Je eigen downloadserver met SABnzbd op de Raspberry Pi

1 Voorbereiding

Gebruik voor de downloadserver bij voorkeur een Raspberry Pi 3. Die heeft meer rekenkracht dan zijn voorgangers en kan downloadtaken daarom soepeler verwerken. Voorzie allereerst de Pi van een micro-sd-kaart met de recentste versie van het besturingssysteem (zie kader). In deze workshop werken we met de distributie Raspbian Jessie with Pixel. Verder sluit je een toetsenbord, muis en monitor op de Pi aan. De Pi 3 ondersteunt weliswaar wifi, maar voor downloadtaken geniet een bekabelde ethernetverbinding de voorkeur. Door een micro-usb-voeding aan te sluiten, start je het systeem op.

Micro-sd-kaart prepareren

2 Wachtwoord en taal

Mocht je de Raspberry Pi voor het eerst opstarten, dan vraagt het besturingssysteem mogelijk naar inloggegevens. Standaard is de gebruikersnaam pi en het wachtwoord raspberry. Het wachtwoord wijzig je eenvoudig. Klik linksboven op het pictogram met de framboos om het menu te openen. Ga naar Preferences / Raspberry Pi Configuration en verander via Change Password desgewenst het wachtwoord. Alles binnen Raspbian is Engelstalig, maar je kunt eventueel een Nederlandse vertaling activeren. Open het tabblad Localisation en klik op de knop Set Locale. Achter Language kies je vervolgens voor nl (Dutch). Zodra je tweemaal bevestigt met OK, stelt Raspbian een herstart voor. Kies voor Yes.

3 Raspbian bijwerken

Allereerst is het zaak om alle software naar de nieuwste versie bij te werken. Je regelt dat door twee opdrachtregels uit te voeren. Ga binnen het Raspbian-menu naar Accessoires / LXTerminal. Je typt het commando sudo apt-get update, waarna je bevestigt met Enter. Raspbian haalt nu alle updates binnen. Zodra dit proces is afgerond, typ je het commando sudo apt-get upgrade. Wacht wederom totdat alles netjes is bijgewerkt. Er verschijnt een waarschuwing in beeld dat Raspbian extra archieven moet ophalen. Typ de letter J en druk op Enter om daarmee akkoord te gaan. Als je nog niet eerder upgrades hebt uitgevoerd, kan het wel een tijdje duren.

4 SABnzbd installeren

Hoewel Raspbian Jessie with Pixel een grafische gebruikersomgeving heeft, installeer je SABnzbd via een enkele opdrachtregel. Je gebruikt ook hiervoor het programma LXTerminal. Typ het commando sudo apt-get install sabnzbdplus. Er verschijnt een melding dat Raspbian extra archieven zal ophalen. Bevestig met J en druk daarna op Enter. Na afloop integreert SABnzbd in het menu. Klik linksboven op het pictogram met de framboos en navigeer naar Internet / SABnzbd+. De browser Chromium opent met het configuratiemenu. De bediening van het downloadprogramma voer je in het vervolg binnen deze browser uit.

Usenetprovider

5 Gegevens usenetprovider

Je selecteert eerst Nederlands / Start Wizard. Typ daarna alle gegevens van je usenetprovider: zoals de servernaam, het poortnummer, de inloggegevens en het aantal verbindingen naar de nieuwsserver. Een Raspberry Pi is niet superkrachtig, dus bedenk of je wel álle verbindingen wilt gebruiken. Zet een vinkje achter SSL als je de verbinding wilt versleutelen (dan zien internetproviders normaliter niet welke bestanden je downloadt). Bedenk wel dat een ssl-verbinding een ander poortnummer en mogelijk ook een ander serveradres vereist. Bovendien vraagt het meer rekenkracht. De meeste ssl-verbindingen gebruiken poortnummer 563. Klik op Test Server om de verbinding te controleren en ga naar de volgende stap.

6 Netwerktoegang

SABnzbd bedien je desgewenst vanaf andere apparaten, zoals een smartphone, tablet of pc. Selecteer in dat geval de optie Ik wil SABnzbd kunnen gebruiken vanaf iedere PC in mijn thuisnetwerk. Verder vink je het onderdeel Wachtwoord beveiliging voor SABnzbd (aanbevolen) aan, waarna je de gebruikersnaam en het wachtwoord invult. Bepaal voor jezelf of je het programma via een beveiligde https-verbinding wilt gebruiken. Verder is het handig wanneer bij het starten van SABnzbd automatisch de browser opent. Klik tweemaal op Volgende zonder iets te wijzigen.

7 SABnzbd verkennen

Als je in de voorgaande stap een gebruikersnaam en wachtwoord hebt opgegeven, vul je die nu in. Je komt terecht in het hoofdvenster van SABnzbd. Onder meer de onderdelen Wachtrij en Geschiedenis springen in het oog, al zijn die logischerwijs nog leeg. Verder kun je vanuit dit browserscherm instellingen aanpassen en nzb’tjes van leuke muziek en films toevoegen. Belangrijk om te weten is dat je via het webadres http://localhost:8080/sabnzbd altijd toegang hebt tot het downloadprogramma. In het geval van een https-verbinding gebruik je de url https://localhost:9090/sabnzbd.

8 Uitpakprogramma

In tegenstelling tot de desktopversie van SABnzbd bevat de versie voor de Pi geen uitpakprogramma. Op usenet zijn mediabestanden overwegend verpakt in archieven, dus een automatisch uitpakprogramma mag eigenlijk niet ontbreken. Je voegt die functie alsnog toe door het tooltje unrar-nonfree te integreren. Hiervoor zijn diverse handelingen vereist. Als eerste pas je een bronbestand aan. Open LXTerminal en typ sudo nano /etc/apt/sources.list. Voeg vervolgens de regel deb-src http://archive.raspbian.org/raspbian wheezy main contrib non-free rpi toe en bevestig met Ctrl+X, Y en Enter. Typ als laatste sudo apt-get update om alle updates binnen te halen.

9 Uitpakprogramma installeren

Voor de installatie van unrar-nonfree voer je de volgende commando’s uit. Via mkdir ~/unrar-nonfree && cd ~/unrar-nonfree maak je eerst een directory aan. Vervolgens download je de installatiebestanden: met sudo apt-get build-dep unrar-nonfree en sudo apt-get source -b unrar-nonfree. Nu hoef je alleen nog maar de installatie te starten met het commando: sudo dpkg -i unrar_4.1.4-1+deb7u1_armhf.deb. Verschijnt er een foutmelding? Het is belangrijk dat het versienummer klopt. Om dat te controleren, typ je ls gevolgd door Enter. Pas op basis van deze informatie zo nodig het laatstgenoemde commando aan.

10 Werking controleren

Je test eenvoudig of de uitpakfunctie op jouw Raspberry Pi goed werkt. Typ in LXTerminal simpelweg unrar en druk op Enter. Als het goed is, verschijnt er een uitgebreide lijst met beschikbare opties. Via cd && rm -r ~/unrar-nonfree ruim je eventueel wat restbestanden op. Is de foutmelding binnen SABnzbd wegens het ontbreken van een uitpakprogramma je eigenlijk al opgevallen? Die staat er nu ten onrechte! Gelukkig verdwijnt deze melding na een herstart: open het hoofdvenster van SABnzbd en kies voor Opties / Herstarten / OK.

Externe schijf aansluiten

11 Mediamappen

Je bepaalt zelf in welke mappen je de mediabestanden wilt opslaan. Aangezien de micro-sd-kaart van de Raspberry Pi relatief weinig opslagcapaciteit bevat, sluit je hiervoor het beste een externe schijf aan. Ga in het Raspbian-menu naar Hulpmiddelen / Bestandbeheerder en open de inhoud van het externe opslagstation. Maak vervolgens de mappen Downloads en Tijdelijke downloads aan. Je gaat in SABnzbd daarna naar Instellen / Mappen. Klik bij de opties Tijdelijke download map en Map voor verwerkte downloads op Browse. Je wijst nu de juiste bestandslocaties op de externe harde schijf aan. Bevestig de wijzigingen onderaan met Opslaan en voer een herstart uit.

Downloadwetgeving

12 Nzb-bestanden

SABnzbd is er nu helemaal klaar voor. Je hebt nu alleen nog maar een nzb-bestand van een leuke film, serie of muziekalbum nodig. In een nzb-bestand staan alle verwijzingen van een mediabestand genoteerd, zodat SABnzbd precies weet welke data het uit welke nieuwsgroep moet ophalen. Open in de browser een nieuw tabblad en ga naar de website www.nzbserver.com. Je ziet hier precies welke mediabestanden er op usenet te vinden zijn. Zie je een leuke titel staan? Klik erop om een beschrijving en specifieke bestandsinformatie op te vragen. Om te achterhalen of het om een betrouwbare spot gaat, is het soms zinvol om de reacties even door te nemen. Klik op de blauwe knop Download NZB om het nzb-bestand op te slaan.

13 Downloadopdracht starten

Heb je eenmaal een nzb-bestand gevonden, dan start je eenvoudig een downloadopdracht. Klik binnen SABnzbd rechtsboven op NZB toevoegen. Via Bestand kiezen wijs je het gewenste nzb-bestand aan. Standaard vind je die in de map Downloads. Kies bij het onderdeel Modus voor de optie +Opschonen. SABnzbd repareert daarmee zo nodig beschadigde bestanden en pakt rar-archieven automatisch uit. Na het uitpakproces gooit het programma alle overbodige dataresten direct weer weg. Bedenk eventueel nog een relevante bestandsnaam en klik als laatste op Ophalen. Het downloadproces begint direct.

14 Downloadproces volgen

In het hoofdvenster van SABnzbd volg je nauwlettend het downloadproces. Zo zie je hoeveel data er nog resteert en hoeveel tijd het downloadproces in beslag neemt. Verder zie je ook hoeveel vrije schijfruimte er nog beschikbaar is. Bedenk goed dat de Raspberry Pi krachtig genoeg is om downloadtaken te verwerken, maar voor andere taken blijft er wel weinig rekenkracht over. Wil je dus iets anders doen, dan is het slim om het downloadproces even te pauzeren. Na het downloaden vind je de uitgepakte mediabestanden terug in de daarvoor bestemde mappen op je externe schijf.