ID.nl logo
Met Music Assistant ben jij de baas over jouw muziekcollectie
© Dragoslav - stock.adobe.com
Huis

Met Music Assistant ben jij de baas over jouw muziekcollectie

Als je thuis muziek wilt beluisteren, ben je vaak gebonden aan één ecosysteem van afspeelapparatuur en muziekbronnen. Met Music Assistant breek je deze beperking open: het is een muziekbibliotheekmanager die je volledige controle geeft over welke muziek je waar wilt afspelen. Bovendien is het programma volledig geïntegreerd in het domoticasysteem Home Assistant.

In dit artikel gaan we aan de slag met muziekbibliotheek Music Assistant, zodat jij al je muziek op welk apparaat dan ook kunt beluisteren.

  • Installeer Music Assistant als add-on in Home Assistant
  • Voeg een netwerkshare toe
  • Voeg een afspeelprovider toe
  • Integreer Music Assistant eventueel in Home Assistant, zodat je geautomatiseerd muziek kunt afspelen

Ook interessant: Vergeet Spotify en stream je eigen muziek met Navidrome

Fabrikanten van muziek-ecosystemen zoals Sonos pakken ermee uit dat je er muziek op jouw manier mee kunt beluisteren. Maar in feite ligt de controle volledig bij hen. Sonos bepaalt welke muziekbronnen het nu en in de toekomst ondersteunt. Ook de muziekbronnen zelf, zoals de streamingdiensten, beslissen waar en hoe je hun muziek mag beluisteren. En als je dan besluit om van streamingdienst te veranderen, verlies je de afspeellijst die je zorgvuldig hebt samengesteld.

Dat moest anders kunnen, vond Marcel van der Veldt, en daarom begon hij vijf jaar geleden te werken aan Music Assistant. Het programma laat je niet alleen toe om muziek te beluisteren van populaire streamingproviders zoals Spotify en Tidal, maar ook muziekbestanden die je lokaal op je netwerk deelt. Al deze songs worden in één muziekbibliotheek samengebracht. Bovendien ondersteunt het een veelvoud aan protocollen zoals AirPlay, Cast en DLNA om de muziek van al die bronnen op diverse apparaten af te spelen.

1 Installeren in Home Assistant

Je kunt Music Assistant als een Docker-container op een Linux-server draaien, maar de aangewezen installatiemethode is als een add-on in het opensource-domoticasysteem Home Assistant. Zo kun je de luidsprekers voor audiomeldingen van Home Assistant gebruiken, waarbij muziek die Music Assistant op dat moment aan het afspelen is, automatisch wordt gepauzeerd en na de melding weer verder gaat. Let op: Music Assistant heeft zelf 2 GB RAM nodig, bovenop de geheugenvereisten van Home Assistant zelf.

In Home Assistant ga je naar Instellingen / Add-ons en klik je rechts onderaan op Add-on winkel. Klik daarna rechts bovenaan op het hamburgermenu en kies Repositories. Vul daar de url https://github.com/music-assistant/home-assistant-addon in en klik op Toevoegen. Daarna zie je dat de repository Music Assistant is toegevoegd en kun je op Sluiten klikken. Scrol daarna in de Add-on winkel helemaal naar beneden en klik op de add-on Music Assistant en daarna op Installeer. Nadat de installatie is voltooid, schakel je eventueel Weergeven in zijbalk in en klik je op Starten. Klik daarna op Open Web-UI of (als je dit hebt ingeschakeld) op Music Assistant in de zijbalk om de gebruikersinterface van de muziekbibliotheekmanager te openen.

Installeer Music Assistant als add-on in het domoticasysteem Home Assistant.

2 Diverse muziekproviders

Music Assistant ondersteunt meer dan tien verschillende muziekproviders. Daarbij horen streamingdiensten zoals Spotify, Apple Music, Deezer, SoundCloud en Tidal. Je kunt ook internetradio’s als muziekprovider toevoegen, of lokale muziekbronnen, zoals een server met Subsonic, Plex of Jellyfin. Music Assistant kan ook muziekbestanden op een lokale schijf of netwerkschijf toevoegen. Bekijk de documentatie over muziekproviders voor specifieke vereisten zoals een premiumaccount.

Als je lokale muziekbestanden wilt toevoegen, is het belangrijk dat ze correct getagd zijn, want Music Assistant gebruikt ID3-tags als ze er zijn, en haalt informatie over een song pas van een online metadataprovider als de tags ontbreken. Zie het kader ‘MusicBrainz Picard’ voor een programma dat je hiervoor kunt gebruiken. De tijd die je investeert in het correct taggen, verdien je zeker terug, doordat je dan in Music Assistant sneller de juiste muziek vindt.

Music Assistant verzamelt al je muziek uit verschillende bronnen in één bibliotheek.

3 Netwerkshare toevoegen

We illustreren dit door een netwerkshare van een NAS toe te voegen als muziekprovider. Music Assistant ondersteunt Windows-netwerkshares die het SMB/CIFS-protocol gebruiken, wat elke NAS ondersteunt. Klik rechts bovenaan op Add music provider, klik op Filesystem (remote share) en vul de nodige instellingen in: de server, naam van de share, gebruikersnaam en wachtwoord, en eventueel een subdirectory als je muziek daarin staat.

Het is aan te raden om de gebruiker schrijfrechten op de netwerkshare te geven, zodat Music Assistant er afspeellijsten op kan aanmaken of aanpassen. Als de gebruiker alleen leesrechten heeft, maak je afspeellijsten op de opslag van Music Assistant zelf. Klik tot slot op Save. Daarna zie je in de instellingen dat je muziekprovider is toegevoegd. Voor andere muziekproviders verloopt het proces op een gelijkaardige manier. Op de achtergrond begint Music Assistant nu ook alle muziek te importeren, die je vervolgens onderaan kunt bekijken in de onderdelen Artists, Albums en Tracks.

Geef Music Assistant toegang tot muziekbestanden op een netwerkshare.

MusicBrainz Picard MusicBrainz Picard (www.picard.musicbrainz.org) is een programma dat je muziek automatisch kan taggen, de muziekbestanden kan hernoemen en ze kan verplaatsen naar een mappenstructuur op de manier die jij zelf verkiest. Het maakt hiervoor gebruik van de online MusicBrainz-database (www.musicbrainz.org). Het programma is zowel voor Windows als Linux en macOS beschikbaar. Je voegt simpelweg de map met al je muziek toe, en nadat alle bestanden geïmporteerd zijn, selecteer je ze allemaal en klik je op Lookup. Picard begint met het herkennen van de songs en past automatisch hun ID3-tags aan. In de opties kun je ook aangeven dat het programma de bestandsnamen mag aanpassen en bestanden mag verplaatsen naar mappen per album. Je kunt ook handmatig tags toevoegen wanneer Picard ze niet automatisch instelt. Wanneer het programma klaar is, selecteer je alle bestanden en klik je bovenaan op Save om de wijzigingen naar de bestanden weg te schrijven.

4 Afspeelproviders

Nu Music Assistant toegang heeft tot je muziek, moet je de nummers nog ergens op kunnen afspelen. Daarvoor moet je nog een of meerdere afspeelproviders toevoegen. Ook hier biedt Music Assistant heel wat mogelijkheden. Daartoe behoren AirPlay-apparaten zoals de Homepod of andere slimme luidsprekers, uPnP/DLNA-luidsprekers, apparaten van Sonos, Google Cast-apparaten zoals de Google Nest-luidsprekers, Squeezebox-spelers zoals die van Logitech of doe-het-zelfapparaten met Squeezelite. Ook Snapcast wordt ondersteund: je installeert daarvoor de client op een Raspberry Pi of Android-telefoon om media af te spelen.

Het is belangrijk om te weten dat niet alle afspeelproviders dezelfde mogelijkheden bieden. Zo is gesynchroniseerd afspelen van muziek op meerdere apparaten niet met elke provider mogelijk, net zomin als crossfading. Met DLNA-apparaten moet je ook een beetje geluk hebben: er bestaan zo veel implementaties van deze standaard, dat er vaak workarounds nodig zijn. Sommige apparaten ondersteunen bovendien meerdere protocollen. Zo implementeren Sonos-apparaten DLNA, maar ze voegen daar hun eigen uitbreidingen aan toe voor functionaliteit als crossfading. Zo’n apparaat kun je dan beter als Sonos-apparaat toevoegen en niet als DLNA-apparaat. Specifieke informatie vind je in de documentatie over afspeelproviders.

5 Squeezelite-esp32-speler toevoegen

Om een afspeelapparaat aan je netwerk toe te voegen, klik je op Add player provider, kies je het type en vul je de nodige gegevens in. Daarna zou Music Assistant alle apparaten van dit type automatisch moeten herkennen. Wij hebben dit uitgeprobeerd met een Raspiaudio ESP Muse Luxe waarop we Squeezelite-esp32 installeerden met de webinstaller in Chrome.

Na de installatie van de firmware op de ESP Muse Luxe en de verbinding met het wifi-netwerk voegden we in Music Assistant de afspeelprovider Slimproto toe, die het protocol van Squeezebox implementeert. Daarna werd het apparaat automatisch als een Squeezelite-speler herkend. Je kunt het apparaat nu onderaan naast de afspeelknoppen selecteren. Je krijgt dan in een zijbalk aan de rechterkant alle herkende spelers te zien met hun status en je kunt er het volume instellen. Kies dan een track, album, artiest of afspeellijst om het nummer op het geselecteerde apparaat af te spelen.

Je kunt net zo veel muziekproviders en afspeelproviders toevoegen als je wilt.

6 Synchroon afspelen

Als je meerdere afspeelapparaten bezit die synchronisatie ondersteunen, kun je eenvoudig dezelfde muziekstream op al die apparaten tegelijk afspelen. Dat kan bijvoorbeeld met AirPlay, Google Cast, Sonos, Slimproto of Snapcast. Wij probeerden de laatste uit met een Snapclient op meerdere afspeelapparaten. Dat kan bijvoorbeeld op een Raspberry Pi, maar ook met de Android-app van Snapcast op je telefoon of tablet. Voeg daarna in Music Assistant de afspeelprovider voor Snapcast toe om de ingebouwde Snapcast-server op te starten.

Als je nu onderaan op de naam van een afspeelapparaat klikt, krijg je in de zijbalk meerdere apparaten te zien waarop je muziek kunt afspelen. Zie je het icoontje van twee schakels van een ketting naast een apparaat, dan betekent dat dat je het apparaat met een ander apparaat kunt synchroniseren zodat ze hetzelfde afspelen. Dat kan alleen tussen apparaten van hetzelfde type, bijvoorbeeld twee Sonos-apparaten of twee Snapcast-spelers. Daarna verschijnen ze samen in de zijbalk.

Nadat we de Nokia T10 en ESP Muse Luxe aan elkaar hebben gekoppeld, spelen ze de muziek gesynchroniseerd af.

7 Integratie in Home Assistant

Tot nu toe gebruikten we Music Assistant als een op zichzelf staande oplossing, ook al installeerden we het als een add-on in Home Assistant. Maar de muziekbibliotheekmanager kunnen we ook nauwer met Home Assistant integreren. Daarmee komen alle afspeelapparaten in Home Assistant beschikbaar als mediaspelers en zijn aan te sturen via een dashboard of automatisering. Je kunt ook vanuit Home Assistant aankondigingen laten uitspreken op de afspeelapparaten. Andersom zijn ook mediaspelerentiteiten uit Home Assistant zichtbaar in Music Assistant, wat nuttig is als ze niet rechtstreeks door Music Assistant worden ondersteund.

De integratie met Home Assistant installeer je via de Home Assistant Community Store (HACS), waarvoor je overigens een GitHub-account nodig hebt. Als je HACS nog niet hebt geïnstalleerd, dien je een add-on voor ssh te installeren, daarin het volgende downloadscript uit te voeren:

wget -O - https://get.hacs.xyz | bash -

en Home Assistant te herstarten. Ga vervolgens naar Instellingen / Apparaten & diensten, klik rechts onderaan op Integratie toevoegen en kies HACS. Vink alles aan en klik op Verzenden. Daarna moet je HACS toegang geven tot je GitHub-account. De volledige instructies vind je in de documentatie van HACS.

Installeer eerst HACS, om daarna Music Assistant in Home Assistant te kunnen integreren.

8 Integratie installeren

Om de integratie met Music Assistant te installeren, klik je links op HACS. Via het zoekveld bovenaan zoek je naar de repository Music Assistant. Klik erop en klik rechts onderaan op Download. Bevestig dat je de integratie wilt downloaden en herstart daarna Home Assistant. Na de herstart heeft Home Assistant al automatisch Music Assistant ontdekt. Klik dan in Instellingen / Integraties bij de ontdekte integratie op Configureren.

De integratie toont je de url van de ontdekte Music Assistant en vraagt je om deze toe te voegen. Als je Music Assistant met de spraakbesturing van Home Assistant wilt gebruiken, kies dan bij Gespreksagent voor Home Assistant (of een andere al geconfigureerde spraakassistent). Vink ook Expose players to Assist aan. Klik tot slot op Verzenden. In de laatste stap krijg je te zien welke afspeelapparaten de integratie heeft gevonden en kun je ze indien gewenst aan een ruimte toekennen. Na een klik op Voltooien worden deze apparaten toegevoegd aan Home Assistant.

Zowel Music Assistant als de geconfigureerde afspeelapparaten zijn vanuit Home Assistant aan te sturen.

9 Mediaspeler

Elk afspeelapparaat dat bekend is bij Music Assistant, heeft nu een bijbehorende mediaspeler als entiteit. Je vindt ze bij Instellingen / Apparaten & diensten / Entiteiten. Een apparaat met de naam ESP Muse Luxe heeft bijvoorbeeld de entiteits-ID media_player.esp_muse_luxe. Klik je op het apparaat, dan op de drie puntjes en dan op Apparaatinformatie, dan kun je met een klik op Toevoegen aan dashboard een widget voor de mediaspeler aan je dashboard toevoegen.

In het dashboard kun je nu elk afspeelapparaat besturen: afspelen, pauzeren, terug en vooruit in de afspeellijst, en het apparaat uitschakelen. Met een klik op de drie puntjes bovenaan open je meer mogelijkheden, zoals het volume aanpassen, shuffle, de herhaalmodus, of bladeren door de media van Music Assistant om muziek te kiezen. Voor dat laatste is de interface van Music Assistant handiger, maar de basisfunctionaliteit werkt ook rechtstreeks in Home Assistant.

De afspeelapparaten van Music Assistant zijn in Home Assistant als mediaspelers aan te sturen.

10 Aankondigingen afspelen

Music Assistant heeft ook een service gedefinieerd om aankondigingen op afspeelapparaten te laten horen. Om dat uit te proberen, open je in Home Assistant Ontwikkelhulpmiddelen / Services en kies je als service Music Assistant: Play Announcement. Kies vervolgens een of meerdere doelen om je aankondiging op af te spelen. Dat kan een apparaat uit Music Assistant zijn, maar ook een ruimte, als je aan de apparaten een ruimte hebt toegekend toen je de integratie in Home Assistant toevoegde (of later).

Daarna voer je de url in waarop het notificatiegeluid beschikbaar is. Dat kan een url op internet zijn, maar ook een van een webserver op je lokale netwerk of van Home Assistant zelf. Nadat je hier de url van bijvoorbeeld een mp3-bestand hebt ingevuld, klik je rechts onderaan op Service aanroepen. Je merkt dan dat de muziek op het apparaat wordt gepauzeerd, dat na een korte stilte het notificatiegeluid afspeelt, om daarna weer verder te gaan met de muziek. Je kunt er bij de service nog voor kiezen dat er vóór het notificatiegeluid een geluidje voor een vooraankondiging wordt afgespeeld, en het volume van de aankondiging kun je ook aanpassen. Wil je de YAML-code om de service in je eigen automatiseringen aan te roepen, klik dan op Ga naar YAML-modus.

Speel een aankondiging af op een van je afspeelapparaten.

11 Spraakberichten

Op een gelijkaardige manier kun je spraakberichten op de afspeelapparaten van Music Assistant laten horen. Dat gebeurt met de service Text-to-speech (TTS): Spreek. Kies eerst de entiteit voor een TTS-provider, bijvoorbeeld Google. Kies daarna de entiteit van de mediaspeler om het bericht op af te spelen en typ vervolgens je bericht in. Afhankelijk van de TTS-provider kan dat in het Engels of een andere taal. Vink in het laatste geval Taal aan en specificeer de taalcode van je taal.

Als je nu de service aanroept, stuurt Home Assistant de tekst naar de TTS-provider en laat de gegenereerde audio van het spraakbericht op je afspeelapparaat horen. Music Assistant pauzeert dan de muziek die momenteel aan het afspelen is, laat standaard een vooraankondigingsgeluidje horen, en daarna het spraakbericht. Vervolgens speelt de muziek weer verder. Overigens slaat Home Assistant bij deze service standaard het spraakbericht op. Zo hoeft dezelfde tekst de volgende keren niet opnieuw naar de TTS-provider te worden verstuurd. Ook hier kun je weer naar de YAML-modus gaan om de code te bekijken waarmee je de service in je eigen automatiseringen kunt aanroepen.

Je kunt spraakberichten via Music Assistant laten horen.

12 Automatiseer je muziek

Door de integratie van Music Assistant in Home Assistant kun je allerlei zaken automatiseren die met je muziek te maken hebben. Je kunt het zo gek niet bedenken of het is mogelijk. Wil je bijvoorbeeld een willekeurig nummer van AC/DC afspelen als je thuiskomt? Roep dan, wanneer een device tracker detecteert dat je thuiskomt, de service mass.search op met de artiestennaam en daarna de service mass.play_media waaraan je een willekeurig media-ID uit de resultaten doorgeeft.

De documentatie van Music Assistant geeft je uitgebreide informatie over de mogelijkheden, met talloze voorbeelden om je te inspireren. De ontwikkeling verloopt bovendien snel, en volgt ook de ontwikkelingen van Home Assistant op de voet. Zo is er ook al een mogelijkheid toegevoegd om Music Assistant via de OpenAI-integratie van Home Assistant via spraak te besturen. Vraag dan Play Nirvana in the kitchen en Music Assistant start de afspeellijst van Nirvana op je afspeelapparaat in de keuken.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 schuurmachines voor in en om het huis
© megaflopp | Adobe Stock
Huis

Waar voor je geld: 5 schuurmachines voor in en om het huis

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

▼ Volgende artikel
10 tips om alles uit de gratis versie van ChatGPT te halen
© Selman - stock.adobe.com
Huis

10 tips om alles uit de gratis versie van ChatGPT te halen

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

🤖 10 tips voor de gratis versie van ChatGPT

• Stel gerichte vragen • Geef ChatGPT een rol • Gebruik ChatGPT om mee te sparren • Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven • Knip grote opdrachten op • Weet wat de gratis versie wel en niet kan • Zet ChatGPT in als taalhulp • Voeg je eigen kennis toe • Bouw voort op eerdere antwoorden • Houd het overzichtelijk

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel
RolUitlegVoorbeeld
Leraar/DocentLegt complexe onderwerpen uit in begrijpelijke taal, past uitleg aan op niveau van de doelgroepDoe alsof je een leraar bent die fotosynthese uitlegt aan een kind van 10 jaar
Tekstschrijver/CopywriterMaakt overtuigende marketingteksten, advertenties, websites en andere commerciële contentSchrijf een pakkende productbeschrijving voor een nieuwe smartphone
RedacteurVerbetert bestaande teksten op spelling, grammatica, stijl en leesbaarheidRedigeer deze tekst en maak hem zakelijker van toon
ProgrammeurSchrijft, debugt en legt code uit in verschillende programmeertalenSchrijf een Python-functie die een lijst getallen sorteert
Consultant/AdviseurGeeft strategisch advies en helpt bij probleemoplossing in verschillende vakgebiedenAdviseer me over de beste marketingstrategie voor een start-up
OnderzoekerAnalyseert informatie, trekt conclusies en vat complexe onderwerpen samenOnderzoek de voor- en nadelen van thuiswerken en geef een samenvatting
Creatief schrijverBedenkt verhalen, gedichten, scenario's en andere creatieve contentSchrijf een spannend kort verhaal over tijdreizen
MarketeerOntwikkelt marketingstrategieën, campagnes en promotiemateriaalBedenk een social media-campagne voor een nieuwe koffiezaak
Personal coachHelpt bij doelstellingen, motivatie en persoonlijke ontwikkelingCoach me bij het opstellen van een uitgebalanceerd dagschema
VertalerVertaalt teksten tussen verschillende talen en legt taalkundige nuances uitVertaal deze zakelijke e-mail naar het Engels en behoud de formele toon

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

🥳Tevreden over het tekstje?

Shop verjaardagskaarten

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.