Het upgraden van een processor klinkt misschien lastig, maar het is een stuk eenvoudiger (en goedkoper!) dan u wellicht denkt. Wij laten u zien hoe u in zowel een Intel- als AMD-machine de processor omwisselt voor een sneller exemplaar.

Deel I: vervangen van een Intel-processor

1. Voorbereidingen

Bij alle werkzaamheden in een pc is het eerste dat u doet de voedingskabel van de pc zelf verwijderen. Afhankelijk van de indeling van uw behuizing en de indeling van uw moederbord, kan het handig zijn om uw moederbord uit de behuizing te halen voordat u de processor omwisselt. U zult hiervoor alle bekabeling moeten loskoppelen, insteekkaarten moeten verwijderen en eventueel ook de voeding moeten losschroeven. Soms kunt u er gelukkig ook prima bij als uw moederbord ingebouwd blijft.

©PXimport

2. Geen pinnetjes

We beginnen met het vervangen van een Intel-processor. Ten opzichte van oudere sockets (en AMD's huidige sockets) zijn bij LGA775, LGA1156, LGA1366 en LGA1155 de pinnetjes naar het moederbord verplaatst. Moderne Intel-processors hebben dus geen pinnetjes meer, maar zijn voorzien van contactpunten. Dit heeft als voordeel dat de processor zelf hierdoor minder kwetsbaar is. Toch is voorzichtigheid nog steeds geboden, want u moet nu oppassen dat u de pinnetjes in de socket zelf niet verbuigt als u de processor verwijdert of plaatst.

©PXimport

3. Standaardkoeler loshalen

Wij gaan er in dit artikel van uit dat u de Intel-referentiekoeler gebruikt. Hebt u een andere koeler, dan zijn is de bevestigingsmethode wellicht anders. Kijk hiervoor in de handleiding van uw koeler. Trek eerst het voedingskabeltje van de processorkoeler op het moederbord los. Om de koeler los te halen, roteert u alle vier de bevestigingspinnen met behulp van een platte schroevendraaier naar links. Vervolgens trekt u één van de vier pinnen voorzichtig omhoog totdat u voelt dat hij ontgrendelt. Deze procedure herhaalt u voor de andere drie pinnen.

©PXimport

Intel-upgrademogelijkheden

Intel heeft op het moment van schrijven vier ­sockets in gebruik: LGA775, LGA1366, LGA1156 en LGA1155. Alleen LGA1156 staat op de nominatie om snel van het toneel te verdwijnen, de andere drie sockets zullen waarschijnlijk nog een tijdje te koop zijn. Socket LGA775 vinden we overigens alleen terug in de onderkant van de markt in de absolute instapmachines en zal ook binnen niet al te lange tijd uitgefaseerd worden. Zelfs als u een erg recente Intel-machine hebt, dan nog hebt u met LGA1155 of LGA1366 twee mogelijkheden. De wildgroei aan sockets komt erop neer dat als u een significante processorupgrade wilt doen bij een Intel-machine, u er rekening mee moet houden dat u wellicht ook een nieuw moederbord nodig hebt en het simpelweg vervangen van de processor niet tot betere prestaties leidt of te duur is in verhouding tot een processor op een modernere socket in combinatie met een nieuw moederbord.

©PXimport

4. Processorkoeler optillen

De processor is door de koelpasta vaak vastgeplakt aan de heatsink van de processorkoeler. De koelpasta zorgt ervoor dat de hitte van de processor beter wordt doorgegeven aan de heatsink van de processorkoeler. Omdat de processor vaak is 'vastgeplakt' aan de koeler, kunt u de koeler niet in één keer lostrekken. U zou dan immers de socket kunnen beschadigen. Maak daarom een draaiende beweging van links naar rechts. Na een tijdje zal de heatsink loskomen van de processor en is het veilig om hem op te tillen.

©PXimport

5. Oude processor loshalen

Nu de koeler los is, zult u naast de processor een hendeltje zien. Beweeg het hendeltje licht naar buiten toe en trek hem (voorzichtig) omhoog. Het dekseltje van de socket is nu open te klappen. Als het dekseltje openstaat, pakt u de processor voorzichtig bij de zijkanten vast. Trek de processor nu recht omhoog en zorg ervoor dat u geen zijwaartse bewegingen maakt. Probeer schuine bewegingen te voorkomen totdat de processor compleet uit de socket is. Stop de processor in een antistatisch opbergbakje of -zakje.

©PXimport

6. Nieuwe processor plaatsen

Pak de nieuwe processor alleen bij de zijkanten vast en lijn de inkepingen aan beide kanten van de processor uit met de nokjes in de socket. Laat de processor voorzichtig recht zakken in de socket. Leg de processor niet schuin in de socket en druk niet op de processor, hierdoor kunnen de pinnetjes in de socket beschadigen. Als de processor goed ligt, dan sluit u het dekseltje van de socket en zorgt u ervoor dat het hendeltje weer op zijn plek zit. De processor zit nu veilig in de socket.

©PXimport

7. Koelpasta

Als u de processorkoeler wilt plaatsen die u eerder hebt verwijderd, dan bevat de heatsink van de koeler gebruikte koelpasta. Koelpasta is slechts eenmaal te gebruiken. U kunt de gebruikte pasta verwijderen met een pluisvrij doekje met isopropyl-alcohol (schoonmaakalcohol, ook wel IPA genoemd). Let erop dat de koel­pasta erg giftig is en vermijd dus contact met uw vingers. Breng een klein drupje koelpasta aan op het midden van de processor en spreid het goed uit met bijvoorbeeld een oud bankpasje, zodat er een dunne laag pasta op het hele oppervlak van de processor zit.

©PXimport

8. Koeler bevestigen

Zorg ervoor dat de vier pinnetjes van de koeler weer naar rechts gedraaid zijn (de pijltjes van de koeler af). Lijn de vier plastic pinnen uit met de gaten in het moederbord (rood omkringd op de afbeelding). U voelt dat de vier pinnen contact maken met de gaten op het moederbord. Houd vervolgens de heatsink met één hand vast en druk één van de vier pinnen naar beneden. Vervolgens drukt u de pin schuin tegenover de al ingedrukte pin naar beneden. Vervolgens drukt u de twee overgebleven pinnen naar beneden.

©PXimport

9. Afronden

Nu de koeler is bevestigd, sluit u de stroomconnector van de processorkoeler weer aan. In de handleiding van uw moederbord vindt u terug welke aansluiting op uw moederbord u moet gebruiken. Wanneer u nog weet uit welke aansluiting u de connector hebt losgetrokken, dan steekt u hem uiteraard daar terug. Sluit vervolgens alle andere bekabeling weer aan die u mogelijk hebt losgetrokken om bij de processor in de buurt te komen. Sluit de behuizing en sluit de externe bekabeling weer aan. Uw pc is klaar voor gebruik.

©PXimport

Deel II: vervangen van een AMD-processor

10. Wel pinnetjes

De handelingen die u bij een AMD-processor moet uitvoeren zijn grotendeels hetzelfde als bij een Intel-processor. Ook nu kan het handiger zijn om het moederbord eerst uit de kast te halen, meestal is dit gelukkig niet nodig. Er is één groot verschil met Intel: AMD-processors hebben nog steeds pinnetjes op de processor zelf in plaats van op de socket. U zult dus voorzichter moeten omgaan met de processor. Een verbogen pinnetje zorgt er immers voor dat de processor niet meer in de socket past en als u een pinnetje terugbuigt, kan het zomaar afbreken.

©PXimport

11. Koeler verwijderen

De standaardkoeler van AMD heeft een hendel die u omhoog moet trekken om de bevestiging te ontgrendelen. De heatsink is met behulp van klemmen bevestigd op uitsparingen op de socket. Door op de klemmen te drukken, kunt u ze van de uitsparingen op de socket loshalen. De heatsink van de koeler zit vaak aan de processor vastgeplakt door de koelpasta, daarom kunt u de koeler niet in één keer lostrekken. U zou dan immers de socket kunnen beschadigen. Maak daarom draaiende bewegingen van links naar rechts om de heatsink los te krijgen.

©PXimport

12. Processor opslaan

Het ZIF-hendeltje (zero-insertion-force) zorgt ervoor dat de processor vastzit in de socket. Beweeg het hendeltje zijwaarts, til het op en trek het zo ver omhoog als het kan. De processor zal hierdoor een stukje naar de zijkant bewegen. Pak de processor voorzicht vast aan de zijkanten en trek hem vervolgens voorzichtig omhoog. Leg de processor vervolgens in een antistatisch bakje of zakje. Omdat de processor pinnetjes heeft, is het handig als u een stukje antistatisch foam hebt om hem in te drukken om de pinnetjes te beschermen.

©PXimport

AMD-upgrademogelijkheden

Gebruikers van een AMD-systeem hebben bij het upgraden een iets betere uitgangspositie dan Intel-gebruikers. Toch moet u ook bij AMD oppassen. AMD gebruikt sinds 2009 varianten van de AM3-socket. De oudere socket AM2/AM2+-moederborden kunnen, als er een bijgewerkte BIOS is, nog steeds gebruikt worden voor sommige nieuwe AMD-processors, al mist u dan wel de nieuwste energiebesparingsmogelijkheden. Gebruikers met een AM3-moederbord kunnen upgraden naar meer recente Athlon II- en Phenom II-processors. Wilt u echter overstappen naar één van de aanstaande AMD Bulldozer-processors, dan komt u ook met een AM3-moederbord van een koude kermis thuis. Bulldozer heeft namelijk de nieuwe AM3+-socket nodig en zal niet werken op oudere moederborden.

©PXimport

13. Nieuwe processor plaatsen

Pak de nieuwe processor vast aan de zijkanten en kijk of u een klein gouden of zilveren driehoekje ziet op één van de hoeken van de processor. In de socket is eenzelfde hoekje gegraveerd. Draai de processor zo dat de hoek met het driehoekje boven de hoek met het driehoekje op de socket valt en leg de processor voorzichtig op de socket. Als het goed is, voelt u dat de processor als het ware op zijn plek valt. Als de processor goed ligt, sluit u het hendeltje.

©PXimport

14. Koelpasta verwijderen

Als u de processorkoeler wilt plaatsen die u eerder hebt verwijderd, dan bevat de heatsink van de koeler gebruikte koelpasta. Koelpasta is slechts eenmaal te gebruiken. U kunt de gebruikte pasta verwijderen met een pluisvrij doekje met isopropyl-alcohol (schoonmaakalcohol, ook wel IPA genoemd). Let erop dat de koelpasta erg giftig is en vermijd dus contact met uw vingers. Breng een klein drupje koelpasta aan op het midden van de processor en spreid het goed uit met bijvoorbeeld een oud bankpasje, zodat er een dunne laag pasta op het hele oppervlak van de processor zit.

©PXimport

15. Koeler bevestigen

Bevestig vervolgens de koeler door de beugel aan de kant zonder hendel op de uitsparing van de socket te klikken. Vervolgens drukt u aan de kant met de hendel de metalen beugel op de uitsparing op de socket. Als de koeler aan beide kanten op de uitsparingen van de socket zit, dan drukt u de hendel naar beneden om de koeler te vergrendelen. Vervolgens sluit u het stroomkabeltje van de ventilator weer aan op het moederbord en sluit u eventuele andere bekabeling weer aan.

©PXimport

Een vrijstaande vaatwasser klinkt als de ideale oplossing: neerzetten, aansluiten en klaar. Maar zo eenvoudig is het niet altijd: er zijn wel degelijk een paar belangrijke dingen om vooraf te checken. Afmetingen, aansluitingen en de opstelling van je keuken spelen een grote rol. In dit artikel lees je waar je op moet letten voordat je een vrijstaande vaatwasser in huis haalt.

De meeste vrijstaande vaatwassers zijn even groot als een inbouwmodel: zo'n 60 cm breed, 85 cm hoog en 60 cm diep. Houd er rekening mee dat je bij het openen van de deur voldoende ruimte aan de voorkant nodig hebt. Dat geldt voor elk type vaatwasser, maar is extra belangrijk als je hem vrij in de ruimte plaatst en de looppaden niet wilt blokkeren. Zeker bij het inruimen van grote pannen of ovenroosters is wat extra werkruimte geen overbodige luxe. Reken daarom op minstens 120 cm vrije diepte, inclusief open deur.

Heb je een kleinere keuken? Er zijn ook smalle modellen van 45 cm breed. Die zijn minder diep, maar wel even hoog. Ideaal voor een huishouden van één of twee personen, of als je weinig vloeroppervlak hebt.

Toegang tot water en elektriciteit

Een vaatwasser heeft een wateraanvoer en -afvoer nodig, net als een wasmachine. De toevoerslang sluit je aan op een kraan met schroefdraad, meestal die van de spoelbak. De afvoerslang moet in een afvoerbuis passen, of via een bochtje in de sifon van de gootsteen uitkomen. Check dus vooraf waar de leidingen lopen en of je daar bij kunt zonder breekwerk.

Daarnaast moet er een geaard stopcontact in de buurt zijn, bij voorkeur in hetzelfde keukenkastje als de wateraansluitingen. Een verlengsnoer is officieel geen veilige oplossing, zeker niet bij apparaten die veel vermogen vragen.

©leszekglasner - stock.adobe.com

Vrijstaand in een hoek: slim of onhandig?

Een vaatwasser in een hoek van de keuken plaatsen kan, maar het vereist wat planning. De deur kantelt naar voren open, en dat vraagt ruimte. Zorg dat kastdeuren of een radiator de deur niet blokkeren. Ook moet je voldoende ruimte hebben om aan beide zijden de slangen aan te sluiten, zonder dat die in de knel komen.

In een hoekopstelling is het extra belangrijk om de vaatwasser iets naar voren te zetten of schuin te plaatsen als de deur anders tegen een muur of kast botst. Denk ook aan de looppaden: als de machine openstaat, moet je nog makkelijk langs kunnen.

Plaatsing naast of onder het aanrechtblad

Een vrijstaande vaatwasser naast het aanrecht zetten is praktisch. Je kunt dan direct vanaf het aanrecht inruimen, en de aansluiting op de gootsteen zit meestal dichtbij. Veel mensen schuiven de machine half onder het aanrechtblad. Dat kan, zolang de hoogte van het blad minstens 86 cm is. Bij lagere bladen past het apparaat simpelweg niet.

Let ook op de ventilatie: een vrijstaande vaatwasser blaast warme lucht uit aan de zijkanten en achterkant. Hij moet dus wel wat ademruimte hebben. Schuif hem niet strak tussen kastjes, en laat bovenop minstens een paar centimeter vrij als je hem onder het blad schuift.

©ID.nl

Tips voor een nette en praktische plaatsing

Wil je de vaatwasser mooi laten aansluiten bij je keuken? Kies dan een model met een effen of neutrale kleur die past bij je kastfronten. Je kunt ook overwegen om een werkblad over de vaatwasser heen te verlengen, zodat het oogt als één geheel.

Tot slot: zorg dat je altijd makkelijk bij de kraan en het stopcontact kunt. Zet de machine dus niet klemvast in een hoek waar je achteraf niet meer bij kunt. En controleer van tevoren of de slanglengtes voldoende zijn. Zo voorkom je frustratie bij de installatie.

Conclusie

Een vrijstaande vaatwasser past in veel keukens, je moet er wel vooraf goed over hebben nagedacht. Meet de ruimte goed op, denk na over de aansluitingen en let op de voldoende ruimte om de deur te kunnen openen. In een ruime keuken is er meestal genoeg speelruimte, maar in een kleine of hoekopstelling vraagt het om slimme keuzes (tip: een goede witgoedzaak helpt je graag met advies). Door daar vooraf rekening mee te houden, voorkom je dat je nieuwe aankoop straks in de weg staat.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. Deze keer hebben we een aantal handige elektrische multitool-apparaten voor je gevonden, handig voor iedere precizieklus in en rond het huis.

Een elektrische multitool is een veelzijdig stuk gereedschap dat diverse klussen aankan dankzij verwisselbare opzetstukken. Of je nu wilt schuren, zagen, snijden of schrapen: met één apparaat kun je het allemaal. Het geheim zit in de oscillerende beweging, waarbij het hulpstuk snel heen en weer beweegt. Daardoor werk je nauwkeurig, zelfs op lastig bereikbare plekken. Ideaal voor doe-het-zelvers die één gereedschap willen voor meerdere taken, zonder steeds van apparaat te hoeven wisselen. Wij vonden vijf mooie modellen voor je.

Dremel 3000

Deze Dremel‑3000 multitool is een veelzijdige rotatietool met variabele snelheid van 10.000 tot 33.000 rpm en een 130 W‑motor. Hij is uitgerust met softgrip voor comfortabele bediening en minder trillingen tijdens intensief gebruik. De EZ‑draaineus maakt accessoires wisselen eenvoudig zonder gereedschap. Inclusief 15 accessoires, zachte draagetui en uitgebreide handleiding (Duitse taalversie). Compact van gewicht (± 1048 g) en smal van formaat, ideaal voor doe-het-zelvers die precisie willen combineren met kracht. De ergonomische vormgeving en geïntegreerde ophanghaak dragen bij aan de bruikbaarheid bij uiteenlopende klussen, van slijpen tot polijsten.

Einhell TE-MG 350 EQ

De Einhell TE-MG 350 EQ valt op door de krachtige 350W motor. De constante elektronische snelheidsregeling zorgt ervoor dat de prestaties ook onder belasting consistent blijven. Met een snelspansysteem kunnen accessoires snel en zonder gereedschap worden gewisseld, wat de efficiëntie tijdens het klussen verhoogt. De tool is ontworpen met een robuuste metalen aandrijfkop en een softgrip handgreep, wat zowel duurzaamheid als comfort garandeert. Een LED-lampje helpt bij precisiewerk in slecht verlichte hoeken. Dit model wordt geleverd in een stevige E-Box opbergkoffer, samen met diverse accessoires zoals schuurvellen, zaagbladen en een schraper. Dankzij de variabele snelheidsregeling is hij geschikt voor een breed scala aan toepassingen zoals schuren, snijden, schrapen en frezen. Dit maakt de TE-MG 350 EQ uitermate geschikt voor ambitieuze doe-het-zelvers.

HYUNDAI Multitool 56751

De Hyundai multitool 56751 is een elektrisch oscillerend gereedschap met een vermogen van 300 watt, ideaal voor uiteenlopende klussen in en rondom huis. De machine is ontworpen voor het schuren, snijden, verwijderen van voegen en ander precisiewerk. De schakelaar met snelheidsregeling biedt controle over het toerental, met snelheden tot 22.000 oscillaties per minuut. Dankzij de softgrip en de meegeleverde extra handgreep blijft de machine stabiel en comfortabel in gebruik, ook bij langere klusperioden. De meegeleverde accessoireset bestaat uit schuurpapier, een schuurplaat, een zaagblad en een schraper, en alles zit netjes opgeborgen in een harde kunststof koffer. Deze multitool is vooral geschikt voor doe-het-zelvers die met verschillende materialen werken zoals hout, metaal of kunststof. Hij combineert degelijkheid met een aantrekkelijke prijs, wat hem zeer toegankelijk maakt voor incidenteel gebruik.

Makita DTM51Z

De Makita DTM51Z is een professionele 18V accu-multitool en wordt geleverd zonder accu èn zonder oplader, iets om rekening mee te houden. Deze multitool valt op door zijn gebruiksgemak en prestaties, mede dankzij de snelkoppeling voor gereedschapsloze accessoirewissel. De oscillatiefrequentie is instelbaar tussen 6.000 en 20.000 bewegingen per minuut, ideaal voor precisiewerk in hout, metaal of kunststof. De tool heeft een soft-start-functie en elektronische snelheidsregeling, wat zorgt voor extra controle. Dankzij het ergonomische ontwerp en de antislip handgreep ligt de machine prettig in de hand. De DTM51Z werkt met OIS-compatibele accessoires en is onderdeel van het bredere Makita LXT 18V-platform, wat hem interessant maakt voor professionals die al Makita accu’s bezitten.

Einhell VARRITO Li Solo

De Einhell VARRITO Li Solo is een compacte accu‑multitool op 18 V, en wordt geleverd zonder accu. Als je al een Einhell-product hebt uit de Power‑X‑Change‑lijn, dan kun je die ook voor dit apparaat gebruiken. Dankzij de quick‑release voor toolloze wissel van opzetstukken en magnetische bevestiging wissel je snel van accessoires. De softgrip en trillingsdemping zorgen voor comfortabel werken. Hij biedt oscillatie tussen circa 22.000 en 40.000 vibraties per minuut, waardoor je nauwkeurig kunt schuren, zagen of krabben. Wordt geleverd met negen schuurvellen (P60, P80, P120), een delta‑schuurplaat, specifieke zaagbladen (HCS/BIM) en een krabber. Ideaal voor renovatie‑ of detailwerk zonder netstroom.