Elke computer- en internetgebruiker heeft regelmatig wachtwoorden nodig. Het is heel onverstandig om één of slechts een klein aantal wachtwoorden te gebruiken voor al deze accounts. Ook een kort, makkelijk te onthouden wachtwoord is geen goede keuze. Maar zo ziet u al gauw door de bomen het bos niet meer en wordt het steeds moeilijker om een groeiend aantal lange wachtwoorden te onthouden. Een wachtwoordkluis biedt uitkomst voor dit probleem. Wij leggen u uit hoe u de gratis wachtwoordkluis KeePass inricht en gebruikt.

Vanaf een bepaald aantal wachtwoorden kunt u ze niet meer allemaal onthouden, zeker niet als het om lange, ingewikkelde wachtwoorden gaat. In plaats daarvan voert u beter al uw wachtwoorden in KeePass in, die deze opslaat in een versleuteld bestand. Dit bestand, de wachtwoordkluis, wordt versleuteld met een hoofdwachtwoord. U hoeft dus nog maar één wachtwoord te onthouden, waarmee u al uw andere wachtwoorden kunt ontsluiten.

Om het overzicht te behouden kunt u uw wachtwoorden in groepen onderverdelen, zoals websites, e-mail, internetbankieren enzovoort, zodat u niet altijd door een lange lijst van wachtwoorden moet scrollen. Wanneer u het benodigde wachtwoord gevonden hebt, kunt u dit eenvoudig - door te slepen en neer te zetten - laten invullen in het wachtwoordveld in uw browser of een ander programma.

U kunt de database met uw wachtwoorden op elk moment naar een andere computer verplaatsen of er een back-up van maken. Kortom, u hoeft enkel op dit bestand te letten om uw wachtwoorden niet te verliezen. Bovendien kan KeePass het bestand exporteren naar allerlei formaten en kan het ook wachtwoordbestanden in een twintigtal formaten importeren, zodat u niet voor altijd aan KeePass gekluisterd bent. In plaats van zelf uw wachtwoorden te verzinnen, kunt u KeePass ook automatisch een sterk wachtwoord laten genereren wanneer u een nieuw wachtwoord nodig hebt. Aangezien u dankzij KeePass uw wachtwoorden toch niet meer hoeft te onthouden, kunt u ze immers veel complexer maken. KeePass heeft heel wat geavanceerde mogelijkheden om uw wachtwoorden te beheren, in deze cursus laten we u zien hoe u ermee werkt.

©PXimport

Gebruik KeePass om uw wachtwoorden op een veilige plek te bewaren.

Een goed wachtwoord?

Een goed wachtwoord kan niet door iemand anders geraden worden. Uit den boze zijn dus namen of geboortedata van u, uw partner, kinderen of huisdieren, uw favoriete muziekgroep of voetbalploeg enzovoort. In het ideale geval is een wachtwoord een willekeurige opeenvolging van tekens, een mix van hoofdletters, kleine letters, cijfers, leestekens en andere speciale tekens. Maak een wachtwoord ook altijd zo lang mogelijk, maar toch kort genoeg om te onthouden. Een wachtwoord van acht tekens lang is bijvoorbeeld niet lang genoeg. Er bestaat immers software die alle mogelijke wachtwoorden tot een bepaalde lengte uitprobeert. Is uw wachtwoord niet zo lang, dan is het aantal mogelijkheden voor de huidige computers beperkt genoeg om uw wachtwoord in relatief korte tijd te kunnen kraken. Twaalf tekens is eigenlijk het minimum en voor het hoofdwachtwoord van KeePass raden we zelfs nog meer aan, bijvoorbeeld twintig. Wanneer u in KeePass een wachtwoord ingeeft, wordt de kwaliteit (sterkte) van het wachtwoord in bits getoond: 64 bits is een absoluut minimum, en de wachtwoorden die KeePass automatisch genereert hebben een kwaliteit van meer dan 100 bits.

1. Aan de slag

Voor deze cursus gebruiken we de Professional Edition van KeePass. Ga naar KeePass.info, klik links op Downloads en kies voor Portable KeePass 2.18 (ZIP Package) - of een nieuwere versie indien beschikbaar. Pak het bestand uit op een locatie naar keuze. Klik vervolgens links op Translations en klik achter Dutch op [2.x]. Pak het zip-bestand uit en kopieer het bestand Nederlands.lngx naar de map waarin u KeePass gezet hebt. Start KeePass op en kies in het menu View / Change Language als taal Dutch en herstart KeePass, waarna u alles in het Nederlands te zien krijgt.

KeePass onder Mac OS X en Linux

Officieel ondersteunt KeePass enkel Windows, maar het programma is opensource, waardoor iedereen de broncode ook op andere besturingssystemen kan compileren. Daardoor bestaan er ook onofficiële versies voor Mac OS X en Linux. U moet eerst Mono versie 2.6 of hoger installeren en dan de instructies voor uw Linux-distributie volgen of de Mac OS X versie downloaden op KeePass. Er bestaat ook KeePassX, een KeePass-kloon die op Windows, Linux en Mac OS X draait en in heel wat Linux-distributies rechtstreeks vanuit de pakketbeheerder geïnstalleerd kan worden.

©PXimport

Op de website van KeePass vindt u diverse versies voor andere systemen dan Windows.

Portable KeePass

We maken in deze cursus gebruik van de portable versie van KeePass, die u niet installeert. U neemt deze versie op een usb-stick mee en kunt het programma op elke computer opstarten. Download hiervoor gewoon het zip-bestand van KeePass en pak alle bestanden uit op de usb-stick. Updaten gaat even eenvoudig: kopieer gewoon alle nieuwe bestanden over de oude heen. Portable KeePass houdt alle instellingen bij op de usb-stick zelf, zodat u overal uw aangepaste instellingen behoudt, op welke computer u het programma ook uitvoert. En dat geldt uiteraard ook voor uw wachtwoorden: het wachtwoordbestand staat op de usb-stick, zodat u overal al uw wachtwoorden bij de hand hebt. Als u vaak op verschillende computers werkt waarop u heel wat wachtwoorden moet ingeven, dan loont het dus de moeite om een usb-stick met Portable KeePass aan te maken en hierin al uw wachtwoorden te bewaren.

2. Database aanmaken

U moet nu eerst een nieuwe wachtwoorddatabase aanmaken, waarin al uw wachtwoorden opgeslagen worden. Klik daarvoor op Bestand / Nieuw. Kies eerst de locatie van uw database. Het venster dat daarna verschijnt, vraagt u om een hoofdwachtwoord of een sleutelbestand. Kies om te beginnen enkel een hoofdwachtwoord. Aangezien al uw wachtwoorden met dit wachtwoord versleuteld worden, is het heel belangrijk dat dit hoofdwachtwoord sterk is (zie ook het kader 'Een goed wachtwoord?'). Iemand die dit hoofdwachtwoord kan raden of kan kraken omdat het te kort of te eenvoudig is, krijgt immers toegang tot al uw wachtwoorden. Overdrijf echter niet: u moet dit wachtwoord wél kunnen onthouden, want als u het vergeet bent u al uw wachtwoorden kwijt!

Typ dus uw hoofdwachtwoord in en herhaal het, klik op OK en daarna nog eens OK (de database-instellingen laten we voorlopig op hun standaardwaarden staan). U krijgt het hoofdvenster van KeePass te zien, met links de verschillende groepen wachtwoorden en rechts de wachtwoorden in de geselecteerde groep. KeePass maakt zelf al een aantal standaardgroepen aan, maar u kunt deze gerust verwijderen en zelf uw eigen groepen aanmaken.

©PXimport

Vanaf nu moet u enkel nog dit ene hoofdwachtwoord onthouden.

©PXimport

KeePass maakt automatisch al een aantal groepen aan om uw wachtwoorden in onder te verdelen.

3. Wachtwoord toevoegen

Een wachtwoord aan de KeePass-databank toevoegen is eenvoudig. Rechtsklik in het rechterpaneel van KeePass en kies Invoer toevoegen of gebruik de Insert-knop op uw toetsenbord. Nu verschijnt er een popup-venster waarin u allerlei informatie kunt ingeven: het wachtwoord uiteraard, maar ook een titel (hoe onthoudt u anders waarvoor dit wachtwoord dient?), een url (als het een wachtwoord voor een website is), een gebruikersnaam (die zal immers ook wel eens variëren), opmerkingen enzovoort. Uiteraard hoeft u niet bij elk wachtwoord al die velden in te vullen, vul enkel in wat relevant is en klik op OK. De andere tabbladen laten we voorlopig voor wat ze zijn. Vergeet na het toevoegen van een wachtwoord echter niet om in het menu Bestand op Opslaan te klikken om de wachtwoorddatabase op te slaan.

Als u eenmaal een wachtwoord hebt opgeslagen, kunt u hier allerlei acties mee uitvoeren door erop te rechtsklikken. Een basistaak is bijvoorbeeld het wachtwoord of de bijbehorende gebruikersnaam kopiëren naar het klembord, zodat u deze daarna kunt plakken in het juiste invoerveld in een ander programma. Als u een url bij een wachtwoord opgeslagen hebt, kunt u vanuit het rechtermuisknopmenu de link openen in uw browser. Een nog snellere manier is door middel van klikken en slepen: u kunt een wachtwoord of gebruikersnaam slepen van KeePass naar een ander programma.

©PXimport

Voer uw wachtwoord en de bijbehorende informatie in.

©PXimport

Open de website waarvoor u een wachtwoord wilt ingeven.

4. Automatisch

KeePass is niet alleen een wachtwoordbeheerder, maar kan ook een deel van het handwerk bij het invullen van wachtwoorden overnemen. We zagen al dat u bij een wachtwoord een url kan opslaan in de wachtwoorddatabank en dat u KeePass kunt vragen om die url te openen in uw browser. KeePass gaat echter nog verder: u kunt met de Auto-typen functie zelfs opgeven dat KeePass specifieke toetsindrukken aan een venster doorgeeft, zoals (wat standaard ingesteld staat) uw gebruikersnaam, daarna een Tab, daarna het wachtwoord en daarna Enter om aan te melden. Zo spaart u heel wat toetsindrukken en knippen/plakken-acties uit en voert u nog sneller uw wachtwoorden in! Om auto-typen in te schakelen, kiest u Invoer bekijken/aanpassen in het contextmenu van een wachtwoord en stelt u dan de gewenste toetsindrukken in het tabblad Auto-typen in. U kunt zelfs verschillende toetsindrukken kiezen voor verschillende vensters, op basis van de venstertitel.

Wanneer u het wachtwoord automatisch wilt laten invoeren, klikt u op het venster van het programma waarvoor u het wachtwoord wilt invullen (of kiest u in KeePass om de url te openen), schakelt u over naar KeePass, rechtsklikt u op het wachtwoord en kiest u Voer Auto-typen uit. Het vorige venster wordt dan naar de voorgrond gebracht en KeePass typt automatisch de opgegeven toetsen in. Auto-typen ondersteunt nog heel wat geavanceerde functies, lees hiervoor de documentatie op KeePass.info maar eens.

©PXimport

KeePass kan automatisch uw gebruikersnaam en wachtwoord intypen.

5. Plugins

De functionaliteit van KeePass kan uitgebreid worden met behulp van plug-ins. Let wel op dat u kiest voor plug-ins die ondersteund zijn door KeePass 2.x (de Professional-editie die we hier gebruiken), wat u aan het blauwe icoontje ziet. U vindt er onder andere plug-ins die automatisch uw wachtwoorddatabase back-uppen naar bijvoorbeeld Dropbox of andere online opslagdiensten. Ook zijn er allerlei converters, evenals integratie van de KeePass-database in browsers zoals Firefox, Internet Explorer of Chrome. Als u een plug-in wilt installeren, downloadt u het zip-bestand en pakt u de bestanden uit in de map waarin KeePass geïnstalleerd is of een submap daarvan. Als u daarna KeePass herstart, zal het programma de plug-in automatisch herkennen en meeladen. Pas wel op met installeren van een plug-in vanuit andere websites dan die van KeePass. Kunt u deze vertrouwen? Om zeker te zijn dat een plug-in niet het programma KeePass zelf kan aanpassen, installeert u KeePass best als Administrator, stelt u de KeePass-map in als Alleen-lezen en draait u KeePass als gewone gebruiker zonder Administrator-rechten.

©PXimport

Op de website van KeePass zijn heel wat plug-ins te vinden die de functionaliteit uitbreiden.

6. Nog veiliger

De standaardfunctionaliteit van KeePass die we tot nu toe uit de doeken gedaan hebben, is heel gebruiksvriendelijk en toch vrij veilig. Het wachtwoordbestand wordt bijvoorbeeld aan de hand van uw hoofdwachtwoord met AES-256 (Advanced Encryption Standard met 256bit-sleutels) versleuteld; een veilig encryptiealgoritme. KeePass heeft echter nog meer in zijn mars voor wie nog meer aandacht aan beveiliging wil schenken. Zo zagen we bij het aanmaken van een KeePass-databank dat het mogelijk is om in plaats van een hoofdwachtwoord een sleutelbestand te kiezen of aan te maken, om de databank mee te versleutelen. Zo'n sleutelbestand is op zich niet veiliger, want dit kan gestolen worden. Maar KeePass kan ook beide methodes combineren: om toegang tot de wachtwoorden in de databank te verkrijgen moet u dan niet alleen het hoofdwachtwoord invullen, maar ook het sleutelbestand op uw computer (of usb-stick) hebben staan. Dat maakt het heel wat moeilijker voor een derde om uw wachtwoorden te stelen. Hij moet dan niet alleen uw hoofdwachtwoord weten, maar ook het sleutelbestand gestolen hebben.

KeePass heeft ook een functie ingebouwd om keyloggers en klembordspionnen om de tuin te leiden: Auto-typen via twee kanalen. Hiermee worden de wachtwoorden en toetsindrukken van de Auto-typen functie gedeeltelijk als automatisch getypte tekst ingevoerd en gedeeltelijk via het klembord gekopieerd. Zowel een keylogger als een klembordspion ziet dus maar een deel van uw wachtwoord.

©PXimport

Laat KeePass een willekeurig sleutelbestand aanmaken.

Wachtwoordhygiëne

Vaak wordt gezegd dat een wachtwoord eigenlijk is als een tandenborstel: omwille van hygiënische redenen deelt u deze niet met anderen en moet u deze regelmatig vervangen. Schrijf uw wachtwoord nooit op een briefje als u het niet kunt onthouden, zo'n briefje kan natuurlijk door iemand anders gevonden worden. Om de gevolgen van wachtwoordverlies tegen te gaan, is het aan te raden om regelmatig uw wachtwoord te veranderen: als er in tussentijd toch iemand de hand heeft kunnen leggen op uw wachtwoord, heeft hij daar na de verandering niets meer aan. Gebruik ook nooit hetzelfde wachtwoord voor meerdere diensten: want wie uw gebruikersnaam en wachtwoord van één dienst te pakken heeft gekregen, probeert deze gegevens gegarandeerd uit bij andere diensten.

7. Wegwerpwachtwoorden

KeePass ondersteunt ook TAN's (transaction authentication numbers). Dit zijn codes die maar eenmalig geldig zijn, een systeem dat vaak gebruikt wordt op websites voor internetbankieren. Het voordeel is dat de veiligheid gegarandeerd is als iemand een TAN onderschept, want deze is slechts één keer geldig. In KeePass kunt u TAN-codes toevoegen door in het menu Extra op Wizard TAN te klikken, en daarna alle TAN-codes die u hebt, in te geven. Deze verschijnen in de lijst met wachtwoorden. Zodra u een TAN-code gebruikt, bijvoorbeeld door Kopieer wachtwoord te kiezen in het contextmenu, wordt er een rood kruisje bij getoond om het wachtwoord als vervallen aan te duiden, zodat u ziet dat u deze TAN-code nadien niet meer kunt ingeven.

©PXimport

Voer op voorhand een aantal TAN's in die u later kunt gebruiken om aan te melden.

©PXimport

Deze TAN's hebt u al gebruikt.

8. Willekeurig wachtwoord

Tot nu toe zijn we er altijd van uitgegaan dat u zelf uw wachtwoorden koos. We hebben het al even genoemd: u kunt er ook voor kiezen om een wachtwoord te laten genereren door KeePass. Het wachtwoord is dan veel onvoorspelbaarder (en sterker) dan een wachtwoord dat u zelf verzint (en kunt onthouden). Helaas leggen heel wat websites beperkingen op aan welke tekens er zoal in een wachtwoord mogen staan, terwijl andere juist vereisen dat er een specifieke mix van tekens in voorkomt. Gelukkig heeft KeePass ook hiervoor een oplossing: u kunt bepaalde patronen definiëren waaraan automatisch gegenereerde wachtwoorden moeten voldoen. Als u een nieuw account aanmaakt bij een willekeurige website, maakt u in KeePass een nieuwe invoer aan. Geef het patroon op dat de website vereist, genereer het veilige wachtwoord, registreer u hiermee bij de website en sla de invoer in KeePass op. Wanneer u in het vervolg op de site wilt inloggen, opent u KeePass en kopieert u het wachtwoord. Hierdoor kunt u nu altijd op de website aanmelden met een veilig wachtwoord, dat veel te moeilijk is om te onthouden.

©PXimport

Laat KeePass automatisch willekeurige wachtwoorden genereren.

9. Beheer uw wachtwoorden

Eigenlijk kan tegenwoordig niemand meer zonder wachtwoordbeheerder. Meer dan een vijftal wachtwoorden is al lastig te onthouden. Zodra u er meer nodig hebt, gaat u compromissen maken die uw internetveiligheid niet ten goede komen. U gebruikt bijvoorbeeld hetzelfde wachtwoord voor meerdere accounts of u kiest een kort en gemakkelijk te onthouden wachtwoord, of u kiest hetzelfde basiswachtwoord met een getal of woord eraan geplakt dat verschilt per account. Als u merkt dat u zich aan één van deze fouten bezondigt, dan is het tijd om een wachtwoordbeheerder te gebruiken. KeePass is heel gebruiksvriendelijk en daarom een goede keuze. Bovendien kan KeePass zelf veilige wachtwoorden genereren, waardoor u al uw accounts goed beveiligt. U hoeft dan nog slechts één wachtwoord te onthouden om al uw wachtwoorden te ontsluiten. Waar wacht u nog op?

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.