ID.nl logo
Hoe werkt contactloos betalen?
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

Hoe werkt contactloos betalen?

Contant geld heb je nog maar amper nodig. Bijna overal kun je terecht met je betaalpas of creditcard. De nieuwste ontwikkeling is contactloos betalen. Je tikt kort met de betaalpas tegen de betaalautomaat om af te rekenen of betaalt met je smartphone.

In de sciencefictionboeken die ik in mijn jeugd las, kwamen betaalmiddelen voor die nogal onwaarschijnlijk leken. Er werd vaak betaald in een universele valuta, door bijvoorbeeld een plastic schijfje in de buurt van een soort scanner te houden. Bankbiljetten en munten bestonden allang niet meer. Natuurlijk gebeurden er meer rare dingen in die boeken. Zo kon je overal op straat bellen. In mijn jeugd had je daar toch echt een telefooncel voor nodig. Mobieltjes bestonden in die tijd nog niet. Veel technologieën uit die oude boeken zijn inmiddels allang geen sciencefiction meer - al hebben die wonderbaarlijke buitenaardse beschavingen zich nog steeds niet laten zien. Dat is misschien maar goed ook. Want ze waren vaak niet al te vredelievend.

©PXimport

Het is nog vrij onbekend, maar contactloos betalen kan nu al. (foto: MasterCard)

Gedaanteverwisselingen

De manier waarop wij betalen heeft ondertussen flink wat gedaantewisselingen ondergaan. Waar we eerst alleen betaalden met contant geld of een cheque, deed dertig jaar geleden (1985) de pinpas voorzichtig zijn intrede. Daarmee was het plastic geld geboren. Ineens was het heel gewoon dat je op elk moment van de dag geld uit de muur kon halen of betaalde met alleen een pasje. Moesten we die betaalpas eerst nog door een kaartlezer halen, in verband met stijgende criminaliteit werd de magneetstrip rond 2005 vervangen door de betrouwbaardere EMV-chip. EMV staat voor de drie ontwikkelaars (Europay, MasterCard en VISA) van deze technologie.

Het zogenoemde skimmen via gekraakte betaalterminals en opzetstukken bij betaalautomaten zakte flink in. Deze chip op onze betaalpassen is dus een vrij recentelijke ontwikkeling. Toch wordt het terwijl je dit leest alweer vervangen door een nog slimmere methode. Contactloos betalen heeft namelijk de toekomst. Je houdt de betaalpas gewoon eventjes vlakbij de betaalautomaat en je hebt betaald. Lekker snel en gemakkelijk dus.

©PXimport

De magneettrip is inmiddels vervangen door een chip.

Met of zonder pincode

Contactloos betalen verloopt niet veel anders dan je gewend was. Je tikt met de kaart tegen de pinautomaat. Voor bedragen tot en met vijfentwintig euro hoef je geen pincode in te geven. Zo reken je razendsnel kleine aankopen af. Heb je in totaal (achtereenvolgens) een bedrag van vijftig euro contactloos afgerekend, dan moet je één keertje je pincode ingeven. Zo wordt voorkomen dat je rekening geplunderd wordt, mocht je de pas kwijt zijn. Daarna kun je opnieuw kleine bedragen uitgeven tot de drempel van vijftig euro opnieuw is bereikt. Voor bedragen boven de vijfentwintig euro moet je altijd een pincode ingeven, net als bij de traditionele pinpas.

Als consument loop je dus weinig risico. Of eigenlijk helemaal geen risico. Want eventuele schade wordt vergoed, zolang je meteen je bank inlicht en er uiteraard geen sprake is van opzet. De inmiddels opgeheven Chipknip was een digitale portemonnee waar je steeds geld op moest storten. Met contactloos betalen gaan de bedragen rechtstreeks van je rekening en is opwaarderen niet langer nodig.

'Contactloos' reizen

Contactloos betalen met je pinpas staat nog in de kinderschoenen. Toch is contactloos betalen helemaal niet nieuw. Grote aantallen Nederlanders gebruiken namelijk dagelijks, of in ieder geval regelmatig, hun OV-chipkaart. Je houdt het pasje eventjes tegen een kaartlezer en je reis wordt netjes betaald. Geen gedoe meer met los geld, in de rij staan voor een vervoersbewijs en zo net je aansluiting missen. Ook hoef je niet vooraf na te denken over het traject. Je stapt gewoon ergens in en ergens anders weer uit, en je betaalt automatisch het verschuldigde bedrag. Je kunt je nu volledig concentreren op hoe je ergens komt, niet of je wel het juiste kaartje hebt.

©PXimport

Enorm veel mensen betalen dagelijks contactloos met de OV-chipkaart.

Niet dat de OV-chipkaart door iedereen met gejuich werd ontvangen. Toegegeven, er waren startproblemen: je moet niet vergeten in en uit te checken, het is geklungel met verschillende kaartlezers als je met meerdere vervoersbedrijven te maken hebt en helemaal onkraakbaar bleek het systeem ook niet. In het begin leek de OV-chipkaart nogal omslachtig en ingewikkeld. Dat komt deels omdat een nieuwe werkwijze altijd veel weerstand bij ons oproept. We moesten er gewoon even tegenaan schoppen, het een paar keer in de praktijk gebruiken, om te ondervinden dat het toch wel comfortabel werkt. Het scheelt zeker een hoop gedoe met strippen en zones en wat al niet meer.

©PXimport

Voor de OV-chipkaart was het een heel gepuzzel met de strippenkaart.

De grote vervanging

Aan betaalpassen zijn we allang gewend. Wat niet wegneemt dat er nog steeds mensen zijn die het maar niets vinden, dat plastic geld. Ze lopen veel liever eerst naar de bank, nemen binnen aan de balie een flink bedrag op en rekenen daar een aantal weken lang hun aankopen contant mee af. Het op zak hebben en thuis bewaren van flinke geldbedragen vinden ze blijkbaar veiliger, dan in een winkel afrekenen met een betaalpas. Voor het gros van de mensen is betalen met een pinpas gelukkig een vanzelfsprekend. Toch zullen we allemaal even moeten wennen aan contactloos betalen. Het werkt toch net weer even anders. Daarnaast: misschien wil je wel, maar kun je het helemaal nog niet. Allereerst moet jouw betaalpas er geschikt voor zijn.

De meeste banken zijn drukdoende om alle passen via natuurlijk verloop te vervangen. Denk aan verlopen en defecte exemplaren. ING en ABN AMRO zijn daar al heel ver mee.

Rabobank is pas dit jaar begonnen met vervangen en is dus bezig met een inhaalslag. Of jouw pas geschikt is voor contactloos betalen kun je makkelijk zelf zien. Op de achterzijde is dan een pictogram met een aantal 'golfjes' te zien. Het lijkt veel op een wifi-pictogram. Is jouw pas niet geschikt en wil je toch graag meedoen? Dan kun je kosteloos een nieuwe betaalpas aanvragen bij je bank. Ook als je huidige pas niet verlopen is.

©PXimport

Vooral kleine bedragen reken je razendsnel af. (foto: MasterCard)

Contactloze zakkenrollers

Betaalpassen en smartphones waarmee je contactloos betaalt, werken via NFC (Near Field Communication). Om te betalen moeten betaalterminal en pinpas of telefoon zich vlak bij elkaar bevinden. Omdat het draadloos werkt, is er onrust ontstaan over contactloze zakkenrollers. Want stel dat iemand in een overvolle tram 'per ongeluk' tegen je aanstoot en je thuis ontdekt dat er zomaar geld van je rekening is verdwenen. Een contactloze zakkenroller zou een hele rits kleine bedragen van onze rekeningen kunnen slurpen. Simpelweg door over een druk plein te lopen.

Men zegt dat de risico's meevallen. Want zit je betaalpas in een portemonnee en bewaar je die net als je telefoon in je broekzak of handtas? Dan zou het onbereikbaar moeten zijn voor het signaal. Daarnaast is een contactloze zakkenroller nooit anoniem. Elke betaalterminal staat geregistreerd en het geld gaat naar zijn eigen rekening toe. Dat neemt niet weg dat criminelen alsnog met inventieve trucs kunnen komen waar nog niemand aan heeft gedacht. Sommige banken hebben voor ongeruste rekeninghouders een beschermhoesje voor betaalpassen klaarliggen waarmee je het signaal volledig blokkeert.

Apple Pay

Je kunt je afvragen of de betaalpas nog lang bestaansrecht heeft. Want ook smartphones worden steeds vaker met een NFC-chip uitgerust. Dus waarom zou je niet met je telefoon contactloos kunnen betalen. Het toestel heb je toch altijd bij je. In de nabije toekomst is dit inderdaad mogelijk. Al zal die stap voor veel mensen net even te groot zijn. Contactloos betalen met een betaalpas is een nog erg jonge ontwikkeling waar we nog niet massaal aan gewend zijn. Met een telefoon betalen is voor veel mensen op dit moment daarom waarschijnlijk een brug te ver. De ontwikkelingen zijn in ieder geval in volle gang. Zo heeft Apple in oktober vorig jaar Apple Pay aangekondigd. Je hebt er wel een iPhone 6 (Plus) voor nodig, een Apple Watch, of een iPhone 5c of 5s in combinatie met een Apple Watch. Apple Pay is in Amerika al beschikbaar, maar moet de sprong naar Europa nog maken.

©PXimport

Binnenkort kun je via je iPhone betalen met Apple Pay. (foto: MasterCard)

Het blijft dus nog even toekomstmuziek. Hebben we in ieder geval de tijd om als een razende alle betaalautomaten geschikt te maken. Want of je nu met een betaalpas of een smartphone betaalt, het werkt via dezelfde infrastructuur. In plaats van een betaalpas houd je de telefoon bij de betaalautomaat. Voor grotere bedragen kun je je vingerafdruk (Touch ID) gebruiken in plaats van een pincode. Opmerkelijk detail, is dat in Amerika nog vrijwel alleen met magneetkaarten wordt gewerkt. Pas dit jaar stapt men massaal over op de bij ons allang ingeburgerde EMV-chip. Wat dat betreft had Apple misschien beter in Europa kunnen beginnen met de uitrol.

©PXimport

Drie passen (tussenpozen van een jaar) laten het komen en gaan van betaaltechnieken zien.

Google Wallet en Rabo Wallet

Ook met Android-telefoons waarin een NFC-chip zit, kun je over een tijdje contactloos betalen door de app Google Wallet te gebruiken. Google is hier al een aantal jaren mee bezig, maar is het op een of andere manier nog niet gelukt om dit van de grond te krijgen. In Nederland is Google Wallet sowieso nog niet beschikbaar. Net als bij Apple Pay is alleen een telefoon met NFC namelijk niet voldoende. Alle banken moeten de techniek ondersteunen, want je vervangt er bankpassen of creditcards mee. En uiteraard zijn op verkooppunten geschikte betaalterminals nodig. Je kunt Google Wallet wel al gebruiken om online te betalen.

Ook Rabobank is van plan contactloos betalen via smartphones mogelijk te maken. Betalen gaat via een app genaamd Rabo Wallet. Vandaar dat deze bank in eerste instantie niet van plan was nieuwe betaalpassen met een NFC-chip uit te brengen. Direct overstappen naar de telefoon leek handiger.

Secure Element

Wat is eigenlijk het verschil tussen contactloos betalen met een betaalpas en een smartphone? Nou, eigenlijk is er geen verschil. In beide gevallen gaat het om een beveiligde chip die via NFC draadloos met een betaalterminal praat. Je telefoon doet dus alsof het een betaalpas is. Een virtuele bankpas, opgeslagen in een beveiligde en onbereikbare plek in je telefoon: Secure Element genaamd. Bij zowel Google als Apple geef je eenmalig de gegevens van je betaalpas op. Google blijft er vervolgens tussen zitten en ziet zodoende alles wat je via de telefoon koopt. Apple bemoeit zich niet met de betalingen en weet niet wat jij koopt. Alleen bij het registreren geef je de kaartgegevens op. Apple regelt met jouw bank dat je kunt betalen en trekt zich vervolgens terug.

Biometrisch betalen

Contactloos betalen zal in de toekomst niet beperkt blijven tot een bankpas of telefoon. In een gebied met betaald parkeren kan de meter bijvoorbeeld automatisch gaan lopen zodra je langs de weg parkeert. Of de slagboom van de parkeergarage gaat automatisch open zonder dat je nog langs een betaalautomaat hoeft te gaan. Simpelweg door de auto met NFC uit te rusten. Ook is het implanteren van een chip in ons eigen lichaam een mogelijkheid. Dan is er helemaal geen los apparaat meer nodig. Liever geen elektronica in je lijf? Dan is biometrie een oplossing.

Het lijkt misschien sciencefiction, maar je kunt jezelf straks identificeren via unieke patronen van de iris, een vingerafdruk, de aderen in je handpalm of via gezichtskenmerken. Zelfs je hartslag blijkt een uniek patroon te hebben. In een supermarkt kan een winkelwagen vol producten in één keer automatisch gescand worden, waarna je via biometrische technieken betaalt. Tijdens het uitgaan kunnen toegangskaarten en consumpties automatisch op je rekening gezet worden, waarna je bij het verlaten van de gelegenheid contactloos of biometrisch afrekent. Welke methode je ook kiest, het blijft altijd zaak dat je alleen betaalt wanneer jij dat wilt. Niet zodra je toevallig in een camera kijkt of iets aanraakt. Naast een betrouwbare identificatie (ben jij het wel?), is vooral bij grotere bedragen een waterdichte verificatie nodig (wil je dit wel?).

Handoplegging

De Nymi Band is een voorbeeld van een biometrische methode die naar het unieke patroon van je hart kijkt. Je legt een vinger op de sensor van de armband, waarna het unieke patroon wordt vastgesteld via een ECG (elektrocardiogram). Wordt jouw identiteit bevestigd, dan kun je contactloos betalen. Voordeel van de Nymi Band is dat je altijd, dus ook bij kleine bedragen, bevestigt dat jij het echt bent. In Canada loopt een pilot in samenwerking met onder andere MasterCard, dus wie weet kunnen we deze armband in de toekomst ook in Nederland gebruiken.

©PXimport

Zodra je unieke hartpatroon is bevestigd, kun je contactloos betalen. (foto: Nymi)

Biometrische methoden waarbij je helemaal geen apparaatje meer bij je hoeft te dragen bestaan ook. Zo kun je met Quixter betalen met alleen een handoplegging. Het lijkt misschien magie, maar het kan echt. Nu al .. op dit moment. Want in Zweden wordt deze betaalapparatuur op kleine schaal gebruikt. Je legt je hand op een soort frame, waarna een infraroodcamera de aderen in je handpalm analyseert. Bedenker Fredrik Leifland geeft aan dat het erg betrouwbaar is. De scanner gebruikt onschadelijk infraroodlicht om naar het bloed te kijken dat onderhuids door je aderen stroomt. Het maakt hierbij niet uit of je hand een beetje vies is of dat je wat kleine sneetjes hebt. Vingerafdrukken zijn eventueel nog te vervalsen door er een afdruk van te maken, maar bij deze handoplegging lukt dat niet. Ook in het lugubere geval waarin iemands hand wordt afgehakt, kan er niet mee betaald worden. Er moet namelijk bloed door de aderen stromen.

©PXimport

Betalen met een handoplegging lijkt wel magie. (foto: Quixter)

▼ Volgende artikel
Review Baristina Plus Stainless Steel – Foolproof design, smakelijke koffie
© Versuni
Huis

Review Baristina Plus Stainless Steel – Foolproof design, smakelijke koffie

Philips introduceert de Baristina Plus Stainless Steel, een semi-automatische koffiemachine met een roestvrijstalen design en iced coffee-functie. Dit derde apparaat in de Baristina-lijn combineert een robuuste uitstraling met veel gebruiksgemak. Kan er echt niks verkeerd gaan? ID.nl testte het uit.

Uitstekend
Conclusie

Deze machine blinkt uit in gebruiksgemak en het robuuste design zal zeker een grote groep koffiedrinkers aanspreken. Het reservoir bevat genoeg water om de dag door te komen, en er kan eigenlijk niets misgaan tijdens het gebruik. De prijs is stevig vergeleken met de eerder uitgebrachte Baristina Bean Swap, die geen optie heeft voor ice koffie maar wel weer de keuze biedt uit twee soorten koffiebonen. Ben je erg prijsbewust en wil je wel de genoemde functies voor espresso, lungo en ice koffie, maar geef je niks om verse bonen, dan is de L'OR Barista Absolu zeker een optie: die werkt met cups maar is in functionaliteit identiek. Kies je voor je eigen bonen, stijl en gebruiksgemak, dat is de Baristina Plus Stainless Steel een goede keuze.

Plus- en minpunten
  • Stijlvolle uitstraling
  • Gebruiksgemak
  • Meerdere opties voor volume/type koffie
  • Geen handleiding meegeleverd
  • Gevoelig voor vingerafdrukken
  • Prijzig

Ontwerp & specificaties

De Baristina Plus Stainless Steel is een matte, zilverkleurige koffiemachine waarmee je espresso, lungo en cold brew kunt maken van je eigen gewenste soort koffiebonen. In het apparaat zit een grinder die de bonen maalt, de gemalen koffie komt in het portafilter terecht en daarmee zet de Baristina een kop koffie in de gewenste sterkte. De machine is met zijn 5,8 kilo makkelijk te verplaatsen en niet overdreven groot: 35 centimeter hoog, 38 centimeter diep en 15 centimeter breed. De buitenzijde is uitgevoerd in RVS. Smaakvol, maar wel gevoelig voor vingerafdrukken (zoals alle apparaten van roestvrij staal).

©Versuni

Plaats in de Baristina-lijn & techniek

Deze machine is de derde variant in de Baristina-lijn. De eerste, de Baristina, bood in vergelijking met dit apparaat geen ice koffie en was eenvoudiger uitgevoerd. De tweede, de Baristina met Bean swap, bood de gebruikers de keuze om bij elke bak koffie te kiezen tussen twee soorten bonen, of een mix van beide. Dit derde, nieuwe apparaat is een premium-machine die naast een luxe uitstraling de kwaliteit van versgemalen koffie combineert met gebruiksgemak. Als extraatje vergeleken met het instapmodel is er dus de ice coffee-optie. Voor het koffiezetten zet de machine 16 bar pompdruk in voor optimale extractie.

Uitpakken & installatie

De machine zit deugdelijk verpakt in een grote doos met kartonnen bescherming. Er zit geen handleiding bij, alleen een sticker met iconen die aangeven wat er ongeveer moet gebeuren. We vinden dat echt een minpunt; wie nieuw is 'in de koffie' heeft toch wat meer informatie nodig over wat de machine precies kan.

Monteren is een groot woord voor wat je zelf nog moet doen om je eerste kop koffie te zetten. Je pakt het portafilter uit, spoelt het goed om en vult het waterreservoir van 1,2 liter. Dat kan door het reservoir los te halen uit de machine en onder de kraan te vullen. Handiger is het om het klepje bovenaan even open te doen en dan met een kan of maatbeker het water aan te vullen. Bovenin zit een reservoir voor koffiebonen. Ook dit open je met een klepje en vul je tot de rand. Dat is alles!

Bediening & functies

Dit apparaat is duidelijk ontwikkeld voor de koffieliefhebber die houdt van gemak en kwaliteit. De kwaliteit heb je natuurlijk deels zelf in de hand door het type koffiebonen dat je gebruikt. Het gemak uit zich in de bediening van de machine. Aan de bovenzijde zitten verschillende knoppen: een voor espresso, een voor lungo, een voor koffie waar je een ijskoffiedrank mee wilt maken, en een knop voor extra sterke koffie, voor als de standaardinstelling niet voldoende voor je is. Voor de ice coffee wordt de koffie eerst warm gebouwen waarna het doorstroomproces traag verloopt zodat de koffie langzaam afkoelt tijdens het zetten.

De instelling van de molen is niet aanpasbaar, het volume van de koffie in het kopje wel. Hier uit zich het gemis aan een handleiding, deze functie ontdekten we pas toen we op het YouTube-kanaal van Philips wat filmpjes bekeken over de bediening en functies. HIER vind je de betreffende video.

©Versuni

Workflow: van boon tot kop

Je duwt het portafilter in de gleuf links tot deze vastklikt. Dan kies je de gewenste drank, en beweegt (swipet) het portafilter helemaal naar rechts, waar de grinder zit. Het filter zit dan vast en de machine maalt de koffiebonen. Dat maakt uiteraard geluid, vergelijkbaar met andere koffiezetapparaten. Het filter spring terug naar de beginpositie, en de machine zet de gewenste hoeveelheid koffie. Stopt de keuzeknop met knipperen, dan is je 'bakkie' klaar. Het portafilter kun je dan loshalen, ondersteboven boven de vuilnisbak houden en met een druk op de knop de koffiedrab eruit werpen. Dat is alles.

Hier zie je in een Duitstalige video precies hoe dit werkt:

Watch on YouTube

Praktijktest

Koffiemachines moeten natuurlijk getest worden en het liefst door veel verschillende mensen. Ons testexemplaar beleefde de vuurdoop tijdens een drukke verjaardagsvisite, waarbij alle koffiedrinkende bezoekers een kopje Baristina kregen. De vraag was of de machine snel genoeg zou zijn om mensen niet nodeloos lang te laten wachten, en of het geluid van het malen de gesprekken niet zou overstemmen. Voor beide aspecten slaagde de machine met vlag en wimpel. Iedereen was erg te spreken over de smaak van de koffie. Het waterreservoir van 1,2 liter is natuurlijk na enige tijd leeg, dus moet tijdens zulke bijeenkomsten tussentijds wel worden bijgevuld.

Koffiebonen bewaar je niet in de zak uit de supermarkt

Houd ze lang vers in een speciaal bewaarblik

Aandachtspunt

Wel dook er een klein aandachtspunt op. Na enige tijd kwam er nogal waterige koffie met een raar kleurtje uit de machine en klonk het malen ook een beetje gek. De koffiebonen bleken op te zijn. Daar komt verder geen signaal of melding van, maar is iets om in de gaten te houden. Het deksel van het koffiebonen-reservoir is semi-transparant, dus normaliter zou je dat wellicht snel zien. Echter, de machine wordt niet geleverd met een handleiding, maar... met een paarse sticker precies op die plek! Als je die er niet afhaalt, zie je dus niet hoe het gesteld is met de voorraad koffiebonen.

Onderhoud & schoonmaak

De machine heeft verder weinig nodig aan energie van de gebruiker. Het lekbakje is afneembaar en kun je periodiek schoonmaken. Als je zorgt voor voldoende water en bonen en het portafilter elke keer leegmaakt na het zetten van een kopje koffie, kun je een tijd vooruit. Overigens: als je vergeet de drab weg te gooien en aan een nieuwe bak koffie wilt beginnen, kun je het portafilter niet naar de grinder bewegen, dan zit 'ie vast. Je kunt dus nooit verse koffie gemaald krijgen over de drab van een eerdere sessie.

©Versuni

Eindoordeel & alternatieven

Deze machine blinkt uit in gebruiksgemak en het robuuste design zal zeker een grote groep koffiedrinkers aanspreken. Het reservoir bevat genoeg water om de dag door te komen, en er kan eigenlijk niets misgaan tijdens het gebruik. De prijs is stevig vergeleken met de eerder uitgebrachte Baristina Bean Swap, die geen optie heeft voor ice koffie, maar wel weer de keuze biedt uit twee soorten koffiebonen. Ben je erg prijsbewust en wil je wel de genoemde functies voor espresso, lungo en ice koffie, maar geef je niks om verse bonen, dan is de L'OR Barista Absolu zeker een optie. Die werkt met cups maar is in functionaliteit identiek. Kies je voor je eigen bonen, stijl en gebruiksgemak, dat is de Baristina Plus Stainless Steel een goede keuze.

☕ Bekijk alle koffieapparaten van Philips op Kieskeurig.nl

▼ Volgende artikel
Stroomvreters: deze apparaten in huis verbruiken meer energie dan je denkt
© ID.nl
Energie

Stroomvreters: deze apparaten in huis verbruiken meer energie dan je denkt

Met de huidige energieprijzen letten we allemaal extra op ons stroomverbruik. Zuinig aandoen klinkt logisch, maar is best lastig als je niet weet waar de echte energieslurpers zitten. Soms zitten de kosten in een onverwachte hoek. We zetten vijf apparaten op een rij die meer stroom verbruiken dan je waarschijnlijk denkt.

Dit artikel in het kort

Na het lezen van dit artikel zie je precies welke apparaten in huis ongemerkt meer kosten dan je dacht en hoe energielabels je kunnen helpen om de kosten goed (of in ieder geval beter) in te schatten.

Lees ook: Toch nog verdienen aan je zonnepanelen? Zo doe je dat!

Altijd doen: energielabel checken of instellingen aanpassen

Als je iets in huis moet vervangen, kijk in de winkel dan altijd eerst naar het energielabel. Dat geeft een duidelijk beeld van het stroomverbruik. Blijf je liever nog even bij je huidige toestel, dan helpt het om zuiniger met de instellingen om te gaan. Denk aan het aanpassen van de standby-stand of het apparaat alleen gebruiken op momenten waarop de stroomprijs lager ligt. Dat levert al snel tientallen euro's voordeel op.

Het energielabel laat in één oogopslag zien hoe energiezuinig een apparaat is. Vanaf maart 2021 zijn de labels voor een groot aantal apparaten aangepast. Voor de meeste apparaten (zoals wasmachines, vaatwassers, koelkasten, televisies en wasdrogers) loopt de nieuwe schaal van A (het zuinigst) tot G (het minst zuinig). Bij deze groep is A+++ dus verleden tijd; een label C of D is hier vaak al erg zuinig.

Let op: Voor sommige productgroepen, zoals ovens, afzuigkappen en airco's, wordt het oude label nog wel gebruikt. Daar is A+++ nog steeds het hoogst haalbare. Kijk dus altijd goed naar de letter én de kleur op de kaart.

Op energielabel.nl kun je per apparaat opzoeken wat hoe de energielabels precies lopen.

©EPREL

1. Kokendwaterkraan: 133 euro per jaar

Meteen kokend water uit de kraan: wie eenmaal een Quooker heeft, wil niet meer zonder. Maar realiseer je wel dat zo'n kraan het water doorlopend op temperatuur moet houden. En dat zie je terug op je energierekening. Een voorbeeld: een gezin van drie personen gebruikt gemiddeld zo'n 10 liter kokend water per dag via een Quooker. Om dit water te verwarmen, is jaarlijks ongeveer 423 kWh aan energie nodig (bron: ANWB Energie) . Daarnaast kost het op temperatuur houden van het water nog eens 87,5 kWh per jaar. Dit komt neer op een totaal energieverbruik van 511 kWh per jaar. Stel dat je een energiecontract hebt waarbij je gemiddeld 0,26 euro per kWh betaalt, dan kost de kraan je 133 euro per jaar. Je moet dus zelf de afweging maken of je het extra comfort vindt opwegen tegen de extra kosten.

Waar zijn deze bedragen op gebaseerd?

Bij het berekenen van de kosten zijn we uitgegaan van een gemiddelde stroomprijs van 0,26 euro per kWh. Dit is het bedrag dat de ANWB noemt als meest actuele stroomprijs (november 2025). Je kunt de berekeningen makkelijk aanpassen door het tarief in te vullen dat je zelf betaalt.

2. Wifi-versterker: 23 euro per jaar

Overal goede wifi in huis: we kunnen niet meer zonder. Zeker wanneer je veel thuis werkt, graag streamt of kids hebt die niet achter hun gameconsole zijn weg te slaan, is een must. Grote kans dus dat je een of meerdere wifi-versterkers of repeaters gebruikt. Omdat die 24/7 hun werk doen, kost dat meer dan je misschien denkt. De gemiddelde wifi-versterker – je hebt ze met verschillende wattages – verbruikt jaarlijks 88 kWh. Dat kost je per jaar dus ongeveer 23 euro per repeater.

Verbruik uitrekenen

Hoe weet je nu hoeveel energie een apparaat verbruikt? Dat kun je zelf uitrekenen als je het vermogen in Watt (W) weet. Dit wattage vind je meestal in de specificaties of achterop het apparaat onder het kopje Vermogen. Bij vergelijkingssites zoals Kieskeurig.nl vind je die informatie ook terug:

Omdat energie op je rekening in kilowattuur (kWh) wordt afgerekend, moet je Watt eerst omrekenen: 1 kilowatt (kW) = 1000 Watt (W).

Bijvoorbeeld: Een stofzuiger van 900 Watt is: 900 ÷ 1000 = 0,9 kW.

Om de kosten te berekenen, gebruik je deze formule: Energieverbruik (kWh) = Aantal uur in gebruik (h) x Vermogen (kW)

Rekenvoorbeeld:
Gebruik je de stofzuiger van 0,9 kW elke week 3 uur? Dan is het verbruik: 0,9 x 3 = 2,7 kWh per week. De kosten hiervan zijn dan 2,7 kWh x 0,26 euro = = 0,702 per week. Op jaarbasis is dat dus ruim 36 euro per jaar.

Let op:
Deze berekening werkt alleen goed voor apparaten die constant vermogen vragen zolang ze ingeschakeld zijn. Denk aan een stofzuiger, waterkoker of straalkachel: die staan 'aan' en verbruiken dan continu stroom. Voor apparaten met een wisselend programma of thermostaat (zoals een wasmachine, vaatwasser of koelkast) werkt deze som niet, omdat ze niet constant op vol vermogen draaien. Daarvoor kun je beter naar het kWh-verbruik op het energielabel kijken.

3. Televisie: afhankelijk van grootte en schermresolutie

Niet verrassend: het stroomverbruik van een televisie is afhankelijk van het formaat van het scherm. Een 65inch-televisie verbruikt bijvoorbeeld twee keer zo veel stroom als een 43inch-exemplaar met hetzelfde energielabel. Vooral de resolutie van het scherm maakt veel uit voor het verbruik. Grotere beeldschermen hebben een hogere resolutie om een scherp beeld te krijgen, zoals een 4K- of zelfs 8K-resolutie. 8K-televisies verbruiken flink meer energie dan een 4K-televisie die net zo groot is. Bij televisies wordt daarom ook vaak het stroomverbruik apart vermeld voor zowel de SDR- als de HDR-video. In dit geval staat SDR voor Standard Dynamic Range met een resolutie van 1080p en HDR voor 4K-content.

Doordat er hier zo veel variabelen een rol spelen, kunnen we geen richtbedrag berekenen. Met deze gegevens en de uitleg over verbruik uitrekenen in het kader hierboven kun je dit het beste zelf doen.
Lees ook: Dit zijn de 11 best geteste televisies van 2025

Ook de beeldkwaliteit bepaalt hoeveel energie wordt verbruikt. Bij SDR-gebruik (1080p) krijgt deze tv energielabel E, terwijl de HDR-stand goed is voor energielabel G, een stuk minder zuinig dus.

4. Extra koelkast - tussen de 30 en 36 euro

Wanneer ze een nieuwe koelkast kopen, zetten veel mensen hun oude koelkast in de schuur of garage. Handig, maar houd er rekening mee dat oude koelkasten wel een stuk minder zuinig zijn dan nieuwe. Stel dat je een simpele, eendeurs oude koelkast als extra koelruimte gaat gebruiken. Grote kans dat zo'n koelkast dan energielabel D, E of zelfs F heeft. Daarvan is het gemiddelde jaarverbruik respectievelijk 113, 130 en 139 kWh. Dat kost je op jaarbasis al snel tussen de 30 en 36 euro op jaarbasis extra.

Het kan dus slimmer zijn om in plaats daarvan één grotere koelkast in de keuken neer te zetten. Neem een energiezuinig model als de Samsung RB38C607AB1: die heeft een koelinhoud van 273 liter en een vriesinhoud van 114. Verbruik op jaarbasis? 108 kWh, dus ongeveer 28 euro. Dat is dus lager dan die simpele, oude eendeurs koelkasten die we hierboven hebben aangehaald!

Weet je niet zeker of je aan één koelkast genoeg hebt? Veel mensen leggen uit gewoonte alles in de koelkast, maar dat is zonde van de ruimte én de energie. Sommige producten horen er zelfs liever niet in: tomaten, komkommers, avocado's en aubergines verliezen door de kou hun smaak. Daarnaast zijn harde groenten zoals pompoen, knolselderij en winterpeen op een koele plek in huis wekenlang houdbaar zonder koeling. En waarom zou je zes flessen frisdrank tegelijk koelen? Er pas een nieuwe fles in zetten wanneer de oude bijna leeg is werkt net zo goed.

Wil je de tweede koelkast toch houden, zet hem dan alleen aan wanneer je hem echt nodig hebt, bijvoorbeeld wanneer je je hele familie hebt uitgenodigd voor het kerstdiner of wanneer je je verjaardag viert.

5. Consoles en gaming-pc's - tussen de 45 en 365 euro

Ben je een fervent gamer of heb je kinderen die dat zijn? Afhankelijk van het apparaat waarmee er gegamed wordt, kunnen de kosten flink oplopen. Gebeurt dat op een Xbox of PlayStation, dan verbruikt deze tussen de 150 en 160 watt per uur. Game je 3 uur per dag, dan zit je per jaar zo aan de 45 euro.

Maar pas écht in de papieren loopt het met een game-pc: het verbruik zo'n machine komt gemiddeld per jaar – inclusief monitor – uit op ongeveer 1.400 kWh. Je hebt het dan, bij een tarief van 0,26 euro/kWh, over zo'n 365 euro. En dat staat gelijk aan het energieverbruik van drie koelkasten. Wil je echt besparen, dan is een gameconsole dus de betere keuze. En door hem echt uit te zetten in plaats van op stand-by wanneer je hem niet gebruikt, ben je nog voordeliger uit.