Een Raspberry Pi leent zich uitstekend als downloadserver. Een recent model is snel genoeg om dit klusje te klaren en bovendien is het energieverbruik vele malen lager vergeleken met een traditionele pc. Nog een voordeel is natuurlijk de zeer lage aanschafprijs. Met wat werk draait je eigen downloadserver met SABnzbd als een zonnetje.

1 Voorbereiding

Gebruik voor de downloadserver bij voorkeur een Raspberry Pi 3. Die heeft meer rekenkracht dan zijn voorgangers en kan downloadtaken daarom soepeler verwerken. Voorzie allereerst de Pi van een micro-sd-kaart met de recentste versie van het besturingssysteem (zie kader). In deze workshop werken we met de distributie Raspbian Jessie with Pixel. Verder sluit je een toetsenbord, muis en monitor op de Pi aan. De Pi 3 ondersteunt weliswaar wifi, maar voor downloadtaken geniet een bekabelde ethernetverbinding de voorkeur. Door een micro-usb-voeding aan te sluiten, start je het systeem op.

Micro-sd-kaart prepareren

©PXimport

2 Wachtwoord en taal

Mocht je de Raspberry Pi voor het eerst opstarten, dan vraagt het besturingssysteem mogelijk naar inloggegevens. Standaard is de gebruikersnaam pi en het wachtwoord raspberry. Het wachtwoord wijzig je eenvoudig. Klik linksboven op het pictogram met de framboos om het menu te openen. Ga naar Preferences / Raspberry Pi Configuration en verander via Change Password desgewenst het wachtwoord. Alles binnen Raspbian is Engelstalig, maar je kunt eventueel een Nederlandse vertaling activeren. Open het tabblad Localisation en klik op de knop Set Locale. Achter Language kies je vervolgens voor nl (Dutch). Zodra je tweemaal bevestigt met OK, stelt Raspbian een herstart voor. Kies voor Yes.

©PXimport

3 Raspbian bijwerken

Allereerst is het zaak om alle software naar de nieuwste versie bij te werken. Je regelt dat door twee opdrachtregels uit te voeren. Ga binnen het Raspbian-menu naar Accessoires / LXTerminal. Je typt het commando sudo apt-get update, waarna je bevestigt met Enter. Raspbian haalt nu alle updates binnen. Zodra dit proces is afgerond, typ je het commando sudo apt-get upgrade. Wacht wederom totdat alles netjes is bijgewerkt. Er verschijnt een waarschuwing in beeld dat Raspbian extra archieven moet ophalen. Typ de letter J en druk op Enter om daarmee akkoord te gaan. Als je nog niet eerder upgrades hebt uitgevoerd, kan het wel een tijdje duren.

©PXimport

4 SABnzbd installeren

Hoewel Raspbian Jessie with Pixel een grafische gebruikersomgeving heeft, installeer je SABnzbd via een enkele opdrachtregel. Je gebruikt ook hiervoor het programma LXTerminal. Typ het commando sudo apt-get install sabnzbdplus. Er verschijnt een melding dat Raspbian extra archieven zal ophalen. Bevestig met J en druk daarna op Enter. Na afloop integreert SABnzbd in het menu. Klik linksboven op het pictogram met de framboos en navigeer naar Internet / SABnzbd+. De browser Chromium opent met het configuratiemenu. De bediening van het downloadprogramma voer je in het vervolg binnen deze browser uit.

©PXimport

Usenetprovider

©PXimport

5 Gegevens usenetprovider

Je selecteert eerst Nederlands / Start Wizard. Typ daarna alle gegevens van je usenetprovider: zoals de servernaam, het poortnummer, de inloggegevens en het aantal verbindingen naar de nieuwsserver. Een Raspberry Pi is niet superkrachtig, dus bedenk of je wel álle verbindingen wilt gebruiken. Zet een vinkje achter SSL als je de verbinding wilt versleutelen (dan zien internetproviders normaliter niet welke bestanden je downloadt). Bedenk wel dat een ssl-verbinding een ander poortnummer en mogelijk ook een ander serveradres vereist. Bovendien vraagt het meer rekenkracht. De meeste ssl-verbindingen gebruiken poortnummer 563. Klik op Test Server om de verbinding te controleren en ga naar de volgende stap.

©PXimport

6 Netwerktoegang

SABnzbd bedien je desgewenst vanaf andere apparaten, zoals een smartphone, tablet of pc. Selecteer in dat geval de optie Ik wil SABnzbd kunnen gebruiken vanaf iedere PC in mijn thuisnetwerk. Verder vink je het onderdeel Wachtwoord beveiliging voor SABnzbd (aanbevolen) aan, waarna je de gebruikersnaam en het wachtwoord invult. Bepaal voor jezelf of je het programma via een beveiligde https-verbinding wilt gebruiken. Verder is het handig wanneer bij het starten van SABnzbd automatisch de browser opent. Klik tweemaal op Volgende zonder iets te wijzigen.

©PXimport

7 SABnzbd verkennen

Als je in de voorgaande stap een gebruikersnaam en wachtwoord hebt opgegeven, vul je die nu in. Je komt terecht in het hoofdvenster van SABnzbd. Onder meer de onderdelen Wachtrij en Geschiedenis springen in het oog, al zijn die logischerwijs nog leeg. Verder kun je vanuit dit browserscherm instellingen aanpassen en nzb’tjes van leuke muziek en films toevoegen. Belangrijk om te weten is dat je via het webadres http://localhost:8080/sabnzbd altijd toegang hebt tot het downloadprogramma. In het geval van een https-verbinding gebruik je de url https://localhost:9090/sabnzbd.

©PXimport

8 Uitpakprogramma

In tegenstelling tot de desktopversie van SABnzbd bevat de versie voor de Pi geen uitpakprogramma. Op usenet zijn mediabestanden overwegend verpakt in archieven, dus een automatisch uitpakprogramma mag eigenlijk niet ontbreken. Je voegt die functie alsnog toe door het tooltje unrar-nonfree te integreren. Hiervoor zijn diverse handelingen vereist. Als eerste pas je een bronbestand aan. Open LXTerminal en typ sudo nano /etc/apt/sources.list. Voeg vervolgens de regel deb-src http://archive.raspbian.org/raspbian wheezy main contrib non-free rpi toe en bevestig met Ctrl+X, Y en Enter. Typ als laatste sudo apt-get update om alle updates binnen te halen.

©PXimport

9 Uitpakprogramma installeren

Voor de installatie van unrar-nonfree voer je de volgende commando’s uit. Via mkdir ~/unrar-nonfree && cd ~/unrar-nonfree maak je eerst een directory aan. Vervolgens download je de installatiebestanden: met sudo apt-get build-dep unrar-nonfree en sudo apt-get source -b unrar-nonfree. Nu hoef je alleen nog maar de installatie te starten met het commando: sudo dpkg -i unrar_4.1.4-1+deb7u1_armhf.deb. Verschijnt er een foutmelding? Het is belangrijk dat het versienummer klopt. Om dat te controleren, typ je ls gevolgd door Enter. Pas op basis van deze informatie zo nodig het laatstgenoemde commando aan.

©PXimport

10 Werking controleren

Je test eenvoudig of de uitpakfunctie op jouw Raspberry Pi goed werkt. Typ in LXTerminal simpelweg unrar en druk op Enter. Als het goed is, verschijnt er een uitgebreide lijst met beschikbare opties. Via cd && rm -r ~/unrar-nonfree ruim je eventueel wat restbestanden op. Is de foutmelding binnen SABnzbd wegens het ontbreken van een uitpakprogramma je eigenlijk al opgevallen? Die staat er nu ten onrechte! Gelukkig verdwijnt deze melding na een herstart: open het hoofdvenster van SABnzbd en kies voor Opties / Herstarten / OK.

Externe schijf aansluiten

©PXimport

11 Mediamappen

Je bepaalt zelf in welke mappen je de mediabestanden wilt opslaan. Aangezien de micro-sd-kaart van de Raspberry Pi relatief weinig opslagcapaciteit bevat, sluit je hiervoor het beste een externe schijf aan. Ga in het Raspbian-menu naar Hulpmiddelen / Bestandbeheerder en open de inhoud van het externe opslagstation. Maak vervolgens de mappen Downloads en Tijdelijke downloads aan. Je gaat in SABnzbd daarna naar Instellen / Mappen. Klik bij de opties Tijdelijke download map en Map voor verwerkte downloads op Browse. Je wijst nu de juiste bestandslocaties op de externe harde schijf aan. Bevestig de wijzigingen onderaan met Opslaan en voer een herstart uit.

©PXimport

Downloadwetgeving

12 Nzb-bestanden

SABnzbd is er nu helemaal klaar voor. Je hebt nu alleen nog maar een nzb-bestand van een leuke film, serie of muziekalbum nodig. In een nzb-bestand staan alle verwijzingen van een mediabestand genoteerd, zodat SABnzbd precies weet welke data het uit welke nieuwsgroep moet ophalen. Open in de browser een nieuw tabblad en ga naar de website www.nzbserver.com. Je ziet hier precies welke mediabestanden er op usenet te vinden zijn. Zie je een leuke titel staan? Klik erop om een beschrijving en specifieke bestandsinformatie op te vragen. Om te achterhalen of het om een betrouwbare spot gaat, is het soms zinvol om de reacties even door te nemen. Klik op de blauwe knop Download NZB om het nzb-bestand op te slaan.

©PXimport

13 Downloadopdracht starten

Heb je eenmaal een nzb-bestand gevonden, dan start je eenvoudig een downloadopdracht. Klik binnen SABnzbd rechtsboven op NZB toevoegen. Via Bestand kiezen wijs je het gewenste nzb-bestand aan. Standaard vind je die in de map Downloads. Kies bij het onderdeel Modus voor de optie +Opschonen. SABnzbd repareert daarmee zo nodig beschadigde bestanden en pakt rar-archieven automatisch uit. Na het uitpakproces gooit het programma alle overbodige dataresten direct weer weg. Bedenk eventueel nog een relevante bestandsnaam en klik als laatste op Ophalen. Het downloadproces begint direct.

©PXimport

14 Downloadproces volgen

In het hoofdvenster van SABnzbd volg je nauwlettend het downloadproces. Zo zie je hoeveel data er nog resteert en hoeveel tijd het downloadproces in beslag neemt. Verder zie je ook hoeveel vrije schijfruimte er nog beschikbaar is. Bedenk goed dat de Raspberry Pi krachtig genoeg is om downloadtaken te verwerken, maar voor andere taken blijft er wel weinig rekenkracht over. Wil je dus iets anders doen, dan is het slim om het downloadproces even te pauzeren. Na het downloaden vind je de uitgepakte mediabestanden terug in de daarvoor bestemde mappen op je externe schijf.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een fijne tablet waarmee je vlot kunt werken? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Apple iPad Air (2025)

In de zéér recent verschenen 2025-versie van de iPad Air zit Apples eigen M3-chip. Die telt acht rappe rekenkernen, zodat veeleisende apps vlot werken. Zo is het spelen van 3D-games geen enkel probleem. Volgens het Amerikaanse merk is de genoemde processor bijna twee keer zo snel als eerdere iPads met een M1-chip. Bovendien verbruikt deze chipset ook nog eens minder energie. Ondanks het ruime 11inch-scherm weegt de aluminium behuizing nog geen halve kilo. Ideaal voor wie een tablet graag meeneemt. De goedkoopste uitvoering heeft 128 GB interne opslagcapaciteit. Kies tussen de kleurstellingen grijs, beige, blauw en paars. Tegen een meerprijs kun je ook een exemplaar met 256 GB (grijs/paars), 512 GB (grijs/beige/blauw/paars) of 1 TB (grijs) opslag overwegen.

Met behulp van de geïntegreerde vingerafdrukscanner log je altijd en overal veilig in. Vanzelfsprekend is iPadOS 18 al op deze tablet aanwezig. Je hebt toegang tot allerlei AI-tools, waardoor je onder meer supersnel fotocorrecties toepast. Bovendien kun je vanuit de apps Siri en Schrijfhulp de bekende AI-dienst ChatGPT aanspreken. Het heldere 11inch-scherm leent zich met een respectabele resolutie van 2360 × 1640 pixels perfect voor het kijken van films, series en tv-programma's. Tot slot is er van de iPad Air ook een grotere versie met een 13inch-scherm te koop.

Apple iPad Pro (2024)

De 2024-versie van de iPad Pro is momenteel de snelste tablet van Apple. Dankzij de M4-chip voer je de meest complexe taken zonder enige vertraging uit, zoals AI-toepassingen en 3D-games. Deze processor bevat namelijk negen of tien (bij 1TB- en 2TB-uitvoering) vliegensvlugge rekenkernen. Verder zijn de beeldprestaties van het dubbellaagse 11inch-oledscherm indrukwekkend. Zowel foto's als video's ogen op een resolutie van 2420 × 1668 pixels haarscherp. Voor gamers en creatieve professionals komt de hoge vernieuwingsfrequentie van 120 hertz goed van pas. Bewegende beelden verschijnen vloeiend op het scherm. Daarnaast bedraagt de piekhelderheid maar liefst 1600 cd/m².

Naar eigen zeggen is deze iPad Pro tot dusver de dunste Apple-tablet (5,3 mm). De gerecyclede aluminium behuizing weegt bovendien maar 444 gram. Kortom, een handzame metgezel voor onderweg. Fijn is dat de selfiecamera Face ID ondersteunt. Hierdoor kun je via een gezichtsscan vlot inloggen. De betaalbaarste versie heeft 256 GB opslagruimte, waarbij je kunt kiezen tussen de kleurstellingen zwart en zilver. Als alternatief koop je deze tablet met 512 GB (zwart/zilver), 1 TB (zwart/zilver) of 2 TB (zwart/zilver) opslagcapaciteit. Verder is de iPad Pro ook met een groot 13inch-scherm te koop. Wil je meer weten? Lees dan deze uitgebreide review op ID.nl.

Samsung Galaxy Tab S10+

Zoek je een zéér rappe Android-tablet met een riant scherm? Kijk dan eens goed naar de eigenschappen van de Samsung Galaxy Tab S10+. Het 256 GB-model is in de kleurstellingen grijs en zilver beschikbaar. Vind je dat te krap, dan kies je voor 512 GB opslag (grijs/zilver). Overigens voeg je met een eigen microSD-kaart van maximaal 1,5 TB eenvoudig extra opslagruimte toe. Het ruime 12,4inch-amoledscherm telt 2800 × 1752 pixels, zodat je op een behoorlijke resolutie video's kunt streamen. Samsung heeft het scherm voorzien van een matte coating. Hierdoor kun je ook in sterk verlichte ruimtes comfortabel werken.

Voor de rekenprestaties is de MediaTek Dimensity 9300+-processor verantwoordelijk. Deze chipset heeft acht kernen, waarbij de rapste core goed is voor een kloksnelheid van 3,4 GHz. Voeg daar 12 GB werkgeheugen aan toe en je merkt nergens vertraging. Met behulp van een vingerafdrukscanner kun je veilig bij Android 14 inloggen. Nuttig om te weten is dat de fabrikant dit product tot 31 oktober 2031 ondersteunt. Je ontvangt dus voor de komende jaren volop (beveiligings)updates en upgrades van het besturingssysteem. Naast de besproken uitvoeringen is deze tablet ook met een 5G-simkaartslot verkrijgbaar. Samsung levert bij alle modellen een goede stylus mee.

Lees ook: Zo gaat je tablet (véél) langer mee!

Samsung Galaxy Tab S10 Ultra

Als je graag op een heel grote tablet werkt, is de Samsung Galaxy Tab S10 Ultra een logische keuze. Het amoledscherm heeft een indrukwekkend schermdiagonaal van 14,6 inch. Lees hierop bijvoorbeeld de digitale krant, speel 3D-videospelletjes of creëer eigen animaties. Dankzij een respectabele resolutie van 2960 × 1848 pixels verschijnen foto's, video's en webpagina's scherp in beeld. Ondanks de behoorlijke omvang valt het gewicht van 723 gram mee. De behuizing voldoet aan de IP68-norm en is dus waterdicht. Er is bij dit product een stylus inbegrepen.

De Galaxy Tab S10 Ultra heeft dezelfde processor als de eerder besproken Galaxy Tab S10+. Goed nieuws, want deze MediaTek Dimensity 9300+-chipset biedt prima prestaties. De versies met 256 GB (grijs/zilver) en 512 GB (grijs/zilver) opslag hebben 12 GB werkgeheugen. Doe je veel geavanceerde taken tegelijkertijd, dan haal je met het 1 TB-model (grijs) een tablet met 16 GB RAM in huis. De Galaxy Tab S10 Ultra is eventueel ook inclusief 5G-simkaartslot te koop. Lees hier een uitgebreide review op ID.nl.

Lenovo Idea Tab Pro (ZAE40020SE)

Voor alledaags gebruik is deze recent verschenen tablet prima geschikt. De scherp geprijsde Lenovo Idea Tab Pro heeft een groot 12,7inch-scherm met 2944 × 1840 pixels. Dat is een prettig formaat voor taken als webwinkelen, bankieren, video's streamen en natuurlijk internetten. Bovendien zijn de acht rekenkernen van de MediaTek Dimensity 8300-processor snel genoeg om spelletjes uit de Play Store soepel te verwerken. De snelste core is afgeregeld op een respectabele kloksnelheid van 3,35 GHz. Verder heeft de tablet 8 GB werkgeheugen.

Onder de motorkap bevindt zich een opslagdrager van 256 GB. Hierop is Android 14 voorgeïnstalleerd. Wil je meer lokale opslag, dan prik je een microSD-kaart van maximaal 1 TB in de behuizing. Ten opzichte van diverse andere tablets in deze prijsklasse onderscheidt de Idea Tab Pro zich met een behoorlijk geluid. Hiervoor zijn er vier speakers van de bekende audiofabrikant JBL ingebouwd. Lenovo levert bij dit product een stylus mee.

Steeds meer draadloze in-ears en koptelefoons bieden in hun app een test die de weergave aanpast aan je gehoor. "Maar ik ben helemaal niet slechthorend," denk je misschien. Toch is zo'n functie best handig. Waarom, dat lees je hier.

Ook interessant: Welke draadloze oortjes passen bij mij?

Als je bij een gehoortest (formeel: een audiogram) denkt aan een bezoek aan de audioloog of gespecialiseerde arts, dan heb je natuurlijk niet ongelijk. Bij acute hoorschade of een sterke terugval van wat je kunt horen, kom je bij zo'n specialist terecht.

Het doel van zo'n onderzoek is bepalen welke frequenties iemand nog hoort. Het normale 'bereik' van een mens wordt vaak omschreven als lopende van 20 Hz (een zeer lage bastoon) tot een hele hoge 20.000 Hz of 20 kHz. Dit bereik is wel heel theoretisch. Er bestaan grote fysieke verschillen tussen mensen en hierdoor bestaat er een enorme variatie in wat iemand kan horen. 

©Denon

Grafische voorstelling van een gehoorcurve in de Denon-app.

Waarom je gehoor toch niet zo goed is

Bovendien is 20 tot 20.000 kHz het meestal optimale scenario. Volwassenen halen het bijna nooit, want al vanaf een jonge leeftijd neemt het gehoor af. Volgens sommige bronnen begin je zelfs vanaf 18-20 jaar frequenties te 'verliezen'. Het is een natuurlijk proces, dat vooral de hoogste en laagste frequenties aantast. Wel is die terugval aanvankelijk heel beperkt en subtiel.  

Het woord 'verliezen' is dus eigenlijk niet zo geschikt, want eerst word je minder gevoelig voor een bepaalde toon.  Je kunt die frequentie dus nog wel horen, als het maar luid genoeg weerklinkt. Maar omdat dit terugval meestal geleidelijk is, valt het minder op. Je beluistert ook zelden één geïsoleerde toon, maar complexer geluid, zoals muziek met veel instrumenten en gezang. Dan merk je niet op dat de hi-hat van de drum iets minder uit de mix springt.  

Als het gehoorverlies iets toeneemt, kan het wel zijn dat muziek minder ruimtelijk of driedimensionaal overkomt. Dat komt omdat heel hoge tonen geluidsinformatie bevatten die ons brein iets vertelt over de ruimte waarin gespeeld wordt. Wanneer je bassen minder goed hoort, kunnen stemmen of muziek dun klinken.

Wat doet een gehoorfunctie in een app?

Het geleidelijk minder gevoelig worden voor bepaalde frequenties is wat functies zoals Personi-Fi bij JBL of Geluidspersonalisatie van Teufel proberen aan te pakken. Via een test in een app wordt achterhaald welke frequenties je minder goed hoort. Veel fabrikanten vertrouwen hiervoor op een test afkomstig van een gespecialiseerd bedrijf, zoals AudioDo of Mimi. Dit Duits technologiebedrijf biedt ook een eigen app aan (enkel iOS) waarmee je jouw gehoor kunt testen. Bij Sennheiser vind je er eentje voor zowel iPhones als Android-apparaten.

©Jamie Biesemans

The Personi-Fi-test, in de JBL Headphones-app, neemt wat tijd in beslag.

Niet elke test is hetzelfde, maar meestal moet je in de app aangeven of je biepjes nog hoort die steeds stiller worden. Dat gebeurt bij sommige tests tegen een achtergrond van ruis. Dat maakt het net wat moeilijker, maar meet wel realistisch of je een bepaalde frequentie hoort als er ook ander geluid is.

Op basis van de testresultaten wordt een geluidspreset gecreëerd die de frequenties die je minder goed hoort versterkt. Het doel is te zorgen dat je alle frequenties op hetzelfde niveau waarneemt. Na de test kun je meestal de preset in- en uitschakelen terwijl een track speelt. Dan pas hoor je goed wat je mist.

Welke merken bieden het aan?

Steeds meer merken bieden een soort gehoortest aan in hun app. JBL is er duidelijk een grote fan van, want JBL's eigen Personi-Fi en Personi-Fi 2 vind je op heel wat apparaten. Naast Teufel bieden onder meer Beyerdynamic, Creative, Focal, Nothing, Skullcandy een test van Mimi aan. Het 'personal sound' van AudioDo vind je onder meer bij de Clam Elite van Fresh 'n Rebel en bij PSB.

©Fresh 'n Rebel

De Audiodo-test helpt je een betere geluid te krijgen bij een Fresh 'n Rebel-hoofdtelefoon.

In de Sound Connect-app van Sony vind je een iets andere aanpak. Je speelt een lied naar keuze, waarbij je in de app vijf opties krijgt die een iets andere klank bieden. Kies je een van de vijf, dan krijg je opnieuw vijf opties om de weergave fijn af te regelen. Dit mag dan wel niet een echte gehoortest zijn, het brengt je wel bij een klankweergave die je misschien beter ligt. De Sound Connect-app gebruik je met bijna alle Sony-hoofdtelefoons en -oordoppen, waaronder de populaire WH-1000XM5 en WF-1000XM5.

Een andere aanpak: meten

Bij de tests waar het hierboven over ging, moet je zelf aangeven of je een bepaalde toon hoort. Er is echter ook een andere methode. Sommige fabrikanten hebben in hun oordoppen of koptelefoons een soort automatisch meetsysteem ingebouwd dat bepaalde zaken van het gehoor zelf kan meten. 

Bose bijvoorbeeld biedt de CustomTune-functie aan bij zijn draadloze oordoppen. Doe je de Bose-oortjes in, dan klinkt er heel even een geluid dat doet denken aan een krekel. Microfoons in de oordoppen meten de minireflecties in je oor, wat informatie geeft over hoe jouw fysieke gehooreigenschappen (zoals de grootte en lengte van de gehoorgang) bepalen wat je juist hoort. 

©Denon

De Denon Headphones-app creëert via een meting persoonlijk geluid.

Bij Denon's PerL-oordoppen wordt technologie van Nura ingezet om je oren aan een uitgebreide meting te onderwerpen. Dit is een test waarbij je gewoon moet luisteren. Net zoals bij Bose meten de oortjes zelf en wordt er een aangepaste geluidspreset gebouwd. Het interessante aan deze techniek is dat het niet enkel frequenties meet die je minder goed hoort, maar ook kan bepalen of je sommige tonen net te hard binnenkrijgt. 

Welke techniek er precies toegepast wordt is minder belangrijk. Wel loont het de moeite om een functie die je gehoor test uit te proberen, zelfs al denk je niet echt last te hebben van gehoorschade of -verlies. Onvermijdelijk mis je toch iets, al valt het misschien niet op. Een persoonlijk geluidsfunctie kan je echt helpen om een betere klankkwaliteit en ruimtelijkheid te ervaren.