Een website bouwen en onderhouden gaat sneller en beter met het juiste programma.

Een website bouwen en onderhouden gaat sneller en beter met het juiste programma. Het pakket Microsoft Office SharePoint Designer is daar prima voor te gebruiken en terwijl u er voorheen een flink bedrag voor moest neerleggen, is het tegenwoordig helemaal gratis! SharePoint Designer is een enorm uitgebreid pakket, dat zijn oorsprong vindt in het zakelijk gebruik. Het zit boordevol opties en mogelijkheden, die u voor thuisgebruik vast niet allemaal nodig hebt. Maar dat is geen enkel probleem, het programma is ook prima te gebruiken om een 'gewone' website te maken en te onderhouden. U gebruikt gewoon wat u nodig hebt en al het andere laat u voor wat het is, of u duikt er later nog eens in.

©CIDimport

Stap 1

Tik op www.microsoft.nl/downloads als zoekterm sharepoint designer in. Klik in de lijst met resultaten op SharePoint Designer 2007 en klik in de volgende pagina, bijna onderaan, op Downloaden achter SharePointDesigner.exe. Installeer het programma en bezoek tot slot desgewenst via de link Office Online de site van Microsoft om te zien of er updates zijn. Als u Windows Update gebruikt is dat niet echt nodig, dan krijgt u alles vanzelf wel een keer binnen. Het programma vindt u tussen de andere Microsoft Office programma's die u mogelijk hebt, namelijk onder Start, Alle programma's, Microsoft Office. Bij de eerste start meldt SharePoint Designer dat het niet het standaardprogramma is om webpagina's te onderhouden. Aan u de keuze of u nu al wilt overschakelen, of alles nog even zo laat. Ook alleen de eerste keer, ziet u het venster Privacy-opties. Hier vinkt u onder andere aan of online naar hulpbestanden gezocht mag worden en of anonieme statistieken verzonden mogen worden. Daarna kunt u van start.

©CIDimport

Stap 2

Het programmavenster is verdeeld in diverse taakvensters. Elk daarvan is groter of kleiner te maken door de muispijl op de scheidingsbalk te houden en deze dan met ingedrukte muisknop te verslepen. Hebt u niet alle deelvensters nodig, of vindt u het scherm te druk, dan sluit u ongebruikte taakvensters door op het kruisje te klikken. Deelvensters zijn altijd weer in te schakelen via Taakvenster in de menubalk. Als we de standaardindeling bekijken, ziet u linksboven het taakvenster Mappenlijst. Het is nu nog leeg omdat dit de eerste keer is dat u SharePoint Designer draait, maar straks is daar de inhoud van uw website te zien. Niet alleen de tekstpagina's, maar bijvoorbeeld ook alle plaatjes die u gebruikt. In het grote deelvenster in het midden knutselt u webpagina's in elkaar.

©CIDimport

Stap 3

We beginnen met het maken van een nieuwe website. Kies in de menu-balk voor Bestand, Nieuw, Website. Het venster Nieuw opent en u kiest Algemeen, Lege website. Onderin het venster geeft u de map op waar de bestanden voor deze website neergezet moeten worden. Een website is in deze context niet meer dan een verzameling bestanden (zoals tekst en plaatjes) die u in een map op uw computer neerzet. Pas later, zodra alles klaar is, zet u een kopie ervan op internet zodat ook anderen uw website kunnen zien!

©CIDimport

Stap 4

De naam van de nieuwe website (het pad van de map) verschijnt in het deelvenster Mappenlijst. U maakt de eerste webpagina door in de menubalk te kiezen voor Bestand, Nieuw, Pagina. Komt dit venster u bekend voor? Dat klopt! Het is exact hetzelfde venster als wanneer u een nieuwe website begint. Het venster heeft namelijk twee tabbladen: pagina en website. Een pagina beginnen kan ook door in de balk van het deelvenster te klikken op het pictogram Nieuwe pagina. De eerste pagina die u maakt wordt de startpagina van uw website en krijgt standaard als naam default.htm. De naam is direct te wijzigen, want bij een aantal providers moet hij index.htm of index.html heten. Wij kunnen in deze workshop natuurlijk geen volledige website bouwen, maar laten u wel zien hoe u snel aan de slag kunt met dit pakket. Uiteraard staat het u vrij naar hartenlust te variëren en te experimenteren! Dubbelklik eerst op het bestand om deze in het grote deelvenster te openen. Een pagina begint vaak met een koptekst, dus kiezen wij in de werkbalk direct onder de menubalk voor bijvoorbeeld het opmaakprofiel Kop1 <h1>. Dit doet u in het linkervakje, waar (Geen) staat. Prompt verschijnt op de lege pagina een gestippeld kader waar u iets kunt intikken. Omdat het om een koptekst gaat, is het verstandig de tekst kort te houden.

©CIDimport

Stap 5

Zodra u op Enter drukt, opent vanzelf een nieuw kader. Ditmaal voor een alinea en in het vak in de werkbalk (zie de vorige stap) staat nu ineens Alinea. Typ ook hier een tekst in, dat kan een welkomstwoord, een inleiding maar ook een heel verhaal zijn. Druk op Shift+Enter om naar het begin van een nieuwe regel binnen dezelfde alinea te springen. Druk alleen op Enter om een nieuwe alinea te starten. Tekst kan naar smaak worden opgemaakt. Dit regelt u via de werkbalk onder de menubalk. Kies bijvoorbeeld een andere lettertype, of pas de kleur en de grootte aan. Verder kan de alinea links, rechts of midden op de pagina worden uitgelijnd. Het voordeel van het werken met alinea's, is dat ze als geheel zijn op te pakken. Zo sleept u ze met gemak naar een andere plek op de pagina. Als u een lijst wilt maken, begint u eerst een nieuwe paragraaf (Enter) en kiest in de menubalk voor Opmaak, Opsommingstekens en nummering. Of u klikt in de werkbalk op een van de twee pictogrammen (horizontale streepjes met nummers of bolletjes ervoor). Tik uw tekst in en sluit de regel af met Enter, waarna een nieuw nummer of opsommingsteken verschijnt. Druk twee keer op Enter om de lijst af te sluiten.

©CIDimport

Stap 6

Tekst is leuk, maar plaatjes zijn minstens zo prettig. Ga eerst op een plek van de pagina staan waar u het plaatje wilt invoegen en kies in de menubalk voor Invoegen, Afbeelding, Uit bestand. Zoek het plaatje op en klik op Invoegen. Bij Alternatieve tekst kunt u desgewenst een korte omschrijving opgeven. Die wordt getoond zodra een bezoeker de muispijl boven het plaatje laat zweven. Een afbeelding is te verplaatsen door de muis bij een van de randen te houden tot het verplaatsingspictogram verschijnt. Vergroten en verkleinen kan ook, met de rondjes die her en der in de rand zitten.

©CIDimport

Stap 7

Een website bestaat vaak uit meerdere pagina's, waartussen een bezoeker heen en weer kan springen. Dat kan door links (hyperlinks) te maken. U selecteert een woord, zinsdeel, of afbeelding en klikt op het pictogram Hyperlink invoegen (een wereldbol met de schakel van een ketting). Als SharePoint Designer in een klein venster draait, moet u eerst op het pijltje uiterst rechts in de werkbalk klikken om het te kunnen zien. In het venster dat opent geeft u bij Adres het 'adres' op. Dat kan een andere pagina van deze website in aanbouw zijn, dan wijst u een bestand in een map aan. Het mag ook een al bestaande website van uzelf of iemand anders zijn, dan tikt u een echt internetadres in. In de linkerkolom van het venster staan bij Koppelen aan nog meer handige mogelijkheden. Zo kunt u bij E-mailadres een adres opgeven, zodat bezoekers een bericht naar u kunnen sturen. Naar een plek op dezelfde pagina springen kan ook, dat is vooral handig bij lange webpagina's. Dat scheelt scrollen! Geef dan de naam van een bladwijzer op bij Plaats in dit document. Die bladwijzer moet u wel eerst aanmaken en dat kan door ergens op de pagina een stukje tekst of een kopregel te selecteren en te kiezen voor Bewerken, Ga naar bladwijzer.

©CIDimport

Stap 8

Naarmate u pagina's bouwt en plaatjes toevoegt, wordt de lijst in het deelvenster Mappenlijst alsmaar langer en kan het wat onoverzichtelijk worden. Dan is het prettig om met mappen te werken, net zoals u via Windows Verkenner uw bestanden in mappen op een schijf plaatst. Een map maken kan door in de balk van dat deelvenster te klikken op het pictogram Nieuwe map. Of u klikt met rechts op een lege plek en kiest Nieuw, Map. Zodra een bestand naar een submap wordt verplaatst, dat kan eenvoudig door hem met de muis te verslepen, dan worden alle verwijzingen vanuit andere pagina's van deze website automatisch voor u aangepast. Als u een bestand een andere naam geeft kan dat ook gebeuren, maar dan wordt het eerst aan u gevraagd. U mag trouwens meerdere pagina's tegelijk open hebben. Elk exemplaar krijgt zijn eigen tabblad. Zo springt u snel van de ene naar de andere pagina om veranderingen aan te brengen of iets op te zoeken. Ook wisselt u zo eenvoudig tekst of plaatjes uit tussen pagina's. Een pagina die u niet meer nodig hebt, sluit u door met rechts op het tabje te klikken en te kiezen voor Sluiten (sneltoets Ctrl+F4). Is de pagina ondertussen gewijzigd, dan wordt gevraagd of u haar wilt opslaan. Hebt u ook nog plaatjes toegevoegd, dan kan een extra scherm verschijnen om deze in de map van de website op te slaan. Klik dan gewoon op OK.

©CIDimport

Stap 9

Om een voorbeeld te zien van hoe uw pagina er op internet gaat uitzien, klikt u in de werkbalk op het pictogram Voorbeeld in... Op de puntjes zal de naam van een browser staan. Als u de pagina is gewijzigd, wordt gevraagd of u de pagina eerst wilt bewaren. Omdat u niet weet welke browser uw bezoekers zullen gebruiken, moet de website er in alle gevallen pico bello uitzien. Een handige manier om dat vast te stellen, is door op het pijltje naast het pictogram te klikken en te kiezen voor Voorbeeld in meerdere browsers. De pagina verschijnt dan in elke browser die op uw systeem aanwezig is! Nu alleen nog elke denkbare browser op uw computer installeren...

©CIDimport

Stap 10

Zodra de website af is, is het tijd om hem te publiceren. Kies Bestand, Site publiceren en kies op het volgende scherm voor FTP. Nu hebt u enkele gegevens nodig die in een brief of e-mail van uw provider of hoster moeten zijn terug te vinden. Typ bij Locatie van externe website bijvoorbeeld de naam van de ftp-server in en klik op OK. In het vervolgscherm geeft u de gebruikersnaam en het wachtwoord van uw ftp-account op. De werking is vervolgens zoals u in veel andere ftp-programma's zult tegenkomen, want in het tabblad genaamd Website ziet u links de lokale map en rechts een (waarschijnlijk nu nog lege) map die online bij uw provider of hoster staat. Klik op Website publiceren om de upload van de website te starten. Maar let op, want bij sommige providers moet u eerst nog naar de juiste online map bladeren.

Deze workshop komt uit Computer Idee nummer 25, jaargang 2009

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.