Defecte hardware, een systeemcrash of een virusinfectie...zonder de juiste voorzorgsmaatregelen kunnen ze leiden tot een beschadigde harde schijf. Het gevolg: uw data zijn weg. Hoewel...met de juiste tools valt er nog heel wat te redden. Wij geven u een overzicht van de beste recoverytools én laten u zien hoe u gegevensverlies voorkomt.

Het gevaar van dataverlies ligt altijd op de loer. Wist u bijvoorbeeld dat storingen in hardware en het besturingssysteem maar liefst tienmaal zoveel schade veroorzaken als virussen en hackers? Dat is niet zo vreemd als u bedenkt dat kleine verontreinigingen ter grootte van een zandkorrel of een druppel condenswater al voor een harde schijf-crash kunnen zorgen. Gelukkig kunnen speciale laboratoria als Norman Shark, Kroll-Ontrack, Convar en Vogon nog veel redden, mits de harde-schijfkop het schijfoppervlak niet heeft aangeraakt. De kosten van datarecovery zijn echter behoorlijk hoog en daardoor eigenlijk alleen een optie voor bedrijven en niet voor consumenten. Dataverlies: duur! Dataverlies is duur; verzekeringen zien het verlies van 1 MB aan verloren data al snel als € 1000 schade. Is uw 80 GB harde schijf kapot, dan zou de theoretische schade dus oplopen tot maar liefst € 80.000.000! Grote databankservers, die constant door ondernemingen geraadpleegd worden, zijn onvervangbaar. U kunt zich voorstellen dat het verlies van gegevens hier wel eens het faillissement van een bedrijf kan betekenen. De kans dat u data verliest, wordt steeds groter. De capaciteit en snelheid van harde schijven blijft toenemen, waardoor data veel dichter op elkaar zitten en gevoeliger zijn voor storingen. Bij moderne schijven raken bij beschadiging zijn dan ook veel meer sectoren betrokken dan bij oude harde schijven. Voorkomen is beter... Lijdzaam afwachten hoeft echter niet. U kunt een aantal dingen doen om uw gegevens goed te beschermen. Zo is het altijd verstandig uw data te kopiëren – uiteraard niet naar een andere map of partitie op dezelfde schijf, want bij een crash bent u dan alsnog alles kwijt. Een backup kunt u bijvoorbeeld maken met Retrospect Backup Pro (www.dantz.com). Een nóg betere bescherming bieden imaging-tools, die uw harde schijf of partitie bit voor bit kopiëren. Hieraan besteden we verderop uitgebreid aandacht. Behalve dat u uw data moet behoeden voor verlies, is het minstens zo belangrijk dat u uw harde schijf beschermt. Dus niet rechtstreeks aan de zon blootstellen of bij een hittebron plaatsen – condenswater kan het gevolg zijn. Een goede werkplek en koeling zijn dus onontbeerlijk. Ook Windows netjes afsluiten is noodzakelijk: als de stroom zomaar wordt uitgeschakeld, kunnen systeemdata corrupt en de harde schijf-controller beschadigd raken. Wie zijn pc vervoert moet ervoor zorgen dat de behuizing tegen een stootje kan; als uw pc flink door elkaar wordt geschud, bestaat het gevaar dat onderdelen niet goed meer vastzitten of dat ze op een andere manier beschadigd raken. En zelfs al blijft u gewoon thuis: spanningspieken in het stroomnet kunnen fataal zijn. De enige bescherming hiertegen is een uninterruptable power supply (ups). Seagate heeft een gratis online tool waarmee u uw harde schijf kunt controleren. Slijtage Ookal neemt u voorzorgsmaatregelen, de harde schijf zal uiteindelijk toch slijtproblemen krijgen. Indicaties zijn vreemd geruis en rare kras- of klikgeluiden. Wanneer u dergelijke geluiden hoort, kunt u maar het beste zo snel mogelijk uw gegevens veiligstellen. Ook wanneer uw schijf merkbaar trager boot of hangt bij het opstarten, kan dit al een aanwijzing zijn voor een slechter wordende schijf of controller. Nu ondersteunen de meeste schijven de smart-technologie die u in het bios kunt inschakelen: deze zal u in de meeste gevallen van tevoren waarschuwen. Bovenstaande 'syptomen' wijzen echter niet altijd op een defecte schijf; ook verkeerde drivers in Windows of verkeerde systeeminstellingen kunnen vreemde geluiden en dergelijke veroorzaken. Een stijgend aantal defecte clusters wijst meestal op een probleem met het bestandssysteem, maar kan zeker tot dataverlies leiden. Controleer daarom regelmatig uw harde schijf op defecte clusters via Eigenschappen van de drive en kies voor Extras/Foutcontrole en Defragmentatie. Treden er steeds vaker gegevensfouten op, dan is het zeker nodig om de harde schijf eens goed te controleren. Hiervoor kunt u diagnose-tools als Sandra (www.sisoftware.net) gebruiken. Seagate biedt een online-tool op www.seagate.com/support/seatools, Quantum en Maxtor op maxtor.com/nl/support/downloads/powermax.htm. Ook Western Digital, Samsung en Hitachi hebben dergelijke tools op hun websites. Gebruikersfouten Veel schade wordt veroorzaakt door gebruikersfouten als verkeerd formatteren of configureren. Hebt u minder dan 256 MB intern geheugen en compenseert u dat niet met een groot wisselbestand, dan loopt u al risico op gegevensverlies. Ook als uw pc hangt en uw beeldscherm 'bevroren' is, bent u waarschijnlijk al data kwijt. U kunt dit soort fouten analyseren met de Windows-prestatiemonitor bij Start, Uitvoeren, Perfmon. Een stijgend processorgebruik is normaal, een stijgend aantal foutmeldingen niet. Bij het optreden van blauwe schermen kunt u het beste niet meteen rebooten. Windows heeft namelijk tijd nodig om de geheugeninhoud bit voor bit in een wisselbestand te schrijven. In de systeemconfiguratie bij Systeem, Geavanceerd, Opstart- en herstelinstellingen, Instellingen moet hiervoor Dump van volledig geheugen geactiveerd zijn. Tegen het per ongeluk wissen van bestanden helpt de Windows-prullenmand. Gaat het om systeemdata of de inhoud van uw register, probeert u dan het XP-eigen systeemherstel (Alle Programma's, Bureau-accessoires, Systeemwerkset). Wilt u geen e-mails verliezen, maak dan e-mailregels aan die alle inkomende mails kopiëren naar een andere, speciaal hiervoor ingerichte map. Data redden Probeer eerst de oorzaak van het dataverlies te achterhalen voor u een poging tot herstel doet. Trad er bijvoorbeeld een hardware-defect op, dan kunt u de pc beter niet opnieuw aanzetten omdat dit de schade aanzienlijk kan verergeren. Maar wanneer gegevens per ongeluk gewist zijn, een schijf per ongeluk geformatteerd is of uw gegevens het slachtoffer zijn geworden van een virus, kunt u aankloppen bij recovery-tools. Of uw data teruggevonden worden hangt niet alleen van de tools af, ook het bestandssysteem speelt hierbij een grote rol. Het bestandssysteem Ntfs heeft een flinke streep voor op fat32 als het gaat om veiligheid. Veranderingen aan het bestandssysteem worden door Windows onmiddellijk geregistreerd en bij een crash zal Windows na het opnieuw opstarten op de achtergrond de fouten corrigeren. Speciale recovery-programma's kunnen op ntfs-partities veel betere resultaten bereiken; in tegenstelling tot fat, waar een inhoudstabel aan het begin van de schijf wordt bijgehouden, houdt ntfs een mft (master file table). Hierin worden alle gegevens van een volume in een relationele database-structuur opgeslagen. Informatie over de data wordt per regel en de attributen als 'onzichtbaar', 'versleuteld' of 'gecomprimeerd' in kolommen opgeslagen. Deze werkwijze haalt duidelijk betere resultaten dan fat32. Een ander typisch verschil: waar onder fat32 de bestandsnaam opeens uit vreemde tekens bestaat, kunnen data onder ntfs snel weer in de oorspronkelijke staat hersteld worden. Omwille van de veiligheid kunt u uw partities dus beter als ntfs formatteren. Slim tools gebruiken Met goedkope of zelfs gratis software kunt u bij datarecovery al goede resultaten behalen, mits u rekening houdt met een aantal zaken: het programma moet vóór het dataverlies geïnstalleerd zijn en na de crash moet u geen andere programma's installeren. Anders bestaat het gevaar dat de clusters met de gegevens die u wilt redden, overschreven worden. Zorg dus voor voldoende schijfruimte; in de regel dubbel zoveel als dat u verloren hebt. Mocht er toch al dataverlies zijn opgetreden, installeer de recovery-tools dan op een andere partitie. Dit geldt ook voor de herstelde data. Wanneer u met één enkele partitie werkt, gebruik dan een speciale bootdisk. Twee van de beste programma's, Easy Recovery en File Scavenger, ondersteunen het gebruik van bootdiskettes. Beter is het wanneer u in dit geval de beschadigde schijf als tweede schijf op een andere computer aansluit en van daaruit de recovery start. Vergeet ook hier niet de geredde data op een andere schijf op te slaan. Disk Investigator maakt gebruik van een hex-editor. Disk Investigator Disk Investigator analyseert harde schijven en partities en geeft u vervolgens op sector-niveau toegang tot volumes. Hiervoor gebruikt het programma een hex-editor, die zich na gebruik ook in een comfortabele text-editor laat omschakelen. Om sneller bij uw beschadigde bestanden te komen maakt Disk Investigator een boomstructuur van uw mappen, waarmee u snel naar de corrupte bestanden kunt navigeren. Het programma heeft geen speciale reddingsmogelijkheden, u zult de inhoud van bestanden via knippen en plakken moeten verzamelen. Het is ook niet mogelijk om speciaal naar verloren bestanden te zoeken. De fabrikant heeft beloofd om in volgende versies van Disk Investigator recovery-functies toe te voegen. Met Data Adviser hebt u in 90 seconden een duidelijk beeld van de integriteit van uw harde schijf. Zoeken naar gewiste bestanden gaat bij Easy Recovery per partitie. Easy Recovery Kroll-ontrack Easy Recovery bevat tests die de fysieke en logische integriteit van alle schijven controleren. Ook zijn er reparatie- en herstelfuncties voor gewiste of beschadigde gegevens. Let wel: de tests zijn preventief bedoeld en werken alleen op harde schijven die niet geheel defect zijn. Is er al hardwarematige schade aan uw schijf opgetreden, dan kunt u deze tests beter niet draaien, u kunt uw schijf dan verder beschadigen. U kunt Easy Recovery direct vanaf de cd starten of een bootdiskette laten aanmaken. Hiermee wordt de Data Adviser gestart. Met deze tool kunt u in 90 seconden uw datastructuur en fysieke schijfintegriteit testen (te downloaden vanaf www.ontrack.com/images/demo/data_advisor.exe). Alle meldingen worden duidelijk uitgelegd en voorzien van aanbevelingen. Zoeken naar gewiste bestanden gaat per partitie; u kunt gerestaureerde bestanden direct opslaan in een nieuwe map, op een uitwisselbaar medium of op een ftp-server. De herstel-score op een ntfs-drive is zeer goed. Alle speciaal voor de test geprepareerde gegevens worden goed hersteld. Op fat32-partities presteert het pakket duidelijk slechter. Hoewel Easy Recovery beweert dat alle bestanden gered kunnen worden, zijn alleen de tekstbestanden echt bruikbaar. Extra hulp biedt de raw-modus, die zwaar beschadigde folders of partities met een speciaal zoekalgoritme doorzoekt en aan de hand van handtekeningen bepaalde bestanden alsnog kan terugzetten. Zo kent het pakket meer dan tweehonderd handtekeningen voor beeldbestanden, Office-documenten en andere datatypes. In de raw-modus wordt de harde schijf op sector-niveau geïnspecteerd, wat betekent dat het een stuk langer duurt, maar de resultaten op fat32-partities zijn er dan wel naar. Wij testen de demo-versie, maar het 'echte' programma is een goede investering. File scavenger File Scavenger herstelt alleen verloren gegane data op ntfs-partities. De tool werkt hierbij uiterst zorgvuldig en herstelt zelfs de oorspronkelijke mapnamen. In onze test lukt het met deze tool om niet alleen de tekstbestanden, maar ook de Word-, beeld-, muziek- en zelfs zip-files weer tot leven te wekken. Ook bij een geformatteerde schijf levert het programma goede resultaten: in een speciale modus lukt het File Scavenger zelfs om raid-systemen uit te lezen en beschadigde gegevens te repareren. Omdat het programma ook nog eens intuïtief te bedienen is, is het voor ntfs-partities een uitstekende keuze. De gratis demo-versie repareert helaas alleen de eerste 64 KB van de gevonden files, dus de € 40 die u uitgeeft aan het programma is een goede investering. Final recovery Final Recovery heeft een herstelscore van rond de 95 procent op de ntfs-partitie. Alleen een aantal muziekbestanden zijn na de hersteloperatie niet meer afspeelbaar. Op fat32-partities worden enkele mailbestanden als Word-bestanden herkend. Daarnaast kloppen de herstelde bestandsnamen niet meer met het origineel, waardoor het in het ergste geval moeilijker is om naderhand de bestanden te sorteren. De gebruikersinterface lijkt sterk op Windows Explorer, waardoor zelfs onervaren gebruikers in een mum van tijd met dit programma uit de voeten kunnen. De demo-versie herstelt alleen bestanden die kleiner zijn dan 64 KB. Office recovery premium Speciaal om kapotte Office-documenten te herstellen is er Office Recovery Premium. Het programma scoort goed, maar is niet in staat om compleet gewiste documenten weer tot leven te wekken; het moet minstens een gedeelte van het oorspronkelijke bestand herkennen. Office Recovery herkent bestanden van Word, Excel, Access, Outlook en Powerpoint en afhankelijk van de versie beginnen de prijzen bij € 149. Voor een enkele herstelactie voldoet de volledig functionerende demo-versie. Het enige verschil met de in vergelijking redelijk dure Premium-versie is het aantal bestanden dat gerepareerd kan worden en dat het woord 'demo' in de bestandsnaam voorkomt. De demo-versie vindt u op www.officerecovery.com/word/download_demo.htm. PC-Inspector redt alle bestanden, ongeacht grootte. In onze ntfs-test maakt het programma een goede indruk, wat minder bij fat32-partities. PC-Inspector In tegenstelling tot de demo-versies van andere fabrikanten redt het freeware programma PC-Inspector alle bestanden – het maakt niet uit hoe groot ze zijn. In onze ntfs-test maakt PC-Inspector een uitstekende indruk, ongeacht het bestandsformaat. Helaas haalt het pakket geen verpletterende scores wanneer het om fat32-partities gaat. Alle bestanden worden door het pakket gered en weggeschreven naar een andere partitie, maar zelfs de pure tekstbestanden laten zich na het redden niet meer uitlezen. Wel interessant zijn de extra functies die het zoeken naar gewiste bestanden vereenvoudigen. Zo kunt u toch bestanden terugvinden waarvan u de naam niet meer weet of de plek waar ze stonden. Op ntfs-partities is PC-Inspector een uitstekend alternatief voor de dure, commerciële pakketen. U moet zelf aangeven welke bestandstypen hersteld moeten worden, maar de resultaten zijn prima. Recover My files Recover My Files is in een moderne, makkelijk bedienbare gebruikersinterface gegoten en zoekt bestandsgebaseerd naar bestandsresten. U moet wel zelf definiëren welke bestandstypen hersteld moeten worden. Het grote voordeel hiervan is dat het de zoektijd reduceert. Ook levert het programma goede resultaten: in een ntfs-omgeving bereikt het programma een herstel-score van 100 procent. Ook op fat32-partities levert het programma bovengemiddeld goede resultaten. Het enige minpuntje: de reconstructie aan de hand van bestandstypen werkt onder fat32 niet altijd vlekkeloos. Bij tekstdocumenten is dat geen probleem, maar bij muziek- of videobestanden wel degelijk. In tegenstelling tot File Scavenger worden de originele mappen niet hersteld. Dat maakt het bij het herstellen van veel bestanden lastiger om naderhand alles uit te zoeken. Gratis software die het proberen zeker waard is! Zero assumption digital image recovery Wanneer u per ongeluk uw foto's op uw geheugenkaartje gewist hebt, dan kunt u goede resultaten boeken met de Zero Assumption Digital Image Recovery-tool. Deze leest alle aangesloten geheugenmedia uit en probeert vervolgens meteen de bestanden in een voorgedefinieerde map te plaatsen. Meer dan twee muisklikken hebt u voor het hele proces niet nodig. De prestaties van het programma zijn goed, al herkent het programma niet alle gewiste foto's. Van alle geredde foto's is er niet één onbruikbaar – netjes. Deze gratis software is in ieder geval het proberen waard. Imagingprogramma's Een vast recept tegen systeemcrashes en hardware-defecten bestaat niet. Tegen gegevensverlies kunt u zich echter wel degelijk wapenen: een goed image-beleid en de juiste configuratie zorgen voor zekerheid. Voor de professionele gebruiker is een imaging-programma onmisbaar. In tegenstelling tot backups wordt de complete inhoud van enkele of alle partities op sector-niveau als 1:1-kopie op een andere locatie opgeslagen. Vanzelfsprekend kost dat bij grote harde schijven veel tijd, maar die tijd verdient u makkelijk terug als u bij een systeemcrash alles kwijt bent. Om zeker te zijn moet u niet alleen de juiste imaging-tool kiezen, maar speelt ook de juiste image-strategie mee. Op dit moment zijn er drie aanbevelenswaardige programma's op de markt: True Image 7 (www.acronis.de, € 45), Drive Image 7 (www.symantec.com, € 64) en Norton Ghost 2003 (www.symantec.com, € 37). True Image was destijds de eerste tool die een backup kon maken van een in gebruik zijnde systeempartitie – uitzonderlijk prettig, omdat de pc niet onderbroken of opnieuw opgestart hoeft te worden. De juiste image-strategie Evenals bij normale backups moet de integriteit van images in orde zijn. Maakt u netjes dagelijks een image, maar doet u dit voor het gemak op een andere partitie, dan hebt u het nakijken zodra de harde schijf het begeeft. Daarom moeten images op een andere gegevensdrager worden opgeslagen. Een tweede harde schijf is al uitstekend, maar cd's of dvd's zijn eigenlijk nog beter: wanneer de pc slachtoffer wordt van brand of een val, dan kunnen alle harde schijven defect raken. Verwisselbare schijven bergt u makkelijk op een andere plek op. De grootte van een image is (na compressie) minstens 50 procent van het oorspronkelijke volume. Bij harde schijven gaat het dan al snel over 20 of meer gigabytes aan bestanden. Slechts een klein deel hiervan is de moeite van het opslaan waard. Dit doet u door uw schijven handig te partitioneren. De beste situatie creëert u met vier partities. De eerste partitie als opstartpartitie met besturingssysteem en drivers, met een grootte van maximaal 6 GB. Van deze partitie maakt u een nieuwe image zodra u nieuwe updates of drivers installeert. De tweede partitie is voor toepassingen, hiervan hoeft u slechts af en toe een image te maken. Op de derde partitie zet u belangrijke bestanden, zoals uw documenten en muziekbestanden. Afhankelijk van hoe belangrijk deze bestanden voor u zijn, maakt u hier dagelijks of in ieder geval zeer regelmatig een image van. Op de vierde partitie kunt u bestanden kwijt die minder belangrijk zijn, zoals downloads of probeersels. Raakt u deze gegevens kwijt, dan is er niets aan de hand. Brandt u images op cd, verdeel de image dan in brokken. Met Drive Image kunt u ook losse bestanden terugzetten (in plaats van de hele partitie). Images juist opslaan Alle drie de imaging-pakketten helpen u via een assistent door het proces heen. Ook ondersteunen alle pakketten cd-rw-branders. Wilt u uw images op dvd opslaan, kies dan voor True Image of Norton Ghost. Belangrijk: alle tools laten het toe om grote images in kleine stukken op te breken. Als u zelf de bestanden naar cd-rw wilt schrijven, verdeel de image dan in brokken van 650 MB. Voor dvd is het belangrijk dat bestanden om compatibiliteitsredenen beneden 1 GB blijven. Het valt sowieso aan te raden om de bestanden niet direct op cd of dvd te zetten, maar eerst op de harde schijf: rechtstreeks branden duurt namelijk veel langer. Bij een fout moet u weer helemaal opnieuw beginnen. Het is daarom zinvoller om de bestanden van harde schijf naar cd-rw of dvd-rw te branden. Incrementele images Incrementele images zijn afgeleid van de klassieke backup-technologieën. Bij incrementele images worden alleen de veranderde bestanden en gegevens opgeslagen. Dit bespaart u flink wat tijd en capaciteit. Deze methode is bij partitie met pure gegevensbestanden geen probleem; voor de systeempartities kan het wel tot problemen leiden. Houd er ook rekening mee dat door het veelvuldig beschrijven van een medium er eerder fouten kunnen optreden, waardoor u alsnog data kunt verliezen. Hoewel incrementele backups dus wel degelijk nuttig kunnen zijn, raden we u zeker aan om eens in de zoveel tijd een complete image van uw systeem te maken. Conclusie Werkt u met belangrijke gegevens, dan zult u deze op meer dan één plaats moeten opslaan. Harde schijven zijn niet onfeilbaar en als er iets mis gaat bestaat de kans dat u diep in de buidel moet tasten om uw gegevens weer boven water te krijgen. De besproken recoverytools doen hun werk vaak goed, maar bij fysieke beschadiging of overschrijving van de gegevens kunnen ook deze programma's niets meer uithalen. In zo'n geval geldt dat voorkomen beter is dan genezen: maak regelmatig backups, bij voorkeur op een ander medium dat u op een andere fysieke locatie opslaat. Een goede image-strategie beperkt de kans dat u in de problemen raakt tot een minimum. Op Het Web Wilt u weten hoe het eraan toegaat in een professioneel datarecovery-bedrijf? Op PCMweb.nl leest u hoe het Noorse bedrijf Ibas te werk gaat. Wist u dat Windows een eigen backup-tool heeft? Gegevens redden met Windows-tools Windows XP heeft een eigen backup-mogelijkheid die systeemprogramma's en documenten opslaat. Hiervoor gaat u naar Alle Programma's, Bureau-accessoires, Systeemwerkset. Deze tool (Backup) is prima geschikt voor dagelijks gebruik, maar is geen vervanging voor een professioneel imaging-programma. Met de in de tool geïntegreerde assistent voor het automatische systeemherstel maakt u een opstart-cd aan met alle actuele systeeminstellingen en een kopie van de systeempartitie. Met dezelfde assistent kunt u deze cd ook altijd weer inladen. Dan is er ook nog chkdsk, waarmee u de integriteit van uw harde schijven kunt controleren. De meest zinvolle parameter is /f, waarmee gevonden fouten automatisch gerepareerd worden – zoals het opschonen van 'verloren clusters'. Windows XP heeft een eigen commandoregel-functie om bestanden van beschadigde loopwerken te herstellen: recover. Deze zoekt, net als de meeste professionele recover-tools, de schijf sector voor sector af. In tegenstelling tot de commerciële pakketen kan recover echter alleen gegevens uit onbeschadigde sectoren redden.

Iedereen gebruikt het gewone Startmenu van Windows 11. Je vindt er apps, instellingen, aanbevelingen en tegels. Overzichtelijk, maar je moet soms flink doorklikken voordat je eindelijk bent waar je zijn wilt. Kan dat niet handiger? Zeker: er bestaat ook een tweede Startmenu: een stuk eenvoudiger en vooral sneller. Waar je het vindt en hoe je het gebruikt, lees je in dit artikel.

Lees ook: Laptop met Windows 11? Zo doe je langer met de accu

Gewone Startmenu versus verborgen Startmenu

Het gewone Startmenu van Windows 11 is het startpunt voor de meeste gebruikers. Hier vind je je apps, recente bestanden, een zoekbalk en knoppen voor instellingen en afsluiten. Het menu is visueel ingericht, met tegels en iconen, en richt zich vooral op dagelijks gebruik.

©ID.nl

Het reguliere Startmenu is overzichtelijk, maar je moet nog wel doorklikken wanneer je op zoek bent naar Instellingen.

Het verborgen Startmenu ziet er heel anders uit. Geen tegels of visuele opsmuk, maar een compacte lijst met systeemfuncties. Denk aan apparaatbeheer, taakbeheer, netwerkverbindingen en terminal. Dit menu is vooral bedoeld voor wie snel iets wil aanpassen, controleren of oplossen.

Zo open je het verborgen Startmenu

De makkelijkste manier is simpelweg met de rechtermuisknop op de Startknop klikken (onderaan je scherm, links). Meteen verschijnt een menu met een lijst vol snelkoppelingen. Geen wachttijd, geen vertraging: het menu reageert direct.

Gebruik je liever het toetsenbord? Druk dan op Windows-toets + X. Deze sneltoets werkt overal in Windows, zelfs midden in een programma. Handig op een laptop, zeker als je geen muis bij de hand hebt.

Werk je op een touchscreen? Tik dan op de Startknop en houd die een paar seconden vast. Zodra Windows dit herkent als een 'lang tikken', verschijnt het menu automatisch.

Hoe je het ook opent, de inhoud is altijd gelijk. Het menu komt standaard naast de Startknop in beeld, dus je hoeft nooit te zoeken.

💡Door de Donkere Modus in te stellen (via Instellingen -> Persoonlijke instellingen -> Kleuren) krijgt het tweede Startmenu een donkere achtergrond. Dat zorgt ervoor dat het onderscheid met eventueel geopende programmavensters wat groter wordt.

Wat vind je in dit tweede Startmenu?

Alles wat je anders via Instellingen of het Configuratiescherm moet opzoeken, staat hier bij elkaar. In plaats van losse snelkoppelingen of visuele tegels, toont dit menu een strakke lijst.

Zo kom je met één klik bij Apparaatbeheer, Schijfbeheer, Taakbeheer, Netwerkinstellingen of PowerShell. Handig als je iets wilt aanpassen, controleren of snel een probleem moet oplossen.

Microsoft heeft de functies logisch gegroepeerd. De bovenste opties gaan over apps en energiebeheer, daaronder volgen tools voor systeembeheer en netwerkverbindingen. Verder naar beneden vind je opdrachten voor afsluiten of afmelden. Je herkent ze aan hun vertrouwde namen, wat zoeken overbodig maakt. Een voorbeeld: als je software wilt verwijderen, hoef je niet naar Instellingen > Apps > Geïnstalleerde apps. Je kiest gewoon 'Geïnstalleerde Apps' uit het menu en je bent er meteen.

©ID.nl

Via het tweede Startmenu heb je meteen toegang tot allerlei systeemtools waarvoor je anders zou moeten zoeken in Instellingen of in het Configuratiescherm.

Waarom het tweede Startmenu zo handig is

Hoewel de systeemtools die je via het tweede Startmenu kunt bereiken voor veel mensen Windows-onderdelen zijn die ze niet zo vaak zullen gebruiken, is het toch handig dt je ze direct 'onder de knop' hebt zitten. Stel: je hebt wifi-problemen. In plaats van drie keer klikken door Instellingen kun je direct 'Netwerkverbindingen' openen. Of je wilt zien of een usb-stick goed wordt herkend. Dan hoef je alleen maar te klikken op 'Apparaatbeheer'. Voor wie vaker met systeeminstellingen werkt, is dit menu eigenlijk helemaal onmisbaar. Je hoeft geen sneltoetsen te onthouden of eindeloos door menu's te klikken. Alles wat je vaak gebruikt zit binnen handbereik. En ook als je het niet dagelijks gebruikt, is het handig om te weten dat het er is. Het scheelt je hoe dan ook veel tijd en zoekwerk.

Ook fijn: het menu ziet er op elke Windows 11-pc hetzelfde uit. Of je nu thuis werkt, op kantoor zit of iemand anders helpt: je weet precies waar je moet zijn.

Dus?

Het verborgen Startmenu is een van de meest praktische onderdelen van Windows 11. Het geeft je directe toegang tot systeemfuncties en tools waarvoor je anders moet doorklikken en waar je naar moet zoeken. Het is geen vervanger van het gewone menu, maar een aanvulling voor wie meer uit z'n systeem wil halen. Of je nu snel iets wilt aanpassen, een probleem onderzoekt of gewoon minder wilt klikken: het tweede Startmenu maakt het net een stuk makkelijker!

⬇️Scrol omlaag en bekijk welke onderdelen je in het tweede Startmenu vindt en wat je ermee kunt

Van buiten oogt hij misschien smetteloos, maar vanbinnen kan je wasdroger behoorlijk smerig zijn. Warmte, vocht en pluis vormen namelijk de perfecte broedplek voor bacteriën en schimmels. En dat ruik je. Bovendien werkt een vervuilde droger minder goed én verbruikt hij meer energie. Tijd om in actie te komen: met dit 8-stappenplan houd je jouw wasdroger schoon, fris en in topconditie!

Waarom is schoonmaken belangrijk?

Een wasdroger draait op hoge temperaturen en heeft continu te maken met vocht. Ideale omstandigheden voor ongewenste gasten zoals schimmels en bacteriën. Tel daar opgehoopte pluisjes en resten wasmiddel bij op, en je snapt waarom je wasdroger soms muf ruikt of er langer over doet dan normaal. Regelmatig schoonmaken voorkomt vieze luchtjes, verlengt de levensduur én maakt je droger zuiniger.

Een schone droger in 8 simpele stappen

1. Stekker eruit

Voordat je iets doet, trek je de stekker uit het stopcontact. Veiligheid voorop!

2. Pluizenfilters legen

Open het klepje onderin en haal de filters eruit. Meestal zijn dat er twee: een pluizenfilter en een condensfilter. Spoel ze af onder de kraan en laat ze goed drogen voordat je ze terugplaatst.

3. Condensor schoonmaken

Achter een apart klepje aan de voor- of achterkant zit de condensor. Haal stof en pluis voorzichtig weg met een vochtige doek. Vergeet ook de randjes en het klepje zelf niet.

4. Afvoerslang controleren

Koppel de slang los (als jouw droger die heeft) en check of er geen verstopping in zit. Spoel hem goed door en maak de binnen- en buitenkant schoon. Zet hem daarna weer stevig terug.

5. Binnenkant afnemen

Gebruik een zachte, vochtige doek om de binnenzijde van de trommel schoon te maken. Voor hardnekkige vlekken kun je een beetje allesreiniger gebruiken. Vergeet ook de rubber rand niet.

6. Buiten schoon, net als binnen

Neem de buitenkant van de machine af met een vochtige doek. Gebruik wat allesreiniger voor de zijkanten en voorkant, maar houd het bedieningspaneel liever droog of gebruik een licht vochtige doek.

7. Deurtje open laten

Laat na het schoonmaken de deur een tijdje openstaan. Zo kan de binnenkant goed drogen en voorkom je dat er schimmel ontstaat.

8. Lege droogbeurt draaien

Tot slot: draai een heet droogprogramma zonder was erin. Hiermee droog je de laatste vochtresten en geef je eventuele bacteriën geen kans.

©Shi

Hoe vaak moeten onderdelen worden gereinigd?

Niet alle onderdelen hoeven even vaak gereinigd te worden. Dit schema geeft een indicatie:

Merk je toch geurtjes op of neemt de droogprestatie van je wasdroger af? Voer dan een extra schoonmaakbeurt uit.

Schoonmaaktips voor specifieke onderdelen

Voor sommige onderdelen van je wasdroger zijn speciale schoonmaaktips. We zetten ze voor je op een rijtje.

©detry26

Schoonmaakmiddelen: wat gebruik je wel (en liever niet)?

Voor het grondig reinigen van je droger zijn er speciale producten op de markt. Denk aan schoonmaakmiddelen die vet, kalk en vuil aanpakken zonder onderdelen aan te tasten. Let altijd goed op of het middel geschikt is voor jouw type droger.

Ook populair zijn reinigingstabletten of -strips die je in de trommel legt voordat je een schoonmaakprogramma start. Die lossen nare geurtjes en aanslag op, maar gebruik ze niet te vaak. Overmatig gebruik kan het rubber en de binnenkant aantasten.

Liever een natuurlijk alternatief? Meng dan 5 eetlepels citroenzuur met een liter warm water en giet het in de wasmiddellade. Laat vervolgens een heet programma draaien. Goed voor je droger én het milieu.

Veelgestelde vragen over drogers schoonmaken

Kan ik een stoomreiniger gebruiken?

Nee. De hitte en vocht van een stoomreiniger kunnen onderdelen beschadigen. Gebruik altijd een microvezeldoekje met wat sop.

Wat te doen bij zwarte schimmel?

Reinig grondig de rubberen rand, filters en afvoerslang. Gebruik eventueel azijn als nabehandeling en draai daarna een heet programma. Herhaal dat regelmatig.

Waarom ruikt mijn schone was muf na het drogen?

Waarschijnlijk is je droger toe aan een schoonmaakbeurt. Begin bij het filter en de condensor en werk alles stap voor stap af. Vergeet ook de afvoerslang en het draaien van een heet leeg programma niet. Als dat allemaal niet helpt en de droger is al wat ouder, is het misschien tijd om uit te kijken naar een nieuw exemplaar.