Mp3 is natuurlijk een schitterende uitvinding, maar bij het converteren van cd-tracks naar mp3-bestanden gaat onherroepelijk kwaliteit verloren. Zoniet bij Free Lossless Audio Codec ofwel FLAC. Dat perst bestanden samen zonder dat er ook maar een nootje verloren gaat...

Mp3 is natuurlijk een schitterende uitvinding, maar bij het converteren van cd-tracks naar mp3-bestanden gaat onherroepelijk kwaliteit verloren. Zoniet bij Free Lossless Audio Codec ofwel FLAC. Dat perst bestanden samen zonder dat er ook maar een nootje verloren gaat... Dat het mogelijk is om tientallen of meer cd's op een doodsimpel mp3-spelertje voor onderweg te proppen heeft alles te maken met de karakteristieken van het mp3-bestandsformaat. Eigenlijk worden we met z'n allen een beetje voor de gek gehouden, of beter: ons gehoor. Een mp3-encoder analyseert de muziek en laat vervolgens onderdelen weg die het menselijk oor ook niet of nauwelijks meer waarneemt. Vergelijk het met een vallende knikker op een tegelvloer. Die is duidelijk hoorbaar als het heerlijk stil is. Maar zodra er een straaljager met opengetrokken nabrander op 100 meter afstand voorbij scheert, hoort u die knikker niet meer. Dus waarom zou je het geluid van de knikker dan nog bewaren? Weglaten levert weer wat besparing op. Dit is natuurlijk wel een heel extreem en simplistisch voorbeeld, in de praktijk horen puristen wel degelijk dat er 'geknoeid' is aan mp3-geluid. Wilt u uw kostbare cd-collectie wél vanaf de pc beheren en beluisteren, maar niet dat er kwaliteit verloren gaat, dan is er eigenlijk maar één oplossing: rippen naar ongecomprimeerd en dus verliesvrij .wav-formaat. Gezien de huidige grootte en prettige prijzen van een externe usb harde schijf is dat niet eens onmogelijk als u over niet ál te veel cd's beschikt. Dankzij FLAC kunnen ook de grootbezitters onder de audiofielen genieten van een prima geluidskwaliteit (lees: verliesvrij dus exact gelijk aan het origineel) en toch de voordelen van compressie hebben. Wat betekent: veel meer audiobestanden op een harde schijf of desnoods dvd-recordable. FLAC comprimeert een cd (of beter gezegd de los geripte tracks) circa 50 à 60 procent van de originele grootte zonder enige vorm van kwaliteitsverlies.

Stap 1

[afbeelding0]Ommet FLAC aan de slag te gaan moet u wel over enig geduld beschikken en bereid zijn nieuwe software te (leren) gebruiken. Om FLAC-bestanden af te kunnen spelen kunt u het best gebruik maken van de gratis speler Winamp, te downloaden vanaf deze website. Winamp is natuurlijk vooral bekend als mp3-speler, maar dankzij plug-ins kan eigenlijk zo'n beetje élk bestaand audio (én video!)formaat afgespeeld worden. Het installeren en gebruiken van Winamp is al vaker aan bod geweest in Computer Idee en laten we dus even voor wat het is. De software wijst zichzelf, zorg alleen dat u de gratis versie download. Installeer deze en ga dan naar deze webpagina, alwaar u op de link FLAC for Windows with installer klikt. Bewaar het installatiebestand op uw Bureaublad.

Stap 2

[afbeelding0]Dubbelklik op het net binnengehaalde bestand en doorloop de installatiewizard. Kwestie van een paar keer op Next klikken en tot slot op Install. Merk op dat er in het installatiepakket een plugin voorWinamp aanwezig is, deze wordt automatisch meegenomen alsWinamp op uw pc aanwezig is. Daarom is het dus zaak om éérstWinamp en dan pas de FLAC-software te installeren.

Stap 3

[afbeelding0]Feitelijk beschikt u nu over alle onderdelen om een wav-bestand om te zetten naar het FLAC-formaat. Probleem is natuurlijk hoe u een gemiddelde cd omzet naar losse wav-bestanden. Daarvoor hebt u een speciaal programma nodig dat cd's kan'rippen', ofwel het exact één op één kopiëren van de afzonderlijke audiotracks op een cd. Veel rippers bieden de mogelijkheid deze tracks direct naar mp3-formaat om te zetten, maar dat is precies wat we deze keer niet willen. Bovendien willen we de oorspronkelijke cd's zo nauwkeurig mogelijk overzetten, zonder fouten. Daarom wijken we ditmaal uit naar het gratis programma Exact Audio Copy. Zeker niet het eenvoudigste pakket, maar het levert wel een uitstekend eindresultaat en daar gaat het om. Ga naar Exactaudiocopy.de en klik in het menu links op Download. Scroll dan een eindje naar beneden en klik op een van de twee downloadlinks. In een nieuw geopende pagina klikt u dan op de downloadlink zelf; bewaar het installatiebestand weer even op uw Bureaublad.

Stap 4

[afbeelding0]Exact Audio Copy - kortweg EAC geheten - kan Nederlandstalig gemaakt worden. Klik daarvoor op de oorspronkelijke downloadpagina op de link here (zie afbeelding). Klik dan op de link Download achter Dutch en bewaar dit bestand eveneens (voorlopig) op uw bureaublad.

Stap 5

[afbeelding0]Start de installatie van EAC door het bestand dat u in stap 3 hebt gedownload, te dubbelklikken. Klik zoveel als nodig op Next (volgende) tot u bij de laatste stap bent aanbeland. Schakel daar de optie Run Exact Audio Copy (gevolgd door het versienummer) uit. We willen de software namelijk eerst (grotendeels) Nederlandstalig maken alvorens ermee aan de slag te gaan. Dubbelklik nu op het in stap 4 gedownloade zip-bestand. In ons geval opent dan Winzip, wellicht is er op uw pc een andere unzipper aanwezig. Unzip het bestand Dutch.txt naar de map C:\Program Files\Exact Audio Copy\Languages en sluit uw zip-programma. EAC is nu bijna klaar voor gebruik.

Stap 6

[afbeelding0]Start Exact Audio Copy. De eerste keer dat u het programma gebruikt, dient u een Engelstalige wizard te  doorlopen. Klik op Volgende tot u bij het scherm komt waarin u kunt aangeven welke cd-/dvd-spelers en/of branders geconfigureerd moeten worden. Hebt u een aantal virtuele cd- of dvd-stations op uw pc geïnstalleerd (bijvoorbeeld als onderdeel van Nero), dan kunt u die het beste de-selecteren. Selecteer alleen de échte cd-/dvd-stations op uw pc en klik weer op Volgende tot u aankomt bij de vraag of u nauwkeurig wilt rippen of snel. Nauwkeurigheid staat bij ons voorop en dat betekent dat we de optie I prefer to have accurate results selecteren. Stop nu een muziek-cd in de speler die geconfigureerd moet worden en klik op Volgende. Het testproces kan een paar minuten duren, de brander of speler wordt op allerlei specifieke ripfuncties getest.

Stap 7

[afbeelding0]Na weer een klik of wat opVolgende kunt u aangeven of u gebruik wilt maken van de LAME-encoder. Met deze encoder kunt u cd's rechtstreeks omzetten naar mp3-formaat. Wilt u daar ooit eens gebruik van maken, dan kunt u deze optie ingeschakeld laten staan, uw pc wordt dan na een klik op Volgende doorzocht op de aanwezigheid van het bestand lame.exe. Grote kans dat u dat ooit eens hebt geïnstalleerd samen met een of ander programma. Echt heel belangrijk is Lame nu niet, want we gaan immers naar wav formaat rippen. Geen probleem dus als dit  onderdeel niet wordt gevonden, leuk extraatje als het wel het geval is.

Stap 8

[afbeelding0]Na wederom een of meer keer op Volgende klikken komt u bij een veld aan waar u een e-mailadres moet invullen om gebruik te kunnen maken van de gratis database met cdinformatie. Dankzij die database kunnen veel cd's herkend worden, wat u het typen van tracknamen scheelt. Vul in het adresveld een fantasieadres als bijvoorbeeld nospam@nospam.com in om uw werkelijke e-mailadres niet ongecontroleerd te gaan laten rondzwerven op internet en klik weer opVolgende. In de laatste stap van de configuratie wizard schakelt u tot slot de optie I am a beginner in om de bediening van Exact Audio Copy niet nodeloos ingewikkeld te maken. Klik dan opVoltooien waarna het hoofdvenster van EAC verschijnt.

Stap 9

[afbeelding0]Om Exact Audio Copy Nederlandstalig te maken klikt u in het menu EAC op EAC Options. Klik in het gelijknamige venster op het tabblad General en selecteer in het keuzemenu achter Use Language de optie Dutch voor Nederlands. Klik op OK en EAC is in onze moerstaal beschikbaar.

Stap 10

[afbeelding0]Stop een te rippen muziek-cd in de eerder ingestelde speler of brander en selecteer dit station middels het keuzemenu in het hoofdvenster. Om de tracknamen niet zelf in te hoeven tikken, maar op te zoeken in de genoemde internet database klikt u in het menu Database onder Haal CD Informatie Uit op Internet freedb. Als het een beetje meezit worden alle nummers nu van de juiste naam voorzien. Beschikt u over een wel heel  exotische cd, dan moet u alsnog zelf aan het typen.

Stap 11

[afbeelding0]Aan de linkerkant van het EACvenster vindt u een viertal knoppen; klik op de bovenste met daarin de tekst WAV. Blader dan naar een map waarin u de zodadelijk geripte tracks wilt opslaan. Kies een map op een schijfstation met voldoende vrije ruimte; een volle muziek-cd neemt uiteindelijk tot circa 700 Megabyte in beslag! Klik op Opslaan en het rippen begint. Voorwaar een proces dat niet razendsnel gaat, maar dat is de consequentie van de in Stap 6 gemaakte keuze voor kwaliteit. Ga er dus even lekker voor zitten en laat EAC zijn werk doen.

Stap 12

[afbeelding0]Als het rippen is voltooid kunt u EAC afsluiten, dat programma hebben we niet meer nodig. Start FLAC Frontend door op de gelijknamige snelkoppeling op uw bureaublad te klikken of maak gebruik van het menu Start. Dit programma is niet Nederlands te maken en dus moeten we het met de Engelse variant doen. Klik allereerst op de knop Add Files om de net geripte wav-bestanden toe te voegen aan de lijst met te converteren bestanden. Blader naar de map waarin u EAC opdracht hebt gegeven de geproduceerde wavbestanden te plaatsen en selecteer alle bestanden door op de sneltoets Ctrl + A te drukken (wellicht moet u eerst een van de bestanden aanklikken). Klik dan op Openen.Vervolgens kunt u een Output Directory (doelmap) opgeven waar u de resulterende FLAC-bestanden wilt opslaan. Klik daarvoor op de knop met drie puntjes (...) rechts onderin het hoofdvenster van FLAC Frontend, blader naar de gewenste map en klik op OK.

Stap 13

[afbeelding0]Met de schuifregelaar onder Encoding Options kunt u de compressiesterkte instellen; hoe hoger de waarde, hoe sterker de compressie. In tegenstelling tot mp3 zegt de mate van compressie niets over de uiteindelijke  kwaliteit; ook bij de maximale compressie (waarde 8) gaat er geen bit van het oorspronkelijke signaal verloren. Het omzetten kost dan echter wel veel meer tijd. Staat tegenover dat het uiteindelijke bestand weer een stuk kleiner is en met de huidige snelle processoren is "langzaam" ook maar een relatief begrip. Wij kiezen dus voor de maximale waarde van 8. Tot slot kan het nog handig zijn om de optie Delete input files in te schakelen; daarmee worden de originele .wav-bestanden na conversie automatisch verwijderd. Scheelt weer schijfruimte! Klik op Encode om de conversie te starten.Tijdens het converteren verschijnt een wat gecompliceerd ogend venstertje met allerlei voorbijflitsende getallen en opmerkingen. Niks van aantrekken, lekker FLAC zijn werk laten doen. Als alle bestanden zijn omgezet hoeft u aan het eind alleen even op een willekeurige toets te drukken om het conversievenstertje af te sluiten. Ook FLAC Frontend zélf kunt u daarna sluiten.

Stap 14

[afbeelding0]Omde FLAC-bestanden vervolgens af te spelen bladert u naar de map met de geconverteerde bestanden (opgegeven in Stap 12). Als uWinamp correct hebt geïnstalleerd kunt u simpelweg op een FLAC-bestand dubbelklikken waarnaWinamp start en het nummer ten gehore brengt. Tip: als u een of andere geluidsverbeteraar gebruikt  zoals bijvoorbeeld DFX, schakel deze dan tijdelijk uit. Dergelijke programma's zijn bedoeld om mp3-gecomprimeerde muziek op te peppen door tijdens de compressie verloren gegane informatie min of meer weer te benaderen middels allerlei wiskundig rekenwerk. Werkt prima bij mp3'tjes, maar verpest een FLAC-bestand dat immers nog alle originele informatie bevat.

Rechtstreeks naar FLAC

Er bestaan overigens hulpprogramma's waarmee ExactAudioCopy in principe rechtstreeks naar FLAC kan comprimeren. De configuratie daarvan is echter vaak nogal gecompliceerd of de zaak is Engelstalig. Als u de in deze  workshop beschreven werkwijze aanhoudt kan er eigenlijk weinig misgaan, tenzij u de pech hebt over een kopieerbeveiligde cd te beschikken. De kans dat u die op de normale manier om kunt zetten naar wav-bestanden is klein. Dit onderwerp is natuurlijk al veel vakeraanbodgeweest in ComputerIdee, inclusief methodenom de beveiliging te omzeilen. Dat laatste is lang niet altijd mogelijk, terwijl dit soort beveiligde cd's vaak  überhaupt al niet afspeelbaar is op een pc en vele andere cd- en dvd-spelers. Meestal is in de kleine lettertjes achterop een cd vermeld of er een kopieerbeveiliging aanwezig is. Is dat het geval, laat het schijfje dan links liggen. De risico's op afspeelproblemen zijn dan simpelweg te groot. Cd's die eerder dan circa 2001 zijn geproduceeerd, bevatten over het algemeen sowieso geen beveiliging. Die kunt u dus eenvoudig  volgens de beschreven methode omzetten naar FLAC.

Denk je alle ins en outs van Windows 11 te kennen? Dan dagen we je uit om onderstaande toptips eens door te nemen. Daarmee ontdek je onder meer hoe je vliegensvlug nieuwe apparaten aan het wifi-netwerk toevoegt, webdiensten aan de taakbalk vastmaakt en gesproken woorden omzet in tekst. Lees je mee? Want je weet (misschien) toch nog niet alles.

We gaan er in dit uitgebreide artikel van uit dat je de laatste grote Windows-update (24H2) hebt geïnstalleerd. Is dat nog niet het geval, dan kun je het besturingssysteem eenvoudig bijwerken. Ga vanuit het startmenu naar Instellingen / Windows Update. Bevestig vervolgens met Downloaden & installeren / Nu opnieuw opstarten. Nadat je even hebt gewacht, kun je met de nieuwste versie van Windows 11 aan de slag. Zie je de 24H2-update nergens staan? Activeer dan het schuifje achter Krijg de nieuwste updates zodra ze beschikbaar zijn en klik vervolgens op Naar updates zoeken.

1 QR-code wifi

Wil je een nieuwe tablet of smartphone aan je wifi-netwerk toevoegen, maar heb je het benodigde wachtwoord niet paraat? Geen probleem, want je deelt de inloggegevens eenvoudig met een QR-code. Ga hiervoor naar Instellingen / Netwerk en internet en klik achter Wi-Fi-netwerkwachtwoord op Weergeven. Er verschijnt een klein venster met het wachtwoord van het draadloze netwerk. Je kunt eventueel de weergegeven QR-code scannen, waarna het mobiele apparaat automatisch verbinding maakt. Zeker bij ingewikkelde wachtwoorden voorkom je zo tikfouten.

Sinds kort deel je in Windows 11 wifi-wachtwoorden via een QR-code.

2 Bestanden inpakken

Windows ondersteunt al héél lang het in- en uitpakken van zip-archieven. Dat is nuttig voor als je bijvoorbeeld meerdere foto’s naar iemand wilt versturen. Sinds enige tijd kun je in plaats van zip ook voor andere inpakformaten kiezen. Selecteer in de verkenner een aantal bestanden en klik erop met de rechtermuisknop. Kies via Comprimeren naar voor ZIP-bestand, 7z-bestand óf TAR-bestand. Na enkele tellen verschijnt het archief in je verkenner.

3 Snelle instellingen aanpassen

Rechtsonder vind je het menu met de snelle instellingen. Klik maar eens op het volumepictogram (de speaker) om dat te openen. Je krijgt hiermee vlot toegang tot diverse opties zonder dat je in de reguliere instellingen hoeft te graven. Denk aan onderdelen als Nachtlamp, Toegankelijkheid en bluetooth. Bij de snelle instellingen is er plek voor zes onderdelen. Draai aan het scrolwiel om meer opties te tonen. Wil je een bepaalde instelling bovenaan weergeven? Klik dan op dit pictogram en sleep het met ingedrukte muisknop naar de gewenste plek.

Wijzig in de snelle instellingen naar eigen inzicht de volgorde van de beschikbare onderdelen.

4 Taak beëindigen

Elke Windows-gebruiker heeft weleens te maken met een vastloper. Een programma bevriest, waarna je niks meer kunt doen. Meestal zit er niets anders op dan de taak te beëindigen. Dat gebeurt normaal gesproken via Taakbeheer, maar eigenlijk is dat een omslachtige route. Je kunt deze functie namelijk ook aan je taakbalk toevoegen. Ga naar Instellingen / Systeem / Voor ontwikkelaars en activeer het schuifje achter Taak beëindigen. Klik nu in de Taakbalk met de rechtermuisknop op een app. Via Taak beëindigen sluit je de applicatie direct af als dat nodig is.

Voeg de optie Taak beëindigen aan het contextmenu van de taakbalk toe.

5 Scrolsnelheid wijzigen

Wil je sneller of juist langzamer door (web)documenten scrollen? Pas dan de scrolsnelheid aan. Open de Instellingen en navigeer naar Bluetooth en apparaten / Muis. Je beweegt de schuifknop achter Regels om tegelijk te schuiven naar rechts of links, om respectievelijk een hogere of lagere snelheid in te stellen. Draai in een document nu eens aan het scrolwiel om de nieuwe waarde te testen. Overigens kun je in hetzelfde instellingenvenster ook de snelheid van de muisaanwijzer wijzigen.

Wie graag vlot door documenten navigeert, stelt een hoge scrolsnelheid in.

6 Website op taakbalk

Veel computergebruikers openen in de browser altijd dezelfde diensten, zoals NU.nl, Facebook of ID.nl. Een handige optie is dat je zo’n website aan de taakbalk kunt vastmaken. Start je browser (wij laten zien hoe het bij Chrome werkt) en surf naar de beoogde website. Je klikt nu rechtsboven op de knop met de drie puntjes om het instellingenmenu te openen. Via Casten, opslaan en delen kies je Pagina installeren als app. Wijzig eventueel de naam en bevestig met Installeren. De ‘app’ bevindt zich nu in het startmenu. Gebruik de zoekfunctie van het startmenu om de zojuist geïnstalleerde website te tonen. Klik in de zoekresultaten met de rechtermuisknop op de webdienst en kies Aan de taakbalk vastmaken.

Voeg het pictogram van ID.nl of een andere webdienst aan de taakbalk toe.

7 Tabbladen in verkenner

Van oudsher zijn Windows-gebruikers gewend om meerdere mappen in verschillende vensters van de verkenner te openen. In Windows 11 is dat niet langer nodig, want je kunt de mappen ook in tabbladen openen. Dat werkt hetzelfde als je wellicht van je browser gewend bent. Klik bovenaan de verkenner op het pictogram Nieuw tabblad toevoegen (plusteken) en blader naar de gewenste bestandslocatie. Je gebruikt als alternatief de toetscombinatie Ctrl+T. Tot slot kun je nog met de rechtermuisknop op een map klikken, waarna je In nieuw tabblad openen kiest.

8 Vensterindeling

In Windows kun je tegelijkertijd in meerdere vensters werken. Sleep maar eens (de bovenkant van) een programma naar de linkerkant om het venster precies tot de helft van het scherm uit te lijnen. Voor de rechterkant selecteer je dan een andere app. Windows 11 heeft nog veel meer mogelijkheden om geopende vensters over het scherm te verdelen. Zweef maar eens met de muisaanwijzer in een willekeurig programma rechtsboven op het pictogram Maximaliseren (naast het kruisje). Kies nu een van de zes opties. Splits het scherm bijvoorbeeld in drieën of vieren en werk vervolgens gemakkelijk in meerdere apps.

Bepaal zelf hoeveel vensters je op het scherm wilt zien.

9 Mappen in startmenu

Links naast de Aan/uitknop van het startmenu biedt Windows 11 plek aan diverse veelgebruikte mappen. Je moet deze functie wel even inschakelen. Klik met de rechtermuisknop op een lege plek van het bureaublad en kies Aan persoonlijke voorkeur aanpassen. Ga nu naar Startmenu / Mappen en zet de schuifjes achter de gewenste mappen aan. De bijbehorende mappictogrammen duiken meteen op in het startmenu.

Plaats onder andere de mappen Documenten, Downloads en Afbeeldingen in het startmenu.

10 Vers bureaublad

Houd je werk en privé graag gescheiden? Switch dan eenvoudig tussen meerdere virtuele bureaubladen. Druk hiervoor op de toetscombinatie Windows-toets+Tab. Zodra je onderaan op Nieuw bureaublad klikt, begin je met een schone lei. Voeg op deze wijze zoveel virtuele bureaubladen toe als je maar wilt. Je gebruikt de toetscombinatie Windows-toets+Ctrl+PijltjeLinks/Rechts om tussen de verschillende omgevingen te schakelen.

11 Klembordgeschiedenis

Met kopiëren en plakken plaats je eenvoudig mappen, afbeeldingen of documenten op de gewenste plek. Zodra je een item kopieert, bewaart Windows dat tijdelijk op het zogeheten klembord. Dat werkt normaal gesproken alleen voor het laatst gekopieerde item. Sinds Windows 10 is het mogelijk om meerdere bestanden of mappen op het klembord te bewaren. Standaard staat deze functie uit. Ga naar Instellingen / Systeem / Klembord en zet het schuifje achter Klembordgeschiedenis aan. Open met de toetscombinatie Windows-toets+V de klembordgeschiedenis en bepaal welk eerder gekopieerd item je wilt plakken.

12 Focussessie

De zogeheten Focussessie helpt je om geconcentreerd te werken. Deze modus blokkeert onder andere inkomende meldingen en badges van apps. Hierdoor kom je niet in de verleiding om tussendoor tóch even iets anders te doen. Navigeer naar Instellingen / Systeem / Focus. Bij Sessieduur staat er een standaardtijd ingesteld van dertig minuten, maar dat pas je met de plus- en minknoppen naar eigen wens aan. Neem ook de overige opties door. Hoe meer onderdelen je aanvinkt, hoe minder je wordt afgeleid. Bevestig ten slotte met Focussessie starten.

Geef aan hoelang je ongestoord wilt werken.

13 Privacy aanscherpen

Op de achtergrond verzamelt Microsoft mogelijk allerlei gebruikersgegevens. Zo speelt de softwaregigant bijvoorbeeld graag data door naar apps, waarna er mogelijk gepersonaliseerde advertenties verschijnen. Je kunt daar een stokje voor steken. Ga naar Instellingen / Privacy en beveiliging / Algemeen. Deactiveer in elk geval het schuifje achter Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken. Bekijk ook de overige onderdelen en schakel ze desgewenst uit.

14 Scrollen in volume

Luister je een podcast of kijk je naar een video? Je kunt op verschillende manieren het volume wijzigen. Zo hebben de meeste toetsenborden hiervoor aparte knoppen. Bovendien bevindt zich rechts in de taakbalk een volumepictogram (speaker). Klik hierop en beweeg de schuifregelaar naar rechts of links. Het kan zelfs nog sneller. Zweef met de muisaanwijzer boven het volumepictogram en draai aan het scrolwiel van de muis.

Verhoog of verlaag met scrollen het volumepercentage.

15 Spraakgestuurd typen

Even geen zin om te typen? Laat dan je uitgesproken zinnen omzetten in tekst. Druk eerst op de sneltoets Windows-toets+H en klik daarna op het microfoontje. De uitgesproken woorden verschijnen meteen op het scherm. Vanzelfsprekend is het wel een voorwaarde dat er op de computer een microfoon is aangesloten. Dat is bij vrijwel elke laptop het geval.

Voor extra mogelijkheden klik je op het tandwielpictogram. Activeer bijvoorbeeld de optie Automatische interpunctie om leestekens toe te voegen. Als je spraakgestuurd typen vaak gebruikt, loont het de moeite om het schuifje achter Startprogramma voor typen via stem in te schakelen. Zodra je in een tekstveld zit, komt de spraakfunctie in het vervolg vanzelf tevoorschijn.

Gebruik spraakinvoer, bijvoorbeeld in Word, om vlotter teksten te verwerken.

16 Verborgen instellingen

Windows 11 bevat een heleboel instellingen die in de reguliere gebruikersomgeving achterwege blijven. Wil je toegang tot alle functies van het besturingssysteem? Dat regel je met de volgende truc. Klik met de rechtermuisknop op een lege plek van het bureaublad en kies Nieuw / Map. Noem deze map: GodMode.{ED7BA470-8E54-465E-825C-99712043E01C}. Wanneer je met Enter bevestigt, wijzigt het pictogram van de snelkoppeling. Dubbelklik daarop om een zeer uitgebreid overzicht met opties te tonen. Als je tweemaal op een onderdeel klikt, opent het bijbehorende instellingenvenster.

Bekijk een ellenlange lijst met verborgen instellingen.

17 Smileys toevoegen

Voeg voortaan kinderlijk eenvoudig emoticons aan een e-mail of chatbericht toe. Druk gewoon op de sneltoets Windows-toets +. (punt) om een klein keuzemenu met emoji te tonen. Je tikt in de zoekbalk eventueel Nederlandse trefwoorden om specifieke emoticons te vinden. Typ je bijvoorbeeld Huisdier, dan kun je een plaatje van een hond, kat of konijn selecteren. Verder bevat de bibliotheek ook bewegende gif-plaatjes. Dubbelklik op een item om het toe te voegen.

In Windows is er een uitgebreide catalogus met emoji’s verstopt.

18 Apps automatisch starten

Als je een bepaalde app dagelijks gebruikt, kun je die gelijktijdig met Windows opstarten. Wie weet luister je bijvoorbeeld altijd muziek met Spotify of surf je op internet met Edge. Ga naar Instellingen / Apps / Opstarten. Zet het schuifje bij de gewenste programma’s op Aan. Zodra het bureaublad verschijnt, starten de gekozen programma’s automatisch op. Andersom kan trouwens ook. Wellicht opent Windows op eigen houtje toepassingen die je niet of nauwelijks gebruikt. Schakel deze applicaties dan uit. Weet wel wat je doet. Zo is het verstandig om een eventuele virusscanner altijd gelijktijdig met Windows op te starten.

19 Titelbalk schudden

Staat je scherm vol met geopende vensters? In eerdere Windows-versies kon je alle apps razendsnel minimaliseren. Je hoefde hiervoor alleen de titelbalk van een programma te schudden. Windows 11 beschikt ook over deze functie, maar die staat standaard uit. Ga via Instellingen / Systeem naar Multitasking en activeer het schuifje achter Titelbalk venster schudden. Klik nu op de titelbalk van een programma en houd de muisknop ingedrukt. Beweeg de muis vervolgens snel heen en weer. Hiermee minimaliseer je alle andere geopende programma’s naar de taakbalk, behalve het huidige venster.

Met deze kleine aanpassing kun je geopende vensters snel minimaliseren.

20 Taakbalk-items

Op de taakbalk bevinden zich diverse pictogrammen, zoals Zoeken, Taakweergave, Widgets en misschien ook Copilot. Wie deze onderdelen nooit gebruikt, kan ze net zo goed verbergen. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Taakbalkinstellingen. Je kunt de zoekfunctie op verschillende manieren weergeven. Klik bij Zoeken op het uitrolmenu en kies Alleen zoekpictogram, Pictogram en label zoeken of Zoekvak. Je kunt ze ook allemaal even uitproberen, want elke wijziging is direct zichtbaar. Via Verbergen verdwijnt de zoekfunctie helemaal uit beeld. Bepaal met de schuifjes achter Taakweergave, Widgets en eventueel Copilot in hoeverre je deze onderdelen wilt weergeven.

Beslis op welke wijze je de zoekfunctie in de taakbalk wilt tonen.

21 Schaalgrootte aanpassen

Je kunt teksten, afbeeldingen en overige items in Windows vergroten door de schaalgrootte te verruimen. Klik met de rechtermuisknop ergens op een lege plek van het bureaublad en kies Beeldscherminstellingen. In het uitrolmenu achter Schaal staat de waarde standaard op 100%, maar je kunt als alternatief ook 125%, 150% of 175% selecteren. Je merkt direct verschil, want alles oogt een stuk groter. Er is ook een optie om een aangepaste schaalgrootte in te stellen, maar volgens Microsoft resulteert dat mogelijk in onleesbare tekst en apps.

Met een schaalgrootte van 175 procent verschijnen teksten en menu-onderdelen nogal groot in beeld.

22 Grote (koeien)letters

Wie de letters in Windows te klein vindt, kan daar iets aan doen. Ga naar Instellingen / Toegankelijkheid / Tekengrootte. Beweeg de schuifregelaar een stukje naar rechts. De voorbeeldtekst wijzigt meteen. Als je deze voorbeeldtekst comfortabel kunt lezen, bevestig je met Toepassen. Windows 11 past de lettergrootte in het besturingssysteem en ondersteunde apps aan. Kies je té grote letters, dan leidt dat wellicht tot onduidelijke menu’s. Gelukkig kun je die koeienletters altijd weer verkleinen.

Verhoog met grotere letters de leesbaarheid in Windows 11.

23 Oude rechtermuisknopmenu

Ten opzichte van Windows 10 is het contextmenu van Windows 11 flink op de schop gegaan. Het bevat minder opties. Goed om te weten is dat je het oude vertrouwde rechtermuisknopmenu alsnog kunt oproepen. Klik maar eens met rechts op een bestand of map. Via Meer opties weergeven komt het klassieke contextmenu tevoorschijn.

24 Donkere modus

De meeste mensen vinden overdag een gebruiksomgeving met lichte kleuren prettig. Kruip je ook weleens ’s avonds achter de computer, dan is juist een donkere gebruiksomgeving comfortabeler voor de ogen. Pas de weergave in Windows 11 hier eenvoudig op aan. Klik met de rechtermuisknop ergens op het bureaublad en kies Aan persoonlijke voorkeur aanpassen. Via Kleuren beland je in het juiste menu. Je selecteert in het uitrolmenu achter Kies de modus de optie Licht of Donker. De wijziging is direct actief.

Switch vanuit de kleureninstellingen tussen de lichte en donkere modus.

25 Positie startknop

Standaard staan de startknop en vastgepinde apps in het midden van de taakbalk. Je kunt de boel ook naar links opschuiven. Klik hiervoor met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies Taakbalkinstellingen. Je klikt daarna op Gedrag van taakbalk om de onderliggende opties te tonen. Kies in het uitrolmenu achter Uitlijning van taakbalk de optie Links uitlijnen. De startknop en apps verplaatsen zich direct naar links.

Na een stevige sportsessie voel je je voldaan. Je bent trots op jezelf dat je het 'weer geflikt' hebt. Maar je sportkleding? Die ruikt allesbehalve fris. Wassen helpt natuurlijk, maar wat doe je als die geur hardnekkig blijft hangen?

Lees ook: Schoenen wassen in de wasmachine, zo doe je dat

Sterke zweetlucht? Natuurazijn!

Om ervoor te zorgen dat de sterke zweetlucht niet in de kleding blijft, gooi je de kleding 15 tot 20 minuten voor het wassen in een bak met koud water en een flinke scheut natuurazijn. De azijn haalt de penetrante geur eruit en verwijdert al wat vuil, maar tast het textiel niet aan. Dit helpt ook bij sportkleding met een oude zweetgeur. Daarna was je de kleding met de wasmachine of met de hand.

Heb je een flinke training gehad en echt geen tijd om je sportkleding voor de volgende wedstrijd te wassen? Je frist je sportkleding tijdelijk op door een plantenspuit te vullen met water en azijn, verhouding: 50/50. Spray het mengsel op het kledingstuk en de zweetgeur is weg. Was de kleding na de wedstrijd wel gelijk.

Was je sportkleding niet te heet!

Waarschijnlijk denk je: hup, wasmachine aan op 60 graden. Maar doe dit liever niet. Sportkleding is meestal gemaakt van speciaal materiaal dat sneller droogt, een ademende eigenschap heeft en vocht afdrijft. Deze stof is vaak delicater dan bij gewone kleding. Daarom is het belangrijk dat je de kleding voorzichtig wast, op maximaal 30 graden. Zet de wasmachine op een sportprogramma of een programma voor synthetische kleding. Een heter programma kan ervoor zorgen dat de sportkleding krimpt en het elastiek aangetast raakt. Check altijd voor het wassen het waslabel voor de specifieke wasinstructies van de kleding.

Keer de kledingstukken binnenstebuiten voordat je ze in de wastrommel gooit. Hiermee bescherm je de opdrukken en kleuren aan de buitenkant van je kleding. Bovendien zitten de bacteriën en dode huidcellen toch aan de binnenkant van je kleding. Prop de wasmachine niet te vol, want dan wordt je sportkleding niet goed gespoeld.

©Oriol Roca

Wel: vloeibaar wasmiddel. Niet: wasverzachter

Voordat je uit gewoonte een flinke scheut wasmiddel in de machine giet omdat je sportkleding zo vies ruikt: even wachten. Te veel wasmiddel zorgt er juist voor dat er zeepresten in de stof achterblijven. En dit zorgt ervoor dat de kleding je dode huidcellen nog beter blijft vasthouden. Het gevolg: nare geurtjes waar niemand blij van wordt. Gebruik het liefst vloeibaar wasmiddel, want de resten van waspoeder blijven vaak achter in kleding. Je mag wel een beetje baking soda in de wasmachine doen, dit neutraliseert de zweetlucht.

Veel mensen gooien het liefst ook nog wat wasverzachter met een geurtje bij de was, maar voor sportkleding is dit niet aan te raden. Wasverzachter legt namelijk een laagje over de vezels en verstopt hierdoor de vezels, waardoor de kleding niet meer goed schoon wordt. Hierdoor ruikt je kleding na een sportsessie juist erger naar zweet. En wasverzachter kan de stof en de elasticiteit ervan aantasten, waardoor de kleding gaat lubberen.

©anetlanda