Componeer uw eigen hit in Midi

Zoals gezegd in het artikel hiervoor zijn er vele soorten programma's om muziek te maken, variërend van de 'bouwpakketten' waarmee u voorgebakken stukjes muziek aan elkaar knoopt, tot de echte Midi-sequencers waarin u (bijna) alles zelf moet doen. Die laatste vormen uiteraard het gereedschap van de purist. Anvil Studio is zo'n sequencer en omdat hij gratis is gaan we daarmee aan de slag. Uiteraard kunnen we geen Midi- muziek maken zonder Midi-invoerapparaat. Hoewel er tegenwoordig meerdere instrumenten bestaan die Midi-signalen verzenden, is het keyboard nog altijd veruit het gebruikelijkst.

Uitgebreide keyboard

Wie nog geen keyboard heeft, vindt een uitgebreide selectie usb-keyboards bij bijvoorbeeld MAudio of Yamaha. Deze apparaten maken zelf geen geluid maar dienen alleen voor het bespelen van instrumenten op uw geluidskaart of virtuele instrumenten in de vorm van software. Naast usb-apparaten zijn er nog de 'gewone' keyboards en synthesizers (die wel zelf geluid produceren) die u met een Midi-kabel aansluit. Al naar gelang uw geluidskaart sluit u die rechtstreeks aan of via een verloopkabel naar een gameof usb-poort. Voor de juiste aansluiting van uw apparaat verwijzen we u naar de handleiding ervan. Tot slot maakt het merk en type geluidskaart natuurlijk veel uit. De wat duurdere kaarten bieden - naast fraaiere klanken - doorgaans snellere dataverwerking en dat is van belang wanneer u met virtuele instrumenten wilt werken. Voor deze workshop beperken we ons echter tot de basisklanken die elke geluidskaart aan boord heeft.

Stap 1

Surf naar www.anvilstudio.com en download daar de gratis Anvil Studio (mstudioZ.exe - 3834 kB). Sla het bestand op in een map naar keuze en installeer het. Wanneer u Anvil start ziet u een leeg Midi- spoor en een lange Engelstalige helptekst (afbeelding 1).

Stap 2

Alvorens u het programma kunt gebruiken, moet u aangeven met welk Midi-apparaat het moet communiceren. Ga daarvoor naar het menu View, Synthesizers, Midi+Audio Ports. Audio In en Audio Out staan waarschijnlijk al standaard op uw geluidskaart ingesteld. Midi Out moet ook op uw geluidskaart staan ingesteld (die dient voor deze workshop als klankbron). Wilt u het geluid naar een externe geluidsbron zoals een keyboard of synthesizer sturen, dan moet u hier iets anders kiezen (de Midi Out van uw geluidskaart). Voor Midi In kiest u de Midi-ingang van uw geluidskaart of - als deze in de lijst staat - uw usbkeyboard. U kunt klikken op Test Midi Connections om te horen of uw geluidskaart geluid produceert (afbeelding 2). Klik op Close.

Stap 3

Onder View, Synthesizers vindt u bovendien de knop Show selected synthesizer's Patch Library. Het is wel nuttig om hier even bij stil te staan, dus klikt u maar eens op die knop. U komt nu in een scherm waar u de klanken van de geluidsbron (in dit geval dus uw geluidskaart) kunt testen. Deze versie van het programma werkt met de zogeheten General Midi-klankverzameling. Deze is in groepen verdeeld (bij Instrument Family) zoals piano's, orgels (organs), strijkers (strings), enzovoort. Hier moet u zijn wanneer u een geschikte klank zoekt (afbeelding 3).

Stap 4

Via het menu View, Mixer keert u terug naar het hoofdscherm. Hier ziet u al een leeg spoor dat is ingesteld op Midi-kanaal 1 (er zijn er 16), dat als instrument Piano1 heeft. Als uw speakers open staan en u slaat wat toetsen aan op uw keyboard, hoort u inderdaad de pianoklank. Bovenin beeld ziet u boven Tempo het getal 80 staan. Dat is het aantal 'beats per minute' van de muziek die u gaat maken. Als u geen idee hebt hoe snel dat is, klikt u op het Metronoom-pictogram en vervolgens op View, Metronome. Haal het vinkje weg bij Silent when not playing en de metronoom begint te tikken (afbeelding 4).

Stap 5

U hoort dat 80 bpm een zeer rustig kabbelend tempo is, ideaal voor wie niet al te vaardig is in het inspelen van muziek (wat u straks gaat doen). Het leuke van Midi is ook dat u een stuk langzaam opneemt en gemakkelijk op een hogere snelheid afspeelt. Wie muzikale oren heeft, hoort de metronoom in vierkwartsmaat tikken - de standaard voor menig populair deuntje. Wie in een andere maatsoort muziek wil maken, kan terecht bij View, Composer. We komen op dat venster later nog terug.

Stap 6

Tijd om wat te gaan opnemen. Klik vanuit het Mixer-venster op Rec, de metronoom geeft twee tellen vooraf (bij View, Metronome, Advanced kunt u dat aanpassen) en dan kunt u de pianopartij inspelen. Speel een paar maten vol in een eenvoudig akkoordenschema G, Em, Am, D in achtste noten. Klik, dan op de Stopknop. Tijd om te kijken wat u er - in notenweergave - van gebakken hebt. Daarvoor gaat u naar het al genoemde View, Composer (afbeelding 5).

Stap 7

Een snelle blik op de invoer leert dat er heel wat haken en ogen aan zitten. Veel achtsten zijn aangekomen als zestienden, gevolgd door een rust en verder zijn er wat kleine misslagen geweest bij het inspelen. Alhoewel die foutjes in dit scherm zijn te corrigeren, is daarvoor een betere methode waarop we in Stap 8 terugkomen. Het Composer- scherm leent zich echter wel erg goed voor de handmatig invoer van noten. Noten en rusten van elke mogelijke lengte sleept u eenvoudig naar de getoonde notenbalk, waarbij de exacte plaatsing wordt vereenvoudigd door de blokjesverdeling. Zoals u ziet, verandert u hier ook de toonaard én voert snel akkoorden in met de functie Harmonize.

Stap 8

Voor het opschonen van de geconstateerde probleempjes kunt u beter terecht in View, Piano Roll Editor. Hier ziet u - gekoppeld aan een dwarsgeplaatste afbeelding van een toetsenbord - duidelijk de aangeslagen toetsen (afbeelding 6); dus ook wie geen noten leest, kan hiermee uit de voeten. Vanuit dit scherm voert u eerst een automatische opschoon-actie uit via Track, Quantize Entire Loop. U hebt alleen 'op de tel' gespeeld, dus haal het vinkje weg bij Allow dotted notes en plaats een vinkje bij Quantize note durations. Als de resultaten niet blijken te bevallen, maakt u ze ongedaan via Edit, Undo om vervolgens de Quantize-gevoeligheid via de knop Advanced aan te passen. Van elke individuele noot past u vervolgens eenvoudig de hoogte en de lengte aan door het balkje dat de noot voorstelt te verslepen of van lengte te veranderen. Door met rechts te klikken doet u dat via Properties zelfs heel nauwkeurig.

Stap 9

Van de instrumentale partijen van een nummer hoeven niet alle noten perfect op de tel te staan. Liever niet zelfs, een beetje willekeur geeft een live en menselijk gevoel aan muziek. Het ritmespoor moet echter wel vrij strak zijn. Kies Track, Create, Rhytm Track. Het programma maakt een nieuw spoor aan op Midi-kanaal 10, het standaardkanaal voor drums. Klik nu op Add Sounds, Klik op Select All en op OK. Waar bij Piano Roll de toetsen van een klavier te zien waren, staan nu de namen van de ritme-instrumenten die horen bij de zogeheten standaard drum map. Met de instrumenten Acoustic Bass Drum, Acoustic Snare en Closed High Hat maakt u nu een simpel ritme (afbeelding 7). Door met ingedrukte linkermuisknop te slepen in de Selection Bar (de balk achter het gele Track 2), markeert u groepen noten. Via Edit, Copy en Edit, Paste- Insert kopieert u een ritme snel naar een heleboel maten. Deze methode kunt u ook gebruiken om het eerder gemaakte akkoordenschema te vermenigvuldigen.

Stap 10

Nu u akkoorden en een ritme hebt, tonen we u nog hoe u een gewoon instrument toevoegt. Dat doet u in Mixer-View via Track, Create, Instrument Track. Dit nieuwe spoor wordt automatisch toegewezen aan Midikanaal 2 (1 en 10 waren al bezet en 10 is standaard gereserveerd voor drums, 2 is dus het eerste vrije kanaal voor een melodisch instrument). Standaard staat het spoor op Piano, maar door daarop te klikken kiest u een ander instrument (afbeelding 8). Klik op Acoustic Base. Door op Rec te klikken kunt u nu een basloopje inspelen, terwijl u het eerder gemaakte piano- en drumspoor terughoort. U weet nu hoe u verschillende soorten Midi-sporen toevoegt, hoe u daar een instrument aan toekent, hoe u fouten corrigeert en hoe u stukjes muziek kopieert. U kunt het stuk dan ook zelf afmaken door een melodie, een intro en een einde toe te voegen. Wilt u meer, zoals het gebruik van virtuele instrumenten, of galm en andere geluidseffecten op instrumenten loslaten? Of wilt u de mogelijkheid hebben wav- of mp3-bestanden te produceren? Dan zult u Anvil Studio met betaalde componenten moeten aanvullen, of geheel moeten overstappen op een commercieel product (zie het voorgaande artikel). Op deze pagina vindt u het korte stukje muziek dat wij gemaakt hebben.