ID.nl logo
Zekerheid & gemak

Grafische grootheden / 7 dtp-programma's

Natuurlijk kunt u met een moderne tekstverwerker tegenwoordig heel aardige grafische producten in elkaar zetten. Maar als u serieus aan de slag wilt, is het de moeite waard om een dtp-pakket aan te schaffen. En aangezien de prijzen van die pakketten uiteen lopen van een paar tientjes tot € 2500, is een vergelijking van de verschillende programma's geen slecht idee. We hebben 7 dtp-pakketten voor u uitgeprobeerd

"Er is desktop publishing (dtp) en er is desktop publishing. Voor een tijdschrift als PCM gelden andere eisen en regels dan voor uw kerstkaarten of het A4'tje met de aanbiedingen van de bakker op de hoek. Voor het dtp-werk van kleine ondernemingen en thuisgebruikers is ook helemaal geen peperdure software nodig. Voor een schappelijk prijsje kunt u materiaal ontwikkelen voor drukwerk of online-publicatie. Niet alleen zijn dergelijke programma's stukken goedkoper dan hun professionele broertjes, vaak zijn ze ook nog eens veel gebruiksvriendelijker. Echter, voor professionele toepassingen zetten titels als Indesign en Quark Xpress nog steeds de toon. Wij onderwerpen alle populaire dtp-programma's aan een nader onderzoek, zowel voor de professionele als voor de thuisgebruikersmarkt. Eerst bekijken we de professionele programma's. ***Beste Product Adobe Indesign CS De markt van de professionele lay-outsoftware wordt door twee giganten gedomineerd. In het prille begin vocht Quark Xpress het nog uit met Aldus Pagemaker en lange tijd hielden die twee elkaar in evenwicht. Maar zo'n tien jaar geleden trok Xpress het laken duidelijk naar zich toe. Adobe verbande Pagemaker eind vorige eeuw naar de luwte van de kantoortoepassingen en introduceerde Indesign. Xpress heeft zich inmiddels een stevige positie verworven als dé standaard in uitgeversbedrijven, maar Indesign begint aan de poten te zagen. Xpress-gebruikers zijn vrij behoudend, dus werken de meesten nog met Xpress 4.1, dat stamt uit 1997. Dit opent perspectieven voor Adobe: sinds de release van Indesign 2 in 2002 mag het zich superieur noemen op het vlak van lay-outtools, graphics-mogelijkheden en typografische opties, in ieder geval ten opzichte van Xpress 4.1. Eén van de belangrijkste troeven van Indesign is uiteraard de perfecte integratie met andere producten van Adobe. Wie al met Photoshop heeft gewerkt, zal Indesign dankzij de gemeenschappelijke interface-elementen en bestandsformaten snel in de vingers hebben en grafische elementen vlot van de ene toepassing naar de andere overzetten. Indesign voelt veel meer als een grafisch programma dan als een lay-outpakket: het werkt met lagen en ondersteunt transparantie en alle mengmodi van Photoshop, waardoor afbeeldingen met PostScript-clippingpaden overbodig worden. Photoshop-, Illustrator- en Acrobat-bestanden behouden in Indesign hun transparantie. Photoshop-tekst met gelaagde stijlfiguren vormt geen probleem voor Indesign, maar u kunt slagschaduw ook rechtstreeks aanbrengen. Zo maakt u snel en eenvoudig opvallende graphics, zonder dat u daarvoor Photoshop of Illustrator telkens afzonderlijk moet gebruiken. De tabelfuncties hebben in Indesign een volledig eigen menu gekregen, maar de beste tabellen maakt u met Table Palette, een optie waarmee u het aantal rijen en kolommen, de celhoogte en -breedte, de horizontale en verticale tekstuitlijning, de inzetten en de typografie rechtstreeks invoert. Andere opties van Table Palette voorzien in celsplitsing en -samenvoeging, een verdeling van rijen en kolommen en de toegang tot het dialoogvenster Table Options. Dat bundelt een aantal tabbladen om de presentatie te regelen en bepaalt de stijl en de inhoud van rijen en kolommen. Met Indesign kunt u Excel-bestanden importeren, maar het werkt een stuk handiger om de gegevens in tabbladsgewijs vastgelegde formaten te exporteren en de opdracht Text to Table te gebruiken om de gegevens vooraf in rijen en kolommen te gieten. Indesign bundelt nagenoeg alle typografische mogelijkheden die je van een professioneel lay-outpakket mag verwachten en sommige functies zullen zowel bij beginners als bij doorgewinterde experts in de smaak vallen: zo is er een meerregelige composer die een volledige alinea in plaats van één enkele regel analyseert en een perfect gespatieerde tekst zonder kwalijke breaks, spaties en verticale naden aflevert, het tekenpalet biedt ondersteuning voor OpenType-functies zoals eigen koppelletters, oude tekenstijlen, breuken en ordinale getallen en ook diverse OpenType-lettertypes worden bijgeleverd. De nieuwe Indesign CS introduceert ten slotte enkele nieuwe functies zoals e-booktools (inclusief video- en audio-ondersteuning), contextuele paletten, gelaagde tekstterugloop en nieuwe pre-press preview-opties. Adobe Pagemaker 7 Midden jaren '80 luidde Pagemaker de dtp-revolutie in. Daarna zakte het pakket weg tot een doordeweekse toepassing voor redactionele kantooromgevingen. Adobe besefte dat zijn product de oorlog met Quark Xpress verloren had, gooide Indesign in de strijd en herpositioneerde Pagemaker. In plaats van de professionele mogelijkheden van Pagemaker uit te breiden en de toepassing vol te stouwen met extra dtp-functies, werd de nadruk gelegd op productiviteit, gebruiksgemak en integratie. Ook in Pagemaker zijn de koppelingen met andere pakketten uit eigen huis een enorme troef en probeert Adobe handige migratiepaden naar concurrerende producten te ontwikkelen. De drie interessantste functies in versie 7 zijn de ondersteuning van native Photoshop-bestanden, de uitgebreide pdf-bewerkingstools en de conversie van Quark Xpress- en Microsoft Publisher-bestanden (tot respectievelijk versie 4.1 en 2000). Die conversiefilters werken goed, maar documenten van de ene lay-outtoepassing naar een andere converteren is nooit eenvoudig en enige bewerking achteraf blijft nodig. Heel handig is dat u met Pagemaker pdf's rechtstreeks naar uw ontwerppagina kunt slepen en neerzetten. Pagemaker omvat Acrobat Distiller 5 waarbij u rechtstreeks van en naar Pagemaker kunt exporteren met aparte instellingen voor compressie, font embedding, kleurbeheer, enzovoorts. Het komt er in feite op neer dat u Distiller gebruikt zonder dat u eerst een PostScript-bestand op de vaste schijf hoeft weg te schrijven. Op het moment van de test had Adobe geen plannen om de Acrobat-functies van Pagemaker naar versie 6 te upgraden; als u bestanden met extra koppelingen en andere Acrobat-functies wilt, zult u dus toch Acrobat 6 moeten aanschaffen. Zoals de meeste goedkopere concurrenten voorziet Pagemaker in een waaier van sjablonen en cliparts die allemaal - met uitzondering van de 57 Type 1 PostScript-fonts - van dezelfde middelmatige kwaliteit zijn. Dan is de Data Merge-functie handiger: daarmee kunnen bedrijfsuitgeverijen op basis van een vast sjabloon terugkerende publicaties produceren, zoals catalogi, gidsen, prijslijsten en standaardbrieven. Met Data Merge kunt u gepersonaliseerde gegevens - van een Excel-spreadsheet bijvoorbeeld - importeren naar placeholders in een Pagemaker-ontwerp. In versie 7 kunt u ook native Photoshop-bestanden importeren via slepen en neerzetten, zodat u niet langer verschillende versies van hetzelfde bestand hoeft te maken en foto's veel gemakkelijker geactualiseerd kunnen worden. Corel Ventura 10 Lang vóór Pagemaker en Xpress de overstap naar Windows maakten, was Ventura Publisher de dtp-toepassing van de pc-wereld. De ooit ondoordringbare interface is inmiddels een stuk overzichtelijker geworden en met andere Corel-producten zoals Draw en PhotoPaint gestroomlijnd. Ook functies als 'collaboratief' werken, revisietracking, automatische indexering, verwijzing en compilatie van de inhoudstafel zijn gevoelig verbeterd. Versie 10 is in feite één grote herschrijfoperatie om de prestaties en de stabiliteit te verbeteren. Het Ventura-wagonnetje is intussen definitief aan de xml-locomotief gehaakt: net als Adobe ziet Corel de toekomst van dtp in de mogelijkheid om inhoud vanuit één enkele bron naar verschillende media te publiceren, met xml als transportvehikel. Vorig jaar werd ook de Canadese software-ontwikkelaar Softquad met zijn xml-authoringtoepassing XMetal overgenomen. Een nadeel van de herschrijfoperatie is wel dat de toepassing alleen onder Windows 2000 en Windows XP draait. Bovendien kun je in Ventura zelf geen xml-bestanden maken, bewerken of exporteren - enkel in import- en pagineringsfuncties is voorzien. Met de nieuwe Mapping Editor zet u dtp-bestanden in Ventura-tags om, maar om het brondocument te kunnen bewerken hebt u een xml-editor nodig - en laat nu net dát het domein van Corel XMetal 4 zijn! De map wordt als een xml-bestand opgeslagen, met extensie vmf. Telkens als u zo'n bestand in een Ventura-document importeert, wordt er een vmf-bestand opgegeven en weet Ventura hoe het de inhoud moet formatteren. Nagenoeg alle bewerkingen in Ventura zijn op tags gebaseerd - dat zijn opmaakmodellen die u op vrijwel elk object kunt toepassen: tekens, alinea's, pagina's, regels, frames, enzovoorts. Deze versie beschikt ook over tabeltags, maar de tools voor tabelformattering zijn lang niet zo veelzijdig als die van Indesign. De Functiewizard vinden we echter erg interessant: u kunt de cellen van tabellen met spreadsheet-opties en formules uitrusten, bijvoorbeeld financiële, wetenschappelijke, technische en statistische functies. Het navigatiepalet geeft de elementen van de publicatie hiërarchisch weer, zodat u snel specifieke hoofdstukken opsnort, van document naar document zapt en pagina-elementen kopieert met het drag & drop-principe. Tags beheert u via een tagmenu. Met de punaise van het tagvenster schakelt u tussen de contextgevoelige en de statische weergave. Selecteert u in de statische modus bijvoorbeeld een tekstblok, dan krijgt u de taglijst van het laatst geselecteerde tagtype te zien. Het ontbreken van geloofwaardige pre-press-uitvoeropties wordt opgevangen door Acrobats integrale pdf-productietools, zodat het lijkt alsof u in Distiller zelf werkt. Ventura biedt standaardopmaakmodellen die u naar eigen inzicht kunt aanpassen. De functie 'Publish to PDF' omvat ondersteuning van bladwijzers en thumbnails, 'job ticketing' volgens de pjtf-specificaties van Adobe en kleurbeheer met icc-profielen. Als één van de weinige dtp-programma's biedt Ventura de mogelijkheid om pagina's aan een inslagschema toe te voegen. De mogelijkheden van de Signature lay-out van Ventura 8 en N-Up Format zitten voortaan ingebakken in één enkele functie voor het ontwerp van geavanceerde, personaliseerbare sjablonen. Ze regelen onder meer de boekbindopties, de paginarotatie, de vouwmarkeringen en de witmarges. Ventura biedt veel waar voor uw geld: programma's als Database Publisher en Barcode Wizard en 1500 TrueType- en Type 1-fonts krijgt u er zomaar bij. Het is zeker niet de meest intu'tieve dtp-toepassing - en dus onbruikbaar voor kleine redactionele projecten als nieuwsbrieven, reclame en marketingmateriaal - maar ideaal voor de verwerking van ingewikkelde documenten. Quark Xpress 6 Quark Xpress blijft tot nader order de absolute referentie onder de dtp-toepassingen en draait hoofdzakelijk op Macs in professionele uitgeverijen en prepress-bedrijven. Hoewel upgrades traditioneel niet dik gezaaid zijn, werd versie 5 door de meeste Xpress-gebruikers straal genegeerd; ze lieten de beperkte extra's aan zich voorbijgaan en wachtten liever op de aangekondigde innovaties en de OS X-compatibiliteit van versie 6. Dat wachten duurde evenwel langer dan voorzien en er wordt gefluisterd dat die wachtperiode de OS X-verkoop sterk afremde en heel wat Xpress-gebruikers naar Indesign van Adobe heeft doen migreren. Afgezien van de OS-functies zijn de Mac- en de Windows-versies van Quark quasi identiek. Ondanks de grondig hertekende interface, de vele functie-uitbreidingen en de talrijke verbeteringen zullen 4.1-gebruikers in de nieuwe interface ongetwijfeld snel hun weg vinden. Het grootste verschil zit hem in de verschuiving van document- naar projectgebaseerde bestanden met een meervoudige lay-out. Een project kan tot 25 uitvoeringen van verschillende grootte bevatten, die via tabs aan de onderzijde van het scherm toegankelijk zijn. Net als in versie 5 worden die vanaf het begin als afdruk- of webontwerp gedefinieerd, maar in het venster Layout Properties kunt u die instelling voortaan aanpassen. Via een meervoudige lay-out kunt u gelijktijdig verschillende versies van hetzelfde document produceren: met een verschillend design, in verschillende formaten, met een andere inhoud, enzovoorts. Ook kunt u een project in verschillende delen opsplitsen - en zo bijvoorbeeld dezelfde advertentie in verschillende groottes maken. Met de nieuwe tekstsynchronisatiefunctie voert u correcties door op alle niveaus; u hoeft enkel de gesynchroniseerde tekst te markeren, de rest gebeurt automatisch. De productiviteit zou nog sterker stijgen als die functie ook naar afbeeldingen uitgebreid was - waarmee we zeker niet willen beweren dat Quark de illustraties links heeft laten liggen. Waar vroegere versies zich van een lage resolutie bitmap-preview bedienden om eps-beelden te bekijken, worden die nu in hoge resolutie op het scherm weergegeven, zodat foutjes makkelijker zijn op te sporen en omlijningen nauwkeuriger uit te voeren. Quark gebruikt die functie als lokaas: in feite gaat het om een Quark Xtension die niet op de installatie-cd-rom staat. U bent verplicht om uw Xpress-exemplaar te registreren voor u de uitbreiding van de Quark-website kunt downloaden. De lagentoepassing, die Quark introduceerde in Xpress 5 (naar voorbeeld van Adobe's Indesign), wordt in versie 6 verder uitgewerkt. Er verschijnt een nieuw tabblad in het afdrukvenster waarmee u lagen voor afdruk kunt activeren - dat kan ook vanuit het Layers-menu, maar op die manier kunt u de zichtbaarheidsinstellingen van de individuele elementen van de laag niet aanpassen. Ook de tabelfunctie is in versie 6 beter uitgewerkt: tabellen gedragen zich als een groep gekoppelde of ongekoppelde vensters. De koppelingsvolgorde en de opvulling van de cellen met beeld of tekst bepaalt u in het Tabeleigenschappen-venster. U kunt een tabel niet alleen naar tekst converteren maar hem ook in gegroepeerde delen opsplitsen, cellen doorzichtig maken en de horizontale en verticale rasterlijnen afzonderlijk tekenen of volledig weglaten. Vanuit het menu Bestand kunt u pdf's rechtstreeks exporteren met Jaws Library van Global Graphics, vergelijkbaar met Acrobat Distiller. In alle belangrijke opties is voorzien, aangevuld met de mogelijkheid om lijsten en indexen als hyperlinks te exporteren. Nieuwe webfuncties zijn onder meer html-preview, twee-standen rollovers, vervolgmenu's, fontopgave voor css-opmaak en verbeterde vorm- en aanmaaktools. Xpress zal wellicht nooit het favoriete programma van de webdesigner worden, maar met de bovenstaande functies is content snel en makkelijk te optimaliseren voor internet of intranet. Talrijke andere uitbreidingen en verbeteringen (zoals een meervoudige Undo-mogelijkheid) maken van Xpress 6 een aantrekkelijke upgrade voor uitgeverijen die nog steeds met versie 4.1 werken. Maar het ontbreken van een opslagmogelijkheid in eerdere versies dan Xpress 5 zal zo'n upgrade niet rimpelloos maken... Programma's voor thuisgebruik Easy Computing Studio Pro DTP Studio Pro DTP is de Nederlandstalige variant van het Engelstalige Serif Pageplus 8. Het programma biedt een hele verzameling tools, gebundeld in zogenaamde fly-outs. Nieuw is de Studiobalk aan de rechterkant, met vensters met tabbladen voor wizards, een sjabloongalerij, een objectportefeuille, pagina's, kleurschema's en testframe-attributen. Nadat u een paginasjabloon gekozen hebt, kunt u de wizard van de Studiobalk inzetten om persoonlijke details aan te passen en nieuwe kleurschema's te gebruiken. De paginatabs op de Studiobalk maken bladeren door het document kinderlijk eenvoudig. Opvallend voor een consumenten-dtp-programma is de directe pdf-uitvoer. De pdf-exportopties zijn niet zo veelzijdig als die van Pagemaker of Indesign, maar je kunt probleemloos pdf's produceren voor zowel elektronische distributie als commercieel drukwerk. Hyperlinks in Studio Pro DTP-documenten worden foutloos in de pdf-versie overgezet en met de Bookmark Manager kunt u bladwijzers via drag & drop invoegen en herschikken. Met de uitstekende LogoPlus-applet bewerkt u logo's, banners en andere graphics, en met de handige mailmerge-functie kunt u csv- en txt-bestanden importeren. ***Beste Koop logo Microsoft Publisher 2003 Publisher 2003 heeft de 'look & feel' van Windows XP en is perfect met andere Office-toepassingen - vooral Word - te combineren. Voor de thuismarkt en kleine bedrijven is dit pakket de top, en dat blijkt ook uit het prijskaartje. Publisher is gebruiksvriendelijk, maar biedt tegelijk een heleboel geavanceerde functies. In het Taakvenster aan de zijkant van het hoofdscherm zijn honderden sjablonen, design-gebonden opties en wizards te vinden. De sjablonen behoren niet tot de absolute top, maar zijn beter dan die van de concurrentie. Het aanbod van publicatie-ontwerpen en kleurschema's is aangevuld met fontschema's (gegroepeerde fontparen die perfect bij elkaar passen). Het volstaat om een sjabloon te kiezen en drie keer met de muis te klikken om het design, de kleur en de typografie te bepalen. Er is een wizard voor de import van Word-documenten die de oorspronkelijke lay-out van het Word-document overneemt. En met de diverse webfuncties creëert u volledige sites met een selectie van websjablonen. De werkwijze voor gedrukte media en internetcontent is identiek. Met Publisher kunt u aangemaakte html-bestanden voor bewerking heropenen, zodat u wijzigingen niet per se in het oorspronkelijke document moet doorvoeren. Dat werkt handig, maar u moet er wel extra code voor schrijven. De uitbreiding van de prepressfuncties met print preview en ondersteuning voor gemengde cmyk- en steunkleurontwerpen is mooi meegenomen, maar het ontbreken van pdf-exportopties is toch een zware domper. Mindscape Printshop Pro Publisher 15 Printshop Pro Publisher 15 bundelt vier cd-rom's vol sjablonen, clipart, fonts en het videobewerkingspakket Movieshop Express. Het pakket oogt als een toepassing van de 21ste eeuw, maar schijn bedriegt. De Project Picker is niet alleen een sjabloonbrowser, maar bundelt tegelijk een aantal wizardgebonden projecten, onder andere voor de productie van kalenders en correspondentiemodellen op basis van een gemeenschappelijk ontwerp. De norm voor sjabloonontwerp en inhoud in goedkope dtp-software ligt al vrij laag, maar deze Printshop bewijst dat dat niveau nóg lager kan: het programma is grotendeels gestoeld op waardeloze Amerikaanse cartoon-clipart. Eén van de sterkere punten van de Project Picker vinden we het zogenaamde helpcenter met tutorials, video-workshops en allerlei tips rond ontwerp en gebruik. Hoewel de aanpassingsmogelijkheden van de sjablonen beperkt zijn, blijft de Project Picker steeds beschikbaar in de Object-werkbalk. Die bundelt netjes gelabelde werkbalkknoppen, zodat beginnelingen probleemloos hun weg door de software vinden. Elke knop herbergt een standaardmenuutje met de beschikbare optie. Hoewel die werkwijze voor sommige taken best interessant kan zijn, vinden we het niet de meest intu'tieve manier om voorgevormde objecten te tekenen of keyline-rules toe te voegen. Aan de andere kant heeft Printshop met de Graphics Applet een geavanceerde tekenoptie aan boord die voorziet in een hele reeks rudimentaire praktische tekentools. Bovendien komt Mindscape met heel wat functies die je niet meteen in een dtp-toepassing verwacht: tooltjes voor fotobewerking, een diashow-creator en de Media Manager Browser kunnen ons bekoren, maar de Sentiment Gallery - de tekstuele tegenhanger van de clipart-collectie - zouden de makers rustig mogen schrappen. PCM Conclusie Je hoeft maar naar het prijskaartje te kijken om te weten voor welk marktsegment de producten in deze test bedoeld zijn. Alle programma's voor thuisgebruikers kosten minder dan € 250, terwijl er bij de professionele lay-outtoepassingen maar één is die onder de grens van € 750 duikt. Ook het gebruiksgemak is een bepalende factor. Goedkope toepassingen vereenvoudigen uw werk op twee manieren: ze combineren een reeks sjablonen en bijbehorende art-opties waarmee u, met interactieve wizards en een gebruiksvriendelijke interface, in een handomdraai een vrijwel volledig afgewerkte publicatie klaarstoomt en de uniforme opmaakomgevingen tóch van een persoonlijke toets kunt voorzien. Niet helemaal onverwacht gaat Microsoft Publisher in de 'budget'-categorie met de hoofdprijs aan de haal. De sjablonen vormen de fundering van een geslaagde publicatie en die van Publisher zijn beter dan die van de concurrentie. Dat Microsoft de wizardpionier is, merk je meteen: de wizards van Publisher zijn in vrijwel elke goedkope dtp-toepassing op de markt gekopieerd, maar slechts een handvol biedt meer dan wat gepersonaliseerde tekst en de keuze uit verschillende kleurschema's. Publisher 2003 verdient het predikaat PCM Keuze Beste Koop. In het professionele segment liggen de zaken anders: bent u professioneel met lay-out bezig, dan is de kans erg groot dat u met Xpress 4.1 of 5 op een Mac werkt. Al dan niet naar versie 6 upgraden hangt af van diverse factoren: een OS-upgrade, de beschikbare ondersteuning, het bedrag dat u eraan wilt/mag uitgeven, enzovoorts. Quark Xpress-adepten zullen in hun nopjes zijn met nieuwe features, zoals projectgebonden documenten met een meervoudige lay-out, gesynchroniseerde tekst, geavanceerde previews, multiple Undo's en verbeterde tools voor tabellen. Voor Windows-gebruikers is de keuze voor Quark Xpress 6 minder evident: als we de mogelijkheden en prijzen van Adobe Indesign en Quark Xpress vergelijken, is de keuze snel gemaakt. Dankzij de integratie met Photoshop en Illustrator en de ongeëvenaarde pdf-ondersteuning in combinatie met functies als een alinea-composer, het glyph-palet, de optische uitlijningsopties en de ondersteuning van OpenType-functies als breuken en contextuele wisselingen, verdient Adobe Indesign CS het predikaat PCM Keuze Beste Product. "

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 fonduesets voor een gezellige avond
© M.studio - stock.adobe.com
Huis

Waar voor je geld: 5 fonduesets voor een gezellige avond

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom gaan we een paar keer per week voor je op zoek naar zulke aanbiedingen. Met Kerst en Oud en Nieuw voor de deur is het weer tijd om te bedenken wat je wil gaan eten. Wat dacht je van fondueen? Met deze vijf fonduesets maak je indruk op je vrienden en familie.

Met een fondueset smelt je de lekkerste kazen en dep je je broodje of vlees in bouillon of kaas. Fonduesets zijn de ultieme sfeermakers voor de feestdagen, of het nu met vrienden is of familie en of je kiest voor romige kaas, bouillon of chocolade; het is op en top genieten. Een absolute must-have voor elke levensgenieter en perfect voor de feestdagen. Wij vonden vijf betaalbare fonduesets voor je.

Boska Elektrische Fondueset Pro - 8 personen

De Boska Elektrische Fondueset Pro is ontworpen voor liefhebbers van kaas‑ en vleesfondue. De set bestaat uit een geëmailleerde gietijzeren pot met een inhoud van circa 2,15 liter, waardoor je genoeg ruimte hebt voor een volledige kaasfondue of bouillon. Het verwarmingselement is elektrisch en beschikt over een instelbare thermostaat; hierdoor kun je de temperatuur naar wens aanpassen voor verschillende soorten fondue. Een handig indicatielampje laat zien wanneer het element aan staat. De pot staat op een stevige basis en heeft een extra lang snoer van twee meter, zodat je hem makkelijk midden op tafel plaatst. Bij de set worden acht fonduevorken geleverd die zijn voorzien van gekleurde markeringen. De combinatie van gietijzer en emaille zorgt voor een gelijkmatige warmteverdeling en eenvoudige reiniging.

Swissmar Lausanne 11‑delige fondueset - 6 personen

De Zwitserse fabrikant Swissmar levert met de Lausanne een 11‑delige fondueset die is gericht op traditioneel fonduen. De set bestaat uit een koperen pan met een geëmailleerde binnenkant en een zware RVS‑branderschaal. Doordat koper de warmte snel opneemt en verdeelt, is de fondue snel op temperatuur. De pan staat op een robuuste stalen houder waarin een brander met regelaar zit; hiermee pas je de vlamsterkte aan voor kaas‑, bouillon‑ of chocoladefondue. In de doos zitten verschillende accessoires, waaronder zes vorkjes en een branderschaal. Deze set is niet elektrisch, waardoor je hem zelfs buiten of op de camping kunt gebruiken.

Mäser Fondueset - 4 personen

De fondueset van Mäser bestaat uit een roestvrijstalen pan met bijbehorende brander. Roestvrij staal is slijtvast en eenvoudig te reinigen; je kunt de pan na gebruik in de vaatwasser zetten. De set heeft een inhoud van rond één liter, voldoende voor een kaas‑ of chocoladefondue voor een klein gezelschap. Er worden meerdere fonduevorkjes meegeleverd met gekleurde puntjes om ze te onderscheiden. Dankzij de stevige basis staat de pan stabiel op tafel, terwijl de gelijkmatige warmteverdeling voorkomt dat de inhoud aanbrandt. Omdat het geen elektrisch toestel is, gebruik je de brander met brandgel of spiritus.

Baumalu 385050 fondueset - 6 personen

Deze fondueset van Baumalu bestaat uit een zware gietijzeren pan die op een decoratieve houten plaat staat. Gietijzer houdt de warmte goed vast en is geschikt voor zowel kaas‑ als chocoladefondue. De bijgeleverde brander plaats je onder de pan; je regelt de vlamsterkte met een draaiknop. Omdat de pot stevig op de houten plaat staat, blijft hij stabiel en kras je niet op de tafel. In de set zitten fonduevorkjes met houten handvatten.

Tristar FO‑1107 Fonduepan - 8 personen

De Tristar FO‑1107 is een elektrische fondueset met een inhoud van ongeveer 1,5 liter. Je gebruikt deze pan voor verschillende soorten fondue, zoals kaas, bouillon of chocolade. Het verwarmingselement levert circa 1000 watt en heeft een instelbare thermostaat, zodat je de temperatuur kunt aanpassen aan het type fondue. Een indicatielampje geeft aan wanneer het apparaat actief is. De pan heeft een antiaanbaklaag, een cool‑touch handgreep en staat op een antislipvoet voor extra stabiliteit. Er worden acht fonduevorkjes meegeleverd en door de ring bovenop blijven de vorkjes op hun plek tijdens het fonduen.

▼ Volgende artikel
Van papier tot pixels: altijd je administratie op orde
© px.palette
Huis

Van papier tot pixels: altijd je administratie op orde

Papieren facturen, garantiebonnetjes, contracten en andere documenten slingeren al snel overal rond. Waarom niet alles digitaal bewaren, zodat je het in enkele klikken terugvindt? In dit artikel vind je gratis tools en praktische tips om je administratie te scannen, te taggen, doorzoekbaar te maken en veilig op te slaan zonder veel gedoe.

Wat gaan we doen?

We geven diverse tips en tools om administratieve en andere papieren documenten efficiënt en ordelijk te digitaliseren. Dat gaat van scannen en OCR’en tot organiseren, automatiseren, back-uppen en meer.

Tip 1: Scanner

Stel, je wilt een hele reeks documenten digitaliseren, zoals garantiebewijzen of facturen. We gaan ervan uit dat je een scanner in huis hebt, eventueel als onderdeel van een all-in-one-printer. Zo’n toestel is goed geschikt voor stabiele, rechte scans, en een (soms optionele) documentinvoer maakt het extra handig bij grotere aantallen. Je scant het best op zo’n 300 dpi, in grijswaarden of kleur, en bewaart het resultaat bij voorkeur als pdf. Helaas genereert de meegeleverde scansoftware vaak alleen pdf’s met een afbeelding van de tekst, waardoor je die later niet kunt doorzoeken of kopiëren.

©OttoPles

Er bestaan ook heel wat printers met een ingebouwde scanner.

Tip 2: NAPS2

Gebruik in dit geval beter scansoftware met geïntegreerde OCR, zoals het gratis en opensource NAPS2 (www.naps2.com, Windows, macOS en Linux). Start de app, klik op Nieuw profiel en op Apparaat kiezen om je scanner te selecteren. Je kunt kiezen uit drie drivertypes: WIA (ingebouwd in Windows, beperkt), TWAIN (krachtiger) en ESCL (voor moderne netwerk- of wifi-scanners, vergelijkbaar met Apple AirScan). Doorgaans kies je voor TWAIN. Stel de scanopties in en open Geavanceerd voor extra instellingen. Typ een profielnaam en bevestig met OK.

Klik nu op de knop OCR en download de gewenste talen, zoals Dutch en English. Plaats een vinkje bij PDFs doorzoekbaar maken middels OCR en kies taal en modus (Snel of Beste). Vink ook de andere opties aan en druk op Scannen.

Klik daarna op het pijlknopje bij PDF opslaan en kies PDF-instellingen. Vul bij Standaard bestandspad een bestandsnaam in – gebruik eventueel ‘placeholders’ als $(YY)-$(MM)-$(DD) – en kies bij Compatibiliteit bij voorkeur PDF/A, zoals PDF/A-2b. Dit formaat slaat namelijk alle lettertypes, kleurprofielen en structuurinformatie in het bestand zelf op, wat ‘garandeert’ dat je het document ook jaren later nog in zijn oorspronkelijke vorm te zien krijgt. Vink Onthoud deze instellingen aan, klik op OK, selecteer de scans en kies PDF opslaan. Het is trouwens ook mogelijk om een (niet-doorzoekbaar) pdf-bestand in NAPS2 te importeren, dit vervolgens te OCR’en en als PDF/A te bewaren.

NAPS2 is prima opensource-scansoftware, met geïntegreerde meertalige OCR-module.

Pdf-printer

De focus van dit artikel ligt op papieren brondocumenten, maar we willen zeker ook (de gratis versie van) PDFCreator vermelden (www.pdfforge.org/pdfcreator). Je kunt deze namelijk als virtuele printer installeren om zo allerlei documenttypen om te zetten naar PDF(/A).

Start na installatie de app, open het tabblad Printer, vink PDFCreator aan en kies via de moersleutel het bestaande profiel PDF/A (archiefbestand). Bevestig met Opslaan en sluit de app. Open nu een document in een willekeurige toepassing, open het afdrukvenster en selecteer PDFCreator als printer. Een dialoogvenster opent waarin je het document meteen kunt opslaan als PDF/A-bestand (standaardversie 2b, maar dit is aanpasbaar via het uitklapmenu).

Je kunt zo’n virtuele printer ook inzetten om documenten automatisch als PDF/A op te slaan in een zelf te bepalen map. Maak hiervoor in PDFCreator op het tabblad Profielen een nieuw profiel aan (bijvoorbeeld PDF/A in map Facturen), kies bijvoorbeeld PDF/A-2b als formaat en geef tevens een specifieke opslaglocatie op. Koppel dit profiel op het tabblad Printer aan een nieuwe virtuele printer (bijvoorbeeld PDF/A-facturen). Zo maak je meerdere profielen en printers aan, waarbij elk PDF/A-bestand automatisch in een andere map terechtkomt.

Je kunt ook meerdere virtuele printers aanmaken, telkens met een aangepast profiel.

Tip 3: Mobiel

Een vlakbedscanner is zeker handig, maar niet noodzakelijk, want je kunt tegenwoordig ook prima scannen met je smartphone. Met de juiste app wordt het beeld automatisch ge-OCR’d en indien nodig rechtgetrokken. Een van de betere apps is Adobe Scan, beschikbaar via www.kwikr.nl/adobescan of in de appstore van Android en iOS.

Installeer en start de app. De gratis versie volstaat meestal, al laat de betaalde versie (circa 10 euro per maand) je onder meer tot 100 pagina’s per bestand scannen (in plaats van 25) en pdf’s exporteren naar Office 365-formaten.

Meld je aan, bijvoorbeeld via je Google-account, en tik op Scan. Je kunt het resultaat onder meer uitsnijden, roteren en de helderheid en het contrast aanpassen. Kies Blijven scannen voor extra pagina’s of tik op PDF opslaan zodra je klaar bent. De pdf belandt standaard in je Adobe-account (https://acrobat.adobe.com), maar je kunt het bestand ook delen of (via Meer) bijvoorbeeld opslaan in Google Drive. Het pdf-bestand is standaard doorzoekbaar, controleer bij Voorkeuren of Tekstherkenning uitvoeren op opgeslagen PDF wel is ingeschakeld, maar het is geen PDF/A. Wil je dat, dan kun je het bestand alsnog omzetten met reeds eerder vermelde, gratis tools als NAPS2 of PDFCreator (zie ook kader ‘Pdf-printer’).

Met (het gratis) Adobe Scan kun je ook meerdere pagina’s laten OCR’en en in één pdf bewaren.

Tip 4: Tags koppelen

Om naderhand snel het gewenste document te kunnen terugvinden, zorg je er dus allereerst voor dat je documenten doorzoekbaar zijn (bij pdf’s kan dit via OCR: zie tip 2). Je kunt gerust ook zelf extra trefwoorden, zeg maar digitale kleefbriefjes, aan je documenten koppelen.

Met een tool als TagSpaces (www.tagspaces.org, Windows, macOS en Linux) tag je in één keer meerdere bestanden en mappen met eigen trefwoorden. Bestaande tags voeg je simpelweg toe door ze naar bestanden te slepen. TagSpaces heeft ook een krachtige zoekfunctie waarmee je snel documenten met de juiste tag(s) terugvindt.

Handig zijn ook ‘smart tags’: je bepaalt dan zelf de criteria, waarna nieuwe bestanden automatisch de juiste tags krijgen. Deze tags kun je opslaan in aparte sidecar-bestanden (JSON) of je voegt ze achteraan de bestandsnaam toe: een bestand als aanpassing.pdf bijvoorbeeld wordt dan iets als aanpassing[huur indexering].pdf. De betaalde Pro-versie (42 euro per jaar) heeft enkele geavanceerde opties, zoals het toekennen van tags op basis van lokale AI-taalmodellen.

TagSpaces is een krachtige taggingtool, maar met een zekere leercurve.

Tip 5: Tags zoeken

Vind je TagSpaces toch wat overkill, dan zijn er andere manieren om documenten van (doorzoekbare) trefwoorden te voorzien. Je kunt in Verkenner (met sneltoets F2) trefwoorden toevoegen aan de bestandsnaam, maar het kan ook anders. Klik met rechts op een bestand of selectie, kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Afhankelijk van het bestandstype kun je hier tags toevoegen bij velden als Titel, Onderwerp, Labels, Categorieën en Opmerkingen. Dit werkt goed bij bijvoorbeeld Office-bestanden en afbeeldingen, maar pdf-documenten laten zich minder makkelijk taggen. Dit kan bijvoorbeeld wel bij het aanmaken van zo’n document vanuit NAPS2 of PDFCreator. Bij deze laatste kun je bij een profiel titel, auteur, onderwerp en trefwoorden meegeven.

Vanuit de Verkenner kun je vervolgens zoeken op deze tags, ook in pdf-bestanden (ook al zijn ze niet zichtbaar op het tabblad Details). Navigeer naar de juiste map of het station en typ in de zoekbalk van de Verkenner labels:<trefwoord>.

Werkt dit niet, dan ontbreekt waarschijnlijk een geschikt zoekfilter. Je kunt zo’n Adobe-IFilter alsnog installeren via deze link. Je kunt dit controleren vanuit het Configuratiescherm: open Indexeringsopties, klik op Geavanceerd en scrol op het tabblad Bestandstypen naar pdf. Daar hoort PDF Filter (of eventueel Reader Search Handler) te staan, en Eigenschappen en inhoud van het bestand indexeren moet zijn ingeschakeld. Zorg er tevens voor dat alle gewenste mappen zijn opgenomen bij Deze locaties beheren (via de knop Wijzigen).

Met het juiste filter kun je ook vanuit de Verkenner naar tags binnen pdf-documenten zoeken.

Tip 6: Opslagstructuur

Je documenten zijn nu doorzoekbaar en mogelijk ook getagd, maar er is nog een derde belangrijk aspect: bewaar alles met logische bestandsnamen in een doordachte mappenstructuur.

Voor bestandsnamen plaats je de belangrijkste info, zoals projectnaam en/of datum, liefst vooraan. Gebruik de ISO-notatie (JJJJ-MM-DD), zodat je bestanden makkelijk chronologisch sorteert. Zoals vermeld in tips 4 en 5 kun je de naam aanvullen met trefwoorden, gescheiden door een koppelteken of onderstrepingsteken (vermijd spaties of speciale tekens). Eventueel voeg je achteraan een versienummer toe, zoals _v1. Een voorbeeld is 2025-08-31_Huurcontract_Appartement_v1.pdf.

Breng de bestanden onder in een logische structuur, bijvoorbeeld op datum, per project of klant, of per categorie (zoals Huis, Werk, Gezondheid, Financieel enzovoort). Je zult merken: dankzij consistente map- en bestandsnamen vind je documenten sneller terug.

Sneller zoeken binnen een logische mappenstructuur (en met labels).

Tip 7: Organisatietool

Je hebt een logische mappenhiërarchie opgezet, maar je moet natuurlijk ook zorgen dat documenten in de juiste map terechtkomen. Externe hulp van een organisatietool als het gratis Dropit (www.dropitproject.com, werkt nog onder Windows 11) of File Juggler (www.filejuggler.com, betaalde versie 44 euro) kan daarbij handig zijn. We bekijken kort deze laatste.

Start de geïnstalleerde tool op en klik op Add rule (of eerst op Add rule group als je de regels wilt categoriseren). Stel dat je alle pdf’s die in de map \gedeeld terechtkomen automatisch wilt verplaatsen op basis van trefwoorden. Vul dan Description in en klik op de knop met drie puntjes bij Monitor om de bronmap te kiezen. Via het tandwielpictogram kun je eventueel Examine everything regularly <frequentie> between checks instellen, wat ook goed werkt voor gedeelde netwerkmappen.

Klik daarna op de plus-knop bij If en stel het filtercriterium in, bijvoorbeeld: Any of the following / Other / PDF Properties / Keywords. Bevestig met Insert en geef het trefwoord op bij Contains / Text. Je kunt via de plus-knop extra filters instellen en kiezen tussen Any of All of the following.

Leg nu de gewenste actie vast bij Then: klik op de plusknop, kies bijvoorbeeld Move file en vul de doelmap in bij to. Bewaar je filter met Save and close. Op het tabblad Rules klik je op de pijlknop naast je filter om het te activeren. Test het resultaat.

Organiseer je bestanden automatisch op basis van eigen, gecombineerde zoekfilters.

DMS

Met de tips rond doorzoekbaar maken, taggen en ordenen uit dit artikel, en met tools als TagSpaces en File Juggler, raak je al ver. Wil je je administratie nog professioneler organiseren, dan kom je uit bij een volwaardig Document Management System, kortweg DMS. Flexibele opensource-tools zijn bijvoorbeeld Papermerge en Paperless NGX. Beide installeer je het makkelijkst op Windows via Docker (Docker Desktop for Windows, met WSL2).

Na installatie bereik je het browserdashboard van de tool standaard via http://<ip-adres>:8000. Beide tools bieden OCR aan om gescande documenten doorzoekbaar te maken. Je documenten kunnen ook automatisch worden verwerkt op basis van eigen filters, en er zijn krachtige zoekopties ingebouwd. Beide tools kun je meteen uitproberen via een online demo (log in met demo / demo).

Een krachtig DMS als Paperless-ngx maakt het bijhouden van je administratie veel efficiënter.

Tip 8: Zoektool

Zoals gezegd laat de ingebouwde zoektool in Windows je met de juiste filters en instellingen ook zoeken naar metadata, zoals trefwoorden in pdf’s. Met zoekfilters en operatoren zijn zelfs complexe opdrachten mogelijk, zoals labels:factuur auteur:Toon van Daele grootte:>300kB gewijzigdop:dit jaar. Echt gebruiksvriendelijk of handig is deze functie helaas niet. Je bent dan beter af met een tool als Agent Ransack (alias Filelocator Pro, www.mythicsoft.com/agentransack). Ook de gratis Lite-versie ondersteunt netwerkshares, Booleaanse operatoren, reguliere expressies en zoeken naar metadata via IFilter.

Start de tool, zet deze op Expert en open het tabblad Hoofd. Vul bij Bevat tekst je zoekterm in en bij Zoek in het gewenste station of de map. Eventueel kun je ook filters instellen voor Grootte en Gewijzigd Na / Voor. Op het tabblad Datum voeg je extra tijdsfilters toe en op het tabblad Opties vink je zeker Office en PDF documenten aan. Vul je bij Bevat tekst een pdf-trefwoord in, dan vindt Agent Ransack ook de bijbehorende bestanden. In het tabblad Treffers (rechtsonder) zie je bij gevonden bestanden bijvoorbeeld Keywords: <gezocht_trefwoord>. Met een dubbelklik open je meteen het bestand.

Agent Ransack laat gecombineerde en krachtige filters toe en zoekt ook in metadata.

Tip 9: Back-ups

Je administratie digitaliseren is een goed idee, maar dit is pas veilig met een degelijke back-upstrategie. Het best hanteer je hier de 3-2-1-regel: drie datakopieën (hoofdversie en twee back-ups), op twee soorten media, waarvan minstens één kopie op een andere locatie. Zo bescherm je je data tegen hardwarestoringen, ransomware, brand en diefstal.

Een uitstekende gratis en opensource back-uptool is Duplicati (www.duplicati.com, Windows en macOS), die we zelf al jaren dagelijks geautomatiseerd gebruiken voor back-ups naar zowel een netwerkschijf (NAS) als de cloud (Google Drive).

Installeer het gedownloade msi-bestand. Klik na afloop met rechts op het programma-pictogram in het Windows-systeemvak en kies Open om het browserdashboard te starten. Verschijnt First Run Setup, klik dan op Yes en stel een wachtwoord in. Je kunt Duplicati in je browser openen via http://localhost:8200. Wil je ook toegang vanaf een andere pc in je netwerk, open Instellingen in Duplicati en vink Remote toegang toestaan aan, zodat het dashboard bereikbaar is via http://<intern_ip-adres>:8200. Klik vervolgens op +Back-up toevoegen, laat Een nieuwe back-up instellen geselecteerd en vul een naam in. Schakel bij opslag buiten je netwerk versleuteling in. Geef vervolgens doel- en bronlocatie op en bepaal wanneer en hoe vaak de back-up wordt uitgevoerd. Duplicati maakt standaard incrementele back-ups, waarbij alleen nieuwe of gewijzigde data worden opgeslagen, waardoor het back-upvolume beperkt blijft.

Duplicati is een betrouwbare, gebruiksvriendelijke en flexibele back-uptool.

Tip 10: Beveiliging

Een goede back-upstrategie is cruciaal om je data veilig te bewaren, maar veiligheid draait ook om privacy. De beste manier om te voorkomen dat onbevoegden inzage krijgen in je (medische, financiële …) gegevens is versleuteling. In tip 9 vermeldden we al dat je in Duplicati back-ups automatisch kunt versleutelen met sterke AES-256-encryptie. Maar ook de data op je originele opslaglocatie wil je wellicht beveiligen.

Hiervoor kun je een gratis opensource-tool als VeraCrypt gebruiken, die naast containerbestanden ook complete partities of schijven kan versleutelen met sterke algoritmen als AES-256. We hebben niet de ruimte hier verder op in te gaan, maar hier vind je meer uitleg. Ook handig is Cryptomator om via je lokale synchronisatiemap data te versleutelen bij cloudopslagdiensten als Google Drive, OneDrive of Dropbox. Je vindt hier meer uitleg daarover.

Daarnaast kun je voor diverse documenttypes ook individuele bestanden beveiligen met een wachtwoord, al is dit vaak minder robuust dan een volledig versleutelde opslaglocatie. Dit kan bijvoorbeeld vanuit verschillende Office-applicaties, maar ook met pdf-tools zoals NAPS2 (bij PDF-instellingen vink je PDF versleutelen aan) en PDFCreator (bij Profielen, via Actie toevoegen / Versleuteling).

Ook in NAPS2 kun je pdf-documenten met een wachtwoord beveiligen.