ID.nl logo
Zo maak je een dualboot-systeem
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

Zo maak je een dualboot-systeem

Wanneer je met een extra OS of met een extra installatie van je huidige besturingssysteem aan de slag wilt dan denk je wellicht aan een dualboot-configuratie. Zo’n constructie komt hier weliswaar ook aan bod, maar er zijn nog andere scenario’s mogelijk, zoals virtualisatie of een portable versie op een usb-medium.

We gaan er in dit artikel van uit dat Windows 10 op je pc geïnstalleerd staat en dat dit OS het besturingssysteem is waar je het meest vertrouwd mee bent. Maar misschien wil je af en toe ook met een ander OS experimenteren, of met een andere editie of versie van Windows kunnen werken, bijvoorbeeld omdat een van je applicaties niet goed onder Windows 10 draait. Of misschien ben je juist zo verknocht aan Windows 10 dat je dat ook onderweg op zak wilt hebben. En dan bedoelen we letterlijk, in portable vorm op een usb-stick. In dit artikel bekijken we uiteenlopende scenario’s om met zo’n extra besturingssysteem aan de slag te gaan.

01 Schijfkopiebestand

In ons eerste scenario gaan we ons besturingssysteem virtualiseren. Het OS blijft dan netjes binnen die gevirtualiseerde omgeving en komt in principe niet in het vaarwater van je reguliere, fysiek geïnstalleerde besturingssysteem. In het tekstkader ‘Virtualbox’ lees je hoe je een OS virtualiseert met behulp van het gratis VirtualBox. Wij focussen ons hier echter op een minder bekende oplossing: een dualboot-systeem met een Windows-installatie op een virtuele harde schijf, zonder externe virtualisatiesoftware.

Daarvoor hebben we wel een installatiemedium van Windows nodig. Heb je geen installatie-dvd of opstartbare usb-stick voorhanden, dan moet je eerst zelf zo’n medium aanmaken. Allereerst haal je een iso-schijfkopiebestand met de gewenste Windows-versie op. Voor de actuele versie van Windows 10 verwijzen we naar de volgende stap (zie ‘02 Installatiestick’); voor oudere Windows-versies kun je handig gebruikmaken van de gratis Microsoft Windows and Office ISO Tool. Open hier het tabblad Windows en selecteer de gewenste versie (7, 8.1 of 10), systeemtype (32 of 64 bit) en taal. Bevestig je keuzes en haal het bijhorende iso-bestand op.

©PXimport

02 Installatiestick

Het is nu de bedoeling dat je Windows op een opstartbare usb-stick krijgt. Gaat het om de actuele versie van Windows 10 dan ga je best aan de slag met Media Creation Tool: die haalt namelijk in één keer Windows op en zet die vervolgens netjes op een usb-stick. Heb je zelf al een Windows iso-bestand opgehaald (zie bij ‘01 Schijfkopiebestand’) dan kun het gratis Rufus downloaden. Stop een usb-stick in je pc, start Rufus op en verwijs naar de stick. Bij Opstartselectie kies je Schijf of ISO-image (selecteren) en verwijs je met de knop SELECTEREN naar je iso-beeldbestand. Afhankelijk van het toestel dat je via deze stick wilt opstarten kies je bij Partitie-indeling en Doelsysteem ofwel GPT en UEFI (geen CSM), ofwel MBR en BIOS (of UEFI-CSM) (zie ook ‘08 Bios of uefi’). De andere optie kun je het beste ongemoeid laten. Bevestig met STARTEN en met OK (twee maal). Zodra de melding ‘Klaar’ verschijnt, mag je op SLUITEN klikken.

©PXimport

VirtualBox

Download VirtualBox op www.virtualbox.org en installeer de tool. Wanneer je vervolgens het programma opstart beland je in een nog lege beheermodule. Druk dus op de knop Nieuw en vul een naam in voor je virtuele machine (vm). Selecteer het correcte OS Type (zoals Microsoft Windows of Linux) evenals de juiste versie. Bij Machine Folder geef je aan waar je vm terecht mag komen. Vervolgens duid je de nodige hoeveelheid ram-geheugen aan. Als laatste zorg je dat Maak nieuwe virtuele harde schijf nu aan geselecteerd staat en bevestig je met Aanmaken. Laat het type ingesteld op VDI, druk op Volgende en selecteer bij voorkeur Dynamisch gealloceerd. Leg de (maximum)grootte van je virtuele schijf vast – bijvoorbeeld 15 GB voor Linux en 30 GB voor Windows – en rond af met Aanmaken. In de beheermodule selecteer je vervolgens de vm en druk je op Starten. Klik op het pictogram Kies een virtuele optische schijfbestand en verwijs naar je gedownloade iso-bestand. Druk op Start voor de virtuele installatie van het OS en volg de instructies. Na afloop laat het virtuele OS zich vanuit de beheermodule van VirtualBox opstarten. Via de knop Instellingen pas je desgewenst allerlei eigenschappen van je vm aan.

©PXimport

03 Vhd creëren

Gewapend met deze Windows-installatiestick kunnen we aan de slag. Start het beoogde toestel op met deze stick – afhankelijk van het systeem moet je hiervoor een speciaal opstartmenu oproepen (via een of andere functietoets) of moet je eventueel de bootvolgorde in het systeembios aanpassen. Raadpleeg desnoods de handleiding bij je pc. Als het goed is duikt dan even later een venster op waarin je wordt gevraagd taal en toetsenbordindeling in te stellen. Na je bevestiging met Volgende verschijnt dan ‘Nu installeren’. Hier druk je op Shift+F10. Je komt nu terecht op de opdrachtprompt. Hier voer je het commando diskpart uit, gevolgd door list volume, zodat je een overzicht van de partities krijgt. Vervolgens creëer je een geschikt vhd-volume (virtual hard disk), bijvoorbeeld van zo’n 30 GB: create vdisk file=x:\virtuelewindows.vhd maximum=30000 type=fixed (vervang x: door de gewenste stationsletter). In plaats van fixed kun je ook expandable intikken: je virtuele schijf groeit dan naargelang de behoefte tot aan het opgegeven maximum (in ons voorbeeld: 30000 MB).

©PXimport

04 Virtueel installeren

Nadat het proces is afgerond koppel je het gecreëerde vhd-bestand aan het systeem met de volgende twee commando’s:

select vdisk file=x:\virtuelewindows.vhd

attach vdisk

(met detach vdisk kun je de schijf als je wilt weer ontkoppelen).

Sluit het venster van de opdrachtprompt en zet de Windows-installatie verder met Nu installeren. Let er wel op als doellocatie de niet-toegewezen ruimte van je virtuele harde schijf te selecteren! Negeer de melding ‘Windows kan niet worden geïnstalleerd op dit station’ en druk op Volgende, waarna de installatie daadwerkelijk van start gaat.

Als het goed is krijg je bij het herstarten van je pc voortaan een opstartmenu te zien met naast je fysieke Windows-installatie ook de virtuele op je vhd-schijf. Met EasyBCD kun je makkelijk sleutelen aan dit opstartmenu en bijvoorbeeld de standaard opstartvolgorde of de time-out aanpassen; dat kan via de knop Edit Boot Menu.

©PXimport

05 Windows To Go

Met enige moeite is het ook mogelijk een portable versie van Windows te creëren. In Windows 10 Enterprise en Education zit zo’n mogelijkheid ingebouwd. Open het Windows Configuratiescherm, start Windows To Go op en volg de instructies. Zorg er voor dat je een geschikt usb-medium hebt ingeplugd. Een externe usb-schijf lukt normaliter wel, maar het aantal usb-sticks dat voor Windows To Go is gecertificeerd, is beperkt.

Laten we er echter van uitgaan dat je over Windows Home of Professional beschikt. In dit geval kun je je toevlucht nemen tot een externe tool.

Precies zo’n tool hebben we al vermeld bij ‘02 Installatiestick’, namelijk Rufus. Je gaat op dezelfde manier te werk als we daar hebben beschreven, alleen kies je Windows To Go in het uitklapmenu bij Image-optie (in plaats van Standaard Windows-installatie); deze optie hoort beschikbaar te zijn in Windows 8, 8.1 en 10. Idealiter gebruik je een stick die voor Windows To Go is gecertificeerd, maar hoe dan ook moet die minstens 16 GB groot zijn. Wil je van de stick op kunnen starten op een systeem met een klassiek bios, kies dan MBR als Partitie-indeling; in het andere geval kun je voor GPT opteren. Stel het Bestandssysteem in op NTFS met een Standaard Clustergrootte. Verwijs naar je Windows 10 iso-bestand en bevestig met Starten en met OK (twee maal). Dit proces kan erg lang duren, maar als het goed is heb je na afloop wel Windows op een stokje.

©PXimport

Nog meer ‘to go’…

Lukt het je om een of andere reden niet om een Windows To Go-medium met Rufus te creëren dan kun je het nog met WinToUSB proberen. Met deze tool kun je Windows ook op een verwijderbare usb-schijf plaatsen. Met de knop Physiek naar USB (inderdaad, geen correct Nederlands) is het bovendien mogelijk om je reeds geïnstalleerde Windows-versie portable te maken. Met de gratis editie blijkt het echter niet mogelijk om Windows 10 1809 of hoger ‘draagbaar’ te maken en ook een MBR-indeling kiezen die zowel op bios als uefi hoort te werken, zit er in deze editie blijkbaar niet bij. Vergelijkbare mogelijkheden vind je nog in AOMEI Partition Assistant, via het menu All Tools / Windows(7/8/10) toGo Maker. Helaas blijkt deze functie voorbehouden aan de commerciële Professional-editie (circa 50 dollar).

©PXimport

06 Snel opstarten via dualboot (fysiek)

Ons derde scenario is wellicht de meest klassieke benadering om van een tweede OS op te kunnen starten, maar het is tegelijk ook de meest complexe en delicate. Immers, we gaan het extra OS op reguliere wijze installeren op een afzonderlijke, fysieke partitie. Als voorbeeld nemen we hier de populaire Linux-distributie Ubuntu.

We raden je alvast aan om eerst een complete systeemback-up van je huidige installatie te maken: je weet nooit of er onverhoopt iets fout loopt. Een gratis en gebruiksvriendelijke back-uptool is EaseUS Todo Backup Free.

We raden je aan om voordat je met je dualboot-installatie begint eerst een functie in Windows 10 uit te schakelen die ervoor zorgt dat het OS bij het opstarten in een soort slaapstand gaat. Deze functie kan namelijk problemen opleveren in een dualboot-scenario. Druk op de Windows-toets, tik configuratie in, start Configuratiescherm en kies Systeem en beveiliging / Het gedrag van de aan/uit-knoppen wijzigen bij Energiebeheer. Klik op Instellingen wijzigen die momenteel niet beschikbaar zijn en verwijder het vinkje bij Snel opstarten inschakelen. Bevestig met Wijzigingen opslaan.

©PXimport

07 Partitie

Je moet er uiteraard ook voor zorgen dat er voldoende vrije schijfruimte is voor de fysieke partitie van het extra OS. Dat check je snel door Windows-toets+R in te drukken en diskmgmt.msc uit te voeren. Heb je onvoldoende niet-toegewezen ruimte – voor Ubuntu heb je pakweg 15 GB nodig – dan zit er wellicht weinig anders op dan een al bestaande partitie te verkleinen. Dat kan door de partitie in de grafische weergave met de rechtermuisknop aan te klikken en Volume verkleinen te kiezen. Geef aan met hoeveel MB je die wilt verkleinen, bijvoorbeeld 15000. Bevestig met Verkleinen.

Lukt het niet op deze manier, dan kun je het nog proberen met een externe partitiemanager als EASEUS Partition Master Free.

©PXimport

08 Bios of uefi

Het is dus de bedoeling dat je op je pc een tweede besturingssysteem gaat installeren. Er kunnen echter problemen opduiken wanneer je beide OS’en in verschillende ‘bootmodi’ installeert: uefi versus de klassieke (legacy) bios- of csm-modus (compatibility support module). Nu is het wel zo dat de meeste pc’s van de afgelopen jaren met uefi zijn uitgerust, maar zelfs als je over een recente pc beschikt betekent dat nog niet noodzakelijk dat Windows ook daadwerkelijk in uefi-modus opstart.

Je doet er dus verstandig aan de bootmodus van je Windows-installatie eerst te controleren voor je er een tweede OS op zet. Start Windows op, druk op Windows+R en voer de opdracht msinfo32 uit. Bij Systeemoverzicht merk je het item BIOS-modus op. Staat hier UEFI, dan start Windows daadwerkelijk in uefi-bootmodus op. In het andere geval staat hier Verouderd of Legacy.

Uefi is dus de moderne variant en die biedt enkele voordelen ten opzichte van het klassieke bios. Zo start het systeem iets sneller op, kun je booten van schijven groter dan 2 TB en er is in principe geen bootmanager nodig voor een dualboot-manager (zie ook tekstkader ‘Bootselectie’). Wat echter als Windows op je pc in klassieke bios-modus blijkt op te starten? Dan kun je in feite twee kanten op: je installeert ook het tweede OS in die modus of je herinstalleert Windows eerst compleet in uefi-modus. Het mag duidelijk zijn dat deze laatste optie de meest bewerkelijke zal zijn.

©PXimport

Bootselectie

Als je een Linux-distributie als Ubuntu in dualboot na Windows 10 installeert, neemt bootmanager Grub standaard het roer over en laat je tussen beide OS’en kiezen. Heb je beide OS’en in uefi-modus geïnstalleerd dan kun je het gewenste OS echter ook buiten Grub om selecteren. Via een sneltoets – raadpleeg desnoods je systeemhandleiding – roep je dan een bios-bootselect-menu op waar je vervolgens het OS aanduidt. Als je dat wenst kun je de Windows-installatie ook een hogere prioriteit geven in de bootsequentie van je systeem-bios: dit blijkt trouwens wel vaker een oplossing te zijn als naderhand de installatie van grote Windows-updates problemen blijkt op te leveren.

09 Secure boot

Zelfs wanneer Windows in uefi-modus opstart ben je er nog niet helemaal uit. In hetzelfde Systeemoverzicht duikt namelijk ook de optie Status beveiligd opstarten op. Dit item verwijst naar de functie ‘secure boot’. Is deze optie op jouw pc niet ingeschakeld dan moet je wel extra oplettend zijn. Immers, sommige uefi-bios-versies durven in dat geval zomaar over te schakelen op een legacy/csm-modus wanneer je een bijkomend OS installeert. Nu zou je kunnen overwegen om de secure-boot-functie dan maar snel in te schakelen in het uefi-bios, maar dan zal je reeds geïnstalleerde Windows niet meer willen opstarten. Is de optie inderdaad niet ingeschakeld dan kun je ook het beste in het uefi-bios nagaan of je zo’n automatische omschakeling (naar legacy/csm) niet kunt tegengaan: raadpleeg desnoods de handleiding bij je systeem.

Hoe dan ook is het aan te raden om de bootmodus van je nieuwe OS meteen na de installatie te controleren, zodat je zeker bent dat het OS niet in een andere bootmodus is geïnstalleerd. In Linux (Ubuntu) kan dat als volgt: klik in de desktop op Show applications / Terminal en voer het commando efibootmgr uit, waarna je met de Enter-toets bevestigt. Wordt het commando niet herkend dan installeer je nog snel even het bijhorende pakket met sudo apt install efibootmgr. Resulteert dit commando in bootvariabelen dan is het OS in uefi-bootmodus opgestart. In het andere geval verschijnt een foutmelding (‘not supported’).

©PXimport

10 Installatie

Je hebt nu alle voorbereidende stappen en controles uitgevoerd en je bent klaar om het tweede OS te installeren. Dan heb je natuurlijk een installatiemedium nodig en ook hiervoor maken we dankbaar gebruik van het gratis Rufus. De werkwijze hebben we al beschreven bij ‘02 Installatiestick’. Let er wel op dat je de juiste parameters instelt die hoort bij ofwel gebruik op een uefi-systeem, ofwel een legacy/csm-systeem. Na afloop is de usb-stick klaar en plug je die in het doelsysteem in.

Allereerst kies je de gewenste taal (Nederlands) en klik je op Ubuntu installeren. Duid je juiste Toetsenbordindeling aan en druk op Verder. Geef aan of je een Normale installatie (inclusief kantoorsuite, spelletjes en mediaspelers) dan wel een Minimale installatie verkiest. Bevestig nogmaals met Verder. Normaliter stelt Ubuntu vast dat Windows 10 al op je pc is geïnstalleerd en komt de optie Installeer Ubuntu naast Windows 10 beschikbaar. Selecteer bij voorkeur deze optie, tenzij je goed vertrouwd bent met de typische Linux-partitionering. In dit laatste geval kun je Iets anders aanklikken en zelf de nodige partities creëren, zoals root (/), swap en home. Bevestig met Installeer nu en met Verder. Stel de tijdzone in, stel een naam en wachtwoord in en start de eigenlijke installatie. Nu een herstart zal je een Grub-bootmenu zien verschijnen waarmee je tussen Ubuntu en Windows 10 kunt kiezen.

©PXimport

Bootmanager Grub

Standaard start het Grub-bootmenu na 10 seconden door met Ubuntu. Heb je liever dat Windows 10 automatisch doorstart of verkies je een andere wachttijd, dan kun je dat weliswaar vanuit een terminal-venster regelen, maar de tool Grub Customizer werkt veel makkelijker. Je moet dit pakket dan wel eerst even installeren. Open een Terminal-venster en voer achtereenvolgens de volgende opdrachten uit: sudo add-apt-repository ppa:danielrichter2007/grub-customizer sudo apt update sudo apt install grub-customizer Bevestig met J , waarna je de tool bij Show applications terugvindt in de Ubuntu-desktop. Start de applicatie op en ga naar het tabblad Lijstconfiguratie. Via de pijltoetsen verplaats je items naar boven of onderen. Op het tabblad Algemene instellingen pas je de wachttijd aan en bij Weergave-instellingen kun je onder meer lettertype en -kleuren wijzigen, maar ook een eigen afbeelding uploaden die als achtergrond moet fungeren voor je Grub-bootmenu.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Van budget tot stijl: zo plan je je keuken met Bemmel & Kroon
© Bemmel & Kroon
Huis

Van budget tot stijl: zo plan je je keuken met Bemmel & Kroon

Een complete keuken kopen begint met goede keuzes: wat is je budget, welke opstelling past bij je ruimte en welke stijl voelt als thuis? Bij Bemmel & Kroon kun je jouw keuken volledig op maat samenstellen. In dit artikel lees je hoe je slim en doordacht je nieuwe keuken plant, zodat je jarenlang plezier hebt van elke keuze.

In dit artikel lees je:
  • Waar je op moet letten bij het bepalen van je keukenbudget

  • Hoe je de juiste keukenopstelling kiest voor jouw ruimte

  • Welke keukenstijlen Bemmel & Kroon aanbiedt en hoe je de juiste selecteert

  • Waarom een complete keuken een slimme keuze kan zijn

  • Hoe je met de tips van Bemmel & Kroon je keuken slim en toekomstbestendig plant

Een nieuwe keuken koop je niet zomaar even; het is een investering in de sfeer van je huis en je dagelijkse comfort. Het is de plek waar je de dag begint met koffie en waar je 's avonds samenkomt. Als je op zoek bent naar een complete keuken die jarenlang meegaat, biedt Bemmel & Kroon volop mogelijkheden. Voordat je echter knopen doorhakt, is het slim om even stil te staan bij drie basiselementen: je budget, de ideale opstelling en de juiste stijl. Deze factoren bepalen samen of je nieuwe keuken straks niet alleen een plaatje is om te zien, maar ook een fijne plek om in te leven.

Realistisch budgetteren voor jouw droomkeuken

De prijs van een complete keuken bij Bemmel & Kroon hangt volledig af van jouw specifieke wensen. Denk daarbij aan de afmetingen, de gekozen materialen, de apparatuur en de mate van luxe in de afwerking. Een compacte, rechte keuken is vanzelfsprekend voordeliger dan een uitgebreide maatwerkopstelling met high-end apparatuur.

Omdat je bij Bemmel & Kroon alles zelf kunt samenstellen – van de kasten en fronten tot het werkblad – heb je veel grip op de kosten. Het is daarom verstandig om vooraf een budget vast te stellen. Zo kun je gericht keuzes maken en bepalen waar je wilt investeren in luxe en waar je wellicht concessies doet. Een goede planning vooraf voorkomt dat je later opties moet schrappen en zorgt dat je binnen jouw budget een prachtig resultaat neerzet.

©Bemmel & Kroon

Afgestemd op jouw ruimte en ritme

De indeling van de keuken is bepalend voor het gebruiksgemak. Hoe je kookt, beweegt en leeft in de ruimte, hangt af van de juiste flow. Bij Bemmel & Kroon heb je keuze uit alle denkbare vormen: van een rechte opstelling of hoekkeuken tot een U-vorm of een royaal kookeiland.

Heb je wat minder ruimte, dan werkt een compact ontwerp vaak het prettigst. In een open woning kan een kookeiland juist dienen als sociaal middelpunt of als mooie overgang naar de woonkamer. Denk hierbij goed na over je looproutes en de zogeheten werkdriehoek tussen koken, spoelen en koelen. Bemmel & Kroon kijkt graag met je mee; niet alleen naar het ontwerp, maar ook naar hoe de keuken past in jouw toekomstige woonritme.

Waar smaak en functionaliteit elkaar ontmoeten

Minstens zo belangrijk als de opstelling is de uitstraling van je keuken. Dit is waar jouw persoonlijke smaak echt tot leven komt. Of je nu houdt van strak en modern met greeploze fronten, of juist de warmte zoekt van een landelijke stijl met natuurlijke houtstructuren; de opties in afwerking, grepen en werkbladen zijn eindeloos.

Bedenk wel dat stijl en materiaal hand in hand gaan met functionaliteit. Een bepaald werkblad kan prachtig zijn, maar vraagt misschien meer onderhoud. Door hier een goede balans in te vinden, zorg je ervoor dat de keuken ook na jaren intensief gebruik nog steeds prettig aanvoelt en mooi oogt.

©Bemmel & Kroon

Alles onder één dak voor een zorgeloze keuze

Het grote voordeel van een complete keuken bij Bemmel & Kroon is dat je niet voor elk onderdeel naar een andere winkel hoeft. Ze profileren zich als een totaalpartner waarbij kasten, apparatuur en afwerking naadloos op elkaar aansluiten. Met tientallen opstellingen in de showrooms ter inspiratie, en de mogelijkheid om alles op maat aan te passen, krijg je de vrijheid om jouw ideale plaatje te creëren zonder het overzicht te verliezen. Dat geeft rust en duidelijkheid tijdens het koopproces.

Slimme vragen voor een vliegende start

Om het meeste uit je bezoek aan de showroom te halen, helpt het om jezelf vooraf drie vragen te stellen. Vraag jezelf ten eerste af wat je maximale budget is en hoe je dat wilt verdelen over apparatuur en materialen. Bedenk daarnaast welke opstelling het best bij de fysieke ruimte en jouw levensstijl past. Tot slot is het goed om alvast na te denken over welke sfeer en materialen aansluiten bij de rest van je interieur. Als je deze antwoorden globaal in je hoofd hebt, kunnen de adviseurs van Bemmel & Kroon je veel gerichter helpen aan een ontwerp dat niet alleen mooi is, maar ook toekomstbestendig.

©Bemmel & Kroon

Waarom kiezen voor Bemmel & Kroon?

Als gevestigde keukenspecialist combineert Bemmel & Kroon jarenlange ervaring met een enorm breed aanbod. Met zo'n 150 keukenopstellingen verspreid over diverse showrooms is er altijd wel een stijl die je aanspreekt. Of je nu gaat voor een functionele basiskeuken of een luxe maatwerkproject: ze bieden de deskundigheid en de flexibiliteit om jouw droomkeuken werkelijkheid te maken. Maak snel een afspraak!

Toe aan een nieuwe keuken?

Laat je inspireren door de keukens van Bemmel & Kroon!
▼ Volgende artikel
Zo volg je vliegtuigen, boten en verkeer in realtime
© ID.nl
Huis

Zo volg je vliegtuigen, boten en verkeer in realtime

Er bestaan verschillende platformen waarmee je vliegtuigen, boten en ander verkeer tot op de meter nauwkeurig kunt tracken. De afgelopen jaren is het aanbod verbeterd en de nauwkeurigheid toegenomen. Hoog tijd voor een reisje langs enkele interessante trackingdiensten.

Dit artikel in het kort

In dit artikel lees je hoe je met verschillende trackingdiensten bewegingen op het water, in de lucht en op het land kunt volgen. Je ziet hoe systemen als AIS en ADS-B gegevens doorgeven en waarom die informatie zo nauwkeurig is. Daarna ontdek je hoe platforms als VesselFinder en Myshiptracking schepen in kaart brengen, hoe Flightradar24 en FlightAware vliegtuigbewegingen weergeven en welke extra functies daarbij horen, zoals filters, historische data en alerts. Tot slot zie je hoe je via Google Maps je eigen locatie kunt delen, zodat anderen je route live kunnen volgen.

Verschillende systemen maken het mogelijk om de locatie van vliegtuigen, schepen en voertuigen te bepalen. Het belangrijkste systeem voor schepen is het Automatic Identification System (AIS). Het AIS-systeem stuurt allerlei informatie door, waaronder de identificatie van het schip, de positie, de koers en snelheid. Ook de status van het schip – ligt het bijvoorbeeld voor anker of is het op zee – wordt via dit systeem doorgegeven. De grote vaart is verplicht AIS te gebruiken.

Een belangrijk systeem voor vliegtuigen is Automatic Dependent Surveillance Broadcast (ADS-B). Hierbij stuurt het vliegtuig belangrijke informatie naar grondstations en satellieten. De gegevens worden met verschillende partijen, onder meer de luchtverkeersleiding en andere vliegtuigen, gedeeld. Overigens wordt ADS-B in de praktijk aangevuld met andere gegevens, bijvoorbeeld afkomstig van radarsystemen. Voor voertuigen over land, zoals vrachtwagens, wordt gebruikgemaakt van uiteenlopende trackingsystemen. Die gegevens zijn over het algemeen niet openbaar beschikbaar.

🚢VesselFinder

Schepen volgen

VesselFinder is een gebruiksvriendelijke website waarmee je de positie en voortgang van allerhande schepen kunt bijhouden. Voor de volledige functionaliteit maak je eerst een gratis account aan. Je krijgt daarmee toegang tot een gedeelte van de gegevens, maar voor de volledige functionaliteit heb je een betaald account nodig. Vooral historische data, zoals de havens die het schip heeft aangedaan, zijn alleen inzichtelijk voor betalende abonnees.

Klik op de pijl van een schip op de kaart voor extra informatie. In het zijvenster zie je de kerninformatie van het schip, zoals een foto en de aankomsthaven. Ook wordt hier andere informatie gedeeld als de koers, snelheid en status. Verder lees je welke haven voor het laatst is aangedaan.

Houd het reilen en zeilen van de verschillende schepen bij.

Extra informatie

Hetzelfde venster biedt nog een aantal andere gegevens. Bij Port calls staat vermeld welke havens zijn bezocht. Bij Weather zie je de actuele weersomstandigheden. Tot slot is er de sectie Vessel Particulars. Hier vind je aanvullende statistieken, zoals gewicht, lengte en identificatienummer.

Per schip lees je details, zoals onlangs bezochte havens.

Filters

Met behulp van filters maak je de kaart een stuk overzichtelijker. Klik links op Vessel Filters. Onder Vessel Type kun je aangeven welke schepen je wilt zien, bijvoorbeeld alleen militaire schepen, cruiseschepen of zeiljachten. Sommige categorieën kun je uitklappen en verder specificeren, zoals bij de passagiersschepen.

Je kunt de kaart van VesselFinder verrijken met aanvullende (weer)gegevens. Klik op de knop waarop de wind is afgebeeld (rechtsboven in het venster) en kies uit Temperature, Wind Speed en Waves.

Verbeter de leesbaarheid met behulp van filters.

Punten verbinden

In dezelfde werkbalk vind je een knop met het pictogram van een passer. Je kunt deze knop gebruiken om op de kaart punten met elkaar te verbinden en snel de onderlinge afstand te zien. Met de bovenste knop (met de opdruk van een kaart) schakel je tussen de kaarttypen. Zo kun je de standaardkaart afwisselen met een eenvoudige en met een donkere kaart. Met een betaald account (circa 19 euro per maand) heb je ook toegang tot een satellietkaart en nautische kaart.

Met een passer bepaal je de onderlinge afstand tussen bepaalde punten.

Schepen zoeken

Heb je de naam van een schip, maar kun je het niet vinden op de kaart? Klik op Vessels. Via de zoekmachine op deze pagina kun je een specifiek schip zoeken, bijvoorbeeld door de naam op te geven. Ook kun je de vlag opgeven waaronder het betreffende schip vaart (via het tweede vak) of het type schip specificeren (via het derde vak). Wil je een volledig overzicht, inclusief schepen die niet meer varen? Haal dan het vinkje weg bij In Service. Klik in het resultatenvenster op een schip om de details te bekijken.

VesselFinder heeft ook een overzicht van havens: deze vind je onder Ports. Klik op de naam van een haven om de details van de haven te bekijken. In dezelfde weergave lees je welke schepen worden verwacht, welke schepen vertrekken en welke schepen momenteel in de haven liggen. Rechtsboven in het venster vind je een algemeen zoekvak. Dit kun je gebruiken om te zoeken naar schepen en havens. 

🚢Myshiptracking

Een andere interessante website voor het volgen van het verkeer op het water is Myshiptracking.com. Prettig aan deze website is het duidelijke onderscheid tussen de verschillende soorten vaartuigen.

Klik in de menubalk bovenin op Vessels. In de kolom Type zie je direct of het bijvoorbeeld gaat om pleziervaart (Pleasure Craft), transport (Cargo) of een sleepboot (Towing). Via de knop Fields bepaal je welke kolommen relevant zijn.

Behalve de website is er ook een app voor zowel Android als iOS beschikbaar. Vergelijkbaar met VesselFinder heb je een betaald abonnement nodig voor alle kaartsoorten en historische data.

Handig onderscheid tussen typen verkeer.

✈️Flightradar24

Vliegtuigbewegingen

Flightradar24 behoort samen met het verderop besproken FlightAware tot de populairste platformen waarmee je vliegtuigbewegingen in de gaten kunt houden. De kaart kan aardig volraken met vliegtuigen, maar met behulp van filters maak je Flightradar een stuk vriendelijker.

Onderin vind je de werkbalk: klik op Filters. Via de tab Categories bepaal je welke vliegtuigen je wilt zien, bijvoorbeeld Passenger of Business jets. Via Flightradar24 kun je ook drones (Drones) en helikopters (Helicopter) bekijken.

Je kunt verder een eigen filter maken, waarmee je in één keer een vooraf gekozen set vliegtuigen zichtbaar maakt. Klik op Custom / Add new filter. Kies vervolgens welke elementen je wilt toevoegen, zoals Airport of Aircraft. Wil je nog meer controle, bijvoorbeeld door het registratienummer van een vliegtuig op te geven of te zoeken op luchtvaartuigen van een bepaalde leeftijd? Kies dan voor Advanced. Geef de waarden op en klik op Continue.

Heb je alle filters ingesteld, dan kun je deze snel in- en uitschakelen via de kaartweergave. In de werkbalk aan de rechterkant van de kaart klik je op de knop Filter (herkenbaar aan het pictogram van een filter).

Gebruik het filter van Flightradar24 om specifiek verkeer in de gaten te houden.

Gratis abonnement

Ben je een intensieve gebruiker van Flightradar24, dan kun je ervoor kiezen om bij te dragen aan het netwerk door zelf ook vliegtuiginformatie door te spelen. In ruil hiervoor krijg je een Business-abonnement gratis. Hiermee heb je toegang tot de volledige functionaliteit van het platform.

Er zijn twee manieren om bij te dragen. Op www.flightradar24.com/apply-for-receiver kun je je aanmelden om in aanmerking te komen voor een kant-en-klaar installatiepakket dat kosteloos door Flightradar24 wordt toegestuurd. Het pakket bestaat uit de hardware die je nodig hebt om vliegtuigen te spotten. Of je hiervoor in aanmerking komt, is sterk afhankelijk van de locatie. Mensen in gebieden die nog een slechte dekking hebben, maken meer kans.

Word je niet geselecteerd of heb je geen geduld? Dan kun je eigen hardware inzetten, op basis van Raspberry Pi. De kosten hiervoor bedragen zo'n 80 euro. Op www.flightradar24.com/build-your-own vind je uitgebreide instructies. 

✈️FlightAware

Vliegverkeer met details

Een andere tracker voor vliegtuigen, maar in Nederland en België iets minder bekend, is FlightAware. Deze dienst heeft een eenvoudiger opzet dan Flightradar24, maar geeft in de detailpagina's wel meer informatie in één keer weer.

Klik op de kaart een vliegtuig aan om de details te zien: je ziet hier onder meer het vluchtverloop in hoogte en snelheid. Via View Flight Track Log zie je welke routes het vliegtuig eerder heeft afgelegd, inclusief koers, snelheid en hoogte.

Ben je geïnteresseerd in een specifieke vlucht, bijvoorbeeld van een historisch vliegtuig? Met een notificatie kan FlightAware je van een komende vlucht op de hoogte stellen. Klik linksboven op de gebruikersnaam en kies My Account. Open de tab Flight Alerts en kies Set up a new alert. Geef vervolgens de variabelen op, zoals vluchtnummer en hoe vaak je op de hoogte wilt worden gesteld. Bovendien kun je de notificatie ook naar een ander laten sturen. Zet een vinkje bij Share this alert with a friend en geef het e-mailadres op.

FlightAware geeft veel gegevens in één weergave.

📍Google Maps

Zelf gevolgd worden

Je hoeft geen vliegtuig of boot te hebben om zelf door anderen te worden gevolgd. Stap je op de fiets of ben je te voet of met de auto? Met Google Maps kun je in realtime je locatie met anderen delen. Zij zien dan je naam en foto, de locatie van het telefoontoestel, de accustatus en eventuele gegevens over vertrek- en aankomsttijd.

Om je locatie te delen, heb je een Google-account nodig. Open Google Maps en tik op je profielfoto. Kies Locatie delen / Locatie delen. Bepaal hoelang de locatie mag worden gedeeld, bijvoorbeeld 1 uur of Totdat je dit uitzet. Open vervolgens je lijst met contactpersonen en geef aan met wie je de locatie wilt delen. Tik op Delen. Je kunt het delen op elk moment weer uitschakelen. Tik op de profielfoto en kies Locatie delen, Stoppen.

Lees ook: Schep orde in de pinnetjes-chaos van Google Maps

Gebruik Google Maps voor tracking, ongeacht het vervoermiddel.

Waar let je op bij een laptop voor trackingwebsites?

Als je veel vliegtuigen, schepen of ander verkeer live volgt - via kaarten, filters en realtime updates - dan zijn dit de laptop­eigenschappen die belangrijk zijn.

1. Scherm / resolutie

  • Resolutie: minimaal Full HD (1920×1080). Liever QHD of 4K als je vaak veel data of kaartlagen tegelijk bekijkt. Zo blijven iconen, teksten en kaarten scherp.

  • Grootte en formaat: 14–15,6 inch is een goede balans tussen draagbaarheid en overzicht. Voor uitgebreide kaarten is groter dan 15,6 inch handig.

  • Paneeltype: IPS of beter. Die geven betere kleuren en kijkhoeken - handig als je meerdere vensters open hebt.

2. Processor en werkgeheugen

  • CPU: een moderne dual- of quad-core CPU is voldoende. Bijvoorbeeld Intel Core i5 / i7 of AMD Ryzen 5 / 7. Voldoende rekenkracht voor meerdere kaarten, browser-tabs en achtergrondupdates.

  • RAM: minstens 8 GB. Bij intensief gebruik (vele tabs, meerdere trackingvensters, achtergrond-processen) liever 16 GB.

  • Waarom belangrijk: trackingdiensten werken met realtime data, kaartlagen, filters - dat vereist voldoende geheugen en CPU om soepel te draaien, zonder vertraging.

3. Opslag & snelheid

  • SSD: verplicht. Een traditionele harde schijf (HDD) is te traag bij opstarten en laden van kaarten.

  • Capaciteit: 256 GB is minimaal; 512 GB of meer als je foto's, downloads of logbestanden wilt bewaren.

4. Netwerkverbinding & draadloze opties

  • Wifi: kies minimaal wifi 5 (802.11ac), liever wifi 6 (802.11ax) om een stabiele verbinding te houden.

  • LAN-poort: handig bij vaste thuiswerkplek - ethernet is stabieler dan wifi bij veel data of storingsgevoelige verbindingen.

5. Batterij & mobiliteit

  • Batterijduur: minstens 6–8 uur als je onderweg bent. Real-time tracking via de browser slurpt stroom.

  • Gewicht & formaat: voor mobiel gebruik is een gewicht van 1,5–1,8 kg prettig.

6. Extra: aansluitingen

  • Poorten: USB-C, HDMI of DisplayPort is handig als je externe monitor of extra scherm gebruikt (bijv. kaart op groot scherm, details op laptop)

Waarom dit belangrijk is

Trackingdiensten combineren realtime data, interactieve kaarten, filters en vaak meerdere tabs. Dat is als het bewerken van meerdere lagen in een grafisch programma: zodra geheugen of CPU tekortschiet, merk je direct vertraging of hapering - kaarten laden traag, positie-updates vertragen en het filteren loopt vast. Een snelle SSD zorgt dat kaarten snel openen, een goede CPU en 16 GB RAM dat updates vlot verlopen.

Heb je vaak meerdere schermen - bijvoorbeeld kaart op groot scherm, details op laptop - dan loont een externe monitor en een laptop met HDMI/USB-C met videouitgang.

Vijf fijne trackinglaptops

ASUS VivoBook 15 – prima allround laptop met 15,6″ scherm en genoeg capaciteit om meerdere browsertabs en realtime tracking soepel te draaien. Goede prijs-kwaliteitverhouding.

Lenovo IdeaPad Slim 3– licht, betaalbaar en vlot genoeg voor tracking-diensten en zwaar browsergebruik. Degelijk scherm en SSD maken dat alles snel laadt.

Samsung Galaxy Book4 – stabiele allrounder, fijne mix van prestaties en mobiliteit. Handig als je de laptop ook mee wilt nemen.

Acer Aspire Go 15– goede prijs voor degelijke prestaties; vlot bij meerdere tabbladen en realtime data.

MSI Thin 15 B13UC-2848NL– iets krachtiger model, ook geschikt als je af en toe intensiever werkt of veel tegelijk open hebt staan.

Ook leuk:

Bouw je eigen vliegtuig