Oude software in Windows 10 dankzij virtualisatie

Tip 01: Virtualisatieserver

Virtualisatie klinkt al snel als iets moeilijks dat je maar beter aan professionals kunt overlaten. Het tegendeel is echter waar, ook thuis is het eenvoudig te gebruiken en kan het heel nuttig zijn. Met VMware vSphere 6.7 maak je bijvoorbeeld van een wat oudere pc een toegewijde virtualisatieserver waar je bijvoorbeeld alle oude software op kunt blijven gebruiken. Alle benodigde software is bovendien gratis. Je hebt alleen een aparte pc nodig, want alle andere software op die pc wordt namelijk vervangen door de virtualisatiesoftware.

Tip 02: Hoe werkt het?

Normaal gesproken installeer je eerst Windows op een pc en dan alle andere software. Windows bestuurt dan de pc en beschikt over alle systeembronnen. Wil je een andere versie van Windows gebruiken of Linux, kun je een multiboot-systeem inrichten. Maar wil je wisselen tussen twee besturingssystemen, dan moet je wel eerst opnieuw opstarten.

Met VMware ESXi op de pc werkt het anders. Niet Windows of Linux is het besturingssysteem van de pc, maar VMware ESXi. Je logt dan vanaf een andere pc in op de virtualisatieserver en kunt dan tegelijkertijd verschillende versies van Windows, of Windows naast Linux gebruiken. Het laatste is een groot voordeel, omdat je binnen elke virtuele machine alle software kunt installeren die je maar wilt. Alleen dat je de pc niet direct meer kunt gebruiken, is even wennen.

Remote gebruiken

Tip 03: Download

Om de benodigde software te downloaden, ga je via deze link naar de downloadserver van VMware. Je maakt daar eerst een account. Daarna log je in en kies je Download Packages / VMware vSphere Hypervisor 6.7 – Binaries / VMware vSphere Hypervisor (ESXi ISO) image (Includes VMware Tools) / Manually Download. Bewaar het iso-bestand (340 MB) op de computer. Open de map waar het bestand is opgeslagen en plaats een lege cd-r in de cd/dvd-brander. Klik dan met de rechtermuisknop op het bestand en kies Schijfkopiebestand branden. Bevestig dat je een cd wilt branden en zet een vinkje bij Schijf controleren na branden. Klik dan op Branden en wacht tot de cd klaar is.

Met een tooltje als Rufus of de LinuxLive USB Creator maak je desgewenst ook snel een installeerbare usb-stick van voor als de pc geen cd/dvd-speler heeft.

Oudere versie

Tip 04: Eerst back-up

Je hebt nu alles klaar om ESXi op een computer te installeren. Voordat je dat doet, moet je echter helemaal zeker zijn dat je alles wat op die computer staat, kunt missen. Bij de installatie wordt namelijk de hele opslagruimte van de computer gewist en door ESXi onherstelbaar in gebruik genomen. Je raakt dus alles kwijt wat op die pc staat. Maak dus een back-up of vervang de harde schijf of ssd door een schijf waar zeker niets op staat dat je niet kwijt mag raken, en begin dan pas met installeren.

Tip 05: Installeren

Nu kun je ESXi installeren. Plaats de vSphere-installatie-cd (of usb-stick) in de pc en start deze daarvan op. Wacht tot de installatiewizard begint. Bevestig de vraag of je met de ESXi-standard Installer wilt booten, door op Enter te drukken. Bevestig opnieuw met Enter dat je de software wilt installeren en met een druk op F11 accepteer je de licentie. Selecteer de schijf waar je de software wilt installeren en bevestig met Enter. Bevestig hierna op dezelfde manier de toetsenbordindeling.

Een belangrijke stap is het root-wachtwoord. Dit heb je nodig om later in te loggen. Kies een voldoende complex wachtwoord en zet het in een wachtwoordmanager zoals KeePass of Enpass. Vervolg de installatie met Enter. De installatiewizard veegt de harde schijf schoon en deelt hem opnieuw in. Bevestig met F11 dat dit akkoord is. Verwijder als installatie klaar is de cd (of stick) uit de pc en druk op Enter om de ESXi-server voor het eerst te starten.

Tip 06: Configuratie

Na de installatie volgt de configuratie. Dit is het enige dat je rechtstreeks op de ESXi-server doet. Druk op F2 om in te loggen op de ESXi-server. De inlognaam is root, typ zelf het bijbehorende wachtwoord. Daarna kom je in het onderdeel System Customization. Hier kun je een beperkt aantal opties aanpassen. Om het ip-adres van de server aan te passen ga je naar Configure Management Network / IPv4 Configuration (druk voortdurend op Enter om de menukeuze te bevestigen). Ga naar beneden met de pijltjestoets en selecteer Set static IPv4 address and network configuration. Druk op de spatiebalk om deze optie te activeren. Ga opnieuw met de pijltjestoets omlaag en typ het gewenste ip-adres in. Het subnet en gateway kun je ongewijzigd laten. Zijn de juiste gegevens ingevoerd, bevestig met Enter om terug te gaan naar het vorige scherm. Ga via de Esc-toets door naar het startscherm en druk op Y om de instellingen aan te passen en de managementinterface opnieuw op te starten. Druk op Esc om de configuratie van de ESXi-server te verlaten.

Tip 07: Eerste keer inloggen

We gaan nu eindelijk écht aan de slag. Je hebt een tweede computer nodig in hetzelfde netwerk. Dat mag een Windows-pc zijn, een Linux-pc, een Mac, een Chromebook … (eventueel een tablet, al is dat wel wat lastiger) als er maar een browser op staat. Start de browser en typ in de adresbalk https:// en dan het ip-adres van de ESXi-server. Log in met gebruikersnaam root en het wachtwoord dat je tijdens de installatie hebt opgegeven.

Tip 08: De server besturen

In het linkervenster zie je de Navigator met bovenin als eerste de Host (dat is de server zelf). Bij Host staan opties om de server uit te schakelen (Shut down), opnieuw op te starten (Reboot) en je vindt er veel informatie over het gebruik, de belasting, de opslagcapaciteit en nog meer. In het menu Actions vind je de al genoemde acties en meer (zie afbeelding 8).

De onderdelen Manage en Monitor horen bij de server en geven zeer gedetailleerde informatie over de werking, het loggen van informatie en de beveiliging. Heel snel heb je deze onderdelen niet nodig, behalve de functie Manage / Licensing. Om de server langer dan zestig dagen te gebruiken, heb je een licentie nodig. Die is gratis en vind je op dezelfde pagina waar je de ESXi-software hebt gedownload. Log opnieuw in op die site met het VMware-account. Klik in de ESXi-server op Assign license en voer de licentiecode in. Klik daarna op Check license / Assign license.

Tip 09: De opslag

Bij de installatie heeft de ESXi-software de harde schijf leeg gemaakt en opnieuw ingedeeld. Een deel van de opslagruimte gebruikt het voor zichzelf, een ander deel is beschikbaar voor virtuele machines en het opslaan van bestanden. Klik op Storage / datastore1 om de beschikbare opslagruimte op de harde schijf of ssd in de ESXi-server te gebruiken. Met een klik op Datastore browser start je een soort Verkenner-venster met toegang tot de opslagruimte. Het is handig minimaal twee mappen aan te maken, één voor bestanden en één voor virtuele machines. Klik op Create directory en typ als naam ISOs en klik weer op de knop Create Directory. Om een iso-bestand van bijvoorbeeld Windows of Linux naar de ESXi-server te kopiëren, klik je in de map ISOs op Upload. Selecteer het iso-bestand op je eigen computer en klik op Upload om deze naar de ESXi-server te kopiëren. Rechtsboven zie je de voortgang van de kopieeractie.

ESXi, vSphere, wat is het nou?

Tip 10: Een vm maken

Om een virtuele machine te maken, klik je in het linkerdeelvenster op Virtual Machines. Klik op Create / Register VM. De wizard helpt je stap voor stap de vm te maken. Selecteer Create a new virtual machine en klik op Next. Geef de machine een naam, bijvoorbeeld Windows XP en selecteer bij Guest OS family de optie Windows en bij Guest OS version de optie Windows XP. Bevestig met Next / Next. Nu kun je de configuratie van de virtuele machine aanpassen. Je kunt deze meer rekenkracht geven via CPU en meer geheugen via Memory. Belangrijk voor de installatie is CD/DVD Drive1. Klik op Host device en kies Datastore ISO file. Blader naar de map ISOs en selecteer daar de installatieschijf van Windows XP. Klik daarna op Finish om de configuratie af te ronden. De configuratie van de virtuele machine is nu gemaakt. Klik in de lijst op Windows XP / Power on. Installeer daarna Windows XP net zoals je op een echte computer zou doen. Klik met de muis in het venster van de virtuele machine om deze te bedienen en sleep de muis eruit wanneer je gewoon je eigen pc wilt gebruiken.

Tip 11: Een Linux-vm

Wil je geen Windows maar Linux gebruiken, dat kan ook. Het gaat op dezelfde wijze als de eerste Windows-vm is gemaakt. Download een Linux-installatieschijf, bijvoorbeeld Ubuntu, Linux Mint of Fedora, en kopieer het iso-bestand naar de ESXi-server of laadt het op de pc. Start de wizard New Virtual Machine op de ESXi-server en doorloop alle stappen. Kies dit keer bij Guest OS family de optie Linux, en daarna de best passende versie van dit andere besturingssysteem. Sluit de wizard af en start de vm om Linux te installeren.

Tip 12: Prestaties verbeteren

Om de prestaties van een virtuele machine te verbeteren, zijn er de VMware Tools. Het zijn geen echte tools, maar een set drivers om de virtuele hardware beter met de echte hardware te laten samenwerken. De VMware Tools installeer je in elke virtuele machine.

Nadat je de vm hebt gemaakt, klik je op Actions in de bovenste rand van het venster waar de vm in draait, en kies dan Guest OS / Install VMware Tools. Er wordt dan binnen de vm een virtuele cd-rom geladen en onder Windows begint de installatie van de tools doorgaans automatisch. Kies voor Typical om alle tools te installeren. Onder Linux open je de virtuele cd en klik je met rechtermuisknop op VMware Tools …tar.gz en kies je Extract to / Desktop / OK. Of sleep dit bestand eerst naar Downloads en pak het daar uit. Open dan een terminal en ga via het commando cd naar de map waar de tar.gz is uitgepakt. Geef daarna het commando:

sudo ./vmware-tools-distrib -d

Na de installatie van de VMware Tools kun je bijvoorbeeld de schermgrootte (resolutie) van een vm aanpassen.

Tip 13: Beveiliging

Een virtuele machine heeft net als elke andere computer, beveiliging en bescherming nodig. Installeer dus antivirus, schakel de standaardbeveiliging zoals de Windows Firewall in en update de machine met alle updates die ervoor beschikbaar zijn of komen.

Tip 14: Oude software

Door voor elke versie van een ouder besturingssysteem of elke variant van Linux een eigen virtuele machine te maken, kun je deze ook inzetten om oudere software te blijven gebruiken. Je kunt bijvoorbeeld gewoon software downloaden, verbinding maken met een nas en programma’s installeren.

Tip 15: Stoppen en pauzeren

Een virtuele machine werkt als een echte pc, maar is het niet. Dat biedt extra mogelijkheden. Om een virtuele machine te stoppen, klik je op Actions in de rand van het browservenster van de vm en kies je Power / Power Off. Maar je kunt een vm ook pauzeren en later op dat ‘bevroren’ moment verdergaan via de optie Suspend.

Tip 16: Aan of uit

En wat voor de virtuele machines geldt, geldt ook voor de ESXi-server. Deze kun je gewoon aan laten staan om op elk moment een virtuele machine te kunnen gebruiken. Wil je de server toch afsluiten, suspend of sluit dan eerst alle vm’s. Kies dan pas Host / Shut down / Shut down.