ID.nl logo
Processor upgraden
© PXimport
Zekerheid & gemak

Processor upgraden

Het upgraden van een processor klinkt misschien lastig, maar het is een stuk eenvoudiger (en goedkoper!) dan u wellicht denkt. Wij laten u zien hoe u in zowel een Intel- als AMD-machine de processor omwisselt voor een sneller exemplaar.

Deel I: vervangen van een Intel-processor

 

1. Voorbereidingen

Bij alle werkzaamheden in een pc is het eerste dat u doet de voedingskabel van de pc zelf verwijderen. Afhankelijk van de indeling van uw behuizing en de indeling van uw moederbord, kan het handig zijn om uw moederbord uit de behuizing te halen voordat u de processor omwisselt. U zult hiervoor alle bekabeling moeten loskoppelen, insteekkaarten moeten verwijderen en eventueel ook de voeding moeten losschroeven. Soms kunt u er gelukkig ook prima bij als uw moederbord ingebouwd blijft.

©PXimport

2. Geen pinnetjes

We beginnen met het vervangen van een Intel-processor. Ten opzichte van oudere sockets (en AMD's huidige sockets) zijn bij LGA775, LGA1156, LGA1366 en LGA1155 de pinnetjes naar het moederbord verplaatst. Moderne Intel-processors hebben dus geen pinnetjes meer, maar zijn voorzien van contactpunten. Dit heeft als voordeel dat de processor zelf hierdoor minder kwetsbaar is. Toch is voorzichtigheid nog steeds geboden, want u moet nu oppassen dat u de pinnetjes in de socket zelf niet verbuigt als u de processor verwijdert of plaatst.

©PXimport

3. Standaardkoeler loshalen

Wij gaan er in dit artikel van uit dat u de Intel-referentiekoeler gebruikt. Hebt u een andere koeler, dan zijn is de bevestigingsmethode wellicht anders. Kijk hiervoor in de handleiding van uw koeler. Trek eerst het voedingskabeltje van de processorkoeler op het moederbord los. Om de koeler los te halen, roteert u alle vier de bevestigingspinnen met behulp van een platte schroevendraaier naar links. Vervolgens trekt u één van de vier pinnen voorzichtig omhoog totdat u voelt dat hij ontgrendelt. Deze procedure herhaalt u voor de andere drie pinnen.

©PXimport

Intel-upgrademogelijkheden

Intel heeft op het moment van schrijven vier ­sockets in gebruik: LGA775, LGA1366, LGA1156 en LGA1155. Alleen LGA1156 staat op de nominatie om snel van het toneel te verdwijnen, de andere drie sockets zullen waarschijnlijk nog een tijdje te koop zijn. Socket LGA775 vinden we overigens alleen terug in de onderkant van de markt in de absolute instapmachines en zal ook binnen niet al te lange tijd uitgefaseerd worden. Zelfs als u een erg recente Intel-machine hebt, dan nog hebt u met LGA1155 of LGA1366 twee mogelijkheden. De wildgroei aan sockets komt erop neer dat als u een significante processorupgrade wilt doen bij een Intel-machine, u er rekening mee moet houden dat u wellicht ook een nieuw moederbord nodig hebt en het simpelweg vervangen van de processor niet tot betere prestaties leidt of te duur is in verhouding tot een processor op een modernere socket in combinatie met een nieuw moederbord.

©PXimport

4. Processorkoeler optillen

De processor is door de koelpasta vaak vastgeplakt aan de heatsink van de processorkoeler. De koelpasta zorgt ervoor dat de hitte van de processor beter wordt doorgegeven aan de heatsink van de processorkoeler. Omdat de processor vaak is 'vastgeplakt' aan de koeler, kunt u de koeler niet in één keer lostrekken. U zou dan immers de socket kunnen beschadigen. Maak daarom een draaiende beweging van links naar rechts. Na een tijdje zal de heatsink loskomen van de processor en is het veilig om hem op te tillen.

©PXimport

5. Oude processor loshalen

Nu de koeler los is, zult u naast de processor een hendeltje zien. Beweeg het hendeltje licht naar buiten toe en trek hem (voorzichtig) omhoog. Het dekseltje van de socket is nu open te klappen. Als het dekseltje openstaat, pakt u de processor voorzichtig bij de zijkanten vast. Trek de processor nu recht omhoog en zorg ervoor dat u geen zijwaartse bewegingen maakt. Probeer schuine bewegingen te voorkomen totdat de processor compleet uit de socket is. Stop de processor in een antistatisch opbergbakje of -zakje.

©PXimport

6. Nieuwe processor plaatsen

Pak de nieuwe processor alleen bij de zijkanten vast en lijn de inkepingen aan beide kanten van de processor uit met de nokjes in de socket. Laat de processor voorzichtig recht zakken in de socket. Leg de processor niet schuin in de socket en druk niet op de processor, hierdoor kunnen de pinnetjes in de socket beschadigen. Als de processor goed ligt, dan sluit u het dekseltje van de socket en zorgt u ervoor dat het hendeltje weer op zijn plek zit. De processor zit nu veilig in de socket.

©PXimport

7. Koelpasta

Als u de processorkoeler wilt plaatsen die u eerder hebt verwijderd, dan bevat de heatsink van de koeler gebruikte koelpasta. Koelpasta is slechts eenmaal te gebruiken. U kunt de gebruikte pasta verwijderen met een pluisvrij doekje met isopropyl-alcohol (schoonmaakalcohol, ook wel IPA genoemd). Let erop dat de koel­pasta erg giftig is en vermijd dus contact met uw vingers. Breng een klein drupje koelpasta aan op het midden van de processor en spreid het goed uit met bijvoorbeeld een oud bankpasje, zodat er een dunne laag pasta op het hele oppervlak van de processor zit.

©PXimport

8. Koeler bevestigen

Zorg ervoor dat de vier pinnetjes van de koeler weer naar rechts gedraaid zijn (de pijltjes van de koeler af). Lijn de vier plastic pinnen uit met de gaten in het moederbord (rood omkringd op de afbeelding). U voelt dat de vier pinnen contact maken met de gaten op het moederbord. Houd vervolgens de heatsink met één hand vast en druk één van de vier pinnen naar beneden. Vervolgens drukt u de pin schuin tegenover de al ingedrukte pin naar beneden. Vervolgens drukt u de twee overgebleven pinnen naar beneden.

©PXimport

9. Afronden

Nu de koeler is bevestigd, sluit u de stroomconnector van de processorkoeler weer aan. In de handleiding van uw moederbord vindt u terug welke aansluiting op uw moederbord u moet gebruiken. Wanneer u nog weet uit welke aansluiting u de connector hebt losgetrokken, dan steekt u hem uiteraard daar terug. Sluit vervolgens alle andere bekabeling weer aan die u mogelijk hebt losgetrokken om bij de processor in de buurt te komen. Sluit de behuizing en sluit de externe bekabeling weer aan. Uw pc is klaar voor gebruik.

©PXimport

Deel II: vervangen van een AMD-processor

 

10. Wel pinnetjes

De handelingen die u bij een AMD-processor moet uitvoeren zijn grotendeels hetzelfde als bij een Intel-processor. Ook nu kan het handiger zijn om het moederbord eerst uit de kast te halen, meestal is dit gelukkig niet nodig. Er is één groot verschil met Intel: AMD-processors hebben nog steeds pinnetjes op de processor zelf in plaats van op de socket. U zult dus voorzichter moeten omgaan met de processor. Een verbogen pinnetje zorgt er immers voor dat de processor niet meer in de socket past en als u een pinnetje terugbuigt, kan het zomaar afbreken.

©PXimport

11. Koeler verwijderen

De standaardkoeler van AMD heeft een hendel die u omhoog moet trekken om de bevestiging te ontgrendelen. De heatsink is met behulp van klemmen bevestigd op uitsparingen op de socket. Door op de klemmen te drukken, kunt u ze van de uitsparingen op de socket loshalen. De heatsink van de koeler zit vaak aan de processor vastgeplakt door de koelpasta, daarom kunt u de koeler niet in één keer lostrekken. U zou dan immers de socket kunnen beschadigen. Maak daarom draaiende bewegingen van links naar rechts om de heatsink los te krijgen.

©PXimport

12. Processor opslaan

Het ZIF-hendeltje (zero-insertion-force) zorgt ervoor dat de processor vastzit in de socket. Beweeg het hendeltje zijwaarts, til het op en trek het zo ver omhoog als het kan. De processor zal hierdoor een stukje naar de zijkant bewegen. Pak de processor voorzicht vast aan de zijkanten en trek hem vervolgens voorzichtig omhoog. Leg de processor vervolgens in een antistatisch bakje of zakje. Omdat de processor pinnetjes heeft, is het handig als u een stukje antistatisch foam hebt om hem in te drukken om de pinnetjes te beschermen.

©PXimport

AMD-upgrademogelijkheden

Gebruikers van een AMD-systeem hebben bij het upgraden een iets betere uitgangspositie dan Intel-gebruikers. Toch moet u ook bij AMD oppassen. AMD gebruikt sinds 2009 varianten van de AM3-socket. De oudere socket AM2/AM2+-moederborden kunnen, als er een bijgewerkte BIOS is, nog steeds gebruikt worden voor sommige nieuwe AMD-processors, al mist u dan wel de nieuwste energiebesparingsmogelijkheden. Gebruikers met een AM3-moederbord kunnen upgraden naar meer recente Athlon II- en Phenom II-processors. Wilt u echter overstappen naar één van de aanstaande AMD Bulldozer-processors, dan komt u ook met een AM3-moederbord van een koude kermis thuis. Bulldozer heeft namelijk de nieuwe AM3+-socket nodig en zal niet werken op oudere moederborden.

©PXimport

13. Nieuwe processor plaatsen

Pak de nieuwe processor vast aan de zijkanten en kijk of u een klein gouden of zilveren driehoekje ziet op één van de hoeken van de processor. In de socket is eenzelfde hoekje gegraveerd. Draai de processor zo dat de hoek met het driehoekje boven de hoek met het driehoekje op de socket valt en leg de processor voorzichtig op de socket. Als het goed is, voelt u dat de processor als het ware op zijn plek valt. Als de processor goed ligt, sluit u het hendeltje.

©PXimport

14. Koelpasta verwijderen

Als u de processorkoeler wilt plaatsen die u eerder hebt verwijderd, dan bevat de heatsink van de koeler gebruikte koelpasta. Koelpasta is slechts eenmaal te gebruiken. U kunt de gebruikte pasta verwijderen met een pluisvrij doekje met isopropyl-alcohol (schoonmaakalcohol, ook wel IPA genoemd). Let erop dat de koelpasta erg giftig is en vermijd dus contact met uw vingers. Breng een klein drupje koelpasta aan op het midden van de processor en spreid het goed uit met bijvoorbeeld een oud bankpasje, zodat er een dunne laag pasta op het hele oppervlak van de processor zit.

©PXimport

15. Koeler bevestigen

Bevestig vervolgens de koeler door de beugel aan de kant zonder hendel op de uitsparing van de socket te klikken. Vervolgens drukt u aan de kant met de hendel de metalen beugel op de uitsparing op de socket. Als de koeler aan beide kanten op de uitsparingen van de socket zit, dan drukt u de hendel naar beneden om de koeler te vergrendelen. Vervolgens sluit u het stroomkabeltje van de ventilator weer aan op het moederbord en sluit u eventuele andere bekabeling weer aan.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Zo kies je de beste kruimeldief voor dierenharen
© suyu
Huis

Zo kies je de beste kruimeldief voor dierenharen

Op de bank, het bed, het aanrecht en soms zelfs op je bord. Wie huisdieren heeft, herkent het wel: huisdierharen liggen werkelijk óveral. De oplossing? Een kruimeldief! Maar pas op: niet elke kruimeldief werkt goed tegen dierenharen.

Een kruimeldief helpt goed bij het verwijderen van huisdierharen, maar de ene werkt beter dan de andere. Voor zachte stoffen en vloeren heb je een krachtige nodig, liefst met een speciaal opzetstuk voor dierenharen. Ook andere eigenschappen spelen mee. In dit artikel ontdek je welke kruimeldief het best werkt voor dierenharen.

Lees ook: Bij deze huishoudelijke klusjes komt een kruimeldief goed van pas

Je bent natuurlijk dol op je viervoeter, maar iets minder op al die rondzwervende haren in huis. Op de een of andere manier komen katten- en hondenharen altijd op de meest bijzondere plekken terecht, zelfs als je je huisdier hebt verboden om op die plekken te komen. Vervelend, en ook een beetje onhygiënisch. Met je huisdier regelmatig borstelen kom je al een heel eind, maar vaak is er grover geschut nodig om je huis (grotendeels) dierenhaarvrij te houden. Een kruimeldief is ideaal voor dit klusje: je pakt hem er zo bij, neemt hem makkelijk mee van kamer naar kamer en bergt 'm ook zo weer op. Scheelt een hoop gezeul met een zware stofzuiger!

Er is wel een 'maar': niet alle kruimeldieven zijn krachtig genoeg om huisdierharen te verwijderen. Dierenharen hechten zich namelijk makkelijk aan stoffen meubels en zachte vloeren, en dus is er flink wat kracht nodig om zulke haren los te krijgen. Met een 'standaard' kruimeldief lukt dat vaak niet. Gelukkig zijn er verschillende kruimeldieven speciaal voor dierenharen, maar andere modellen kunnen net zo effectief zijn. Wij sommen voor je op hoe je een goede kruimeldief voor het verwijderen van dierenharen herkent.

Hoge zuigkracht

Behalve dat dierenharen makkelijk blijven hangen in zachte stoffen, worden ze vaak nóg verder de stof ingeduwd wanneer jij of je huisdier erop gaat zitten of liggen. Met een kruimeldief met matige tot gemiddelde zuigkracht kun je dan zuigen wat je wilt, maar meestal gebeurt er dan niet zoveel. Soms druk je haren daarmee alleen maar verder plat. De belangrijkste eis voor een kruimeldief voor dierenharen is dan ook een hoge zuigkracht van minstens 100 AW (Airwatts) of 10.000 Pa (Pascalls). Ook een turbofunctie is mooi meegenomen: hiermee zet je de kruimeldief voor korte tijd op zijn hoogste stand en zuig je zelfs de meest hardnekkige haren makkelijk weg.

©Sergey Mironov/ Sergeymironov.co

Speciaal opzetstuk

Omdat dierenharen vaak zo diep in de stof zitten, werkt een standaard opzetstuk dat enkel met lucht zuigt meestal niet voldoende. Beter is een gemotoriseerde rolborstel die de haren krachtig naar binnen trekt, ongeveer net zoals een kledingroller dat doet. Zulke geautomatiseerde borstels worden soms ook wel aangeduid met 'dierenhaarborstel' of 'turboborstel'. Een ander handig accessoire voor dierenharen is de spleetzuigmond: een langwerpig opzetstuk dat door zijn smalle ontwerp extra krachtig en geconcentreerd zuigt. Hiermee verwijder je eenvoudig dierenharen van moeilijke plekken, zoals kieren, plinten en tussen bankkussens. 

Lange batterijduur 

Als je de smaak te pakken hebt en je hele huis in één keer dierenhaarvrij wilt maken, heb je aan tien minuten zuigen meestal niet genoeg. De meeste kruimeldieven kunnen op een volle batterij tussen de tien tot dertig minuten aaneengesloten zuigen, maar er zijn ook modellen die het wel drie kwartier uithouden. Bij de specificaties staat vaak vermeld hoe lang een kruimeldief na opladen meegaat. Bedenk goed wat in jouw situatie past, zodat je tijdens het zuigen niet steeds onderbroken wordt door een lege batterij.

©Katya Bennett

HEPA-filter

Wil je er zeker van zijn dat je kruimeldief geen enkel haartje mist? Kijk dan eens naar een kruimeldief met HEPA-filter. Dit type filter zuigt de kleinste vuil- en stofdeeltjes op, dus óók de fijnste haren. Ook voorkomt een HEPA-filter dat haren opnieuw de lucht in worden geblazen. Dat is hygiënisch voor jezelf, maar ook fijn als je gasten over de vloer krijgt die allergisch zijn voor huisdieren.

Laag geluidsniveau

Ieder baasje weet dat huisdieren flink kunnen schrikken van harde geluiden. Vaak zijn honden en katten al geen fan van de stofzuiger, dus ga er maar vanuit dat een kruimeldief ook niet op hun favorietenlijstje staat. Om je viervoeter geen onnodige stress te bezorgen, kies je daarom het beste voor een kruimeldief die niet te veel geluid maakt. Alles onder de 70 decibel wordt als relatief stil gezien. Wie weet voorkom je hiermee al heel wat rondzwervende dierenharen in huis, want ook voor huisdieren geldt: hoe minder stress, hoe minder haaruitval! 

▼ Volgende artikel
Receiver of stereoversterker? Dit zijn de verschillen
© NAD Electronics
Huis

Receiver of stereoversterker? Dit zijn de verschillen

Wil je losse speakers op een audiosysteem aansluiten? Kies dan tussen een receiver en stereoversterker. Welk apparaat je het best kunt kopen, hangt grotendeels af van het luistergedrag, het budget en de akoestische ruimte. Bovendien hebben beide audiosystemen zelf ook nog de nodige verschillen. Die doen we in dit artikel uit de doeken.

In dit artikel bespreken we:

  • Wat de voornaamste verschillen zijn tussen een receiver en stereoversterker
  • Of je het best een receiver of stereoversterker kunt kopen
  • Hoe het zit met de prijs-kwaliteitverhouding van een receiver en stereoversterker

Ook interessant: Wat is beter, stereo- of surroundgeluid?

Als je de achterzijden van een stereoversterker en receiver met elkaar vergelijkt, zie je de nodige verschillen. Zo heeft laatstgenoemd apparaat over het algemeen véél meer in- en uitgangen. Maar is dat per definitie ook beter? Dat is afhankelijk van verschillende factoren.

Twee of meer luidsprekers?

Het voornaamste verschil tussen beide audiosystemen is eigenlijk heel simpel. Een stereoversterker loodst het geluid naar twee kanalen (stereogeluid), terwijl een receiver doorgaans meer kanalen (surroundgeluid) ondersteunt. Denk in het laatste geval bijvoorbeeld aan een 5.1- of 7.2-kanaals opstelling. Aan jou de vraag of je geluid uit twee of (veel) meer speakers wilt horen. Voor de weergave van lage tonen hebben vrijwel alle receivers en bepaalde stereoversterkers een subwooferuitgang.

©Advance Paris

Op de Advance Paris A12 Classic-versterker kun je alleen een linker- en rechterspeaker aansluiten.

Focus op muziek óf film en gaming

Belangrijk is de vraag waarvoor je het audiosysteem hoofdzakelijk gaat gebruiken. Fanatieke muziekliefhebbers luisteren het liefst naar stereogeluid. Logisch, want veruit de meeste albums zijn voorzien van een stereomix. Dat kun je tijdens het luisteren van een liedje duidelijk horen. De linkerspeaker produceert bijvoorbeeld een gitaarsolo, terwijl de rechterluidspreker felle drums laat horen. Deze wisselwerking tussen twee kanalen ligt voor het luisteren van muziek prettig in het gehoor. Je hebt tenslotte ook maar twee oren.

Een stereoversterker telt meerdere analoge en digitale audiopoorten. Hierop sluit je verschillende audiobronnen aan, zoals een draaitafel, cd-speler en cassettedeck. Uitgebreide modellen hebben daarnaast een (draadloze) netwerkaansluiting en/of bluetooth-ontvanger. Nuttig voor het geval je afspeellijsten via Spotify, Apple Music, Tidal of een andere muziekdienst wilt streamen. Overigens bestaan er ook stereoversterkers met videopoorten. Sluit dan met behulp van HDMI bijvoorbeeld een tv-ontvanger of gameconsole aan. De versterker verwerkt het geluid en stuurt het videosignaal naar een aangesloten televisie.

Kijk je elke avond naar Netflix en/of speel je graag games? In dat geval is een receiver met minimaal vijf speakers en een subwoofer het overwegen waard. Deze luidsprekers werken naadloos samen met de televisie. Schiet een sluipschutter bijvoorbeeld vanaf het dak van een wolkenkrabber, dan hoor je achter of boven je het zoevende geluid van een kogel. Uiteraard is het dan wel een voorwaarde dat alle speakers correct zijn opgesteld. Elke receiver bevat meerdere audio- en videopoorten, zodat je onder meer een tv-ontvanger, blu-rayspeler, cd-speler en gameconsole kunt aansluiten. Met een receiver luister je desgewenst ook naar muziek via de twee voorste luidsprekers. Lees voor meer informatie het artikel Receiver kopen? Let op deze aandachtspunten.

Stereoversterker kopen?

Bekijk hier alle modellen op een rij!

Prijs-kwaliteitverhouding

Heb je een relatief bescheiden budget? Als je goed geluid belangrijk vindt, investeer je elke euro bij voorkeur in een audio-opstelling met twee kanalen. Binnen dezelfde prijsklasse presteert een stereoversterker in de regel beter dan een receiver. De aanwezige voeding hoeft de beschikbare energie tenslotte maar over maar twee kanalen te verdelen.

Bij een receiver zijn dat er veel meer. Om die reden is er dus minder vermogen per speaker beschikbaar. Het resultaat is een wat vlakker geluid met minder hoorbare details. Bij een stereo-opstelling is de drempel ook nog eens lager om in twee hoogstaande luidsprekers en goede audiokabels te investeren. Wil je een surround-opstelling met ongeveer dezelfde geluidskwaliteit, dan is dat trouwens ook mogelijk, alleen kleeft daar wel een veel hoger prijskaartje aan.

©NAD Electronics

Besteed voor het beste geluid je volledige budget aan een stereoversterker en twee luidsprekers.

Akoestische ruimte

Naast je persoonlijke voorkeuren en budget speelt ook de akoestische ruimte een belangrijke rol. Het is namelijk cruciaal dat de geluidsgolven voldoende 'bewegingsruimte' hebben. Daarom ligt het plaatsen van een uitgebreide surroundset in een kleine (woon)kamer niet voor de hand. Wanneer de geluidsgolven afkomstig van meerdere luidsprekers volop tegen de muren, de vloer, het plafond en overige harde objecten weerkaatsen, ontstaat er een rommelig geluid. Dat ligt onprettig in het gehoor. Kies in een bescheiden ruimte daarom liever voor een stereo-opstelling. Je kunt op bepaalde stereoversterkers eventueel een subwoofer aansluiten. Creëer op die manier evengoed een thuisbioscoop met nadreunende bastonen.

Kijk je in een behoorlijke ruimte naar films of speel je games? Je kunt overwegen om meerdere luidsprekers in de kamer te plaatsen. Een uitgebalanceerd surroundgeluid heeft dan wel degelijk meerwaarde. Zorg wel voor een goede positie van de speakers. Bovendien is het noodzakelijk om lange kabels aan te leggen. Meer informatie over het verbinden van luidsprekers lees je in het artikel Zo sluit je het best een receiver aan.

©Dali

Een effectieve surround-opstelling vereist een behoorlijke akoestische ruimte.

Conclusie

Houd bij de aanschaf van een geschikt audiosysteem rekening met je persoonlijke voorkeuren, budget en akoestische ruimte. De kunst is om hiertussen de juiste balans te vinden. Heb je eenmaal een keuze gemaakt, dan vind je volop receivers of stereoversterkers in uiteenlopende prijsklassen.