Duurzame isolatiematerialen zorgen voor meer comfort en een gezonder binnenklimaat in huis. Ze isoleren zo goed, dat we er niet alleen warmpjes bijzitten in de winter. Ze houden het huis ook nog eens koeler tijdens de zomer. Meer comfort dus! Bovendien zijn ze ook nog eens beter voor het milieu. Win-win. Kost dat extra comfort je ook extra? Je leest het hier. Ook bespreken we andere voordelen en welk materiaal je waar kunt gebruiken.

Biobased of ecologisch

ID.nl sprak met Joost van der Waal, oprichter van de Ecobouwschool en eigenaar van Isoleerbewust. Hij isoleert met écht duurzame materialen en noemt die ook wel biobased. Joost vertelt om mee te beginnen wat biobased precies is: "Natuurlijk gegroeide grondstoffen, met plantaardige vezels. Dat is voor mij biobased." 

De isolatiematerialen die daarvoor worden gebruikt, zijn hoofdzakelijk plantaardig - voorheen ook wel ecologisch materiaal genoemd. Die term is niet helemaal passend. Plasticfolie wordt bijvoorbeeld ook ecologisch genoemd, omdat je er maar weinig materiaal van nodig hebt. Maar dat bedoelt Joost niet: "We bedoelen dat het natuurlijk gegroeide isolatiematerialen zijn. Denk aan reststromen van duurzame bosbouw, afvalstromen van houtzagerijen en landbouw als stro, hennep, vlas en olifantsgras. Wij doen dat omdat we heel erg het geloof hebben: hoe dichter bij de natuur, hoe beter voor het milieu, hoe beter voor onszelf. " 

De natuur is zelf CO2-positief. Tijdens de groei neemt een boom of plant veel meer CO2 op dan dat hij uitstoot tijdens de bewerking tot isolatiemateriaal of het transport ervan. Regulier isolatiemateriaal vraagt juist om veel energie tijdens de bewerking. G(l)aswol moet bijvoorbeeld tot 1400 graden verwarmd worden om het bruikbaar te maken. 

Koel in zomer, warm in de winter  

Biobased materialen kom je niet vaak tegen bij de bouwmarkt. Daarom is het voor veel mensen nog onbekend terrein om ermee te isoleren, terwijl ze prima functioneren. Want in tegenstelling tot pir en pur-isolatie verwarm je er niet alleen je huis mee in de winter, je koelt het huis ook nog eens in de zomer. Joost: "Houtvezel bijvoorbeeld, houdt tot drie keer langer de warmte buiten in de zomer. Het kan tot 8 graden binnen schelen. "

Mensen ondervonden de voordelen van ecologisch isoleren vooral tijdens de coronacrisis, toen thuiswerken de norm werd en mensen merkten dat het op zolder toch wel erg warm werd, zelfs als ze de ruimte hadden geïsoleerd. Met gebruikelijke isolatiematerialen wordt het toch nog warm. "Glaswol doet niet heel veel om de warmte buiten te houden. Plastic speelgoed ging op zolder zelfs smelten, omdat we tegenwoordig veel zwarte of donkere dakpannen gebruiken. Het dak wordt dan loeiheet en kan wel oplopen tot 80 graden, ook al is het buiten niet zo warm. Je voelt gewoon de warmte naar binnen stromen. Zodra je het isoleert met houtvezel merk je meteen verschil. Kijk, het wordt geen 18 graden, dat is een illusie. Maar het wordt wel echt een stuk koeler."

©AIGen - stock.adobe.com

Dichtheid 

Dat houtvezel de warmte ook buiten houdt tijdens de warme zomerdagen, ligt onder andere aan de dichtheid, vertelt Joost: "Houtvezel krijg je aangeleverd als een soort strobalen. Je krijgt het niet opgerold omdat het zo’n hoge dichtheid heeft. Daarom blijft de warmte zo lang buiten. In glasvezel zit weinig dichtheid. Dat merk je zodra je het van de rollen afhaalt, het zet meteen uit."

Tip
Ook biobased: dons voor in je dekbed

Prijsverschil

Over ecologisch isoleren gaat het verhaal dat het stukken duurder is dan reguliere isolatiemethoden. We leggen het voor aan Joost: "Biobased is duurder op het moment, maar daarmee koop je isolatie voor in de winter én in de zomer." Er gaan geruchten dat je vanaf volgend jaar 7 euro per vierkante meter extra subsidie kunt krijgen op biobased isolatiematerialen. Dan komt de inkoopprijs van houtvezel en glaswol toch wel dicht bij elkaar te liggen en wordt het interessanter om aan te schaffen.

Ondanks de investering, verdienen de materialen zich zeker terug. In de praktijk had een klant van Joost geen mobiele airco meer nodig, omdat de biobased isolatie het verkoelende werk deed. Binnen twee jaar had die klant prijsverschil terugverdiend doordat hij de airco minder hoefde te gebruiken. De meeste biobased materialen gaan 50-75 jaar mee. In Frankrijk staat bijvoorbeeld een strobalenhuis van meer dan 100 jaar oud. 

Welk isolatiemateriaal voor welke plek?

Biobased materialen zijn er in allerlei soorten. Bekende soorten zijn houtvezel, vlas, hennep, gras, schapenwol, cellulose, kurk, stro en olifantsgras. Maar eigenlijk wordt er van alles gebruikt om te isoleren en vind je ook nog weleens krantenknipsels of zeewier als isolatiemateriaal. Veel van de materialen zijn voor bijna alle isolatietoepassingen te gebruiken. Toch zijn bepaalde materialen net wat beter geschikt voor specifieke toepassingen:

Bron: De Kopersgids van Isoleerbewust 

Hoe bepaal je wat je gaat gebruiken? Joost legt het uit: "Ga ik uit van een warme winter en een koele zomer, dan gebruik ik in het dak altijd een materiaal dat een hoge dichtheid heeft. Zoals houtvezel, cellulose en stro.  In verdiepingsvloeren gebruiken we ook vaak houtvezel. Met de dichtheid heb je ook minder last van contactgeluid. Maar het kan ook cellulose of stro zijn." 

"Voor de vloer van de begane grond gebruik ik materialen die makkelijk te vouwen zijn. Geen houtvezel, want als je dat gaat vouwen gaat het kapot. Voor de kruipruimte gebruik ik hennep, dat is makkelijk te buigen en kun je goed tussen de balken doen. Stel, het is echt een vochtige kruipruimte, dan gebruik ik nog weleens bodemfolie. Dat is helaas niet biobased. Of schapenwol, de haren zijn erg goed voor het transporteren van vocht. Net zoals onze haren."

"Bij een plat dak is grasvezel een minder handige keuze om er mee boven je hoofd te werken. Er komen best veel stofdeeltjes vrij. Draag dan altijd een stofmasker en bril. Hennep laat bijvoorbeeld veel minder stofjes los. Bij een schuin dak kun je er gewoon naast gaan staan. Dan is houtvezel wel handig te gebruiken."

In de spouwmuur is spuitkurk nu nog de enige biobased keus. Grasvezel, hennep of houtvezel wordt te vochtig. Van spouwmuurisolatie is Joost overigens niet zo'n fan, "omdat het is gemaakt voor je vochthuishouding, nu blazen mensen dat vol met isolatie. En eigenlijk wil je er geen synthetisch materiaal in spuiten, want dat past de vochthuishouding aan. Het vocht kan dan helemaal niet meer naar buiten."

©Ingo Bartussek

Factoren om rekening mee te houden

We vragen naar aandachtspunten: "Bij biobased moet je er goed opletten dat je de afwerking luchtdicht hebt. Als je synthetisch goed isoleert, dan is het ook luchtdicht. Ecologische materialen zijn dat niet. Glas- en steenwol overigens ook niet. 

De laatste decennia zijn we ons meer gaan focussen op luchtdicht isoleren. Dat houdt in dat we ervoor zorgen dat er geen ongewenste luchtstromen door je isolatie gaan. Ga je aan de binnenzijde isoleren, moet je erop letten dat het vocht dat je zelf produceert, niet op de koude bakstenen slaat. Dan kan er condens ontstaan.

Daarom is bij bestaande bouw aan de binnenzijde klimaatfolie, ook wel vochtvariabele folie, aan te raden die damp beide richtingen op kan doorlaten. Zo komt er niet te veel vocht in de constructie en voorkom je schimmel of houtrot. "

Vochtproblemen

We vragen ons af: isoleren met natuurlijke materialen moet je niet doen vanwege vochtproblemen. Zin of onzin? "Onzin", zegt Joost. "Die zijn gewoon op te lossen met klimaatfolie die je eigenlijk ook zou moeten toepassen bij glas- en steenwol."

Hij gaat verder: "In 99 procent van de gevallen kies ik biobased. Alleen kies ik er nog weleens voor bij de binnenzijde van de gevel, bij je kozijn. Daar is niet veel ruimte, maar je wilt er wel isolatie hebben want dat is een plek waar het wel echt koud kan worden. Het kan zijn dat je dan maar 1 centimeter hebt en een hogere isolatiewaarde wilt halen, kan het zijn dat je op dat soort plekken dan voor iets anders moet kiezen. Maar in de praktijk kom ik dan weinig tegen. Dan heb je de keuze: of je gaat iets duurders dat ecologisch te gebruiken is zoals Aerogel. Dat gebruiken ze ook in de ruimtevaart. Of je kiest voor iets goedkoops."

Lees ook: Vocht voor en na isolatie, oorzaak of oplossing?

Toekomstbestendig isoleren begint bij vroeger 

Voordat in 1901 de woningwet intrad, was het gebruik van lokaal gegroeide grondstoffen heel normaal. Toen de WOII snel gebouwd moest worden, verdwenen ze uit het zicht. Sindsdien zijn pir, pur, glas- en steenwol gangbaar. Joost: "Terwijl die energie-intensief zijn. Daar komen we nu achter. Door alle woningen daarmee te bouwen, raakt het hele CO2- budget van Nederland op. Terwijl natuurlijk gegroeide materialen CO2 opslaan, ze beter zijn voor je gezondheid en ze in de zomer het huis ook nog koel en in de winter warm houden." 

Wil je je huis laten isoleren? Kijk dan eens bij meerdere partijen en overleg of zij biobased isoleren en zo ja welke materialen zij daarvoor gebruiken👇🏻

Met de Google Pixel 10 Pro Fold koop je een 1899 euro kostende smartphone die je open kunt vouwen als een boek. Dat grote scherm is heel tof, maar hoe bevalt de telefoon in de praktijk? En is hij een betere keuze dan andere vouwsmartphones? Je leest het in deze uitgebreide Google Pixel 10 Pro Fold-review.

De Pixel 10 Pro Fold volgt de Pixel 9 Pro Fold uit 2024 op. Die werd door ons de beste vouwtelefoon van het jaar genoemd. We hadden dan ook hoge verwachtingen van zijn opvolger. Die verwachtingen komen niet helemaal uit. Ja, de Pixel 10 Pro Fold is een heel goede uitvouwbare smartphone. Maar nee, door verschillende keuzes van Google en een hardere innovatiedrang van concurrenten kunnen we de Pixel 10 Pro Fold geen schot in de roos noemen. Tijd om uit te leggen hoe dat komt.

©Rens Blom

©Rens Blom

Een smartphone maken met een scherm voorop en een groter scherm aan de binnenkant is technisch nog steeds lastig, maar het type telefoon wordt steeds beter. Bij Google zien we dat op twee boeiende punten terug. De Pixel 10 Pro Fold is de eerste vouwsmartphone die gecertificeerd stofbestendig en waterdicht is.

©Rens Blom

Een knappe prestatie en een fijne zekerheid voor als je het toestel in een regenbui of aan het zwembad gebruikt. Het tweede punt is de ingebouwde magneet, waardoor je de Pixel 10 Pro Fold magnetisch kunt opladen met maximaal 15 watt. De manier van werken is identiek aan Apple's MagSafe in iPhones en is door Google 'Pixelsnap' genoemd.

©Rens Blom

De rest van het ontwerp van de Pixel 10 Pro Fold doet sterk denken aan zijn voorganger. Dat is niet slecht, maar merken als Samsung, Honor en Oppo hebben dit jaar serieuze stappen gezet in het dunner en lichter maken van hun vouwtelefoons. Vergeleken bij bijvoorbeeld de Samsung Galaxy Z Fold 7 voelt de Pixel-telefoon daarom zwaar, dik en wat gedateerd aan. Wat ook opvalt is dat de verticale vouw in het scherm van de Pixel 10 Pro Fold meer zichtbaar en voelbaar is dan op de Z Fold 7. Qua ontwerp komt de Samsung-telefoon simpelweg moderner en prettiger over, met minder compromissen.

©Rens Blom

De Pixel 10 Pro Fold heeft een 6,4inch-oledscherm aan de buitenkant en toont opengevouwen een 8inch-oledscherm. Beide schermen zijn lekker scherp, hebben een 120Hz-verversingssnelheid en kunnen erg helder beeld tonen.

©Rens Blom

Technische functies

Compromissen zien we ook terug in de hardware van de Pixel 10 Pro Fold. Niet in de hoeveelheid werkgeheugen (liefst 16 GB) of opslagcapaciteit (minimaal 256 GB), maar wel in de gekozen processor. Google kiest, net als in de andere Pixel 10-modellen, voor zijn eigen Tensor G5-processor. Die is simpelweg minder krachtig dan de Qualcomm-processor in andere vouwtelefoons.

De accuduur is gelukkig dik in orde. We kunnen de Pixel 10 Pro Fold een hele dag gebruiken voordat we hem 's avonds aan de magnetische oplader hoeven te hangen. Bekabeld opladen kan ook en gaat sneller, met maximaal 30 watt. Dat is anno 2025 niet heel vlot voor een dure smartphone, waardoor het bijna twee uur duurt voordat de accu via een usb-c-kabel volledig opgeladen is.

Camera's

Camera's zijn er in overvloed op deze vouwtelefoon. Logisch, want in zowel het scherm voorop als aan de binnenkant vind je een selfiecamera. Daarnaast zijn er op de achterkant nog eens drie camera's geplaatst. Dat zijn een hoofdcamera, groothoekcamera en telelens. De camera's scoren een ruime voldoende op fotografie- en videovlak. Opvallend is dat de zoomcamera vijf keer optisch inzoomt, waardoor je het beeld echt een stuk dichterbij haalt.

©Rens Blom

Lang updates

Met een Google Pixel-telefoon ben je verzekerd van zeven jaar softwareupdates en dat is met de Pixel 10 Pro Fold niet anders. Fijn is dat je die updates als eerste krijgt, want Google is de ontwikkelaar van Android. De Android 16-software op de vouwtelefoon werkt naar behoren en bevat steeds meer AI-gestuurde functies. Nog niet alle functies die in de Verenigde Staten werken, zijn in Nederland of de Nederlandse taal te gebruiken. Hopelijk komt daar nog verandering in, zodat de Pixel 10 Pro Fold een nog slimmere smartphone wordt.

De Pixel 10 Pro Fold in gebruik

De vouwbare ervaring van deze smartphone is uitstekend. Het scharnier voelt stevig aan en klapt met een prettige klik dicht. Het blijft ergens fascinerend om van een regulier telefoonscherm naar een 8inch-scherm te gaan. Je kunt zo twee apps prettig naast elkaar gebruiken of ziet één app op groter beeld. Leuk als je een video kijkt of een tekst leest, bijvoorbeeld.

©Rens Blom

©Rens Blom

©Rens Blom

Conclusie: Google Pixel 10 Pro Fold kopen?

De Google Pixel 10 Pro Fold is een mooie verbetering ten opzichte van zijn voorganger, maar de concurrentie heeft in een jaar tijd grotere stappen gezet. Samsungs Galaxy Z Fold 7 voelt op veel punten verfijnder aan dan de Pixel 10 Pro Fold en is – door zijn prijsverlagingen – ook honderden euro's goedkoper. Die twee redenen maken het lastig om Google's nieuwste vouwtelefoon aan te raden, ook al bevalt hij eigenlijk hartstikke goed.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een krachtige soundbar met losse achterspeakers voor echt surroundgeluid? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Met een soundbar verbeter je het geluid van de gemiddelde televisie en met een model met aparte surround speakers breng je ook 5.1-surround in de woonkamer. Erg prettig is dat de meeste soundbars met surround speakers ook nog eens draadloos zijn, dus geen gedoe met snoeren door de woonkamer. Bekijk hier onze selectie van vijf soundbar-sets.

Samsung HW-Q930D

Met de Samsung HW-Q930D richt je tegen een relatief bescheiden bedrag een volwaardige thuisbioscoop in. Naast een riante soundbar van ruim een meter telt de productdoos een draadloze subwoofer en twee achterspeakers. Verschillende audiodrivers zijn naar voren, naar boven en zijwaarts gepositioneerd. Een voordeel, want dit 9.1.4-kanaals audiosysteem stuurt effecten vanuit allerlei richtingen naar je oren. Kijk je een film met een Dolby Atmos-audiospoor, dan hoor je zelfs bepaalde klanken boven je hoofd. Aansluiten is trouwens kinderspel, want de verschillende apparaten vereisen alleen netstroom. Je hoeft dus geen lange speakerkabels tussen de audiocomponenten te leggen.

Je verbindt een televisie via HDMI met deze soundbar. Wie een Samsung-tv met ondersteuning voor Q-Symphony gebruikt, is in het voordeel. In dat geval werken alle audiodrivers van de smart-tv en soundbar naadloos met elkaar samen. Het resultaat is een nóg voller geluid. De achterzijde bevat nog een tweede HDMI-poort en optische ingang. Hierop sluit je desgewenst een extra apparaat aan, zoals een spelcomputer of mediaspeler. Voor het streamen van muziek verbind je de HW-Q930D met wifi. Met behulp van AirPlay 2, Google Cast of Spotify Connect luister je binnen een mum van tijd naar je favoriete afspeellijst. Je kunt eventueel ook een smartphone of tablet rechtstreeks met bluetooth verbinden.

LG DS95TR

Met een lengte van maar liefst 1,25 meter is de LG DS95TR een echte blikvanger. Ideaal voor wie een grote soundbar met een forse beeldbuis wil combineren. Voeg daar de twee bijgesloten surroundspeakers en subwoofer aan toe en je luistert naar een kamervullend geluid. In tegenstelling tot traditionele home-cinemasets is de aanleg van luidsprekerkabels niet nodig. De audiocomponenten communiceren draadloos met elkaar. Gebruik de automatische kalibratiefunctie om de speakers zorgvuldig op elkaar af te stemmen. Hierdoor heb je geen last van volumeverschillen en vertragingen.

In totaal heeft dit audiosysteem vijftien actieve audiodrivers. Daarvan zijn er vijf naar boven gericht. Het verwerken van films en series met driedimensionaal Dolby Atmos-geluid is dus geen enkel probleem. Dankzij een riant totaalvermogen van 810 watt voorzie je een middelgrote tot grote kamer van helder tv-geluid. De achterzijde van de soundbar heeft twee HDMI-poorten en een optische ingang. Je kunt dus vrijwel elke televisie aansluiten. Voor het verwerken van muziekstreams verbind je de DS95TR met wifi of bluetooth. Prettig is hierbij de ondersteuning voor AirPlay 2, Google Cast en Spotify Connect. Lees hier enkele ervaringen van andere gebruikers.

LG DS60TR

Met dit betaalbare product van LG richt je een 5.1-kanaals audiosysteem in. De onlangs verschenen DS60TR bestaat uit een soundbar van 85 centimeter, een draadloze subwoofer en twee achterspeakers. Houd er rekening mee dat deze surroundspeakers onderling met een speakerkabel zijn verbonden. De communicatie met de soundbar is overigens wel draadloos. Je koppelt de DS60TR via HDMI of de optische ingang aan een televisie. Handig is dat je diverse instellingen van de soundbar op een geschikte LG-televisie kunt bedienen. Zo switch je in de zogeheten WOW-interface tussen verschillende geluidsmodi.

Met een totaalvermogen van 440 watt plaats je het audiosysteem in een kleine tot middelgrote kamer. Voor de weergave van surroundeffecten ondersteunt de DS60TR de veelgebruikte formaten Dolby Digital en DTS. In tegenstelling tot duurdere producten met Dolby Atmos-geluid hoor je dus geen geluid boven je hoofd. Verder stream je desgewenst muziek, radio en podcasts via een bluetoothverbinding. Koppel hiervoor een smartphone of tablet. Een interessant weetje is dat de boven- en onderkant van de soundbar zijn gemaakt van gerecycled plastic.

Lees ook: Dit is de ideale positie van je soundbar

LG DS70TR

De LG DS70TR zit met een lengte van 95 centimeter tussen de eerder besproken LG DS95TR en LG DS60TR in. Voor een soundbar met Dolby Atmos-ondersteuning valt de aanschafprijs mee. Een opwaartse driver stuurt bepaalde audiogolven naar boven, waardoor je een driedimensionaal geluid ervaart. Dankzij twee draadloze surroundspeakers (wel onderling met kabel verbonden) hoor je ook nog eens achter je effecten. De snoerloze subwoofer maakt jouw thuisbioscoop compleet. Een nuttige functie is dat de DS70TR met de speakers van een geschikte LG-televisie kan samenwerken. Hierdoor ontstaat er een grootser geluid.

Dit 5.1.1-kanaals audiosysteem levert een totaalvermogen van 500 watt. Voor een doorsnee (woon)kamer in een appartement of rijtjeshuis is dat ruimschoots voldoende. Behalve Dolby Atmos kan de DS70TR ook overweg met DTS:X, DTS en Dolby Atmos. Je hoort dus bij vrijwel alle streams van videodiensten écht surroundgeluid. De achterzijde heeft twee HDMI-poorten en een optische ingang. Naast de televisie kun je dus ook nog twee andere apparaten aansluiten, zoals een gameconsole en cd-speler. Tot slot laat je via bluetooth je favoriete afspeellijsten op de soundbar los. Gebruik hierbij de smartphone of tablet als afstandsbediening.

Denon DHT-S517

De Denon DHT-S517 is een 3.1.2-kanaals soundbar die wordt geleverd met een draadloze subwoofer. Dit systeem maakt gebruik van Dolby Atmos om een ruimtelijk geluid te creëren. In de soundbar zitten zeven speakers, waarvan er twee naar boven zijn gericht. Deze 'up-firing' speakers sturen het geluid naar het plafond, dat het vervolgens terugkaatst naar jouw zitplek. Dit zorgt voor een geluidseffect waarbij het lijkt alsof het geluid ook van boven komt. De set bevat geen losse achterspeakers, maar simuleert het surround-effect.

Met de Dialogue Enhancer-functie kun je de helderheid van stemmen in drie niveaus aanpassen, zodat gesprekken in films en series beter te volgen zijn. De soundbar heeft een HDMI-ingang voor het doorlussen van een extern apparaat en een HDMI eARC-uitgang voor de verbinding met je televisie. Daarnaast is er Bluetooth aanwezig om muziek draadloos te streamen en zijn er verschillende geluidsmodi beschikbaar, zoals Film, Muziek en Nachtmodus.