We hebben er even op moeten wachten, maar de iPhone 5s is nu dan eindelijk ook in Nederland beschikbaar. Zijn de vele interne updates voldoende om je het komende jaar aan de iPhone te verbinden? De afgelopen dagen ging ik met Apple's nieuwe vlaggenschip aan de slag.

Zoals de iPhone 4s qua uiterlijk gelijk was aan de iPhone 4, zo is deze nieuwe iPhone 5s van buiten amper te onderscheiden van de iPhone 5. Het toestel lijkt qua vorm sterk op zijn voorganger, met een aluminium achterkant, een metalen band over de zijkant en een 4 inch Retina-scherm dat is afgewerkt met Gorilla Glass.

Wat er wel is veranderd? De kleurstelling van de iPhone 5s. Zo kan er nu gekozen worden voor wit/zilver, wit/goud en grijs/zwart (of Space Grey, zoals Apple het noemt). Heel spannend is het allemaal niet. Iets anders dat opvalt, is de zilverkleurige ring die om de thuisknop is geplaatst. Dit geeft aan dat het toestel over Touch ID (review) beschikt. Jawel, de iPhone heeft nu een heuse vingerafdruk-scanner. En daarmee wordt het toestel ook direct een stuk interessanter...

©PXimport

Qua design is er weinig aan de iPhone veranderd.

Touch ID op de iPhone 5s

Tijdens mijn eerste testuren met de 5s, werd snel duidelijk dat Touch ID meer is dan een geinige gimmick. De scanner tilt de hele iPhone-gebruikservaring naar een hoger niveau. Door je vinger op de thuisknop te leggen, zal het toestel (in ongeveer één seconde) worden ontgrendeld. Ook stelt Touch ID je in staat om aankopen in de App Store te bevestigen, waardoor je dus niet steeds je wachtwoord hoeft in te vullen. Heerlijk! Doordat de scanner in de thuisknop verwerk zit, en niet ergens anders op het toestel is geplaatst, voelt het direct als een zeer natuurlijke handeling. Simpelweg een verlenging van een actie die je toch al tientallen keren per dag doet.

Een andere reden van de positieve ervaring met Touch ID, is dat het gewoon werkt. Slechts bij drie á vier op de tien pogingen moet ik opnieuw mijn vinger plaatsen, een zeer schappelijke foutmarge dus - en uiteraard een stuk eenvoudiger dan iedere keer je viercijferige code in te voeren. Je kunt de telefoon een totaal van vijf afdrukken leren, waardoor je vrijwel altijd een vinger in de buurt van de thuisknop hebt om het toestel te ontgrendelen. Vind je Touch ID niets, dan kan je ervoor kiezen de functie uit te schakelen, of je oude vertrouwde code te gebruiken.

Een stuk sneller, al merk je dat niet

De A7-processor die Apple in de iPhone 5s heeft gebouwd, is razendsnel. Het betreft hier een zogenoemde 64 bit-processor, die in theorie een stuk krachtiger is dat voorganger A6. Toch merk je in de praktijk weinig van deze winst. De iPhone 5 was al een razendsnelle telefoon, de 5s is dat ook. Er is momenteel een handjevol apps dat al gebruikmaakt van de 64-bits architectuur, en dan moet je denken aan grafisch zware software als Infinity Blade III en SketchBook Mobile. Ook de camera is door de chip een stuk sneller geworden. Een reden om je iPhone 5 te laten vallen? Vooralsnog zeker niet.

©PXimport

De iPhone 5s is slechts 7,6 millimeter dik en weegt 112 gram.

Naast de A7-processor, beschikt de 5s ook over een nieuwe M7-chip. Deze staat los van de A7-module, maar werkt er wel nauw mee samen. De M7 maakt het voor de telefoon mogelijk om nauwkeuriger (en meer) data te verzamelen via de ingebouwde sensoren. Ook moet het bijhouden van deze data minder hard inhakken op de batterijduur. Dit omdat de M7-chip registreert wanneer je de telefoon bijvoorbeeld ongebruikt op je bureau laat liggen, waardoor de cpu in een soort slaapstand wordt gezet. De M7-chip schudt de processor weer wakker wanneer je de telefoon oppakt. Hoewel er op internet veel gebruikers zijn die klagen over een onnauwkeurige bewegingssensor in de 5s, heb ik hier in mijn testperiode nog geen last van gehad.

Wederom Retina

Net als op de iPhone 5 en iPhone 5c, beschikt de iPhone 5s over een 4 inch Retina-beeldscherm. Apple voorziet zijn smartphones al sinds de iPhone 4 van hetzelfde scherm-type. Hoewel concurrenten inmiddels displays gebruiken met een veel hogere pixeldichtheid, is het Retina-display nog altijd een genot om naar te kijken. Pixels zijn met het blote oog niet waar te nemen, en dat blijft indrukwekkend. Samen met de snelle A7-chip zorgt het scherm er dan ook voor dat de iPhone 5s een ideaal toestel is om games op te spelen en video's op te kijken.

©PXimport

Touch ID is een bijzonder handige toevoeging aan de iPhone-ervaring.

De 8 megapixel iSight-camera in de iPhone 5s is licht verbeterd ten opzichte van de iPhone 5. Hoewel de foto's overdag ongeveer net zo goed zijn als die van de vorige smartphone, zijn er vooral stappen gemaakt bij de avondkiekjes. Maak je in een donkere omgeving een foto met behulp van de flitser, dan ziet deze er opvallend beter uit dan voorheen.

Ditmaal heeft Apple een dubbele led-flitser ingebouwd, die voor natuurlijkere kleuren zorgt wanneer je deze gebruikt. De foto's zijn misschien niet op het niveau van een Lumia 1020, maar sensor behoort zeker tot de betere van de huidige smartphonemarkt. Gebruik je jouw iPhone vooral voor het schieten van video's? Ook deze telefoon laat je probleemloos prima 1080p video's schieten. Veel kwaliteitsverschil met de iPhone 5 kon ik echter niet opmerken.

Creatief met de camera

Een van de nieuwe foto-functies die Apple met de iPhone 5s introduceert, is Burst. Deze optie gebruik je simpelweg door de sluiterknop langer ingedrukt te houden, waarna de telefoon tien foto's per seconde zal schieten. Je kunt de Burst-modus gebruiken in de gewone fotomodus, maar ook in de nieuwe 'vierkante' modus, welke vanaf iOS 7 beschikbaar is. De software zal vervolgens zelf een selectie maken en toont je de beste kiekjes. Een andere vernieuwing is de Slow-motion-functie, welke je schitterende vertraagde video's laat maken en bewerken.

Meer weten over de Burst-modus? Lees onze uitgebreide review van deze fotomodus in de iPhone 5s. In de afzonderlijke review van de Slow-motion-functie leest je alle details van deze handige video-optie.

Op de redactie blijft het leuk om met de Slow-motion functie te spelen.

De batterijduur van de 5s lijkt de eerste dagen van gebruik aardig constant te zijn. Verwacht echter geen wonderen. Net als bij praktisch alle iPhones zal ook de 5s het krap een volle dag uithouden, als je deze tenminste niet al te zwaar belast. Genoeg voor de meeste gebruikers, maar toch had ik graag gezien dat de M7-chip een beduidend groter effect op de batterijduur zou hebben.

iOS 7 op de iPhone 5s

Als besturingssysteem wordt iOS 7 meegeleverd. Het OS is compleet op de schop gegaan, en dat pakt gelukkig positief uit. Het vernieuwde notificatiecentrum, het controle paneel de verbeterde multitasking, het maakt de telefoon een stuk gebruiksvriendelijker (en vooral moderner) dan een iPhone met iOS 6. Helaas is Siri nog steeds niet in het Nederlands beschikbaar. Wil je alles te weten komen over iOS 7? Lees dan onze review van Apple's jongste mobiele besturingssysteem.

©PXimport

De iPhone 5s heeft een aantal leuke nieuwe camera-functies.

Conclusie

Apple introduceert met de iPhone 5s, zoals verwacht, zijn beste smartphone tot op heden. Het design is ook een jaar na de iPhone 5 nog oogstrelend mooi, en nieuwe elementen als Touch ID, een volledige 4G-dekking en de razendsnelle A7-chip betekenen een grote stap voorwaarts. Daarnaast zijn er leuke functies toegevoegd aan de camera en verwacht ik veel van de manier waarop app-ontwikkelaars de M7-chip gaan inzetten. Heb je momenteel al een iPhone 5? Dan zie ik geen directe aanleiding om over te stappen, en kan je wellicht beter wachten tot de iPhone 6. Loop je echter nog met een oudere Apple-telefoon rond, of wil je van Android overstappen op het Apple-ecosysteem, dan is de 5s een prima moment om in te stappen. Al moet je hier wel een behoorlijk bedrag voor neertellen.

De verkiezingen lijken nog ver weg, maar voor je het weet is het 29 oktober. Om te bepalen welke partij het best bij je past, bestaan er al jaren hulpmiddelen als StemWijzer en Kieskompas. Bij de juiste partij uitkomen is misschien niet zo lastig, maar: op welke persoon ga je stemmen? Een nieuwe AI-tool helpt je daarbij door het werk van Kamerleden zelf naast elkaar te zetten.

BeleidsRadar bundelt meer dan een miljoen parlementaire documenten in één omgeving. Denk aan Kamervragen, moties, stemmingen en debatbijdragen. Je kunt daar op twee manieren mee aan de slag: via gestructureerde overzichten per thema, zoals klimaat, zorg of onderwijs, of via een open gesprek met de assistent waarin je je vraag gewoon in het Nederlands stelt. Bij elk antwoord krijg je verwijzingen naar de brondocumenten, zodat je kunt doorklikken en zelf controleren.

De tool richt zich primair op zittende Kamerleden, omdat daarover de meeste concrete parlementaire data beschikbaar is. Voor nieuwe kandidaten zoekt de AI-assistent in andere bronnen, zoals gemeenteraden, Provinciale Staten of verkiezingsprogramma's.

Zo werkt het in de praktijk

Je start op https://beleidsradar.nl/kamerleden. Kies een thema of een Kamerlid, of stel een vraag in natuurlijke taal. Vraag je bijvoorbeeld: "Welke Kamerleden zijn voor verhoging of koppeling van de pensioenleeftijd aan de levensverwachting?", dan vat de assistent samen welke partijen en Kamerleden zich daar in het verleden voor uitspraken, met links naar wetsvoorstellen, moties en stemmingen. Het gaat dus om wat er daadwerkelijk is ingediend of gesteund, niet om losse uitspraken in de media.

Wil je juist inzoomen op een persoon, dan zie je per Kamerlid waar hij of zij veel aan werkt en hoe er in de afgelopen periode is gestemd. Dat geeft snel gevoel bij iemands dossierkennis en prioriteiten.

Geen kant-en-klaar stemadvies

Verwacht geen pasklare steminstructie als "Ben je voor een lagere pensioenleeftijd, kies dan kandidaat X". De assistent helpt je vooral om relevante stukken te vinden en verbanden te zien. Bij heel specifieke vragen kan het systeem soms nog geen direct antwoord geven. Op een vraag als "Wie stemde vóór de motie van Soepboer en Grinwis over subsidies voor verduurzaming van veerdiensten?" kwam er geen kant-en-klaar overzicht. Je kunt dan wel meteen doorklikken naar de motie zelf, waarna je de stemming handmatig kunt nalopen. Zie de dienst dus als hulpmiddel om je te verdiepen, niet als adviesmachine die vertelt waar je op moet stemmen.

Voor wie is deze tool interessant?

BeleidsRadar is vooral iets voor kiezers die verder willen kijken dan partijprogramma's of campagnebeloftes. Wil je weten wat een Kamerlid in de afgelopen periode concreet heeft gedaan, dan helpt dit systeem om feiten boven tafel te krijgen. Zo kun je je beter oriënteren op de persoon achter de partij.

Transparantie en controle

Kunstmatige intelligentie maakt fouten en is nooit volledig neutraal. Daarom toont BeleidsRadar bij elke reactie de gebruikte bronnen. Dat helpt bij controle en maakt duidelijk waar conclusies vandaan komen. Blijf zelf scherp: vergelijk meerdere documenten, kijk naar de context van een stemverklaring en weeg recente ontwikkelingen mee.

Toegang en periode

De dienst is gratis te gebruiken tot en met 29 oktober. Je kunt dagelijks vijf gesprekken voeren met de assistent en daarnaast door de thematische overzichten bladeren. Beginpunt: https://beleidsradar.nl/kamerleden.

Met de nieuwe Tensor G5-chip voor slimmere AI-functies, een helderder scherm en Pixelsnap voor magnetische accessoires probeert Google je te overtuigen een Pixel 10 Pro aan te schaffen. Maar met een adviesprijs van minimaal 1099 euro kan dat nog lastig worden.

De Google Pixel 10 Pro behoudt het herkenbare ontwerp van zijn voorgangers, met de horizontale camerabalk en platte zijkanten. De constructie bestaat uit een aluminium frame en een beschermlaag van Gorilla Glass Victus 2 aan de voor- en achterzijde. Het toestel beschikt daarnaast over een IP68-certificering voor stof- en waterbestendigheid. Naast de nieuwe kleuren Jade (lichtgroen) en Porselein (roomwit) heeft de 10 Pro een functionele toevoeging: Pixelsnap. Dit is een magnetisch systeem voor draadloze Qi2-opladers (vergelijkbaar met MagSafe op iPhone).

Het toestel is uitgerust met een Super Actua oleddisplay van 6,3 inch. Het scherm heeft een variabele verversingssnelheid die kan oplopen tot 120 Hz. Dat resulteert in een vloeiende weergave van bewegende beelden. Google heeft de maximale piekhelderheid verhoogd naar 3300 nits. Daardoor kun je in vrijwel elke omgeving goed zien wat er op het scherm gebeurt, zelfs wanneer het buiten erg zonnig is. De resolutie en overige basisspecificaties van het scherm zijn verder gelijk gebleven ten opzichte van de Pixel 9 Pro van een jaar eerder.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Nieuwe Tensor-processor

De nieuwste Pixel wordt aangedreven door de Tensor G5-processor, die (uiteraard) geoptimaliseerd is voor AI-taken en soepele prestaties levert bij dagelijks gebruik. Hoewel de chip een duidelijke verbetering is ten opzichte van zijn voorganger, loopt-ie toch achter op wat de concurrentie te bieden heeft, zoals Samsung en Apple. Dat is in de praktijk gelukkig zelden merkbaar, behalve bij zeer zware games. Standaard is het toestel uitgerust met een ruime 16 GB aan werkgeheugen, waardoor multitasking geen enkel probleem vormt voor de Pixel 10 Pro.

Het toestel beschikt bovendien over een 4870mAh-batterij die het gemakkelijk een dag volhoudt. Opladen kan met een vermogen van 30 watt, waarmee je de batterij in ongeveer anderhalf uur volledig oplaadt. Een belangrijke vernieuwing is, zoals gezegd, de ondersteuning voor de Qi2-standaard voor draadloos opladen. Dankzij het ingebouwde Pixelsnap-magneetsysteem kun je de telefoon eenvoudig uitlijnen met ondersteunde draadloze laders. Veel reeds beschikbare magnetische accessoires werken gewoon met de Pixel 10-lijn.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Veel ontbrekende functies

De Pixel 10 Pro draait op Android 16 en mag daarnaast rekenen op zeven jaar aan software- en beveiligingsupdates (net zoals de andere Pixels). Dat garandeert een lange levensduur met toegang tot toekomstige functies en de nieuwste beveiliging. De nieuwe Android-versie kenmerkt zich door veel kleine aanpassingen door te voeren. De verschillende iconen in de statusbalk ogen wat voller en speelser, terwijl de toevoeging van transparante elementen het systeem wat levendiger maakt. Het strakke en saaie karakter is daardoor verdwenen.

Verder valt vooral op dat de Pixel 10 Pro zijn potentie in Nederland niet waarmaakt. Jaarlijks presenteert Google een hoop AI-functies die de aanschaf voor een Pixel kunnen maken of breken, maar die zijn zelden beschikbaar in de Benelux. Opties die nu schitteren in afwezigheid zijn Magic Cue, Ask Photos en Live Call Translate. Hoewel, die laatstgenoemde functie wérkt technisch gezien wel in de Benelux, maar niet in de lokale talen. Die kun je dus alleen in het Engels gebruiken, wat de inzetbaarheid op dagelijks niveau drastisch vermindert.

100x inzoomen of AI?

Verder is de Google Pixel 10 Pro uitgerust met een bekend en veelzijdig camerasysteem, bestaande uit een hoofdcamera van 50 megapixel en een ultragroothoeklens en telelens met 5x optische zoom (allebei 48 megapixel). Hoewel de hardware grotendeels ongewijzigd is ten opzichte van vorig jaar, is de fotokwaliteit nog altijd indrukwekkend. Dankzij Googles geavanceerde beeldverwerking levert het toestel onder de meeste lichtomstandigheden scherpe, consistente en gedetailleerde foto's met een uitstekend dynamisch bereik. Zo kennen we de Pixel.

Een nieuwe functie is de 100x Pro Res Zoom, die AI gebruikt om objecten op grote afstand dichterbij te halen. De resultaten hiervan zijn wisselend: de functie kan effectief zijn voor landschappen of architectuur, maar heeft de neiging om details zoals tekst onjuist te reconstrueren (eigenlijk zoals veel AI-diensten dat nu ook al doen). In situaties met weinig licht neemt de algehele prestatie van het camerasysteem af, met name bij de ultragroothoek- en telelens. Ook de videokwaliteit in het donker blijft een aandachtspunt voor het toestel.

Pixel 10 Pro kopen?

Hoewel Google best wat vraagt voor het toestel en de Pixel 10 Pro op behoorlijk wat punten achterloopt op de concurrentie, zijn we toch enthousiast over het apparaat. De 10 Pro is namelijk een capabele en compacte smartphone, die lekker in de hand ligt en perfect presteert voor alledaags taken. Zo eerlijk moeten we dan ook weer zijn. Het beeldscherm laat weinig te wensen over, de foto's komen over het algemeen goed uit de verf en de batterijduur is acceptabel. We laden onze smartphones meestal toch wel elke dag of anderhalve dag op.

Ja, de Pixel 10 Pro mist flink wat AI-functies in Nederland. Maar veel mensen verzetten zich nog altijd tegen dergelijke functionaliteit, waardoor ze die ook niet zullen missen. Dan ligt de focus op software (die veel speelser en duidelijker is) en algemene cameraprestaties, en op die vlakken scoort Google gewoon goed. Een ander nadeel is dan misschien nog de oplaadsnelheid, maar ook daar kun je prima omheen werken. Het allergrootste struikelblok is en blijft de prijs. Voor minimaal 1099 euro krijg je bij de concurrentie, technisch gezien, meer waar voor je geld.