De computer die jij twintig jaar geleden had, zag er ongetwijfeld anders uit dan je huidige machine. Wellicht was hij een stuk witter, groter en luidruchtiger bovendien. Maar laten we alsjeblieft - ondanks alle vastlopers in Windows - niet vergeten dat ze aan de basis van de huidige generatie krachtpatsers stonden.

1. Sega TeraDrive pc (1991)

Twintig jaar geleden vatte gamebedrijf Sega uit Japan het idee om een 286 IBM PC te combineren met een 16-bit Sega Megadrive gameconsole. Het resultaat was een bijna 1400 euro kostende machine waarmee zowel thuisgebruikers als gamers uit de voeten konden. Een groot succes was de pc niet, want ondanks dat de hybride zowel diskettes als cartridges slikte, kwam 'ie niet verder dan de landsgrenzen van Japan.

2. Gateway 2000 Handbook (1992)

Dacht je dat de Asus Eee PC een van de eerste echte compacte pc's was? Fout. In 1992 kwam Gateway Computers (tegenwoordig onderdeel van Acer) met de Gateway Handbook op de proppen, een ultraportable notebook met een C&T 8680 10Mhz processor (die een Intel 8086 kon emuleren), een CGA grafische adapter en een harde schijf met 40MB opslagruimte. Het gewicht van het computertje was met 2,75 pond destijds ongeëvenaard licht. De in Japan ontworpen en gefabriceerde Handbook was vooral in zijn thuisland ongelooflijk populair. Versies met 486SX en 486DX-processoren volgden dan ook enkele jaren later.

3. HP 95LX (1991)

Hewlett-Packard (tegenwoordig beter bekend als gewoon HP) besloot begin jaren '90 in samenwerking met softwaremaker Lotus een piepkleine MS-DOS pc te maken. Vanwege het afwijkende, kleine CGA-scherm mocht het apparaat alleen niet het label 'pc-compatible' dragen. De kleine computer, die zo'n 700 dollar moest kosten, was uitgerust met MS-DOS 3.22 en Lotus 1-2-3. Een prima keuze destijds voor mensen die ook onderweg op hun cijfers wilden kunnen vertrouwen. Een jaar later verscheen soortgelijke pocket pc op de markt met Microsoft Works aan boord in plaats van Lotus 1-2-3.

4. Amstrad Mega PC (1993)

Twee jaar nadat Sega met een 286/Megadrive hybride op de markt kwam, besloot Amstrad het in 1993 nog eens dunnetjes over te doen met de Mega PC. Het bedrijf nam een licentie om op de Megadrive en integreerde de spelconsole op een losse ISA-kaart in de machine. De 386-machine was een stuk krachtiger dan de TeraDrive en ook succesvoller. Zo succesvol dat een jaar later een snellere variant, de Amstrad Mega Plus, op de markt kwam met een 486-CPU.

5. Be Bebox (1995)

Toen Apple halverwege de jaren '90 op sterven na dood leek, besloot ex-Apple bestuurder Jean-Louis Gasseé van Be de gok te wagen met een pc op een geheel nieuw platform. Van 1990 tot 1995 hadden 12 ingenieurs van Apple, NeXT (Steve Jobs' bedrijf) en Sun aan de BeBox en het besturingsysteem BeOS gewerkt: een investering van ruim 9 miljoen dollar.

Deze krachtsinspanning resulteerde in een machine met twee PowerPC CPU's op 66MHz op een besturingssysteem dat volgens de makers de concurrentie aan zou kunnen gaan met Windows. De machines waren gericht op de zakelijke markt en in het bijzonder op developers. Toch werd het een grote mislukking. In de twee jaar dat de machine verkocht werd, verwisselden slechts 2000 exemplaren van eigenaar. BeOS bestaat nog steeds, maar lijdt een marginaal bestaan sinds eigenaar Palm overgenomen is door HP. Wat van BeOS over is, is terug te vinden in het open-source OS Haiku, waarvan in juni dit jaar de laatste alpha-versie verscheen.

6. AT&T EO Personal Communicator 440 (1993)

De EO was een vroege tabletcomputer van telecomoperator AT&T en combineerde de functies van een PDA met draadloze communicatie door middel van een ingebouwd 14k4-modem. Het was destijds een geduchte concurrent van de elders besproken Apple Newton PDA. Echt succesvol was deze op een eigen AT&T-CPU gebaseerde handheld niet. Je kon er weliswaar mee faxen en e-mailen, er zaten allerlei uitgangen op (waaronder VGA), maar het PenPoint OS sloeg niet aan en de verkoop verliep moeizaam. In de zomer van 1994 trok AT&T de stekker uit het project.

7. Commodore Amiga CDTV (1991)

Lang voordat de eerste pc's van andere leveranciers in een mediacenterkastje verschenen, toonde Commodore tijdens de CES-beurs van 1991 een CD-ROM gebaseerd consumentenapparaat gebaseerd op de Amiga 500 pc. De computer, die verdacht veel weg heeft van een videorecorder, had een 7MHz processor aan boord, kon tot 4096 kleuren weergeven en had aan de achterkant allerlei aansluitingen voor televisie, hifi en additionele entertainmentaccessoires. Als besturingssysteem draaide het 1000 dollar kostende apparaat AmigaDOS 1.3.

8. Apple Network Server 500 & 700 (1996)

Deze netwerkservers van Apple zijn officieel de enige computers van Apple die nooit op een eigen besturingssysteem heeft gefunctioneerd. Deze systemen, op basis van PowerPC CPU's, draaide namelijk op IBM's Unix-gebaseerde AIX en het installeren van een ander besturingssysteem (waaronder ook Mac OS) was doormiddel van een beveiliging van een speciale ROM-chip onmogelijk. De prijs van zo'n beestje begon bij 10.000 euro, waarmee het een flink duurdere oplossing was dan wat concurrenten konden bieden. Begin 1997 werd de productie van deze serverlijn stopgezet.

9. Atari Falcon 030 (1992)

De laatste stuiptrekking op personal computergebied van het in de jaren '80 nog grootse Atari. De Atari Falcon 030 was een 'personal integrated media system' met een eigen digitale signaalprocessor (DSP), wat uniek was voor die tijd en waarmee het systeem bijvoorbeeld moderne MP3'tjes kan afspelen. (En zelfs DivX AVI's, zoals je in het filmpje hieronder kunt zien.) Ondanks dat de computer op bepaalde punten superieur was aan de concurrentie, sloeg het concept niet aan bij de consument. Het falen van deze computer kwam mede tot stand doordat de machine van allerlei incompatible standaarden gebruikmaakte. Ook werd de 32-bit processor op een 16-bit bus gebruikt, wat de prestaties van het systeem niet ten goede kwam. De opvolger van dit exemplaar, de Falcon 040 werd wel ontwikkeld, maar nooit uitgebracht. Atari ging zich toen namelijk op de Atari Jaguar gameconsole richten. (En nee, deze computer heeft niets met Utrecht te maken, al zou je dat aan de naam te zien misschien vermoeden. Het typenummer is afgeleid van de ingebouwde Motorola 68030 processor.)

10. Canon Object Station (1994)

Toen Steve Jobs' NeXT in 1993 afstand nam van het zelf fabriceren van hardware, nam het Japanse Canon de erfenis van de Amerikanen over. Dit leidde een jaar later tot een 4000 dollar kostende, op een Intel-processor gebaseerde machine waarvan twee versies met ietwat verschillende specificaties op de markt gebracht werden. Hoewel de computer standaard voorzien was van het relatief onbekende NEXTSTEP OS 3.3, kon je ook prima Windows op deze machine draaien. Het enige waar je toen wel rekening mee diende te houden, was dat er ook een NeXT-toetsenbord meegeleverd was, wat eigenlijk een kruising is tussen een standaard Windows QWERTY-exemplaar en een Mac-toetsenbord. Canon besloot na deze computer, die bij een kleine groep populair bleek, niet verder te gaan in de pc-business.

In onderstaand filmpje werkt Steve Jobs, die we nu beter kennen van Apple, op de voorloper van de Canon Object Station: de NeXT Computer.

Bezit je veel audiobestanden van uiteenlopende artiesten? Het is dan een hele uitdaging om de boel enigszins netjes te ordenen. De gratis versie van MediaMonkey helpt je hierbij. Maak met dit Windows-programma een overzichtelijke muziekbibliotheek en speel je favoriete liedjes op de computer af.

Tip 1 Digitale jukebox

MediaMonkey is eigenlijk een digitale jukebox. Het programma ondersteunt nagenoeg alle gangbare audioformaten, zoals flac, ogg, wma, ape en natuurlijk mp3. Alle liedjes die je aan dit programma toevoegt, belanden in een overzichtelijke catalogus. Het maakt niet uit of je nou honderden, duizenden of honderdduizenden nummers toevoegt, want MediaMonkey ordent zorgvuldig alle bestanden.

Om MediaMonkey te downloaden, klik onder Standard Version op DOWNLOAD [versienummer]. Dubbelklik op het exe-bestand en selecteer de Nederlandse taal, waarna je bevestigt met OK. Je klikt nu telkens op Volgende om de installatie te doorlopen. Accepteer hierbij de licentieovereenkomst. Klik als laatste op Installeren / Voltooien.

Download de gratis Windows-versie van MediaMonkey naar je computer.

Tip 2 Liedjes toevoegen

Misschien heb je op de computer of NAS flink wat muziek opgeslagen. In de tijd dat downloaden voor eigen gebruik nog min of meer gedoogd werd, lagen de audiobestanden immers voor het oprapen. Wellicht kun je omstreden downloadnetwerken als Napster, Kazaa, LimeWire, bittorrent en usenet (nieuwsgroepen) nog herinneren. Daarnaast kun je natuurlijk ook kopieën van cd’s op de computer bewaren (zie tip 6).

MediaMonkey wil eerst weten waar jouw digitale audiocollectie zich bevindt. Hierbij selecteert het programma automatisch de standaard muziek- en video-map in Windows. Staan daar geen liedjes in, dan haal je de vinkjes voor deze bestandslocaties weg. Klik rechtsboven op LOCATIE TOEVOEGEN en kies Lokale opslag. Zodra je de juiste map met muziek hebt gevonden, zet je hier een vinkje voor. Je kunt zo meerdere bestandslocaties selecteren. Klik daarna op OK.

Naast lokale mappen voeg je net zo eenvoudig muziek van andere apparaten toe, zoals een NAS of pc. Kies in dat geval LOCATIE TOEVOEGEN / Netwerk of Mediaserver, waarna je de juiste map of server selecteert. Klik daarna op OK.

Via VOLGENDE / VOLGENDE / VOLTOOIEN importeert MediaMonkey alle nummers in de bibliotheek. Dit proces kan even duren. Klik tot slot op SLUITEN.

Geef aan in welke (netwerk)map de muziek staat opgeslagen.

Tip 3 Eerste blik

Het hoofdvenster van MediaMonkey opent eerst met een welkomstscherm. Klik linksboven op Home om je muziekcollectie te tonen. Als het goed is, zie je verschillende albumhoesjes. Met de standaardinstellingen staan de secties Artiesten en Albums op alfabetische volgorde gerangschikt. Klik achter een sectie op alles weergeven om een volledig overzicht te tonen. Gebruik als alternatief bovenaan de knoppen Alle bestanden, Albums en Genres om binnen jouw muziekverzameling te snuffelen. Via Home keer je op ieder moment weer terug naar het beginvenster.

Zeker in een omvangrijke collectie is het nog een hele kunst om dat ene liedje te vinden. Gelukkig heeft MediaMonkey een snelle zoekfunctie. Klik rechtsboven op het vergrootglas om het zoekveld te ontvouwen. Je hoeft maar een deel van een liedje, albumtitel of artiest te typen. Het programma laat namelijk meteen de bijbehorende resultaten zien. Klik voor een uitgebreidere zoekfunctie bovenaan op Naar Geavanceerd.

MediaMonkey maakt van alle muziek een overzichtelijke bibliotheek met albumhoesjes.

Tip 4 Muziek luisteren

Uiteraard wil je de muziek ook graag beluisteren. Als je op een albumhoesje klikt, komen de onderliggende nummers tevoorschijn. Afhankelijk van in welke sectie je zit, dien je mogelijk nogmaals op de afbeelding te klikken. Gebruik achter de albumtitel de afspeelknop om alle liedjes in chronologische volgorde af te spelen. Je hoort meteen geluid.

Je kunt de liedjes ook husselen. Klik in dat geval op het pictogram met de twee gekruiste pijlen en luister in willekeurige volgorde naar de nummers. Wil je een specifiek liedje van het album horen? Zweef dan met de muisaanwijzer boven een titel en klik daarna op de afspeelknop.

Achter ieder albumhoesje schuilen er meerdere nummers.

Tip 5 Afspeellijst maken

Je maakt in MediaMonkey eenvoudig een eigen afspeellijst. Daarmee luister je naar jouw favoriete nummers van verschillende artiesten. Klik in de menubalk op Bewerken / Nieuwe afspeellijst. Er verschijnt aan de rechterkant een nieuw deelvenster. Typ een relevante naam en bevestig met Enter.

Zoek nu een nummer dat je aan de lijst wilt toevoegen. Klik eerst op de naam van het liedje en sleep deze audiotrack met ingedrukte muisknop naar het rechterdeelvenster. Je kunt als alternatief ook met de rechtermuisknop op een nummer klikken. Navigeer vervolgens naar Verzenden naar / Afspeellijst en klik op de juiste naam. Je maakt zoveel favorietenlijstjes als je maar wilt. Alle afspeellijsten zijn in het linkermenu bereikbaar.

Geen zin om zelf een afspeellijst te maken? Laat MediaMonkey dit dan voor je doen. Ga naar Bewerken / Nieuwe Auto-Afspeellijst. Er verschijnt een nieuw venster waarin het programma volgens zelfgekozen criteria liedjes selecteert. Misschien wil je bijvoorbeeld alleen maar rockmuziek horen. Klik in dat geval op het plusteken en kies Genre. Je typt volgens bovengenoemd voorbeeld Rock, waarna je bevestigt met Enter. Uiteraard staat het je vrij om andere criteria te gebruiken. Geef de automatische afspeellijst tot slot een andere naam.

Voeg via het contextmenu goede nummers aan een afspeellijst toe.

Tip 6 Audio-cd’s rippen

Wil je een digitale kopie van een fysiek muziekalbum op de computer bewaren? Dan komt de ripfunctie van MediaMonkey goed van pas. Daarmee kopieer je de inhoud van een audio-cd naar de pc. Een voorwaarde is dat het systeem is voorzien van een (extern) cd/dvd-station.

Doe eerst een muziek-cd in de lade van de optische drive. Na even wachten verschijnt in MediaMonkey vanzelf het venster Albumgegevens kiezen. Selecteer in het overzicht het juiste muziekalbum. Dat is belangrijk, want het programma koppelt zo de juiste eigenschappen aan elk liedje. Denk onder meer aan de artiest, de naam van het nummer en het genre. Maak een keuze en bevestig met OK.

Klik in de menubalk op Extra / Audio-CD rippen. De nummers van het album komen tevoorschijn. Standaard staan voor alle liedjes vinkjes. Als je een bepaald nummer niet op de computer wilt bewaren, haal je het desbetreffende vinkje weg.

Heb je alleen interesse in de grootste hits van een album? Verwijder voor de overige nummers dan de vinkjes.

Tip 7 Ripinstellingen

Voordat je de cd naar de computer kopieert, neem je eerst de instellingen door. Geef aan in welke map je de nummers wilt opslaan. Zodra je op CONFIGUREREN klikt, komt er een nieuw venster tevoorschijn. Ga via BLADEREN naar de gewenste map en bevestig met OK om deze opslaglocatie te selecteren. MediaMonkey plaatst elk geript album in een eigen submap. Sluit het venster met OK.

Met de huidige instellingen maakt het programma mp3’tjes. Je kunt desgewenst ook een ander audioformaat instellen. Klik dan eerst op MP3 en kies bijvoorbeeld WMA, WAV of FLAC. De twee laatstgenoemde bestandsformaten bieden over het algemeen een hogere audiokwaliteit. Daarentegen nemen de liedjes wel meer opslagruimte in beslag. Mp3 staat bekend om zijn acceptabele geluidskwaliteit en geringe bestandsomvang.

Bij sommige audioformaten kun je de kwaliteit aanpassen, zoals in het geval van ogg, wav, wma, aiff en flac. Klik dan achter de gekozen indeling op INSTELLINGEN. Een hogere waarde resulteert doorgaans in een betere geluidskwaliteit. Houd hierbij wel rekening met grotere bestanden en een langere ripduur. Maak een keuze en klik op OK. Bevestig nogmaals met OK om het ripproces te starten. Na afloop belanden de nummers vanzelf in de bibliotheek van MediaMonkey.

Bepaal in welke (sub)map je de geripte nummers wilt opslaan.

Tip 8 Schijfjes branden

De omgekeerde route werkt ook: niet rippen, maar brand een album naar een schijfje en speel deze cd vervolgens af op een cd-speler. Handig voor wie nog een klassieke audioset met goede speakers bezit. Overigens heb je voor dit klusje wel een (externe) cd-brander en leeg schijfje nodig.

Doe een beschrijfbare cd-r in de lade van de cd-brander. Je kunt hier normaal gesproken tachtig minuten muziek op kwijt. Klik nu met de rechtermuisknop op een albumhoes en kies Verzenden naar / Audio-CD (Branden). Belangrijk is dat in het kleine venster achter Schijf: de juiste cd-brander is geselecteerd. Klik op BRANDEN om het proces te starten. Na afloop hoor je een geluidssignaal en wordt de cd uitgeworpen. Overigens kun je deze opties eventueel uitvinken.

Je brandt desgewenst ook nummers van verschillende albums en artiesten op een cd. Het is dan handig om van jouw favoriete liedjes eerst even een afspeellijst te maken (zie tip 5). Je navigeert in het linkermenu daarna naar Afspeellijsten. Klik met de rechtermuisknop op de bewuste lijst en kies Verzenden naar / Audio-CD (Branden) / BRANDEN.

Brand een muziekalbum of afspeellijst eenvoudig naar een lege cd.

Tip 9 Metadata wijzigen

Elk digitaal opgeslagen liedje bevat metadata. Dit noemt men ook wel tags. Hierin staan allerlei gegevens, zoals de artiest(en), de naam van het nummer en het uitgiftejaar. Het is belangrijk dat alles klopt, want MediaMonkey deelt op basis van deze informatie zijn bibliotheek in. Bovendien bevindt zich in de metadata ook een hoesafbeelding.

Met name bij gedownloade bestanden klopt de metadata soms niet. Gelukkig herstel je eenvoudig een foutje. Klik in MediaMonkey met de rechtermuisknop op het bewuste liedje en kies Eigenschappen. Er verschijnt een venster met verschillende kenmerken. Pas naar eigen inzicht een of meerdere velden aan. Bij Score laat je eventueel ook nog jouw waardering voor het nummer blijken. Kies tussen een waarde van één tot vijf sterren.

Bij het tabblad Details staan nog meer kenmerken van het liedje. Die kun je eveneens allemaal wijzigen. Verder voeg je via Songteksten vrijblijvend een complete liedtekst toe. Kijk tot slot ook nog even bij Illustraties, want je kunt hier zo nodig een andere albumhoes selecteren. Klik op OK om eventuele wijzigingen op te slaan.

Controleer in de Eigenschappen of het liedje aan de juiste albumhoes is gekoppeld.

Tip 10 Automatisch taggen

Het aanpassen van metadata heet ook wel het taggen van muziek. MediaMonkey heeft hiervoor een slimme functie, want het programma wijst op jouw verzoek automatisch de juiste metadata aan alle nummers van een album toe.

Klik met rechts op een muziekalbum en kies Auto-labelen. Het programma gaat nu op zoek naar de correcte gegevens. Hebben liedjes bijvoorbeeld geen titels, dan probeert de software deze via een zogenoemde audiovingerafdruk te achterhalen. Door de huidige audiodata met dat van een database te vergelijken, komt MediaMonkey de juiste tags op het spoor. Er wordt zo nodig ook een verse albumhoes opgehaald. Vink de nummers aan waarvan je de metadata wilt aanpassen en bevestig met LABELEN EN DOORGAAN.

Wijs in één klap correcte tags aan alle liedjes van een muziekalbum toe.

Tip 11 Mediaserver

Tijdens de installatie activeert MediaMonkey op de achtergrond een mediaserver. Het voordeel hiervan is dat je met andere apparaten in je thuisnetwerk de muziekbibliotheek kunt benaderen. Denk onder andere aan een geschikte smart-tv, netwerkreceiver, wifi-speaker en soundbar. Je speelt de nummers op deze apparaten af.

Open maar eens met de afstandsbediening de bronlijst van een smart-tv en kies MediaMonkey Bibliotheek. Daarachter staat waarschijnlijk ook nog de naam van jouw computer vermeld. Je dient deze televisie nu toegang tot de muziekbibliotheek te geven. Klik in MediaMonkey op JA. Zodra je de bibliotheek op de smart-tv vernieuwt, heb je toegang tot alle albums en afspeellijsten.

Stream de nummers over je thuisnetwerk naar andere apparaten, zoals een smart-tv.

IJskoffie is populairder dan ooit. Om in te spelen op die trend lanceert L'OR de Barista Absolu: een nieuwe koffiemachine die niet alleen warme, maar ook gekoelde koffie zet. Samen met de speciale capsules zet je er thuis gewoon zelf een goede ijskoffie mee – mét smaak en cremalaag.

Gekoelde koffie met één druk op de knop

De Barista Absolu is de eerste koffiemachine van L'OR die speciaal is ontworpen met ijskoffie in gedachten. Een opvallend detail is de knop 'Enjoy Over Ice'. Die activeert een langzamere, zachte extractie van de koffie, zodat de smaken behouden blijven en niet verwateren door het ijs. Voeg zelf ijsklontjes toe aan het glas en je krijgt een koude koffie met een volle cremalaag en een verfrissende smaak.

Wie liever iets romigs of zoets drinkt, kan de basis eenvoudig aanvullen met melk, siroop of slagroom. Ook warme koffievarianten zijn mogelijk: van ristretto en espresso tot lungo of twee koppen tegelijk. Dankzij 19 bar pompdruk en geavanceerde extractietechnologie belooft de machine koffie met de intensiteit van een barista.

©L'OR

Tot 18 koffievariaties

De L'OR Barista Absolu is geschikt voor zowel standaard- als XXL-capsules van L'OR, waarmee je tot 18 verschillende koffievariaties kunt bereiden. Met de knop 'Intensity Boost' verhoog je de extractieduur voor een krachtiger kopje. De machine is beschikbaar in zwart, wit en grijs, met een adviesprijs van 129 euro.