Geen tijd om boeken te lezen? Dan luistert u toch gewoon in de file? Audioboeken te duur? Welnee, die maakt u gewoon zelf! Of het nu gaat om hoogstaande literatuur, een artikel uit Computer Idee of een rapport dat u voor werk of studie moet doornemen; lezen is een tijdrovende bezigheid en je kunt er niets naast doen. Aan de factor tijd kunnen we weinig doen maar wel aan het feit dat lezen vrijwel alle overige activiteit onmogelijk maakt. Met een audioboek in de speler kun je autorijden, de afwas doen, een muurtje metselen en wat er verder maar in u opkomt. Een klein probleempje: lang niet alles wat u zou kunnen willen lezen is verkrijgbaar als audioboek. De oplossing: de computer de teksten laten voorlezen en daar audiobestanden van maken en dat kan… met Balabolka. Maar voorlezen kan Windows toch ook? Jawel, maar alleen met de meegeleverde Engelse stem. Nieuwe Nederlandse stemmen zijn wel te koop maar duur en gratis stemmen van het oude SAPI 4-type zijn weer lastig aan de gang te krijgen. Balabolka – Russisch voor kletskous – lost dat probleem op.

1. Downloaden en installeren

Om Balabolka te kunnen gebruiken moeten we allereerst een Nederlandse stem installeren. Deze vinden we op de Balabolka-site www.cross-plus-a.com/balabolka.htm. We scrollen omlaag naar het hoofdstuk SAPI 4, klikken daar op de TruVoice-engine Dutch (2,6) MB en downloaden het bestand naar een map naar keuze. Vervolgens scrollen we terug naar boven en klikken op Download Balabolka (als u wilt kunt u ook een portable-versie downloaden). We slaan het bestand (balabolka.zip, 7028 kB) op in dezelfde map. We openen deze map en dubbelklikken op het spraakbestand lhttsdun.exe. We geven eventueel UAC-toestemming en klikken op Ja. Hiermee is de installatie een feit. Dan pakken we balabolka.zip uit met een programma als Winzip en starten het uitgepakte setup.exe. We geven zo nodig weer UAC-toestemming en klikken vier keer op Volgende. Tot slot klikken we op Beëindigen waarna Balabolka start (Afb.1).

©CIDimport

2. Aan de praat

Balabolka toont ons drie tabs genaamd SAPI 4, SAPI 5 en Microsoft Speech Platform (die laatste is een verhaal apart waarop we hier niet ingaan) waarbij de middelste actief is. We zien daar als stem “Microsoft Anna – English (United States)”. Bestaan er dan geen SAPI 5 stemmen in het Nederlands? Jawel, hoor, u vindt bijvoorbeeld in menig navigatieapparaat de Nederlandse stem Claire maar die krijgt u helaas niet bij uw Nederlandse Windows. Wij moeten het daarom doen met de kwalitatief mindere (maar wel gratis) SAPI 4-stem Hans die we bij stap 1 hebben geïnstalleerd. We klikken daarom op het SAPI 4-tabblad. Bij wijze van proef surfen we naar www.computeridee.nl/download/platt en kopiëren daar het stukje tekst. We schakelen naar Balabolka en plakken daar het tekstje. We zetten de cursor vooraan de tekst en klikken op het afspeel-pictogram. Hoor aan, daar begint Hans met voorlezen.

Wilt u snel iets voorlezen van bijvoorbeeld een webpagina zonder deze daadwerkelijk in Balabolka te plakken dan kunt u ook de tekst markeren, deze naar het klembord kopiëren en in Balabolka kiezen voor Spraak, Lees Klembord Hardop (F9).

3. Aanpassen

Elke TTS-stem (Text-to-speech) heeft bepaalde standaardinstellingen als het gaat om snelheid en toonhoogte. Deze kunt u tijdens het luisteren naar smaak aanpassen. We zetten de cursor weer vooraan en laten Hans opnieuw zijn verhaal houden. Onderwijl slepen we de schuif bij Snelheid naar 140 en die bij Toonhoogte naar 90. Dat klinkt al wat vlotter – al blijft het natuurlijk een robot vergeleken met SAPI 5-stemmen.

4. SAPI 5

Om dat te zien surfen we naar en.wikipedia.org/wiki/Text_to_speech en kopiëren daar enkele alinea’s Engelse tekst. We vervangen het stukje Nederlands in Balabolka en schakelen naar het SAPI 5-tabblad. Dan spelen we de Engelse tekst af en passen desgewenst snelheid en toonhoogte aan. Zoals u hoort bevat deze stem veel meer intonatie – al is het nog lang geen menselijke stem (Afb.2). Is het dan geen goed idee om de mooiere stem van Anna op ons Nederlandse tekstje los te laten? Nou, nee… Probeer het maar eens.

©CIDimport

5. Boeken openen

Naast korte stukjes tekst van het Klembord kunnen we Balabolka ook gebruiken om hele boeken voor te lezen. Het programma leest een groot aantal documentformaten waaronder txt, mobi, chm, djvu, doc, epub, lit, odt, pdf, rtf en archieven in zip- of rar-formaat. Als voorbeeld downloaden we een gratis roman in epub-formaat op www.biblioo.nl/ebook-luisterboek/mede-namens-mijn-vrouw/2202 en openen dit bestand (mede_namens_mijn_vrouw.epub, 308 kB) in Balabolka via Bestand, Openen. De tekst verschijnt vervolgens in het tekstvenster. Let op: als bij een pdf- of djvu-bestand géén tekst verschijnt ligt dat niet aan Balabolka maar aan het feit dat het bestand slechts uit (gescande) afbeeldingen bestaat.

6. Boeken voorlezen

Zittend achter de pc en met het tabblad SAPI 4 geselecteerd kunnen we het boek nu op de gebruikelijke manier laten voorlezen door op het afspeelpictogram te klikken. Het voordeel van deze methode is dat we makkelijk stukken over kunnen slaan en tijdens het luisteren snelheid en toonhoogte kunnen aanpassen. Nadeel is dat we hier bijvoorbeeld in de auto weinig mee kunnen. Balabolka kan echter ook gesproken tekst opslaan als audiobestand en dat doen we in de volgende stap.

7. Audio opslaan (1)

De meeste teksten beginnen met allerlei ballast zoals uitgeversinformatie, ISBN-nummer, enzovoort. Om dit alles over te slaan markeren we dit deel van de tekst en drukken op Delete. Daarna zorgen we dat Snelheid en Toonhoogte op onze favoriete waarde staan. Vervolgens kiezen we Bestand, Bewaar Audiobestand. We geven als bestandsnaam de titel van het boek, klikken op Opslaan en dan maar wachten… In ons geval ruim vijf kwartier. Dan meldt Balabolka dat het audiobestand klaar is. Het programma heeft een gecomprimeerd wav-bestand gemaakt van zo’n 735 MB. Spelen we dit af met onze standaard-mediaspeler dan zien we dat het voorlezen ruim negen uur zal duren.

8. Audio opslaan (2)

Wanneer u echt niet kunt leven met de vlakke stem van Hans dan is er nog een alternatief. Balabolka kan namelijk ook teksten laten voorlezen door de TTS-stem van Google Translate die we bij gebrek aan een naam maar even Beatrix noemen – want daar heeft de stem veel van weg. Als voorbeeld markeren we heel toepasselijk de vijf zinnetjes aan het begin van de roman die beginnen met “Ik zweer…” en kopiëren deze met Ctrl+C. In het menu kiezen we Gereedschap, Bewaar Audio Bestand (Google TTS). We plakken de tekst met Ctrl+V. We klikken op Blader en geven een bestandsnaam en locatie op. Dan klikken we tweemaal op Opslaan waarna de gesproken tekst van Google wordt gedownload (Afb.3). Ook dit is uiteraard een (zeer) tijdrovend karwei. Het is dan ook – welke methode u ook kiest – geen gek idee om boeken bijvoorbeeld per hoofdstuk te laten inspreken.

©CIDimport

En nu…?

Op de site van Balabolka kunt u desgewenst ook andere SAPI 4-stemmen downloaden zoals Frans, Duits of Spaans. Deze kunt u op de zelfde wijze gebruiken als de Nederlandse stem. Wie meer controle wil over uitspraak kan allerlei zogeheten ‘control tags’ aan teksten toevoegen waarbij voor SAPI 4 andere commando’s gelden dan voor SAPI 5. Wie nog verder wil gaan kan zich storten op homografen, woorden die het zelfde geschreven worden maar anders klinken al naar gelang de context. Balabolka kan deze vinden en u kunt ze dan vervangen door alternatieven die de juiste uitspraak dichter benaderen.

Balabolka ondersteunt tot slot verschillende soorten spellingcontrole zoals de gratis woordenboeken van Hunspell (hunspell.sourceforge.net) of de spellingchecker van Office 97/2000 en kan direct koppelen met Google Translate. Daarmee is Balabolka een zeer veelzijdige taalhulp.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. In de zomer groeit gras altijd wat sneller, maar de kans is natuurlijk groot dat je voor langere periode op vakantie bent. Dan komt een robotgrasmaaier zeker van pas.

Robotmaaiers zijn slimme, automatische grasmaaiers die zelfstandig je gazon bijhouden. Je stelt een maaischema in (vaak via een app), en de robot doet de rest – hij maait regelmatig een klein stukje gras, zodat het gazon altijd netjes blijft. Je hoeft dus nooit meer zelf met de maaier aan de slag. Bijkomend voordeel: je gazon wordt vanzelf onderhouden, zelfs als je op vakantie bent.

Gardena smart SILENO city 400

Dit apparaat is ontworpen voor gazons tot 400 vierkante meter en werkt volledig automatisch. Je kunt hem bedienen via de Gardena Smart App, waarmee je maaischema's kunt instellen en de voortgang kunt volgen. De maaier gebruikt LONA-technologie, een vorm van kunstmatige intelligentie die je tuin in kaart brengt en zich aanpast aan de indeling. Zo weet hij precies waar en wanneer hij moet maaien. Hij kan hellingen tot 35 procent aan en navigeert moeiteloos door smalle doorgangen van minimaal 60 cm breed. Met een geluidsniveau van slechts 57 dB(A) is hij een van de stilste in zijn klasse. De maaier werkt in alle weersomstandigheden en keert automatisch terug naar het laadstation wanneer de accu bijna leeg is. Een volle lading duurt ongeveer 75 minuten en biedt een maaitijd van 65 minuten.

🌄 Grasoppervlakte: 400m²
🚜 Maaitijd: 65 minuten

Gardena smart SILENO city 250

Dit model is ontworpen voor kleinere tuinen tot ongeveer 250 vierkante meter en is eigenlijk het kleinere broertje van de hierboven besproken SILENO city 400. De specificaties zijn nagenoeg gelijk. Ook deze maaier werkt volledig automatisch en is eenvoudig te bedienen via de Gardena Smart App. Bij slecht weer, zoals regen of vorst, past de maaier zijn schema automatisch aan. Met een geluidsniveau van slechts 57 dB(A) is hij stil in gebruik. Na een maaironde van ongeveer 65 minuten keert hij automatisch terug naar het laadstation, waar hij in ongeveer 75 minuten volledig oplaadt. Schoonmaken is eenvoudig: je kunt hem gewoon afspoelen met de tuinslang.

🌄 Grasoppervlakte: 250m²
🚜 Maaitijd: 65 minuten

Robomow RT300

De Robomow RT300 is een compacte robotmaaier die ideaal is voor kleine tuinen tot 300 vierkante meter. Met zijn wendbaarheid en maaibreedte van 18 cm zorgt hij voor een gelijkmatig gemaaid gazon. De maaihoogte is instelbaar tussen 15 en 60 mm, waardoor je zelf kunt bepalen hoe kort het gras wordt. Dankzij de Li-ion accu maait hij tot 75 minuten en laadt hij in 180 minuten weer op. De RT300 kan hellingen tot 30 procent aan en is uitgerust met functies zoals een zwevend maaidek, randmaaimodus, diefstalbeveiliging en bluetooth-connectiviteit. Bij aankoop ontvang je 125 meter perimeterdraad en 150 draadpinnen voor de installatie.

🌄 Grasoppervlakte: 300m²
🚜 Maaitijd: 75 minuten

Philips 3000-serie RSL3000/10

De Philips RSL3000/10 is geschikt voor een flinke tuin van ongeveer 1.000 vierkante meter. Je kunt hem bedienen via een app op je telefoon, waar je onder andere kunt instellen wanneer hij moet maaien. Hij gebruikt GPS om systematisch over het gazon te rijden, zodat hij geen stukken overslaat of dubbel doet. De maaier heeft sensoren die merken wanneer het regent. Dan stopt hij automatisch met maaien en rijdt terug naar zijn laadstation. Ook kan hij over hellingen rijden tot zo'n 36 procent, wat handig is als je tuin niet helemaal vlak is. Als de accu leeg is, gaat hij zelf opladen. Hij werkt ongeveer 2 uur op een volle batterij en het opladen duurt zo'n 2,5 uur.

🌄 Grasoppervlakte: 1000m²
🚜 Maaitijd: 120 minuten

Bosch Indego S+ 500

De Bosch Indego S+ 500 is een robotmaaier die geschikt is voor gazons tot ongeveer 500 vierkante meter. Hij werkt volledig automatisch en kan via de Bosch Smart Gardening-app worden bediend. Via deze app kun je maaischema's instellen en je kunt er de voortgang mee volgen. Dankzij de LogiCut-technologie maait de robot in systematische banen, wat efficiënter is dan willekeurige patronen. De maaier heeft een maaibreedte van 19 cm en kan de maaihoogte instellen tussen 3 en 5 cm. Hij is geschikt voor hellingen tot 27 procent en heeft een accuduur van ongeveer 60 minuten, met een oplaadtijd van ongeveer een uur. De maaier is uitgerust met een 18V lithium-ion batterij en weegt ongeveer 7,7 kg.

🌄 Grasoppervlakte: 500m²
🚜 Maaitijd: 60 minuten

Met de Philips Tafelgrill geniet je deze zomer van een ontspannen barbecue, gewoon aan tafel. Geen gesleep met houtskool of iemand die steeds bij het vuur moet blijven. Dankzij het compacte ontwerp en de slimme aroma-infuser haal je de karakteristieke rooksmaak zó je woonkamer of tuin in. Zo kan iedereen gewoon blijven zitten én mee grillen.

Rooksmaak aan tafel

De geïntegreerde rook- en aroma-infuser maakt het verschil. Voeg wat houtsnippers of verse kruiden toe onder het glazen deksel en laat het apparaat de rest doen. Je ruikt het meteen: die kenmerkende geur van een echte barbecue. De tafelgrill warmt snel op en behoudt een constante temperatuur, zodat vlees, vis of groente perfect gegaard wordt. Het royale grilloppervlak van 1250 cm² biedt genoeg ruimte om met het hele gezin of een groep vrienden aan tafel te genieten.

Twee grilloppervlakken voor meer variatie

De grillplaat is aan twee kanten te gebruiken: de geribbelde zijde is ideaal voor biefstuk, zalmfilet of hamburgers. De vlakke kant leent zich juist voor delicate ingrediënten zoals groente, spek of zelfs een eitje. Zo bereid je verschillende gerechten tegelijk en naar ieders smaak. Alles wordt egaal verwarmd en overtollig vet wordt netjes opgevangen, wat het schoonmaken vergemakkelijkt.

Kruidenideeën voor in de infuser

Naast houtsnippers kun je ook experimenteren met kruiden of een mix daarvan. Denk aan rozemarijn, tijm, laurier, citroenschil, komijnzaad, knoflookvlokken of gedroogde chili voor een pittig tintje. Even laten meedampen onder het glazen deksel en je hele tafel ruikt naar een zomerse barbecue.

©Philips

Prijs en beschikbaarheid

De Philips Tafelgrill HD6212/90 is per direct verkrijgbaar bij onder andere bol.com. De adviesprijs is 129,99 euro.