Garmin maakt het zijn kopers niet gemakkelijk. Het merk introduceerde onlangs op één dag twee Premium Multisport GPS Smartwatches. De hier besproken Fēnix 7 Pro is daarvan net even goedkoper dan het andere premium model, de Epix Pro. Wat biedt de Fēnix? En wat zijn de verschillen met de Epix? Zijn er wel verschillen?

De Fēnix-serie van Garmin is bedoeld voor de sporter die alles wil, behalve een smartwatch die eruitziet als een sport-gadget. In dit artikel lees je wat de bijzonderheden zijn van deze serie en wat je er wel (en niet) van kunt verwachten.

Ook interessant: Review: Garmin Epix Pro is geen verplichte upgrade

Waar zeker de goedkopere modellen in de Forerunner-serie nog wel de sportieve uitstraling hebben die past bij een sporthorloge, heeft de Fēnix vooral premium-looks. Donkerdere kleuren en een luxere afwerking met meer metaal, maken dit een horloge dat iedereen altijd aan zijn pols kan dragen, van productievloer tot managementkamer om het maar zo te zeggen. En dat terwijl er onderhuids dus niets mist, want net als zijn voorganger biedt deze Fēnix 7 Pro echt alles wat een sporthorloge kan bieden.

©Garmin.com

Twee modellen

De Fēnix 7 Pro is er in twee modellen en drie uitvoeringen. Bij de twee modellen zit het onderscheid in het glas boven op het horloge (de lens) en de afwerking rond het glas en aan de binnenzijde, de kant van het horloge dat op de huid gedragen wordt. Bij de goedkopere Solar Edition is de lens gemaakt van Gorilla DX-glas. Dat is al wel heel sterk, maar toch minder krasvast dan het saffierkristalglas van de Sapphire Edition. Ook heeft de duurdere Sapphire Edition een afwerking rond de lens en aan de binnenzijde van het horloge, het deel dat op de huid zit, van titanium. Opnieuw mooier en bestendiger dan de roestvrijstalen afwerking van de Solar Edition. Omdat alleen een kras een horloge al echt minder mooi en praktisch maakt is het prijsverschil van 100 euro voor de Sapphire Edition in de meeste gevallen zijn prijs wel waard.

©Garmin.com

Drie uitvoeringen

Van zowel de Solar Edition als de Sapphire Solar Edition zijn er telkens drie uitvoeringen, een 7S Pro, 7 Pro en 7X Pro. Het verschil is de grootte. De 7S heeft een behuizing van 42 x 42 x 14,1 mm, de 7 Pro van 47 x 47 x 14,5 mm en de 7X Pro van 51 x 51 x 14,9 mm. Net als eerder bij de Epix Pro geldt zeker voor de X-modellen dat het verstandig is deze echt te passen in de winkel.

Niet alleen is de klok groter, deze is vooral ook dikker en zal met bijna 1,5 centimeter op je pols niet voor iedereen even comfortabel zijn bij langdurig gebruik. En daarvoor zijn deze modellen nu net wel bedoeld. Want alleen wanneer je ze dag en nacht draagt, geef je deze smartwatches de kans alle benodigde metingen te verrichten die jou maximaal inzicht geven in je conditie én je gezondheid.

Echt nieuw zijn de Endurancescore die je een beeld geeft van hoe goed voorbereid je bent op duursport-inspanning zoals een marathon, en de Hill Score die de vaardigheid bij het klimmen beoordeelt. De laatste is voor Nederland lastig, zelfs al gebruikt Garmin hiervoor volgens eigen opgave elke stijging van 2 procent en meer.

©Edmond Varwijk

©Edmond Varwijk

Sensoren en specificaties

Alle modellen ondersteunen naast gps nog andere positiesystemen, zoals Glonass en Galileo, en gebruiken deze simultaan voor nog betere positiebepaling. Daarnaast zijn er een barometrische hoogtemeter, kompas, versnellingsmeter, temperatuurmeter en een sensor voor het omgevingslicht.

Om de inspanning en gezondheid van de sporter te bepalen, zijn er nieuwe Elevate v5 polshartslagmeter en een saturatiemeter voor het zuurstofgehalte in het bloed. Deze berekenen bijvoorbeeld de hartslag tijdens sport, maar ook bij rust en tijdens de nacht. Hetzelfde geldt voor het zuurstofgehalte in het bloed en de ademhaling.

Al deze gegevens combineert Garmin tot een groot aantal statistiekjes. Sommige heel feitelijk, zoals de gemeten hartslag, maar sommige ook gebaseerd op combinaties van metingen en interpretaties daarvan, zoals een gezondheidsscore, een slaapscore, stressmeter en adviezen om meer of juist minder te sporten. Er is weinig dat aan de aandacht van de Fēnix ontsnapt. De synchronisatie met de Garmin Connect-service online en in de app, maakt het heel makkelijk de statistieken te bekijken en bijvoorbeeld ook een nieuwe training of route te plannen.

©Garmin.com

Beperkt nieuwe functies

Gebruik je de Fēnix bij hardlopen en fietsen of een van de vele andere sporten, dan is het aantal mogelijkheden en opties schier oneindig. Afstand, duur, snelheid, hartslag, dynamiek, staplengte, vermogen per ronde, koersen vergelijken, het koppelen aan andere sensoren en nog heel veel meer is allemaal mogelijk.

Dat was het bijna allemaal echter ook al bij het vorige model, de Fēnix 7 die een jaar geleden uitkwam. Het is dan ook terecht dat Garmin ervoor heeft gekozen nog geen 8 uit te brengen. Wel heeft men een aantal opties van andere modellen overgenomen of zijn deze nu op alle Fēnix-modellen te vinden. Een opvallende is de led-zaklamp. Een kleine led in de rand van het horloge waarmee een flinke en instelbare lichtbundel kan worden geproduceerd, genoeg voor navigatie in het donker of het terugvinden van spullen. Ook kunnen er noodsignalen mee worden uitgestuurd of kan het de cadans aangeven bij hardlopen in het donker.

©Edmond Varwijk

Functionaliteit

Daarbij is de Fēnix ook een smartwatch. Binnenkomende berichten worden ook op de Fēnix getoond, via de apps kun je op de Fēnix het weerbericht of laatste nieuws lezen, muziek en podcast opslaan of het afspelen ervan op de smartphone aansturen. Met Garmin Pay plaats je een of meer creditkaarten of bankpassen op de Fēnix en kun je onderweg betalen ook zonder een bankpas of smartphone bij de hand te hebben.

Daarnaast kun je het uiterlijk van het horloge, de watchface, maar ook menu’s en opties, bijna helemaal naar wens aanpassen. Wel is en blijft het een MIPS-scherm. Dus met minder kleuren en minder mooie beelden dan een amoled. Gold aanvankelijk amoled nog als erg accu-intensief waardoor die eerste modellen vaak al na een dag aan de oplader moesten, inmiddels is dat niet meer zo. De nieuwste amoled-modellen doen wat de batterijduur betreft nauwelijks meer onder voor een MIPS-model zoals de Fēnix.

Om ze toch interessant te houden, speelt Garmin bij de Fenix 7 Pro-serie een troefkaart uit, en dat is Solar. Alle 7 Pro-modellen beschikken over een zonnecel onder het glas waarmee de batterij tijdens gebruik wordt bijgeladen. Het kan de levensduur van de accu met enkele uren tot meerdere dagen verlengen tot inmiddels meer dan uitstekende scores.

In de smartwatchmodus gaat het van 11 dagen (14 met zonne-energie) bij de 7S Pro tot 28 dagen (en 37 met zonne-energie) bij de 7X Pro. Met multiband-gps ingeschakeld zijn de scores respectievelijk 15 (16) uur of 23 (26) en 36 (41). Ga je op expeditie en wil je gewoon zo lang mogelijk de basisfunctionaliteit gebruiken, dan gaat het zelfs tot 26 (43), 40 (76) en 62 (139) dagen. Voor het opladen hanteert Garmin hier als norm dat het horloge de hele dag wordt gedragen en daarvan drie uur per dag buiten is bij 50.000 lux zonnelicht.

©Edmond Varwijk

Fēnix 7 Pro versus Epix Pro: MIPS versus amoled

Premium Multisport GPS Watch staat er op de verpakking van de Garmin Fēnix 7 Pro, maar dezelfde aanprijzing staat ook op de verpakking van de Garmin Epix Pro. In hetzelfde lettertype en even groot. Daarbij verschenen beide horloges ook nog eens op dezelfde dag. Dat hoeft geen probleem te zijn, maar wanneer de beide gps-smartwatches van hetzelfde merk zijn, nagenoeg dezelfde hardware gebruiken én ook nog eens dezelfde software en apps, dan weer wel. Want wat is nu echt het meest premium model en wanneer kies je welke van de twee?

©Edmond Varwijk

Het belangrijkste verschil tussen de Fēnix 7 Pro en de Epix Pro is het scherm. Bij de Fēnix is dit een MIPS-scherm, bij de Epix amoled. MIPS (Memory in Pixel) betekent minder kleuren en een lagere resolutie, maar ook een lager energieverbruik, daardoor beter geschikt om altijd aan te staan, én een betere leesbaarheid bij slechte of matige lichtomstandigheden.

Van deze verschillen is vooral dat in de leesbaarheid bij slechte of matige lichtomstandigheden, minder belangrijk. Amoled (Active Matrix Organic Light Emitting Diodes) presteert inmiddels zoveel beter dat ook die schermen eigenlijk altijd wel goed zijn af te lezen. En omdat amoled altijd mooier is met veel meer kleuren en een veel beter contrast, is het voordeel van MIPS steeds minder relevant.

Het enige argument om nog voor MIPS te kiezen, is het lagere accuverbruik en daarmee de veel langere gebruiksduur van het horloge zonder bijladen. En met SOLAR, nu nog exclusief bij MIPS, is dat verschil in bepaalde scenario’s zo mogelijk nog groter. Maar wie niet van plan is weken op hike te gaan of aan ultraruns doet, heeft aan de accuduur van de Epix Pro met amoled bijna altijd wel voldoende.

©Edmond Varwijk

Fēnix 7 Pro versus Epix Pro: SOLAR versus geen SOLAR

Dit laatste zorgt ervoor dat SOLAR, hoe mooi de techniek ook is, als het gaat om het verlengen van de accuduur maar in weinig scenario’s opweegt tegen het minder mooie en contrastrijke scherm van de modellen zonder Solar. Het wachten is tot opladen via een zonnecel onder het scherm bij amoled mogelijk wordt of nog beter, tot het zo krachtig wordt dat opladen in zijn geheel niet meer nodig is. De kans dat dit bij MIPS eerder gebeurt dan bij amoled is groter, maar tegelijk ligt de wens dit te bereiken bij amoled duidelijk voor op MIPS.

Fēnix 7 Pro versus Epix Pro: Red Shift

Behalve de genoemde verschillen in de kwaliteit van het scherm en wel of geen SOLAR, is er nog een verschil. En dat is de Red Shift-modus die wel op de Epix Pro zit, maar niet op de Fēnix 7 Pro. In deze modus gebruikt de Epix Pro alleen rode kleurtinten, wat vooral in het echte donker voor een rustiger beeld zorgt en minder impact heeft op de nachtrust dan een amoled-scherm met veel kleuren en specifiek blauwtinten.

Het niet hebben van een Red Shift is voor de Fenix 7 echter geen gemis, kort door de bocht kun je stellen dat een MIPS-scherm altijd in Red Shift-stand functioneert. En dat een amoled-scherm in Red Shift-modus eigenlijk een MIPS-scherm imiteert. Het is kortom geen functie die ontbreekt op de Fēnix 7

©Edmond Varwijk

Conclusie

Anders dan gedacht, heeft Garmin het zijn gebruikers door op dezelfde dag twee premium multisport gps-watches uit te brengen, niet echt moeilijk gemaakt. Hoe fantastisch de Fēnix 7 Pro ook is, er zijn maar weinig scenario’s waarin het een betere keuze is dan de andere premium multisport gps-watch die diezelfde dag verscheen, de Epix Pro.

Het MIPS-scherm van de Fēnix 7 Pro is duidelijk minder mooi dan dat van de Epix Pro, terwijl er maar weinig tegenover staat waarop de Fēnix 7 Pro hoger scoort - anders dan de accuduur. Omdat net als de Epix Pro ook de Fēnix 7 Pro geen LTE heeft en de solar-functie in de meeste gevallen niet belangrijk genoeg is, zal in de meeste gevallen de Epix Pro de betere keuze zijn zelfs bij het soms wel erg forse prijsverschil tussen de twee. Laat onverlet dat de Fēnix 7 Pro een prachtige gps-smartwatch is met ongekende functionaliteit.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.