Laat oude software en games niet verstoffen maar installeer ze weer op uw huidige pc. Een moderne pc heeft een krachtige processor, een overvloed aan geheugen en een beest van een videokaart, zeker vergeleken met de pc van een aantal jaar geleden. Hierdoor is virtualisatie mogelijk, zodat u een oud besturingssysteem tegelijkertijd met uw nieuwe kunt draaien. Breng zo uw oude software en games weer tot leven.

U kunt uw oude games en software op verschillende manieren weer tot leven wekken. Zo zijn er speciale programma's voor het spelen van oude games, kunt u met virtualisatie een oud besturingssysteem binnen een venster starten en kunt u met Windows Virtual PC een oud programma fuseren met Windows 7, zodat het lijkt alsof het helemaal niet gevirtualiseerd is. Welke methode voor u de beste keus is, kunt u in deze expertcursus lezen.

Wat hebt u nodig

Voor het spelen van oude spellen lijkt het logisch dat alle hardware nieuwer dan het oude volstaat. Maar wanneer u gebruikmaakt van virtualisatie moet de computer een hoop werk verrichten, er draaien immers twee besturingssystemen. Daarnaast kost het twee keer zoveel geheugen, heeft de videokaart het zwaar te verduren en moet de schijf het bij zien te houden. Een snelle computer met een dualcore-processor, wat extra geheugen (denk aan minimaal 4 GB) en een grote harde schijf met minimaal 30 GB vrije ruimte is toch aan te raden. Daarnaast is in het geval van VirtualBox een licentie voor Windows XP noodzakelijk.

Deel 1: Virtualisatiesoftware

1. Windows Virtual PC

Windows Virtual PC met Windows XP Mode is de opvolger van Microsoft Virtual PC 2007 en werkt niet met besturingssystemen die ouder zijn dan Windows 7. De virtuele machine heeft een integratiefunctie zodat het net lijkt of software binnen Windows 7 draait. Dit verkleint de overstapbarrière voor gebruikers die nu nog Windows XP gebruiken. Op deze manier blijven hardware en programma's die niet werken op Windows 7, bruikbaar voor de gebruiker. Windows XP Mode is gratis beschikbaar voor bezitters van Windows 7 Professional, Enterprise en Ultimate. Als u in het verleden geen gebruik kon maken van Virtual PC omdat u bij het installeren van de XP-modus niet beschikte over een processor met hardware-virtualisatie, kunt u het nogmaals proberen. Microsoft heeft de systeemeisen versoepeld en het is nu ook mogelijk om Windows XP Modus te gebruiken zonder deze hardware-vereisten. Bent u onlangs overgestapt naar Windows 7 en kunt u bepaalde software of hardware niet meer draaien op het nieuwe besturingssysteem, dan is Windows XP Mode wat u zoekt. Met Windows Virtual PC is het mogelijk deze hard- of software te starten in de virtuele machine en vervolgens te gebruiken met Windows 7. In deel 2 leest u precies hoe u dit kunt bewerkstelligen.

©PXimport

Windows XP Mode zou de barrière om te upgraden naar Windows 7 moeten verkleinen.

2. VirtualBox

De huidige ontwikkelaar van VirtualBox is Sun Microsystems. Deze soft- en hardwareleverancier kent u waarschijnlijk van OpenOffice.org en Java. Ook VirtualBox draait alweer een aantal jaar mee en is inmiddels uitgegroeid tot een van de meest gebruikte gratis oplossingen wat betreft virtualisatie voor consumenten. De software is nog vol in ontwikkeling en er zit een grote community achter waardoor er steeds meer handige features bij komen. De mogelijkheden zijn inmiddels bijna net zo groot als de betaalde concurrent VMware Workstation. Zo kan met VirtualBox ook DirectX en OpenGL gebruikt worden, wat voor gamers een zeer interessante ontwikkeling is. Verder ondersteunt het programma 64bits-gastsystemen en is er de mogelijkheid voor teleportatie (migratie terwijl het systeem gewoon doordraait). VirtualBox is vooral interessant voor het spelen en draaien van verouderde software voor platformen als DOS, Windows 98 of Windows XP. Daarnaast is het natuurlijk de ideale tool om zonder problemen Linux uit te proberen. Hoe u Windows XP met 3D-functionaliteit in VirtualBox installeert en oude software kunt gebruiken leest u in deel 3. In het artikel Software in VirtualBox leest u meer over het uitproberen van software met VirtualBox.

©PXimport

Met VirtualBox kunt u 3D-spellen spelen die niet door Windows 7 worden ondersteund en ook diverse besturingssystemen draaien.

3. ScummVM en DOSBox

Nog een mogelijkheid om oude spellen te spelen is door te emuleren. Het verschil tussen emuleren en virtualiseren is dat bij emuleren ook de hardware wordt nagebootst. Twee emulatieprogramma's zijn ScummVM en DOSBox.

ScummVM is ruim tien jaar geleden in het leven geroepen om oude Lucas Arts-spellen te kunnen spelen, maar het programma bleek zo populair dat een groep ontwikkelaars het programma heeft doorontwikkeld, zodat het nu ook een flinke lijst met spellen van andere uitgevers ondersteunt. ScummVM is beschikbaar voor meerdere platformen, er zijn applicaties voor Nintendo, Android, PlayStation, Linux en Apple. Zo kunt u op allerlei apparaten de oude ondersteunde spellen weer spelen.

Ook DOSBox is een emulator. Niet omdat DOS geen x86-architectuur ondersteunt, maar omdat de oude spellen en software niet met de hoge capaciteit geheugen en de snelle processors van tegenwoordig kunnen omgaan. Door DOS te emuleren wordt dit probleem opgelost en maakt het eigenlijk niet meer uit welke hardware er gebruikt wordt. DOSBox biedt leuke toevoegingen als het maken van in-game screenshots en het opnemen van video's van de spellen die gespeeld worden. Naast het spelen van spellen is het met DOSBox ook mogelijk om Windows 3.11 en Windows 95 te draaien, hoewel in de gebruikersvoorwaarden staat dat DOSBox uitsluitend gebruikt mag worden voor het spelen van oude DOS-spelletjes. Ook bij DOSBox geldt dat er applicaties gemaakt zijn voor andere platformen als de Nintendo Wii, Apple en PlayStation.

©PXimport

Oorspronkelijk is ScummVM een programma om oude Lucas Arts-spellen te spelen, maar inmiddels is het programma al veel verder uitgebreid.

©PXimport

Door DOS te emuleren worden problemen met te snelle processors, incompatibele geluidskaarten en een te grote capaciteit aan geheugen onderschept.

Oude software

Bent u oudere software aan het virtualiseren, dan kunt u tegen het probleem oplopen dat er geen software meer te krijgen is. WinZip is inmiddels bij versie 15.5 en bij versie 11 is de ondersteuning voor Windows 98 gestopt. Op de website van de maker is de oude software nergens meer te vinden. Gelukkig is er een site die wel al deze verouderde software heeft bewaard en waar u terecht kunt om nog oude software te downloaden. Op www.oldversion.com vindt u oude virusscanners, archiefsoftware, oude versies van ICQ of MSN en oude browsers zoals Netscape of Firefox 0.6. Naast dat sommige software nodig is, is het ook leuk om nog eens naar die oude programma's te kunnen kijken. Zoekt u oude spellen, dan is de site www.dosgames archive.com leuk om eens te bestuderen. Hier vindt u demo's en volledige versies van oude spelletjes en wordt ook aangegeven of een spel met DOSBox compatibel is.

©PXimport

Gelukkig is veel oude software terug te vinden op de website www.oldversion.com.

Deel 2: Windows Virtual PC

4. Downloaden en installeren

Bent u onlangs overgestapt van Windows XP naar Windows 7 en werkt bepaalde soft- of hardware niet meer, dan is Virtual PC wellicht een manier om uw problemen te verhelpen. Ga naar Microsoft.com en download Windows XP-modus, Windows Virtual PC en Windows XP Mode-update. Installeer eerst Windows XP-modus (dit is het bestand waar het besturingsysteem op staat) en daarna Windows Virtual PC (het daadwerkelijke programma om er Windows XP op te draaien). Start dan de computer opnieuw op en installeer als laatste Windows XP Mode-update, zodat u ook op een computer zonder speciale hardwarevirtualisatie Windows XP Mode kunt afspelen.

5. Windows XP configureren

Ga naar Start / Alle programma's / Windows Virtual PC en open Windows XP Mode. Ga akkoord met de licentievoorwaarden en klik op Volgende. Kies een wachtwoord en ga naar Volgende. Selecteer Beveilig mijn computer beter door Automatische updates nu in te schakelen en klik wederom op Volgende. Met Setup starten zal de installatie verder automatisch verlopen en na een aantal minuten start Windows XP in Virtual PC op. Het is verstandig eerst alle updates uit te voeren. Klik binnen de virtuele machine op Start / Alle programma's / Windows Update en voer de benodigde updates uit.

6. Virusscanner installeren

Een virtuele pc kan het beste gezien worden als een extra computer. Deze kan dus ook besmet raken met een virus. Wat u het beste kunt doen, net als bij een normale pc, is de computer eerst beveiligen. De goedkoopste manier is met een gratis virusscanner als AVG, Avira of Microsoft Security Essentials. Downloaden van software kunt u binnen de virtuele machine doen. Ga naar Internet Explorer en download en installeer de gewenste virusscanner zoals u dat op uw pc ook zou doen. Hebt u nog een virusscanner op cd, die u wilt gebruiken voor de virtuele machine dan gaat u als volgt te werk. Plaats de cd in de cd-romspeler en klik op Extra / Instellingen. Open het venster Dvd-station, selecteer Een fysiek station openen en kies in het uitklapvenster het station waar de cd inzit. Klik op OK en ga binnen de virtuele machine naar Deze computer. Daar kunt u zoals u gewend bent de software installeren.

©PXimport

Een belangrijk onderdeel wat vaak wordt vergeten, zijn de updates en een virusscanner.

7. Software installeren

Ook uw eigen software kunt u gewoon via de cd-/dvd-romspeler installeren. Dit doet u op de wijze zoals wij de virusscanner in de vorige stap ook geïnstalleerd hebben. Hebt u geen cd, maar wilt u de bestanden van uw pc halen, dan kunt u uw harde schijf toevoegen aan Virtual PC. Klik op Extra / Instellingen en ga naar het venster Integratiefuncties. Zet het selectievakje voor Inschakelen bij opstarten op actief en selecteer Stations en het station dat u wilt delen met de virtuele computer. Klik op OK en herstart Windows XP. Na het opstarten is de schijf als Overige toegevoegd bij Deze computer.

8. Hardware installeren

Ook usb-apparaten zoals een printer, joystick of usb-stick, kunt u aan de virtuele computer toekennen. Sluit het apparaat aan op de computer en klik op USB en vervolgens op het apparaat dat u wilt gebruiken binnen de virtuele computer. Kies bij de vraag Een gedeeld usb-apparaat koppelen voor Ja. Vervolgens zal Windows de drivers zoeken en installeren. Wilt u het apparaat ontkoppelen van uw virtuele machine, dan klikt u op USB en op het apparaat dat u wilt ontkoppelen. Op deze manier kunt u bijvoorbeeld een printer die niet meer in Windows 7 wordt ondersteund, koppelen aan uw virtuele Windows XP-machine en vervolgens wel delen met uw Windows 7-computer.

9. Gamen via Virtual PC

Spellen die niet meer werken op Windows 7, kunt u ook proberen te starten via Virtual PC. U kunt ze installeren zoals we beschreven hebben in de vorige stappen. Wilt u spellen gaan spelen via Virtual PC, dan is het wel aan te raden bij de wat zwaardere spellen om meer geheugen aan de machine toe te kennen. Sluit hiervoor eerst de virtuele pc af en klik op menu Start / Alle programma's / Windows Virtual PC / Virtual PC. Klik vervolgens met de rechtermuisknop op Windows XP Mode en kies Instellingen. Selecteer Geheugen en vergroot deze naar de minimale of aangeraden hoeveelheid van het spel dat u wilt spelen. Klik op OK en start de virtuele machine op.

©PXimport

Gaat u spellen spelen via Windows XP Mode, dan is het een aanrader om het geheugen iets verder uit te breiden.

10. Programma's integreren

Wanneer u een programma binnen een virtuele machine vaak gebruikt, is het niet handig om telkens eerst de vir­tuele machine zelf te moeten opstarten. Met Virtual PC kan een programma ook geïntegreerd worden in Windows 7. Zo is het net of het gewoon onder Windows 7 draait. Start de Windows XP Mode en klik op Extra / Integratiefunctie inschakelen. Na het inschakelen gaat u naar Start / Alle programma's / Windows Virtual PC / Windows XP Mode Toepassingen. In deze map vindt u alle programma's die geïnstalleerd zijn op de virtuele machine. Klik op een programma en het wordt gestart alsof het onder Windows 7 draait.

Bootdiskettes downloaden

Gaat u aan de slag met een oud besturingssysteem? Dan loopt u waarschijnlijk tegen het probleem van een diskette aan. Gelukkig kunt u gebruikmaken van images, die net als een iso-bestand als een virtueel onderdeel gebruikt kunnen worden. Op de website www.bootdisk.com kunt u alle verschillende opstartdiskettes, van DOS tot Windows XP, gratis downloaden en gebruiken op uw virtuele computer. Via VirtualBox laadt u als volgt een diskette-image in: klik met de rechtermuisknop op de virtuele machine en kies Instellingen. Ga naar Opslag en klik op het pictogram Voeg controller toe (Ins). Kies vervolgens het plusje naast Diskette controller en klik op Kies schijf. Selecteer het gedownloade img-bestand en klik op Openen en OK. De diskette is nu toegevoegd aan de virtuele machine.

©PXimport

Geen opstartdiskette of diskettestation meer? Op de website www.bootdisk.com vindt u ze allemaal terug.

Deel 3: VirtualBox

11. VirtualBox met Windows XP

Hebt u oude spelletjes die een 3D-kaart vereisen, maar niet meer werken onder Windows 7, dan is VirtualBox voor u wellicht een oplossing. Met VirtualBox kan Windows XP in een handomdraai worden geïnstalleerd en kunnen software en games in het programma worden afgespeeld. Helaas brengt de combinatie met Windows 98 een aantal problemen met zich mee, zoals het ontbreken van een driver voor de virtuele videokaart. Windows XP in VirtualBox kan wel gebruikmaken van 3D. Daarom gebruiken we Windows XP als voorbeeld. VirtualBox is gratis te downloaden. Download het programma en installeer het op de computer.

©PXimport

In VirtualBox met Windows XP kunt u ook oude 3D-spellen spelen.

12. Virtual Machine maken

Start VirtualBox en klik op Nieuw en Volgende. Geef een naam aan de virtuele machine, bijvoorbeeld Windows XP en klik op Volgende. Selecteer als hoeveelheid geheugen 1024 MB en klik op Volgende. Kies voor Maak een nieuwe harde schijf aan en ga naar de volgende stap. Kies bij File type voor VDI en ga weer naar Volgende. Kies Dynamically allocated en kies daarna als omvang (bijvoorbeeld) 30 GB en klik op Volgende, op Create en nogmaals op Create.

13. Windows installeren

Zorg dat de schijf van Windows in de cd-romspeler zit en start VirtualBox. Klik met de rechtermuisknop op de virtuele machine en kies Instellingen. Klik op Opslag en selecteer Leeg (het cd'tje). Klik op het cd'tje achter IDE tweede Master en kies het station waar uw Windows-cd in zit of het iso-bestand met Windows erop. Ga naar Beeldscherm en selecteer 3D acceleratie activeren. Druk op OK en op Start om de virtuele machine te starten. Doorloop het installatieproces van Windows zoals u dat op een normale computer ook zou doen. Vergeet na de installatie de virusscanner en de updates niet.

14. Direct3D Support installeren

Start Windows XP op in Veilige modus (druk op F8 tijdens het opstarten). Als Veilige modus is opgestart drukt u op Apparaten / Gastuitbreiding installeren. In de virtuele machine start een installatie. Klik op tweemaal achtereenvolgend op Next, selecteer het selectievakje voor Direct3D Support en druk op de knop Install. Kies bij de waarschuwing voor Windows voor Toch doorgaan, deze melding kan een paar keer terugkomen en u kunt gewoon doorgaan. Herstart na de installatie de virtuele computer en start Windows gewoon op.

15. Software installeren

Plaats de cd of dvd in de computer en klik op Apparaten / CD/DVD apparaten en kies het station of iso-bestand met het spel. Installeer vervolgens het spel zoals u dat op de computer ook zou doen. Wil een spel niet opstarten, dan is de kans groot dat het door de beveiliging gestopt wordt. Op de website GameCopyWorld zijn voor de meeste spellen bestanden te vinden om deze beveiliging te omzeilen. U hebt na het omzeilen van de beveiliging overigens nog wel de cd nodig om het spel te kunnen spelen. Houd er ook rekening mee dat deze bestanden vaak virussen of trojans bevatten en een goede virusscanner dus van belang is, als u met deze zogenoemde no-cd-patches aan de slag gaat. Soms wil een spel ook niet goed werken als u de muisintegratie aan hebt staan, schakel deze uit met de toetscombinatie linker-Ctrl+I. Houd er ook rekening mee dat de beveiliging alleen omzeild mag worden als u zelf een originele versie van de game bezit.

©PXimport

Spellen als Rollercoaster Tycoon kunnen problemen opleveren met muisintegratie, schakel deze uit om het spel beter te laten functioneren.

Windows Compatibiliteitsmodus

Voordat u een programma in een virtuele machine gaat installeren kunt u eerst proberen of deze onder Windows 7 gewoon start met behulp van de compatibiliteitsmodus. Installeer het spel of programma dat u wilt gebruiken en druk met de rechtermuisknop op de snelkoppeling in het menu Start. Kies Eigenschappen en open het tabblad Compatibiliteit. Selecteer het selectievakje voor Dit progamma uitvoeren in compatibiliteitsmodus en zet het uitklapvenster op het gewenste besturingssysteem. Eventueel kan het selectievakje voor Dit programma als Administrator uitvoeren ook worden geselecteerd. Sluit u af met OK en start het spel of het programma op. Weet u niet welke compatibiliteitsproblemen een programma heeft, dan kunt u ook met de rechtermuisknop op de snelkoppeling in menu Start drukken en kiezen voor Compatibiliteitsproblemen oplossen. Windows gaat dan automatisch op zoek en komt zelf met een suggestie.

©PXimport

Probeer ook eens Windows Compatibiliteitsmodus, hiermee worden veelvoorkomende compatibiliteitsproblemen verholpen.

Deel 4: ScummVM

16. Oude spellen spelen

Mist u de kennis van DOS of hebt u een iets moderner spel dat alleen onder Windows 95 of 98 werkt, dan is ScummVM het programma dat u zoekt. Monkey Island, Grim Fandango, Indiana Jones, Leisure Suit Larry of Freddi Fish draaien zonder ingewikkelde commando's of installaties in dit programma.

17. Spellen vanaf cd

Voordat u een spel probeert te spelen met ScummVM, kunt u het best eerst controleren of het wel compatibel is op ScummVM.org. Staat uw spel ertussen, dan plaatst u de cd-rom in de cd-romspeler en start u ScummVM. Klik op de knop Add Game en open de stationsletter van uw cd-romspeler. Zoek de map met spelbestanden, open deze en klik op Choose. Als ScummVM heeft gevonden om welk spel het gaat, zal het automatisch een ID en naam toewijzen. Druk op OK om het spel toe te voegen. Selecteer vervolgens het spel en druk op Start om het spel te spelen.

©PXimport

Oude toppers als Full Throttle, Monkey Island, Indiana Jones en Sam and Max zijn zonder problemen met ScummVM te draaien onder Windows 7.

18. Spellen vanaf de computer

Een spel dat op de computer staat voegt u op vrijwel dezelfde manier toe. Klik op de knop Add Game en ga naar de locatie waar het spel staat. Klik op de knop Choose, controleer of ScummVM het juiste spel heeft gedetecteerd en druk op OK. Werkt een spel niet naar behoren, controleer dan op de website bij de compatibiliteitlijst of er bekende problemen met het spel zijn.

19. ScummVM gebruiken

Omdat ScummVM een emulator is, werkt het iets anders dan u gewend bent. Zo hoeft u niet voor elk spel een aparte installatie uit te voeren, maar gaat het afspelen en opslaan van spellen allemaal op dezelfde manier. Tijdens het spelen van een spel kunt u op elk gewenst moment op de F5-toets drukken om een venster te openen. Hierin krijgt u een aantal opties, voor het opslaan klikt u op de knop Save. Selecteer een locatie en geef de savegame een naam. Klik op Save om te bevestigen en verder te gaan. Een spel laden doet u via de knop Load. Selecteer het spel waarmee u verder wilt gaan en klik op Load. Verder is het bij Options mogelijk om het geluid aan te passen en eventueel de snelheid van teksten te wijzigen.

©PXimport

Tijdens het spelen van een spel kunt u op elk gewenst moment op de F5-toets drukken om een venster te openen.

Deel 5: DOSBox

20. DOSBox voor oude spellen

Verlangt u naar de nostalgische pieptoontjes uit de interne speaker van uw pc? DOSBox is de meest veelzijdige emulator voor het spelen van oude DOS-spelletjes. Met DOSBox kunt u vrijwel elke oude game spelen en aanpassingen doen om deze optimaal te laten draaien. Ook oude programma's zijn voor DOSBox geen probleem. Wel hebt u kennis van het oude besturingssysteem nodig, de commando's die u opgeeft zijn vrijwel identiek aan die van het oude besturingssysteem.

21. Een C-schijf maken

Downloaden en installeren van DOSBox gaat eenvoudig, maar de configuratie kan lastig zijn. U kunt het beste beginnen met het maken van een map waar u de oude DOS-spellen op installeert. Ga naar uw C-schijf en maak de map DOSBox en zet daar de submap games in. Start hierna DOSBox en typ: mount c c:\dosbox, bevestig met Enter. De C-schijf in DOSBox is nu de inhoud van de map DOSBox, die u zojuist hebt aangemaakt. Typ C: en druk op Enter, typ vervolgens dir gevolgd door een druk op Enter om de inhoud van de directory te zien. Als het goed is, ziet u de map games. Om in de map games te komen typt u: cd games, u bevestigt door op Enter te drukken.

©PXimport

De oude vertrouwde pieptoontjes van Commander Keen horen, het eerste deel van Need for Speed spelen of even schieten met Duke Nukem: het kan allemaal met DOSBox.

22. De cd-romspeler koppelen

Hebt u nog spellen op een cd staan, dan kunt u ook de cd- of dvd-speler toevoegen aan DOSBox. Typ: mount D d:\ -t cdrom en bevestig met Enter. De D staat voor de stationsletter die u binnen DOSBox wilt toewijzen aan de cd-romspeler en d:\ staat voor de stationsletter van de cd-romspeler van uw computer (dit varieert per computer). Nadat de cd-romspeler is toegevoegd, kunt u deze op dezelfde manier benaderen als de C-schijf.

23. Spel installeren en spelen

Hebt u een spel al op de harde schijf staan, dan kunt u deze simpelweg in de map games zetten, die u in stap 21 hebt aangemaakt. Ga vervolgens binnen DOSBox naar de map en start het spel door het uitvoerbaar bestand te starten (deze hebben een exe-, bat- of com-extensie). Wilt u een spel spelen vanaf een cd-rom, ga dan naar het station van de cd-romspeler en installeer het spel, zoals u dat vroeger ook zou doen. De installatie zal uiteindelijk in de map C:\DOSBox terechtkomen.

©PXimport

Als een spel te langzaam of te snel afspeelt, dan kunt u dit aanpassen met F11 (trager) en F12 (sneller).

24. Automatisch opstarten

Wilt u niet telkens opnieuw alle opdrachten uitvoeren, dan kunt u ook automatisch de regels bij het opstarten van DOSBox laten uitvoeren. Ga naar Start / Alle programma's / DOSBox-0.74 / Options / DOSBox 0.74 Options. Ga in het document helemaal naar beneden en plaats onder de regel [autoexec] de opdrachten uit stap 21 en 22 onder elkaar. Sla het document op en sluit het af. Natuurlijk zijn er nog veel meer mogelijkheden met DOSBox, wilt u wat dieper op de stof ingaan dan kunt u het beste even een kijkje nemen op de DOSBox Wiki.

Emuleren van spelcomputers

Er zit een groot verschil tussen virtualiseren en emuleren. Emuleren vereist een hoop processorkracht, hiermee bootst u namelijk een compleet systeem na, inclusief de hardware. Tijdens virtualiseren is de hardware compatibel met de hardware waarop het systeem is geïnstalleerd. Emuleren is leuk om oude (spel)computers op uw pc mee te kunnen afspelen. Zo kunt u gewoon nog spelen met Basic op een virtuele MSX of Commodore 64. Op www.emulator-zone.com vindt u een breed scala aan emulators: van de oude MSX tot de moderne Xbox. Het downloaden van de zogenoemde ROMS (de spelbestanden) is wel tegen de wet, maar hebt u op zolder nog een stapel oude MSX- of Commodore-spellen, dan is emuleren een leuke bezigheid.

©PXimport

Met een emulator als blueMSX, kunt u uw oude MSX-spellen gewoon op uw moderne pc spelen.

©PXimport

Een televisie trekt stof aan als een magneet. Vlekken, vingerafdrukken of een doffe waas kunnen het kijkplezier flink verstoren. Toch is het schoonmaken van je tv iets wat je voorzichtig moet aanpakken. Eén verkeerde beweging en je hebt een kras of een streperig scherm. In dit artikel lees je hoe je je televisie veilig schoonmaakt, wat je vooral níét moet doen en waar je op moet letten bij verschillende soorten schermen, zoals lcd, oled en qled.

Lees ook: Zo kies je de beste televisie voor in de slaapkamer

Het lijkt zo makkelijk: even een vochtige doek over het scherm halen. Maar juist dat is iets wat je moet vermijden. Schermen zijn namelijk gevoelig voor vocht, druk en agressieve schoonmaakmiddelen. Een papieren doekje of keukenrol kan al fijne krasjes veroorzaken. Gebruik daarom alleen een zachte microvezeldoek, droog of licht vochtig gemaakt met gedestilleerd water. Gewoon kraanwater bevat kalk en mineralen die bij opdrogen vlekken kunnen achterlaten.

Altijd eerst de stekker eruit

Voordat je begint met schoonmaken, haal je de televisie van de stroom. Niet alleen om veilig te werken, maar ook omdat je op een zwart scherm veel beter ziet waar het vuil zit. Bovendien voorkom je zo dat er vocht in warme elektronica trekt. Laat het scherm na gebruik goed afkoelen. Een warm scherm is kwetsbaarder voor druk; en te veel druk kan tot zichtbare sporen of blijvende vervorming leiden

Zachtjes poetsen, nooit drukken

Maak de doek licht vochtig en wrijf in een rustige, horizontale of verticale beweging over het scherm. Gebruik geen draaiende bewegingen en zet vooral geen kracht. Het paneel van een moderne tv is kwetsbaar. Oefen je te veel druk uit, dan kun je permanente verkleuringen of pixelschade veroorzaken. Houd er rekening mee dat het vuil meestal aan de oppervlakte zit, dus je hoeft niet te schrobben om resultaat te zien.

Regelmaat en antistatische bescherming helpen

Je hoeft je tv niet dagelijks schoon te maken, maar een snelle veegbeurt met een droge doek eens per week voorkomt dat stof zich ophoopt. In huizen met huisdieren of veel luchtcirculatie – bijvoorbeeld door open ventilatieroosters of mechanische ventilatie – raakt een scherm sneller stoffig. Regelmaat voorkomt dan dat het vuil zich vastzet.

Microvezeldoeken met antistatische eigenschappen helpen om stof minder snel te laten terugkeren. Er bestaan ook speciale sprays die het scherm tijdelijk antistatisch maken. Gebruik die alleen als ze expliciet geschikt zijn voor beeldschermen, en breng ze nooit direct op het scherm aan.

©Kamil Macniak

Oled is gevoeliger dan lcd of qled

Niet alle schermtypes reageren hetzelfde op vocht of schoonmaakmiddelen. Oled-schermen zijn het meest kwetsbaar, omdat ze anders zijn opgebouwd dan lcd- en qled-schermen. In plaats van een achtergrondverlichting gebruiken ze miljoenen pixels die ieder hun eigen licht produceren. Die pixels zijn opgebouwd uit organisch materiaal – vergelijkbaar met een ultradunne, gevoelige laag – die makkelijk kan worden aangetast door druk of chemicaliën. Omdat de organische materialen in oled-schermen chemisch gevoeliger zijn dan de kristalstructuren in lcd/qled, is de kans op blijvende schade groter. Zelfs een lichte beschadiging kan al zorgen voor donkere plekken of verkleuringen die niet meer verdwijnen.

Lcd- en qled-schermen hebben een stevigere gelaagde structuur, met beschermende lagen tussen het schermoppervlak en de lichtgevoelige delen. Daardoor zijn ze wat minder gevoelig voor schoonmaakfouten. Toch blijft ook hier voorzichtigheid geboden. Middelen met alcohol, ammoniak of azijn kunnen de antireflectielaag aantasten, met een dof of vlekkerig scherm als gevolg. En dat is niet meer te herstellen.

Gebruik nooit glasreiniger of allesreiniger

Het klinkt logisch om een glanzend oppervlak schoon te maken met glasreiniger, maar dat is bij een tv echt uit den boze. Veel van deze middelen bevatten oplosmiddelen of zuren die het scherm permanent kunnen beschadigen. Ook sprays zijn af te raden, omdat je dan kans hebt dat er vloeistof langs de randen naar binnen loopt. Als je per se een reinigingsmiddel wilt gebruiken, kies dan een speciale schermreiniger zonder alcohol, en breng die altijd aan op de doek – nooit direct op het scherm.

Vergeet de randen en de afstandsbediening niet

Naast het scherm zelf verdienen ook de behuizing en afstandsbediening een schoonmaakbeurt. Deze onderdelen zijn minder gevoelig en kun je gerust schoonmaken met een iets vochtigere doek. Let wel op dat er geen vocht tussen de knoppen komt. Rondom ventilatieopeningen of aansluitingen gebruik je het best een droge doek of een kleine borstel. Zo voorkom je dat stof zich ophoopt en de koeling of signaaloverdracht beïnvloedt.

©Katerina Bond

Groot scherm? Werk met twee handen

Bij televisies vanaf ongeveer 65 inch of bij gebogen schermen is het belangrijk om stabiel en met beleid te werken. Druk uitoefenen in het midden van een groot scherm zonder tegendruk aan de zijkant kan spanning veroorzaken in het paneel. Werk daarom met twee handen: één hand ondersteunt het scherm, terwijl de ander met de doek over het oppervlak veegt. Zorg ook dat de televisie stevig staat of hangt voordat je begint.

Ingebrande beelden poets je er niet af

Soms lijkt het alsof er een vlek in beeld blijft, maar dan gaat het om een ingebrande afbeelding of verkleurde pixels. Dit komt vooral voor bij oled-tv's en ontstaat door langdurige weergave van statische elementen, zoals logo's. Schoonmaken heeft daar geen effect op. Het is goed om dit onderscheid te kennen, zodat je niet blijft boenen op iets dat simpelweg in het scherm zelf zit.

Conclusie

Een televisie schoonmaken vraagt om een zachte hand en het juiste materiaal. Gebruik een droge of licht vochtige microvezeldoek, vermijd schoonmaakmiddelen en laat agressieve sprays links liggen. Houd rekening met het type scherm: vooral oled vraagt om extra zorg. Door regelmatig en zorgvuldig te werk te gaan, blijft het beeld niet alleen schoon, maar voorkom je ook schade op de lange termijn – zeker bij grotere of gebogen modellen.

De Philips Airfryer 5000-serie NA555/00 is geen simpele 'frietpan zonder olie'. Met twee manden én een stoomfunctie richt dit apparaat zich op de thuiskok die net iets meer wil. Denk aan een hele kip bereiden met stoom en hete lucht, of tegelijkertijd een hoofd- en bijgerecht klaarmaken. In deze review lees je wat er goed gaat, wat beter kan en voor wie deze airfryer echt een aanwinst is.

Eerste indruk

De Philips Airfryer 5000-serie NA555/00 is een airfryer met wat extra's: een stoomfunctie. Dit apparaat heeft twee manden met een totale capaciteit van 9 liter: een grotere lade van 6 liter voor hoofdgerechten en een kleinere van 3 liter voor bijgerechten of snacks. Volgens Philips kun je hiermee verschillende ingrediënten tegelijkertijd bereiden, met een keuze uit frituren, stomen of een combinatie van beide.

De machine in het kort: de airfryer is uitgerust met zogeheten RapidAir Plus-technologie, alleen beschikbaar bij Philips, waarbij hete lucht snel en gelijkmatig rondom de ingrediënten circuleert. Op papier betekent dat tot 90 procent minder vet dan bij friet en snacks uit de friteuse, al is uit onderzoek al gebleken dat dat een wel heel positieve vergelijking is.

De maximale baktemperatuur bedraagt 200 graden Celsius en er zijn 12 voorgeprogrammeerde programma's beschikbaar. De bediening verloopt via een digitaal aanraakscherm, waarbij temperatuur en tijd handmatig kunnen worden aangepast.

De bouwkwaliteit van het (erg grote) apparaat is degelijk, met een zilverkleurige roestvrijstalen afwerking. De airfryer weegt ruim 8,7 kilo. Met afmetingen van 35,1 x 38,2 x 44,3 cm neemt hij bovendien behoorlijk wat ruimte in op het aanrecht. Philips stelt dat het ontwerp compacter is dan andere modellen met twee manden naast elkaar. Dat is niet helemaal zo; de eerder geteste Ninja was duidelijk een slag kleiner.

©Saskia van Weert

Uitpakken en installatie

De airfryer zit in een grote doos en is goed beschermd tegen beschadiging tijdens het transport. Na het uitpakken van de airfryer kwamen er drie zaken in me op:

Punt 2 komen we verderop op terug. Maar eerst naar de handleiding: die zit er niet bij. Best een teleurstelling, want het is geen apparaat dat je zonder instructies uit de losse pols meteen intuïtief bedient. Wel staan er QR-codes op de doos, die na het scannen een online pdf openen van… meer dan 1800 pagina's! Alle verschillende talen zijn gebundeld in één bestand, waarbij Nederlands op pagina 704 begint. Dat is totaal onwerkbaar. Op de eigen pc heb ik er een kleiner bestand van gemaakt met alleen de eigen taal, en dat is meteen ook een advies aan Philips: niet doen, zo. Het hoeft ook weer geen full colour-boek te zijn, maar iets van een handzaam bestand zou prettig zijn.

Wat er wél bij zit, is een zwart-witte quickstartgids waarvan me niet duidelijk is wat de bedoeling van de handelingen is. Aangeraden wordt, zo maak ik eruit op, om het stoomgedeelte van de airfryer een reinigingsprogramma te laten doorlopen. De auteur van deze review is nog geen 50 en heeft goede ogen, maar deze folder was zo onduidelijk dat ik hem maar even heb laten zitten.

Handleiding: een gemiste kans

De pdf-handleiding die er wél is, is niet foutloos. Op zich wordt de werking van de airfryer goed uitgelegd. Er is een algemeen gedeelte, een deel over eten maken met de airfryerfunctie, vervolgens een deel over de combinatie van stomen en airfryen én er is een deel over de stoomfunctie, met telkens een tabelletje erbij van welk eten er hoelang in moet.

Echter, meerdere malen wordt aangehaald dat wortelgroenten zoals bloemkool en broccoli in de airfryer kunnen worden bereid. Dat zijn echter geen wortelgroenten. Slordig. Ook staat het gedeelte over friet maken vlak onder de stoominstructies. En zonder te testen kunnen we dit zeggen: friet maak je niet met stoom – zelfs niet in deze airfryer.

Er staan wel meer wat vreemde dingen in de handleiding, zoals dat je de mandjes met eten meermaals dient om te schudden boven de gootsteen. Daar zie ik echt het nut niet van in. Ik vermoed dat de handleiding is vertaald uit het Engels en dat men Amerikaans-achtige claims wil voorkomen door maar zo veel mogelijk aandacht aan veiligheid te besteden. De waarschuwing over de hete buitenkant is wel op zijn plaats: die klopt.

©Saskia van Weert

Het waterreservoir van de Philips-airfryer.

Uiterlijk en indeling

Het is een robuuste machine, rvs en matgrijs. Aan de achterzijde zitten twee afstandhouders die ervoor zorgen dat je hem niet te dicht tegen de muur zet. De warme lucht en stoom moeten tijdens het gebruik immers wel weg kunnen. Bovenop zit een bakje om water in te doen als je de stoomfunctie gebruikt. Links een kleine lade met airfryerfunctie voor kleine gerechten, rechts een grote lade die met alle functies overweg kan: airfryen, stomen, en stomen + airfryen.

De lades zijn verschillend ingedeeld. De kleine lade heeft een roostertje op de bodem dat je eruit kunt halen en dat ervoor zorgt dat de hete lucht ook onder het eten komt. In de grote lade zit een soort binnenpan, die er eveneens uit te halen is voor schoonmaakdoeleinden. De vierkante binnenpan past maar op één manier in de lade, dus je kunt hem er niet per ongeluk verkeerd in duwen.

©Saskia van Weert

Bediening en interface

De bediening lijkt heel ingewikkeld, en dat komt doordat er uit de doos een transparante sticker over het bedieningspaneel zit geplakt met werkelijk álle beschikbare knopjes erop. Na het verwijderen van de sticker blijkt het aantal keuzemogelijkheden behoorlijk mee te vallen.

Na het indrukken van de aan-uitknop kies je welke lade(s) je wilt gebruiken, en alleen de knoppen die van toepassing zijn op de gekozen lade en daarna de gekozen functie, lichten op. Als je lade 1 selecteert, zie je dus alléén de knoppen voor tijd en temperatuur en de voorkeuzemenu's. Kies je lade 2, dan heb je meer keuzes, namelijk voor airfryer, stomen en een combinatie ervan, maar ook de voorkeuzemenu's en reinigingsprogramma's.

Voorkeuzeprogramma's zijn overigens niet 'magisch'. Het zijn vastgestelde combinaties van een bepaalde tijd en een bepaalde temperatuur. Ze staan duidelijk in de handleiding beschreven. Tijdens de testperiode zijn ze niet gebruikt; ze zijn namelijk bedoeld voor een vaste hoeveelheid ingrediënten. Als je er meer of minder in doet, werkt het al meteen minder goed en moet je alsnog zelf de tijd aanpassen.

©Saskia van Weert

De sticker die over het bedieningspaneel zit geplakt toont alle beschikbare knoppen.

Prestaties: airfryen

Voor 'klassiek' airfryen heb je de keuze uit de kleine en de grote lade. De kleine is vooral geschikt voor bijvoorbeeld één kroket of één afbakbroodje. Voor de meeste bereidingen zul je vooral de grote mand gebruiken. De prestaties zijn prima; zeker in de grote mand is eten sneller gaar en krokant dan in airfryers van andere merken. Philips was het eerste grote bedrijf dat airfryers op de markt bracht en die voorsprong uit zich nog steeds in de kwaliteit van de meeste modellen – zeker de wat duurdere, zoals deze met veel vermogen.

©Saskia van Weert

Prestaties: stomen

Wil je de airfryer gebruiken om te stomen, dan vul je eerst het reservoir bovenop met water. Stomen is zoals eerder gemeld alleen beschikbaar in de grote mand. Iets als aardappels of groente stomen gaat prima, al duurt het simpelweg lang. Reken op zeker een halfuur voor een portie aardappelpartjes. Dat is overigens vergelijkbaar met reguliere stoomapparaten.

Aandachtspunt is het geluid: als de machine gaat stomen, maakt hij een geluid als een beademingsapparaat – om de zoveel tijd klinkt er telkens een opvallende 'puf'. Na het stomen moet het water in het reservoir afkoelen en kun je dat bakje leegschenken, schoonmaken en afdrogen. Je kunt het water om hygiënische redenen niet zo op de machine laten staan. Dat leeggieten is iets wat je in het begin zeker zult vergeten.

Prestaties: airfryen en stomen gecombineerd

Wat deze airfryer uniek maakt, is de combinatie van stomen en airfryen. Hoewel de auteur een doorgewinterde airfryergebruiker is en er zelfs een kookboekje over heeft geschreven, was het echt even zoeken naar wat er dan precies in kan worden klaargemaakt. Philips zelf geeft als suggestie om een hele kip erin te bereiden. Dat ging prima. Een experiment met broccoli mislukte helaas; de roosjes waren verbrand.

Deze functie is vooral geschikt voor koks die een experiment niet schuwen. Heb je een stoomoven of zou je die graag willen, dan is deze combinatie van airfryen en stomen een alternatief dat, zeker in vergelijking met een stoomoven, een stuk voordeliger is.

©Philips

Extra functies

De airfryer is voorzien van allemaal snufjes. Bijvoorbeeld de functie om middels een piepgeluid te worden gewaarschuwd dat je eten in de mand moet worden omgeschud. Ben je een ervaren airfryergebruiker, dan is die functie niet nodig, want je bent er al aan gewend om regelmatig de boel te schudden. Voor beginners kan dat echter een nuttige wenk zijn om een optimaal resultaat te krijgen.

Ook handig is de stoomreiniging. Maak je vaak vlees, kip of vette snacks in de airfryer klaar, dan kan het mandje gaan aankoeken en na verloop van tijd is het amper nog goed schoon te krijgen. Met de stoomreiniging wordt het mandje goed doorgestoomd, waarna je de mand met vuil water leeggooit, omspoelt en in de airfryer 5 minuten laat opdrogen.

De moeite van het vermelden waard is het geluid, of het gebrek daaraan. Tijdens het stomen hoor je zoals gemeld een pufgeluid, maar voor het overige is de airfryer stil. Je hoort hem wel, maar duidelijk minder dan andere airfryers. Ook de piep die je hoort als het eten klaar is – die bij Ninja bijvoorbeeld keihard is – is bescheiden. Dat is zeker een pluspunt.

Conclusie: kopen of niet?

De airfryer is veelzijdig, voorzien van een hoop toeters en bellen, en door de stoomfunctie biedt hij meerwaarde vergeleken met airfryers die dat niet kunnen. Het apparaat is wel groot en zwaar, heeft een enorm lange handleiding en is daardoor niet intuïtief te gebruiken – je moet er echt tijd in investeren om hem goed te leren kennen. De mandjes en roosters kunnen in de vaatwasser, maar de buitenzijde en het waterreservoir zijn vlekgevoelig. De prestaties zijn goed.

Al met al is deze airfryer een aanrader voor de thuiskoks die hoge eisen stellen aan hun apparaat, bereid zijn om er veel mee te experimenteren en creatief zijn in het bedenken van gerechten die de stoomfunctie goed benutten. Ben je alleen op zoek naar een apparaat om friet en snacks mee te maken? Dan zijn simpelere modellen een betere keuze.