ID.nl logo
Pimp my ride: De beste gadgets voor je fiets
© PXimport
Zekerheid & gemak

Pimp my ride: De beste gadgets voor je fiets

Voor je (elektrische) fiets bestaan er tegenwoordig allerlei technische hulpmiddelen die tochtjes nóg leuker maken. Denk bijvoorbeeld aan een slim navigatie-apparaat dat alle fietspaden kent en toegang biedt tot je muziekcollectie. Of speciale actiecamera’s die avontuurlijke routes haarfijn vastleggen. Welke uitbreidingen mogen er op een moderne tweewieler niet ontbreken?

Wat gaan we doen?

We laten zien welke technische hulpmiddelen er voor je fiets bestaan, zodat je onderweg van alle gemakken bent voorzien en bovenal meer plezier beleeft.

Tip 01: Fietscomputer

Een fietscomputer mag natuurlijk niet op je tweewieler ontbreken. Deze apparaatjes zijn in allerlei soorten en maten verkrijgbaar. Zo heb je eenvoudige modellen die alleen de tijd, afgelegde afstand en snelheid bijhouden. Deze types zijn al vanaf enkele tientjes te koop. De merken Cateye en Signa hebben bijvoorbeeld eenvoudige producten in hun assortiment. Kies bij voorkeur voor een draadloos exemplaar, zodat je geen lelijk (en breekbaar) snoertje langs het frame hoeft te bevestigen. Wie iets meer voor een fietscomputer betaalt, beschikt over aanvullende functies. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een calorieënteller en achtergrondverlichting voor als je in het donker fietst. Let bij je keuze ook op het schermformaat, want niet op ieder stuur is er voldoende ruimte om een fietscomputer met groot scherm te monteren.

©PXimport

Tip 02: Gps-chip

Heb je meer geld over voor een fietscomputer, dan schaf je een exemplaar met navigatiefunctie aan. Bedenk wel dat je hiervoor een forse meerprijs betaalt. Toestellen met een navigatiefunctie hebben altijd een gps-chip ingebouwd en bovendien is er daarnaast ook nog kaartmateriaal aanwezig. Mio en Garmin zijn twee bekende fabrikanten die navigatieapparaten voor fietsers ontwikkelen. Controleer altijd welke landen er bij de aankoop zijn inbegrepen, zodat je niet onverhoopt voor extra kosten komt te staan wanneer je eens over de grens wilt fietsen. Interessant is dat Garmin zijn fietscomputers uitrust met de functie GroupTrack. Hiermee zie je op ieder moment op welke locatie je medefietsers zich bevinden. Toestellen die wel een gps-chip hebben maar geen kaartmateriaal, zijn niet bestemd voor navigatiedoeleinden. Wel lees je hiermee de route achteraf uit via pc-software of een app als Strava.

©PXimport

Tot grote hoogte

Fietscomputers met een gps-functie laten ook vaak zien hoeveel meter je tijdens fietstochten stijgt in hoogte. Uiteraard is deze functie alleen de moeite waard wanneer je regelmatig in berg- of heuvelachtige gebieden fietst, zoals Zuid-Limburg. Als je het exacte aantal hoogtemeters graag wilt weten, is het belangrijk om te achterhalen hoe de fietscomputer of het sporthorloge deze waarde bepaalt. Een gps-chip gebruikt hiervoor satellieten en dat is niet zo nauwkeurig. Een barometrische hoogtemeter bepaalt de hoogte op basis van de luchtdruk en dat is een stuk betrouwbaarder. Je dient een barometrische hoogtemeter voor een correcte weergave wel eerst te kalibreren.

©PXimport

Tip 03: Bluetooth en wifi

Er zijn zeer veel fietscomputers met een geïntegreerde bluetooth-ontvanger te koop. Handig, want hierdoor kan het toestel draadloos met andere apparaten communiceren. Afhankelijk van welk type je aanschaft, verschijnen er bijvoorbeeld e-mails, WhatsApp-berichten en sms’jes afkomstig van je smartphone op het display. Wel zo prettig wanneer je onderweg liever geen belangrijke berichten mist, maar zorg natuurlijk wel dat je je niet laat afleiden van de weg. Geavanceerde modellen kunnen inkomende oproepen ontvangen en gesproken route-instructies naar een gekoppelde hoofdtelefoon sturen. Soms is het zelfs mogelijk om je muziekbibliotheek vanaf de fietscomputer te bedienen. Wat betreft de veiligheid is dat een groot voordeel, want je hoeft dan niet met één hand aan het stuur te fietsen. Verder koppel je via bluetooth desgewenst ook externe sensoren die aanvullende gegevens op het scherm van je fietscomputer laten zien. Via externe apparatuur zie je onder meer informatie over je hartslag en cadans (trapfrequentie). Naast bluetooth is er bij de duurdere modellen ook vaak een wifi-adapter ingebouwd. Een voordeel hiervan is dat je nieuwe kaartupdates rechtstreeks downloadt zonder tussenkomst van een pc.

©PXimport

Sommige fietscomputers tonen inkomende e-mails, WhatsApp-berichten en sms’jes op het display

-

ANT+

Opvallend is dat veel fietscomputers naast bluetooth ook via een ander draadloos protocol met externe apparaten communiceren, namelijk ANT+. Producten die deze technologie ondersteunen werken onder meer samen met wattagemeters, hartslagmeters en cadanssensoren. Informatie afkomstig van deze gekoppelde apparaten verschijnt op het scherm van je fietscomputer of sporthorloge. Opvallend is dat ANT+ in staat is om informatie tegelijkertijd op meerdere apparaten weer te geven, zoals een smartphone, smartwatch en fietscomputer. Wil je graag weten welke producten compatibel zijn met jouw ANT+-fietscomputer? Bezoek dan eens deze website.

©PXimport

Tip 04: Hartslagmeter

Veel sportieve fietsers vinden het fijn om onderweg hun hartslag voortdurend in de gaten te houden. Dat kan via een hartslagmeter. Veel (web)winkels verkopen bundels met een fietscomputer en een geschikte hartslagmeter. Een voordeel van zo’n bundel is dat de apparaten met elkaar overweg kunnen. Een speciale sensor meet de hartslag en geeft deze informatie door aan de fietscomputer. Je schaft natuurlijk net zo gemakkelijk een losse hartslagmeter aan. Let goed op hoe de hartslagmeter communiceert met de fietscomputer, de smartphone of het sporthorloge. Dat kan namelijk via bluetooth en/of ANT+. Veel mobiele apps ondersteunen het gebruik van een hartslagmeter, zoals Strava. Verder zijn er ook veel sporthorloges met een ingebouwde hartslagmeter op de markt.

Tip 05: Sporthorloge

In plaats van een fietscomputer kun je als alternatief ook een sporthorloge overwegen. Het voordeel hiervan is dat je op je stuur geen diefstalgevoelige apparatuur hoeft te monteren. Daarnaast gebruik je een sporthorloge ook voor andere activiteiten, zoals hardlopen, wandelen of nordic walking. Nadelen zijn er ook. Een sporthorloge heeft een klein schermpje, waardoor navigeren meestal niet zo praktisch is, al is het bij sommige exemplaren wel mogelijk. Desalniettemin beschikken veel sporthorloges wel over een gps-chip. Dat is dan vaak om de route achteraf uit te lezen op een smartphone of pc. Meestal is er ook bluetooth en/of ANT+ ingebouwd, zodat het sporthorloge met andere apparaten kan communiceren. Bij veel sporthorloges levert de fabrikant overigens standaard een hartslagmeter mee of is er al een polssensor ingebouwd om de hartslag te registreren. Sommige sporthorloges hebben daarnaast een geïntegreerde muziekspeler, zodat je hiervoor geen smartphone mee hoeft te nemen tijdens de fietstocht.

Tip 06: Smartwatch

Tijdens het fietsen is het lastig om je smartphone uit je broekzak te vissen. Met één hand sturen leidt bovendien tot gevaarlijke situaties. Met een smartwatch los je dit probleem op. Zo’n slim horloge staat continu in verbinding met jouw smartphone en toont relevante informatie. Voorwaarde is wel dat je op de smartphone een app installeert die het gebruik van een smartwatch ondersteunt.

De bekende fiets-app Strava ondersteunt bijvoorbeeld de Apple Watch en sinds kort ook horloges met Android Wear. Op het display houd je onder meer de gemiddelde snelheid, afgelegde afstand, tijd en hartslag in de gaten. De app Fiets! ondersteunt eveneens smartwatches met Android Wear en daarnaast ook nog slimme horloges van Pebble. Je ziet hiermee precies welk fietsknooppunt je moet passeren om de gewenste route te volgen. Daarnaast bekijk je de afstand tussen de fietsknooppunten en de gemiddelde snelheid. Nuttig om te weten is dat er ook verschillende navigatiehulpjes bestaan voor de smartwatch. Een belangrijk verschil met sporthorloges is dat een smartwatch in staat is om met diverse apps samen te werken, terwijl je bij een sporthorloge afhankelijk bent van de functies die de fabrikant van het horloge je aanbiedt. Overigens legt een sporthorloge eigenhandig sportgegevens vast, terwijl een smartwatch voornamelijk als doorgeefluik van de smartphone dient.

Een belangrijk verschil met sporthorloges is dat een smartwatch met diverse apps samenwerkt

-

Strava

In het artikel komt de app Strava meerdere malen voorbij, maar wat houdt dit ‘fietshulpje’ nou precies in? Strava legt tijdens je fietstocht allerlei gegevens vast, zoals de exacte route, afgelegde afstand en tijdsduur. Achteraf analyseer je de (sportieve) prestaties, zoals de gemiddelde snelheid en het aantal verbrande calorieën. Leuk is dat Strava diverse segmenten heeft ‘uitgezet’, zodat je met andere fietsers kunt wedijveren wie een bepaalt traject het snelste aflegt. In Strava voeg je bevriende fietsers toe, zodat je ook andermans verrichtingen kunt volgen. Je kunt ook bekende Nederlanders volgen. Zo zijn journalist Thijs Zonneveld en wielrenner Niki Terpstra trouwe gebruikers van Strava. Deze mobiele app is zowel voor Android als iOS beschikbaar.

Tip 07: Smartphone-houder

Waarom een duurbetaalde fietscomputer of smartwatch aanschaffen, terwijl de meeste functies al op je smartphone aanwezig zijn? Je kunt natuurlijk ook een geschikte smartphone-houder op je fiets monteren. Bedenk wel dat de meeste fietscomputers, sporthorloges en smartwatches weerbestendig zijn en dat is met een smartphone uiteraard niet geval. Gelukkig zijn er ook smartphone-houders voor je fiets te koop die wel tegen een spatje water kunnen. De meeste types monteer je midden op het stuur, bovenop de stuurpen. Let op dat de houder voor jouw type smartphone geschikt is en kies bij voorkeur niet voor een universeel exemplaar. In de praktijk past een universele houder toch iets minder goed dan een houder die speciaal voor jouw smartphone is ontwikkeld. Onder meer Topeak maakt prima smartphone-houders die je op het stuur kunt monteren. Dit merk brengt zelfs fietshoesjes uit met een geïntegreerd powerpack. Mocht je accu onderweg leegraken, dan gebruik je deze mobiele oplader. Geen overbodige luxe, aangezien gps, bluetooth en een actief scherm je batterij tijdens lange fietstochtjes snel leegslurpen.

©PXimport

Tip 08: Actiecamera

Misschien wil je mooie of avontuurlijke fietstochtjes graag vastleggen. Dat kan met een actiecamera. Dit is een kleine filmcamera die dankzij een stevige behuizing wel tegen een stootje en spatje water kan. Bovendien hebben deze cameraatjes ze een groothoeklens, zodat je een groot deel van de route op beeld kunt vastleggen. De bekendste fabrikant op dit gebied is GoPro. Via een speciale bevestigingsset monteer je zo’n actiecamera aan het stuur. GoPro-camera’s hebben een goede kwaliteit, maar hier betaal je dan ook fors voor. Er zijn tegenwoordig ook genoeg andere merken die goede actiecamera’s uitbrengen, zoals Garmin, TomTom en Samsung. Voor nog een stuk minder geld heb je ook minder bekende merken, maar daarvan valt de kwaliteit soms tegen.

©PXimport

Tip 09: Elektrische fiets

Elektrische fietsen, ook wel e-bikes genoemd, zijn enorm in opkomst. Aan de hand van een oplaadbare accu stuurt zo’n fiets een motortje aan, waardoor het net lijkt alsof je altijd een flinke wind mee hebt. Wanneer je besluit om een elektrische fiets aan te schaffen, heb je keuze uit drie verschillende motortjes. Op de goedkoopste elektrische fietsen zit meestal een voorwielmotor.

Gunstig is dat deze nauwelijks geluid produceren, maar daarentegen zijn ze niet zo krachtig. Wens je iets meer ‘mechanische doping’ tijdens het fietsen, dan is een middenmotor een betere keuze. Hiervoor betaal je meer geld en bovendien is er een iets hogere kans op defecten. In plaats van het wiel, drijft de middenmotor de pedalen aan. Dat biedt een prettige rijervaring, maar de keerzijde is dat dit motortype storingsgevoeliger is en meer geluid produceert. Tot slot kun je ook nog een achterwielmotor overwegen. Dit type biedt eveneens een prettige rijervaring. Wel is er wat meer onderhoud nodig, omdat je bij een achterwielmotor niet voor een dichte kettingkast kunt kiezen.

©PXimport

Met een elektrische fiets lijkt het net alsof je altijd wind mee hebt

-

Geïntegreerde fietscomputer

Bij veel elektrische fietsen is er standaard al een fietscomputer ingebouwd. Op fietsen van de Nederlandse fabrikant Gazelle zijn bijvoorbeeld exemplaren van Bosch of Panasonic aanwezig. Je ziet hierop onder meer welke afstand je hebt afgelegd en hoe ver je met de resterende acculading nog kunt fietsen. Geavanceerde fietscomputers van Bosch bieden zelfs navigatiemogelijkheden met kaartmateriaal en kunnen onderweg je smartphone opladen. Dankzij een draadloze verbinding met de smartphone kun je tijdens de fietstocht daarnaast bellen of muziek luisteren. Handig is dat je fietscomputers op elektrische tweewielers vaak bedient vanaf het handvat, zodat je handen altijd aan het stuur kunt houden.

Tip 10: Accu

In bijna iedere elektrische fiets zit een lithium-ion-batterij. Die is onderhevig aan slijtage, waardoor het belangrijk is om zuinig met dit onderdeel om te gaan. Indien je vaak de fiets pakt, hoef je eigenlijk nergens op te letten. Hang de batterij zo vaak aan de lader als je wilt. Het is niet nodig om de accu helemaal vol te laden of helemaal leeg te laten lopen, want voor de levensduur van een lithium-ion-batterij maakt dat niet zoveel uit. Als je de elektrische fiets een tijdje niet gebruikt, is het belangrijk om de batterij tot ongeveer veertig procent accucapaciteit op te laden. Wanneer je namelijk een fiets met een volle batterij voor langere tijd opbergt, slijten de cellen sneller. Bij normaal gebruik zal de accucapaciteit jaarlijks met ongeveer vijftien procent afnemen.

©PXimport

Tip 11: Accucapaciteit

Naast het motortype is de capaciteit van de accu een zeer bepalende factor voor de aanschafprijs. Hoe hoger de capaciteit van de batterij, hoe langer je met elektrische aandrijving kunt rijden. De accucapaciteit is van grote invloed op de totale actieradius. Deze term gebruiken fabrikanten bij elektrische fietsen doorgaans om aan te geven hoe ver je op een volle accu kunt fietsen. De accucapaciteit duiden fabrikanten aan in wattuur (Wh). Hoe hoger deze waarde, hoe meer kilometers je kunt maken met motorische ondersteuning.

Bij iedere fiets heb je keuze uit een batterij met 300, 400, 500 of misschien wel 600 Wh. Bepaal dus vooraf of je overwegend korte of lange tochtjes maakt, omdat je de accu niet tussentijds wilt moeten opladen. Goed om te weten is dat de accucapaciteit niet als enige de actieradius bepaalt, ook externe factoren hebben hierop invloed. Denk hierbij aan gewicht, bandenspanning, tegenwind, hoogteverschillen en schakelgedrag. Veel merken hebben op hun websites tabellen waarin je de maximale actieradius van ieder batterijpakket kunt aflezen.

Als bij jouw elektrische fiets een fietscomputer is ingebouwd, lees je hier natuurlijk gemakkelijk de resterende accutijd af.

©PXimport

▼ Volgende artikel
De lente komt eraan! Dit doe je in februari in de tuin
© Olga Seyfutdinova
Huis

De lente komt eraan! Dit doe je in februari in de tuin

De winter loopt op zijn eind, ook al voelt dat niet altijd zo aan de temperatuur. Maar kijk om je heen: het eerste groen verschijnt weer in de tuin. Winterklokjes en krokussen laten zich zien en aan sommige bomen en struiken zie je al de eerste knoppen verschijnen. Tijd dus om de handen uit de mouwen te steken – de tuin roept!

Dit doe je in februari is het tijd om: 🪻 Eenjarige zomerbloemen voorzaaien 🪻 Kale plekken in het gazon inzaaien 🪻 Groene aanslag van de bestratingverwijderen 🪻 Bepaalde (fruit)bomen snoeien

Weten wat je de rest van het jaar in de tuin kunt doen? Kijk dan op onze jaarkalender!

Voorzaaien, planten en verpotten

Zaai eenjarige zomerbloemen alvast binnen voor, zodat je later in het seizoen sterke planten hebt. Buiten kun je bomen en struiken verplaatsen, zolang het niet vriest. Kuipplanten die in de garage of schuur overwinteren, hebben nu wat meer water nodig. Ook potplanten buiten kunnen wel een scheut gebruiken als ze lange tijd droog staan.

Omdat de nachten nog koud kunnen zijn, is het verstandig om bloeiende bollen in potten en bakken te beschermen met vliesdoek. Een camelia kun je 's nachts afdekken met noppenfolie, maar haal die er overdag weer af zodra de temperatuur boven nul komt.

Wil je wat extra kleur in de tuin? Zet viooltjes en primula's neer. Ze kunnen goed tegen de kou en zorgen meteen voor een lente-achtig gevoel.

©MaÅgosia Karniewska

Aandacht voor je gazon

Strooi in de eerste twee weken van februari kalk over het gazon en de borders. Wil je een nieuw gazon aanleggen? Dan is het tijd om aan de slag te gaan. Spit en egaliseer de grond, zodat die klaar is voor het inzaaien of leggen van gras. Als je gazon vol molshopen ligt, kun je de aarde met een bezem over het gras verspreiden. Is het droog en vorstvrij? Dan kun je de graskanten bijwerken en kale plekken opnieuw inzaaien. Vermijd lopen over het gazon tijdens de vorst, want dat kan het gras beschadigen.

Onkruid wieden en groene aanslag wegvegen

Laat de schoffel voorlopig nog even staan, want daarmee kun je vaste planten beschadigen die nog onder de grond zitten. Pluk het onkruid liever met de hand, zodat je de jonge planten niet verstoort. Een groen laagje op het terras veeg je weg met zand en een bezem. Wil je het grondiger aanpakken? Er zijn verschillende manieren om groene aanslag te verwijderen. Zeg maar dag tegen die gladde laag met deze tips 🢱

Zo verwijder je groene aanslag van je terras en tegels

©Vely

Snoeien (maar niet alles en met mate)

In februari kun je bepaalde bomen en struiken snoeien, zolang het niet vriest en er geen vorstperiode wordt voorspeld. Is dat wel het geval, wacht dan op een warmere periode. Begin bij de dakplataan en snoei de takken die recht omhoog groeien. Heb je de leilinde nog niet gesnoeid? Knip de takken dan nu terug tot een paar centimeter vanaf de hoofdtakken. Ook heesters kunnen een snoeibeurt gebruiken. Ontstaan er grote wonden bij bomen? Dek ze af met wondbalsem om infecties te voorkomen.

Haal bij klimplanten, zoals klimop, wilde wingerd en trompetklimmer, het oude blad weg. Verwijder ook de ranken op plekken waar ze niet moeten groeien, zoals onder de dakrand en rondom kozijnen.

Februari is daarnaast een goede maand om fruitbomen te snoeien. Wacht wel met het snoeien van fruitbomen met steenvruchten, zoals de kersenboom of perzikboom. De druif en kiwi moeten nu wél gesnoeid worden, want zodra de sapstromen op gang komen, ben je te laat.

▼ Volgende artikel
Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?
© ryanking999 - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?

Dat het internet niet veilig is en je bijvoorbeeld accountgegevens en je computer moet beveiligen, weet iedereen wel. Maar waartegen je ze moet beveiligen, dat is steeds minder duidelijk. Weten wat precies de dreiging is en welk risico je loopt, is een belangrijke stap in het kiezen van de juiste beveiligingsmaatregel. Wij gingen in gesprek met experts op dit vlak. Tegen welke dreiging moeten we ons eigenlijk beveiligen?

In dit artikel vertellen we je over de online dreigingen anno 2025: • Ransomware • Phishing • Deepfakes • IoT-aanvallen Lees hierna zeker ook: Veilig downloaden: hier moet je op letten

In een donkere kamer vol beeldschermen, zit een jongeman achter een computer. De capuchon van zijn hoodie is zo ver over zijn hoofd getrokken dat zijn gezicht onzichtbaar is . Een hacker! Hoewel maar weinigen van ons er een in het wild zijn tegengekomen, weten we allemaal hoe een hacker eruitziet. Althans, dat denken we. Maar hoe realistisch is dit beeld? En zijn we veilig genoeg als we deze hacker buiten onze computer houden? Niet volgens de experts.

Dreiging en risico

Door het gebruik van computers, smartphones en online diensten stellen we ons dagelijks bloot aan diverse digitale dreigingen. Welke dat precies zijn, verandert door de tijd – evenals het gevaar dat we erdoor lopen en het risico dat we ermee nemen. Overheden, maar ook bedrijven en organisaties werken veelal met dreigingsbeelden. Dat zijn analyses waarin ze de dreigingen zo concreet mogelijk maken en het risico ervan inschatten. Behalve dat het een goede manier is om de dreigingen helder te krijgen, is het vooral nuttig bij de keuze voor te nemen maatregelen.

Volgens het Cybersecurity Woordenboek is een dreiging: ‘iets, een gebeurtenis, wat gevaar of schade kan opleveren’. Bij elke dreiging hoort een risico. Dit is de ‘kans dat het ook echt gebeurt gecombineerd met de gevolgen van die de schade’. Bedoeld wordt dat wanneer bijvoorbeeld de financiële schade van een dreiging een bedrijf failliet kan laten gaan, het risico van de dreiging groter is dan alleen de kosten van de oplossing.

Lekken van persoonlijke gegevens

De schade hoeft ook lang niet altijd financieel te zijn. Het lekken van gevoelige persoonlijke gegevens heeft al snel veel meer impact en betekenis voor die persoon en vaak ook zijn omgeving, dan alleen het bedrag dat ermee gemoeid is. En dat geldt ook wanneer ransomware digitale foto’s vernietigt of je enkele weken werk kwijtraakt en daardoor een belangrijke opdracht te laat inlevert bij een opdrachtgever.

Experts stellen dat het risico het slachtoffer te worden van cybercrime, voor mensen niet lager is geworden. Cybercriminelen gaan steeds slimmer te werk, omdat er veel geld met hun activiteiten te verdienen valt. Voorkomen blijft het doel. Weten welke dreigingen er zijn, is daar een belangrijke stap bij.

Cybersecurity Woordenboek

Cybersecurity is net als de hele tech-sector, gek op afkortingen en moeilijke woorden. Op www.cyberveilignederland.nl/woordenboek vind je het Cybersecurity Woordenboek dat zo’n 650 cybersecurity-termen in begrijpelijke taal uitlegt. Het woordenboek is een samenwerking van ruim 70 organisaties en Nederlandse cybersecurity-professionals in samenwerking met de Cybersecurity Alliantie. De actuele online versie is de derde druk en behalve online te raadplegen ook als pdf te downloaden.

Het Cybersecurity Woordenboek verduidelijkt cybersecuritytermen en -begrippen.

Ransomware blijft schadelijk

Ransomware of gijzelsoftware is al enkele jaren de meest voorkomende en meest lucratieve vorm van cybercrime. Het is malware die de bestanden op een apparaat versleutelt en losgeld eist in ruil voor de decoderingssleutels. Betaal je niet, dan zijn de gegevens voor altijd verloren.

Bogdan Botezatu, directeur Threat Research bij Bitdefender, ziet de verzoeken om hulp dagelijks op zijn bureau landen. “En dat zijn maar al te vaak ook gewoon burgers”, zegt hij om het beeld te ontkrachten dat ransomware vooral bedrijven raakt. “De criminelen richten zich zelden op een specifiek doel, ze schieten vooral met hagel.”

Vele kleintjes leveren volgens hem genoeg geld op en ze lopen minder risico op ongewenste aandacht van pers en politie dan wanneer ze een hele grote vis vangen. Wel wordt bij het aanvallen van bedrijven steeds vaker ingezet ook op extractie, het naar buiten kopiëren van informatie en dan dreigen die te publiceren. Voor consumenten is dit volgens Botezatu in elk geval nu nog een minder voor de hand liggend scenario. “Contact maken met individuele slachtoffers is lastig en het zijn er ook veel te veel. Dan is het eenvoudiger om losgeld te vragen in ruil voor de sleutels.”

Bogdan Botezatu ontvangt dagelijks verzoeken om hulp bij ransomware.

Bronnen van besmetting

Belangrijke bronnen van een ransomwarebesmetting zijn volgens Botezatu phishingberichten, gebruik van onveilige netwerkprotocollen en kwetsbaarheden in software. Expliciet noemt hij nog besmette downloads van cracks om software zonder geldige licentie te gebruiken, en gekraakte films en e-books. “Vaak krijgt men wel een prompt van een beschermingsprogramma maar schakelt die tijdelijk uit. ‘Snel de crack draaien en daarna de beveiliging weer aan’ denk men, maar helaas werkt het niet zo. Dan ben je al besmet.”

Nederland bedreigd

Ook landen denken na over dreigingen en risico’s. Voor Nederland doen de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) dit. Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), dat onderdeel is van het NCTV, richt zich specifiek op digitale dreigingen. Zij publiceert bijvoorbeeld het Cybersecuritybeeld Nederland. CSBN 2023 is de meest recente versie. De overheid voorziet burgers niet specifiek van digitale dreigingsinformatie, wel kun je op sites als Alert Online en Veiliginternetten.nl algemene tips voor digitale veiligheid lezen.

De overheid publiceert regelmatig rapporten over de digitale bedreigingen voor Nederland.

Broddelwerk met desastreuze uitkomst

De ransomware zelf wordt ook steeds verder ontwikkeld. “Niet allemaal zijn ze even kundig”, oordeelt Botezatu over de programmeurs. Soms maken ze volgens hem hele basic fouten, waardoor het onmogelijk is de bestanden te ontsleutelen – zelfs als je betaalt en de sleutels zou krijgen. Volgens het Jaarbeeld Ransomware van Projectgroep Melissa, een samenwerkingsverband van de Nederlandse overheid en diverse private partijen uit de cybersecuritysector, kwamen er in 2023 in Nederland 29 typen ransomware voor. Volgens Botezatu maakt momenteel vooral de ransomware-variant STOP Djvu veel slachtoffers. Deze ransomware richt zich vooral op Windows-computers en wordt vooral via software-cracks verspreid en via berichten op het Discord-chatplatform.

De top 10 van Peter Stelzhammer

Wij vroegen Peter Stelzhammer, oprichter en malware-onderzoeker bij antivirus-lab AV-Comparatives, naar zijn top 10 van verwachte bedreigingen voor 2025.

  • Phishing: mensen verleiden gevoelige informatie te verstrekken.
  • Deepfakes en desinformatie: mensen manipuleren en oplichten met AI-nep-video’s en audio.
  • Ransomware: bestanden versleutelen en alleen tegen betaling ontsleutelen.
  • Malvertising: malware verspreiden via besmette advertenties.
  • Identiteitsdiefstal: gestolen persoonsgegevens misbruiken voor fraude.
  • Fakeshops: frauduleuze webshops die persoonlijke en betalingsgegevens verzamelen of namaakgoederen verkopen.
  • IoT-aanvallen: IoT-apparatuur hacken voor toegang tot diensten, of gecoördineerde criminele aanvallen.
  • Man-in-the-Middle (MitM)-aanvallen: (bank)communicatie onderscheppen en misbruiken.
  • Cryptojacking: ongeautoriseerd gebruik van computers maken om crypto te minen.
  • Zero-day-exploits: kwetsbaarheden in software misbruiken voordat er een patch is.

Overige malware

Door alle aandacht voor ransomware lijkt het bijna of er geen ‘gewone’ malware meer is. Die is er nog genoeg. Het Duitse antivirus-certificeringslab AV-Test ziet ze allemaal voorbijkomen. Erik Heyland, manager van het Test en Research Lab bij AV-Test somt de enorme aantallen varianten trojans, backdoors, webscripts, miners, worms, PUA’s, droppers en nog veel meer op. De aantallen nieuwe varianten lopen in de miljoenen per jaar. AV-Test heeft op https://portal.av-atlas.org een online dashboard staan met informatie over actuele dreigingen, zoals virussen, spamberichten en aanvallen op IoT-apparaten.

AV-Test heeft een online dashboard met dreigingsinformatie.

Gehackt

In 2021 was het Brabantse bedrijf Hoppenbrouwers slachtoffer van een ransomwareaanval door de beruchte REvil-cybercrimegroep. Het bedrijf wil graag dat anderen ervan leren en heeft een e-book gepubliceerd van de gebeurtenissen voor, tijdens en na de hack. Het e-book is gratis te downloaden.

Het ransomware-verhaal van het Brabantse Hoppenbrouwers maakt de impact van een ransomware-incident invoelbaar.

Jij bent geld waard

Phishing, smishing, infostealers; het zijn allemaal manieren waarop criminelen proberen persoonlijke gegevens zoals wachtwoorden en creditcardnummers in handen te krijgen. Ze doen dit via e-mails en sms-berichten die verwijzen naar nep-websites of door met een infostealer-programma informatie op de pc of Mac te verzamelen door login-/sessie-cookies en credentials die je in browsers bewaart, te stelen.

De verschillende vormen om informatie te verzamelen, worden volgens de experts steeds geavanceerder en daarmee gevaarlijker. Niet alleen investeren de criminelen meer tijd en middelen in hun aanvallen, kunstmatige intelligentie biedt hun ongekende nieuwe mogelijkheden. Daarbij is de opbrengst van een aanval door de manier waarop wij met wachtwoorden omgaan vaak veel groter dan het op eerste hand lijkt. Botezatu noemt dit een van zijn grootste frustraties. “Hackers hebben talloze manieren om deze informatie te oogsten. Voor de meeste accounts is het ook geen kwestie van hoe, maar alleen wanneer de gegevens worden gestolen. Hergebruik je inloggegevens, dan verlies je meer dan alleen dat account.”

Oplichting even gevaarlijk

Volgens Marc Vos, senior-manager bij McAfee, is internetoplichting inmiddels net zo gevaarlijk als malware en ransomware. Daarbij zijn volgens hem juist deze vormen van online criminaliteit steeds lucratiever voor de criminelen. “De meeste mensen begrijpen wel dat een pc beveiligd moet worden, maar dat ze zelf eigenlijk een veel ‘interessanter’ doelwit zijn wordt vaak vergeten.” Of zoals Botezatu aanvult: “Mensen denken dat hun informatie niet waardevol is. Maar eigenlijk is elk onderdeel van een online identiteit te misbruiken en te verkopen. Overal hangt een prijskaartje aan.”

De top 10 van Marc Vos

Ook Marc Vos, senior PR-manager bij McAfee, leverde zijn belangrijkste bedreigingen voor 2025:

  • Dating-fraude (pig butchering): iemand verleiden en het vertrouwen misbruiken voor crypto-scams.
  • Beleggingsfraude: advertenties met bekende personen voor malafide investeringen.
  • WhatsApp-fraude (“Hoi mam”) nep-gezinslid in nood vraagt via WhatsApp om geld.
  • Recovery-fraude: slachtoffer van fraude wordt door nep bank-/helpdeskmedewerker nogmaals oplicht.
  • E-mail-/sms-phishing: nep-mail lokt je naar site die gegevens steelt.
  • Nepberichten van pakketbezorgers: mail of app over invoerkosten om gegevens te stelen.
  • Nepwebshop of ticketsites: site verkoopt goederen of tickets maar levert niet en steelt betalingsgegevens.
  • Deepfakes: met AI gemaakte video’s/foto’s ingezet voor misinformatie, cyberpesten, oplichting.
  • Vishing/voicephishing: via de telefoon inlog- of betaalgegevens bemachtigen. AI maakt deze voiceberichten superrealistisch.
  • Quishing: QR-code aanbieden die naar phishingwebsite leidt.

Hackers en IoT

Volgens Botezatu is er niet één groep of soort hackers. Hij gebruikt dan ook liever scenario’s om enkele groepen te duiden. Voor consumenten zeker relevant is de ‘opportunistische hacker’ die het internet scant met kant-en-klare tools op zoek naar kwetsbaarheden. Ze hebben vooral succes bij smart-apparatuur zoals slimme deurbellen, IP-camera’s, smart speakers, maar ook printers en babyfoons. Ze vormen hier botnets mee die ze gebruiken om DDOS-aanvallen uit te voeren. Een tweede scenario is dat gekaapte apparatuur wordt gebruikt om internetverkeer te routeren en te verbergen, bijvoorbeeld om toegang te geven tot strafbare content. Volgens Botezatu ziet niet iedereen van wie de apparatuur gekaapt is zichzelf direct als slachtoffer. “Wordt jouw IP-adres gebruikt om vitale infrastructuur aan te vallen, dan kan dat serieus repercussies hebben”, waarschuwt hij.

Bij IoT-apparaten is ook al snel de privacy in het gedrang. “Wereldwijd gaat het om 22 miljard verbonden apparaten en dat aantal neemt alleen maar toe. IP-camera’s en babymonitors slaan vaak beelden op in de cloud. Hack je die, dan kun je direct bij mensen in huis kijken. Er blijft dan geen privacy over, maar het wordt dan ook een fysiek risico. Criminelen kunnen meekijken en zien waar je belangrijke zaken bewaart, maar ook wanneer je thuis bent of juist niet. Opnieuw relevante informatie die geld waard is.”

Social media

Steeds vaker zijn ook hackers geïnteresseerd in accounts van social media, YouTube en e-mail. Ze gebruiken deze accounts om als jou andere accounts ‘te liken’ en een boost te geven, om fake-nieuws en fake-succesverhalen te verspreiden. Populair is ook advertising-fraude. Hierbij maakt men een account aan bij een advertentieverkoper om daarna met gestolen accounts eindeloos op deze advertenties te klikken. “Per klik is het een minimaal bedrag, maar aangestuurd met een botnet en veel gestolen accounts is het al snel een leuke inkomstenbron.”

Mobiele dreigingen

Aangezien er ontzettend veel data op mobiele apparaten staan, zoals wachtwoorden en apps die je gebruikt bij multifactor-inloggen, is er volgens Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET, alle reden de beveiliging van mobiele apparaten serieus te nemen. Smartphones zijn veiliger dan pc's en Macs, maar waterdicht is die veiligheid niet. “Dat geldt voor Android maar ook iOS. Apples mobiele OS is meer afgeschermd, maar het is niet zo dat je mobiele devices onschendbaar zijn.”

Mobiele apparaten worden veel aangevallen voor phishing en vishing (spraak-phishing). Een groot risico is de installatie van apps buiten de standaard Android- of Apple-appstore om. Apps in die stores worden door Apple en Google op kwaliteit en ook beveiliging gecontroleerd, maar dat geldt niet voor apps uit andere bronnen. Lang had ook alleen Android de optie om alternatieve stores te gebruiken, maar inmiddels moet ook Apple andere appwinkels toelaten.

“Het risico van het downloaden van malware is hierdoor groter geworden”, aldus Hendriks. Botezatu van Bitdefender onderschrijft dit: “Op iOS zijn attacks zeldzaam, maar voor Android zien we zeker twintig tot dertig reports van frauduleuze apps per maand.” Bitdefender onderzoekt op dit moment een Android-app die in de Google Playstore wordt aangeboden en die de smartphone gebruikt als proxy voor crimineel netwerkverkeer. “Het grote voordeel van smartphones is dat ze eigenlijk altijd ingeschakeld zijn én verbonden zijn met het internet”, aldus Botezatu. Dit maakt smartphones volgens hem extra interessant. Daarbij is ook de bandbreedte steeds minder een beperking. Bovendien bevatten mobiele apparaten veel informatie over de gebruiker.

De top 10 van Peter Hendriks

Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET is duidelijk. “Awareness is altijd belangrijk, maar goed nadenken over risico’s ook.”

  • Phishing/smishing: oplichting via mail en WhatsApp.
  • Vishing/Voicephishing: criminelen die zich via AI voordoen als iemand anders om gegevens of geld los te maken.
  • Malware: vooral infostealers en andere malware, onverminderd een groot probleem.
  • Social engineering: alles van een “Hoi mama” tot deepfake-video bedoeld om je om de tuin te leiden. Kan zeker bij offline stalking veel impact hebben op een slachtoffer.
  • Identiteitsfraude via datalekken: criminelen die gelekte data met accountgegevens kopen en misbruiken.
  • IoT-apparaten: slecht beveiligde slimme apparaten die verbonden met het internet je aanvalsoppervlak enorm vergroten.
  • Nepwebshop: een shop beginnen is steeds makkelijker, ook als die malafide is.
  • Sextortion: chantage met naaktbeelden van het slachtoffer. Soms met gemanipuleerde beelden.
  • Ransomware: onverminderd een groot probleem.
  • Besmette downloads: onofficiële software die malware bevat.

Conclusie

Als gebruiker kun je er niet omheen: het internet is niet veilig en daarmee ook alle apparaten die we met het internet verbinden niet. Dat geldt voor de computer, de smartphone, maar ook voor alle andere apparaten die we steeds meer toelaten in ons huis en in ons leven. En juist omdat we er zo vertrouwd mee zijn en ze ook willen vertrouwen, is het belangrijk de risico’s goed in ogenschouw te nemen. De experts en rapporten van de overheid laten zien dat de dreiging groot genoeg is om beveiliging ruim aandacht te geven.

De wereld achter ransomware

Bij Project Melissa werken enkele overheden en security-organisaties, onder wie het NCSC, Fox IT en de politie, samen tegen ransomware. De samenwerking heeft enkele succesvolle acties tegen ransomwarebendes opgeleverd, maar ook twee lezenswaardige whitepapers. Eén geeft inzicht in de werking van ransomware en de criminelen erachter, de tweede gaat dieper in op de afpersingsmethode van data-exfiltratie. Beide documenten zijn te downloaden via deze webpagina van het Nationaal Cyber Security Centrum.

De ransomware-whitepapers van Project Melissa geven veel inzicht in de werking van ransomware en de criminele groepen erachter.