisselbestand

©PXimport

Als Windows merkt dat er een tijdelijk tekort aan fysiek ram-geheugen is dan wordt normaliter het virtuele geheugen oftewel het wisselbestand aangesproken. Gezien dit bestand zich op de schijf bevindt is dat per definitie een veel trager dan het ram-geheugen. Op het internet lees je echter vaak de tip dat je bij voldoende geheugen (bijvoorbeeld minimaal 8 GB ram) het wisselbestand kunt verwijderen. Of je krijgt raadgevingen mee zoals “stel de grootte van het wisselbestand in op 1,5x de hoeveelheid ram-geheugen”.

Het is echter zo goed als onmogelijk algemeen advies over de optimale grootte van het wisselbestand te geven. Die hangt namelijk sterk samen met de hoeveelheid ram-geheugen nodig is voor applicaties die je regelmatig simultaan gebruikt. Verder is het zo dat Windows zelf heel goed (de grootte van) dit wisselbestand weet te regelen.

In veruit de meeste gevallen laat je het beheer dus rustig aan Windows over: druk op Windows-toets+R en voer sysdm.cpl uit. Open het tabblad Geavanceerd, druk op de bovenste knop Instellingen, ga nogmaals naar het tabblad Geavanceerd en klik op Wijzigen. Plaats een vinkje bij Wisselbestandsgrootte voor alle stations automatisch regelen.

Wil je grootte van dit wisselbestand toch absoluut zelf regelen, verwijder dan het vinkje, selecteer de beoogde schijf, vink Aangepaste grootte aan en vul de Begingrootte en de Maximale grootte in. Om de optimale waarden te kunnen bepalen moet je echter het geheugengebruik bestuderen, bijvoorbeeld met behulp van het gratis Process Explorer. We hebben echter niet de ruimte hier dieper op in te gaan.

Tip 04: Internetsnelheid

Internet schotelt je regelmatig “ultieme tips” voor waarmee je de snelheid van je internetverbinding merkbaar zou kunnen verhogen, Het gaat dan haast altijd om tips die je allerlei technische parameters laten aanpassen – parameters van het type die je te zien krijgt wanneer je als administrator naar de opdrachtprompt gaat en daar het commando netsh interface tcp show global uitvoert. Zeggen deze items je niet zoveel en heb je ook geen duidelijk idee over de mogelijke impact ervan, dan doe je er echter beter aan deze tips links te laten liggen. Immers, Windows stelt deze parameters doorgaans zelf al optimaal in.

Mocht je er toch aan willen sleutelen, dan kun je eventueel de semi-automatische tweaktool SG TCP Optimizer 4 inzetten. Start die als administrator op en stel het tabblad General settings in op Current. Verplaats de schuifknop vervolgens naar je maximaal beschikbare internetsnelheid - controleer dat eventueel. Druk vervolgens op Apply Changes, plaats een vinkje bij Backup, bevestig daarna met OK en herstart je pc.

Merk je na enkele dagen niet de verhoopte snelheidsverhoging op, dan kun je altijd nog terugkeren: ga naar File, kies Restore backup settings en verwijs naar het geback-upte bestand (met extensie spg) dat zich in de map van TCP Optimizer 4 bevindt.

©PXimport

Tip 05: Datashredding

Ben je van plan je harde schijf weg te geven of te verkopen, dan is het fijn om zeker te weten dat de ontvanger je oude data niet meer kan terughalen. Een simpele formattering is dan niet toereikend – ‘undelete’-tools als het gratis Recuva maken je dat snel genoeg duidelijk. Er zit dan weinig anders op dan je gegevens te ‘shredden’. Dat betekent zoveel als: met pseudo-willekeurige datapatronen overschrijven. Op het internet krijg je hierbij vaak het advies om dat met de Gutmann-methode te doen, waarbij je originele data maar liefst 35 keer worden overschreven – een uiterst arbeidsintensief en langdurig proces. Het is ook niet nodig, want op een moderne harde schijf liggen de databits zo dicht bij elkaar dat er ook van data die slechts één keer zijn overschreven, geen restmagnetisme meer terug te vinden is.

Degelijke tools om data op een harde schijf te shredden zijn DBAN voor complete partities, en Eraser voor individuele mappen en bestanden. Beide tools laten je uit diverse overschrijfmethodes kiezen, maar één keer overschrijven van je data is dus voldoende.

©PXimport

Tip 06: Slimme back-ups

Back-uppen blijft de beste garantie tegen gegevensverlies, maar de manier waarop je back-upt maakt wel verschil. Met de epidemie van ransomware in het achterhoofd is het namelijk erg belangrijk dat je back-upmedium na het back-uppen niet langer zomaar toegankelijk is. Idealiter koppel je het medium fysiek los van je pc, zoals een externe harde schijf. Is dat niet mogelijk of wenselijk, bijvoorbeeld bij een nas, zorg er dan voor dat de back-updata niet zonder meer bereikbaar zijn vanuit het account waarmee je bij Windows bent aangemeld. Immers, malware als ransomware opereert met dezelfde machtigingen als dat account.

Dat doe je door vanuit het configuratiescherm van je nas een speciaal gebruikersaccount met wachtwoord te creëren en uitsluitend aan dat account toegang te verlenen tot de back-upmap. Je moet er nu alleen nog voor zorgen dat je in je back-upsoftware de benodigde accountgegevens invult. Dat is bijvoorbeeld mogelijk in de uitstekende tool Veeam Agent for Microsoft Windows Free (registratie vereist – bij Company vul je eventueel iets willekeurigs in). Maar ook in dit geval valt het aan te bevelen dat je over minstens twee back-ups beschikt, die je op verschillende fysieke media bewaart. Idealiter is een van deze media nooit aangekoppeld op het moment dat het andere medium wel verbonden is.

©PXimport

Tip 07: Aparte datapartitie

Wanneer je de Windows-installatie zijn gang laat gaan, dan creëert die standaard één grote schijfpartitie voor zowel Windows zelf als voor de applicaties en je gegevensbestanden. Je doet er echter goed aan om deze laatste op een afzonderlijke datapartitie te zetten. Als ooit je Windows crasht, dan kun je de partitie waarop je het OS hebt geïnstalleerd in principe rustig herformatteren en Windows herinstalleren, zonder aan je gegevens (op de datapartitie) te raken. Een andere reden is dat het makkelijker is om je back-uptool volautomatische gegevensback-ups te laten maken: de stationsletter van je datapartitie invoeren is genoeg.

Beschik je inderdaad over een enkele partitie en wil je alsnog ruimte creëren voor een nieuwe datapartitie, druk dan op Windows-toets+R en voer diskmgmt.msc uit. De module voor Schijfbeheer opent zich. Hier klik je de partitie met de rechtermuisknop aan, waarna je Volume verkleinen kiest en aangeeft met hoeveel MB je die wilt verkleinen. Vervolgens creëer je vanuit het contextmenu van de Niet-toegewezen ruimte een afzonderlijke datapartitie via de optie Nieuw eenvoudig volume. In principe verloopt deze operatie zonder gegevensverlies, maar vooraf een complete systeemback-up maken lijkt ons toch wel aangewezen. Murphy, weet je wel.

©PXimport

Tip 08: Defragmenteren

Er is al heel wat (digitale) inkt gevloeid over de zin en onzin van schijfdefragmentaties. Dat is het proces waarbij dataclusters van eenzelfde bestand verplaatst worden zodat ze niet langer verspreid liggen over het schijfoppervlak, maar in samenhangende clusters worden bewaard. Zo’n proces vergt vanzelfsprekend heel wat schrijfoperaties, en dat is nu precies waar ssd’s niet op gemaakt zijn, wegens het relatief beperkte aantal schrijfcycli.

Je hoeft echter niet wakker te liggen van deze materie: Windows is namelijk wel zo slim om zelf voor een regelmatige defragmentatie te zorgen. Dat heb je snel genoeg gecheckt. Start de Verkenner, klik op Deze pc en klik een station met de rechtermuisknop aan. Kies Eigenschappen, ga naar het tabblad Extra en klik op Optimaliseren. Je kunt nu de instellingen van de aangesloten stations bekijken. Via Instellingen wijzigen / Gepland uitvoeren kun je een geschikte frequentie instellen (zoals Maandelijks). Je hoeft overigens niet bang te zijn dat Windows ook ssd’s gaat defragmenteren: op deze schijven beperkt het OS zich tot andere optimalisaties met behulp van het trim-commando.

©PXimport

Tip 09: Standaardaccount

Weliswaar is het handig om je altijd aan te melden met het administratoraccount – op die manier hoef je niet telkens het account-id van een administrator in te vullen wanneer je een Windows-instelling wilt wijzigen of software wilt installeren – maar veilig is het niet bepaald. Immers, zoals we al aangaven in tip 06, liften malware en hackers mee op de rug van het account waarmee jij bij Windows bent aangemeld. Is dat een administratoraccount, dan krijgt dat gespuis meteen ook veel meer armslag. Je doet er daarom verstandig aan ook voor jezelf – en zeker voor eventuele medegebruikers – een standaardaccount te creëren en je voor dagdagelijks gebruik daarmee aan te melden. Je creëert zo’n account via Instellingen / Accounts / Gezin en andere personen / Iemand anders aan deze pc toevoegen. Klik vervolgens het account aan en kies Accounttype wijzigen, waar je dan Standaardgebruiker selecteert.

©CIDimport

Tip 10: Regelmatige updates

Microsoft heeft het knap lastig gemaakt voor gebruikers die automatische systeemupdates willen blokkeren. Niet onbegrijpelijk, want een up-to-date systeem betekent automatisch ook een veiliger systeem. Maar naast Windows zelf zijn er natuurlijk nog applicaties en stuurprogramma’s die eveneens gebaat zijn bij regelmatige updates. Sommige toepassingen controleren weliswaar zelf op eventuele updates, maar het blijft een hele klus om dat voor alle programma’s en drivers te doen. Gelukkig is er hulp in de vorm van (gratis) tools als Snaildriver en SUMo.

Snaildriver zorgt voor automatische updates van de geïnstalleerde stuurprogramma’s. De tool bestaat in twee versies (2.1 en 1.03) en er valt wel wat voor te zeggen om voor de oudere versie te kiezen. Die is namelijk minder opdringerig dan de opvolger. De werking is eenvoudig: druk op de Scan-knop, laat het vinkje staan bij de drivers die je wilt laten updaten en druk op Update. We raden je wel aan eerst een systeemherstelpunt te maken. Druk op de Windows-toets, tik herstel in en kies Een herstelpunt maken, waarna je op het tabblad Systeembeveiliging de knop Maken indrukt.

SUMo speurt naar verouderde toepassingen die je op je systeem hebt staan. Bij het opstarten kies je Geïnstalleerde software automatisch detecteren en vervolgens Controleer op updates voor uw geïnstalleerde software. Even later krijg je alle gedetecteerde updates in een lijstje. In de gratis Lite-versie moet je die wel zelf nog ophalen en installeren; in de betaalde Pro-variant (vanaf 14.99 euro) kun je dat ook automatisch laten verlopen.

©CIDimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.