ID.nl logo
Zekerheid & gemak

Geavanceerd zoeken/vervangen in Word

Het overkomt iedereen wel eens: bij het intikken van het zoveelste woordje ‘XYZ’ in een ellenlange tekst tot het besef komen dat ‘ABC’ eigenlijk toch beter is. De zoek- en vervangfunctie is dan onmisbaar, en garandeert dat geen enkele ‘XYZ’ over het hoofd gezien wordt. Voor sommige spitsvondige zoeksituaties zijn de oplossingen echter goed weggestopt of vergen ze een zachte vorm van gebruiksvirtuositeit. En dan komt deze Expertcursus goed van pas!

Dit artikel bestaat uit twee pagina’s:

Pagina 1 (huidige pagina)

- Via het menu of het toetsenbord

- Jokertekens

- Speciale situaties

- Van jokertekens naar reguliere expressies

Pagina 2

- Zoeken en vervangen van opmaak

- Superscripts

- Tekst vervangen

- Zoek/vervang als telraam

Via het menu of het toetsenbord

Zowel de zoek- als de vervangfunctie in Microsoft Word 2007 is beschikbaar onder de knop Bewerken van het tabblad Start op het lint (in Word 2003 gaat u naar het menu Bewerken). In beide Word-versies is de zoek/vervangfunctie vlotter op te roepen met deze sneltoetsen: Ctrl+F om te zoeken, Ctrl+H om te vervangen. Geen nood als u deze door elkaar haalt: telkens wordt hetzelfde dialoogvenster getoond, maar met een ander actief tabblad. Eén extra klik volstaat dus om het juiste te selecteren.

©PXimport

Naargelang de lengte van het lint verandert de knop die toegang verleent tot de zoekfunctie.

Jokertekens

Bij zowel een zoek als een vervangbewerking kunt u zogenoemde jokertekens gebruiken in het vakje Zoeken naar. Dat u dit van plan bent, dient u eerst aan te geven met het gelijknamige selectievakje onder de zoekopties, verborgen achter de knop Meer >>. Vanaf dan zal het intikken van ?ultuur zowel ‘cultuur’ als ‘kultuur’ opleveren. Zoeken naar < ?ultuur vindt wel het losse woordje ‘cultuur’, maar slaat dan weer ‘jeugdcultuur’ over. Het opzoeken van k[ia]st vindt ‘kist’ en ‘kast’, maar slaat ‘kust’ of ‘kost’ over. Met k[!a-n]st is het andersom: ‘kast’ en ‘kist’ worden niet gevonden, want de ‘a’ en de ‘i’ behoren tot de reeks ‘a-n’, een reeks uitgesloten door het voorafgaande uitroepteken. Willen we ‘serie 1’, ‘serie 2’ tot en met ‘serie 5’ vinden, maar zijn we niet geïnteresseerd in ‘serie 6’ en volgende, probeer dan eens met serie [1-5] in het zoekvakje. Enige voorzorg bij beide technieken: de tekenreeksen tussen de rechte blokhaken moeten oplopend staan. Probeer dus niet te zoeken naar serie [5-1] want dit levert slechts de foutmelding “ongeldig bereik” op. Nog een voorbeeld: zoeken naar 10{1,2}> vindt ‘10’ en ‘100’, maar niet ‘1000’ en verder. Vergeet dan niét achteraan het groterdan-jokerteken (>), anders wordt 1000 toch gevonden op basis van zijn eerste drie cijfers.

©PXimport

©PXimport

Wanneer jokertekens?

De meeste escapecodes hebben geen effect als de optie Jokertekens gebruiken aangekruist staat. Bij de vaak gebruikte alineamarkering (^p) is dat het geval. Andere codes eisen juist weer dat die optie wel geactiveerd is: zo zoekt u met ^m zowel naar handmatige pagina-eindes als naar sectie-einden. Komt er niet uit: gewoon proberen en de foutmelding afwachten…

Speciale situaties

Soms willen we zoeken naar tekens die zich in een speciale situatie bevinden. Stel dat we het aantal witregels tussen alinea’s willen verdubbelen. Dan dienen we te zoeken naar waar we een alinea hebben afgesloten door op de Enter-toets te drukken. Daartoe plaatsen we ^p in het zoekvakje. Bij twijfel is er de knop Speciaal onderaan het tabblad: deze klapt een menu open, waarin we (onder andere) de iets meer sprekende optie Alineamarkering aantreffen die automatisch ^p invult. Deze codes noemen we escapecodes en mogen zowel in het zoek- als het vervangvak gebruikt worden. Het volstaat dus te zoeken naar ^p en deze te vervangen door ^p^p.

Om dergelijke (normaal gesproken onzichtbare) tekens op het scherm te tonen, gaat u in Word 2007 in het tabblad Start van het lint naar het menu Alinea en klikt u op de knop Alles weergeven (het -symbool). In Word 2003 zoekt in de ouderwetse knoppenbalk naar het -symbool, wat daar de knop Weergeven/verbergen heet. Of gebruik in beide versies de toetscombinatie Ctrl+Shift+8. Zoeken naar ^p laat de zoekfunctie bij elke alinamarkering (het -teken) halt houden.

©PXimport

Van jokertekens naar reguliere expressies

Reguliere expressies (‘regular expressions’ of kortweg ‘regex’) zijn speciale combinaties van karakters en joker­tekens, die door een zorgvuldige keuze aan kracht winnen en zo complexe tekstpatronen kunnen opsporen en vervangen. Stel dat we over een lange lijst adressen beschikken, waarin de naam van de straat gevolgd wordt door het huisnummer, en die willen we omvormen tot een reeks waarin we eerst het huisnummer krijgen, gevolgd door een komma en dan pas de straatnaam. In dit voorbeeld zou het adres ‘Richard Holkade 8’ omgezet moeten worden in ‘8, Richard Holkade’. We veronderstellen even dat elke adreslijn als een aparte paragraaf ingebracht werd.

We openen het zoek/vervangvenster, geven aan dat we willen werken met jokertekens, en tikken (*)([! ]@)^13 in als te zoeken string. Daarin omvat het eerste paar ronde haakjes een bij elkaar horende expressie, die uit willekeurige tekens (het sterretje) mag bestaan, gevolgd wordt door een tweede expressie die ophoudt bij de einderegel (^13) en waarvan we de beginnende spatie uitsluiten ([! ]). Op die manier nemen we die niet nodeloos mee naar de vervangtekst.

In het vakje Vervangen door tikken we: \2, \1^p. Met \1 en \2 zoeken we naar de geïsoleerde expressies: we geven aan dat we eerst de tweede gevonden string wensen te plaatsen, en pas daarna de eerste, na een komma en een spatie als scheiding. We sluiten elke vervanging eveneens af met een Enter-toets (^p).

©PXimport

Reguliere expressies zien er cryptisch uit, maar maken complexe vervangingen mogelijk.

Het ene alinea-einde is het andere niet

Om het einde van een alinea aan te geven (de plaats waar de auteur op de Enter-toets drukte), mogen we zowel de code ^13 (denk aan de ASCII-code voor ‘carriage return’) als ^p (met de p van ‘paragraaf’) gebruiken. Maar er is een verschil tussen beide: ^p bevat informatie over de formattering, ^13 niet. Bovendien werkt ^p niet in opzoekingen met jokertekens. Gebruik dus ^13 om naar alinea-eindes te zoeken, maar geef de voorkeur aan ^p in het vervangvakje.

Zoeken en vervangen van opmaak

Dringt het pas na het afwerken van een document tot u door dat u overal waar u tekst vetgedrukt hebt gemaakt, dit liever cursief wilt zien, ook dan kan de zoek/vervangfunctie redding brengen. Onder het knopje Meer >> vindt u daarvoor de knop Opmaak. Klik eerst in het invoerveld naast Zoeken naar, en kies daarna de optie Lettertype uit de lijst Opmaak. Klik op Vet en sluit af. Selecteer vervolgens het veld naast Vervangen door, en doorloop dezelfde opties maar nu met Cursief als keuze. De zoek- en vervangvelden zijn weliswaar beide leeg, maar van belang is wat er telkens onder staat: bovenaan lezen we Lettertype: Vet en onderaan Lettertype: Cursief. De overige handelingen zijn dezelfde als bij het zoeken en vervangen van willekeurige tekstgedeeltes.

Hebben we ons vergist bij de opmaakkeuzes, dan is het lastig om dit ongedaan te maken. Kiezen we bijvoorbeeld opnieuw Standaard als lettertype, dan interpreteert Word dit als een keuze voor Niet Vet, Niet Cursief, wat niet hetzelfde is. Vandaar dat we ook een knop Geen opmaak ter beschikking hebben.

©PXimport

Het vervangen van opmaak vergt niet noodzakelijk een ingetikte tekst.

Superscripts

Wie vaak subscript of superscript gebruikt in teksten, vindt het misschien hinderlijk om daarvoor telkens naar het menu voor tekstopmaak te gaan. Een eerste oplossing hiervoor is het gebruik van de sneltoetsen Ctrl+= (subscript aan/uit) en Ctrl+Shift+= (superscript aan/uit). Maar als u daar telkens moet aan denken voordat het te behandelen karakter ingetikt dient te worden, dan wordt dat te vaak vergeten, en dient u dit telkens te corrigeren. Komen deze sub- of superscripts systematisch in vaste tekencombinaties voor (bijvoorbeeld H2O, CO2, m3, km2, etc.), dan is er een alternatief: zoeken en vervangen in twee stappen. We nemen als voorbeeld ‘H2O’. Om het intikken zo vlot mogelijk te laten verlopen, trekken we ons niets aan van de 2 in subscript en tikken we domweg H2O. Pas als de tekst helemaal klaar is, zetten we al H2O-strings om. Wellicht komt er nog een aantal cijfers 2 in onze tekst voor in een totaal ander verband, zodat een grootschalige zoek- en vervangbewerking die een gewone ‘2’ omzet naar een subscript ‘2’ niet wenselijk is.

De oplossing is om het in twee fasen aan te pakken: eerst zoeken naar H2O en die vervangen door (bijvoorbeeld) H#2#O (vooropgesteld dat de tekencombinatie #2# nergens elders in de tekst voorkomt). In een tweede slag zoeken we dan alle #2# op, en vervangen we die door 2 in een subscriptlettertype. Nadeel is dat de eerste stap van deze omweg herhaald dient te worden voor elke lettercombinatie waarin een dergelijk cijfer voorkomt, dus CO2 omzetten naar CO#2#, etc.

©PXimport

Tekst vervangen

Het komt vaak voor dat we een lange en complexe serie woorden herhaaldelijk dienen in te tikken, met telkens tikfouten en correcties tot gevolg. Denk aan een adres dat uit een aantal moeilijke eigennamen bestaat en bovendien in de gepaste formattering dient te staan (een ander lettertype, de aanspreking vetgedrukt, de gemeente onderstreept). De aanpak is eenvoudig: overal waar dit adres dient te komen, plaatsen we een korte, maar gegarandeerd unieke tekencombinatie, bijvoorbeeld $$$. Daarna tikken we één enkele keer het volledige adres in, compleet met alle gewenste vormgeving. We selecteren het en drukken op Ctrl+X (of Shift+Del) om het in het klembord te stoppen. Tot slot roepen we het zoek/vervangvenster op, met $$$ als te zoeken tekst en ^c (code voor klembord) als vervanger.

Zoek/vervang als telraam

Standaard beschikt Word over een functie om het aantal woorden binnen een document of een geselecteerde portie tekst te tellen: de telling is permanent te zien linksonder op de statusbalk van Word 2007, in versie 2003 gaat het via Extra / Woorden tellen. Nadeel is echter dat we dan telkens álle woorden geteld krijgen. Maar wat als we enkel het aantal keer willen tellen dat een bepaald woord in onze tekst voorkomt? Het volstaat daartoe om zowel bij de zoektekst als bij de vervangtekst hetzelfde woord in te geven, en een Alles vervangen bewerking te starten. Verifieer dat de optie Identieke hoofdletters/kleine letters niet aangekruist staat: het woord zal dan zowel middenin een zin als in het begin ervan gevonden worden, en zichzelf vervangen in de juiste combinatie hoofd/kleine letters. Wat ons uiteindelijk interesseert, is de uiteindelijke melding, wanneer Word ons toont hoeveel maal het woord gevonden en vervangen werd.

©PXimport

De zoek/vervangfunctie misbruiken we om te tellen hoeveel keer een bepaalde tekst in onze tekst voorkomt.

Minimaliseer het tikwerk

Als zowel het Zoeken naar als het Vervangen door vakje naar dezelfde tekst dienen te verwijzen, kunt u ook kortweg ^& als vervangstring gebruiken. Dit is eveneens een handige intikbesparing als de vervangtekst verder bouwt op de zoektekst: zoeken naar Frederik en alles vervangen door ^& van Amerongen zorgt ervoor dat we overal ‘Frederik van Amerongen’ krijgen. Zes toetsen bespaard! Of we zoeken naar van Amerongen en vervangen het door Frederik ^&. Minus elf!

▼ Volgende artikel
Luxaflex vies? Zo krijg je ze moeiteloos schoon
© eliosdnepr
Huis

Luxaflex vies? Zo krijg je ze moeiteloos schoon

Als er één plek in huis is waar stof zich graag verzamelt, dan is het wel op de luxaflex. En hangen ze in de keuken, dan worden ze niet alleen stoffig, maar ook nog eens vettig. Gelukkig hoef je niet uren te schrobben om ze weer schoon te krijgen: met de tips uit dit artikel zijn ze zo weer blinkend schoon.

Dit artikel in het kort: • Regelmatig doen: even afstoffen • Grondig schoonmaken: aluminium en kunststof • Grondig schoonmaken: houten luxaflex • Bedieningskoorden schoonmaken • Nicotine-aanslag verwijderen • Luxaflex langer mooi houden

Luxaflex schoon? Lees dan: De 5 beste tips om snel en simpel je ramen te lappen

Regelmatig doen: even afstoffen

Regelmatig afstoffen voorkomt dat vuil zich ophoopt. Een plumeau of microvezeldoek werkt prima. Draai de lamellen open zodat je overal bij kunt en werk van boven naar beneden. Een oude sok over je hand schuiven is een handige manier om elke lamel afzonderlijk schoon te vegen.

Wil je tijd besparen?* Gebruik dan een speciale lamellenborstel. Hiermee kun je in één beweging meerdere lamellen tegelijk afnemen. Druk niet te hard, om beschadigingen te voorkomen. Stofzuigen kan ook, maar gebruik dan een meubelmondstuk op de laagste stand en ondersteun de luxaflex met je andere hand.

* Wie niet eigenlijk...?

©africaimages.com (Olga Yastremsk

Als stoffen alleen niet meer genoeg is, moet je een stapje verder gaan. Hoe je dat doet, hangt af van het materiaal waarvan de luxaflex gemaakt zijn.

Grondig schoonmaken: aluminium en kunststof

Gebruik het bad…

Haal de luxaflex voorzichtig uit het kozijn en leg in een bad met lauwwarm water en een scheutje allesreiniger. Laat kort weken en veeg de lamellen schoon met een zachte spons. Spoel goed af en laat de luxaflex hangend drogen. Zorg ervoor dat metalen onderdelen niet te lang nat blijven om roestvorming te voorkomen en droog aluminium luxaflex direct af om oxidatie te vermijden.

…of de douche

Als de luxaflex te groot is voor een bad, kan afspoelen in de douche een alternatief zijn. Gebruik een plantenspuit met een sopje voor hardnekkige vlekken en spoel daarna grondig af. Let op dat kunststof koorden niet te nat worden (want dan kunnen ze hun stevigheid verliezen of verkleuren). Laat goed drogen en ventileer de ruimte goed om schimmelvorming te voorkomen.

Met stoom

Soms is weken in bad of afspoelen in de douche geen optie. Een stoomreiniger kan dan uitkomst bieden, vooral bij aluminium en kunststof luxaflex. Gebruik de stoom op lage stand en houd voldoende afstand om schade te voorkomen. Een andere methode is een sopje met een plantenspuit op de luxaflex vernevelen en daarna droogwrijven met een microvezeldoek.

Grondig schoonmaken: houten luxaflex

Hout is gevoelig voor vocht, dus in bad leggen of onder de douche afspoelen is geen goed idee. Gebruik een licht vochtige doek met een mild schoonmaakmiddel en test nieuwe middelen altijd eerst op een onopvallende plek. Je kunt ook speciale houtzeep gebruiken. Doe dat wel met mate en kies bij voorkeur een variant die geen vettig laagje achterlaat, omdat sommige houtzepen een dun laagje vormen dat stof kan aantrekken.

Je kunt ook een doek met een klein beetje afwasmiddel gebruiken, maar zorg dat deze nauwelijks vochtig is. Droog de lamellen direct na met een schone doek om watervlekken te voorkomen. Behandel ze eventueel met een verzorgende houtolie of was, maar alleen als het materiaal daar geschikt voor is. Laat ze na behandeling open drogen en voorkom direct zonlicht om kromtrekken en verkleuring te vermijden.

Nicotine-aanslag verwijderen In ruimtes waar wordt gerookt, kan een gelige laag op de luxaflex ontstaan. Dit is lastig te verwijderen met alleen water en zeep. Meng gelijke delen water en azijn en gebruik een zachte doek om de lamellen af te nemen. Spoel daarna na met een schone, licht vochtige doek en droog direct af.

©Rafael Ben-Ari

Bedieningskoorden schoonmaken

De koorden van luxaflex worden vaak vergeten bij het schoonmaken, maar kunnen door stof en vet behoorlijk groezelig worden. Wikkel een vochtige doek met mild schoonmaakmiddel om het koord en trek het koord er voorzichtig doorheen. Herhaal indien nodig en laat goed drogen.

Luxaflex langer mooi houden

Regelmatig afstoffen voorkomt dat vuil zich ophoopt. Maak ze in keukens vaker schoon. Vermijd overmatig watergebruik, vooral bij houten luxaflex. Laat ze open drogen na een schoonmaakbeurt en houd ze, als je ze niet gebruikt, opgetrokken om stofophoping te verminderen. Zo blijven je luxaflex langer mooi en schoon.

🪶 Op zoek naar een plumeau?

(ook handig voor spinrag in hoekjes en aan het plafond)

▼ Volgende artikel
Vermijd pottenkijkers: zo beveilig je je camera of deurbel optimaal
Huis

Vermijd pottenkijkers: zo beveilig je je camera of deurbel optimaal

Misschien heb je er wel een: een beveiligingscamera of videodeurbel waarmee je je woning via een online-verbinding in de gaten kunt houden. Dat kan handig zijn, maar er zijn ook privacyrisico's. Als je niet voorzichtig bent, kunnen onbevoegden namelijk toegang krijgen tot jouw camerabeelden. In dit artikel geven we wat tips om dat te voorkomen.

In dit artikel bespreken we manieren waarop je kunt voorkomen dat mensen je zomaar in je tuin of huiskamer kunnen begluren via je videodeurbel of IP-camera. We gaan daarbij in op de volgende aspecten:

  • De keuze van de camera 
  • Het instellen van een (uniek) wachtwoord
  • Het (zo veel mogelijk) voorkomen van hacks

Ook lezen: 5 fouten met je beveiligingscamera die je hierna nooit meer maakt

Kies een betrouwbaar merk

Er zijn natuurlijk heel veel soorten beveiligingscamera's voor consumenten, maar de privacyrisico's die wij bespreken spelen zich vooral af bij videodeurbellen en zogenoemde IP-camera's. Deze hebben als overeenkomst dat ze de opgenomen beelden online opslaan, zodat je via een website of app altijd toegang hebt tot de camerafeeds.

Mocht je op zoek zijn naar zo'n apparaat, zorg er dan voor dat het merk betrouwbaar en privacyvriendelijk is. Zo adviseren experts om op te passen met Chinese merken als Dahua en Hikvision, en Chinese smarthomeplatformen als Tuya (waar onder meer de camera's van Action, Woox en Marmitex gebruik van maken). Hoewel het niet is bewezen, is het goed mogelijk dat de software een achterdeurtje bevat waardoor de fabrikant met de beelden kan meekijken. De lokale wetgeving dwingt fabrikanten namelijk om data te verzamelen en af te staan aan de overheid.

Ook andere bekende merken hebben in het verleden te maken gehad met beveiligingsproblemen. Zo belandden in 2019 duizenden inloggegevens van Ring-klanten op het darkweb en hadden Amazon-medewerkers jarenlang toegang tot de camerafeeds. Verder kwam Wyze vorig jaar in opspraak doordat sommige klanten ineens de camerabeelden van anderen in hun app te zien kregen.

De LSC Smart Connect-beveiligingscamera van de Action maakt gebruik van Chinese software.

Stel een eigen wachtwoord in

Het klinkt misschien als een open deur, maar het niet instellen van een eigen wachtwoord is de meest voorkomende oorzaak waardoor onbevoegden kunnen meekijken met camerabeelden. Veel fabrikanten leveren hun camera’s met een standaardgebruikersnaam en -wachtwoord, zoals 'admin' of '1234'. Er bestaan zelfs complete websites waarop lijsten circuleren met de standaardinloggegevens van tientallen cameramerken.

Hoewel het niet legaal is, kunnen pottenkijkers zo met wat trial-and-error relatief makkelijk toegang krijgen tot camerabeelden. Er zijn zelfs websites die deze onbeveiligde feeds verzamelen en openbaar op hun website plaatsen. Een bekend voorbeeld hiervan is Insecam, die hier in 2014 wereldwijd het nieuws mee haalde.

Na alle ophef heeft die website alle privacy-schendende streams van bijvoorbeeld deurbelcamera's of webcams in woningen verwijderd, maar er zijn nog andere plekken online waarop zulke beelden wél te zien zijn. Toegegeven, deze websites zijn niet makkelijk te vinden (het delen van deze beelden is immers illegaal), maar als je een beetje weet waar je moet zoeken, kom je ze zeker tegen.

Er zijn gelukkig steeds meer camerafabrikanten die klanten verplichten een uniek wachtwoord te gebruiken, waaronder Panasonic, maar als dat niet het geval is, is het dus ten zeerste aan te raden om meteen een nieuw wachtwoord te verzinnen en (mits die mogelijkheid er is) tweestapsverificatie te activeren.

Insecam stond tien jaar geleden vol met links naar onbeveiligde webcams.

Voorkom hacks

Hoewel het veel minder vaak voorkomt, is het mogelijk om beveiligingscamera's te 'hacken' en op die manier bij de beelden te komen. Voor sommige IP-camera's moet je namelijk bepaalde TCP-poorten op je router/modem openzetten, zoals 80 of 443, om van buitenaf met deze camera's te kunnen verbinden.

Als je dat handmatig (en zorgvuldig) doet, hoeft dat geen probleem te zijn. Het wordt pas echt gevaarlijk als je de camera deze poorten zelfstandig laat openzetten via uPnP (Universal Plug and Play). Deze functie vereist geen enkele vorm van authenticatie. Onbevoegden kunnen met malware daardoor eenvoudig allerlei poorten openen. Je kunt dus beter ver uit de buurt van uPNP blijven.

Zorg er tot slot ook voor dat je de firmware van de camera regelmatig bijwerkt, voor het geval er een kritieke kwetsbaarheid is gedicht. Malware als Mirai heeft in het verleden veel schade aangericht door kwetsbaarheden van slecht beveiligde camera's te misbruiken. Het is daarom ook een risico om je camera's en deurbellen met het internet te (laten) verbinden als de fabrikant geen updates meer uitbrengt.

Beelden lokaal opslaan

Als je het risico op pottenkijkers helemaal wilt voorkomen, kun je er in sommige gevallen (zoals bij de camera's van UniFi) ook voor kiezen om de camerabeelden uitsluitend lokaal op te slaan. In plaats van in de cloud, worden de beelden dan bijvoorbeeld op een SD-kaartje of basisstation opgeslagen. Dat gaat ten koste van het gemak, omdat je dan zelf ook niet meer eenvoudig op een website of app kunt inloggen om je beelden te bekijken, maar het is natuurlijk wel privacyvriendelijker.