Mooie nieuwe hardware kopen is hartstikke leuk, maar hoe neem je nou verantwoord afscheid van je oude spullen? Hoe voorkom je dat jouw harde schijf ineens op Marktplaats staat of nog erger, jouw gegevens op internet? Of kun je computerspullen ook op een veilige manier een tweede kans te geven? Wat je mogelijkheden zijn, legt ID.nl je graag uit.

Eerst doen: bestanden exporteren 

Voordat je hard- of software wegdoet, moet je er zeker van zijn dat je het ook echt niet meer nodig hebt. Soms is er sprake van specifieke software waarmee je documenten hebt gemaakt of bestanden hebt bewerkt en is die software nodig wanneer je die documenten en bestanden ooit weer wilt openen of bewerken. Een proefversie kan dan soms uitkomst bieden, maar er is geen garantie dat die er is en alle functionaliteit bezit. Gaat het om minder gangbare software, exporteer dan alle bestanden en documenten naar een gangbaar bestandsformaat van een ander bekender programma. Het vergroot de kans dat je de bestanden in de toekomst nog kunt openen. 

Kijk hierbij vooral ook naar opensource-programma’s; die zijn gratis en volledig functioneel en de meeste worden altijd trouw vernieuwd en onderhouden. OpenOffice opent en schrijft Microsoft Office-documenten, OBS en Shotcut doen hetzelfde met muziek en films, terwijl Paint.NET grafische bestandsformaten aankan. Gooi in elk geval nooit de originele bestanden en documenten weg, maar maak een back-up. 

Van dvd tot diskette 

Gaat het om hardware, dan speelt het kunnen lezen van de media vooral bij videocamera’s en gameconsoles. De cassettes of cartridges die daarbij horen, zijn vaak zeer specifiek voor een bepaald type camera of console. Computers en notebooks hebben hier minder last van, maar ook zij kennen soms opslag (diskettes, cd’s, dvd’s, harde schijven met een oude interface) die niet meer in elke nieuwe computer gebruikt kan worden. 

Maak daarom voor je de oude pc wegdoet, een back-up van die media en bewaar die op een nieuwe pc of een NAS. Bewaar het liefst een hele cd, dvd of disk in één bestand, dat je dan later als virtueel apparaat kunt inladen. Dit kan met het iso- of img-formaat. CDBurnerXP is een van vele gratis programma’s waarmee je iso-bestanden kunt maken. Het is te downloaden via www.cdburnerxp.se. 

Check: zijn alle data echt verwijderd? 

Alle apparaten verzamelen tijdens het gebruik (on)gemerkt een enorme hoeveelheid gegevens. Een deel van die gegevens is privacygevoelig. Als iemand anders het apparaat in gebruik neemt of met speciale tools verwijderde gegevens terughaalt, dan krijgt hij een flink inkijkje in het persoonlijk leven van de gebruikers van het apparaat. Dit is echt de ultieme nachtmerrie en moet je te allen tijde zien te voorkomen. 

Controleer daarom bij elk apparaat en elke datadrager (harde schijf, ssd, cd, dvd, usb-geheugenstick) die je wegdoet, of er persoonlijke gegevens op staan en zo ja, zorg er dan voor dat die niet met het apparaat de deur uitgaan. Alle bestanden selecteren in Verkenner en handmatig verwijderen, is namelijk niet voldoende, want met recovery-software zijn de gegevens ook dan nog eenvoudig terug te halen. 

Hoewel er altijd verschillen kunnen zijn, is per soort apparaat redelijk voorspelbaar of er (persoonlijke) gegevens opgeslagen zijn, en waar en hoe die te verwijderen. 

Wissen of resetten 

Wat de juiste methode is om gegevens te verwijderen, hangt af van het soort apparaat. Het eenvoudigste zijn apparaten waar in principe geen persoonlijke gegevens op bewaard worden en waarvan ook de configuratiegegevens niet (per se) gebonden zijn aan een account dat je ook elders gebruikt. Denk aan netwerkapparaten zoals modem en routers. Deze configureer je éénmaal en daarna doet het apparaat jarenlang zijn werk. Er staat alleen wat configuratie op in de vorm van het wifi-wachtwoord en een login-account met een wachtwoord. Om alle gegevens te verwijderen, is het dan voldoende het apparaat terug te zetten naar de fabrieksinstellingen. 

Bij een pc of notebook is de situatie heel anders. Daar staan juist heel veel persoonlijke gegevens op, en daar is een eenvoudige reset dus ook niet voldoende. Deze apparaten bevatten met harde schijf en/of ssd ook specifieke onderdelen die juist bedoeld zijn om gegevens langdurig te bewaren. Deze apparaten opschonen vereist een speciale aanpak. 

Terugzetten naar fabrieksinstellingen 

Wil je een apparaat waarop nauwelijks persoonlijke gegevens worden bewaard, zoals een router of ip-camera, terugzetten naar de fabrieksinstellingen, dan zijn er twee gangbare methoden. De eerste is via de software. Kun je met de webbrowser verbinding maken en inloggen om het apparaat te beheren, kijk dan bij een optie als Beheer of bij Update/Systeemupdate of een reset mogelijk is. Kies dan Systeemherstel of Terugzetten naar fabrieksinstellingen. Deze actie verwijdert de configuratie en als het goed is ook de opgeslagen gegevens, en zet het apparaat terug naar de situatie zoals het uit de verpakking werd gehaald. 

Ontbreekt de softwarematige reset, dan is er vaak een fysieke reset mogelijk door met een paperclip een kleine knop of schakelaar in het apparaat een of enkele seconden in te drukken. De manier waarop dit precies werkt verschilt per apparaat en het is raadzaam hiervoor de handleiding van het apparaat te volgen. 

Pc of harddisk wipen 

Moet je een harde schijf, ssd of een complete computer opschonen, dan spreken we van ‘wipen’ of ‘erasen’, en hiervoor is speciale software nodig. Gelukkig is hierin ruime keuze en veelal zijn die programma’s nog gratis ook. Onze voorkeur gaat uit naar een programma waarmee je de pc vanaf cd of usb-stick opstart, om dan buiten het besturingssysteem om de schijf of schijven leeg te maken. Dit leegmaken betekent dat de schijf een of meerdere keren overschreven wordt met willekeurige data. 

Wij waren altijd fan van Darik’s Boot and Nuke (DBAN), maar gebruiken inmiddels het van DBAN afgeleide ShredOS. Download het via github.com/PartialVolume/shredos en maak er met Rufus een opstartbare usb-stick mee. Start dan de pc op met de stick en wacht tot ShredOS is geladen. Het toont dan de schijf of schijven in de pc. Via m kun je de methode van overschrijven kiezen en via r het aantal keren dat die methode wordt uitgevoerd. Met Spatiebalk selecteer je daarna de schijf of schijven en met S start je het wipen. Daarna is het wachten tot het klaar is, wat afhankelijk van het systeem en de gekozen methode geruime tijd kan duren. 

Mobiel en tablet wipen 

Wil je afscheid nemen van een smartphone of tablet, realiseer je dan dat ook hierop veel persoonlijke gegevens staan. Bovendien heeft de smartphone met zijn sim of e-sim nog een extra hardware-onderdeel aan boord dat aan de gebruiker gekoppeld is. Wil je een smartphone of tablet verkopen of wegdoen, reset het dan naar de fabrieksinstellingen. Op iPhone of iPad gaat dit via Instellingen / Algemeen / Zet over of stel iPhone opnieuw in / Wis alle inhoud en instellingen. iOS laat zien welke gegevens op het apparaat aanwezig zijn, zoals apps, de Apple ID maar ook betaalpassen of kaartjes in de Apple Wallet. Weet je zeker dat dit allemaal veilig in de iCloud beschikbaar is, kies dan Ga door en bevestig (door de ontgrendelingscode in te voeren) dat alle gegevens verwijderd mogen worden en het apparaat gereset kan worden naar de fabrieksinstellingen. 

Op een Android-toestel kan het per merk en Android-versie iets verschillen, maar begin met een swipe vanuit het startscherm naar boven of beneden en kies Instellingen. Ga naar Algemeen beheer / Resetten / Fabrieksgegevens herstellen / Resetten. Het toestel zal dan alle gegevens verwijderen en schoon opstarten. Vergeet ook de simkaart niet. Bij Apple en Samsung ligt deze in een kleine lade die met een paperclip of meegeleverd pinnetje naar buiten kan worden gedrukt. 

Windows-pc resetten 

Sinds enkele versies beschikt Windows over een eigen mogelijkheid om een pc of notebook terug te zetten naar de fabrieksinstellingen én daarbij alle persoonlijke bestanden te wissen. Hiervoor klik je met de rechtermuisknop op Start en kies je Instellingen. Vervolgens selecteer je Systeemherstel / Deze pc opnieuw instellen. Kies daarna Alles verwijderen en vervolg met het opnieuw opstarten en opschonen van de pc. De volgende gebruiker treft een lege Windows-pc aan, al sluiten we niet uit dat een nerd met gespecialiseerde herstelsoftware alsnog gegevens terug kan halen. 

Een Mac resetten 

Gebruik je een Mac en wil je die verkopen of wegdoen, maak dan eerst een goede back-up. Gebruik hiervoor Time Machine en eventueel een externe schijf of ssd. Daarna kun je de Mac resetten en wipen. Hiervoor klik je op het Apple-logo linksboven en kies je Systeemvoorkeuren. Klik dan opnieuw op Systeemvoorkeuren en daarna op Wis alle inhoud en instellingen. De wisassistent van macOS vraagt dan om je gebruikersnaam en wachtwoord, en toont daarna de verschillende gebruikersaccounts op de Mac en per gebruiker de extra’s die zullen worden gewist. Controleer dit en klik op Ga door. Vervolg daarna de instructies op het scherm tot de actie klaar is. 

Ontbreekt de wisassistent, upgrade de Mac dan eerst naar de nieuwste macOS. De wisassistent werkt namelijk zoveel beter en makkelijker dan hoe dit in oudere versies van macOS moest. 

Stuk? Herstellen! 

‘Niet weggooien, repareren!’ is het motto van de Repair Cafés. Een gratis toegankelijke bijeenkomst waar de kennis en kunde van de aanwezigen wordt gebruikt om apparaten te repareren. Wasmachines, meubels, kleding, maar ook digitale apparaten zoals pc’s, notebooks, smartphones en tablets worden weer gebruiksklaar gemaakt. Alleen in Nederland zijn er al 540 Repair Cafés. Kijk voor adressen en tijden op www.repaircafe. 

©Stichting Repair Café

Echt vernietigen 

Geen vertrouwen in wipe-software en wil je bijvoorbeeld toch een harde schijf wegdoen, dan rest alleen fysiek vernietigen. In geval van een harde schijf is het dan belangrijk te weten dat in de schijf roterende platen zitten waarop de data staan. Je kunt met een kleine schroevendraaier de behuizing openen en de platen bekrassen of breken. Een andere optie is de schijven met een ijzerboor te doorboren. Zet alles wel goed vast en bescherm jezelf op z’n minst met handschoenen en een beschermbril tegen rondspringende ijzersplinters. Het is voor eigen risico, wij zijn er geen fan van. 

De Milieustraat 

Bedrijven hebben vaak een overeenkomst met een professioneel bedrijf dat volgens de DIN66399-norm hun data vernietigt. Voor particulieren te duur. Burgers kunnen hun elektronische apparaten, waaronder computers, tablets, smartphones, losse harde schijven en ssd’s, gratis inleveren bij de gemeente. Wij vroegen aan vijf van hen of zij voor datadragers die zijn afgegeven bij de Milieustraat garanderen dat de gegevens veilig worden verwijderd. Van drie kregen we antwoord. Allemaal adviseren ze zelf de data te verwijderen, zij geven deze garantie in elk geval niet. 

Software-licenties overzetten naar nieuwe hardware (als dat kan) 

Een lastig item bij het verkopen en hergebruiken van computerspullen zijn de softwarelicenties. Sommige licenties, zoals vaak die van Windows, zijn gekoppeld aan het apparaat. Zo’n licentie gaat dus met het apparaat mee naar de volgende gebruiker. Betreft het echter een persoonlijke licentie of abonnementen, dan blijft het gebruiksrecht voor de software bij de licentiehouder. Je moet de software dan zelf van het apparaat halen of in elk geval deactiveren. Hiervoor bieden steeds meer softwareleveranciers een handige optie of online portal. Daarna kun je de software weer installeren en gebruiken op een ander apparaat. Er is helaas geen eenvoudige manier om te weten welke licentievormen allemaal op jouw apparaten aanwezig zijn. De enige manier is om van de programma’s die je gebruikt via Info / Help / Over te bekijken of daar licentiegegevens staan en anders de gebruikersovereenkomst erop na te slaan. 

Verkopen, weggeven 

Tenzij een apparaat echt stuk is, kun je er vaak nog een ander blij mee maken of zelfs geld voor krijgen. Die ander kan een familielid zijn, iemand in de vriendenkring, maar ook een onbekende. Via Facebook en Marktplaats kun je oude hardware eenvoudig aanbieden en ook verkopen. Je maakt zelf een advertentie en regelt zelf de verkoop. Een andere optie zijn kringloopwinkels en soms ook scholen en verenigingen. 

Geef je je apparaat liever weg, kijk dan eens naar Wecycle, een online initiatief voor hergebruik van apparatuur. Zij hebben 13.000 inleverpunten (vooral bij winkels) waar je gratis een apparaat kunt inleveren voor hergebruik of milieuverantwoord recyclen. 

Door de stijgende energieprijzen en het verdwijnen van de salderingsregeling moeten we meer dan ooit op ons verbruik letten en bewuster om moeten gaan met het gebruik van elektrische apparaten. Dat is niet altijd even makkelijk, want hoe weet je nu hoeveel energie elk apparaat verbruikt? In dit artikel nemen we je mee door de lijst van apparaten die meer verbruiken dan je denkt.

Check altijd het energielabel

Als het tijd is om een apparaat in huis te vervangen, werp dan in de winkel eerst een blik op het energielabel. Dat zegt namelijk alles over het stroomverbruik. Wil je nog zeker een paar jaar door met het huidige apparaat, dan is het slim om te kijken hoe je er zuiniger mee om kunt gaan. Bijvoorbeeld door naar de instellingen van de standby-stand te kijken of het door apparaat alleen aan te zetten op momenten dat je minder energiekosten betaalt. Dat kan je echt tientallen euro’s schelen.

©Lenti Hill - stock.adobe.com

1. Kokendwaterkraan - 138 euro per jaar

Tuurlijk, zo'n kraan is erg handig en als je hem eenmaal hebt, dan wil je nooit meer zonder. Dat zo'n Quooker-kraan ervoor zorgt dat je direct heet water krijgt. Maar, het addertje onder het gras is wel dat die kraan niet alleen het water kookt, maar ook op temperatuur moet houden. Dat kost energie. Een voorbeeld: een gezin van drie personen gebruikt gemiddeld zo’n 10 liter kokend water per dag via een Quooker. Om dit water te verwarmen, is jaarlijks ongeveer 423 kWh aan energie nodig (bron: ANWB Energie) . Daarnaast kost het op temperatuur houden van het water nog eens 87,5 kWh per jaar. Dit komt neer op een totaal energieverbruik van 511 kWh per jaar. Stel dat je een energiecontract hebt waarbij je gemiddeld € 0,27 cent per kWh betaalt, dan kost die Quooker je 138 euro per jaar.

2. Wifi-versterker - 32 euro per jaar

Overal goede wifi in huis is een must, zeker als je veel thuiswerkt en veelgebruikers in huis hebt. Zitten er op strategische plekken in huis wifi-versterkers of repeaters in de stopcontacten? Dan zitten deze er doorgaans de hele tijd in en dat kost je meer geld dan je misschien denkt. De gemiddelde wifi-versterker – je hebt ze met verschillende wattages – verbruikt jaarlijks 88 kWh. Dat kost je per jaar dus ongeveer 32 euro.

3. Grote televisie

Wist je dat het stroomverbruik van een televisie afhankelijk is van het formaat van het scherm? Een 65inch-televisie verbruikt bijvoorbeeld twee keer zo veel stroom als een 43inch-exemplaar met hetzelfde energielabel. Jouw thuisbioscoop kost je daardoor misschien heel wat meer dan je dacht.

Vooral de resolutie van het scherm maakt veel uit voor het verbruik. Grotere beeldschermen hebben een hogere resolutie om een scherp beeld te krijgen, zoals een 4K- of zelfs 8K-resolutie. 8K-televisies verbruiken flink meer energie dan een 4K-televisie die net zo groot is, terwijl je het verschil waarschijnlijk niet eens goed ziet. 

Een grote televisie gebruikt meer dan een kleine, en ook de beeldkwaliteit bepaalt hoeveel energie wordt verbruikt, zoals hier op dit label is te zien.

©Casa imágenes - stock.adobe.com

4. Extra koelkast

Ben jij een van die Nederlanders die een extra koelkast in de garage of bijkeuken heeft omdat de inbouwkoelkast eigenlijk te klein is of omdat hamsteren je hobby is? Dan gaat het vaak om een ouder exemplaar met een energielabel dat richting de G gaat en dat slurpt energie. Kies in de plaats daarvan voor één grotere koelkast en bekijk kritisch naar wat je er allemaal in stopt: jouw voorraad frisdrank kun je prima bewaren op een andere plek en pas koelen als de vorige fles bijna op is. Wil je de tweede koelkast toch houden, zet hem dan alleen aan als je ‘m gaat gebruiken.

5. Gaming-pc’s

Heb je gamers in huis of ben je zelf ook niet vies van een potje Fortnite op z'n tijd? Dan kan al dat gegame jouw energierekening naar serieuze hoogten brengen. Vooral game-pc's zijn echte energieslurpers: het jaarverbruik zo'n machine komt gemiddeld per jaar – inclusief monitor – uit op ongeveer 1.400 kWh. En dat staat gelijk aan het energieverbruik van drie koelkasten. Staat er een Xbox of PlayStation te loeien in huis, dan verbruikt deze tussen de 150 en 160 watt per uur. Game je 3 uur per dag, dan zit je per jaar zo aan de 70 euro.

Op zoek naar een snelle en gemakkelijke manier om kleding er verzorgd uit te laten zien zonder gedoe met strijkplanken of zware strijkijzers? De Philips 5000-serie handstomer biedt een gebruiksvriendelijke oplossing die is ontworpen voor gemak en snelheid. De bevindingen van het Review.nl Testpanel tonen aan dat dit apparaat geliefd is bij een breed publiek.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Philips

Het ontwerp van de Philips 5000-serie handstomer (STH5020/40) is een van de sterkste punten volgens onze testers. Dankzij een laag gewicht en een ergonomische vorm ligt het apparaat prettig in de hand en is het eenvoudig te gebruiken, zelfs voor langere sessies. Het compacte formaat maakt het bovendien een ideale metgezel voor op reis. Meerdere testers, waaronder Manonv, prezen dat aspect: "Hoe handig is deze stomer voor op reis! Hij warmt binnen 30 seconden op en stoomt kreukels er makkelijk uit, zelfs als je kleding op een hanger blijft hangen."

Daarnaast benadrukken testers het intuïtieve gebruiksgemak. Het apparaat is direct na het inschakelen klaar voor gebruik en heeft geen ingewikkelde instellingen. Dat maakt 'm geschikt voor zowel ervaren gebruikers als nieuwkomers als het aankomt op handstomers. Toch werd er door sommige testers, zoals MandyK, opgemerkt dat het snoer wat langer had mogen zijn om volledige bewegingsvrijheid te bieden.

©Philips

Prestaties: snelheid en resultaat

Wat betreft prestaties maakt deze handstomer indruk met zijn vermogen om kledingstukken snel op te frissen. Het apparaat biedt twee standen: Eco voor een energiezuinige stoomproductie en Max voor intensere toepassingen. Tester Saliziia benadrukte de flexibiliteit van de standen: "De Eco-stand werkt fijn voor lichte opfrissingen, maar de Max-stand is een uitkomst bij hardnekkige kreukels. Het is geen vervanging voor een strijkijzer, maar het komt aardig in de buurt."

De testers waren vooral te spreken over de snelheid waarmee het apparaat zijn werk doet. Binnen 30 tot 35 seconden is het apparaat volledig opgewarmd en klaar voor gebruik, wat ideaal is voor wie weinig tijd heeft. Het verwijderen van lichte kreukels is zo gepiept en zelfs stoffen met details, zoals ruches en plooien, worden snel gladgemaakt dankzij de verstelbare stoomkop. Hoewel dikkere stoffen zoals jeans of zware gordijnen minder gemakkelijk glad worden, zijn de meeste testers het erover eens dat het apparaat uitblinkt in alledaags gebruik.

Flexibiliteit en accessoires

Deze handstomer van Philips onderscheidt zich door zijn veelzijdigheid en de meegeleverde accessoires, zoals een handschoen en een extra waterreservoir. De verstelbare kop maakt het mogelijk om kleding in verschillende posities te stomen, zowel hangend als liggend. Tester Bentesara kon dat wel waarderen: "De verstelbare kop maakt het richten van de stoom veel makkelijker, vooral bij kledingstukken met lastige hoeken of details."

De handschoen, bedoeld om de handen te beschermen tegen de hete stoom, wordt door veel testers als handig ervaren, hoewel de grootte van de handschoen wel tegenvalt. Ilse de Haas merkte op: "De handschoen is aan de grote kant, waardoor je wat grip verliest tijdens het stomen, maar gelukkig is het niet per se nodig om hem te gebruiken." Het extra waterreservoir bleek voor veel testers een welkome toevoeging, omdat je nu meerdere kledingstukken kunt stomen zonder tussendoor bij te hoeven vullen.

©Philips

Vormgeving en duurzaamheid

Het design van de Philips 5000-serie is modern en strak, maar over de kleur waren de meningen verdeeld. Terwijl sommigen, zoals Rocky1998, het ontwerp prachtig vonden, gaf tester MandyK aan dat de echte kleur wel een beetje tegenviel in vergelijking met de afbeelding op de verpakking. Desondanks werden het compacte formaat en de robuuste afwerking door bijna iedereen gewaardeerd. Clemens benadrukte het gemak van opbergen: "Het apparaat is licht en compact, waardoor hij makkelijk in een kast of koffer past."

Wat betreft duurzaamheid scoort de handstomer hoog. De testers merkten op dat het apparaat stevig aanvoelt en bestand lijkt tegen intensief gebruik.

Conclusie

Met een gemiddelde score van een 8,2 overtuigt de Philips 5000-serie handstomer als een veelzijdige oplossing voor het snel opfrissen van kleding. Het apparaat biedt snelheid, gebruiksgemak en flexibiliteit, waardoor het een ideale keuze is voor mensen die tijd willen besparen en toch netjes voor de dag willen komen. Tester Joyce vat de algemene ervaring samen: "Het is geen vervanging voor een strijkijzer, maar het werkt perfect voor een snelle opfrisbeurt en haalt lichte kreukels moeiteloos weg."

Hoewel het apparaat enkele beperkingen heeft, zoals de effectiviteit bij dikkere stoffen en de grootte van de handschoen, wegen de voordelen ruimschoots op tegen de nadelen. Voor dagelijks gebruik of als reisgenoot is deze Philips-handstomer een waardevolle toevoeging aan elke garderobe.

De uitgebreide reviews van het Review.nl Testpanel lees je hier!