Als er iets is waar een smartphone (of nog beter: het grotere scherm van een tablet) geschikt voor is, dan is het wel ‘astronomie on the go’. Nooit was het zo makkelijk om sterren, planeten, kometen en ander ruimtetuig op te zoeken. Gewoon via een app als Redshift Sky.

Dat smartphones (en deels ook tablets) zo verdraaid handig van pas komen bij het ‘sterrenkijken’ heeft alles te maken met de ingebouwde meetapparatuur die dergelijke apparaten tegenwoordig aan boord hebben. Denk aan een GPS voor het nauwkeurig bepalen van je observatie-positie. Maar ook een kompas en hellingmeters komen goed van pas. Daarmee kun je de sterrenhemel namelijk in real time met je mee laten bewegen. Sterker nog, sommige astro-apps beschikken over de optie om informatie via een AR-laag over de zichtbare objecten heen te leggen. In real-time, waarbij de camera wordt gebruikt om de werkelijkheid als achtergrondlaag te tonen. Redshift Sky is zo’n app, die zonder meer de moeite van ’t aanschaffen waard is als je ook maar een beetje geïnteresseerd bent in astronomie. Of van plan bent om je daarin eens te gaan verdiepen; zolang je dat in je eentje doet is het als bonus ook nog eens een Covid-veilige hobby.

Virtuele rondreizen

Redshift Sky is veel meer dan ‘alleen’ een real-time sterrenkaart, gebaseerd op je positie. Het beschikt ook over de optie om in te zoomen op veraf gelegen objecten, die vervolgens in 3D getoond worden. Zo kun je een nauwkeurige blik werpen op bijvoorbeeld Mars of een ver weg gelegen ster. Handig van pas daarbij komen de ingebouwde tours door het heelal. Zo kun je rap een bezoekje brengen aan een aantal interessante objecten. Start de app en tik op de omringde planeet linksonder in beeld. Tik vervolgens op 3D-vluchten. Kies dan voor Spectaculaire uitzichten en vluchten en dan Grote reis. In een paar minuten duik je via lokale planeten in ons eigen zonnestelsel diep de ruimte in. Bedenk daarbij dat geen mens zo’n reis bij leven zijn daadwerkelijk kan maken. Niet met de huidige stand en kennis van techniek, ten minste. Waan je even commandant van een intergalactisch ruimteschip en geniet. Zoals je wellicht al zag, zijn er meer gethematiseerde tours beschikbaar, ideaal voor als je even niks te doen hebt. Enig nadeel van al dat moois is, dat je door de enorme ‘reissnelheid’ geen gevoel van de uitgestrekte oneindigheid krijgt. Maar zo gaat dat met techniek: alles wordt steeds sneller.

©PXimport

Standplaats aanpassen

Na afloop van de Grote reis keer je terug op je beginpunt. Dat is jouw waarnemingspunt. Als je je smartphone of tablet in de rondte beweegt, zie je de sterrenhemel zoals deze nu daadwerkelijk te zien is. Stond je niet al buiten, dan is het nu de tijd om dat alsnog te doen. Bij helder weer, vanzelfsprekend en vooral ook na zonsondergang. Standaard worden sterrenbeelden en namen van objecten getoond. Je waarnemingslocatie is qua gerenderde omgeving (die is fake en niet gebaseerd op je echte standplek) aan te passen. Tik daarvoor op het tandwiel rechtsonder in beeld, gevolgd door een tik op Algemene instellingen en dan Panorama. Kies een omgeving of ga voor een meer zakelijk-wetenschappelijk Eenkleurig vak, of desnoods Geen. In dat laatste geval moet je goed opletten waar de horizon is, om te voorkomen dat je iets zoekt dat net niet zichtbaar is. Onder Algemene instellingen vind je nog meer handige opties, kijk er rustig eens rond. Hulprasters zijn selecteerbaar bijvoorbeeld, maar ook het (soms toch wat irritante…) achtergrondmuziekje is uitschakelbaar.

Updaten en donkervriendelijke weergave

Het is tevens zaak de hemelgegevens zo af en toe eens te updaten (doe dat zeker na de eerste start van Redshift Sky). Tik weer op het tandwiel rechtsonder en dan op Downloads. In principe kun je alle hier staande items aantikken en updaten. Dit zorgt ook meteen weer voor wat extra gegevens, waaronder live weergave van (bekende) satellieten en ruimtestations. Ben je eenmaal aan het observeren geslagen, dan ontdek je waarschijnlijk al heel snel dat je ogen zich steeds opnieuw van het heldere scherm van je smartphone of tablet moeten aanpassen aan de nachtelijke hemel. Hoe langer je kijkt naar de zwarte, heldere lucht, hoe meer je ogen aan het duister gewend raken en hoe meer je ziet. Dat voordeel wordt meteen teniet gedaan door een blik op je toestel. Zelfs het helemaal terugregelen van de schermhelderheid is dan nog te veel van het goede. Nu geldt dat je ogen niet heel gevoelig zijn voor rood licht. Door op het tandwiel rechtsonder te tikken en dan op Hemeldisplay verschijnt een schakelaar met de naam Nachtaanzicht. Zet deze aan, en liefst meteen ook de schakelaar achter Donkere nachtelijke hemel. Schroef vervolgens ook dan de helderheid van je telefoon- of tabletscherm terug. Ga je nu buiten waarnemen, dan heb je geen last van de enorme helderheidsverschillen tussen scherm en hemel.

©PXimport

Inzoomen en object-info opvragen

Overigens heeft de naam van de app – Redshift – niks te maken met die rode weergavemodus. Die naam is afkomstig van een natuurkundig verschijnsel. Door de enorme afstanden die licht van extreem veraf gelegen objecten moet afleggen alvorens het hier zichtbaar is, wordt de golflengte opgerekt. Dat leidt tot een ‘verroding’ van de kleur, ofwel een red shift. Dat echter geheel terzijde. Je kunt de app in ieder geval gebruiken om flink ver in te zoomen op onderdelen in de lucht. Nu kun je met een verrekijker al veel meer details zien dan met het blote oog; even doorzoomen op een ster om deze vervolgens gedetailleerd in beeld te krijgen lukt daarmee (en ook niet met de beste telescopen ter wereld) niet. Redshift Sky is wat dat betreft een uitkomst: het leert je in een handomdraai veel meer dan met de beste papieren sterrenkaart ooit mogelijk was. Inzoomen doe je door een spreidbeweging op de sterrenweergave te maken. Of tik op een object en dan op de raket in de knoppenbalk die daarop (meestal) opent. Je ‘vliegt’ dan met gezwinde spoed naar het hemellichaam! Terugkeren naar je standplaats doe je door een tik op de huisknop rechtsonder in beeld. Per object (en dat geldt ook voor satellieten en dergelijk is meer info op te vragen via de knoppenbalk en de boekknop. Niet élk object beschikt over info, maar veel wel.

©PXimport

Telescoop besturen

Er is nog veel en veel meer te vertellen over Redshift Sky. Maar eigenlijk is het veel beter om er gewoon mee aan de slag te gaan. Grote kans dat dit leidt tot een langdurige ontdekkingstocht. Mocht je de smaak helemaal te pakken krijgen, dan behoort upgraden naar de Ultimate Edition (minder dan €15 per jaar op moment van schrijven) tot de mogelijkheden. Daarmee krijg je beschikking over nog wat meer informatie én de mogelijkheid om daarvoor geschikte telescopen mee te besturen. Daarmee zoom je wel heel snel in op een object. Redshift Sky is beschikbaar voor zowel iOS, iPadOS als Android; de Pro-versie kost minder dan een tientje. 

We vinden het intussen al bijna normaal dat generatieve AI-modellen leuke tekeningen kunnen maken en teksten kunnen schrijven. Maar de AI-evolutie staat niet stil: er verschijnen steeds krachtigere AI-agents op die zelfstandig ook diverse taken kunnen aanpakken. Hoe je ze zelf gebruikt of bouwt, lees je in dit artikel.

Het begrip 'AI-agent' komt misschien wat verwarrend over omdat 'agent' vaak met ordehandhaving of spionage wordt geassocieerd, maar hier betekent het iets heel anders. In de informatica verwijst de term naar een entiteit die namens iemand anders handelt, afgeleid van het Latijnse agere (handelen). Je kunt het vergelijken met een reisagent die taken uitvoert in opdracht van zijn klant.

Een agent is hier een systeem dat autonoom handelt, vaak in opdracht van een gebruiker, om bepaalde en soms complexe taken uit te voeren. Zo zou je een robotstofzuiger een fysieke agent kunnen noemen: hij ziet obstakels, beslist waar hij rijdt en voert deze actie uit. Een e-mailbot is een virtuele agent: hij leest je mails, classificeert ze en beantwoordt bepaalde mails automatisch.

Een AI-agent gaat nog een stap verder en gebruikt kunstmatige intelligentie om beslissingen te nemen – iets wat sommige robotstofzuigers of e-mailbots inmiddels trouwens ook wel doen. Hiervoor gebruikt men ook wel de term 'agentic AI'.

©iRobot

Werking

Voordat we een paar voorbeelden van een AI-agent bekijken en ook zelf samenstellen, leggen we kort uit hoe zo'n agent werkt. In een eerste fase neemt de agent zijn omgeving waar. Dat kan via visuele input van afbeeldingen of camera's, geluidsdata van een microfoon of spraakopname, numerieke data uit logs of sensors, of via tekst zoals prompts, mail- of chatberichten.

De agent probeert vervolgens deze ruwe invoer te interpreteren. Bij tekst bijvoorbeeld gebeurt dit doorgaans met een groot taalmodel (Large Language Model, kortweg LLM), een deep-learning-systeem dat natuurlijke taal begrijpt en genereert, zoals ChatGPT, Claude of Gemini. Dankzij zo'n LLM kan de agent doelen begrijpen en indien nodig ook opsplitsen in subtaken. Als een taak beperkt blijft tot tekstgeneratie, zoals het beantwoorden van een bericht, volstaat het LLM. Maar vaak zijn er ook externe tools nodig (zogeheten tool calling) om aanvullende of realtime gegevens op te halen of (sub)taken uit te voeren, bijvoorbeeld via API's, zoals voor weerinformatie, databases of andere AI-modellen.

Met een efficiënt geheugensysteem kan de agent tijdens het uitvoeren van taken de resultaten bijhouden, feedback verwerken en daaruit nieuwe subtaken afleiden. Hij kan deze informatie ook bewaren, wat ook bij latere interacties voor meer consistentie zorgt.

Voor- en nadelen

Geoptimaliseerde AI-agents bieden duidelijke voordelen. Ze verhogen vaak de productiviteit doordat ze repetitieve en tijdrovende taken kunnen overnemen. Daarnaast verwerken ze in korte tijd enorme hoeveelheden data en kunnen ze meerdere (sub)taken tegelijk uitvoeren. AI-agents leveren doorgaans nauwkeurige en consistente resultaten en zijn goed schaalbaar. Mits goed geïntegreerd in de workflow, kunnen ze dus flink wat tijd en kosten besparen.

Tegelijk zijn er wel wat dingen waar je op moet letten. AI-agents zijn namelijk vaak afhankelijk van grote hoeveelheden data, waaronder soms privacygevoelige of bedrijfsinformatie. Houd bijvoorbeeld in een bedrijfscontext dus rekening met richtlijnen als de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming). En omdat veel agents werken met LLM's die getraind zijn op grote hoeveelheden tekst waarin ook vooroordelen en stereotypen voorkomen, kunnen zulke vertekeningen onbewust doorsijpelen in de resultaten en leiden tot discriminerende uitkomsten. Tot slot vraagt het ontwikkelen en trainen van zulke (bedrijfs)systemen de nodige tijd en rekenkracht.

Manus

AI-agents kunnen dus goed bruikbaar zijn in bedrijfsomgevingen, maar ook daarbuiten kun je er je voordeel mee doen. Ga bijvoorbeeld naar www.manus.im (van Chinese origine) en klik op Use cases voor een reeks praktijkvoorbeelden, ingedeeld in rubrieken als Life, Data Analysis en Education. Zo kan deze algemene AI-agent je bijvoorbeeld helpen bij het opstellen van een cursus of het plannen van een reis. Het voorbeeld Trip to Japan in april (in de rubriek Featured) laat dit duidelijk zien. Klik hierop om het volledige proces te kunnen volgen: links de uitvoer, rechts het scherm van de agent. Je kunt ook altijd klikken op Skip to results of Watch again.

Wil je Manus ook zelf proberen, dan kun je met een gratis proefversie met duizend credits aan de slag, na goedkeuring van je aanvraag (de betaalde versie start vanaf 19 dollar per maand, dat is ongeveer 20 euro inclusief btw). We merkten dat zo'n goedkeuring sneller verloopt via de mobiele Manus-app.

Voor de eindgebruiker is het hele proces vrij eenvoudig. Zoals bij een gewone AI-chatbot geef je eerst een uitgebreide prompt met je opdracht. Daarna gaat Manus aan de slag en zie je stap voor stap hoe de taak wordt aangepakt. Je kunt dit proces ook in realtime bijsturen met extra informatie of instructies. Is de hoofdtaak voltooid, dan krijg je een melding, tenzij je credits eerder op zijn of de agent vastloopt op bijvoorbeeld een niet-bereikbare webpagina.

AgentGPT

Ook met AgentGPT kun je op een toegankelijke manier toe, ook gratis, een AI-agent in je browser gebruiken. Het platform is een gebruiksvriendelijke webinterface (geïnspireerd op Auto-GPT), waarmee je een opdracht kunt lanceren voor een autonome agent die meerdere stappen zelf bedenkt en uitvoert.

Je hoeft enkel een naam voor je agent in te vullen en bij Doel een duidelijke opdracht te schrijven, zoals 'Plan een veertiendaagse rondreis met 4x4 in Namibië' of 'Voer een onderzoek uit naar de duurzaamste bouwmaterialen in Nederland'.

Controleer bij Tools of de benodigde functies zijn ingeschakeld: Image (voor AI-beelden), Search (voor online opzoekwerk), Code (voor scripting) en Connect Your Data. Deze laatste biedt via een account bij SID, een vorm van Retrieval Augmented Generation (RAG), waarbij eigen gegevens van bijvoorbeeld Google Drive of Gmail kunnen worden verwerkt en doorzocht.

Bevestig met de blauwe afspeelknop en de agent gaat meteen aan de slag. Je kunt de deeltaken volgen, pauzeren en via een prompt het proces bijsturen. De kans bestaat dat de agent niet alle stappen voltooit met een gratis account, maar via Summarize kun je wel alvast een tussentijds resultaat bekijken. Voor een uitgebreider abonnement betaal je 40 dollar per maand (ongeveer 43 euro inclusief btw). Bij Settings kun je eventueel ook een OpenAI API-sleutel invoeren als je er een hebt.

Agent-bibliotheken

Op de webpagina van het hierboven vermelde AgentGPT kun je ook uit twintig sjablonen kiezen. Dit zijn kant-en-klare agenten, met prompts gericht op een bepaald taaktype, zoals rapportanalyse, reisplanning of marketing strategieën. Maar er bestaan intussen ook diensten met een bibliotheek AI-agents, zoals Agent.AI. Je kunt zoeken op naam of op tags, binnen categorieën zoals Social, Customer Service, Image en Lifestyle. Filter je op Image, dan krijg je agents zoals Logo Creator, Youtube Thumbnail Generator en MindmapGenerator.

We nemen even Mindmap Generator als voorbeeld. Klik hier op Goagent en geef een geschikte prompt, bijvoorbeeld een onderwerp voor je mindmap. Bevestig met Go en de agent gaat aan de slag. Daarna kies je tussen Fully automatic (waarbij je alles aan de agent overlaat) of Interactive (waarbij je stap voor stap het voorlopige ontwerp kunt aanpassen of uitbreiden).

Ook bij MindStudio vind je een ruime collectie AI-agents, verdeeld in rubrieken zoals Research, Analyze Content, For Creators, For Students en YouTube. Na aanmelding kun je ze vanaf het platform uitvoeren via de knop Run (Pro Agents enkel na betaling) of via een Chromium-browserextensie, zodat de agent direct met een specifieke webpagina kan werken.

Houd er rekening mee dat het onderscheid tussen een slimme AI-assistent en een autonome AI-agent ook hier niet altijd duidelijk is.

Zelf bouwen met MindStudio

Zowel Agent.AI als MindStudio laten je niet alleen bestaande agents gebruiken, maar bieden ook tools om zelf een AI-agent te bouwen. We laten kort zien hoe je dit aanpakt in MindStudio, bijvoorbeeld voor een agent die een webpagina, pdf of YouTube-video samenvat (bij deze laatste door zelf het bijbehorende transcript op te halen).

Ga naar https://app.mindstudio.ai en open links het onderdeel Build. Klik rechtsboven op Create New Agent en zorg dat het tabblad Automations actief is. Klik op het blauwe Start-blok; rechts verschijnen dan enkele configuratie-opties. Wil je de agent beschikbaar maken in de browserextensie van Agent.AI, klik dan bij Run Mode op het pijlknopje en kies Browser Extension. Er verschijnen nu data zoals url, metadata en pageContent, die beschikbaar komen voor de agent.

Klik rechts van het Start-blok op de knop met het plusje om een AI-module toe te voegen. Voor ons voorbeeld kies je Generate Text, een van de meest gebruikte modules. Andere opties zijn Generate Image, User Input, Scrape URL of je klikt op View All Blocks voor alle beschikbare modules. Na selectie van Generate Text zie je rechts bij ModelSettings dat standaard Claude 3.5 Haiku gebruikt wordt. Je kunt ook kiezen uit andere ondersteunde LLM's, waaronder enkele gratis modellen.

Verder uitwerken

Met de LLM geselecteerd kun je rechts nog extra instellingen aanpassen via parameters als Temperature (hoe lager, hoe voorspelbaarder het antwoord), Max Response Size (hoe lager, hoe beknopter het antwoord) en andere. Bovenaan staat het promptvenster waar je een duidelijke instructie voor de LLM geeft, bijvoorbeeld: 'Vertel me alles wat ik moet weten over deze webpagina.'

Om de inhoud van de webpagina door te geven, gebruik je de eerder vermelde variabele pageContent (je kunt deze variabele eerst kopiëren naar het klembord) die je onder je prompt met {{pageContent}} aanroept.

Klik linksboven op Untitled AI Agent en geef je agent een naam. Je kunt ook een korte omschrijving toevoegen en een pictogram kiezen. Klik vervolgens rechtsboven op Preview / Open Draft Agent. Je test je agent door een url in te vullen, op Load Site te klikken en daarna op Run Agent.

Wil je de agent publiceren (en aan de browserextensie koppelen via het knopje met de drie puntjes), dan heb je wel een Pro-versie nodig. Deze kost 12 dollar per maand (ongeveer 13 euro inclusief btw) voor onbeperkte agents, exclusief eventuele kosten voor API-calls van betaalde AI-modellen.

Automatische prompt

Je kunt ook een bestaande agent dupliceren en deze via Edit snel aanpassen voor een ander doel. Daarnaast is het mogelijk om de prompt automatisch te laten genereren. Klik hiervoor rechtsonder het promptvenster op het bijbehorende knopje en kies Generate. Typ bijvoorbeeld 'Vat deze webpagina uitgebreid en overzichtelijk samen' of 'Analyseer deze X-berichtreeks' en klik opnieuw op Generate. Even later verschijnt een veel uitgebreidere (standaard Engelstalige) prompt, waarbij de opdracht wordt opgesplitst in subtaken, zodat je agent gestructureerder te werk kan gaan. Vergeet ook hier niet de variabele {{pageContent}} toe te voegen.

Op vergelijkbare manier kun je nog veel andere agents maken. Experimenteer gerust met alle beschikbare opties en mogelijkheden.

In onze rubriek Waar voor je geld helpen we je de slimste keuze te maken. Daarom gaan we een paar keer per week op zoek naar inteessante producten voor een prima prijsje. Dit keer kijken we naar powerbanks met een flinke accucapaciteit die geschikt zijn voor lange(re) reizen en meerdere apparaten tegelijk kunnen opladen.

Met een losse powerbank kun je al je mobiele apparaten op- of bijladen als je onderweg bent en geen andere usb-laders in de buurt hebt. Gelukkig komt dat steeds minder vaak voor, want bijna iedere auto, de meeste moderne treinen en vliegtuigen en ook bussne hebben vaak al een usb-aansluiting bij de stoelen zitten. Toch kan het voor sommige reizen handig zijn om extra stroom mee te kunnen nemen. Wij vonden een aantal mooie modellen voor je.

Mophie Powerstation Pro

Deze oplader beschikt over een USB-C poort die tot 45 W kan leveren via Power Delivery en twee USB-A poorten voor overige apparatuur. In totaal heb je dus vier uitgangen tot je beschikking. De interne batterij heeft een capaciteit van 20.000 mAh. Hiermee kun je niet alleen je mobiele apparaten, maar ook je laptop een aanzienlijke gebruiksduurverlenging geven. De USB-C poort functioneert zowel als in- als uitgang, waardoor je de powerbank zelf ook weer vlot kunt opladen met een geschikte adapter. Die wordt zelf niet meegeleverd, maar wel de benodigde kabel.

Sandberg All-in-1 Laptop Powerbank 24000

De Sandberg All-in-1 Laptop Powerbank 24000 is een universele energiebron voor al je mobiele apparaten, zelfs je laptop of Macbook. Met zijn krachtige 24.000 mAh accu is er genoeg stroom om een smartphone meerdere keren op te laden of meerdere extra uren werk op de laptop. De powerbank is eenvoudig op te laden in enkele uren met de meegeleverde netadapter of een USB-C-lader. Met de DC-uitgang en 12 verschillende adapters in de verpakking, evenals een USB-snellaadpoort en twee USB-C-poorten, kunnen veel en verschillende soorten apparaten worden opgeladen op maximale snelheid. Als extra functie is er zelfs een ingebouwde draadloze snellader bovenop de powerbank.

Siltcon Powerbank 30.000 mAh

Deze powerbank valt op door de mogelijkheden. Naast verschillende usb-poorten voor het opladen van je smartphone, e-reader, draadloze oortjes of tablet is deze powerbank ook geschikt voor snelladen met 22,5 Watt, waardoor je telefoon binnen een uur weer helemaal vol is.. De accucapaciteit van 30.000 mAh is ruim voldoende om apparaten maar liefst zeven keer op te laden, maar uiteraard niet allemaal tegelijk. De powerbank werkt met alle Apple- en Android-toestellen en kan tot 5 apparaten tegelijk van stroom voorzien.

iMoshion Powerbank 30.000 mAh 22.5W

Als een zo hoog mogelijke capaciteit voor jou de belangrijkste factor is, dan kun je dit model overwegen. Deze powerbank heeft een interne batterij van maar liefst 30.000 mAh. Dit vertaalt zich naar de mogelijkheid om je apparaten gedurende een langere periode, bijvoorbeeld tijdens een lang weekend weg, van stroom te voorzien zonder de powerbank zelf te hoeven opladen. En extra handig: hij kan ook via zonne-energie worden opgeladen. Je hebt de beschikking over vier uitgangen: één USB-C poort en drie USB-A poorten. Dit maakt het een handige keuze als je nog veel apparaten hebt die de USB-A standaard gebruiken. De poorten ondersteunen verschillende snellaadprotocollen, waaronder Power Delivery en Quick Charge, met een maximaal gecombineerd vermogen van 22.5W. Een LED-display toont de exacte batterijstatus, zodat je altijd weet hoeveel energie er nog over is.

BlueBuilt Powerbank 20.000 mAh 45W

Deze powerbank is ontworpen als een allround oplaadoplossing voor moderne apparaten. Met een capaciteit van 20.000 mAh heb je voldoende stroom bij de hand om je dag door te komen. Het apparaat beschikt over een gebalanceerde set van vier poorten: twee USB-C poorten en twee USB-A poorten. Dit maakt het mogelijk om een brede variëteit aan apparaten gelijktijdig aan te sluiten. Beide USB-C poorten ondersteunen Power Delivery, waarbij één poort een vermogen tot 45W kan leveren. Dit is genoeg om naast je telefoon en tablet ook een kleinere laptop, zoals een MacBook Air, op te laden. De USB-A poorten zijn voorzien van Quick Charge, voor het versneld opladen van compatibele apparaten. De powerbank is uitgerust met een pass-through functie, wat inhoudt dat je de powerbank zelf kunt opladen terwijl deze tegelijkertijd andere apparaten van stroom voorziet.