ID.nl logo
Met Music Assistant ben jij de baas over jouw muziekcollectie
© Dragoslav - stock.adobe.com
Huis

Met Music Assistant ben jij de baas over jouw muziekcollectie

Als je thuis muziek wilt beluisteren, ben je vaak gebonden aan één ecosysteem van afspeelapparatuur en muziekbronnen. Met Music Assistant breek je deze beperking open: het is een muziekbibliotheekmanager die je volledige controle geeft over welke muziek je waar wilt afspelen. Bovendien is het programma volledig geïntegreerd in het domoticasysteem Home Assistant.

In dit artikel gaan we aan de slag met muziekbibliotheek Music Assistant, zodat jij al je muziek op welk apparaat dan ook kunt beluisteren.

  • Installeer Music Assistant als add-on in Home Assistant
  • Voeg een netwerkshare toe
  • Voeg een afspeelprovider toe
  • Integreer Music Assistant eventueel in Home Assistant, zodat je geautomatiseerd muziek kunt afspelen

Ook interessant: Vergeet Spotify en stream je eigen muziek met Navidrome

Fabrikanten van muziek-ecosystemen zoals Sonos pakken ermee uit dat je er muziek op jouw manier mee kunt beluisteren. Maar in feite ligt de controle volledig bij hen. Sonos bepaalt welke muziekbronnen het nu en in de toekomst ondersteunt. Ook de muziekbronnen zelf, zoals de streamingdiensten, beslissen waar en hoe je hun muziek mag beluisteren. En als je dan besluit om van streamingdienst te veranderen, verlies je de afspeellijst die je zorgvuldig hebt samengesteld.

Dat moest anders kunnen, vond Marcel van der Veldt, en daarom begon hij vijf jaar geleden te werken aan Music Assistant. Het programma laat je niet alleen toe om muziek te beluisteren van populaire streamingproviders zoals Spotify en Tidal, maar ook muziekbestanden die je lokaal op je netwerk deelt. Al deze songs worden in één muziekbibliotheek samengebracht. Bovendien ondersteunt het een veelvoud aan protocollen zoals AirPlay, Cast en DLNA om de muziek van al die bronnen op diverse apparaten af te spelen.

1 Installeren in Home Assistant

Je kunt Music Assistant als een Docker-container op een Linux-server draaien, maar de aangewezen installatiemethode is als een add-on in het opensource-domoticasysteem Home Assistant. Zo kun je de luidsprekers voor audiomeldingen van Home Assistant gebruiken, waarbij muziek die Music Assistant op dat moment aan het afspelen is, automatisch wordt gepauzeerd en na de melding weer verder gaat. Let op: Music Assistant heeft zelf 2 GB RAM nodig, bovenop de geheugenvereisten van Home Assistant zelf.

In Home Assistant ga je naar Instellingen / Add-ons en klik je rechts onderaan op Add-on winkel. Klik daarna rechts bovenaan op het hamburgermenu en kies Repositories. Vul daar de url https://github.com/music-assistant/home-assistant-addon in en klik op Toevoegen. Daarna zie je dat de repository Music Assistant is toegevoegd en kun je op Sluiten klikken. Scrol daarna in de Add-on winkel helemaal naar beneden en klik op de add-on Music Assistant en daarna op Installeer. Nadat de installatie is voltooid, schakel je eventueel Weergeven in zijbalk in en klik je op Starten. Klik daarna op Open Web-UI of (als je dit hebt ingeschakeld) op Music Assistant in de zijbalk om de gebruikersinterface van de muziekbibliotheekmanager te openen.

Installeer Music Assistant als add-on in het domoticasysteem Home Assistant.

2 Diverse muziekproviders

Music Assistant ondersteunt meer dan tien verschillende muziekproviders. Daarbij horen streamingdiensten zoals Spotify, Apple Music, Deezer, SoundCloud en Tidal. Je kunt ook internetradio’s als muziekprovider toevoegen, of lokale muziekbronnen, zoals een server met Subsonic, Plex of Jellyfin. Music Assistant kan ook muziekbestanden op een lokale schijf of netwerkschijf toevoegen. Bekijk de documentatie over muziekproviders voor specifieke vereisten zoals een premiumaccount.

Als je lokale muziekbestanden wilt toevoegen, is het belangrijk dat ze correct getagd zijn, want Music Assistant gebruikt ID3-tags als ze er zijn, en haalt informatie over een song pas van een online metadataprovider als de tags ontbreken. Zie het kader ‘MusicBrainz Picard’ voor een programma dat je hiervoor kunt gebruiken. De tijd die je investeert in het correct taggen, verdien je zeker terug, doordat je dan in Music Assistant sneller de juiste muziek vindt.

Music Assistant verzamelt al je muziek uit verschillende bronnen in één bibliotheek.

3 Netwerkshare toevoegen

We illustreren dit door een netwerkshare van een NAS toe te voegen als muziekprovider. Music Assistant ondersteunt Windows-netwerkshares die het SMB/CIFS-protocol gebruiken, wat elke NAS ondersteunt. Klik rechts bovenaan op Add music provider, klik op Filesystem (remote share) en vul de nodige instellingen in: de server, naam van de share, gebruikersnaam en wachtwoord, en eventueel een subdirectory als je muziek daarin staat.

Het is aan te raden om de gebruiker schrijfrechten op de netwerkshare te geven, zodat Music Assistant er afspeellijsten op kan aanmaken of aanpassen. Als de gebruiker alleen leesrechten heeft, maak je afspeellijsten op de opslag van Music Assistant zelf. Klik tot slot op Save. Daarna zie je in de instellingen dat je muziekprovider is toegevoegd. Voor andere muziekproviders verloopt het proces op een gelijkaardige manier. Op de achtergrond begint Music Assistant nu ook alle muziek te importeren, die je vervolgens onderaan kunt bekijken in de onderdelen Artists, Albums en Tracks.

Geef Music Assistant toegang tot muziekbestanden op een netwerkshare.

MusicBrainz Picard MusicBrainz Picard (www.picard.musicbrainz.org) is een programma dat je muziek automatisch kan taggen, de muziekbestanden kan hernoemen en ze kan verplaatsen naar een mappenstructuur op de manier die jij zelf verkiest. Het maakt hiervoor gebruik van de online MusicBrainz-database (www.musicbrainz.org). Het programma is zowel voor Windows als Linux en macOS beschikbaar. Je voegt simpelweg de map met al je muziek toe, en nadat alle bestanden geïmporteerd zijn, selecteer je ze allemaal en klik je op Lookup. Picard begint met het herkennen van de songs en past automatisch hun ID3-tags aan. In de opties kun je ook aangeven dat het programma de bestandsnamen mag aanpassen en bestanden mag verplaatsen naar mappen per album. Je kunt ook handmatig tags toevoegen wanneer Picard ze niet automatisch instelt. Wanneer het programma klaar is, selecteer je alle bestanden en klik je bovenaan op Save om de wijzigingen naar de bestanden weg te schrijven.

4 Afspeelproviders

Nu Music Assistant toegang heeft tot je muziek, moet je de nummers nog ergens op kunnen afspelen. Daarvoor moet je nog een of meerdere afspeelproviders toevoegen. Ook hier biedt Music Assistant heel wat mogelijkheden. Daartoe behoren AirPlay-apparaten zoals de Homepod of andere slimme luidsprekers, uPnP/DLNA-luidsprekers, apparaten van Sonos, Google Cast-apparaten zoals de Google Nest-luidsprekers, Squeezebox-spelers zoals die van Logitech of doe-het-zelfapparaten met Squeezelite. Ook Snapcast wordt ondersteund: je installeert daarvoor de client op een Raspberry Pi of Android-telefoon om media af te spelen.

Het is belangrijk om te weten dat niet alle afspeelproviders dezelfde mogelijkheden bieden. Zo is gesynchroniseerd afspelen van muziek op meerdere apparaten niet met elke provider mogelijk, net zomin als crossfading. Met DLNA-apparaten moet je ook een beetje geluk hebben: er bestaan zo veel implementaties van deze standaard, dat er vaak workarounds nodig zijn. Sommige apparaten ondersteunen bovendien meerdere protocollen. Zo implementeren Sonos-apparaten DLNA, maar ze voegen daar hun eigen uitbreidingen aan toe voor functionaliteit als crossfading. Zo’n apparaat kun je dan beter als Sonos-apparaat toevoegen en niet als DLNA-apparaat. Specifieke informatie vind je in de documentatie over afspeelproviders.

5 Squeezelite-esp32-speler toevoegen

Om een afspeelapparaat aan je netwerk toe te voegen, klik je op Add player provider, kies je het type en vul je de nodige gegevens in. Daarna zou Music Assistant alle apparaten van dit type automatisch moeten herkennen. Wij hebben dit uitgeprobeerd met een Raspiaudio ESP Muse Luxe waarop we Squeezelite-esp32 installeerden met de webinstaller in Chrome.

Na de installatie van de firmware op de ESP Muse Luxe en de verbinding met het wifi-netwerk voegden we in Music Assistant de afspeelprovider Slimproto toe, die het protocol van Squeezebox implementeert. Daarna werd het apparaat automatisch als een Squeezelite-speler herkend. Je kunt het apparaat nu onderaan naast de afspeelknoppen selecteren. Je krijgt dan in een zijbalk aan de rechterkant alle herkende spelers te zien met hun status en je kunt er het volume instellen. Kies dan een track, album, artiest of afspeellijst om het nummer op het geselecteerde apparaat af te spelen.

Je kunt net zo veel muziekproviders en afspeelproviders toevoegen als je wilt.

6 Synchroon afspelen

Als je meerdere afspeelapparaten bezit die synchronisatie ondersteunen, kun je eenvoudig dezelfde muziekstream op al die apparaten tegelijk afspelen. Dat kan bijvoorbeeld met AirPlay, Google Cast, Sonos, Slimproto of Snapcast. Wij probeerden de laatste uit met een Snapclient op meerdere afspeelapparaten. Dat kan bijvoorbeeld op een Raspberry Pi, maar ook met de Android-app van Snapcast op je telefoon of tablet. Voeg daarna in Music Assistant de afspeelprovider voor Snapcast toe om de ingebouwde Snapcast-server op te starten.

Als je nu onderaan op de naam van een afspeelapparaat klikt, krijg je in de zijbalk meerdere apparaten te zien waarop je muziek kunt afspelen. Zie je het icoontje van twee schakels van een ketting naast een apparaat, dan betekent dat dat je het apparaat met een ander apparaat kunt synchroniseren zodat ze hetzelfde afspelen. Dat kan alleen tussen apparaten van hetzelfde type, bijvoorbeeld twee Sonos-apparaten of twee Snapcast-spelers. Daarna verschijnen ze samen in de zijbalk.

Nadat we de Nokia T10 en ESP Muse Luxe aan elkaar hebben gekoppeld, spelen ze de muziek gesynchroniseerd af.

7 Integratie in Home Assistant

Tot nu toe gebruikten we Music Assistant als een op zichzelf staande oplossing, ook al installeerden we het als een add-on in Home Assistant. Maar de muziekbibliotheekmanager kunnen we ook nauwer met Home Assistant integreren. Daarmee komen alle afspeelapparaten in Home Assistant beschikbaar als mediaspelers en zijn aan te sturen via een dashboard of automatisering. Je kunt ook vanuit Home Assistant aankondigingen laten uitspreken op de afspeelapparaten. Andersom zijn ook mediaspelerentiteiten uit Home Assistant zichtbaar in Music Assistant, wat nuttig is als ze niet rechtstreeks door Music Assistant worden ondersteund.

De integratie met Home Assistant installeer je via de Home Assistant Community Store (HACS), waarvoor je overigens een GitHub-account nodig hebt. Als je HACS nog niet hebt geïnstalleerd, dien je een add-on voor ssh te installeren, daarin het volgende downloadscript uit te voeren:

wget -O - https://get.hacs.xyz | bash -

en Home Assistant te herstarten. Ga vervolgens naar Instellingen / Apparaten & diensten, klik rechts onderaan op Integratie toevoegen en kies HACS. Vink alles aan en klik op Verzenden. Daarna moet je HACS toegang geven tot je GitHub-account. De volledige instructies vind je in de documentatie van HACS.

Installeer eerst HACS, om daarna Music Assistant in Home Assistant te kunnen integreren.

8 Integratie installeren

Om de integratie met Music Assistant te installeren, klik je links op HACS. Via het zoekveld bovenaan zoek je naar de repository Music Assistant. Klik erop en klik rechts onderaan op Download. Bevestig dat je de integratie wilt downloaden en herstart daarna Home Assistant. Na de herstart heeft Home Assistant al automatisch Music Assistant ontdekt. Klik dan in Instellingen / Integraties bij de ontdekte integratie op Configureren.

De integratie toont je de url van de ontdekte Music Assistant en vraagt je om deze toe te voegen. Als je Music Assistant met de spraakbesturing van Home Assistant wilt gebruiken, kies dan bij Gespreksagent voor Home Assistant (of een andere al geconfigureerde spraakassistent). Vink ook Expose players to Assist aan. Klik tot slot op Verzenden. In de laatste stap krijg je te zien welke afspeelapparaten de integratie heeft gevonden en kun je ze indien gewenst aan een ruimte toekennen. Na een klik op Voltooien worden deze apparaten toegevoegd aan Home Assistant.

Zowel Music Assistant als de geconfigureerde afspeelapparaten zijn vanuit Home Assistant aan te sturen.

9 Mediaspeler

Elk afspeelapparaat dat bekend is bij Music Assistant, heeft nu een bijbehorende mediaspeler als entiteit. Je vindt ze bij Instellingen / Apparaten & diensten / Entiteiten. Een apparaat met de naam ESP Muse Luxe heeft bijvoorbeeld de entiteits-ID media_player.esp_muse_luxe. Klik je op het apparaat, dan op de drie puntjes en dan op Apparaatinformatie, dan kun je met een klik op Toevoegen aan dashboard een widget voor de mediaspeler aan je dashboard toevoegen.

In het dashboard kun je nu elk afspeelapparaat besturen: afspelen, pauzeren, terug en vooruit in de afspeellijst, en het apparaat uitschakelen. Met een klik op de drie puntjes bovenaan open je meer mogelijkheden, zoals het volume aanpassen, shuffle, de herhaalmodus, of bladeren door de media van Music Assistant om muziek te kiezen. Voor dat laatste is de interface van Music Assistant handiger, maar de basisfunctionaliteit werkt ook rechtstreeks in Home Assistant.

De afspeelapparaten van Music Assistant zijn in Home Assistant als mediaspelers aan te sturen.

10 Aankondigingen afspelen

Music Assistant heeft ook een service gedefinieerd om aankondigingen op afspeelapparaten te laten horen. Om dat uit te proberen, open je in Home Assistant Ontwikkelhulpmiddelen / Services en kies je als service Music Assistant: Play Announcement. Kies vervolgens een of meerdere doelen om je aankondiging op af te spelen. Dat kan een apparaat uit Music Assistant zijn, maar ook een ruimte, als je aan de apparaten een ruimte hebt toegekend toen je de integratie in Home Assistant toevoegde (of later).

Daarna voer je de url in waarop het notificatiegeluid beschikbaar is. Dat kan een url op internet zijn, maar ook een van een webserver op je lokale netwerk of van Home Assistant zelf. Nadat je hier de url van bijvoorbeeld een mp3-bestand hebt ingevuld, klik je rechts onderaan op Service aanroepen. Je merkt dan dat de muziek op het apparaat wordt gepauzeerd, dat na een korte stilte het notificatiegeluid afspeelt, om daarna weer verder te gaan met de muziek. Je kunt er bij de service nog voor kiezen dat er vóór het notificatiegeluid een geluidje voor een vooraankondiging wordt afgespeeld, en het volume van de aankondiging kun je ook aanpassen. Wil je de YAML-code om de service in je eigen automatiseringen aan te roepen, klik dan op Ga naar YAML-modus.

Speel een aankondiging af op een van je afspeelapparaten.

11 Spraakberichten

Op een gelijkaardige manier kun je spraakberichten op de afspeelapparaten van Music Assistant laten horen. Dat gebeurt met de service Text-to-speech (TTS): Spreek. Kies eerst de entiteit voor een TTS-provider, bijvoorbeeld Google. Kies daarna de entiteit van de mediaspeler om het bericht op af te spelen en typ vervolgens je bericht in. Afhankelijk van de TTS-provider kan dat in het Engels of een andere taal. Vink in het laatste geval Taal aan en specificeer de taalcode van je taal.

Als je nu de service aanroept, stuurt Home Assistant de tekst naar de TTS-provider en laat de gegenereerde audio van het spraakbericht op je afspeelapparaat horen. Music Assistant pauzeert dan de muziek die momenteel aan het afspelen is, laat standaard een vooraankondigingsgeluidje horen, en daarna het spraakbericht. Vervolgens speelt de muziek weer verder. Overigens slaat Home Assistant bij deze service standaard het spraakbericht op. Zo hoeft dezelfde tekst de volgende keren niet opnieuw naar de TTS-provider te worden verstuurd. Ook hier kun je weer naar de YAML-modus gaan om de code te bekijken waarmee je de service in je eigen automatiseringen kunt aanroepen.

Je kunt spraakberichten via Music Assistant laten horen.

12 Automatiseer je muziek

Door de integratie van Music Assistant in Home Assistant kun je allerlei zaken automatiseren die met je muziek te maken hebben. Je kunt het zo gek niet bedenken of het is mogelijk. Wil je bijvoorbeeld een willekeurig nummer van AC/DC afspelen als je thuiskomt? Roep dan, wanneer een device tracker detecteert dat je thuiskomt, de service mass.search op met de artiestennaam en daarna de service mass.play_media waaraan je een willekeurig media-ID uit de resultaten doorgeeft.

De documentatie van Music Assistant geeft je uitgebreide informatie over de mogelijkheden, met talloze voorbeelden om je te inspireren. De ontwikkeling verloopt bovendien snel, en volgt ook de ontwikkelingen van Home Assistant op de voet. Zo is er ook al een mogelijkheid toegevoegd om Music Assistant via de OpenAI-integratie van Home Assistant via spraak te besturen. Vraag dan Play Nirvana in the kitchen en Music Assistant start de afspeellijst van Nirvana op je afspeelapparaat in de keuken.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
De koning van het gamen: AMD Ryzen 7 9800X3D onder de loep
Huis

De koning van het gamen: AMD Ryzen 7 9800X3D onder de loep

AMD’s nieuwste processor in de Ryzen 9000-serie is de Ryzen 7 9800X3D. Enkele maanden na de ietwat teleurstellende eerste modellen uit die reeks, brengt AMD een cpu die zich specifiek op gamers richt en slechts een bescheiden prestatiewinst van zo’n acht procent belooft. Maar toen we deze nieuwe processor daadwerkelijk aan het gamen zetten, bleek hij verrassend veel meer te bieden dan vooraf werd beweerd.

In dit artikel reviewen we AMD's nieuwste processor: Ryzen 7 9800X3D:

  • Fantastische game-prestaties op Full HD en hogere resoluties
  • Niet geschikt voor allround gebruik door beperkt aantal cores en threads
  • Hoog energieverbruik

Interessant om te lezen: Met deze voorbeeldconfiguraties bouw ook jij je eigen desktop-pc

De AMD Ryzen 7 9800X3D hoort bij de eerder uitgebrachte 9000-serie. De term X3D is de cruciale toevoeging in de productnaam en betekent dat de processor letterlijk een stapel extra 3D V-Cache krijgt: in totaal 96 MB L3-cache in plaats van de gebruikelijke 32 MB. Doordat er meer data in de cpu kan blijven hangen in plaats van steeds het werkgeheugen aan te moeten spreken, valt een flinke vertraging weg – zelfs al meet je die normaliter in nanoseconden.

AMD ontdekte een paar jaar geleden al bij de Ryzen 7 5800X3D dat deze vorm van cache vooral in games enorme winst oplevert. Games hebben immers voortdurend razendsnel nieuwe en onvoorspelbare berekeningen nodig. Voor voorspelbare, zwaardere klussen zoals het renderen van video’s heeft de extra cache nauwelijks invloed.

Zo’n stapel-cache maakt de processor wel duurder dan een vergelijkbaar model zonder 3D V-Cache. Maar omdat gamen voor veel mensen een belangrijke reden is om in een krachtige en relatief prijzige pc te investeren, is het geen verrassing dat er na de Ryzen 7 5800X3D ook een 7800X3D verscheen. Deze 9800X3D bouwt voort op datzelfde ‘gestapelde’ cache-concept, maar draait op AMD’s nieuwste Granite Ridge 4nm-processors.

AM5-platform

De Ryzen 7 9800X3D maakt net als de rest van de 9000-serie gebruik van dezelfde AM5-socket als de 7000-serie. Hierdoor is een gloednieuw, veelal prijzig moederbord overbodig, maar kun je kiezen uit een ruim bestaand aanbod van AM5-moederborden met diverse chipsets (momenteel: B650, B650E, X670, X670E, X870 en X870E). Dit betreffen allemaal modellen die werken met DDR5-geheugen.

De Ryzen 7 9800X3D gebruikt dezelfde AM5-socket als de 7000-serie.

Bescheiden specificaties

Los van de X3D-toevoeging verschilt de Ryzen 7 9800X3D in de basis niet extreem veel van de Ryzen 7 9700X. We hebben het nog altijd over een relatief bescheiden totaal van 8 cores en 16 threads, al is de kloksnelheid iets verhoogd naar 4,7 GHz (basis) en 5,2 GHz (boost). Voor een processor die 540 euro zou moeten kosten, maar in de praktijk duurder is, zijn dat niet bepaald veel cores. Zo biedt Intel met de Core Ultra 7 265K bijvoorbeeld 20 cores en 20 threads voor zo’n 430 euro.

In niet-gamegerelateerde testen valt dat beperkte aantal cores en threads ook duidelijk op. In de benchmark Cinebench R23, die een scène rendert en hiermee alle cores benut, behaalt de 9800X3D 23.498 punten. Dat is een verbetering ten opzichte van de 7800X3D (18.450 punten), maar nog altijd ver verwijderd van de 36.251 punten van de goedkopere Intel Core Ultra 7 265K.

Die verhouding zien we terug in vrijwel alle benchmarks en taken die zich niet op gamen richten. Deze nieuwe Ryzen is dus niet bedoeld als allround krachtpatser. Al is het beslist een capabele processor die prima presteert bij incidenteel zwaar werk, het moet niet je voornaamste doel zijn. Ben je vooral met zwaar (grafisch) werk bezig, dan kun je beter kiezen voor een cpu met meer cores en threads. Overigens heeft AMD inmiddels wel X3D-processors met 12 en 16 cores aangekondigd: de AMD Ryzen 9 9900X3D en AMD Ryzen 9 9950X3D.

De Ryzen 7 9800X3D bevat één CCD (Core Chiplet Die) met 8 cores.

Prestaties op Full HD

In games is het beeld compleet anders. Uit een test met 40 titels blijkt dat de Intel Core Ultra 7 265K maar in één game ietsje sneller is (3 procent), in één game gelijk presteert, en in de overige 38 door de 9800X3D wordt verslagen. In 11 games is het verschil 2 tot 10 procent, wat je in de praktijk niet altijd merkt. Maar in maar liefst 27 van de 40 games is de voorsprong meer dan 10 procent.

In veel games is de Ryzen 7 9800X3D zelfs zoveel sneller dat de Intel Core Ultra 7 265K voelt als een processor uit een ver verleden. In competitieve titels zoals Counter-Strike 2, waar elk frame telt, is de 9800X3D bijvoorbeeld 44 procent sneller. Flight Simulator, dat zwaar leunt op je cpu, draait 27 procent sneller en loopt duidelijk soepeler. Ten opzichte van de eerdere Ryzen 7 7800X3D zien we gemiddeld een winst van 11,3 procent. Dat is niet genoeg om die voorganger direct met pensioen te sturen, maar wel een mooie stap vooruit – zelfs meer dan de 8 procent die AMD zelf claimt.

Prestaties op hogere resoluties

Het is gebruikelijk om bij cpu-tests de resolutie laag te houden, zodat de processor de beperkende factor is in plaats van de videokaart. Toch zijn de resultaten op hogere resoluties minstens zo interessant. Naarmate we de resolutie opschroeven, wordt het verschil weliswaar kleiner, maar het feit dat op 1440p in 22 van de 40 games nog steeds 10 procent of meer verschil zit tussen de Ryzen 7 9800X3D en de Intel Core Ultra 7 265K, toont aan dat het ook daar flink merkbaar is. Een gemiddeld verschil van 18 procent is echt uitzonderlijk.

Op 4K-resolutie blijven er nog 13 van de 40 games over met een verschil van 10 procent of meer. Omdat 4K-gamen meestal met upscaling (DLSS of FSR) gebeurt, is het verschil tussen de twee cpu’s in de praktijk waarschijnlijk groter dan de gemeten 7,3 procent.

Relatief hoog energieverbruik

Om de extra prestaties ten opzichte van de vorige generatie te behalen, heeft AMD het stroomverbruik van de Ryzen 7 9800X3D flink verhoogd. Waar de Ryzen 7 7800X3D in games rond de 66 watt zat, loopt de 9800X3D op tot zo’n 100 watt. Hecht je veel waarde aan efficiëntie, dan blijft de 7800X3D daarom technisch gezien de zuinigste gameprocessor. Dat is inmiddels wel een loze titel, omdat AMD ‘m niet meer produceert (al kun je hem misschien nog wel ergens in een winkel vinden).

Een ander nadeel van AMD is nog steeds het hoge energieverbruik in rust. In onze testopstelling met een Ryzen 7 9800X3D op een AM5-moederbord meten we rond de 65 watt in licht gebruik, terwijl een vergelijkbaar Core Ultra 7 265K-systeem volstaat met zo’n 43 watt.

Conclusie

De AMD Ryzen 7 9800X3D wordt hier en daar opgehemeld als dé ultieme processor, maar laten we eerlijk zijn: dat is hij niet. Hij is voor veel taken een prima verbetering ten opzichte van zijn voorganger, maar de goedkopere Intel-processor is vaak sneller. Ook AMD’s goedkopere Ryzen 9 9900X is dankzij 12 cores in veel taken sneller.

Het hogere energieverbruik van de 9800X3D is bovendien een nadeel: de betere prestaties gaan gepaard met meer stroomverbruik, zowel onder belasting als bij lichte taken.

Maar als je vooral geïnteresseerd bent in gamen met je pc, dan is de Ryzen 7 9800X3D zonder discussie dé beste processor van dit moment. In games maakt hij gehakt van de Intel Core Ultra 7 265K en is de stap vooruit ten opzichte van de voorganger groter dan we hadden durven hopen en groter dan AMD zelf claimt.

Voor goedkope game-pc’s is hij te duur, maar in het hogere segment is er weinig concurrentie. Vooropgesteld dat je hem kunt vinden, want door de populariteit is de beschikbaarheid momenteel beperkt. 

Specificaties

Pluspunten

  • De ultieme game-cpu

  • Veel sneller in games dan Intel Core Ultra 7 265K

  • Prima stap vooruit

  • Breed aanbod moederborden

Minpunten

  • Algemene prestaties voor dit geld matig

  • Hoog rustverbruik

  • Matige beschikbaarheid

Cores en threads

8 cores, 16 threads

Basis- en boostsnelheid

4,7 GHz / 5,2 GHz

TDP

120 watt (in de praktijk tot ca. 150 watt)

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 compacte elektrische barbecues voor in de tuin
© Milan Gucic milangucic@gmail.com
Huis

Waar voor je geld: 5 compacte elektrische barbecues voor in de tuin

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Als de zon weer een aantal dagen schijnt, is het moment aangebroken om de barbecue tevoorschijn te halen. Ben je op zoek naar een nieuwe? Wellicht is een elektrische dan iets voor je? Geen last meer van rook, gecontroleerder bakken en beter voor het milieu!

Een elektrische barbecue biedt best wat voordelen ten opzichte van een gewone barbecue. Je hebt bijvoorbeeld geen gedoe met houtskool, een lange opwarmtijd of problemen met wind(richtingen). Je plugt ‘m gewoon in en hij is snel warm, ideaal ook voor spontaan barbecueën. Een ander voordeel is dat de temperatuur nauwkeuriger te regelen is, zodat je eten beter kan worden klaargemaakt en je niet snel bang hoeft te zijn dat de boel verbrandt.

Weber Q 1400

De Weber Q 1400 is een elektrische tafelbarbecue met een robuuste uitstraling en een gietijzeren rooster. Hij warmt snel op en houdt de warmte goed vast, waardoor je eten gelijkmatig gaart en lekker sappig blijft. Met een grilloppervlak van 43 bij 32 cm is er ruimte genoeg om voor 4 tot 6 personen tegelijk te grillen. Schoonmaken gaat makkelijk dankzij de handige vetopvangbak. Het snoer van 1,8 meter geeft wat speelruimte voor gebruik in de tuin of op het balkon. Deze Weber Q 1400 heeft een traploos instelbare temperatuurregeling en de maximale temperatuur ligt rond de 260–290°C.

WMF Lono Master Grill

De WMF Lono Master Grill is een elektrische tafelgrill met twee aparte grillplaten, elk met hun eigen temperatuurregeling. Handig wanneer je bijvoorbeeld vlees en groenten tegelijk wilt klaarmaken, zonder dat de smaken door elkaar lopen. Het grilloppervlak is 50 bij 28 cm, ruim genoeg voor een gezellig etentje met een klein gezelschap. De platen hebben een antiaanbaklaag, waardoor schoonmaken een fluitje van een cent is. De grill ziet er modern uit, met een roestvrijstalen afwerking die stevig en duurzaam aanvoelt. De WMF Lono Master Grill beschikt over vijf temperatuurstanden, waarmee je de warmte per grillplaat kunt instellen.

Outdoorchef CITY Electro 420

De Outdoorchef CITY Electro 420 is een ronde, elektrische barbecue met een stevige driepoot. Hij heeft een grillrooster van bijna 40 cm doorsnee, waardoor je prima kunt koken voor 2 tot 4 personen. De temperatuur kun je instellen in zeven standen, wat fijn is als je nauwkeuriger wilt grillen. Het apparaat heeft een vetopvangschaal die het schoonmaken makkelijker maakt. Hij is niet al te groot en neemt dus weinig plek in, wat ideaal is als je een kleiner terras of balkon hebt. Bovendien voelt de barbecue degelijk aan en kan hij tegen een stootje. De Outdoorchef CITY Electro 420 heeft zeven temperatuurstanden, met een maximale temperatuur tot 300°C.

Gardalux elektrische barbecue 

Deze elektrische barbecue van Gardalux is een eenvoudig model met een grilloppervlak van 37 bij 21 cm. Hij is vooral geschikt voor wie af en toe wil grillen en geen groot apparaat nodig heeft. Met 2000 watt vermogen is hij snel op temperatuur en de vetopvangbak maakt het schoonmaken wat makkelijker. Het is geen uitgesproken luxe model, maar voor deze prijs is het een prima instapmodel voor eenvoudige barbecue-avondjes.

Cadac E-BRAAI

De Cadac E-BRAAI is een moderne, elektrische barbecue met een keramisch gecoat rooster van 38 cm doorsnee. Hij is uitgerust met een digitaal display en kan automatisch de temperatuur regelen tussen 70 en 270 graden. Dat is handig voor wie precies wil weten hoe warm de barbecue is en niet graag gokt. Hij is in ongeveer 4 minuten op temperatuur, zodat je snel kunt beginnen met grillen. Ook het schoonmaken gaat makkelijk door de keramische laag. De Cadac E-BRAAI heeft een digitale temperatuurregeling waarmee je de temperatuur kunt instellen tussen 70°C en 270°C.