Met een smartphone in uw broekzak hebt u geen mp3-speler meer nodig. Of toch wel? Een standalone mp3-speler biedt nog steeds voordelen. Maar welke voordelen zijn dat? En wanneer ligt de keuze voor een aparte mp3-speler meer voor de hand?

Om overzicht te krijgen in de markt van mp3-spelers hebben we scenario's bedacht voor het gebruik van een speler. Binnen deze scenario's zetten we de spelers uit tegen gangbare smartphones. We hebben gekozen voor twee modellen, namelijk de iPhone 4S en de Galaxy S II. Oftewel, één toestel met iOS en één toestel met Android. Tegenover deze telefoons zetten we een aantal mp3-spelers die binnen de gestelde criteria een bijzondere taak beter kunnen vervullen.

Eén voor de hand liggend scenario laten we buiten beschouwing, namelijk het scenario 'als het zo min mogelijk moet kosten'. Goedkope mp3-spelers, ook wel bekend als 'usb-sticks met koptelefoonuitgang en een batterij', vindt u overal. En als de beslissing om te gaan voor goedkoop al genomen is, rest weinig meer dan eens te kijken naar de knoppen, de geboden functionaliteit en de mooiste aanbieding.

Bepaalde functionaliteit is van belang voor alle spelers. Wat dat betreft is er weinig veranderd sinds de eerste mp3-speler op de markt kwam. De volgende vier criteria zijn van belang, ongeacht het gebruik dat u in gedachten hebt:

- capaciteit (hoeveel kan er op het apparaat?);

- ondersteunde bestandsformaten (wát kan erop?);

- bestandsbeheer (hoe zetten we het erop?);

- batterijduur (hoe lang kunnen we ernaar luisteren?).

©PXimport

De Apple iPhone 4S en Samsung Galaxy S II: een telefoon, internetapparaat en muziekspeler in één. Waar hebben we nog een losse mp3-speler voor nodig?

1. Sporten

Bij sporten hoort voor bijna iedereen muziek. Het ligt voor de hand om te kiezen tussen een telefoon en een zo klein mogelijke mp3-speler, maar er zijn juist voor sporters ook speciale toestellen op de markt die beter aansluiten bij de gekozen activiteit.

1. Waterdicht

Zo biedt fabrikant Speedo de Aquabeat-mp3-speler voor zwemmers. Deze speler is niet alleen waterdicht, maar blijft drijven als u hem onverhoopt in het zwembad laat vallen. Het eenvoudigste model is, met een opslagcapaciteit van 1 GB, wat aan de kleine kant. Aan de andere kant hebt u dan nog - uitgaande van één minuut muziek per megabyte - al genoeg muziek om 16,5 uur aan één stuk te zwemmen voor u nieuwe muziek nodig hebt. Speedo levert ook een aparte koptelefoon mee met instelbare oordopjes. U kunt de speler bevestigen aan uw zwembril.

Tegen watervaste mp3-spelers zijn smartphones op dit moment nog niet opgewassen. We kunnen natuurlijk proberen het toestel op een externe speaker langs de waterkant te zetten, maar dat kan wat klachten van andere zwemmers opleveren. Aan de andere kant zagen we dit jaar op de technologiebeurs CeBIT een techniek om alle elektronica watervast te maken, dus mogelijk dat in de toekomst watervastheid een vast onderdeel in telefoons wordt.

©PXimport

De Speedo Aquabeat is waterdicht, voorzien van drijfvermogen en te bevestigen aan een zwembril.

2. Ingebouwde hartslagmeter

Voor onder meer hardlopers en fietsers is de MotoACTV van Motorola een interessant toestel. Deze polsbandvormige speler vult zijn muziekkwaliteiten aan met een hartslagmeter, gps en sportsoftware. Wie na de training thuiskomt, kan zijn prestaties via wifi automatisch laten synchroniseren met het MotoACTV-portaal van Motorola. De modellen zijn stootvast en waterafstotend, dus een valpartij of regenbui is geen ramp. Qua opslag hebt u keuze uit 8 of 16 GB.

Met de smartphone is dit apparaat te evenaren door een sportapplicatie zoals bijvoorbeeld Endomondo, MapMyRun of Runkeeper te installeren en een hartslagmeter aan te schaffen die met uw telefoon kan praten. Op uw telefoon zou u in een vergelijkbare situatie bij het sporten bluetooth, internet en gps gelijktijdig gebruiken, wat niet de handigste combinatie is om de accu te sparen. Zeker voor duursporters is de geschatte levensduur van negen uur van de MotoACTV daarom een interessant voordeel vergeleken met de smartphone.

©PXimport

Fanatieke duursporters kunnen hun prestaties bijhouden en luisteren naar muziek met de MotoACTV van Motorola.

3. Draadloos

Als de draad van de koptelefoon in de weg zit, dan is een oplossing zoals de Walkman W van Sony interessant. Hier zit een mp3-speler met 2 GB opslagcapaciteit ingebouwd in de hoofdtelefoon. Ook deze speler is waterafstotend. Voordat u tot deze aanschaf overgaat, is het verstandig om eerst te kijken naar een bluetooth-­koptelefoon voor uw smartphone. Die kost minder en biedt u de mogelijkheid om zonder draden van muziek op uw telefoon te genieten.

Een mp3-speler met een innovatieve vorm is eigenlijk het minst interessant als vervanging voor de telefoon bij sporten. Tenzij u uw batterij niet wilt belasten of uw smartphone tijdens het sporten erg in de weg zit, is het interessanter om de juiste accessoires voor de smartphone te kopen, dan om een compleet nieuwe mp3-speler in huis te halen. Vergeet voor aanschaf van een speler daarom niet te kijken of het equivalent niet beschikbaar is als accessoire voor uw telefoon.

©PXimport

Wie tijdens het sporten last heeft van draden, lost dit op met de Walkman W van Sony.

2. Ultralange levensduur

Hoeveel uur kan uw telefoon muziek afspelen? Bij de iPhone komt Apple uit op veertig uur muziek. Samsung specificeert de afspeelduur van muziek op de Galaxy S II niet. Wat we over beide smartphones veilig kunnen stellen, is dat als we ze puur als mp3-speler gebruiken, ze lang muziek af kunnen spelen. Zeker als we op reis gaan, is dat een groot voordeel: wie weet wanneer het volgende stopcontact beschikbaar is?

Toch is deze inschatting niet helemaal juist. Als we een smartphone namelijk gebruiken zoals die bedoeld is, met push e-mail in de achtergrond, terwijl we regelmatig bellen en internetten, dan zakt de levensduur navenant. Als we een taxi willen bellen, is een lege mp3-speler minder erg dan een lege telefoon. Dat maakt de aanschaf van een mp3-speler voor de lange levensduur van de batterij interessant als u bijvoorbeeld veel op reis bent.

4. Indicatie levensduur

Als u de specificaties van de fabrikanten wilt gebruiken om een inschatting te maken, dan is een verwachte levensduur van tien tot vijftien uur voor audio een indicatie dat het toestel niet lang meegaat. Met een levensduur van twintig tot vijfentwintig uur hebt u een gemiddelde speler in handen. Bij dertig uur of meer audio afspelen, komen we echt op het terrein van de lange levensduur.

Met een beetje zoeken vinden we zo redelijk vlot enkele kampioenen op het gebied van ultralang meegaan. Een goed voorbeeld van zo'n apparaat is de Cowon C2. Deze mp-3 speler kan volgens de fabrikant op één lading 55 uur aan één stuk muziek afspelen. De iPod touch blijft daar iets bij achter, maar is met een levensduur van veertig uur voor audio zeker ook het vermelden waard.

Als het om lange levensduur gaat, vergeet dan de tablet niet. Een bovenmaatse 'smartphone' met extra grote batterij biedt een flinke levensduur als het om muziek afspelen gaat. Zeker als het toestel toch al meegaat op reis, is het geen slechte vervanger van een mp3-speler.

©PXimport

Cowon weet met de C2 een toestel neer te zetten dat extreem lang kan spelen voor opladen noodzakelijk wordt.

©PXimport

De iPod touch heeft dezelfde stevige batterij als de iPhone en gaat daarom lang mee als mp3-speler.

©PXimport

Een tablet heeft alle mediafunctionaliteit van een smartphone, maar draait op een serieus grotere accu.

Bestandsformaten

Hoewel we de spelers aanduiden als mp3-spelers, hebben we in bijna alle gevallen de mogelijkheid om ook andere bestandsformaten af te spelen. Mp3, Audible en wav zijn formaten die we in alle spelers vinden. Liefhebbers van opensource doen er verstandig aan om te controleren of Ogg Vorbis of Flac ondersteund wordt. De wma-codec van Microsoft was ooit standaard, maar zien we op steeds meer spelers verdwijnen. Handig om te weten als uw collectie op dit formaat is geript. Natuurlijk kunnen we niet om de aac-codec heen. Deze codec wordt veel geassocieerd met Apple en iTunes, maar is formeel gezien nog steeds genomineerd als de opvolger van mp3. Bij de keuze tussen twee vergelijkbare spelers, is ondersteuning van aac geen slechte overweging om de doorslag te laten geven.

3. Ultracompact

De categorie ultracompact kunnen we zo groot maken als we willen. Uiteindelijk vallen de eerdergenoemde usb-sticks met mp3-afspeelmogelijkheden ook onder deze noemer. Bent u op zoek naar iets meer stijl, dan biedt deze categorie heel interessante apparaten. De centrale doelstelling is vanzelfsprekend 'klein zijn'. Op dit criterium verslaan al deze toestellen automatisch de smartphone.

Dan valt er onderling natuurlijk nog altijd genoeg keuze te maken. Bij de categorie kleine usb-sticks zijn een paar aandachtspunten te noemen. Heel belangrijk is de bediening. Zit er een schermpje in het toestel gebouwd, worden nummers willekeurig afgespeeld of is er een andere slimme bedieningstruc bedacht? Ook een belangrijke afweging is ingebouwde radio. We vinden niet in alle ultracompacte mp3-spelers een radio terug.

5. MicroSD

Eén van de meest uitgebreide ultracompacte mp3-spelers op de markt is de Sansa Clip. We kunnen kiezen uit een 2, 4 of 8 GB-model. De toestellen hebben een ingebouwde radio, zijn met microSD-kaartjes uit te breiden en kunnen ook dienst doen als dictafoon.

Tegenover deze volle uitrusting lijkt de iPod shuffle bijna karig, maar schijn bedriegt. Dit toestel beperkt zich tot precies de taak waarvoor u het koopt. De iPod shuffle heeft geen radio, dictaatfuncties en zelfs geen scherm. In plaats daarvan praat het apparaat tegen u als u op zoek gaat naar een afspeellijst of artiest.

Zowel Sony als Creative levert met respectievelijk de Walkman B en de MuVo T200 ultracompacte mp3-spelers die op uitbreiding middels microSD-kaarten na, vergelijkbaar zijn met de Sansa Clip. Beide fabrikanten bieden keuze tussen 2 of 4 GB opslag.

©PXimport

Sandisk biedt met de Sansa Clip één van de meest complete ultracompacte mp3-spelers.

©PXimport

De iPod shuffle biedt ondanks zijn kleine oppervlak toch redelijk grote controletoetsen aan.

©PXimport

De Sony Walkman B-toestellen hebben een klein display om af te lezen welk nummer er speelt.

©PXimport

De MuVo T200 van Creative is onder meer verkrijgbaar in zwart, wit en indrukwekkend roze.

6. Klein met beeld

Een afwijkende maar vermeldenswaardige speler is de Archos 14 Vision. Deze vierkante mp3-speler met zijden van 4,6 centimeter en een dikte van 1 cm is net iets groter dan de andere ultracompacte spelers. Daar staat tegenover dat we een 1,44 inch-scherm ter beschikking krijgen waarop we, na conversie met meegeleverde software, kleine films zouden kunnen kijken. Muziek luisteren is uiteraard ook gewoon mogelijk. De speler heeft een geheugen van 4 GB en kan op één lading 11 uur muziek of 2,5 uur films weergeven.

Een ander bekend merk doet hier een schepje bovenop. Namelijk Apple met de iPod nano. Deze speler is net iets kleiner en een stuk dunner dan de speler van Archos 14 Vision. Toch is het scherm van de iPod nano een fractie groter. De batterij gaat (met 24 uur voor muziek) langer mee en we vinden in dit toestel ook nog een ingebouwde radio.

©PXimport

Video kijken op ultracompacte schaal is mogelijk met de Archos 14 Vision.

©PXimport

Wie echt niet zonder video kan heeft met de iPod nano één van de kleinste draagbare videospelers in handen.

Muziekdienst op de speler

Als u niet zonder Spotify, Music Unlimited, Deezer, Rara of een andere online muziekdienst kunt, dan is de klassieke mp3-speler niet de juiste keuze. Hoewel we hier en daar hints vinden dat spelers met een aansluiting op deze diensten ooit zullen komen, hebt u op dit moment voor onderweg een smartphone nodig die de app van de betreffende dienst kan installeren. Om de bestanden die niet offline beschikbaar zijn naar uw toestel te streamen, hebt u overigens ook mobiel internet nodig. Om onderweg onbeperkt muziek te kunnen luisteren, is de smartphone daarom onmisbaar.

4. Opslagmonsters

Tegenover de ultracompacte mp3-spelers staan de opslagmonsters. Dit zijn de toestellen die we niet alleen als mp3-speler gebruiken, maar ook als videospeler en op sommige momenten als externe harde schijf.

De opslagmonsters maken gebruik van een harde schijf om stevige hoeveelheden gegevens op te kunnen slaan. Daarmee gaan ze door de 'barrière' van 64 GB heen, de limiet die we op dit moment vinden als het om smartphones gaat. We gaan uit van de veronderstelling dat u niet met extra microSD-kaarten op zak wilt lopen.

Hoewel de opslagcapaciteit van harde schijven nog steeds groter is dan van flashgeheugen, is het gegeven van een mp3-speler met harde schijf toch een tikje ouderwets. De iPod classic belichaamt daarom deze categorie als geen ander. Met een relatief klein beeldscherm en een harde schijf van 160 GB aan boord, kunnen we hier onze muziekcollectie en een deel van onze films op kwijt. Handig als we voor langere tijd op reis gaan, mits we de kans hebben op te laden. De 36 uur audio of 6 uur video die de batterij in het vooruitzicht heeft, houdt gelijke tred met de gemiddelde smartphone. Boven alles brengt deze speler toch wat sentimentele gevoelens bij ons teweeg.

De Cowon iAudio X7 zal in tegenstelling tot de iPod classic geen nostalgische snaar weten te raken, maar compenseert ruimschoots door moderne technologie in te zetten. Ook deze speler heeft een harde schijf van 160 GB aan boord, hoewel we er ook voor kunnen kiezen om een model met 120 ­GB aan te schaffen. In plaats van een klassiek schermpje met daaronder een draaiwiel, krijgen we een 4,3 inch-touchscreen om de speler te bedienen. De Cowon iAudio X7 kan volgens specificatie 103 uur muziek of 10 uur video afspelen voor we een stopcontact moeten zoeken. Wederom een moder­nisering ten opzichte van de klassieker van Apple.

©PXimport

Apple biedt met de iPod classic niet alleen veel opslag, maar speelt ook in op nostalgische gevoelens.

©PXimport

Wie grote hoeveelheden draagbare video wil afspelen, kan met de Cowon iAudio X7 goed uit de voeten.

©PXimport

Gaat je kind na de zomervakantie naar de middelbare school? Dan heeft hij of zij waarschijnlijk een laptop nodig. Als ouder wil je natuurlijk een laptop kiezen die past bij wat de school vraagt én bij de manier waarop je kind ermee werkt. Maar waar let je dan op?

Lees ook: Van powerbank tot adapter: dit zijn de handigste accessoires voor je laptop

Een laptop is best een uitgave; wanneer je schoolgaande kind er een nodig heeft, is het dus zaak dat je er eentje koopt waarmee hij of zij een aantal jaar vooruit kan (sterker nog: het liefst de hele schooltijd). Door vooraf goed te kijken naar wat de school aanraadt en specificaties te vergelijken, weet je zeker dat je de juiste laptop voor je kind vindt. 

Chromebook of Windows?

De eerste keuze die je vaak moet maken is die tussen een Chromebook en een Windows-laptop. Veel scholen werken met Google Workspace, zoals Google Docs, Drive en Classroom. In dat geval is een Chromebook een logische keuze: snel, betaalbaar en makkelijk in gebruik.

Werkt de school met specifieke software zoals Office of educatieve programma's die alleen op Windows draaien? Dan is een Windows-laptop een betere optie. Die kan bovendien zwaardere toepassingen aan, zoals fotobewerking of programmeren – handig als je kind in de bovenbouw zit of een technisch profiel kiest.

Snelheid en geheugen

Een laptop moet vlot reageren, ook als er meerdere tabbladen openstaan. Kijk daarom naar de processor en het werkgeheugen. Voor een Chromebook volstaat een eenvoudige chip, maar ook daar is 8 GB werkgeheugen aan te raden – 4 GB is eigenlijk te krap. Bij een Windows-laptop is een i3 of Ryzen 3 het minimum, maar voor soepel multitasken is een i5 of Ryzen 5 verstandiger.

Ook het type opslag maakt verschil: kies voor een SSD in plaats van een traditionele harde schijf. Een SSD is stiller, sneller en minder kwetsbaar. Met 256 GB heb je voldoende ruimte voor schoolwerk, documenten en af en toe een download.

Formaat en gewicht

Een laptop voor school gaat dagelijks mee in de tas. Hij moet dus niet te zwaar zijn. Een scherm van 13 tot 15 inch is een goede keuze: dat is groot genoeg om prettig op te kunnen werken, klein genoeg om mee te nemen. Let ook op het gewicht. Alles onder de 1,7 kilo is prima voor dagelijks vervoer. Sommige modellen zijn 2-in-1: ze hebben een touchscreen en kunnen ook als tablet worden gebruikt. Dat is handig bij creatieve opdrachten, maar niet per se nodig voor iedereen.

Batterijduur

De batterij moet een hele schooldag meegaan, want opladen in de klas is vaak geen optie. Reken op minimaal zes uur, maar meer is beter. Chromebooks scoren hier vaak goed, met accuduur tot tien uur of meer. Bij Windows-laptops verschilt het sterk per model. Kijk daarom niet alleen naar de opgegeven accuduur, maar ook naar ervaringen van andere gebruikers.

©ID.nl

Lees ook: Zo geef je je laptop een langere adem

Degelijkheid

Scholieren gaan niet altijd even voorzichtig met hun spullen om. Het is daarom slim om te letten op de bouwkwaliteit van de laptop. Modellen met een stevige behuizing kunnen beter tegen een stootje in een volle schooltas. In dat opzicht zijn zogeheten 'zakelijke laptops' interessant. Denk aan laptopseries zoals de HP EliteBook, Dell Latitude of Lenovo ThinkPad. Die zijn oorspronkelijk bedoeld voor intensief gebruik op kantoor, maar juist daardoor zijn ze vaak robuuster dan vergelijkbare consumentenmodellen.

Als ouder ga je waarschijnlijk niet direct op zoek naar een zakelijke laptop voor je kind, maar in het aanbod van refurbished laptops kom je dit soort modellen veel tegen. Ze zijn dan professioneel opgeknapt, opnieuw geïnstalleerd en meestal voorzien van garantie. Voor een bedrag van 200 à 300 euro heb je dan een laptop die beter gebouwd is dan veel nieuwe modellen in die prijsklasse. Je betaalt niet voor uiterlijk of overbodige functies, maar voor een betrouwbaar apparaat dat tegen een stootje kan.

Handige extra's

Naast de laptop zelf zijn er nog wat dingen die het gebruik makkelijker maken. Een stevige hoes of laptoptas is natuurlijk een must: het is niet slim om de laptop los in een schooltas of rugzak mee te nemen. Een extra toetsenbord of losse muis kan thuis handig zijn, bijvoorbeeld als je kind huiswerk maakt aan een bureau. Een laptopstandaard helpt om rechter te zitten en voorkomt dat je kind lang in een verkeerde houding werkt.

Veiligheid en updates

Het is de bedoeling dat de schoollaptop die je koopt jarenlang meegaat, dus het is verstandig om te controleren hoe lang het besturingssysteem nog updates krijgt. Zeker bij Chromebooks kun je per model opzoeken tot welk jaar er beveiligingsupdates worden aangeboden. Omdat Google een updatebeleid heeft waarbij Chromebooks van na 2021 10 jaar updates krijgen, zit je hiermee dus eigenlijk altijd goed. Heb je een model op het oog? Dan kun je online opzoeken wat de AUE-datum (Auto Update Expiration) is.

Ook voor Windows krijg je jarenlang updates. Belangrijk is wel dat je kiest voor de meest recente versie – op dit moment is dat Windows 11. Kom je ergens een goedkope laptop met Windows 10 tegen? Let dan goed op of de hardware geschikt is voor een upgrade naar Windows 11. Is dat niet het geval, dan kun je die laptop maar beter niet kopen, want de ondersteuning voor Windows 10 stopt op 14 oktober 2025.

Let er ook op of je de aanwezige opslag of het werkgeheugen eventueel nog kunt uitbreiden – dat maakt het apparaat toekomstbestendiger. Extra beveiligingsopties zoals een vingerafdrukscanner of webcamcover zijn geen noodzaak, maar kunnen wel prettig zijn.

Zorg er ook voor dat bestanden automatisch worden opgeslagen in de cloud, bijvoorbeeld via Google Drive of OneDrive. Afhankelijk van de leeftijd kan het ook nog slim zijn om ouderlijk toezicht in te stellen, bijvoorbeeld via een beheerd Google-account of de instellingen van Windows.

Connectiviteit en aansluitingen

De meeste laptops zijn standaard uitgerust met wifi, maar het loont om te letten op ondersteuning voor wifi 6. Daarmee is de verbinding sneller en stabieler, wat handig is op drukke schoolnetwerken. Een USB-C-poort is aan te raden voor opladen, randapparatuur en accessoires. Een HDMI-aansluiting is handig als je kind presentaties moet geven of thuis een groter scherm wil aansluiten. En hoewel steeds minder laptops er standaard mee komen, kan een ethernetpoort soms handig zijn als wifi tijdelijk niet werkt. De laptop kan dan met een kabel rechtstreeks op de router worden aangesloten.

Kosten en regelingen

Een goede laptop hoeft niet extreem duur te zijn, maar je moet toch al snel rekenen op een bedrag van minimaal 400 euro voor een geschikt Chromebook. Voor een nieuwe Windows-laptop ben je al snel 550 euro of meer kwijt. Kies je voor refurbished, dan ben je goedkoper uit. Kun je het zelf niet betalen, kijk dan of de school een regeling heeft. Informeer ook bij je gemeente: vaak bieden die een vergoeding of tegemoetkoming voor mensen met een minimum inkomen die een laptop voor hun kind moeten kopen

Sommige ouders kiezen ervoor om een laptop te verzekeren, wat zeker iets is om te overwegen bij jongere kinderen. Schade of diefstal komt helaas regelmatig voor. Daarnaast bieden bedrijven als Microsoft en Adobe korting aan wanneer hun software wordt aangeschaft voor leerlingen (én ouders).  Kijk ook eens op Surfspot; daar is veel software waarvoor je korting kunt krijgen verzameld.

Tot slot

Voor de meeste middelbare scholieren is een Chromebook met 8 GB werkgeheugen een goede, betaalbare keuze, zeker als de school volledig met Google werkt. Wordt er intensiever met software gewerkt of wil je dat de laptop ook in de bovenbouw nog voldoet? Kies dan voor een Windows-model met een snellere processor en meer opslag. Wat je ook kiest: let op het gewicht, de batterijduur en hoe lang het apparaat nog updates krijgt. Dan weet je zeker dat je kind er niet alleen dit schooljaar, maar ook daarna goed mee uit de voeten kan.

Je oven kan veel meer dan je denkt. Toch gebruiken veel mensen alleen de heteluchtstand – ook al is dat niet altijd de beste keuze. Boven- en onderwarmte, grill en hetelucht: ze doen allemaal iets anders. Wat je waarvoor gebruikt, lees je hier.

Onder- en bovenwarmte: langzaam en zeker

Bij onder- en bovenwarmte komt de warmte van twee verwarmingselementen die los of samen gebruikt kunnen worden. De oven verwarmt gelijkmatig van boven en beneden, maar zonder ventilator. Daardoor is dit een wat tragere maar stabiele manier van garen, ideaal voor gerechten die tijd nodig hebben om te rijzen of die niet mogen uitdrogen. Denk aan cakes, appeltaarten of ovenschotels. Ook als je werkt met meerdere lagen bladerdeeg of deeg met gist, helpt deze stand om alles rustig en gelijkmatig te laten garen.

Wil je juist een knapperige onderkant, zoals bij quiches of pizza's? Dan kun je alleen onderwarmte gebruiken, zodat de bodem stevig en bruin wordt zonder dat de bovenkant te snel kleurt. Let er wel op dat deze stand minder geschikt is voor het tegelijk bakken van meerdere gerechten, omdat de warmte zich niet vanzelf verspreidt zoals bij hetelucht.

©Povozniuk Olha & Max

Hetelucht: snel en gelijkmatig

De heteluchtstand gebruikt een ventilator om warme lucht gelijkmatig door de oven te blazen. Daardoor is de temperatuur overal ongeveer gelijk, wat ideaal is als je meerdere bakplaten tegelijk wilt gebruiken. Denk aan koekjes, ovenfriet of groenten die je op twee niveaus tegelijk wilt garen.

Hetelucht is ook efficiënter: je gebruikt minder energie omdat je de temperatuur 10 tot 20 graden lager kunt instellen dan bij boven- en onderwarmte, terwijl het gerecht even snel klaar is. Maar daar schuilt ook het risico: door de circulerende lucht droogt je gerecht sneller uit. Bij bijvoorbeeld brood of cake kan het resultaat daardoor minder luchtig zijn dan bij boven- en onderwarmte. Gebruik bij baksels dus liever onder- en bovenwarmte, tenzij je ervaring hebt met aanpassen van de temperatuur en baktijd.

©Daisy Daisy

Grillstand: bruinen en gratineren

De grillstand gebruik je wanneer je snel een korstje of bruine bovenkant wilt creëren. De bovenste verwarmingselementen worden extra heet, waardoor kaas smelt, paneerlagen krokant worden en vlees een mooie kleur krijgt krijgt. Denk aan gegratineerde gerechten, tosti's of het afbakken van een lasagne.

De grill is minder geschikt voor volledige bereidingen: de hitte is te eenzijdig en te sterk om iets gelijkmatig te garen. Gebruik deze functie daarom alleen voor korte bereidingen of als afmaker. Houd je gerecht goed in de gaten; de grill werkt razendsnel en je wilt natuurlijk voorkomen dan je gerechten aanbranden.

©Monkey Business Images

Combinatiestanden: het beste van twee

Veel moderne ovens bieden combinaties van de bovengenoemde functies, zoals hetelucht met grill of onderwarmte met ventilator. Die kun je slim inzetten voor specifieke gerechten. Bij vleesgerechten bijvoorbeeld zorgt hetelucht-grill voor een sappige binnenkant én een krokante buitenlaag. Bij het bakken van ovenschotels zorgt onderwarmte met ventilatie dat de inhoud gelijkmatig warm wordt, terwijl de bovenkant niet uitdroogt.

Tot slot

Welke ovenstand je kiest, maakt een groter verschil dan je misschien denkt. Wie blind op hetelucht vertrouwt, loopt het risico op droge cake, slappe frietjes of mislukte pizza's. Door te begrijpen hoe elke functie werkt, kies je gericht de stand die past bij jouw gerecht. Zo haal je meer uit je oven én uit je kookinspanningen. Wanneer je op zoek bent naar een nieuwe oven, loont het dan ook zeker de moeite om na te denken over welke standen je nodig hebt en ovens uitgebreid te vergelijken, online of bij de keukenspecialist. Want heb je de ovenstanden eenmaal in de vingers, dan wil je misschien wel meer: wie weet heb je dan ook wel behoefte aan extra's als een warmhoud- of stoomfunctie!