Bij gamen denk je al snel aan een zware desktop-pc. Toch is het ook mogelijk om een laptop te gebruiken voor gaming. Dell meent dat gamen zelfs mogelijk is met een compacte 13inch-notebook. Wij hebben hun Alienware 13 uiteraard getest.

Gaminglaptops vallen doorgaans op door een extreme styling in combinatie met een kermis aan lampjes. Dell heeft de Alienware 13 gelukkig enigszins bescheiden vormgegeven. De buitenkant is gemaakt van grijs (alienkleurig?) kunststof terwijl de binnenkant uit zwart mat kunststof vervaardigd is. De schermdeksel bevat twee stroken met verlichting en ook het hoofdje van de Alien licht op. Binnenin geeft het toetsenbord, de merknaam Alienware en het alienhoofdje dat dienst doet als aan/uit-knop licht. Voor een gamelaptop erg bescheiden waardoor je ook in een wat meer zakelijkere setting gerust met de Alienware 13 gezien mag worden. Lees ook: De 12 beste pc-games van 2014.

©PXimport

Voor een gamelaptop is de Alienware 13 ingetogen vormgegeven.

De behuizing is erg stevig. Alleen bij de palmsteunen kun je het kunststof met wat moeite een beetje induwen, maar vlak daaronder zit iets stevigs waardoor je niet verder kunt drukken. Met een dikte van 2,7 centimeter en een gewicht van ongeveer 2 kg is deze 13 inch-laptop zeker geen ultrabook, maar voor een gamelaptop vind ik het formaat erg meevallen.

Geen kaartlezer

Qua aansluitingen heeft Dell de Alienware van een bruikbaar setje mogelijkheden voorzien. De laptop heeft drie usb 3.0-poorten, een gigabit-netwerkaansluiting, HDMI 1.4, Mini-DisplayPort, een geluidsuitgang en een geluidsingang. Iets dat ik echt mis, is een kaartlezer. Zeker op een laptop die niet tot de dunste op de markt behoort, moet dat gewoon aanwezig zijn. De draadloze mogelijkheden behoren met 802.11ac en bluetooth 4.0 bij de tijd.

De door mij geteste uitvoering is voorzien van de zwaarste processor die Dell in deze laptop levert, de Intel Core i7-5500U. Dit is een dualcore-processor met hyper-threading met een kloksnelheid van 2,4 GHz. De chip wordt gecombineerd met 8 GB RAM en een NVIDIA GeForce GTX 860M. In de variant die je bij Dell kunt kopen met de geteste i7-processor is dat overigens een GeForce GTX 960M. Veel scheelt dat echter niet en in de praktijk zul je geen verschil merken tussen beide kaarten. De opslag in ons testmodel is een 256 GB SSD, standaard krijg je een harde schijf met een opslagcapaciteit van 1 TB. Ik raad je echter altijd een SSD aan, eventueel zou je later zelf een 2,5inch-SSD kunnen plaatsen.

Graphics Amplifier

Het meest bijzondere aan de Alienware 13 is dat je er de optionele Alienware Graphics Amplifier op aan kunt sluiten. In dit kastje kun je een normale krachtige grafische kaart plaatsen. Dit is wel een dure oplossing, want de Alienware Graphics Amplifier zelf kost 259 euro en dan komt de prijs van een goed grafische kaart daar nog bij. Hiermee heb je dan voor zowel onderweg als thuis een zo optimaal mogelijke gamingoplossing. Toch lijkt een gamingdesktop voor thuis al snel een betere keuze, want hoewel de Core i7 in de Alienware 13 krachtig is, blijft het een relatief energiezuinig exemplaar die waarschijnlijk tekort komt om de echte topkaarten aan te sturen.

©PXimport

Uitstekend scherm

Dell biedt voor de Alienware 13 de keuze uit drie schermen. Het simpelste scherm is een TN-paneel met een resolutie van 1366 x 768 pixels. Een stap daarboven is een Full HD-scherm met een IPS-paneel terwijl als duurste optie gekozen kan worden voor een aanraakscherm met een resolutie van 2560 x 1440 pixels. Het scherm op de uitvoering die ik getest heb, heeft een resolutie van 1920 x 1080 pixels. Het scherm maakt gebruik van IPS-technologie waardoor de inkijkhoeken en de kleurweergave prima in orde zijn. Daarbij is de schermhelderheid erg goed. Gecombineerd met de matte afwerking is het zowel voor gamen als kantoorwerk een fijn scherm.

©PXimport

Het toetsenbord tik uitstekend, de ruime touchpad heeft een vervelende stroeve afwerking.

Gekleurde toetsverlichting

Het toetsenbord heeft een fijne toetsaanslag en is voorzien van toetsverlichting. De S heeft een extra bobbeltje zodat je de positie van de voor gaming belangrijke WASD-toetsen snel kunt vinden. Erg leuk is dat je de kleur van de toetsenbordverlichting zelf kunt instellen. Het toetsenbord is hierbij in vier zones verdeeld. Je kunt ook de kleur van het logo op de schermrand en de verlichting op de achterkant aanpassen.

©PXimport

Via het AW Command Center kun je de kleur van het toetsenbord instellen.

De touchpad is met een afmeting van ongeveer 11 bij 7 centimeter lekker ruim. De multitouch-touchpad werkt erg goed. Je kunt bijvoorbeeld overal met twee vingers drukken voor een rechtermuisklik, iets dat lang niet op alle laptops werkt. Wel is het jammer dat het oppervlak een patroontje heeft waardoor de touchpad stroef is. In de praktijk vind ik dat niet zo fijn en werkt een glazen touchpad lekkerder. Voor echt gamen sluit je uiteraard een muis aan. Het is hierbij handig dat de Alienware zowel links als rechts een usb-poort heeft.

Prestaties

In 3DMark Sky Diver scoort de Alienware 7455 punten terwijl in Cloud Gate 7909 punten gescoord wordt. Vertaald naar echte prestaties kun je met deze kaart veel spellen op Full HD spelen, maar zul je zeker bij nieuwere spellen de grafische pracht moeten terugschroeven. Je kunt de GeForce GTX 860M qua desktopkaart vergelijken met een NVIDIA GeForce GTX 750 Ti. In PCMark 7 scoort de Alienware 13 5285 punten, wat aangeeft dat dit een prima laptop is voor alle normale werkzaamheden, iets dat je van een i7-processor in combinatie met een SSD uiteraard ook mag verwachten. Bij normale werkzaamheden kun je maximaal een batterijduur halen van zo'n vijf uur. Hierbij maak je gebruik van de grafische chip van de Intel-processor. Ga je gamen, dan zal de accuduur uiteraard drastisch korter worden.

De SSD die Dell geplaatst heeft, is een Lite-On L9G 2SSD met een capaciteit van 256 GB. De SSD is uitgevoerd in het M.2-formaat en maakt gebruik van het SATA-protocol. Met een leessnelheid van zo'n 468 en een schrijfsnelheid van 413 MByte/s is het niet de meest snelle SSD die je kunt kopen, iets dat de score van 5348 punten in PCMark 7 onderschrijft. In de praktijk maakt dit echter niet zoveel uit en kun je uitstekend uit de voeten met deze SSD. De SSD is op een dochterbordje geplaatst in de 2,5inch-schijfpositie. Er is hierdoor geen voorziening om zelf een 2,5inch-schijf naast de M.2-SSD te installeren.

Conclusie

Dells Alienware 13 is een interessante notebook. Voor een gaminglaptop is de Alienware 13 compact en licht (uiteraard is hij wel een stuk zwaarder en dikker dan een ultrabook). De afwerking van het geheel is erg goed en de behuizing is stevig. Voor normale werkzaamheden is de Alienware 13 een fijn apparaat. Het Full HD-scherm in de door mij geteste uitvoering koppelt een prettige resolutie aan goede inkijkhoeken en een hoge helderheid. Het toetsenbord tikt prettig en voelt duurzaam. Daarbij kun je zelf de kleur van de verlichting instellen. De combinatie van de i7-processor en de NVIDIA GeForce 860M is toereiken voor een leuk potje gamen, maar een ultiem gamemonster is de Alienware 13 dan weer niet. Natuurlijk is de NVIDIA GeForce GTX 860M (of GTX 960M) een leuke grafische kaart die veel spellen in Full HD draait, maar nieuwere spellen moet je op een lagere resolutie of met lagere grafische instellingen draaien. Voor onderweg is het kortom een leuke oplossing. Ben je dus op zoek naar een relatief compacte en krachtige laptop dan, kan ik de Alienware 13 zeker aanraden.

Thuis zou ik wat meer kracht willen hebben om te gamen. Dell biedt daarvoor de Graphics Amplifier waarmee je een normale grafische kaart koppelt aan de laptop. Echt enthousiast ben ik daar niet over. De oplossing is een dure grap waarbij je veel kosten maakt om een krachtige grafische kaart te koppelen aan een processor die ondanks zijn kracht primair is ontworpen voor mobiel gebruik. Het is dan ook maar de vraag of die combinatie wel optimaal is en een echte game-pc geen betere investering is.

Gebruikers die deze week Facebook of Instagram openen, krijgen ineens een keuze voorgeschoteld: wil je betalen om geen advertenties meer te zien, of blijf je het gratis gebruiken mét advertenties? Die keuze is vanaf nu verplicht. Sinds november 2023 bood Meta al de mogelijkheid om een betaald abonnement zonder advertenties te nemen, maar tot nu toe was dat geheel vrijblijvend. Wat betekent die verplichte keuze precies? En kun je, als je niet wilt betalen, nog steeds zelf bepalen wat je te zien krijgt?

Waarom moet je nu ineens kiezen?

Meta voert deze verplichte keuze door vanwege aangescherpte Europese privacyregels. De wetgever stelt strengere eisen aan hoe bedrijven data mogen gebruiken voor advertentiedoeleinden. Een gratis dienst met gepersonaliseerde advertenties mag alleen als de gebruiker daar bewust toestemming voor geeft. Meta zet de gebruiker daarom voor het blok: betalen voor een advertentievrije ervaring, of toestemming geven voor het gebruik van je gegevens.

De betaalde abonnementsvorm: wat houdt het in?

Wie zich abonneert op de advertentievrije versie van Facebook en Instagram betaalt 7,99 euro per maand via de app, of 5,99 euro via een browser. Dit bedrag geldt voor één account in het zogeheten Accountcentrum. Wil je meerdere accounts advertentievrij gebruiken, dan betaal je daar extra voor. Meta belooft dat je gegevens in dat geval niet verwerkt worden voor advertentiedoeleinden. Je gebruikt de platformen dan volledig zonder gepersonaliseerde advertenties.

©Meta

Niet betalen? Dit doet Meta dan met je gegevens

Kies je ervoor om Facebook en Instagram gratis te blijven gebruiken, dan geef je Meta toestemming om je gegevens te gebruiken voor advertenties. Het gaat dan om gepersonaliseerde advertenties, gebaseerd op je profiel, gedrag op het platform en je interacties met andere websites en apps. Je huidige ervaring blijft grotendeels hetzelfde, maar de verwerking van je gegevens valt voortaan onder strengere Europese regels.

Je kunt later ook kiezen voor advertenties met minder personalisatie. Deze optie gebruikt minder van je gegevens en is iets privacyvriendelijker, maar laat nog steeds advertenties zien. Meta gebruikt dan geen informatie meer over je gedrag op andere sites of eerdere interacties binnen hun platformen. In plaats daarvan worden alleen basisgegevens gebruikt, zoals je leeftijd, geslacht, locatie en activiteit op dat moment. Deze instelling kun je op elk moment inschakelen via het menu Advertentie-instellingen, onder het kopje dat gaat over personalisatie en gegevensgebruik.

©Videoland

Hoe houd je invloed op wat je te zien krijgt?

Ook als je kiest voor de gratis versie van Facebook of Instagram, kun je nog wel degelijk invloed uitoefenen op de advertenties die je te zien krijgt.

Advertentie-instellingen beheren

Ga naar de instellingen van je Facebook- of Instagram-account en zoek naar Advertentievoorkeuren of Advertentie-instellingen. Hier krijg je een overzicht van de interesses die Meta aan jouw profiel heeft gekoppeld. Je kunt deze interesses bewerken, verwijderen of toevoegen. Door dit te doen, geef je Meta een duidelijker beeld van wat je wel en niet relevant vindt. Je kunt ook instellen dat je geen advertenties meer wilt op basis van je activiteit op andere websites en apps.

Advertenties verbergen, rapporteren of de herkomst begrijpen

Bij elke advertentie verschijnt een menu met de optie Waarom zie ik deze advertentie?. Als je daarop klikt, zie je welke informatie Meta heeft gebruikt om jou die advertentie te tonen. Denk aan je interesses, je leeftijd, locatie of het feit dat je eerder een bepaalde pagina hebt bezocht. Vanuit dat scherm kun je direct instellingen aanpassen of interesses verwijderen die niet (meer) bij je passen. Als je een advertentie ziet die je niet interesseert of ongepast vindt, kun je deze ook verbergen of rapporteren. Klik op de drie puntjes bij de advertentie en kies voor Advertentie verbergen of Deze advertentie rapporteren.

Merken of onderwerpen blokkeren

Daarnaast kun je in je advertentie-instellingen specifieke merken of onderwerpen blokkeren die je liever niet voorbij ziet komen. Dit zorgt er niet voor dat advertenties verdwijnen, maar wel dat ze iets minder willekeurig aanvoelen en beter aansluiten op wat je zelf belangrijk of prettig vindt.

Alternatieven: gratis en advertentievrij?

Als de ontwikkelingen bij Facebook en Instagram je zorgen baren en je liever geen advertenties ziet én niet wilt betalen, zijn er maar weinig alternatieven. Volledig gratis, advertentievrije sociale media zijn zeldzaam. De meeste platformen draaien op advertentie-inkomsten of het gebruik van data. Er zijn wel opties die het anders aanpakken. Mastodon, onderdeel van het Fediverse, werkt bijvoorbeeld met open-sourceprincipes en wordt beheerd door community's. Hier zie je weinig tot geen advertenties, maar het bereik is kleiner en de ervaring anders. Ook kun je specifieke niche-platforms of forums opzoeken die zonder advertenties draaien dankzij donaties of vrijwilligers.

De keuze is aan jou

Betalen, de advertenties voor lief nemen of je account opzeggen: de keuze is aan jou. En dat is geen makkelijke keuze. Blijf je bij de gratis versies van Facebook en Instagram? Met de tips in dit artikel kun je in ieder geval nog een beetje grip op je eigen tijdlijn houden.

Lees ook: Je Facebook-account deactiveren of verwijderen

Als je een inbouwoven of magnetron wilt plaatsen, begint alles met het opmeten van de nis, oftewel de uitsparing in je keukenkast waar het apparaat in moet komen. Die afmetingen moeten tot op de millimeter kloppen, anders past je nieuwe oven of magnetron niet. Hoe je dat aanpakt en waar je op moet letten, lees je hier. Geen stress: het is makkelijker dan het lijkt!

Wat zijn nismaten eigenlijk?

De nismaten van je keuken zijn de binnenafmetingen van de ruimte waarin je de oven of magnetron wilt inbouwen. Je meet dus niet het apparaat zelf, maar de kast waar hij in moet komen. De nismaten bestaan uit drie onderdelen: hoogte, breedte en diepte. De meeste inbouwapparaten zijn afgestemd op standaardmaten, maar er zijn ook uitzonderingen – vooral als je keuken iets ouder is of als je kiest voor een compact model.

Een oven past meestal in een nis van 60 centimeter breed. De hoogte varieert, afhankelijk van het soort apparaat. Zo zijn inbouwovens meestal 60 centimeter hoog, maar compacte modellen van 45 centimeter komen ook vaak voor. Magnetrons hebben doorgaans een hoogte van 38 of 45 centimeter. Combimagnetrons – de handige alleskunners – vallen meestal in de categorie van 45 centimeter hoog.

Zo meet je de nismaten op

De hoogte van de nis meet je van de bovenkant tot de onderkant van de uitsparing. Gebruik een rolmaat en trek die strak – zo krijg je een nauwkeurige meting. Dit is vooral belangrijk bij het kiezen tussen een compacte oven of een standaardmodel.

De breedte van de nis meet je van de linker- naar de rechterkant. Ook hierbij geldt: strak meten voor een betrouwbaar resultaat. De meeste apparaten hebben een standaardbreedte van 60 centimeter, maar het is altijd slim om te controleren wat jouw keuken precies toelaat.

De diepte van de nis is de afstand van de voorkant van de kast tot de achterwand. Zet je rolmaat dus helemaal achterin de nis en trek hem naar voren toe. De meeste ovens en magnetrons passen met een diepte van zo’n 55 tot 60 centimeter, maar ook hier geldt: meten is weten.

Het opmeten gaat het makkelijkst als de nis leeg is – dus als er geen apparaat meer in zit. Zo weet je zeker dat je met de juiste afmetingen werkt.

©Surachetsh

Wat past het beste bij jou?

Heb je je nismaten eenmaal duidelijk in beeld, dan kun je gericht gaan zoeken. Kook en bak je graag en wil je graag taarten, ovenschotels of braadstukken maken? Dan is een volwaardige inbouwoven precies wat je nodig hebt. Gebruik je de oven vooral voor opwarmen, ontdooien of simpele gerechten, dan is een magnetron waarschijnlijk voldoende.

Wil je het beste van beide werelden in één apparaat? Dan is een combimagnetron een slimme keuze. Die heeft de functies van zowel een oven als een magnetron en bespaart je daarmee ruimte – handig, zeker in kleinere keukens.

Klaar om te kiezen?

Als je de afmetingen van je nis goed hebt gemeten én weet welk type apparaat het best bij jouw kookstijl past, kan het eigenlijk niet meer misgaan. Je bent klaar om een oven of magnetron uit te zoeken die niet alleen perfect in je keuken past, maar ook perfect bij jou.