Garmin maakt het zijn kopers niet gemakkelijk. Het merk introduceerde onlangs op één dag twee Premium Multisport GPS Smartwatches. De hier besproken Fēnix 7 Pro is daarvan net even goedkoper dan het andere premium model, de Epix Pro. Wat biedt de Fēnix? En wat zijn de verschillen met de Epix? Zijn er wel verschillen?

De Fēnix-serie van Garmin is bedoeld voor de sporter die alles wil, behalve een smartwatch die eruitziet als een sport-gadget. In dit artikel lees je wat de bijzonderheden zijn van deze serie en wat je er wel (en niet) van kunt verwachten.

Ook interessant: Review: Garmin Epix Pro is geen verplichte upgrade

Waar zeker de goedkopere modellen in de Forerunner-serie nog wel de sportieve uitstraling hebben die past bij een sporthorloge, heeft de Fēnix vooral premium-looks. Donkerdere kleuren en een luxere afwerking met meer metaal, maken dit een horloge dat iedereen altijd aan zijn pols kan dragen, van productievloer tot managementkamer om het maar zo te zeggen. En dat terwijl er onderhuids dus niets mist, want net als zijn voorganger biedt deze Fēnix 7 Pro echt alles wat een sporthorloge kan bieden.

©Garmin.com

Twee modellen

De Fēnix 7 Pro is er in twee modellen en drie uitvoeringen. Bij de twee modellen zit het onderscheid in het glas boven op het horloge (de lens) en de afwerking rond het glas en aan de binnenzijde, de kant van het horloge dat op de huid gedragen wordt. Bij de goedkopere Solar Edition is de lens gemaakt van Gorilla DX-glas. Dat is al wel heel sterk, maar toch minder krasvast dan het saffierkristalglas van de Sapphire Edition. Ook heeft de duurdere Sapphire Edition een afwerking rond de lens en aan de binnenzijde van het horloge, het deel dat op de huid zit, van titanium. Opnieuw mooier en bestendiger dan de roestvrijstalen afwerking van de Solar Edition. Omdat alleen een kras een horloge al echt minder mooi en praktisch maakt is het prijsverschil van 100 euro voor de Sapphire Edition in de meeste gevallen zijn prijs wel waard.

©Garmin.com

Drie uitvoeringen

Van zowel de Solar Edition als de Sapphire Solar Edition zijn er telkens drie uitvoeringen, een 7S Pro, 7 Pro en 7X Pro. Het verschil is de grootte. De 7S heeft een behuizing van 42 x 42 x 14,1 mm, de 7 Pro van 47 x 47 x 14,5 mm en de 7X Pro van 51 x 51 x 14,9 mm. Net als eerder bij de Epix Pro geldt zeker voor de X-modellen dat het verstandig is deze echt te passen in de winkel.

Niet alleen is de klok groter, deze is vooral ook dikker en zal met bijna 1,5 centimeter op je pols niet voor iedereen even comfortabel zijn bij langdurig gebruik. En daarvoor zijn deze modellen nu net wel bedoeld. Want alleen wanneer je ze dag en nacht draagt, geef je deze smartwatches de kans alle benodigde metingen te verrichten die jou maximaal inzicht geven in je conditie én je gezondheid.

Echt nieuw zijn de Endurancescore die je een beeld geeft van hoe goed voorbereid je bent op duursport-inspanning zoals een marathon, en de Hill Score die de vaardigheid bij het klimmen beoordeelt. De laatste is voor Nederland lastig, zelfs al gebruikt Garmin hiervoor volgens eigen opgave elke stijging van 2 procent en meer.

©Edmond Varwijk

©Edmond Varwijk

Sensoren en specificaties

Alle modellen ondersteunen naast gps nog andere positiesystemen, zoals Glonass en Galileo, en gebruiken deze simultaan voor nog betere positiebepaling. Daarnaast zijn er een barometrische hoogtemeter, kompas, versnellingsmeter, temperatuurmeter en een sensor voor het omgevingslicht.

Om de inspanning en gezondheid van de sporter te bepalen, zijn er nieuwe Elevate v5 polshartslagmeter en een saturatiemeter voor het zuurstofgehalte in het bloed. Deze berekenen bijvoorbeeld de hartslag tijdens sport, maar ook bij rust en tijdens de nacht. Hetzelfde geldt voor het zuurstofgehalte in het bloed en de ademhaling.

Al deze gegevens combineert Garmin tot een groot aantal statistiekjes. Sommige heel feitelijk, zoals de gemeten hartslag, maar sommige ook gebaseerd op combinaties van metingen en interpretaties daarvan, zoals een gezondheidsscore, een slaapscore, stressmeter en adviezen om meer of juist minder te sporten. Er is weinig dat aan de aandacht van de Fēnix ontsnapt. De synchronisatie met de Garmin Connect-service online en in de app, maakt het heel makkelijk de statistieken te bekijken en bijvoorbeeld ook een nieuwe training of route te plannen.

©Garmin.com

Beperkt nieuwe functies

Gebruik je de Fēnix bij hardlopen en fietsen of een van de vele andere sporten, dan is het aantal mogelijkheden en opties schier oneindig. Afstand, duur, snelheid, hartslag, dynamiek, staplengte, vermogen per ronde, koersen vergelijken, het koppelen aan andere sensoren en nog heel veel meer is allemaal mogelijk.

Dat was het bijna allemaal echter ook al bij het vorige model, de Fēnix 7 die een jaar geleden uitkwam. Het is dan ook terecht dat Garmin ervoor heeft gekozen nog geen 8 uit te brengen. Wel heeft men een aantal opties van andere modellen overgenomen of zijn deze nu op alle Fēnix-modellen te vinden. Een opvallende is de led-zaklamp. Een kleine led in de rand van het horloge waarmee een flinke en instelbare lichtbundel kan worden geproduceerd, genoeg voor navigatie in het donker of het terugvinden van spullen. Ook kunnen er noodsignalen mee worden uitgestuurd of kan het de cadans aangeven bij hardlopen in het donker.

©Edmond Varwijk

Functionaliteit

Daarbij is de Fēnix ook een smartwatch. Binnenkomende berichten worden ook op de Fēnix getoond, via de apps kun je op de Fēnix het weerbericht of laatste nieuws lezen, muziek en podcast opslaan of het afspelen ervan op de smartphone aansturen. Met Garmin Pay plaats je een of meer creditkaarten of bankpassen op de Fēnix en kun je onderweg betalen ook zonder een bankpas of smartphone bij de hand te hebben.

Daarnaast kun je het uiterlijk van het horloge, de watchface, maar ook menu’s en opties, bijna helemaal naar wens aanpassen. Wel is en blijft het een MIPS-scherm. Dus met minder kleuren en minder mooie beelden dan een amoled. Gold aanvankelijk amoled nog als erg accu-intensief waardoor die eerste modellen vaak al na een dag aan de oplader moesten, inmiddels is dat niet meer zo. De nieuwste amoled-modellen doen wat de batterijduur betreft nauwelijks meer onder voor een MIPS-model zoals de Fēnix.

Om ze toch interessant te houden, speelt Garmin bij de Fenix 7 Pro-serie een troefkaart uit, en dat is Solar. Alle 7 Pro-modellen beschikken over een zonnecel onder het glas waarmee de batterij tijdens gebruik wordt bijgeladen. Het kan de levensduur van de accu met enkele uren tot meerdere dagen verlengen tot inmiddels meer dan uitstekende scores.

In de smartwatchmodus gaat het van 11 dagen (14 met zonne-energie) bij de 7S Pro tot 28 dagen (en 37 met zonne-energie) bij de 7X Pro. Met multiband-gps ingeschakeld zijn de scores respectievelijk 15 (16) uur of 23 (26) en 36 (41). Ga je op expeditie en wil je gewoon zo lang mogelijk de basisfunctionaliteit gebruiken, dan gaat het zelfs tot 26 (43), 40 (76) en 62 (139) dagen. Voor het opladen hanteert Garmin hier als norm dat het horloge de hele dag wordt gedragen en daarvan drie uur per dag buiten is bij 50.000 lux zonnelicht.

©Edmond Varwijk

Fēnix 7 Pro versus Epix Pro: MIPS versus amoled

Premium Multisport GPS Watch staat er op de verpakking van de Garmin Fēnix 7 Pro, maar dezelfde aanprijzing staat ook op de verpakking van de Garmin Epix Pro. In hetzelfde lettertype en even groot. Daarbij verschenen beide horloges ook nog eens op dezelfde dag. Dat hoeft geen probleem te zijn, maar wanneer de beide gps-smartwatches van hetzelfde merk zijn, nagenoeg dezelfde hardware gebruiken én ook nog eens dezelfde software en apps, dan weer wel. Want wat is nu echt het meest premium model en wanneer kies je welke van de twee?

©Edmond Varwijk

Het belangrijkste verschil tussen de Fēnix 7 Pro en de Epix Pro is het scherm. Bij de Fēnix is dit een MIPS-scherm, bij de Epix amoled. MIPS (Memory in Pixel) betekent minder kleuren en een lagere resolutie, maar ook een lager energieverbruik, daardoor beter geschikt om altijd aan te staan, én een betere leesbaarheid bij slechte of matige lichtomstandigheden.

Van deze verschillen is vooral dat in de leesbaarheid bij slechte of matige lichtomstandigheden, minder belangrijk. Amoled (Active Matrix Organic Light Emitting Diodes) presteert inmiddels zoveel beter dat ook die schermen eigenlijk altijd wel goed zijn af te lezen. En omdat amoled altijd mooier is met veel meer kleuren en een veel beter contrast, is het voordeel van MIPS steeds minder relevant.

Het enige argument om nog voor MIPS te kiezen, is het lagere accuverbruik en daarmee de veel langere gebruiksduur van het horloge zonder bijladen. En met SOLAR, nu nog exclusief bij MIPS, is dat verschil in bepaalde scenario’s zo mogelijk nog groter. Maar wie niet van plan is weken op hike te gaan of aan ultraruns doet, heeft aan de accuduur van de Epix Pro met amoled bijna altijd wel voldoende.

©Edmond Varwijk

Fēnix 7 Pro versus Epix Pro: SOLAR versus geen SOLAR

Dit laatste zorgt ervoor dat SOLAR, hoe mooi de techniek ook is, als het gaat om het verlengen van de accuduur maar in weinig scenario’s opweegt tegen het minder mooie en contrastrijke scherm van de modellen zonder Solar. Het wachten is tot opladen via een zonnecel onder het scherm bij amoled mogelijk wordt of nog beter, tot het zo krachtig wordt dat opladen in zijn geheel niet meer nodig is. De kans dat dit bij MIPS eerder gebeurt dan bij amoled is groter, maar tegelijk ligt de wens dit te bereiken bij amoled duidelijk voor op MIPS.

Fēnix 7 Pro versus Epix Pro: Red Shift

Behalve de genoemde verschillen in de kwaliteit van het scherm en wel of geen SOLAR, is er nog een verschil. En dat is de Red Shift-modus die wel op de Epix Pro zit, maar niet op de Fēnix 7 Pro. In deze modus gebruikt de Epix Pro alleen rode kleurtinten, wat vooral in het echte donker voor een rustiger beeld zorgt en minder impact heeft op de nachtrust dan een amoled-scherm met veel kleuren en specifiek blauwtinten.

Het niet hebben van een Red Shift is voor de Fenix 7 echter geen gemis, kort door de bocht kun je stellen dat een MIPS-scherm altijd in Red Shift-stand functioneert. En dat een amoled-scherm in Red Shift-modus eigenlijk een MIPS-scherm imiteert. Het is kortom geen functie die ontbreekt op de Fēnix 7

©Edmond Varwijk

Klik op de afbeelding voor een vergroting van de tabel.

Conclusie

Anders dan gedacht, heeft Garmin het zijn gebruikers door op dezelfde dag twee premium multisport gps-watches uit te brengen, niet echt moeilijk gemaakt. Hoe fantastisch de Fēnix 7 Pro ook is, er zijn maar weinig scenario’s waarin het een betere keuze is dan de andere premium multisport gps-watch die diezelfde dag verscheen, de Epix Pro.

Het MIPS-scherm van de Fēnix 7 Pro is duidelijk minder mooi dan dat van de Epix Pro, terwijl er maar weinig tegenover staat waarop de Fēnix 7 Pro hoger scoort - anders dan de accuduur. Omdat net als de Epix Pro ook de Fēnix 7 Pro geen LTE heeft en de solar-functie in de meeste gevallen niet belangrijk genoeg is, zal in de meeste gevallen de Epix Pro de betere keuze zijn zelfs bij het soms wel erg forse prijsverschil tussen de twee. Laat onverlet dat de Fēnix 7 Pro een prachtige gps-smartwatch is met ongekende functionaliteit.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.