Review: De Oculus Rift maakt virtual reality eindelijk echt goed
Voor wie het principe achter de Oculus Rift in de afgelopen jaren heeft gemist, zetten we het nog even op een rij: dit is een virtualrealitybril met een beeldscherm voor ieder oog en met ingebouwde bewegingssensoren. Deze sensoren merken welke kant jij je hoofd precies op beweegt, zodat de virtuele omgeving geprojecteerd op de beeldschermen met jouw bewegingen mee beweegt. Een externe camera zorgt ervoor dat een beweging naar voren, achter of opzij ook wordt geregistreerd.
De Rift heeft voor ieder oog een paneel van 1080 bij 1200 pixels met een verversingssnelheid van 90 Hz. Samen beslaan deze schermpjes zo’n 110 graden van je blikveld, waardoor je het idee hebt door bijvoorbeeld een skibril te kijken. In de praktijk zorgen deze specificaties ervoor dat de Rift nét weet te bereiken wat wij graag in een premium VR-bril zien. Vergis je niet: de resolutie lijkt misschien vrij hoog, maar voor virtual reality is dit ongeveer de norm om een wereld gedetailleerd genoeg in beeld te krijgen. Je ogen zitten enkele centimeters van de beelden verwijderd, waarbij de lenzen ervoor zorgen dat je ogen op zo’n korte afstand alsnog een scherp beeld zien. Maar omdat je zo dicht op de pixels zit, kun je ze ook makkelijker van elkaar onderscheiden.
De schermresolutie zorgt er in de praktijk voor dat je een soort ‘hordeur’ over alle virtuele omgevingen ziet. Dit flinterdunne raster valt in de eerste minuten op, maar je vergeet hem gelukkig snel als je door een game, video of programma bent afgeleid. Het horeffect is gelukkig niet meer zo duidelijk aanwezig als bij developerkits van de Oculus Rift, maar zolang VR nog niet in 4K beschikbaar is, zullen we hier een tijd mee moeten leven.
‘God rays’
Het scherm toont mooie, diepe zwarte kleuren en heeft daardoor een hoog contrast. Hoewel het meteen al duidelijk is dat VR-schermen zich in de komende jaren nog flink moeten ontwikkelen, is het display van de Rift zo mooi als we anno 2016 kunnen verwachten. De enige vertekening waar wij bij gebruik last van hadden werd dan ook niet veroorzaakt door het scherm, maar juist door de lenzen.
De zogeheten 'god rays' zijn soms erg aanwezig
Bij sommige interface-elementen zagen wij namelijk duidelijk zogeheten ‘god rays’. Als kleine, lichte objecten op het scherm in de Rift-lens terechtkomen, ontstaat er af en toe een soort van waas. De objecten zijn nog wel duidelijk te zien, maar het lijkt alsof ze zijn omringd door een vage, meebewegende kleur. Een beetje alsof je net een glaasje te veel hebt gehad. In het begin is dat ietwat vervelend – later kun je er af en toe hoofdpijn van krijgen. Gelukkig heeft lang niet iedere VR-game of video er last van. Wij zagen het alleen bij een paar schermpjes in techdemo’s voorbijkomen. Het is iets waar ontwikkelaars in de komende jaren waarschijnlijk rekening mee moeten houden bij het kiezen van bepaalde kleuren voor VR-ervaringen.
Brilgate
De daadwerkelijke headset is voorzien van drie bandjes, waarmee je hem goed passend kunt maken voor jouw hoofd. Wij merken dat hij het comfortabelst zit als je het ‘achterstel’ van de band laag op je achterhoofd bindt, omdat het gewicht van de Rift dan over je volledige hoofd wordt verdeeld. In de hoofdband zitten twee oorschelpen verwerkt die je ook een paar centimeter van je oren ‘omhoog’ kunt zetten. Dat blijkt ideaal: op deze manier hoor je wel duidelijk het geluid, maar ook wat er om je heen gebeurt. Wel zo handig als je visueel helemaal van de buitenwereld bent afgeschermd.
Aan de onderkant van de bril zit een gat voor je neus dat verdraaid veel opvalt als je overdag de Rift gebruikt. Je hoeft maar even naar beneden te kijken om de buitenwereld te zien - tenzij je een buitensporig grote neus hebt die dit gat helemaal vult. Wij merkten dat we daarom het liefst ’s nachts de Rift gebruikten. Dan was de kamer immers net zo zwart als de rest van de bril zijn behuizing.
De Rift leent zich niet voor het dragen van een gewone bril
Er is één pijnlijk nadeel waar we bij de Rift helaas wel last van hadden: de VR-bril leent zich totaal niet voor het dragen van een (grote) bril. Probeerden wij de headset op te zetten, dan werd de bril ruw tegen ons hoofd aangeduwd en kwamen er vlekken op te zitten, waardoor het gehele proces weer opnieuw moest. Zit de Rift wat te laag? Dan beslaat het glas van je eigen bril vrijwel meteen als je door je neus ademt. Daar komt nog eens bij dat een groot brilmontuur bij ons het beschermschuim van de Rift deels kapot heeft getrokken. Een beschadiging die met wat lijm snel was verholpen, maar het is vrij bizar hoe snel een VR-bril van 700 euro kapotgaat als je toevallig een redelijk groot formaat bril op je neus hebt staan. Een probleem dat voor sommigen op te lossen is door lenzen in te doen, maar helaas kan niet iedereen lenzen dragen.
Na een dikke week hebben we alsnog een dik kwartier nodig om de Rift samen met een bril op te zetten zonder dat er vlekken op komen te zitten. Kleinere monturen hebben volgens Oculus minder last van problemen, dus we hebben daarom maar alvast een nieuw brilletje besteld. In de tussentijd wachten we tot de eerste lenshouders voor VR-brillen buiten Kickstarter te koop zijn.
Camera
Ontwikkelaarskits van de Oculus Rift hielden alleen draaibewegingen van je hoofd bij, maar de consumentenversie wordt samen met een speciale infraroodcamera geleverd. Hierdoor ziet de bril ook wanneer je bijvoorbeeld bukt, iets naar voren kijkt of een stap opzij zet. Dat was bij onze tests van deze Rift misschien wel de meest indrukwekkende toevoeging. In een vlak van ongeveer twee bij twee meter konden we relatief vrij rondlopen, waarbij iedere stap in games en tech-demo’s werd geregistreerd. Het lijkt een klein detail, maar het voelt ontzettend bijzonder om daadwerkelijk een stapje richting de rand van een wolkenkrabber te zetten, of te bukken zodat je oog in oog staat met een digitale alien.
Met de camera van de Rift kun je als het ware bewegen door de wereld
Het is deze camera die ervoor zorgt dat je echt naar een virtuele wereld wordt getransporteerd. Goedkope headsets zoals Google Cardboard hebben ons al een paar keer laten spelen met VR, maar daarbij had je duidelijk door dat je naar een smartphone in een brilletje zat te turen. De Rift houdt je echter daadwerkelijk voor de gek. Die wolkenkrabber waarbij je naar beneden kijkt, zal je echt hoogtevreesklachten opleveren. Wij begonnen zelfs te zweten toen een dino eens in ons gezicht kwam grommen. De Rift fopt je zintuigen waardoor je echt wordt getransporteerd – iets waardoor je Oculus meteen de technische beperkingen vergeeft.
Beetje bèta
Hoewel we dol zijn op onze vroege ervaringen met de Oculus Rift, voelt de bril op dit moment toch nog aan als een vroeg bètaproduct. We zeiden het eerder al: de Rift werkt niet goed met brillen. Daarnaast zijn de beloofde Oculus Touch-controllers er nog niet en hebben bepaalde VR-ervaringen last van ‘god rays’. Daar komen nog wat technische mankementjes bij waar we ook af en toe tegenaan liepen. Bij het aansluiten van de Rift moeten we vaak een paar keer beide kabels lostrekken en weer vastmaken, anders gaat het scherm automatisch op stand-by.
Dit soort kleine problemen maakt het lastig om de Oculus Rift zomaar aan iemand aan te raden. Begrijp ons niet verkeerd: het is fantastisch om in een virtuele wereld te staan! Dit wordt zonder twijfel de manier waarop we over een paar jaar al onze media consumeren. Maar op dit moment zijn er wel erg veel kleine probleempjes. Dat zou bij een gadget van 200 euro misschien nog te rechtvaardigen zijn, maar voor de Rift betaal je 700 euro – plus nog eens 1000 voor de benodigde pc.
De Vive klinkt aantrekkelijker, maar de Rift heeft een paar voordelen
De HTC Vive klinkt hierdoor haast als de betere keuze, maar er zijn een paar redenen waarom je wellicht alsnog voor de Rift zou kiezen. Ten eerste is ie een stuk goedkoper. Voor een Vive betaal je in Nederland nog eens 200 euro meer, al krijg je dan wel de bewegingscontrollers van HTC erbij. Het schermcontrast van de Rift schijnt beter te zijn, terwijl de Vive een betere kijkhoek heeft.
Het grotere verschil is het bijbehorende softwareplatform. Oculus doet er alles aan om zijn software op Oculus Home exclusief voor de Rift te maken, waardoor je games zoals Lucky’s Tale er niet op kunt spelen. Alle Steam VR-spellen zijn daarentegen gewoon op zowel een Rift als een Vive te spelen. Sommigen zullen zich principieel tegen Oculus keren om deze beperking, maar in de praktijk heb je met een Rift toegang tot meer software. En dat is zo vroeg in de komst van VR hartstikke belangrijk om rekening mee te houden.
Conclusie
Iedereen die onnodig veel geld te besteden heeft, zal vast al een Rift of Vive hebben besteld. Twijfel je? Dan heb je daar goed aan gedaan. Een beetje geduld is prima op z’n plaats – de volgende VR-brillen worden vast nog een stuk beter.
Het voelt wat vroeg om nu al een premiumbril voor virtual reality te kopen. De Rift voelt echt aan als een bètaproduct, ondanks dat de uitwerking vele malen beter is dan bij de eerder verschenen ontwikkelaarskit. Kleine pijnpuntjes en een gebrek aan software zorgt ervoor dat je de Rift vooral zult gebruiken om VR te demonstreren – het is nu immers nog geen must-have. Maar vet is ie zeker wel.
