Om te voorkomen dat uw huisgenoten ongewenste acties uitvoeren op de gezamenlijke pc of het netwerk, is goed gebruikersbeheer noodzakelijk. Windows XP Home heeft hiervoor weliswaar een standaardtool, maar deze is vrij beperkt. De mogelijkheden in XP Pro zijn veel uitgebreider, maar hebt u daar als Home-gebruiker ook at aan? Jazeker! Wij laten u zien hoe u die via omwegen toch te pakken krijgt én hoe u e accounts (zowel in Pro als Home) van uw mede-pc-gebruikers optimaal inricht.

Werkt u met meerdere mensen op één pc of hebt u een netwerk, dan is het belangrijk dat u zorgt voor een goed gebruikersbeheer, bijvoorbeeld om te voorkomen dat uw huisgenoten ongewenste programma's installeren of bij uw privé-bestanden kunnen. Nu zit er in Windows XP Home een standaard beheertool. Hiermee kunt u een afbeelding voor het welkomstscherm en een wachtwoordhersteldiskette aanmaken, maar verder zijn de mogelijkheden beperkt. Veel meer dan accounts toevoegen en wijzigen kunt u er niet mee. Groepen aanmaken behoort niet tot de mogelijkheden en u kunt slechts beperkt rechten toekennen aan een account. Hebt u XP Pro, dan beschikt u al over meer mogelijkheden. Home-gebruikers niet getreurd: veel van deze mogelijkheden zijn via trucjes ook voor u beschikbaar. In dit artikel leest u hoe u uw gegevens buiten het bereik van uw mede-pc-gebruikers houdt, hoe u hen als beheerder beperkte rechten geeft en welke (gratis) tools u hiervoor kunt inzetten. We bespreken zowel de mogelijkheden voor XP Pro als voor Home. MMC: LOKALE GEBRUIKERS EN GROEPEN Voordat u aan de slag gaat met accounts van uw huisgenoten, is het verstandig eerst uw eigen account goed in te richten. Creëer voor uzelf dan ook een account met beperkte rechten. Krijgt u dan onverhoopt te maken met een virus, dan zijn binnen dat account ook de mogelijkheden van het virus beperkt. Bovendien kunt u ndien nodig altijd bij uw beheerdersaccount door met de rechtermuisknop op het programma-icoon te klikken en Uitvoeren als te kiezen, waarna u uw beheerdersaccount selecteert en het wachtwoord invoert. De accounts van uw huisgenoten kunt u in Windows XP Pro beheren via de mmcmodule Lokale gebruikers en groepen, die u met de opdrachtregel lusrmgr.msc bij Uitvoeren (local user manager) opstart. De tool mmc staat voor Microsoft Management Console en wordt onder andere gebruikt om accounts en netwerkinstellingen te beheren. Klik links op Gebruikers, rechts verschijnt dan een overzicht. Dubbelklik op een accountnaam. Er verschijnt nu een nieuw venster waar u op het tabblad Algemeen de volledige naam van het account kunt aanpassen. Dat is niet de eigenlijke inlognaam – die kunt u aanpassen door te rechtsklikken op de naam waarna u Naam wijzigen kiest – maar de naam die bijvoorbeeld in het welkomstscherm en bovenaan het Startmenu verschijnt. Op hetzelfde tabblad kunt u voorkomen dat een gebruiker zijn wachtwoord wijzigt. Zo voorkomt u bijvoorbeeld dat u als ouder geen toegang meer hebt tot de accounts van uw kinderen. U kunt bovendien tijdelijk verhinderen dat een gebruiker kan inloggen door een vinkje te plaatsen naast Account is uitgeschakeld. Het account zelf en de bijhorende gegevens worden hiermee echter niet verwijderd. Op het tabblad 'Lid van' kunt u de gebruiker in een groep indelen. Die maakt u aan door in het linkervenster de module Groepen te openen en vervolgens in het rechtervenster met rechts te klikken en Nieuwe groep te selecteren. Het nut van dergelijke groepen blijkt vooral in samenhang met de acl-machtigingen (access control lists), waarover meer onder het tussenkopje beveiliging. Zo zou u bijvoorbeeld uw kinderen in één groep kunnen stoppen en de ouders in een andere, waarna u beide groepen verschillende rechten geeft. Op het tabblad Profiel ten slotte kunt u onder meer een bat- of cmd-script koppelen aan de aanmelding van die gebruiker: zodra die inlogt, worden dan de opdrachten uit dat script uitgevoerd. U tikt in het veld Aanmeldingsscript dan alleen nog de naam van uw scriptbestand in. Dit vereist echter wel dat u eerst een map aanmaakt en die vervolgens deelt onder de sharenaam netlogon. In deze map brengt u dan het script onder en u zorgt ervoor dat de gebruiker de nodige rechten krijgt op deze gedeelde map. ACCOUNTS EN GROEPEN IN XP HOME De mmc-module werkt alleen voor XP Progebruikers, Home-gebruikers kunnen accounts en groepen op een andere manier aanpassen en inrichten. Ga naar Uitvoeren en tik hier de opdracht Control userpasswords2 in. Op het tabblad Gebruikers, Eigenschappen, past u de (volledige) naam van het account aan. Via het tabblad beroepslidmaatschap kunt u gebruikers in bestaande groepen onderbrengen, maar helaas kunt u hier geen nieuwe groepen creëren. Gelukkig maakt het net-commando – dat u vanuit een dos-venster kunt uitvoeren – veel goed. Zo'n opdrachtregel bevat vrij cryptische parameters, maar met het commando net user /help schiet u een heel eind op. Bijvoorbeeld: net user Toon geheim /add /fullname:'Toon Van Daele' /passwordchg:no /times:mavr, 5pm-8pm;za-zo,10am-9pm (zie afbeelding hieronder). XP-TIPS VOOR EEN SNEL EN VEILIG SYSTEEM In dit artikel leest u alles over gebruikersbeheer, onder andere hoe u uw mede-pc-gebruikers beperkte rechten geeft en uw netwerk optimaal beheert. Voor nóg meer XP-tips kunt u doorbladeren naar pagina 80. Hier leest u alles over een snel en toch veilig XP-systeem: virusscanners en dergelijke hebben vaak een negatieve invloed op de prestaties van de pc. Wij laten u zien hoe u uw systeem 60 procent sneller maakt zonder dat de veiligheid in het gedrang komt. XP-TIPS VOOR EEN SNEL EN VEILIG SYSTEEM In één klap maken we hier een account aan(Toon), inclusief wachtwoord (geheim), dat hij overigens niet zelf kan wijzigen (/passwordchg: no) en waarbij zijn aanmeldtijden zijn beperkt tot de aangegeven periodes (/times, hier in een Nederlandstalige XPomgeving). Vergeet de spatie niet voor elke slash. De opdracht 'net user Toon' geeft u dan een mooi overzicht van een account. Groepen aanmaken doet u met de opdracht net localgroup (bijvoorbeeld: net localgroup kinderen /add). GROEPSBELEID Nu u accounts en groepen hebt aangemaakt, is het tijd voor een stevig groepsbeleid. Ook hiervoor is er een mmc-module, namelijk Groepsbeleid, die u benadert door bij Uitvoeren gpedit.msc (group policy) in te tikken. De module lijkt veelbelovend, want u kunt hier letterlijk honderden verschillende beperkingen opleggen, verdeeld in twee hoofdcategorieën. Zo bevat Computerconfiguratie vooral apparaatgebonden opties, terwijl u bij Gebruikersconfiguratie tal van gebruikersverwante instellingen aantreft. Beide categorieën zijn hiërarchisch onderverdeeld en u 'wandelt' hier doorheen door telkens de onderliggende mappen te openen. Rechts verschijnen dan de bijhorende instellingen die u met een dubbelklik configureert (één klik geeft u extra informatie, mits u onderaan het tabblad Uitgebreid hebt geopend). Hier kunt u de meest uiteenlopende items instellen; vooral de mappen Beheersjablonen staan bol van de opties. Twee voorbeelden: In Gebruikersconfiguratie, Beheersjablonen, Systeem vindt u de optie Opgegeven Windows-toepassingen niet uitvoeren: met deze beleidsregel voorkomt u dat gebruikers (via Windows Verkenner) bepaalde applicaties opstarten. Een ander voorbeeld: bij Computerconfiguratie, Beheersjablonen, Windows-onderdelen, Internet Explorer kunt u het beleid rond ingestelde beveiligingszones van uw browser verstrakken en zo voorkomen dat iemand die nog aanpast. Het grote voordeel is dus dat er eindeloos veel instellingen mogelijk zijn, maar daar staat tegenover dat u al die instellingen per gebruiker(sgroep) alleen afzonderlijk kunt instellen als uw pc in een netwerkomgeving met domeincontroller (en active directory) hangt. In het andere geval – en dus ongetwijfeld bij 95 procent van de gezins-pc's – is dat niet mogelijk, en geldt elke restrictie voor álle gebruikers! Met wat gesleutel kunt u het Groepsbeleid toch nog afstemmen op twee groepen: een groep waarvoor alle restricties gelden, en een die zich daaraan geheel onttrekt. De truc zit hem in het weigeren van leesrecht op de map %System- Root%\System32\GroupPolicy aan de groep die u de beperkingen uit het Groepsbeleid wilt besparen. Hoe u dat aanpakt, leest u hieronder. BEVEILIGING Aan Groepsbeleid hebt u dus niet zo vreselijk veel als u een domeinloze pc hebt. Gelukkig maken de acl-machtigingen (access control lists) veel goed, die echter alleen op een ntfs-geformatteerde partitie actief zijn. Desnoods kunt u uw fat-partitie met het ingebouwde commando Convert eerst nog omzetten (vanuit een Dosvenster tikt u in: convert d: /fs:ntfs – waarbij d: de letter voorstelt van het te converteren station). Voor elk object, zoals een map of bestand, houdt Windows namelijk een access control list bij: deze legt vast welke gebruikers al dan niet toegang krijgen tot dat object. Elk item in zo'n lijst heet dan een access control entry (ace) en dat bevat onder meer de security identifier (sid) van een gebruiker(sgroep) en een reeks machtigingen, zoals de toelating of weigering voor Volledig beheer, Wijzigen, Lezen en uitvoeren, en Schrijven. Het is dus perfect mogelijk voor elk object exact vast te leggen welke machtigingen elke gebruiker(sgroep) krijgt. In XP Professional moet u hiervoor in uw Verkenner wel eerst het vinkje verwijderen naast Eenvoudig delen van bestanden, op het tabblad Weergave bij Mapopties in het menu Extra. In XP Home zit u vast aan Eenvoudig delen van bestanden. Stel nu dat u een gebruikersgroep het leesrecht op een bepaalde map wilt ontzeggen. U gaat dan als volgt te werk. Blader naar de bewuste map en klik op de mapnaam met de rechtermuisknop. Selecteer Eigenschappen uit het snelmenu; er verschijnt een dialoogvenster waar u het tabblad Beveiliging aanklikt (alleen mogelijk op ntfs-partities). U krijgt nu bovenaan de namen van de gebruikers(groepen) te zien die specifieke machtigingen op het geselecteerde object hebben. Die machtigingen leest u onderaan af zodra u een bepaalde gebruiker(sgroep) selecteert. Bevindt de beoogde groep zich al in het lijstje, dan hoeft u die maar aan te duiden en in de kolom Weigeren een vinkje te plaatsen bij Alternatieve XP-tools voor gebruikers- en groepsbeheer. Groepsbeleid... misleidende naam zonder domeinomgeving. Acl: niet zo eenvoudig. Machtigingen... een machtig wapen. Lezen. Staat de groep niet in de lijst, zoek de groep dan op via de knop Toevoegen. In het nieuwe venster drukt u vervolgens op de knop Geavanceerd. U belandt weer in een ander venster, waar u op de knop Objecttypen drukt en alleen het item Groepen geselecteerd laat. Met de knop 'Nu zoeken' krijgt u uiteindelijk een overzicht van de bestaande gebruikersgroepen. Selecteer de gewenste groep (of groepen, terwijl u de Ctrl-toets ingedrukt houdt) en evestig tweemaal met OK. Nu kunt u de juiste machtigingen voor die groep(en) instellen. Op vergelijkbare wijze wordt het bijvoorbeeld perfect mogelijk dat alleen de (zelfgemaakte) groep Ouders toegang krijgt tot bepaalde mappen. Bij het toekennen van machtigingen is voorzichtigheid wel geboden: weigert u op bepaalde objecten bijvoorbeeld essentiële machtigingen aan bepaalde groepen (zoals Administrators of SYSTEM), dan zit u in het ergste geval met een onbruikbare pc – wees nóg voorzichtiger als u zich aan de knop Geavanceerd waagt, waar allerlei speciale machtigingen en instellingen zijn ondergebracht. VEILIGE MODUS & CACLS Zoals gezegd zitten Home-gebruikers vast aan het Eenvoudig delen van bestanden. Maar wanhoop niet; er zijn maar liefst drie mogelijkheden om ook met aclmachtigingen aan de slag te kunnen. Een ervan is het opstarten in Veilige modus (via de F8-toets), waarna het tabblad Beveiliging plotseling wél tevoorschijn komt, zodat u de procedure kunt volgen die we hierboven hebben beschreven. Een krachtig alternatief is het commando Cacls (control acl's), dat u meteen een overzicht van parameters geeft zodra u dat op de Dos-opdrachtregel intikt. Een voorbeeld: met de opdracht cacls *.* /T /E /P Ouders:F kent u aan de gebruikersgroep Ouders bijkomend alle rechten toe op bestanden in de huidige map en in submappen. Hebt u het niet zo op opdrachtregels begrepen, dan kunt u alsnog terugvallen op een extern, grafisch alternatief: ACLView. Daarover straks meer. DELEN & SHRPUBW Hangt uw pc in een netwerk, dan kunnen gebruikers natuurlijk ook op die manier toegang krijgen tot uw pc, als u tenminste in gedeelde mappen (shares) hebt voorzien. Ook die toegang kunt u – althans in XP Professional – haarfijn regelen. In XP Home en in Pro met ingeschakelde optie voor Eenvoudig delen van bestanden (zie boven) kunt u een share nauwelijks afschermen. Het tabblad Delen, na een klik met de rechtermuisknop op de map die u wenst te delen, geeft u via een vinkje aan of netwerkgebruikers bestanden op die share al dan niet mogen wijzigen. In dit scenario gelden de volgende spelregels. Afhankelijk van het vinkje krijgt iedereen in de groep óf Volledig beheer óf leesrechten toegekend. Aangezien netwerkgebruikers door Windows dan ook standaard als Gast worden geauthenticeerd – en ieder dus over identieke machtigingen beschikt – kan elke willekeurige gebruiker een gedeelde map zonder meer openen. Als u Eenvoudig delen van bestanden uitschakelt, ziet het plaatje er al meer solide uit – althans binnen XP Professional. Op het tabblad Delen komt dan de knop Machtigingen beschikbaar waar u, net als bij de hiervoor besproken tfsmachtigingen, specifieke gebruikers(groepen) óf Volledig beheer óf alleen lees- of schrijfrechten kunt verlenen. Bovendien moet het account op de lokale pc over dezelfde naam – mét wachtwoord – beschikken als dat op de pc met de gedeelde map. Is dat niet zo, dan authenticeert Windows de bezoeker automatisch als Gast en krijgt hij enkel toegang tot de gedeelde map als specifiek aan dat account – of aan de groep Iedereen – de nodige share-machtigingen werden toegekend. Uiteraard mag in dat geval het Gastaccount niet zijn uitgeschakeld. Best verwarrend allemaal, want hoe verhouden zich nu de share-machtigingen (via de knop Machtigingen op het tabblad Delen) tot de eigenlijke ntfs-machtigingen (via het tabblad Beveiliging)? Het komt erop neer dat beide soorten machtigingen op de meest restrictieve manier gecombineerd worden. Een voorbeeld: stel, een gebruikersgroep krijgt enkel leesrecht op de netwerkshare, maar tegelijk bepalen de ntfs-machtigingen dat die groep daarover Volledig beheer krijgt. In dat geval zal een lid van die groep via het netwerk die map enkel kunnen inlezen, maar zodra hij zich lokaal op de pc aanmeldt, krijgt hij onbeperkt toegang tot die map. Specifieke machtigingen voor shares ijn in Home niet mogelijk, ook al kunt u deze wel instellen via de tool shrpubw (in te tikken bij Uitvoeren). Jammer, maar helaas: zolang Eenvoudig delen van bestanden actief is – en dat is in XP Home altíjd het geval! – houdt Windows slechts rekening met de machtigingen die aan het Gastaccount zijn verleend. PCM CONCLUSIE Zowel in XP Professional als in XP Home is veilig gebruikersbeheer goed mogelijk. Home-gebruikers moeten voor een aantal ingrepen – met name wat betreft groepsbeleid en machtigingen – wat extra inspanningen verrichten of hun toevlucht nemen tot externe hulpmiddelen (zie kader Op Het Web). Alleen wie heel specifieke beveiligingen wenst op netwerkniveau, kan moeilijk buiten XP Professional.

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.