Standaard is in een Nederlandse versie van Windows een Amerikaans toetsenbord ingesteld in combinatie met de Nederlandse taal. Maar als u nou eens iets in een andere taal wilt schrijven? Zo eentje waarbij vreemde tekens als ç of ø gebruikt worden?

Standaard is in een Nederlandse versie van Windows een Amerikaans toetsenbord ingesteld in combinatie met de Nederlandse taal. Maar als u nou eens iets in een andere taal wilt schrijven? Zo eentje waarbij vreemde tekens als ç of ø gebruikt worden? Natuurlijk kunt u via de invoegfunctie in bijvoorbeeld Word speciale tekens invoegen, maar dan wordt het schrijven van zelfs de meest simpele mails en brieven een verzoeking. Gelukkig zijn meerdere toetsenbordtalen makkelijk te installeren.

Stap 1

Laten we eerst even bij de grootste ellende van meerdere toetsenbordtalen én toetsenborden beginnen: het soms spontaan en ongewenst schakelen tussen een Nederlands en Amerikaans toetsenbord. Standaard worden namelijk twee toetsenborden in Windows geactiveerd: Nederlands en Verenigde Staten (internationaal). Let wel: het gaat hier om de toetsenborden zélf, de meeste pc’s en notebooks maken gebruik van toetsen volgens de internationale Amerikaanse indeling. Beschikt u niet over een echt Nederlandstalig toetsenbord, dan is deze extra indeling dus overbodig. En soms heel vervelend, want Microsoft heeft lang geleden in zijn oneindige wijsheid bedacht dat het schakelen tussen toetsenborden dient te gebeuren via de toetscombinatie linker Shifttoets en linker Control-toets. Omdat die allebei op een hoekpunt zitten, gebeurt het dus nogal eens dat die per ongeluk ingedrukt worden met als gevolg dat er ineens andere tekens op uw scherm verschijnen dan u op uw toetsenbord indrukt. Oplossing: druk nogmaals - maar nu bewust - op de linker Shift- en Controltoets.

Stap 2

©CIDimport

Om voor eens en voor altijd van deze ellende verlost te zijn, kunt u het Nederlandse toetsenbord verwijderen, zeker als u nooit van plan bent een echt Nederlands toetsenbord te gaan gebruiken. En mocht u dat ooit wel willen: de indeling is achteraf natuurlijk ook zo weer terug te zetten. Verwijderen doet u door allereerst in het menu Start op Configuratiescherm te klikken. Dubbelklik vervolgens - in de Klassieke weergave - op het pictogram Landinstellingen.

Stap 3

©CIDimport

Klik in het venster Landinstellingen op het tabblad Toetsenborden en talen, klik daar op de knop Toetsenborden wijzigen. In het venster Tekstservices en invoertalen vindt u onder het kopje Geïnstalleerde services een lijstje met aanwezige toetsenborden en talen. Onder het kopje Nederlands selecteert u dan onder Toetsenbord de optie Nederlands (1), klik vervolgens op de knop Verwijderen (2). Klik tot slot op Toepassen en u schakelt nooit meer per ongeluk tussen verschillende toetsenborden. Het kleine toetsenbordpictogram rechts onderin beeld, direct naast de systeemwerkbalk is nu verdwenen.

Stap 4

©CIDimport

Nu we deze potentiële irritatiebron hebben verwijderd, blijft natuurlijk nog steeds het probleem met niet ondersteunde toetsenbordtalen. Een taalindeling zorgt ervoor dat u makkelijk met behulp van toetscombinaties of achtereenvolgende tekens niet-standaard tekens kunt produceren. Stel dat u in het Pools wilt corres-ponderen, dan is een Poolse toetsenbordindeling ideaal. Klik hiervoor - nog steeds in het venster Tekstservices en invoertalen - op de knop Toevoegen. In het venster Invoertaal toevoegen zien we een indrukwekkende lijst toetsenbordtalen, scroll naar beneden tot u de optie Pools (Polen) tegenkomt. Klik op het +-teken en daarna op het plusje voor Toetsenbord. Selecteer vervolgens de optie Pools (programmeurs). Klik tot slot op OK.

Stap 5

©CIDimport

De reden dat we als voorbeeld het Poolse toetsenbord namen, is omdat hier iets bijzonders mee aan de hand is: in plaats van de standaard Poolse indeling is de programmeursindeling veel meer ingeburgerd en blijkt deze in de praktijk ook stukken beter te werken. Iets dergelijks geldt (wellicht) ook voor sommige andere talen die de wereld rijk is, vraag dat altijd even na aan iemand die een taal van huis uit spreekt. U kunt desgewenst nog meer toetsenbordtalen toevoegen. Bent u klaar, dan klikt u op OK in alle openstaande vensters. De toetsenbordtalen zijn nu klaar voor gebruik. Een andere toetsenbordtaal kiezen doet u door rechts onderin beeld (links van de systeemwerkbalk) op het taalpictogram te klikken, standaard vinden we hier NL voor Nederlands. Kies een van de nieuw geïnstalleerde talen, waarna het pictogram mee verandert.

Stap 6

©CIDimport

Om te weten hoe u vervolgens de speciale tekens in een gekozen toetsenbordtaal moet produceren, is weer een heel ander verhaal. Gelukkig biedt Wikipedia uitkomst. Ga naar en.wikipedia.org/wiki/Keyboard_layout en scroll naar beneden tot aan het kopje QWERTY. Daar treft u een tamelijk uitgebreide lijst met toetsenbordcombinaties aan van diverse toetsenbordtalen. Mocht de uwe er nou weer net niet tussen zitten, dan is googelen natuurlijk een optie. Overigens geldt dat door het toevoegen van toetsenbordtalen de vervelende toetscombinatie rechter Shift + rechter Control niet ineens weer gaat werken. Deze sneltoets geldt alleen voor het wijzigen van een fysiek toetsenbord, ofwel een toetsenbord met een fysiek andere plek van de toetsen. Het toetsenbord Verenigde Staten (internationaal) zoals op een groot deel van de wereld in gebruik is gelukkig heel flexibel.

Deze workshop komt uit Computer Idee nummer 15, jaargang 2009.

Iedereen die met Windows werkt, kent het wel: ineens een blauw scherm, en dan… niets meer. Het beruchte Blue Screen of Death (BSOD) hoort al sinds de jaren 90 bij Windows als pindakaas bij brood. Maar daar komt nu verandering in: het blauwe scherm gaat verdwijnen.

Het Blue Screen of Death bestaat al sinds de jaren 90. In Windows NT verscheen het voor het eerst in zijn bekende vorm: witte foutcodes op een felblauw vlak. De melding verscheen bij serieuze systeemfouten, vaak veroorzaakt door een kapotte driver of instabiele hardware. In latere versies kwamen er ook een verdrietige emoticon :( bij en, sinds 2016, een QR-code die naar een informatiepagina leidde. Hoewel er weinig dingen zo frustrerend zijn als een BSOD, is-ie ook handig: de foutmelding en STOP-code* die erop staan, kunnen je namelijk helpen om te achterhalen wat er precies aan de hand is. Maar nu gaat het dus verdwijnen …
*Scrol naar beneden voor een overzicht met de meest voorkomende foutmeldingen/STOP-codes en hun betekenis.

©PXimport | Reshift Digital BV

Op zwart

Het is gelukkig iets minder dramatisch dan je denkt: Microsoft gaat het blauwe scherm vervangen door een zwarte variant. Het nieuwe ontwerp oogt rustiger, zonder QR-code of icoontjes, en toont direct de foutcode en de driver die mogelijk de oorzaak is. Handig voor wie het probleem wil opzoeken of oplossen.

De nieuwe interface is vanaf later deze zomer beschikbaar op alle computers die draaien op Windows 11 versie 24H2. Naast het zwarte scherm wordt ook het meldingsscherm dat je ziet bij onverwachte herstarts vernieuwd. Dat sluit beter aan op de rest van Windows 11, is overzichtelijker en verdwijnt vaak al binnen een paar seconden.

©Microsoft

Waarom deze verandering?

Volgens Microsoft draait het om duidelijkheid. Het scherm moet beter laten zien of het probleem in Windows zelf zit, of in een externe component. Dat scheelt tijd bij het zoeken naar de oorzaak. Zeker na de wereldwijde CrowdStrike-storing van vorig jaar – waarbij miljoenen computers vastliepen door een fout in beveiligingssoftware – wil Microsoft de foutafhandeling beter en sneller maken.

Quick Machine Recovery

Naast het nieuwe scherm introduceert Microsoft ook Quick Machine Recovery (QMR). Deze functie is bedoeld voor situaties waarin een pc helemaal niet meer opstart. Via de herstelomgeving van Windows kan het systeem dan automatisch reparaties uitvoeren, zonder dat je handmatig iets hoeft te doen of een expert hoeft in te schakelen.

QMR wordt later dit jaar beschikbaar op alle apparaten met Windows 11 versie 24H2. Op Home-edities staat het standaard aan. De functie wordt op dit moment al getest in het Beta Channel van het Windows Insider-programma, zodat Microsoft nog kan bijschaven waar nodig.

Wat merk jij ervan?

Voor de meeste mensen betekent dit vooral dat de foutmelding bij een crash er straks anders uitziet. Maar het belangrijkste verschil zit onder de motorkap: Windows toont duidelijker wat er misgaat en kan zichzelf sneller herstellen. In de volksmond zal er – denken wij – overigens weinig veranderen: Blue of Black, het zal een BSOD blijven.

Vanaf 7 juli krijgt Google Gemini toegang tot apps als WhatsApp, Telefoon en Berichten – zelfs als je dat niet expliciet hebt aangezet. Wat betekent dat voor je privacy? En hoe voorkom je dat de AI méér weet dan jij wilt? Dit moet je weten voordat de verandering ingaat.

Googles AI-assistent Gemini wordt komende maand verweven met een aantal nogal essentiële apps op je Android-toestel. Denk aan Telefoon, Berichten en zelfs WhatsApp. Dat blijkt uit een e-mail die Google eind juni verstuurde naar gebruikers van Gemini, meldt de website Android Authority. De toon van die boodschap riep meteen vragen op: helpt Gemini je straks óók als je tracking hebt uitgeschakeld? En wat betekent dat voor je privacy?

Ook interessant: Bezorgd over je privacy? Zo zet je Meta AI uit in je WhatsApp-chats

Vage communicatie zorgt voor onrust

In de e-mail staat dat Gemini binnenkort ondersteuning biedt bij basisfuncties zoals bellen en berichten versturen, óók als je de zogeheten Gemini Apps Activity uit hebt staan. Op papier klinkt dat als een handige extra, maar in de praktijk leidde het vooral tot verwarring. Want als Gemini kan helpen zonder dat die activiteit is ingeschakeld, betekent dat dan dat de AI toch nog steeds meeleest of gegevens opslaat?

De formulering was vaag, de impact onduidelijk, en aangezien onze privacy in combinatie met AI sowieso al een heet hangijzer is, ging het nieuws als een lopend vuurtje door de techcommunity. Al snel verschenen er bezorgde reacties op sociale media en in forums, waarin gebruikers zich afvroegen of ze straks ongemerkt data afstaan aan een AI-systeem dat ze zelf niet actief gebruiken.

©Andrea

Google stelt gerust, maar nuanceert niet alles

Gelukkig kwam Google snel met verduidelijking. De kernboodschap: al biedt Gemini straks hulp bij je apps, dat betekent níét dat je persoonlijke gegevens automatisch worden verzameld of opgeslagen. Als je Gemini Apps Activity uit hebt staan, worden je gesprekken niet opgeslagen, niet gebruikt om modellen te trainen en verdwijnen ze na korte tijd automatisch. De AI gebruikt die tijdelijke gegevens alleen om je direct te kunnen helpen, bijvoorbeeld als je zegt 'bel mama' of 'stuur een bericht naar Daan'.

Toch blijft er een nuance hangen. De toegang van Gemini tot deze apps wordt standaard ingeschakeld voor iedereen, tenzij je dat zelf dus actief uitschakelt. Dat betekent dat de AI wel degelijk macht krijgt over je telefoonfuncties, tenzij jij ingrijpt. En hoewel de data niet worden opgeslagen, is er technisch gezien wel sprake van toegang tot privé-interactie, al is het kortstondig en geanonimiseerd.

Ook interessant: Spraakberichten in WhatsApp lezen, zo werkt het

Gebruikers kunnen zelf de stekker eruit trekken

Voor wie zich niet prettig voelt bij deze mate van AI-integratie, is er goed nieuws: je kunt de toegang van Gemini tot je apps volledig intrekken. Dat doe je via de instellingen van de Gemini-app binnen Android of via de speciale webpagina gemini.google.com/apps. Daar bepaal je per app of je Gemini toestemming geeft om ermee te werken. Zet je die toegang uit, dan stopt de AI simpelweg met bellen, berichten sturen of andere app-interacties. Je behoudt dus altijd de controle – als je tenminste weet waar je moet kijken.

Wat belangrijk is om te onthouden: deze wijziging betekent niet dat Gemini een spion wordt op je telefoon. Het is eerder een uitbreiding van de Assistent-functie, zoals we die kennen van eerdere AI-integraties binnen Android. Maar doordat AI steeds meer verweven raakt met je dagelijkse digitale handelingen, is het goed om scherp te blijven op wat wel en niet wordt gedeeld.

©WEI ZHENG

Van slimme assistent naar app‑regisseur

De evolutie van Gemini laat zien waar het naartoe gaat met AI in Android: niet langer een slimme praatpaal in de marge, maar een behoorlijk dominante regisseur van je app-gebruik. Vergelijk het met Siri's vernieuwde integratie in iOS 18 of de opkomende app-functies in Android 16 – allemaal gericht op een AI die niet alleen antwoordt, maar ook handelt.

Die verschuiving is logisch, maar dwingt ontwikkelaars én gebruikers om na te denken over de ethiek van assistentie. Want hoe vriendelijk een AI ook oogt, als die steeds meer kan, moet je ook scherper kijken naar wat je precies weggeeft.

Wat betekent dat concreet voor jou?

Als gebruiker hoef je je voorlopig geen zorgen te maken dat Gemini heimelijk je gesprekken opslaat of meeluistert zonder toestemming. Maar het blijft belangrijk om je instellingen te checken, zeker nu de AI standaard meer bevoegdheden krijgt. De tools om die macht te beperken zijn er gelukkig, je moet ze alleen wel even opzoeken.

Wil je dus de voordelen van Gemini benutten zonder je privacy op het spel te zetten? Check dan vóór 7 juli je instellingen en bepaal zelf hoeveel zeggenschap je de AI geeft. Zo houd je het beste van twee werelden: slimme hulp, zonder ongewenste inmenging.