De tablet heeft de laptop enigszins overbodig gemaakt. Toch komt een laptop soms beter van pas. Je kunt er beter op typen en hem door de gewichtsverdeling overal op schoot gebruiken. Natuurlijk moet zo'n laptop niet te veel kosten en moet de accu een tijd meegaan. Wij hebben 8 minilaptops getest.

Als je op zoek bent naar een simpele laptop voor erbij, dan denk je tegenwoordig al snel aan de Chromebook. Chromebooks kosten weinig, zijn compact en gaan over het algemeen lang mee op de accu. Ze worden daarom ook wel gezien als de opvolger van de netbook die een paar jaar geleden populair was. Het concept netbook is na een vliegende start uiteindelijk niet zo'n succes geworden, vooral omdat de machines door de toen trage Atom-processor niet krachtig genoeg waren voor Windows 7. De goedkope mini-laptop was vervolgens even uit beeld, maar kwam weer terug in de vorm van de Chromebook.

Langzaam maar zeker wordt de Chromebook steeds populairder en Microsoft wil uiteraard ook een stuk van deze markt pakken. Dit bedrijf heeft daarom een versie van Windows 8.1 gemaakt die heel goedkoop wordt aangeboden aan fabrikanten. Als gebruiker merk je hier weinig van, het verschil met andere versies is dat Bing is ingesteld als standaardzoekmachine in Internet Explorer. Fabrikanten beginnen het concept op te pikken en inmiddels lijkt de netbook weer in opkomst, al kunnen we deze nieuwe generatie netbooks misschien beter Chromebooks met Windows noemen. We hebben voor dit artikel een aantal Chromebooks en een aantal netbooks nieuwe stijl getest. Een goede overkoepelende naam voor deze producten is cloudbooks. Het merendeel van de geteste apparaten kost minder dan 300 euro.

Geen koeling en flashopslag

Interessant is dat veel Chromebooks dankzij heel energiezuinige ARM-processors of Intel Bay Trail-processors werken zonder actieve koeling. Dankzij de x86-64-instructieset werken Intels Bay Trail-processors uiteraard ook probleemloos samen met Windows. Hierdoor zijn er nu ook een aantal Windows-laptops te koop die werken zonder actieve koeling. Door deze processor net als op een Chromebook te combineren met een kleine hoeveelheid flashgeheugen, ligt de vergelijking met een Chromebook nog meer voor de hand. Een logisch gevolg van weinig opslagruimte is dat je met je Windows-'cloudbook' net als op een Chromebook veel online zult opslaan.

Chrome OS

Chrome OS is niet meer dan een aangeklede browser en de eerste versie van Chrome OS was het zelfs niet meer dan een browservenster. Inmiddels heeft Google Chrome OS wel wat meer het uiterlijk van een besturingssysteem gegeven, met een taakbalk, systeemvak en startknop. Ook kun je het browservenster bijvoorbeeld verkleinen. Toch is Chrome OS vooral een toegangspoort tot Google Drive en gaat Google er daarom vanuit dat je altijd een internetverbinding hebt. Via Google Drive kun je Google Documenten, Google Spreadsheets en Google Presentaties gebruiken om te werken aan tekstdocumenten, spreadsheets en presentaties. Je werkt op een Chromebook altijd in de browser en gebruikt dus altijd cloudsoftware.

Toch kun je op een Chromebook ook zonder internetverbinding werken aan (nieuwe) documenten. Die worden dan gesynchroniseerd met Google Drive zodra je weer een internetverbinding hebt. Je kunt ook offline werken met Gmail en Google Agenda, simpele fotobewerkingen uitvoeren, muziek luisteren en sommige spellen spelen. Niet ieder 'programma' dat je in de Web Store kunt downloaden ondersteunt offline werken, dus voor de volledige functionaliteit heb je een internetverbinding nodig. Het is echter niet zo dat je Chromebook direct waardeloos is zonder internetverbinding.

©PXimport

Chrome OS omvat niet veel meer dan de Chrome-browser waar je al je werkzaamheden in doet.

Windows 8.1

Een sterk punt van Windows 8.1 ten opzichte van de Chromebook is dat je lokale programma's kunt installeren. Daarnaast is Windows 8.1 sterk verweven met Microsofts clouddienst OneDrive. Deze cloudomgeving biedt online varianten van Word, Excel en PowerPoint. OneDrive is daarnaast gewoon via de verkenner te openen en het is ook mogelijk om bestanden offline te raadplegen. Je zou dus denken dat Microsoft een stapje voor heeft op Google op het gebied van het werken met documenten. Vreemd genoeg is dat niet zo, omdat Microsoft zijn sterke punt - offline werken - niet gratis uitbuit in combinatie met OneDrive.

Om offline te werken aan documenten heb je Office 2013 nodig dat je los kunt kopen of krijgt bij een abonnement op Office 365. Wel krijg je bij sommige van de goedkope laptops een Office 365-jaarabonnement. Krijg je dat niet, dan kun je eventueel een gratis officepakket als OpenOffice proberen. Je kunt OpenOffice-documenten opslaan in je OneDrive en tevens bekijken en bewerken met de gratis online varianten van Word, Excel en PowerPoint. Helemaal ideaal is dat niet, want de online varianten zijn niet volledig compatibel met de OpenDocument-bestanden.

©PXimport

Je hebt Microsoft Office 365 of een los exemplaar van Office 2013 nodig om offline met documenten op je OneDrive te werken.

HP Stream 14

HP biedt met de Stream 14 een echte tegenhanger van de Chromebook. Zo bevat de laptop een energiezuinige processor, 2 GB RAM en slechts 32 GB opslaggeheugen. Er is ongeveer 19 GB vrij voor extra programma's of eigen bestanden. Om het gebrek aan opslagruimte op te vangen, krijg je 100 GB ruimte op OneDrive. Helaas levert HP geen Office 2013 of abonnement op Office 365 mee, waardoor je niet op een handige manier ook offline aan documenten binnen Microsofts clouddiensten kunt werken. De behuizing van de Stream 14 valt positief op en bestaat deels uit aluminium en voelt stevig. Het toetsenbord tikt uitstekend.

Het glanzende 14inch-scherm met een resolutie van 1366 x 768 pixels maakt gebruik van een TN-paneel en is niet heel bijzonder. De gebruikte AMD A4 Micro-6400T is net als Intels Bay Trail een energiezuinige processor die geen actieve koeling nodig heeft. De quadcore-processor is ondanks de lagere kloksnelheid een tikje sneller dan de dualcore Bay Trail-chips in bijvoorbeeld de ASUS E 11 en V 11. Het is vooral de flashopslag die de Stream 14 daadwerkelijk veel sneller laat aanvoelen dan Acers Aspire E 11 of V11. Het grootste minpunt is dat je maar zo'n vijfeneenhalf uur uit een acculading haalt. Tegen de tijd dat je dit leest heeft HP de Stream ook in een 11,6- en 13,3inch-uitvoering beschikbaar. Opvallend is dat je bij die kleinere varianten wel een jaar gratis Office 365 krijgt.

©PXimport

Score

3,5 / 5

Pluspunten

Deels aluminium

Goed toetsenbord

Flashopslag

Minpunten

Batterijduur

Prijs kan wat scherper

Geen offline Office

Specificaties

Prijs

€ 329,-

Website

www.hp.nl

Besturingssysteem

Windows 8.1

ASUS EeeBook F205TA

De ASUS EeeBook F205TA heeft met de Intel Atom Z3735F de meest energiezuinige processor in deze test. Waarschijnlijk speelt de energiezuinigheid een grote rol bij het feit dat dit tevens de lichtste laptop is. De chip is dan ook eigenlijk bedoeld voor tablets (een vrijwel gelijkwaardige processor vind je in ASUS' Transformer Book T100). De Atom is minder krachtig dan de Celeron-processor, maar in de praktijk valt het met de mindere prestaties wel mee en voelt de F205TA snel genoeg aan. Wel heeft de F205 moeite met wat zwaardere websites, waarbij je merkt dat het scrollen wat stroperig gaat. Een groot voordeel is dat de F205 tien uur werktijd uit de accu weet te persen. De behuizing is rubberachtig afgewerkt, maar wel erg gevoelig voor vingerafdrukken.

Een vreemd detail zijn de twee kleine pootjes op de onderkant van het schermdeksel die gevoelige tafels kunnen bekrassen. Het toetsenbord veert helaas mee als je het indrukt. Het glanzend afgewerkte 11,6inch-scherm gebruikt vergeleken met de andere notebooks in deze test een uitstekend TN-paneel waarvan vooral de verticale inkijkhoek erg goed is. Je krijgt bij de EeeBook F205TA één jaar gratis Office 365 Personal. Dit abonnement kost normaal gesproken 69 euro. Na installatie heb je nog 13,6 GB vrije schijfruimte over. Voor de 219 euro die ASUS vraagt, is de F205T door zijn combinatie van gewicht, accuduur en Office 365 een uitstekende deal.

©PXimport

Score

4 / 5

Pluspunten

1 jaar Office 365 Personal

Prijs

Relatief goed scherm

Minpunten

Indrukken toetsenbord

Zware sites stroperig

Specificaties

Prijs

€ 219,-

Website

www.asus.nl

Besturingssysteem

Windows 8.1 met Bing

Acer Aspire E 11

De naamgeving van de Acer E 11 is wat verwarrend , want op sommige plaatsen en in veel winkels wordt de typeaanduiding E3-111 of E3-112 gebruikt. Ons testmodel is de E3-112-C10S die voorzien is van een knalroze behuizing. De gebruikte processor is de Intel Celeron N2840. Deze dualcore-processor met een kloksnelheid van 2,16 GHz is vrijwel identiek aan de Celeron N2830, maar heeft een iets hogere turbosnelheid. In ons testmodel is verder 4 GB RAM aanwezig.

Let op dat vooral de iets goedkopere variant van de E 11 met 2 GB RAM beter verkrijgbaar lijkt. De behuizing is netjes afgewerkt en het toetsenbord tikt goed. De touchpad werkt soepel en is met een afmeting van 10,5 bij 6 centimeter lekker ruim. Qua uitbreidingspoorten heb je bij de E 11 ook weinig te klagen met usb 3.0, usb 2.0, 3,5mm-headsetaansluiting, HDMI, een kaartlezer en een gigabit-netwerkaansluiting. De E 11 wordt echt afgeremd door de harde schijf. Vervelend daarbij is dat de schijf constant aan het ratelen is, wat de stilte van het ontbreken van een actieve koeling een beetje teniet doet. Onze conclusie is dat we toch liever weinig flashopslag hebben, dan de relatief ruime harde schijf die er nu in zit. Gelukkig is het niet moeilijk om hier zelf iets aan te doen, want de E 11 is voorzien van een normale 2,5inch-schijf.

©PXimport

Score

3 / 5

Pluspunten

4 GB RAM

Netwerkaansluiting

Goed toetsenbord

Minpunten

Harde schijf

Accuduur

Specificaties

Prijs

€ 295,-

Website

www.acer.nl

Besturingssysteem

Windows 8.1 met Bing

Acer Aspire V 11

Acers Aspire V 11 lijkt veel op de E 11, met als belangrijkste toevoeging een aanraakscherm. Met de naamgeving van Acers Aspire V 11 is hetzelfde aan de hand als bij zijn broer, je zult hem ook vaak tegenkomen onder de typeaanduiding V3-112P. Ons testmodel was de V3-112P-C7NC. De processor is dezelfde Intel Celeron N2840 dualcore-processor in combinatie met 4 GB RAM. In de V 11 heeft Acer gekozen voor een harde schijf van 500 GB. Je krijgt dus meer opslagruimte dan op zijn goedkopere broer, maar wij zouden liever een kleine SSD of eMMC krijgen, waarmee het systeem wat vlotter aanvoelt.

Een sterk pluspunt ten opzichte van de E 11 is dat de accu met een capaciteit van 48 Wh duidelijk beter is. Dat vertaalt zich in een heel bruikbare werkduur van ongeveer zeven uur. De V 11 is voorzien van een aanraakscherm waardoor het scherm glanzend is afgewerkt. Het TN-paneel lijkt verder hetzelfde te zijn als op de E 11. De V 11 is duurder dan de geteste variant van de E 11, maar daar krijg je een betere accu, een aanraakscherm en een grotere harde schijf voor terug. Met een SSD had dit een echte Chromebook-tegenhanger geweest. Het is wel eenvoudig om de harde schijf zelf te vervangen door een SSD.

©PXimport

Score

3,5 / 5

Pluspunten

4 GB RAM

Aanraakscherm

Goed toetsenbord

Netwerkaansluiting

Minpunten

Harde schijf

Specificaties

Prijs

€ 349,-

Website

www.acer.nl

Besturingssysteem

Windows 8.1

Acer Chromebook 11

Acer heeft voor zijn nieuwe Chromebook 11 net als op de geteste Windows-laptops gekozen voor een Intel Bay Trail-processor. Opmerkelijk is dat de gekozen Intel Celeron N2940 de krachtigste passief gekoelde processor is uit deze test. Hij wordt bovendien gecombineerd met 4 GB RAM. Acer zet hiermee zijn lijn van de vorige generatie Chromebook C720 voort, dat was immers de krachtigste Chromebook op de markt. Het voordeel van de Chromebook 11 ten opzichte van de C720 is dat de iets minder krachtige chip geen koeling meer nodig heeft en dat de behuizing een stuk dunner is. De gebruikte accu heeft geen heel indrukwekkende capaciteit, de accuduur ligt ergens tussen de zes en zeven uur. De dunne behuizing voelt erg stevig. Wel oogt het matte kunststof vooral in combinatie met de witte kleur wat goedkoop.

Acer zou er goed aan doen ook een donkere variant van deze Chromebook uit te brengen, dat zou het apparaat een stuk professioneler maken. Werken op de Chromebook 11 is prettig, het toetsenbord buigt niet door en tikt lekker. De ruime touchpad is dezelfde als op de Aspire E 11 en V 11 en werkt uitstekend. Het 11,6inch-scherm maakt gebruik van een TN-paneel en is in kwaliteit vergelijkbaar met de meeste andere schermen in deze test.

©PXimport

Score

4 / 5

Pluspunten

Snelle processor

4 GB RAM

Goed toetsenbord

Minpunten

Kleur behuizing

Accuduur kan beter

Specificaties

Prijs

€ 269,-

Website

www.acer.nl

Besturingssysteem

Chrome OS

HP Chromebook 11-2000nd

De eerste HP Chromebook 11, die in Nederland nooit officieel te koop is geweest, imponeerde met zijn frisse behuizing en uitstekende IPS-scherm. Resultaten uit het verleden bieden echter geen garantie voor de toekomst en helaas is het uitstekende scherm in deze nieuwere uitvoering verdwenen. De Chrombook 11-2000nd is net als de andere 11,6inch-laptops in dit artikel voorzien van een TN-scherm. De rest van de hardware is helaas niet gewijzigd ten opzichte van zijn voorganger en HP gebruikt nog steeds de Samsung Exynos 5 Dual-processor in combinatie met 2 GB RAM. Het grootste voordeel van deze ARM-processor is dat er geen actieve koeling nodig is. Daar staat tegenover dat de processor al wat ouder is. Het is de langzaamste processor die je momenteel in een Chromebook tegenkomt.

Helaas buit HP de energiezuinigheid van de processor niet echt uit, hij wordt namelijk gecombineerd met een 30Wh-accu. Hierdoor kun je slechts vijf uur werken op de Chromebook 11 voordat de batterij leeg is. Op zich voldoet de Chromebook 11, maar is er niet echt een reden om hem te kopen. HP had met een IPS-scherm nog een aankoopargument kunnen creëren. Wil je graag een Chromebook, dan kun je wat ons betreft beter kiezen voor de ASUS Chromebook C200 of Acer Chromebook 11.

©PXimport

Score

3 / 5

Pluspunten

Speels ontwerp

Minpunten

Langzame processor

Korte accuduur

Specificaties

Prijs

€ 279,-

Website

www.hp.nl

Besturingssysteem

Chrome OS

ASUS Chromebook C200

De schermbehuizing van de C200 is afgewerkt met een rubberachtig materiaal terwijl de binnenkant is vervaardigd uit kunststof in aluminiumlook. Het scherm is een glanzend TN-scherm met een resolutie van 1366 x 768 pixels. De gebruikte technologie zorgt ervoor dat vooral de verticale inkijkhoeken erg matig zijn. Het toetsenbord is net als op de ASUS Chromebook C300 een volledig geïntegreerd chiclet-toetsenbord met een prettige aanslag. De ruime touchpad (10,5 x 6 cm) valt op in positieve zin. Het is in de praktijk geen probleem om via een veegbeweging naar de vorige pagina in de browser te gaan of om tussen tabbladen te wisselen. Net als zijn grote broer draait de C200 op een Intel Celeron N2830.

Dit is een energiezuinige chip uit Intels Bay Trail-reeks die draait op een basiskloksnelheid van 2,16 GHz. De laptop is krachtig genoeg om met een aantal tabbladen open te surfen. Prettig is daarbij dat de C200 ongeveer acht uur werktijd uit de 48Wh-accu weet te persen. De C200 is wat ons betreft een fijnere betere Chromebook dan zijn grote broer C300. De behuizing oogt chiquer en de Chromebook is door het kleinere scherm wat lichter en compacter. Het toetsenbord en het touchpad zijn, zeker voor deze prijs, uitstekend. Met zijn werkduur van makkelijk acht uur, heb je een handig apparaatje voor onderweg.

©PXimport

Score

4 / 5

Pluspunten

Toetsenbord en touchpad

Batterijduur

802.11ac

Relatief goed scherm

Minpunten

Glanzend scherm

Specificaties

Prijs

€ 279,-

Website

www.asus.nl

Besturingssysteem

Chrome OS

Toshiba Chromebook CB30-102

Deze Chromebook van Toshiba ziet er qua vormgeving goed uit en doet sterk denken aan de MacBook Air. Kijk je beter, dan zie je dat de Chromebook van net iets te goedkoop plastic is gemaakt. Jammer is dat de behuizing erg flexibel is en ver ingedrukt kan worden. De toetsaanslag is naar onze smaak te licht en het toetsenbord buigt door als je harder drukt. Het multitouch-touchpad is met een afmeting van ongeveer 10 bij 7 centimeter lekker ruim en heeft een geïntegreerde knop. De Chromebook bevat een Intel Celeron 2955U: een dualcore-processor uit Intels Haswell-reeks met een kloksnelheid van 1,4 GHz. De notebook bevat daarnaast 2 GB RAM en een 16GB-SSD.

De erg ruime accu met een capaciteit van 52 Wh maakt een werktijd van zeven uur mogelijk. Qua uitbreidingspoorten hebben we met tweemaal usb 3.0, een HDMI-aansluiting en een kaartlezer niet te klagen. Dit 13,3inch-scherm heeft een resolutie van 1366 x 768 pixels. Een erg goed scherm is het niet: vooral de inkijkhoeken vallen tegen. Helaas is het scherm glanzend afgewerkt, waardoor het spiegelt. Je krijgt dus zeker geen heel indrukwekkende hardware, maar de combinatie van prijs, schermformaat, gewicht en vooral de accuduur (ongeveer 7 uur) maken heel veel goed. Toshiba heeft met de Chromebook 2 al een opvolger klaar staan, maar kon deze voor dit artikel nog niet aanleveren.

©PXimport

Score

4 / 5

Pluspunten

Prijs

Accuduur

Schermformaat

Usb3.0-poorten

Minpunten

Slappe behuizing

Goedkoop uiterlijk

Matig scherm

Specificaties

Prijs

€ 299,-

Website

www.toshiba.nl

Besturingssysteem

Chrome OS

Convertibles

In dit artikel hebben we enkel echte laptops getest, waarbij het scherm vastzit aan het toetsenbord. Er zijn ook convertibles met een 11,6inch-scherm. Wij hebben eerder de ASUS Transformer Book T200, getest waarvan je de review kunt teruglezen. Acer heeft met de Aspire Switch 11 onlangs een gelijkwaardig apparaat uitgebracht dat eveneens is voorzien van een 11,6inch-scherm. Ook deze review vind je op onze website terug.

©PXimport

Je kunt ook kiezen voor een convertible met een 11,6inch-scherm zoals deze ASUS Transformer Book T200.

Conclusie

De geteste mini-laptops vallen ons niet tegen. Natuurlijk zou je kunnen beredeneren dat ze in vergelijking met een tablet tegenvallen en zelfs overbodig zijn. Zeker als je weet dat tablets doorgaans voorzien zijn van betere IPS-schermen. Daar staat tegenover dat de minilaptops juist uitblinken op gebieden waar tablets juist niet zo goed in zijn.

Zo hebben de minilaptops de ideale gewichtsverdeling om op schoot te werken, terwijl dat bij veel hybrides waar de tablet het scherm van de 'laptop' vormt, niet het geval is. Daarnaast is het toetsenbord bij de meeste geteste laptops beter dan wat veel hybrides bieden.

De geteste Chromebooks en Windows-laptops zijn wel voornamelijk bedoeld en bruikbaar als apparaat voor erbij. Ze zijn krachtig genoeg om onderweg te surfen en aan documenten te werken, maar zijn bijvoorbeeld minder geschikt voor echte fotobewerking of nog zwaardere taken. Maak je gebruik van Googles clouddiensten zoals Gmail en Google Drive, dan is een Chromebook een heel interessant concept. Een nadeel is dat de Chromebook sterk op een internetverbinding leunt. Wel is het mogelijk om met de belangrijkste toepassingen ook offline te werken. Windows is uiteraard veel sterker in offline-gebruik, maar om met Microsofts clouddiensten offline te werken, heb je Office 365 of Office 2013 nodig.

Door op Windows de relatief zwakke passief gekoelde processors te combineren met flashgeheugen, voelen de systemen snel genoeg aan. Acer biedt met zijn Chromebook 11 wat ons betreft de meest gebalanceerde combinatie van hardware en we geven hem het keurmerk Best Getest. Met ASUS' EeeBook F205T krijg je de meeste waar voor je geld. Een laptop die minder dan een kilo weegt en zeker tien uur meegaat op de accu is een erg goede deal, zeker als je daar een jaar Office 365 bij krijgt.

Een gazon is meer dan een stukje groen. Het kan een speelplek zijn voor kinderen of juist vooral de blikvanger zijn in een strak aangelegde tuin. Soms ligt het vol in de zon, soms grotendeels in de schaduw. Voor elke situatie is er een passend graszaadmengsel. Wat past het best bij jouw tuin?

Lees ook: Groener gras? Maaien en onderhouden doe je zo

Wat voor graszaad je nodig hebt, hangt helemaal af van het soort grasveld dat je wilt. Voor een veldje waarop je kinderen lekker kunnen ravotten en een balletje trappen heb je ander gras nodig dan voor een gazon dat vooral bedoeld is voor de sier. Hieronder lees je per toepassing welke grassoorten het meest geschikt zijn.

Speelveld: stevig en snel herstellend

Een gazon waarop gespeeld, gelopen of gevoetbald wordt, moet vooral sterk zijn. Het gras moet tegen een stootje kunnen én zich snel herstellen. Daarvoor heb je een mengsel nodig met veel Engels raaigras (Lolium perenne). Dit gras kiemt snel en vormt stevige sprieten. Het is goed bestand tegen intensief gebruik en groeit snel terug als het beschadigd raakt. Vaak wordt het aangevuld met veldbeemdgras (Poa pratensis), dat ondergronds uitlopers vormt en zo kale plekken opvult. Samen zorgen deze soorten voor een duurzaam speelgazon dat veel belasting aankan.

Siergazon: fijn, traag groeiend en egaal

Voor een siergazon gelden weer andere zaken. Het moet vooral fijn van structuur zijn, gelijkmatig groeien en een egaal, verzorgd beeld geven. Voor dit type gazon zijn roodzwenkgras (Festuca rubra) en struisgras (Agrostis capillaris) geschikt. Deze grassoorten groeien langzaam en blijven laag, waardoor je minder vaak hoeft te maaien. Ze vormen een dichte mat van fijne sprietjes die er netjes uitziet, vooral bij regelmatig onderhoud. Een siergazon vergt wel iets meer zorg, want het is minder sterk en herstelt trager bij schade.

Schaduwgazon: licht nodig, maar minder zon

In tuinen met veel schaduw, bijvoorbeeld door bomen, heeft gras het moeilijk. De meeste grassoorten groeien slecht zonder zon, wat ruimte geeft aan mos. Een schaduwgazon moet daarom vooral weinig licht nodig hebben en toch stevig genoeg zijn om een dichte mat te vormen. Mengsels voor schaduw bevatten vaak fijne vormen van roodzwenkgras en soms bosgras (Festuca heterophylla), een soort die beter groeit bij weinig licht. Een kleine hoeveelheid Engels raaigras zorgt voor stevigheid, maar alleen als er dagelijks toch wat zonlicht aanwezig is. Let op: ook schaduwgazon heeft minimaal 2 tot 4 uur daglicht nodig om goed te blijven groeien.

Droge (zand)grond: diep wortelend en hittebestendig

Op lichte zandgrond of op plekken waar je weinig sproeit, heb je gras nodig dat tegen droogte kan. Dit soort gras moet diep kunnen wortelen en niet te snel verdrogen. Mengsels voor droge omstandigheden bevatten vaak een aangepaste selectie van veldbeemdgras en speciaal geselecteerde varianten van Engels raaigras die minder water nodig hebben. Soms wordt er ook hard zwenkgras aan toegevoegd, dat goed bestand is tegen droogte en hitte. Deze soorten wortelen dieper dan gemiddeld, waardoor ze vocht uit lagere lagen kunnen opnemen. Zo blijft je gazon ook bij warme zomers langer groen.

©Elena Elisseeva | Elenathewise

Wanneer en hoe zaai je gras?

De ideale periode om gras te zaaien is in het voorjaar (maart tot mei) of het najaar (september tot half oktober). Dan is de bodem warm genoeg en valt er meestal voldoende regen. Ook tussentijds bijzaaien is mogelijk – bijvoorbeeld als je last hebt van kale plekken of na het verwijderen van mos – zolang de bodemtemperatuur boven de 10 °C ligt en de grond vochtig blijft.

Begin altijd met een goede voorbereiding. Maai het bestaande gras kort, en verwijder mos en dood materiaal door het gazon te verticuteren. Dat kan met een verticuteerhark of een verticuteermachine.

Bij het herstellen van kale plekken hark je de grond los, zodat het zaad goed contact maakt met de aarde. Zaai vervolgens het juiste graszaadmengsel voor jouw situatie. Druk het zaad licht aan, bijvoorbeeld met een plank of de achterkant van een hark. Belangrijk: houd de bodem vochtig tot het gras begint te kiemen. Dat duurt gemiddeld 7 tot 14 dagen, afhankelijk van de soort en temperatuur. Wil je extra bescherming bieden? Strooi dan een dun laagje potgrond of compost over het zaad. Dat helpt tegen uitdroging en beschermt tegen vogels.

Wacht met maaien tot het gras minstens 8 cm hoog is, en gebruik dan een hoge maaihoogte bij de eerste maaibeurt. Zo geef je jonge sprietjes de kans om zich goed te wortelen.

Lees ook: Gras vol mos? Dit wil je weten over het verticuteren van je gazon

Tabel: deze grassoorten heb je nodig

De markt voor koffiemachines is breed en beweegt snel. Veel apparaten bieden steeds meer functies, van eenvoudige espresso’s tot uitgebreide melk- en cold brew-specialiteiten. De Ninja Café Luxe-serie belooft precies dat: barista-kwaliteit, eindeloze mogelijkheden en gebruiksgemak in één apparaat. Maar maakt dit model die belofte waar in de praktijk?

De Ninja Café Luxe combineert een espressomachine, filterkoffiezetter en cold brew-maker in één apparaat. Met de geïntegreerde koffiemolen (25 maalstanden) en tamper stel je de koffie volledig naar wens af.

De machine biedt vijf espresso-opties, vier koffiestijlen en vier melkopschuimstanden – geschikt voor zowel dierlijke als plantaardige melk. Je kiest uit zeven drankformaten, van espresso tot cold brew-specialiteiten zoals iced latte of espresso martini.

Er zijn twee uitvoeringen:

De Essential kost 449,99 euro, de Premier 549,99 euro. De machine is groot en zwaar (34,4 x 33,6 x 37,2 cm) en weegt 16,65 kilo.

©Ninja

Eerste indruk: wat veel!

Wat fijn is aan huishoudelijke apparaten van Ninja, is dat ze doorgaans gebruiksvriendelijk en intuïtief te bedienen zijn, zo bleek uit eerdere ervaringen. Gebruiksvriendelijk blijkt – na enige tijd – zeker waar, maar intuïtief kunnen we dit apparaat zeker niet noemen direct na het uitpakken. De uitgebreide handleiding, verkorte snelstartgids en een inspiratiegids met allerlei recepten voor de verschillende koffievarianten komen dan ook direct van pas.

©Saskia van Weert

Uit de doos oogt de Ninja Café Luxe direct stevig en professioneel. De afwerking is netjes en het apparaat maakt een solide indruk op het aanrecht. Bij het uitpakken valt op hoeveel accessoires en onderdelen erbij zitten: van filterhouders en melkopschuimer tot een geïntegreerde molen.

Voordat er überhaupt koffie kan worden gezet, dient er een stapsgewijze kalibratie en watermeting te worden gedaan om te bepalen hoe hard het kraanwater is in de eigen regio. De stappen staan duidelijk beschreven in de gids, alle benodigdheden (behalve koffiebonen) zitten bijgesloten in de doos. Dat alles neemt een halfuurtje in beslag, daarna is de machine klaar voor het eerste gebruik.

©Ninja

De functies op een rij

De koffiemachine heeft allerlei onderdelen die een eigen plekje hebben in of op de machine. Er zitten drie filterbakjes bij om de gemalen koffie in te doen: eentje voor een enkele hoeveelheid, een wat grotere voor een dubbele hoeveelheid drank en een grote mand voor filterkoffie.

Dan is er het portafilter, oftewel het gedeelte waarin de gemalen koffie plus het gewenste filterbakje gaan, en dat je vastklikt onder de wateruitlaat.

Er is een losse trechter die je gebruikt tijdens het malen van de koffie, en een stamper om de koffie in het bakje samen te drukken. Tot slot is er nog het melkkannetje.

©Saskia van Weert

Links van de machine kun je de trechter en de stamper bewaren, het portafilter kan onder de koffiemaler en het kannetje heeft een vaste plek rechts onder het melktuitje.

Het bedieningspaneel verdient ook wat aandacht. Aan de linkerzijde zit een draaischijf waarmee je de maalgraad van de koffiebonen instelt. Dan is er nog het display met allerlei opties en een draai-/drukknop, en een gedeelte om het soort melkschuim in te stellen. Het bedieningspaneel is duidelijk vormgegeven, maar door het grote aantal opties is het niet direct intuïtief.

Boven op het apparaat is er een warmhoudplaat voor koffiebekers. Aan de achterzijde zit het waterreservoir, bovenin zit een dekseltje om toegang te krijgen tot het bonenreservoir, en geheel rechts zit een klein deurtje waar je de metalen filterbakjes in kunt opbergen.

Kortom: een hoop opties en een hoop uitzoekwerk!

©Saskia van Weert

In gebruik: goed resultaat (na even oefenen)

Bij het apparaat zit een dikke zwart-witte gebruikshandleiding. Het is aan te raden die goed door te nemen en bij de hand te hebben tijdens het leren kennen van het apparaat en de mogelijkheden. Na enige keren wat proberen wordt duidelijk dat de basishandelingen vrij overzichtelijk zijn. Een doorgewinterde thuisbarista zal deze machine vermoedelijk sneller weten te doorgronden.

Allereerst moet het gewenste filterbakje in het portafilter. Je zet de trechter op het filterbakje en zet de machine aan. Je kiest het gewenste programma, bijvoorbeeld espresso. De standaardinstelling is een dubbele shot; dat is eventueel aan te passen in het menu.

Vervolgens hang je het portafilter onder de koffiemaler. Er verschijnen twee getallen in beeld: de ideale maalgraad en de huidige instelling. Via de draaischijf links aan de machine zorg je dat de twee getallen identiek zijn. Je start de maler en neemt het portafilter met gemalen koffie uit de machine. Je stampt de boel aan met de stamper, verwijdert de trechter en bevestigt het portafilter onder de wateruitlaat. Dat doe je door de oranje stip op het filter gelijk te houden met de stip op de machine en het filter stevig naar rechts te bewegen om het te vergrendelen. Dat gaat vrij zwaar.

©Ninja

Dan is het tijd om het koffiezetten te starten met een druk op de draai-/drukknop. Vergeet niet om een passende kop of mok onder het filter te zetten. Er komt een beetje geconcentreerde koffie uit de machine, die wordt aangevuld met heet water om de gewenste sterkte te verkrijgen. Deze stappen zijn gelijk voor vrijwel alle koffiebereidingen – alleen filterkoffie gaat iets anders.

Melkschuim maken

Mocht je cappuccino willen maken, dan doe je dierlijke of plantaardige melk in de melkkan tot aan de streep, kies je de gewenste dikte en laat je de melk warm worden en opschuimen tot een pieptoon aangeeft dat de melk klaar is. Je hoort het kleine mixertje onder in de kan flink tekeergaan en dat levert een prima resultaat op. Na het leeggieten van de kan start een automatisch schoonmaakprogramma.

De smaak van de geteste koffievarianten is prima. De exacte uitkomst hangt uiteraard af van de gebruikte bonen.

©Saskia van Weert

Schoonmaken en onderhoud

Een deel van de accessoires en onderdelen mag gewoon in de vaatwasser. Zoals wel vaker is het vaak beter voor de duurzaamheid om alles op de hand af te wassen. Metalen onderdelen blijven daardoor langer glanzend. De melkopschuimer heeft een eigen reinigingsprogramma voor het binnenwerk en het tuitje, al moet het kannetje natuurlijk wel goed afgewassen worden.

Ninja Café Luxe kopen?

De Ninja Café Luxe is een krachtige en veelzijdige koffiemachine die de serieuze thuisbarista veel te bieden heeft. Met uitgebreide instellingen voor koffie, melk en formaat, en de mogelijkheid om zowel espresso als filterkoffie en cold brews te zetten, is dit apparaat een echte allrounder. De bouwkwaliteit is stevig en professioneel, en het apparaat wordt geleverd met handige accessoires en een eigen reinigingsprogramma voor de melkopschuimer.

Tegelijk vraagt de machine om tijd en aandacht. Het is geen instapmodel voor wie snel en zonder nadenken een kopje koffie wil zetten. De bediening is uitgebreid en vergt oefening, vooral in het begin. Ook neemt het apparaat de nodige ruimte in beslag en zijn er veel onderdelen om mee te werken.

De Ninja Café Luxe is vooral geschikt voor koffieliefhebbers die graag zelf de controle houden over het volledige zetproces, bereid zijn om het apparaat goed te leren kennen en de ruimte hebben voor een grotere machine. Wie dat ziet als een leuke uitdaging, haalt met de Ninja Café Luxe een complete koffie-oplossing in huis.