Duurzame isolatiematerialen zorgen voor meer comfort en een gezonder binnenklimaat in huis. Ze isoleren zo goed, dat we er niet alleen warmpjes bijzitten in de winter. Ze houden het huis ook nog eens koeler tijdens de zomer. Meer comfort dus! Bovendien zijn ze ook nog eens beter voor het milieu. Win-win. Kost dat extra comfort je ook extra? Je leest het hier. Ook bespreken we andere voordelen en welk materiaal je waar kunt gebruiken.

Biobased of ecologisch

ID.nl sprak met Joost van der Waal, oprichter van de Ecobouwschool en eigenaar van Isoleerbewust. Hij isoleert met écht duurzame materialen en noemt die ook wel biobased. Joost vertelt om mee te beginnen wat biobased precies is: "Natuurlijk gegroeide grondstoffen, met plantaardige vezels. Dat is voor mij biobased." 

De isolatiematerialen die daarvoor worden gebruikt, zijn hoofdzakelijk plantaardig - voorheen ook wel ecologisch materiaal genoemd. Die term is niet helemaal passend. Plasticfolie wordt bijvoorbeeld ook ecologisch genoemd, omdat je er maar weinig materiaal van nodig hebt. Maar dat bedoelt Joost niet: "We bedoelen dat het natuurlijk gegroeide isolatiematerialen zijn. Denk aan reststromen van duurzame bosbouw, afvalstromen van houtzagerijen en landbouw als stro, hennep, vlas en olifantsgras. Wij doen dat omdat we heel erg het geloof hebben: hoe dichter bij de natuur, hoe beter voor het milieu, hoe beter voor onszelf. " 

De natuur is zelf CO2-positief. Tijdens de groei neemt een boom of plant veel meer CO2 op dan dat hij uitstoot tijdens de bewerking tot isolatiemateriaal of het transport ervan. Regulier isolatiemateriaal vraagt juist om veel energie tijdens de bewerking. G(l)aswol moet bijvoorbeeld tot 1400 graden verwarmd worden om het bruikbaar te maken. 

Koel in zomer, warm in de winter  

Biobased materialen kom je niet vaak tegen bij de bouwmarkt. Daarom is het voor veel mensen nog onbekend terrein om ermee te isoleren, terwijl ze prima functioneren. Want in tegenstelling tot pir en pur-isolatie verwarm je er niet alleen je huis mee in de winter, je koelt het huis ook nog eens in de zomer. Joost: "Houtvezel bijvoorbeeld, houdt tot drie keer langer de warmte buiten in de zomer. Het kan tot 8 graden binnen schelen. "

Mensen ondervonden de voordelen van ecologisch isoleren vooral tijdens de coronacrisis, toen thuiswerken de norm werd en mensen merkten dat het op zolder toch wel erg warm werd, zelfs als ze de ruimte hadden geïsoleerd. Met gebruikelijke isolatiematerialen wordt het toch nog warm. "Glaswol doet niet heel veel om de warmte buiten te houden. Plastic speelgoed ging op zolder zelfs smelten, omdat we tegenwoordig veel zwarte of donkere dakpannen gebruiken. Het dak wordt dan loeiheet en kan wel oplopen tot 80 graden, ook al is het buiten niet zo warm. Je voelt gewoon de warmte naar binnen stromen. Zodra je het isoleert met houtvezel merk je meteen verschil. Kijk, het wordt geen 18 graden, dat is een illusie. Maar het wordt wel echt een stuk koeler."

©AIGen - stock.adobe.com

Dichtheid 

Dat houtvezel de warmte ook buiten houdt tijdens de warme zomerdagen, ligt onder andere aan de dichtheid, vertelt Joost: "Houtvezel krijg je aangeleverd als een soort strobalen. Je krijgt het niet opgerold omdat het zo’n hoge dichtheid heeft. Daarom blijft de warmte zo lang buiten. In glasvezel zit weinig dichtheid. Dat merk je zodra je het van de rollen afhaalt, het zet meteen uit."

Tip
Ook biobased: dons voor in je dekbed

Prijsverschil

Over ecologisch isoleren gaat het verhaal dat het stukken duurder is dan reguliere isolatiemethoden. We leggen het voor aan Joost: "Biobased is duurder op het moment, maar daarmee koop je isolatie voor in de winter én in de zomer." Er gaan geruchten dat je vanaf volgend jaar 7 euro per vierkante meter extra subsidie kunt krijgen op biobased isolatiematerialen. Dan komt de inkoopprijs van houtvezel en glaswol toch wel dicht bij elkaar te liggen en wordt het interessanter om aan te schaffen.

Ondanks de investering, verdienen de materialen zich zeker terug. In de praktijk had een klant van Joost geen mobiele airco meer nodig, omdat de biobased isolatie het verkoelende werk deed. Binnen twee jaar had die klant prijsverschil terugverdiend doordat hij de airco minder hoefde te gebruiken. De meeste biobased materialen gaan 50-75 jaar mee. In Frankrijk staat bijvoorbeeld een strobalenhuis van meer dan 100 jaar oud. 

Welk isolatiemateriaal voor welke plek?

Biobased materialen zijn er in allerlei soorten. Bekende soorten zijn houtvezel, vlas, hennep, gras, schapenwol, cellulose, kurk, stro en olifantsgras. Maar eigenlijk wordt er van alles gebruikt om te isoleren en vind je ook nog weleens krantenknipsels of zeewier als isolatiemateriaal. Veel van de materialen zijn voor bijna alle isolatietoepassingen te gebruiken. Toch zijn bepaalde materialen net wat beter geschikt voor specifieke toepassingen:

Bron: De Kopersgids van Isoleerbewust 

Hoe bepaal je wat je gaat gebruiken? Joost legt het uit: "Ga ik uit van een warme winter en een koele zomer, dan gebruik ik in het dak altijd een materiaal dat een hoge dichtheid heeft. Zoals houtvezel, cellulose en stro.  In verdiepingsvloeren gebruiken we ook vaak houtvezel. Met de dichtheid heb je ook minder last van contactgeluid. Maar het kan ook cellulose of stro zijn." 

"Voor de vloer van de begane grond gebruik ik materialen die makkelijk te vouwen zijn. Geen houtvezel, want als je dat gaat vouwen gaat het kapot. Voor de kruipruimte gebruik ik hennep, dat is makkelijk te buigen en kun je goed tussen de balken doen. Stel, het is echt een vochtige kruipruimte, dan gebruik ik nog weleens bodemfolie. Dat is helaas niet biobased. Of schapenwol, de haren zijn erg goed voor het transporteren van vocht. Net zoals onze haren."

"Bij een plat dak is grasvezel een minder handige keuze om er mee boven je hoofd te werken. Er komen best veel stofdeeltjes vrij. Draag dan altijd een stofmasker en bril. Hennep laat bijvoorbeeld veel minder stofjes los. Bij een schuin dak kun je er gewoon naast gaan staan. Dan is houtvezel wel handig te gebruiken."

In de spouwmuur is spuitkurk nu nog de enige biobased keus. Grasvezel, hennep of houtvezel wordt te vochtig. Van spouwmuurisolatie is Joost overigens niet zo'n fan, "omdat het is gemaakt voor je vochthuishouding, nu blazen mensen dat vol met isolatie. En eigenlijk wil je er geen synthetisch materiaal in spuiten, want dat past de vochthuishouding aan. Het vocht kan dan helemaal niet meer naar buiten."

©Ingo Bartussek

Factoren om rekening mee te houden

We vragen naar aandachtspunten: "Bij biobased moet je er goed opletten dat je de afwerking luchtdicht hebt. Als je synthetisch goed isoleert, dan is het ook luchtdicht. Ecologische materialen zijn dat niet. Glas- en steenwol overigens ook niet. 

De laatste decennia zijn we ons meer gaan focussen op luchtdicht isoleren. Dat houdt in dat we ervoor zorgen dat er geen ongewenste luchtstromen door je isolatie gaan. Ga je aan de binnenzijde isoleren, moet je erop letten dat het vocht dat je zelf produceert, niet op de koude bakstenen slaat. Dan kan er condens ontstaan.

Daarom is bij bestaande bouw aan de binnenzijde klimaatfolie, ook wel vochtvariabele folie, aan te raden die damp beide richtingen op kan doorlaten. Zo komt er niet te veel vocht in de constructie en voorkom je schimmel of houtrot. "

Vochtproblemen

We vragen ons af: isoleren met natuurlijke materialen moet je niet doen vanwege vochtproblemen. Zin of onzin? "Onzin", zegt Joost. "Die zijn gewoon op te lossen met klimaatfolie die je eigenlijk ook zou moeten toepassen bij glas- en steenwol."

Hij gaat verder: "In 99 procent van de gevallen kies ik biobased. Alleen kies ik er nog weleens voor bij de binnenzijde van de gevel, bij je kozijn. Daar is niet veel ruimte, maar je wilt er wel isolatie hebben want dat is een plek waar het wel echt koud kan worden. Het kan zijn dat je dan maar 1 centimeter hebt en een hogere isolatiewaarde wilt halen, kan het zijn dat je op dat soort plekken dan voor iets anders moet kiezen. Maar in de praktijk kom ik dan weinig tegen. Dan heb je de keuze: of je gaat iets duurders dat ecologisch te gebruiken is zoals Aerogel. Dat gebruiken ze ook in de ruimtevaart. Of je kiest voor iets goedkoops."

Lees ook: Vocht voor en na isolatie, oorzaak of oplossing?

Toekomstbestendig isoleren begint bij vroeger 

Voordat in 1901 de woningwet intrad, was het gebruik van lokaal gegroeide grondstoffen heel normaal. Toen de WOII snel gebouwd moest worden, verdwenen ze uit het zicht. Sindsdien zijn pir, pur, glas- en steenwol gangbaar. Joost: "Terwijl die energie-intensief zijn. Daar komen we nu achter. Door alle woningen daarmee te bouwen, raakt het hele CO2- budget van Nederland op. Terwijl natuurlijk gegroeide materialen CO2 opslaan, ze beter zijn voor je gezondheid en ze in de zomer het huis ook nog koel en in de winter warm houden." 

Wil je je huis laten isoleren? Kijk dan eens bij meerdere partijen en overleg of zij biobased isoleren en zo ja welke materialen zij daarvoor gebruiken👇🏻

De Flip 7 voegt heel wat toe aan het beproefde succesrecept van JBL. Is dat voldoende om de iconische bluetooth-speaker weer de publieksfavoriet te maken? Dat lees je in deze review.

Met de Flip 7 brengt JBL een update uit voor een wel zeer populaire bluetooth-speaker. Zoals die '7' al aangeeft, is dat verre van de eerste keer dat dit gebeurt. Deels gaat het dan om kleuren en design, zodat een nieuwe Flip helemaal de laatste trends volgt. Maar ook deze keer weet het bedrijf weer op technisch vlak wat verbeteringen toe te voegen. Auracast en AI Sound Boost zijn de belangrijkste, naast een verhoogde batterijduur van 16 uur.

Beschikbaar in zeven kleuren 

Even belangrijk zijn de nieuwe kleurtjes, met een weelderig paars als de opvallendste. Een 'Squad' camouflage-editie ontbreekt ook niet, terwijl een oranje randje rond het JBL-letterlogo een subtielere toevoeging is. De adviesprijs blijft 149,99 euro, dat blijft onveranderd.

©JBL

De Flip 7 is verkrijgbaar in zeven kleuren, waaronder een aantal nieuwe.

Het design van de Flip is grotendeels onveranderd gebleven sinds de eerste versie uit 2012. Ook de Flip 7 is een kleine cilinder, ongeveer even groot als een blik bier van een halve liter. Je kunt hem neerleggen of recht plaatsen. En aan elke uiteinde vind je een (passieve) woofer met het JBL-logo. Zodra je muziek iets luider zet, zie je ze heen en weer dansen. Een iconische gimmick mag je het noemen, maar het verhoogt wel de fun-factor. Hetzelfde design zie je ook terugkomen bij de grotere bluetooth-speakers van JBL, zoals de even nieuwe Charge 6 en de Xtreme 4.  

Met haak of lus te gebruiken

Niet zoveel veranderingen op designvlak dus. Maar details zijn belangrijk en dat is ook waar JBL zijn pijlen op richt. Een opvallend toevoeging is de mogelijkheid om een lus van stevig textiel of een karabijnhaak aan de speaker vast te maken. Beide accessoires vind je in de doos. Hoewel je de haak of lus kunt verwijderen via een kliksysteem, zit het muurvast genoeg om de Flip 7 zorgeloos aan een rugzak te hangen. 

©JBL

De haak of lus zit muurvast via een handig mechanisme.

Bestand tegen water en stof 

De Flip 7 is gemaakt om overal mee naartoe te nemen. Het IP68-etiket maakt duidelijk dat er weinig is waar deze speaker niet tegen kan. Stof en water deren hem niet gauw. Je kunt deze speaker in het (ondiepe) zwembad laten vallen en hem gewoon daarna weer gebruiken. De Flip 7 is daarmee ook net iets meer waterbestendig dan zijn voorganger. De hele behuizing is bovendien heel robuust, met dikke rubberen dopje aan de uiteinden. Het geeft echt de indruk dat je deze bluetooth-speaker niet gauw kapot zou krijgen. Handig op de camping, maar ook gewoon thuis in een tienerkamer.

©Jamie Biesemans

In de JBL Portable-app vind je niet veel opties.

Zeer goede batterijduur

Qua vermogen gaat de Flip 7 er niet echt op vooruit, maar 35 W is wel indrukwekkend voor zo'n klein ding. Door het gebruik van AI Sound Boost kan de speaker wel luid én helder blijven spelen, wat best indrukwekkend is. AI is natuurlijk een geweldig buzzwoord momenteel; hier worden AI-algoritmes in ieder geval gebruikt om de woofer en tweeter optimaal te laten presteren. Playtime Boost heeft ook een impact op de klank. Schakel dit via de JBL Portable-app in en de speelduur wordt verlengd van 14 tot maximaal 16 uur. Houd er wel rekening mee dat je dan geen audiopreset van de equalizer kunt gebruiken.

Bouw een feestje met meerdere speakers

De JBL Portable-app heb je eigenlijk niet echt nodig om de speaker te bedienen, tenzij je via de equalizer nog de klank wilt aanpassen of een stereopaar wil vormen met een tweede Flip 7. Je kunt daarnaast meerdere compatibele JBL-speakers koppelen zodat ze allemaal dezelfde muziek spelen. Leuk om op een feestje met vrienden een groot muzieksysteem te bouwen. Dit kon vroeger ook al, via PartyTogether in de app, maar nu voegt JBL ook Auracast aan de Flip 7 (en de Charge 6) toe. Je kunt echter geen oude en nieuwe speakers combineren.

©Jamie Biesemans

De Auracast-knop licht op als je deze functie gebruikt.

Even tikken op het knopje met het A-logo op de speaker volstaat zo om de Flip 7 een Auracast-stream te laten afspelen. En je kunt compatibele speakers blijven toevoegen, er lijkt geen rem op het aantal te staan.

Luider zonder vervorming

Op het vlak van geluidskwaliteit is de Flip 7, onder andere dankzij AI Sound Boost, een indrukwekkende speaker geworden. Zelfs als je hem hard zet, wordt muziek open neergezet – zeker als je rekening houdt met het formaat van deze speaker. JBL opteert natuurlijk graag voor wat extra bass, wat de Flip 7 heel geschikt maakt voor feestjes of om even stoom af te blazen tussen het studeren door.

Lage tonen zijn vaak het moeilijkst voor kleine speakers, maar hier kun je dankzij de diepe audiokennis van JBL rekenen op bassen die merkbaar aanwezig zijn. Stemmen worden goed geplaatst, waardoor je helder podcasts kunt beluisteren.

©JBL

De speaker klinkt ook buiten zeer goed.

Warmer geluid

Door zijn kleinere formaat en relatief eenvoudige opbouw (met slechts één tweeter) is de Flip 7 wel nogal directioneel. Dat heb je vaak bij dit type speakers. Heel dichtbij hoor je het snel doffer worden als je wat schuiner gaat zitten. Ideaal is als je de Flip 7 wat verder weg plaatst en met het JBL-logo naar je feestgezelschap richt. Dan wordt Stromae's 'Ma Meilleure Ennemie' van het tweede seizoen van het indrukwekkende 'Arcane' heel vol in de kamer geplaatst, met een afgemeten beat die de track zijn snelheid geeft. Het is zeker een warm geluid, wat het heel oorvriendelijk maakt als 'Colors' van Black Pumas in de achtergrond speelt. Als het gaat om een feestje of gewoon een gezellig moment, dan doet de Flip 7 uitstekend zijn werk.

Conclusie

Met een prijs van bijna 150 euro is de Flip 7 niet de goedkoopste bluetooth-speaker die je kunt aanschaffen. Je krijgt wel heel wat voor die prijs. Want niet alleen is deze JBL heel goed opgewassen tegen een slechte behandeling, hij projecteert muziek met veel emotie de kamer in. Ook buiten heeft de Flip 7 de power om een feestje te bouwen. Het betere batterijleven en de gecontroleerde bassen van deze generatie zijn upgrades ten opzichte van de Flip 6, al vind je misschien die oude versie voor een veel lagere prijs. Dan is het afwegen wat je belangrijk vindt. 

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.