Met Office 2007 pakte Microsoft grondig het uiterlijk en de werking van de menubalk binnen alle programma's aan. In plaats van een gewone knoppenbalk kwam er nu een speciaal 'lint' (ribbon in de Engelstalige versie). Voortaan kregen we bovenin Word, Excel, Outlook of Access te maken met een knoert van een knoppenzone, netjes verdeeld over een aantal tabbladen en samengebracht in groepen. De wijze waarop we die kunnen aanpassen en uitbreiden kreeg in Office 2010 een verdere facelift. Daarvoor hoeven we echt geen expert te zijn of te worden: een aantal eenvoudige handelingen leveren toch best handige resultaten op.

Waar moet ik zijn?

Het Lint is aanwezig en gedraagt zich hetzelfde in alle onderdelen van Office 2010. Alles wat in deze expertcursus beschreven staat, zou dus op precies dezelfde manier moeten lukken in zowel Word, als Excel, Outlook, PowerPoint, OneNote of Access. De namen van en het aantal getoonde tabbladen, groeperingen en opdrachten verschillen uiteraard in functie van de module die u aan het gebruiken bent en de situatie of modus waarin het bewerkte document zich bevindt (bijvoorbeeld: wanneer er een plaatje wordt geselecteerd, dan verschijnt een extra tabblad Opmaak, maar dit blijft enkel beschikbaar zolang die selectie actief blijft).

1. Een eerste aanpassing

U kunt via twee wegen naar de gewenste bestemming navigeren: rechtsklikken in het Lint en de optie Het lint aanpassen kiezen in het menu dat verschijnt, of in het hoofdmenu via Bestand / Opties / Lint aanpassen. Beide methoden leveren eenzelfde dialoogvenster op, waarin we rechts de huidige structuur van het Lint aangeboden krijgen en links een lijst met alle mogelijke opdrachten. Rechts ziet u welke onderdelen het huidige Lint bevat. Het Lint bestaat uit een aantal hoofdtabbladen die al of niet aangekruist (en daardoor getoond) of uitgeklapt zijn. Het onderliggende niveau geeft de groepen weer: dit zijn bij elkaar horende opdrachten, die in het Lint in een rechthoekig vakje weergegeven worden met onderaan een samenvattende naam. Op het laatste niveau treft u de eigenlijke opdrachten aan. De meeste daarvan zijn grijs, ten teken dat ze standaard zijn en dus niet zomaar uitgeschakeld kunnen worden. Wat we wél kunnen verwijderen, zijn de groepen waartoe ze behoren. Een soort alles of niets keuze dus. Om een groep te verwijderen selecteert u de niet langer gewenste groep in de rechterlijst, en klikt u op de knop Verwijderen. Bent u daarin te ver gegaan, geen paniek: onderaan is er een knop Beginwaarden, met de opties Alleen het geselecteerde linttabblad opnieuw instellen (enkel toegankelijk als u een tabblad geselecteerd hebt waarin een wijziging gebeurd is) en Alle aanpassingen opnieuw instellen.

©PXimport

De eerste weg naar het Lint opent met een rechtsklik.

©PXimport

Rechts staat de structuur van het Lint ter beschikking voor aanpassing.

Let op uw situatie

Sommige tabbladen worden slechts op het Lint getoond als ze relevant zijn.

Neem nu de sinds versie 2007 toegevoegde mogelijkheid om blogberichten aan te maken vanuit Word. Dan moet u eerst kiezen voor Bestand / Nieuw / Blogbericht / Maken. Als een blogaccount gedefinieerd wordt, dan krijgt u een gestripte versie van het Lint te zien, waarop enkel de relevante tabbladen Bestand, Blogbericht en Invoegen ter beschikking staan.

Het tabblad Overzicht verschijnt enkel als u in Word overschakelt naar de documentweergave Beeld / Overzicht. En om Achtergrond verwijderen te zien verschijnen, moet u dubbelklikken op een afbeelding en de gelijknamige opdracht kiezen in het tabblad Opmaak.

Weg met dat ding!

Mocht u het Lint als storend ervaren, dan zijn er verschillende manieren om het (al of niet permanent) uit het zicht te halen. U kunt dubbelklikken op een kopje van een tabblad, of gebruikmaken van de toetscombinatie Ctrl+F1. Deze mogelijkheden bestonden al in Office 2007, maar werden blijkbaar niet vaak gevonden door de gebruikers. Vandaar dat in Office 2010 nog een extra knopje toegevoegd is, net voor het hulpvraagteken uiterst rechts. Wijst het pijltje naar boven (ˆ), dan kunt u het Lint wegklikken, het pijltje gaat naar beneden wijzen (ˇ) om indien nodig een en ander weer tevoorschijn te halen.

2. Een macroknop toevoegen

Vaak is een aanpassing van het Lint nodig om een nieuwe knop aan te maken, waarmee dan op een snelle en elegante manier een eigen macro geactiveerd kan worden. Stel: u hebt een macro genaamd Opkuis ontwikkeld (die op het einde van een Word-sessie door het actieve document gaat en alle dubbele spaties door enkele vervangt) en u wilt dit macro graag aan een nieuwe knop in het Lint vastmaken. Hiervoor kiest u Macro's uit de lijst met opdrachten links in het optiescherm, waardoor de onderliggende lijst verandert in een overzicht van alle aangetroffen macro's. Daar zou Project.NewMacros.Opkuis in terug te vinden moeten zijn (of, als de naam van uw macro anders is, dan staat er natuurlijk wat anders achter 'Project.NewMacros'). Macro's kunnen enkel toegevoegd worden aan een aangepaste groep: dit is een tabblad-annex-groep die u eerst zelf dient te definiëren door middel van de knoppen Nieuw tabblad en Nieuwe groep onderaan het optievenster. Vervolgens geeft u die een meer sprekende naam en eventueel een pictogram via de knop Naam wijzigen. Plaats daarna uw tabblad op de gewenste plaats in de hiërarchie van het Lint door gebruik te maken van de twee knopjes Omhoog en Omlaag uiterst rechts. Ten slotte selecteert u Project.NewMacros.Opkuis en klikt u op Toevoegen. U kunt een pictogram toewijzen en de naam wat eenvoudiger te maken, al was het maar door het nietszeggende 'Project.NewMacros' te wissen.

©PXimport

Met de knop Naam wijzigen geeft u duidelijkere naam aan de macroknop.

©PXimport

In het nieuwe tabblad Mijn macro's is uw macro beschikbaar via een eigen knop.

Klikken en slepen

In plaats van een opdracht te selecteren in het linkerdeel van het aanpasmenu, de gewenste nieuwe plaats aan te duiden in het rechterdeel en op de knop Toevoegen te klikken, is één en ander ook mogelijk door intuïtief te klikken en te slepen. Blijft u met de ingedrukte muiscursor zweven boven de rechterboomstructuur, dan kunt u uit zijn vorm opmaken of u zich boven een mogelijke nieuwe plaats bevindt. U krijgt een verbodscirkel als de muisknop loslaten niets uithaalt of een pijltje met een plusteken en een potentiële bestemmingslijn in het andere geval.

Terug naar af...

Als het Lint uit Office 2007 of 2010 u werkelijk doet balen en smachten naar de tekstuele eenvoud van Office 2003 of eerder, dan is er het Zwitserse UBitMenu. Dit is een gratis add-on, die zich zonder al teveel technische bemoeienis laat installeren (lees: geen actieve code, geen .NET-omgeving of andere toestanden vereist, vertraagt het gedrag van Office niet, is heel klein, enz). Het voegt een tabblad genaamd Menu toe aan het Lint, waaronder de traditionele interface terug te vinden is.

©PXimport

Een gratis add-on integreert de Office 2003-menubalk in het Lint van Office 2007 en 2010.

3. Neem uw Lint mee naar een andere pc

Een interessante nieuwigheid in Office 2010 is de mogelijkheid om een volledig op maat aangepast Lint te exporteren, het aldus gecreëerde exportbestand mee te nemen naar een ander werkstation en het daar te importeren binnen een andere Office-installatie. Zo kunt u voortaan overal beschikken over uw eigen knopjes en (indeling van) tabbladen. Kies Bestand / Opties / Lint aanpassen, klik op de knop Importeren en exporteren en selecteer de optie Alle aanpassingen exporteren. Het programma vraagt dan waar het ergens een bestand met extensie .exportedUI mag aanmaken, waarvan u zelf de naam kunt kiezen. Standaard wordt Word -aanpassingen (de spatie na 'Word' is een bugje) voorgesteld. Het is raadzaam om de naam van de moederapplicatie in een eventuele nieuwe naam te behouden, en om een aangepast Lint van Word niet te importeren in Excel (bijvoorbeeld). Onthoud de map waar u opslaat, of doe de export rechtstreeks naar usb-stick en ga daarmee naar het andere systeem. Daar voeren we dan de andere optie uit van de knop Importeren en exporteren, namelijk Aanpassingsbestand importeren.

Hoewel de extensie .exportedUI is (en dit ook moet blijven) gaat het hier in werkelijkheid om een XML-bestand, dat met Kladblok of WordPad geopend en bewerkt kan worden. Opgelet: gebruik geen gespecialiseerde XML-editor, want dergelijke tools helpen bij het opslaan te vaak de structuur van het bestand om zeep. In ieder geval biedt de mogelijkheid tot bewerking allerlei perspectieven, maar dan moet u technisch goed overweg kunnen met XML- en XSD-definitiebestanden en dergelijke.

©PXimport

Dit is het stukje aangepast Lint dat we wensen mee te nemen.

©PXimport

Een aangepast Lint is na export 'stiekem' een bestand met wat XML-code.

Duiken in de .exportedUI XML

Wenst u verder te experimenteren met wat enkel mogelijk is via de XML-code, gegenereerd door de export van het Lint, dan dient u wat technische documentatie te doorworstelen. Een goed vertrekpunt is een relevante pagina van het Microsoft Download Center. Zo krijgt u de overeenstemmende XSD in handen: dit is een beschrijving van de structuur van de .exportedUI XML.

Als dit iets te technisch wordt, dan kunt u ook een aanpassing in het Lint aanbrengen, en de geëxporteerde XML-code vergelijken met de voorgaande versie. Het levert u in eerste instantie enkel de code voor wat standaardaanpassingen op, maar het opzoeken hiervan in de XSD kan dan allerlei interessante uitbreidingen opleveren.

4. De Werkbalk Snelle Toegang en het Lint

Naast het Lint bevat de Office 2007/2010-gebruiksinterface ook nog de verwante Werkbalk Snelle Toegang (WST). Het gaat om de knopjes die zich helemaal bovenaan het venster van een Office-module nestelen, of die (op bevel van de gebruiker) een plaatsje net onder het Lint hebben gekregen. Dit laatste kan door op het uiterst rechtse knopje van de WST te klikken en de optie Onder het lint weergeven te kiezen. Verder is deze knoppenbalk even aanpasbaar als het Lint, op precies dezelfde manier en met exact dezelfde export/importmogelijkheden. Het volstaat de optie Meer opdrachten te kiezen, en u komt op de bijbehorende pagina van de opties voor de Office-module in kwestie terecht. Het enige verschil daarbij is het ontbreken van tabbladen en groepen en daarmee ook de knoppen om deze te creëren. De WST kan namelijk enkel één rij knoppen bevatten, en dient dan ook in de eerste plaats als verzamelplaats voor de meest gebruikte opdrachten. Als u bepaalde functionaliteit op ieder gewenst moment wilt kunnen oproepen met één muisklik, plaats dan het bijbehorende knopje op de Werkbalk Snelle Toegang. Initieel staan daar enkel de opdrachten Opslaan, Ongedaan maken en Opnieuw, maar daar hoeft het uiteraard niet bij te blijven.

©PXimport

De Werkbalk Snelle Toegang is dé pleisterplaats voor de belangrijkste opdrachten.

5. Mogelijkheden en onmogelijkheden

Eigenlijk werd het Lint met de introductie in Office 2007 ons haast door de strot geramd, terwijl er nog wel het een en ander aan mankeerde qua instelmogelijkheden. En zelfs in Office 2010 is het nog niet perfect. Neem nu een voor de hand liggende instelling als het weergeven van een knop als enkel een pictogram of enkel tekst. Het eerste is deels mogelijk door het wissen van de knoptekst, maar het probleem is dat de plaats voor dat tekstlabel wel behouden blijft onder het pictogram, waar het voor een oneigenlijke leegte zorgt. Echt netjes kunnen we dit niet noemen. Gelukkig is er nog een tweede trucje: wijs een groep aan in de rechterboomstructuur van het aanpasvenster en klik er met rechts op. In het zwevende menu dat verschijnt, vindt u de optie Opdrachtlabels verbergen. Dit staat standaard niet aangevinkt. Een vinkje doet de labels verdwijnen (door het vinkje te verwijderen, komen ze terug). Helaas is dit geldig voor ALLE knoppen uit de groep. Het is weer alles of niets dus.

De andere situatie is nog minder evident: een pictogram weghalen om enkel de beschrijvende tekst te behouden, lukt niet met de standaardmogelijkheden van de Office-gebruiksinterface. We komen het dichtste in de buurt door tijdens de creatie van de knop geen pictogram toe te wijzen. Maar ook dan weer dezelfde frustratie: er gaapt leegte waar normaliter een plaatje zou moeten staan. De knop staat er wel met enkel de tekst, maar ten koste van veel blanco ruimte erboven. Het rare is dat al deze instelmogelijkheden in de oude 2003-werkbalken wél mogelijk waren.

6. Meer pictogrammen

Als u een pictogram wenst te veranderen via de knop Naam wijzigen, hebt u slechts beperkte keuze: u krijgt immers maar 180 mogelijkheden voorgeschoteld. Nochtans heeft Office op de achtergrond meer dan tien keer die hoeveelheid pictogrammen ter beschikking. Alleen ... u moet (1) hun interne naam te weten komen, en (2) die naam via de XML aan de knop toekennen. U lost het eerste probleem op door een download en installatie van de Office Icons Gallery. Dit levert een Excel-werkblad op met een groep Office Icons in het tabblad Ontwikkelaars, waar u ingedeeld in negen galerijen meer dan 2500 pictogrammen voorgeschoteld krijgt.

Kies het gewenste pictogram. Een dialoogvenster verschijnt met een plaatje van de kleine en grote versie ervan en de imageMso-naam. Maak er een notitie van. Exporteer het in Word aangepaste Lint, open het .exportedUI-bestand met Kladblok en zoek de knop op waarvan u het pictogram wenst te wijzigen. Vervang de benaming van het imageMso-argument door de naam uit de Office Icons Gallery, sla het bestand op en importeer het opnieuw in Word. En ziezo, de toegevoegde knop vertoont een nieuw plaatje!

©PXimport

De Office Icons Gallery-download geeft in het Lint van Excel een overzicht van meer dan 2500 pictogrammen.

En in Office 2007?

Het Lint deed zijn intrede in (de hoofdmodules van) Office 2007. Alleen was van enige aanpasbaarheid via de gebruiksinterface nog geen sprake. De enige configuratiemethode was/is een erg technische. De eenvoudigste - alhoewel, wat heet 'eenvoudig'? - manier is door gebruik te maken van een (gelukkig opensource, dus gratis) hulpje, de Office Custom UI Editor. Op het MSDN (Microsoft Developer Network) is een driedelige serie terug te vinden over de mogelijkheden en de werkwijze. Dat er nog talrijke andere websites bestaan die proberen te verduidelijken hoe ingegrepen kan worden in het Lint van Office 2007 (bijvoorbeeld Greg Maxey MVPS of The Word MVP Site), wijst op het technische karakter van die behoefte. Enkel geschikt voor wie zich thuis voelt in XML!

7. Het formaat aanpassen

De optie Lint aanpassen in het optiemenu focust op het toevoegen of weghalen van knoppen, en hun indeling in tabbladen en groepen. Op de manier waarop de functie van de knop getoond wordt, heeft de gebruiker helaas geen impact. De tekst en het pictogram wijzigen, daar houdt het mee op. Zo beslist het Lint binnen de betrokken Office-module zelf over de grootte en plaatsing van zowel knop als tekst. Is het onderschrift klein genoeg, dan krijgt u een groot pictogram met het label eronder. Maakt u de tekst van een knop binnen een groep langer, dan plaatst het Lint alle knoppen vertikaal, en krijgt u kleinere versies van de pictogrammen met de bijbehorende labels rechts ervan.

Wenst u iets meer controle over die gang van zaken, dan dient opnieuw ingegrepen te worden in de XML, en moet u weer de omweg maken van een export/wijziging/import van de aanpassingen.

©PXimport

Zodra een onderschrift te lang wordt, kantelt het Lint de schikking van de groep.

Smarthome-apparaten zijn handig, maar vaak ook relatief prijzig. Dan wil je natuurlijk niet dat de fabrikant na een paar jaar de ondersteuning stopt. Daar hoef je niet bang voor te zijn als je spullen koopt die gebruikmaken van standaarden die door iedereen gebruikt kunnen worden. Wij hebben allerlei smarthome-spullen voor je gezocht die werken met open standaarden, zoals Zigbee, Z-Wave of wifi, die je daardoor met een eigen systeem als Home Assistant of Homey kunt gebruiken.

5x Beveiliging

Aqara Deur en Raam Sensor T1

Aqara is een fabrikant van smarthomeproducten die bedoeld zijn om te gebruiken in combinatie met een eigen hub, maar vaak gebruikmaken van Zigbee. Zo is de Deur en Raam Sensor T1 een compact deur- of raamcontact die je via Zigbee kunt koppelen met onder andere Home Assistant. Je plakt de twee delen van de sensor met bijgeleverde tape op je raam of deur, waarna gedetecteerd kan worden of je raam of deur openstaat. De sensor werkt op een CR1632-knoopcel die ongeveer twee jaar meegaat.

Aeotec Multipurpose Sensor

De Aeotec Multipurpose Sensor is in eerste instantie een deur- of raamcontact waarmee je kunt detecteren of een raam of deur open of dicht is. Aeotec heeft daarnaast een temperaratuursensor en accelerometer ingebouwd. Hierdoor kan de Multipurpose Sensor de temperatuur en de hoek van de sensor detecteren, maar ook trillingen. Met die hoek kun je bijvoorbeeld bepalen of een raam in de kiepstand openstaat, terwijl trillingen naast inbraakdetectie voor allerlei dingen gebruikt kunnen worden.

De sensor communiceert via Zigbee en werkt op een CR2450-knoopcelbatterij die het ongeveer een jaar uithoudt.

IKEA Vallhorn

Het grootste voordeel van de IKEA Vallhorn is de prijs, want voor 10 euro heb je een bewegingssensor die je kunt koppelen via Zigbee. Veel van IKEA’s slimme producten gebruiken Zigbee voor communicatie met de eigen hub. De bewegingssensor heeft een ingebouwde timer die je kunt instellen op één of vijf minuten waarmee de status na het verstrijken van die tijd weer op geen beweging wordt gezet.

Je kunt hem neerzetten, maar de behuizing is ook voorzien van gaten waarmee je hem aan de muur kunt monteren. De IKEA Vallhorn werkt op twee AAA-baterijen waarbij je het best oplaadbare batterijen kunt gebruiken. Een nadeel is dat de behuizing door deze normale batterijen vrij groot is.

©PER LIEDBERG

Aeotec Sirene 6

De Aeotec Siren 6 is een sirene die gebruikmaakt van Z-Wave. Het apparaat kan hard geluid maken en lichtsignalen geven als er alarm is, maar je kunt hem ook voor andere doeleinden gebruiken. Het is namelijk mogelijk om verschillende geluiden te programmeren waardoor de speaker ook te gebruiken is voor bijvoorbeeld een deurbel of andere situatie waarin je een melding wilt horen. De sirene werkt op een netspanningsadapter, maar is voorzien van een back-upbaterij voor wanneer de stroom uitvalt.

Philips Hue Motion Sensor

De Hue Motion Sensor is uiteraard bedoeld voor Philips’ eigen Hue-bridge, maar maakt gebruik van Zigbee en je kunt hem ook koppelen met andere smarthome-systemen. Het grootste voordeel van de Hue Motion Sensor is dat de compacte behuizing een fraai uiterlijk heeft. Behalve neerzetten, kun je hem ook aan de muur monteren, bijvoorbeeld bovenaan in een hoek je van het plafond. De sensor werkt op twee AAA-batterijen.

3x Rookmelder

FIBARO Smoke Sensor 2

Uiteraard is het primaire doel van een rookmelder om bij brand jouw leven te redden als je thuis bent en de Fibaro Smoke Sensor 2 waarschuwt daarom met licht- en geluidsignalen als er rook gedetecteerd wordt. Daarnaast wordt een signaal verstuurd naar je smarthome-systeem. Er wordt hiervoor gebruikgemaakt van Z-Wave, dus die draadloze standaard moet dus wel ondersteund worden door je smarthome-systeem. Deze rookmelder werkt op een verwisselbare CR123A-batterij die ongeveer twee jaar meegaat.

KlikAanKlikUit ZSDR-850

Ook als je Zigbee gebruikt, is er een geschikte rookmelder voor Home Assistant of andere smarthome-systemen in de vorm van de KlikAanKlikUit ZSDR-850. Hoewel je dit merk waarschijnlijk kent van zijn 433MHz-producten, maakt de fabrikant tegenwoordig ook Zigbee-producten. Dezelfde producten worden ook onder de merknaam Trust verkocht.

De rookmelder heeft een luid alarm van 85 dB, dat afgaat als rook gedetecteerd wordt. Hij werkt op een verwisselbare CR123A-batterij, die volgens de fabrikant zo’n drie jaar meegaat. De rookmelder geeft uiteraard ook een luid geluidssignaal als er rook gedetecteerd wordt.

Shelly Plus Smoke

Heb je geen Zigbee- of Z-Wave-radio in je smarthome-systeem, dan kun je terecht bij de Shelly Plus Smoke. Deze rookmelder gebruikt wifi voor de verbinding met onder andere Home Assistant.

Ook de rookmelder heeft een verwisselbare CR123A-batterij, die volgens de fabrikant vijf jaar meegaat. Dat lijkt ons wat optimistisch, zorg er bij iedere rookmelder voor dat je een reservebatterij op voorraad hebt, zodat je deze direct kunt vervangen als de batterij leeg is.

3x Tuinverlichting

Philips Hue Buitensensor

Wil je de buitenverlichting niet de hele tijd laten branden, maar wel als er beweging gedetecteerd wordt? Dan heeft Philip met de Hue Buitensensor een bewegingssensor in het assortiment die je dankzij een weerbestendige behuizing buiten kunt gebruiken.

De bewegingssensor is in eerste instantie bedoeld om te koppelen aan een Hue Bridge, maar maakt gebruik van Zigbee en is hiermee ook direct te koppelen aan Home Assistant. De sensor werkt op twee AA-batterijen, die minimaal twee jaar meegaan.

Innr Outdoor Smart Pedestal Light Colour

De Innr Outdoor Smart Pedestal Light Colour is een setje van drie lichtpaaltjes waarmee je verlichting in ieder denkbare kleur kunt maken met een lichtopbrengst van maximaal 230 lumen per paaltje.

De paaltjes zijn voorzien van scherpe punten die je in de grond of een plantenbak kunt prikken. De lampen zelf werken op 24volt-gelijkspanning, er wordt een adapter meegeleverd die je in een stopcontact steekt. Als de meegeleverde kabels te kort zijn, levert Innr verlengkabels in twee of vijf meter. Verbinden doe je via het Zigbee-protocol.

Philips Hue Impress Sokkellamp

Philips levert diverse Hue-buitenlampen, waaronder deze Impress-buitenlamp op sokkel. Er is zowel een variant die je direct op de netspanning aansluit als in een variant die je aansluit op een 24volt-adapter. Beide varianten hebben een lichtopbrengst van maximaal 1180 lumen en kosten hetzelfde.

Voor de laagspanningsvariant moet je de benodigde buitenvoeding wel los aanschaffen, waarbij de goedkoopste 40watt-variant 50 euro kost en genoeg is om bijvoorbeeld vijf Impress-buitenlampen op sokkels van energie te voorzien.

4x Schakelen

Sonoff ZBMiniL2

Met een inbouwmodule kun je een wandschakelaar slim maken en zo normale lampen opnemen in je smarthome. Veel inbouwmodules hebben een nuldraad nodig, maar zo’n draad ontbreekt in de meeste inbouwdozen voor wandschakelaars. Gelukkig hoeft een draad trekken niet per se, want de Sonoff ZBMiniL2 vereist geen nuldraad.

De inbouwmodule gebruikt Zigbee en is lekker compact, waardoor hij achter de meeste wandschakelaars moet passen.

Innr Outdoor Smart Plug

Met een slimme stekker kun je allerlei apparaten schakelen via je smarthome-systeem, waaronder lampen. Ook buiten kan zo’n slimme stekker handig zijn, bijvoorbeeld voor kerstverlichting. Een willekeurige slimme stekker buiten gebruiken is natuurlijk niet zo’n goed idee, maar de Innr Outdoor Smart Plug met Zigbee is wel ontworpen voor buiten en is spatwaterdicht.

Let er op dat deze slimme stekker met randaarde maximaal een belasting van 10 ampère (2300 watt) aan kan.

Fibaro Walli Outlet

Je kunt een wandcontactdoos slim maken met een inbouwmodule, maar er bestaan ook complete slimme wandcontactdozen, zoals de Walli Outlet van Fibaro. Dit slimme stopcontact maakt gebruik van Z-Wave, en is er in een witte of zwarte uitvoering.

Fibaro levert het stopcontact inclusief afdekraam, maar de Walli Outlet is ook compatibel met schakelmateriaal van andere fabrikanten. Behalve schakelen kan de Walli Outlet ook het energieverbruik meten en wordt dit ook getoond middels een gekleurde ring.

EcoDim Draadloze schakelaar

EcoDim maakt onder andere diverse smarthome-producten met Zigbee of Z-Wave. De fabrikant heeft onder andere Zigbee-schakelaars in het assortiment, in een witte of zwarte uitvoering. Ze werken draadloos als een afstandsbediening en je kunt ze dus over al tegen de muur bevestigen, maar ze passen ook over een inbouwdoos. De schakelaars zijn er met één, twee of vier groepen, zodat je ook in een kamer met meerdere lampen toch een wandbediening kunt gebruiken.

4x Binnenklimaat

IKEA Vindstyrka

Voor een dashboard is het handig als je voor iedere kamer gegevens hebt als de temperatuur en luchtvochtigheid. Daar kun je de IKEA Vindstyrka voor gebruiken, die je kunt koppelen via Zigbee. De Vindstyrka meet fijnstof, de temperatuur en de luchtvochtigheid. Ook wordt aangegeven of vluchtige organische stoffen toe- of afnemen. Handig is dat deze luchtkwaliteitssensor ook zijn eigen schermpje heeft.

Awair Element

De Awair Element is een prettig ontworpen kastje dat de luchtkwaliteit in de gaten houdt en sensors heeft voor de temperatuur, luchtvochtigheid, CO2, luchtige organische stoffen en fijnstof. Het apparaat heeft een ingebouwd ‘scherm’ bestaande uit leds waarmee je de verschillende waarden kunt aflezen.

Awair-apparaten communiceren via wifi en gebruik je eigenlijk met een eigen app en clouddienst. Je kunt echter instellen dat Home Assistant het apparaat lokaal kan benaderen via een API-functie.

Lees ook: Slimme luchtkwaliteitsmeter: zo meet en verbeter je de luchtkwaliteit in huis

Aqara Temperature and Humidity Sensor T1

Wil je de temperatuur en luchtvochtigheid onopvallend in de gaten houden, dan heeft Aqara met de Temperature and Humidity Sensor een compacte optie. De behuizing heeft een afmeting van slechts 3,6 bij 3,6 centimeter en is nog geen centimeter plat. Een perfect apparaatje dus om op een onopvallende plek op de muur te plakken.

De sensor werkt op een CR2032-knoopcelbatterij, die zo’n twee jaar meegaat. Daarbij zijn ze ook nog eens redelijk betaalbaar, waardoor je je hele huis in de gaten kunt houden.

IKEA Badring

De IKEA Badring maakt gebruik van Zigbee voor de communicatie en detecteert waterlekkage. Leg hem dus onder je wasmachine, in je keukenkastje of andere plekken waar het risico op waterlekkage groot is en voorkom de schade die lekkage altijd veroorzaakt. Uiteraard kun je IKEA-sensors ook gebruiken in combinatie met IKEA’s eigen smarthome-systeem.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.