ID.nl logo
Vrouwen opgelet: zo check je je borsten (en zo vaak moet je dat doen)
© pixel-shot.com (Leonid Yastremskiy)
Gezond leven

Vrouwen opgelet: zo check je je borsten (en zo vaak moet je dat doen)

Maar liefst één op de zeven vrouwen in Nederland krijgt borstkanker. Preventief onderzoek, zoals zelfonderzoek en het Bevolkingsonderzoek, helpt de kans op vroegtijdige ontdekking (en dus op genezing) te vergroten. Hoe check je zelf je borsten?

In dit artikel laten we zien welke vormen van onderzoek belangrijk zijn als het gaat om het vroegtijdig opsporen van borstkanker. We vertellen waarom het belangrijk is om borstkanker vroeg te signaleren. En we vertellen je hoe je zelf je borsten kunt checken.

Waarom preventief onderzoek belangrijk is

In Nederland krijgt één op de zeven vrouwen te maken met borstkanker. Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Ook krijgen vrouwen in Nederland vaker borstkanker dan in de meeste andere Europese landen. De reden hiervoor is niet helemaal duidelijk. Sommige risicofactoren komen in Nederland meer voor: vrouwen in Nederland krijgen op relatief hoge leeftijd hun eerste kind en geven minder borstvoeding.

De overlevingskansen zijn de laatste jaren flink gestegen, maar toch sterven er nog altijd 3000 mensen per jaar aan borstkanker. Als borstkanker in een vroeg stadium wordt gesignaleerd, dan is er meer kans dat behandeling ervan aanslaat. Twee vormen van onderzoek kunnen helpen bij vroege signalering: het Bevolkingsonderzoek en zelfonderzoek.

Bevolkingsonderzoek

Het Bevolkingsonderzoek Borstkanker is bedoeld om borstkanker in een zo vroeg mogelijk stadium te ontdekken. Alle vrouwen van 50 tot 75 krijgen elke twee jaar een uitnodiging voor onderzoek van de borsten. Je beslist zelf of je meedoet aan het onderzoek of niet. De borsten worden onderzocht met röntgenfotografie. Dit heet een mammografie.

De leeftijdsgrens van het Bevolkingsonderzoek is niet voor niks gekozen. Vanaf de leeftijd van vijftig jaar is de kans op borstkanker groter. Bij vrouwen boven de 75 jaar groeit borstkanker meestal langzaam. De kans is dan kleiner om borstkanker te ontdekken waaraan vrouwen overlijden. Sinds de invoering van het Bevolkingsonderzoek (1990) is in Nederland de sterfte aan de ziekte met 39 procent gedaald.

©Gorodenkoff Productions OU

Zelfonderzoek

Door regelmatig onderzoek van je eigen borsten, leer je ze goed kennen. Je weet precies hoe ze eruit zien en weet dus ook wanneer er iets verandert. Je kunt je borsten onderzoeken door te kijken en te voelen. Hoe je dat doet, dat lees je hieronder. Als je geen borstkanker hebt gehad en als het niet voorkomt in je familie is het niet nodig om je borsten elke maand te checken ( maar het mág wel en het kan zeker geen kwaad). Wat je niet moet doen, is te vaak controleren: dan ga je je misschien onnodig zorgen maken.

⭕ Je borsten checken: zo doe je dat

Je borsten controleren kun je doen terwijl je staat of ligt. Je checkt een borst door met een vlakke hand draaiende bewegingen te maken van buiten naar binnen toe richting de tepel. Je deelt de borst het beste in vier delen en checkt dan per deel: linksboven, linksonder, rechtsboven, rechtsonder. Ook check je de tepel, of deze normaal aanvoelt en of er niets onder zit. je moet de tepel iets naar voren kunnen trekken zonder dat dit heel pijnlijk is. Buig daarna voorover en check je borst nog een keer met beide handen. Daarbij neem je je oksel mee.

Let bij zelfonderzoek niet alleen op knobbeltjes, maar ook op de huid, de tepels en de vorm van de borsten. Op de website van Pink Ribbon lees je meer over het zelfonderzoek  en waaraan je borstkanker kunt herkennen. En ook op de website Bevolkingsonderzoek Nederland vind je de symptomen terug en bij welke klachten het noodzakelijk is om een afspraak te maken met de huisarts.

©Jacek Chabraszewski - stock.adobe.com

Check je borsten: geheugensteuntje op de 3e van de maand

Borstkankervereniging Nederland en geneesmiddelenbedrijf MSD hebben de campagne Day 3 gelanceerd: check elke derde dag van de maand je borsten. Het cijfer 3 is niet voor niks gekozen. Kantel het een kwartslag en je kunt er een paar borsten in zien. De campagne is gelanceerd in samenwerking met Flair, Libelle en Ouders van nu.

Het is makkelijk om deze datum terugkerend in je digitale agenda te zetten. Zo kun je het nooit vergeten. Dit geheugensteuntje is handig voor dames die al in de overgang zijn geweest en niet meer ongesteld worden. Voor vrouwen die nog menstrueren is onderstaand advies beter.

Check je borsten: volg je menstruatiecyclus

Het Nederlands Huisartsen Genootschap heeft zorgen over de Day 3 campagne. Het advies wordt namelijk gegeven aan alle vrouwen. Volgens de wetenschappelijke vereniging voor huisartsen is het beter om het checken te koppelen aan de menstruatiecyclus in plaats van een vaste dag in de maand. Te veel checken zou voor onnodige ongerustheid kunnen zorgen.

Het beste is om de week na de menstruatie te checken. Veel vrouwen hebben namelijk fysiologisch een knobbeliger borstklierweefsel tijdens de menstruatie. Ben je al in de overgang geweest en word je niet meer ongesteld, dan maakt het niet uit wanneer je checkt. Dan kan een digitaal geheugensteuntje op de derde dag van de maand prima helpen!

Leer je borsten kennen

Hoe dan ook: het is goed om je borsten beter te leren kennen. En zie of voel je veranderingen aan je borsten, dan is het goed om Thuisarts.nl te checken. Lees je goed in op welke veranderingen je alert moet zijn.Merk je iets vreemds op aan je borsten, namelijk klachten uit dit lijstje, raadpleeg dan altijd je huisarts.

❗❗ Wacht niet op een uitnodiging voor het Bevolkingsonderzoek maar neem meteen contact op met je huisarts bij onderstaande symptomen.
Je voelt een knobbeltje, zwelling of verharding in je borst
Je ziet of voelt een bult op je borst
Je hebt deukjes of kuiltjes in je borst
De huid van je borst heeft putjes en ziet eruit als een sinaasappelschil
Je hebt een wondje aan je borst dat slecht geneest
Je ziet en/of merkt roodheid, schilfering of intrekking van een tepel
Er komt bloed of groen, bruin, melkachtig of waterig vocht uit een tepel
Je voelt een zwelling in je oksel
Je borst is rood en voelt warm aan
Je borst voelt anders aan dan normaal
De vorm of grootte van je borst verandert

Bron: Bevolkingsonderzoek Nederland

Onderzoek naar borstkanker steunen? Koop een Pink Ribbon-product

Een deel van de opbrengst wordt gedoneerd aan borstkankeronderzoek!
▼ Volgende artikel
Zo ontdek je snel of je online wordt opgelicht
Zekerheid & gemak

Zo ontdek je snel of je online wordt opgelicht

Je hoort het steeds vaker: iemand klikt op een link en belandt op een nepwebsite van de bank, waar intussen persoonlijke gegevens worden ingevuld. Of er komt ineens een WhatsApp-bericht van een ‘bekende’ met het verzoek om snel geld over te maken voor een ticket of een nieuwe telefoon. Natuurlijk trap jij daar niet zomaar in. Maar hoe herken je dit soort berichten nu het makkelijkst?

Partnerartikel - in samenwerking met Bitdefender

Online oplichting is een van de grootste zorgenkindjes van banken en de politie. Er wordt jaarlijks voor miljoenen gefraudeerd met valse links en nepberichten die via sms, e-mail of WhatsApp worden verstuurd. En met de komst van AI wordt het voor criminelen steeds makkelijk om zulke berichten zo echt mogelijk te laten lijken.

Goed lezen

Het herkennen van spamberichten of nepverzoeken om geld over te maken is niet altijd eenvoudig. Belangrijkste vuistregel: gaat het om geld, zeker om grote bedragen, controleer het bericht dan extra goed. Bij e-mail is dat meestal goed te doen. Twijfel je of een bericht een phishingmail is, beweeg dan met de muis over een link zonder erop te klikken. Onderaan in je browser verschijnt de url waar de link naartoe leidt.

Door met je muis over een linkje te zweven, zie je onderin waar de link naartoe gaat. Een goede controle voordat je de link ook daadwerkelijk aanklikt.

Soms zijn die adressen zo onduidelijk dat je er weinig uit kunt opmaken. Klik in dat geval met de rechtermuisknop op de link en kies Koppeling kopiëren. Plak het adres vervolgens in Kladblok, zodat je het kunt bekijken zonder de site daadwerkelijk te openen. Dat is de veiligste manier om te controleren waar de link naartoe verwijst. Vaak zie je dan vreemde of onbekende domeinnamen, een duidelijke aanwijzing dat de mail niet van je bank afkomstig is.

Twijfel? Bellen!

Krijg je een vreemd WhatsApp- of sms-bericht waarin het lijkt alsof een bekende je vraagt om geld over te maken, bijvoorbeeld omdat hij een ticket is kwijtgeraakt of omdat haar telefoon gestolen zou zijn? Dat kán natuurlijk echt zijn, maar vaak is het helaas nep. Zelfs als details in het bericht kloppen, zoals het land waar die persoon verblijft. Slimme oplichters halen dit soort informatie namelijk gewoon van sociale media. Nog een reden dus om niet zomaar online te delen dat je op vakantie gaat en waarheen.

Ga je op vakantie? dan zet je dat natuurlijk niet op social media.

Twijfel je aan de echtheid van het bericht? Bel de persoon zelf om het te controleren. Heb je daar ook geen goed gevoel bij en is diegene met anderen op reis, bijvoorbeeld met partner of kinderen, neem dan contact op met hen om te checken of het verhaal klopt. Dan heb je de waarheid meestal snel boven tafel.

Bankcontrole

Sommige banken helpen klanten bij het tegengaan van fraude. Bij de ING kun je bijvoorbeeld controleren of de bank jou ook echt belt op het moment dat je iemand aan de lijn hebt die zegt dat hij of zij van de ING is. Daarvoor hoef je alleen maar de ING-app te openen en te klikken op de knop 'Check het gesprek'.

Andere banken gebruiken andere methoden, maar in het algemeen kun je ervan uitgaan dat jouw bank je nooit belt. En als ze dat wel doen, zullen ze je nooit vragen om je geld (tijdelijk) over te boeken naar een andere rekening, je opdracht geven om je bankpas af te geven aan een koerier of vragen om je gebruikersnaam en wachtwoord.

Gebeurt dat wel, hang dan direct op en bel vervolgens je eigen bank. Al is het maar om te melden dat er scammers actief zijn.

Extra beveiliging

Wil je zelf niet constant controleren of een e-mailtje of berichtje echt is, maar kun je daar wat extra hulp bij gebruiken? Kies dan voor een goed beveiligingspakket. Vrijwel alle beveiligingssuites vissen dergelijke mailtjes er zo voor je uit en markeren deze als zijnde spam, of verplaatsen deze dan automatisch naar een aparte folder in je mailbox.

Bitdefender Premium Security is een allround beveiligingspakket die je mailboxen in de gaten houdt en automatisch controleert op spamberichten en scam-mails. Mailtjes die veilig zijn worden indien gewenst aangeduid met een groen 'Bitdefender Safe'-labeltje. Prettig daarbij is dat je die aanduiding ook op andere apparaten ziet waar je je mail leest, omdat Bitdefender op serverniveau controleert en niet alleen je lokale mailbox. Alles wordt dus online al voor je in de gaten gehouden.

Mailtjes met het groene Bitdefender Safe-labeltje zijn veilig.

Dat geldt natuurlijk ook voor alle software die je downloadt, ook dat wordt gecontroleerd op de aanwezigheid van malware. En wie het zekere voor het onzekere neemt, maakt in Bitdefender ook nog eens gebruik van de extra AI-hulp Scam Copilot. Dankzij de ingebouwde chatfunctie kun je bijvoorbeeld een vraag stellen over scamming, maar ook een screenshot sturen van een sms- of WhatsApp-bericht. Scam Copilot scant het bericht en kan aangeven of het om een scambericht gaat.

Blijf alert

Een compleet beveiligingspakket is tegenwoordig toch echt wel een must. Zulke software neemt je aardig wat werk uit handen wat betreft de controle op fishing- en scammingmailtjes en de continu beveiliging van je apparaten als het op virussen en malware aankomt. De ontwikkelingen gaan echter snel en AI wordt meer en meer gebruikt om mensen te misleiden. Dat betekent dat je zelf ook constant alert moet blijven en je jezelf eigenlijk moet trainen om valse berichten te herkennen. Met een extra hulp als Scam Copilot van Bitdefender kun je dergelijke berichten al veel sneller onderscheppen, maar vereist het nog wel een extra stap aan jouw zijde, zoals het opsturen van een verdachte screenshot van een nep-WhatsApp-bericht. Blijf dus altijd opletten, hoe echt een bericht ook lijkt.

▼ Volgende artikel
Review Google Pixel 10 Pro XL – iPhone-uitdager met kortere accuduur
© Rens Blom
Huis

Review Google Pixel 10 Pro XL – iPhone-uitdager met kortere accuduur

De Google Pixel 10 Pro XL is de nieuwste en duurste reguliere smartphone van het merk. In deze review nemen we het toestel met een adviesprijs van 1299 euro onder de loep.

Uitstekend
Conclusie

De Google Pixel 10 Pro XL is een fraaie en complete smartphone met erg goede camera's en zeven jaar software-updates. De ondersteuning voor magnetische (oplaad)accessoires is een mooie vernieuwing en we zien ook potentieel voor de AI-functies. De accuduur is echter een zwakker punt en de adviesprijs vinden we aan de hoge kant.

Plus- en minpunten
  • Geschikt voor magnetische accessoires
  • Uitstekende camera's
  • Frisse software vol AI en 7 jaar updates
  • Zwaar
  • Processor minder krachtig
  • Kortere accuduur
  • Veel AI-functies nog niet in Nederland te gebruiken

Herkenbaar ontwerp met nieuwtje

Leg je de Pixel 10 Pro XL naast de 9 Pro XL, dan moet je wel heel goed kijken om verschillen te ontdekken. De toestellen ogen praktisch identiek. Maar er zijn wel degelijk verschillen. De Pixel 10 Pro XL is bijvoorbeeld nog zwaarder geworden en is met zijn 232 gram een van de zwaarste telefoons van het moment.

©Rens Blom

Daarnaast ondersteunt de Pixel 10 Pro XL als eerste bekende Android-smartphone magnetische accessoires aan de achterzijde (via Qi2). Je kunt bestaande Apple MagSafe-accessoires van je iPhone daardoor met de Pixel 10 Pro XL gebruiken, wat tof is en goed werkt.

©Rens Blom

De Pixel 10 Pro XL hangt keurig aan een MagSafe-oplader van Zens.

Goed om te weten: naast de Pixel 10 Pro XL zijn er ook een kleinere Pixel 10 en 10 Pro, die uiteraard andere specificaties én prijzen hebben. De Pixel 10 Pro XL heeft een prachtig 6,8-inch oledscherm dat bij de beste schermen hoort. Meer hoeven we er niet over te zeggen. De vingerafdrukscanner achter het scherm functioneert bovendien erg goed.

©Rens Blom

Niet de beste specificaties

Van een smartphone die maar liefst 1299 euro kost verwachten we heel goede specificaties. Google snapt dat en stopt daarom een royale 16 GB werkgeheugen in de Pixel 10 Pro XL, aangevuld met minimaal 256 GB opslagcapaciteit. Maar nu komt het: de Tensor G5-processor van Google zelf haalt het niet bij de chips in andere topsmartphones. Googles Pixel 10 Pro XL is in benchmarks minder snel en beperkt de chip sneller bij gamen om niet te warm te worden. Op papier jammer, in de praktijk merk je hier echter minder van. De smartphone is dan ook snel zat.

Waar je méér van merkt, is de accuduur. De Pixel 10 Pro XL heeft een 5200mAh-accu, wat een redelijk gangbare accucapaciteit is voor een 6,8inch-smartphone. Het lijkt er echter op dat de Tensor G5-chip en het modem minder energiezuinig zijn, want de accuduur maakt weinig indruk. Net als voorgaande Pixel-telefoons moeten we de Pixel 10 Pro XL steevast aan de oplader leggen als we gaan slapen. Op zo'n dag lezen we best wat nieuws op de telefoon, gebruiken we sociale media, plegen we wat belletjes, maken we foto's en gebruiken we een halfuur tot uur de hotspot-functie om in de trein te internetten op onze laptop. Veel andere telefoons hebben aan het eind van zo'n dag meer accu over dan de Pixel 10 Pro XL.

Opladen kan de smartphone via usb-c en draadloos. Bekabeld is de snelste methode; het duurt dan anderhalf uur om de accu volledig op te laden.

©Rens Blom

Uitstekende camera's

Pixel-smartphones staan al jaren bekend om hun uitstekende camera's. De Pixel 10 Pro XL houdt die reputatie hoog en biedt je drie geavanceerde camera's op de achterkant. Het gaat om een primaire camera, een groothoekcamera en een zoomcamera. Met alle camera's kun je overdag én in het donker echt hele goede foto's en video's schieten. Het verschil met de Pixel 9 Pro XL, die we hiervoor regelmatig gebruikten, vinden we echter niet groot. Gek is dat niet, want de 10 Pro XL heeft dezelfde camera's als zijn voorganger. Google zegt wel dat de optische beeldstabilisatie verbeterd is en voegt een zoommodus (tot 100x) toe, die sterk leunt op kunstmatige intelligentie (AI). En ja, tientallen keren zoomen is grappig, maar de resultaten zijn veel minder mooi dan een 'echte foto'. Wij adviseren je daarom om maximaal 10x te zoomen. Dan krijg je echt nog prima foto's.

Hieronder zie je twee fotoseries met telkens van boven naar beneden de hoofdcamera, de groothoekcamera en verschillende zoomstanden.

©Rens Blom

©Rens Blom

Opfrisbeurt voor software

Op de Pixel 10 Pro XL is Android 16 geïnstalleerd, de nieuwste software. Versie 16 oogt visueel anders dan versie 15 en is met name kleurrijker en vrolijker. Je kunt ook wat meer visuele zaken personaliseren. Wij zijn wel fan van deze opfrisbeurt.

Google stopt de software vol met AI-functies. Wat direct opvalt, is dat de Pixel 10 Pro XL in bijvoorbeeld de Verenigde Staten veel meer AI-functies heeft dan in Nederland. De AI werkt sowieso beter in het Engels. De functies die je hier wél kunt gebruiken, zijn overwegend nuttig en zeker het proberen waard. Nu maar hopen dat er meer (aangekondigde) functies naar Nederland komen.

Het updatebeleid van Google blijft erg goed: zeven jaar Android- en beveiligingsupdates. Wij vinden zeven jaar heel netjes, want we kunnen ons goed voorstellen dat het toestel na zeven jaar gebruik naar het einde van zijn (technische) levensduur kruipt.

Conclusie: Google Pixel 10 Pro XL kopen?

De Google Pixel 10 Pro XL is een fraaie en complete smartphone met erg goede camera's en zeven jaar software-updates. De ondersteuning voor magnetische (oplaad)accessoires is een mooie vernieuwing en we zien ook potentieel voor de AI-functies. De accuduur is echter een zwakker punt en de adviesprijs vinden we ook aan de hoge kant.