Open hardware kopen is niet zo moeilijk. Er bestaan meerdere websites die een collectie van open hardware aanbieden en de community ondersteunen met allerlei handige functies.

Lees ook: Alles wat je wil weten over open source hardware

Zo bevat OpenHardware.io een boel projecten. Bij elk project krijg je de licentie te zien, foto’s en een beschrijving, een stuklijst zodat je de onderdelen kunt bestellen, de broncode voor de bijbehorende software en alle benodigde ontwerpbestanden voor de hardware. Met die ontwerpbestanden kun je zelf het printplaatje laten maken bij vele online diensten. Bovendien kun je sommige projecten ook rechtstreeks bij de producent aankopen, volledig geassembleerd.

Wat vind je er zoal? Allerlei sensorbordjes, relais, led-controllers, afstandsbedieningen, Arduino-shields, Raspberry Pi HAT’s, ontwikkelbordjes, adapters enzovoort. Let wel op: heel wat projecten zijn nog ‘work in progress’, dat staat dan ook aangeduid.

Een minder uitgebreide website is Kit Space, met toch enkele interessante elektronische ontwerpen. Zo vind je er een klein ARM-microprocessorbordje dat in een usb-poort past en amper uitsteekt, een mirror van de Arduino Uno-ontwerpbestanden, een heel klein Arduino-compatibel bordje, een wifi-sensor die de luchtvervuiling meet, en bordjes voor de ESP8266- en ESP32-microcontrollers. Bij elk project staat ook een stuklijst en met één klik bestel je het printplaatje of de onderdelen online.

Open hardware projecten

De pagina Product Hacking van de P2P Foundation is ook een schat aan informatie over complexere openhardwareprojecten. Helaas werken veel links niet meer omdat de projecten al dood zijn, en er staan ook veel projecten in die geen open hardware zijn – al wordt dat dan doorgaans wel duidelijk aangeduid. Het is wel de moeite om eens door de lijst te gaan, alleen al omdat ook projecten in minder voor de hand liggende domeinen zoals landbouw, energie, water, voertuigen en wetenschap aan bod komen. Van elk opgenomen project heeft de P2P Foundation een korte uitleg.

Een minder uitgebreide maar wel beter onderhouden website is die van het ‘Observatory of Open Source Hardware’. Die heeft enkele strenge selectiecriteria. Zo mogen de projecten niet puur elektronisch zijn, het moet om iets origineels gaan, iets functioneels en met een levendige community. Momenteel staan er 225 producten in de lijst, onder andere quadcopters, humanoïde robots tot een kit om insecten te kweken, windturbines en een sensordoos om een bijenkast te monitoren. Bij elk project zie je aan de Open-o-meter in één oogopslag hoe open de hardware is.

©PXimport

Een andere website, met een minder uitnodigend design, is de Open Hardware Repository. Die focust zich op elektronische ontwerpen voor onderzoekers in experimentele fysica. Zo vind je er een apparaat dat kosmische stralen detecteert gebaseerd op een Raspberry Pi, en allerlei adc’s (analog-to-digital converter). Voor huis-, tuin- en keukengebruik vind je echter niets tussen de bijna driehonderd projecten op deze site.

Laptops en 3D-printers

Hoe zit het op het gebied van desktops en laptops? Er zijn enkele projecten geweest, zoals de VIA OpenBook en de Novena-laptop, maar die waren niet volledig open.

Recentelijk heeft Olimex de TERES-I DIY-laptop geproduceerd. De elektronische schema’s en ontwerpbestanden zijn allemaal open. De laptop wordt verkocht als een kit, die je zelf nog volledig in elkaar moet zetten. Je kunt ze ook zelf eenvoudig upgraden. Van zowat alle onderdelen zijn afzonderlijk reserve-exemplaren te koop om je laptop te herstellen. Het enige nadeel zijn de specificaties: de Quad Core Allwinner A64 64-bit Cortex-A53 processor, 2 GB RAM en 16 GB eMMC-flashgeheugen zijn wel héél minimaal. Maar voor een tweede laptop is het best werkbaar. Olimex verkoopt de kit voor 240 euro.

Op dit moment is er ook het Open Hardware PowerPC Notebook-project. Hierin wordt gewerkt aan een volledig open ontwerp van een laptop, dat je met een 3D-printer zelf kunt produceren, gekoppeld aan een moederbord waarvan de elektronische schema’s volledig open zijn. De laptop zal Linux draaien. Maar het project is al jaren aan de gang en het is niet erg duidelijk wanneer het eindelijk klaar zal zijn.

Ook in de wereld van 3D-printers speelt open hardware een belangrijke rol. Het bekendste model 3D-printer met een openhardwarelicentie is RepRap, dat bekend werd doordat het al snel een groot deel van zijn eigen componenten kon maken. Sensors, steppermotors en microcontrollers kan het uiteraard niet printen.

©PXimport

RepRap focust zich ook op het printen van elektronica, zodat het zijn eigen printplaatjes kan maken. Dat is op diverse manieren mogelijk, onder andere door metalen legeringen met een laag smeltpunt te printen met een aparte printkop. Er bestaan diverse modellen van de RepRap die je zelf kunt bouwen, van de kleine Huxley tot de grote Prusa Mendel.

Een andere openhardwareprinter is de Lulzbot van Aleph Objects. Deze heeft zelfs de Respects Your Freedom-certificatie ontvangen van de Free Software Foundation, omdat deze je vrijheid respecteert om ermee te doen wat je wilt. De Lulzbot staat erom bekend dat hij gemakkelijk in gebruik en onderhoud is. Er zijn twee modellen: de kleine Lulzbot Mini en de grote Lulzbot TAZ 6.

Een ander type apparaat in de wereld van 3D-printers is een recyclebot, een apparaat dat plastic afval omzet in filament voor 3D-printers. Daarmee is de cirkel rond: je maakt niet alleen je eigen fysieke objecten met je 3D-printer, je maakt ook zelf je grondstof daarvoor, door bestaande objecten die je anders bij het afval zou gooien te recyclen. Op de wiki van RepRap vind je een stuklijst en instructies om zelf een recyclebot te maken.

De toekomst

Iets wat nog veel verder gaat, is de Global Village Construction Set van de organisatie Open Source Ecology. Dit zijn vijftig industriële machines die je nodig hebt om een beschaving helemaal op te bouwen, met al ons moderne comfort. Een groep van boeren, ingenieurs en architecten ontwikkelt blauwdrukken en bouwt prototypes, die dan in een echte boerderij met boomgaard en kas worden getest. De licentie van alle ontwerpbestanden is gebaseerd op CC-BY-SA.

De vijftig machines zijn nog niet voltooid, maar er is al wel 95 tot 99 procent vooruitgang met projecten zoals de MicroTractor, Seed Eco-Home, Aquaponic Greenhouse, Open Source Hydronic Stove, Open Source PV System, Biodigester, CNC Torch Table, CEB Press, Power Cube en 3D Printer. Het zijn allemaal prototypes van machines die onmisbaar zijn op een boerderij. Het moet uiteindelijk boeren toelaten om zelf machines te maken en te repareren, met een kostprijs die veel lager ligt dan wat ze nu moeten betalen.

Opvallend is de roadma van Open Source Ecology, die in tegenstelling tot andere projecten niet enkele jaren maar enkele decennia vooruitblikt. Zo wil de organisatie tegen 2020 een open energie-infrastructuur ontwikkelen, tegen 2021 een open microfabriek en tegen 2022 open zonnepanelen, tegen 2033 de landbouw naar meerjarige polycultuur (verschillende gewassen door elkaar) overschakelen en tegen 2034 conflicten over natuurlijke hulpbronnen de wereld uit helpen. Grootse ambities, en dat allemaal op de schouders van de openhardwarebeweging …

Wie een lekker potje wil gamen, doet er goed aan om een goede gaming monitor aan te schaffen. Dat zorgt er niet alleen voor dat je game er nog beter uitziet, je eigen prestaties gaan er ook van omhoog. De Lenovo Legion R27qe is een 27 inch beeldscherm met een hoge verversingssnelheid en een QHD-paneel. Hier lees je alles over de monitor.

Partnerbijdrage - In samenwerking met Lenovo

27 inch QHD

De Lenovo Legion R27qe heeft een diameter van 27 inch, oftewel een kleine 70 centimeter. Daarmee is het een relatief compact beeldscherm, maar nog steeds ruim voldoende groot om alle details goed te kunnen zien.

Het IPS-paneel zelf heeft een resolutie van 2560 x 1440 pixels, waarmee het een QHD-scherm is. Zo kun je games spelen op hoge kwaliteit, en zie je nog meer van wat er op je scherm gebeurt.

180 Hz verversingssnelheid

De verversingssnelheid of refresh rate is bij elk beeldscherm belangrijk, maar bij een gaming monitor is dat helemáál het geval – je wilt natuurlijk precies kunnen zien wat er binnen je game gebeurt. Bij de Legion R27qe is die snelheid maar liefst 180 Hz, oftewel: 180 verversingen per seconde. Dat is beduidend hoger dan bij veel andere gaming monitoren.

Met die hoge refresh rate lijkt het alsof je zelf midden in de actie zit, omdat alles veel vloeiender verloopt. Bovendien heb je een voordeeltje ten opzichte van je tegenstanders, omdat ook elk detail op je scherm net iets sneller ververst.

©Dragos Condrea

0,5 ms reactietijd

Niet alleen de refresh rate is een belangrijke factor bij gaming monitoren, ook de reactietijd speelt een rol. De reactietijd is de tijd die het duurt voor het scherm heeft gereageerd op bewegingen.

Voor veel gaming monitoren ligt die reactietijd rond de één à twee milliseconden. Bij de Legion R27qe is dat slechts een halve milliseconde: net even sneller dus, wat je ook weer een voordeel oplevert als je gaat gamen.

Daarbij beschikt de Legion R27qe over AMD Freesync. Dat is een techniek die ervoor zorgt dat screen tearing, het fenomeen waarbij het lijkt alsof er iemand met een schaar door je scherm is gegaan, tot het verleden behoort. Veel populaire gaming monitoren gebruiken die techniek, en de R27qe is daar geen uitzondering op.

450 nits helderheid

Een ander belangrijk punt om rekening mee te houden bij het kopen van een gamingbeeldscherm is de helderheid. Dat zorgt ervoor dat je details nog beter kunt zien, ook als je zelf in een goed verlichte ruimte zit en het beeld op het scherm juist donker is.

Gemiddelde beeldschermen hebben een helderheid van zo'n 300 nits, de eenheid die wordt gebruikt om de felheid van verlichting aan te geven. Bij de Legion R27qe is dat maar liefst 450 nits, genoeg om te kunnen blijven gamen, zelfs als de zon vol op het scherm gericht staat.

Verstelbare hoogte

Een nadeel van veel gaming monitoren is dat de voet niet in hoogte verstelbaar is, zodat je altijd afhankelijk bent van de vaste positie. Bij de R27qe is dat niet het geval: je kunt het scherm in alle hoeken draaien en keren.

Dat geldt zowel voor de hoogte als voor de positie. Het scherm is los van de voet te draaien, zelfs volledig verticaal, en te kantelen, zodat je altijd de perfecte hoek hebt.

Felle kleuren en diepe schaduwen

Ook qua kleurweergave is de R27qe een goede keuze. Het scherm kan overweg met meer dan een miljard kleuren, zodat je altijd een waarheidsgetrouw beeld voor je neus krijgt. Bovendien beschikt het beeldscherm over speciale technologieën die het licht en de schaduwen nog realistischer maken.

©RyanKing999

Low blue light

Blauw licht is funest als je lange tijd naar je beeldscherm wilt of moet staren: het zorgt ervoor dat je ogen sneller vermoeid raken, en je komt achteraf moeilijker in slaap. Toch zenden veel monitoren een behoorlijk fel blauw licht uit, omdat dat makkelijker af te lezen is.

De Lenovo Legion R27qe doet dat niet. Via de Low Blue Light technologie wordt het blauwe licht zoveel mogelijk gedempt, zodat je minder last krijgt van je ogen en langer door kunt gamen of werken.

Conclusie

Wie op zoek is naar een goede gaming monitor, moet zeker de Lenovo Legion R27qe overwegen. Het scherm geeft kleuren, licht en schaduwen zeer realistisch weer. Met de hoge verversingssnelheid en de lage reactietijd heb je altijd een voordeel ten opzichte van je tegenstanders.

De hoogte en de hoek van de monitor zijn makkelijk aan te passen, zodat je altijd recht voor het scherm zit. De Low Light technologie zorgt ervoor dat je minder last krijgt van je ogen, en 's avonds na je gamesessie makkelijker in slaap kunt komen.

Al met al is de Lenovo Legion R27qe een compacte, maar uitgebreide gaming monitor, waarmee je de nieuwste games in QHD-resolutie en zeer waarheidsgetrouw op het scherm tovert.

Odido schudt de markt van vast internet voor thuis op met Klik&Klaar, een dienst van 25 euro per maand die 5G-signaal omzet naar wifi voor al je apparaten. Klik&Klaar is zo een alternatief voor internet via de kabel of glasvezel, en waarschijnlijk ook goedkoper dan wat je nu betaalt voor bekabeld internet. Wij hebben Klik&Klaar een maand getest in een appartement en delen de plus- en minpunten van de dienst met je.

De eerste plus is de prijs. Met 25 euro per maand is Klik&Klaar lekker betaalbaar. Heb je al een geselecteerd mobiel abonnement van Odido, dan betaal je slechts 20 euro per maand voor Klik&Klaar. De dienst is maandelijks opzegbaar, waardoor je lekker flexibel bent.

Het bestellen via de Odido-website is eenvoudig en we ontvingen het pakket na twee werkdagen thuis, in ons appartement in Castricum. In de doos vind je een Zyxel 5G-modem en een 5G-simkaart, die je in de router stopt om internet te ontvangen. Het blijft fascinerend hoe je al je apparaten van wifi kunt voorzien dankzij een simkaartje ter grootte van je nagel.

©Rens Blom

Het simkaartje dat je bij de router krijgt.

Installatie

Om Klik&Klaar te installeren, download je de gratis Klik&Klaar-app op je iPhone of Android-smartphone. Die loodst je binnen het beloofde kwartiertje door de installatie heen. De app laat duidelijk zien waar je de router het beste kunt neerzetten. Neem die instructies serieus, want weggestopt in een hoek ontvangt de router geen goed internetsignaal en heb je dus ook weinig aan de dienst. Na de eenvoudige installatie geef je je wifinetwerk een naam en verbind je je apparaten. Vervolgens zijn je smartphone, computer, tablet, smart-tv en andere gadgets online. Je hebt onbeperkt internet op de hoogst mogelijke snelheid, zoals je gewend bent van internet voor thuis.

©Rens Blom

De installatie van Klik&Klaar is eenvoudig.

Ervaringen

Na ruim een maand gebruik zijn we over het algemeen erg tevreden over Odido Klik&Klaar, maar sturen we de router toch terug. Dat ligt niet aan de internetsnelheden. Odido belooft via deze dekkingskaart dat de router op ons adres een snelheid van 300 Mbit/s of meer biedt en dat klopt. In de woonkamer – waar de router voor het raam staat – halen we tussen de 300 en 600 Mbps download en 70 tot 200 Mbps upload. Dat zijn uitstekende snelheden. In andere kamers, verder weg van de router, halen we nog steeds meer dan 100/50 Mbps. Netjes.

Ons probleem met Odido Klik&Klaar is de betrouwbaarheid. Niet alleen viel de router in een maand twee keer uit (om na een herstart weer te functioneren), tijdens flinke regenbuien en een najaarsstorm had de router grote moeite om een stabiel thuisnetwerk te bieden. Dipjes in het wifisignaal verstoorden onze videobelvergaderingen, onderbraken de muziek uit de Sonos-speakers en lieten onze telefoons af en toe automatisch overschakelen naar het mobiele netwerk. Ongemakken die we tijdens slecht weer niet ervaren via een vaste internetverbinding, en ongemakken waar we niet op zitten te wachten in het gure Nederland.

©Rens Blom

De Klik&Klaar-router uit de doos.

Goed om te weten: de router heeft twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten om apparaten bekabeld aan te sluiten. Wij hebben de smart-tv rechtstreeks aangesloten en de andere poort verbonden met een switch. De smart-tv heeft tijdens het kijken van Videoland, YouTube en NPO Plus nooit problemen met zijn internetverbinding gehad, ook niet tijdens slecht weer.  

Wifirepeaters

Voor een volledige test hebben we ook twee wifirepeaters van Odido Klik&Klaar besteld. Die heten Wifipunten, zijn optioneel en kosten 2,50 euro per stuk per maand. Je huurt ze en moet ze als ze niet bevallen of bij het stoppen van Klik&Klaar dus terugsturen.

©Rens Blom

©Rens Blom

De installatie van de Wifipunten.

Onze ervaringen met de kleine repeaters, die je neerzet in de vensterbank of op je bureau, zijn gemengd. Enerzijds verbeteren ze het wifisignaal in ons appartement duidelijk. Op onze werkplek, een vide boven de keuken/woonkamer en net buiten de directe zichtlijn van de router in de woonkamer, haalden we via router een downloadsnelheid van 270 Mbps en een uploadsnelheid van 120 Mbps. Na het installeren van een wifirepeater op de wifi, met bijna een zichtlijn op de router, schoot de downloadsnelheid omhoog naar 425 tot 616 Mbps – op basis van vier tests verspreid over een uur. De uploadsnelheid bedroeg bij deze tests 107 tot 110 Mbps en verbeterde dus niet ten opzichte van de oude situatie.

©Rens Blom

Een snelheidstest na het koppelen van een wifirepeater.

Een Wifipunt-wifirepeater heeft twee 2,5Gbit/s-lanpoorten om apparatuur bekabeld aan te sluiten. Onze computer op de werkplek tikte bekabeld op de repeater vrijwel dezelfde snelheden aan als via de wifi.

©Rens Blom

De wifirepeater is handzaam en daarom op veel plekken neer te zetten.

Opmerkelijk is dat heel wat van onze apparaten in de war raakten van de Wifipunten. Smartphones, laptops en tablets leken soms niet meer te weten met welk wifipunt (router, wifipunt één of wifipunt twee) ze het beste konden verbinden, wat leidde tot verbindingsproblemen. Dat terwijl we de repeaters geïnstalleerd hebben volgens de instructies van deKlik&Klaar-app, die in de weken erna steevast aangaf dat ons wifinetwerk er keurig uitzag. Na het verwijderen van de Wifipunten waren de verbindingsproblemen ook opgelost.

©Rens Blom

Conclusie

Odido Klik&Klaar is kinderlijk eenvoudig te installeren, is – afhankelijk van je locatie – razendsnel en werkt over het algemeen goed. De verbindingsproblemen tijdens slecht weer zijn ons wel tegengevallen. Dit is voor ons reden om te blijven bij de stabielere vaste internetaansluiting in onze woning. Klik&Klaar lijkt ons wel ideaal voor een campingstandplaats, vakantiehuisje of andere plek zonder (betaalbare) vaste internetaansluiting.