Als er iets is waar een smartphone (of nog beter: het grotere scherm van een tablet) geschikt voor is, dan is het wel ‘astronomie on the go’. Nooit was het zo makkelijk om sterren, planeten, kometen en ander ruimtetuig op te zoeken. Gewoon via een app als Redshift Sky.

Dat smartphones (en deels ook tablets) zo verdraaid handig van pas komen bij het ‘sterrenkijken’ heeft alles te maken met de ingebouwde meetapparatuur die dergelijke apparaten tegenwoordig aan boord hebben. Denk aan een GPS voor het nauwkeurig bepalen van je observatie-positie. Maar ook een kompas en hellingmeters komen goed van pas. Daarmee kun je de sterrenhemel namelijk in real time met je mee laten bewegen. Sterker nog, sommige astro-apps beschikken over de optie om informatie via een AR-laag over de zichtbare objecten heen te leggen. In real-time, waarbij de camera wordt gebruikt om de werkelijkheid als achtergrondlaag te tonen. Redshift Sky is zo’n app, die zonder meer de moeite van ’t aanschaffen waard is als je ook maar een beetje geïnteresseerd bent in astronomie. Of van plan bent om je daarin eens te gaan verdiepen; zolang je dat in je eentje doet is het als bonus ook nog eens een Covid-veilige hobby.

Virtuele rondreizen

Redshift Sky is veel meer dan ‘alleen’ een real-time sterrenkaart, gebaseerd op je positie. Het beschikt ook over de optie om in te zoomen op veraf gelegen objecten, die vervolgens in 3D getoond worden. Zo kun je een nauwkeurige blik werpen op bijvoorbeeld Mars of een ver weg gelegen ster. Handig van pas daarbij komen de ingebouwde tours door het heelal. Zo kun je rap een bezoekje brengen aan een aantal interessante objecten. Start de app en tik op de omringde planeet linksonder in beeld. Tik vervolgens op 3D-vluchten. Kies dan voor Spectaculaire uitzichten en vluchten en dan Grote reis. In een paar minuten duik je via lokale planeten in ons eigen zonnestelsel diep de ruimte in. Bedenk daarbij dat geen mens zo’n reis bij leven zijn daadwerkelijk kan maken. Niet met de huidige stand en kennis van techniek, ten minste. Waan je even commandant van een intergalactisch ruimteschip en geniet. Zoals je wellicht al zag, zijn er meer gethematiseerde tours beschikbaar, ideaal voor als je even niks te doen hebt. Enig nadeel van al dat moois is, dat je door de enorme ‘reissnelheid’ geen gevoel van de uitgestrekte oneindigheid krijgt. Maar zo gaat dat met techniek: alles wordt steeds sneller.

©PXimport

Standplaats aanpassen

Na afloop van de Grote reis keer je terug op je beginpunt. Dat is jouw waarnemingspunt. Als je je smartphone of tablet in de rondte beweegt, zie je de sterrenhemel zoals deze nu daadwerkelijk te zien is. Stond je niet al buiten, dan is het nu de tijd om dat alsnog te doen. Bij helder weer, vanzelfsprekend en vooral ook na zonsondergang. Standaard worden sterrenbeelden en namen van objecten getoond. Je waarnemingslocatie is qua gerenderde omgeving (die is fake en niet gebaseerd op je echte standplek) aan te passen. Tik daarvoor op het tandwiel rechtsonder in beeld, gevolgd door een tik op Algemene instellingen en dan Panorama. Kies een omgeving of ga voor een meer zakelijk-wetenschappelijk Eenkleurig vak, of desnoods Geen. In dat laatste geval moet je goed opletten waar de horizon is, om te voorkomen dat je iets zoekt dat net niet zichtbaar is. Onder Algemene instellingen vind je nog meer handige opties, kijk er rustig eens rond. Hulprasters zijn selecteerbaar bijvoorbeeld, maar ook het (soms toch wat irritante…) achtergrondmuziekje is uitschakelbaar.

Updaten en donkervriendelijke weergave

Het is tevens zaak de hemelgegevens zo af en toe eens te updaten (doe dat zeker na de eerste start van Redshift Sky). Tik weer op het tandwiel rechtsonder en dan op Downloads. In principe kun je alle hier staande items aantikken en updaten. Dit zorgt ook meteen weer voor wat extra gegevens, waaronder live weergave van (bekende) satellieten en ruimtestations. Ben je eenmaal aan het observeren geslagen, dan ontdek je waarschijnlijk al heel snel dat je ogen zich steeds opnieuw van het heldere scherm van je smartphone of tablet moeten aanpassen aan de nachtelijke hemel. Hoe langer je kijkt naar de zwarte, heldere lucht, hoe meer je ogen aan het duister gewend raken en hoe meer je ziet. Dat voordeel wordt meteen teniet gedaan door een blik op je toestel. Zelfs het helemaal terugregelen van de schermhelderheid is dan nog te veel van het goede. Nu geldt dat je ogen niet heel gevoelig zijn voor rood licht. Door op het tandwiel rechtsonder te tikken en dan op Hemeldisplay verschijnt een schakelaar met de naam Nachtaanzicht. Zet deze aan, en liefst meteen ook de schakelaar achter Donkere nachtelijke hemel. Schroef vervolgens ook dan de helderheid van je telefoon- of tabletscherm terug. Ga je nu buiten waarnemen, dan heb je geen last van de enorme helderheidsverschillen tussen scherm en hemel.

©PXimport

Inzoomen en object-info opvragen

Overigens heeft de naam van de app – Redshift – niks te maken met die rode weergavemodus. Die naam is afkomstig van een natuurkundig verschijnsel. Door de enorme afstanden die licht van extreem veraf gelegen objecten moet afleggen alvorens het hier zichtbaar is, wordt de golflengte opgerekt. Dat leidt tot een ‘verroding’ van de kleur, ofwel een red shift. Dat echter geheel terzijde. Je kunt de app in ieder geval gebruiken om flink ver in te zoomen op onderdelen in de lucht. Nu kun je met een verrekijker al veel meer details zien dan met het blote oog; even doorzoomen op een ster om deze vervolgens gedetailleerd in beeld te krijgen lukt daarmee (en ook niet met de beste telescopen ter wereld) niet. Redshift Sky is wat dat betreft een uitkomst: het leert je in een handomdraai veel meer dan met de beste papieren sterrenkaart ooit mogelijk was. Inzoomen doe je door een spreidbeweging op de sterrenweergave te maken. Of tik op een object en dan op de raket in de knoppenbalk die daarop (meestal) opent. Je ‘vliegt’ dan met gezwinde spoed naar het hemellichaam! Terugkeren naar je standplaats doe je door een tik op de huisknop rechtsonder in beeld. Per object (en dat geldt ook voor satellieten en dergelijk is meer info op te vragen via de knoppenbalk en de boekknop. Niet élk object beschikt over info, maar veel wel.

©PXimport

Telescoop besturen

Er is nog veel en veel meer te vertellen over Redshift Sky. Maar eigenlijk is het veel beter om er gewoon mee aan de slag te gaan. Grote kans dat dit leidt tot een langdurige ontdekkingstocht. Mocht je de smaak helemaal te pakken krijgen, dan behoort upgraden naar de Ultimate Edition (minder dan €15 per jaar op moment van schrijven) tot de mogelijkheden. Daarmee krijg je beschikking over nog wat meer informatie én de mogelijkheid om daarvoor geschikte telescopen mee te besturen. Daarmee zoom je wel heel snel in op een object. Redshift Sky is beschikbaar voor zowel iOS, iPadOS als Android; de Pro-versie kost minder dan een tientje. 

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Met een aparte vriezer kun je extra veel eten invriezen en voor langere tijd bewaren. Wij zochten vier vrijstaande vriezers voor je met een inhoud van minstens 100 liter.

Bij een koelkast is het vriesvak meestal beperkt van formaat. Kies je voor een losse vriezer, dan heb je veel meer ruimte. Modellen met meer dan 100 liter zijn geen uitzondering. Wij hebben vijf stuks voor je gevonden met flink wat ruimte.

Whirlpool W55ZM 112 W 2 N

De Whirlpool heeft een netto inhoud van 103 liter. Met een hoogte van 83,8 cm is het apparaat geschikt voor plaatsing onder een aanrechtblad. De vriezer beschikt over twee transparante lades en een vriesvak met klep. De draairichting van de deur is omkeerbaar, waardoor de vriezer flexibel te plaatsen is. De W55ZM heeft een invriescapaciteit van 4,5 kg per 24 uur en een bewaartijd bij stroomuitval van 16 uur. De vriezer behoort tot klimaatklasse SN-T, wat betekent dat hij goed functioneert bij omgevingstemperaturen tussen +10°C en +43°C, maar niet geschikt is voor onverwarmde ruimtes als een schuur of garage. Gezien het formaat is hij ook eerder geschikt voor plaatsing in de keuken.

Jaarlijks energieverbruik: 170 kWh
Netto inhoud: 103 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 16 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

Bosch GSN29VLEP 

Deze vrieskast heeft een royale inhoud van 200 liter en is afgewerkt in een roestvrijstalen look, waardoor hij er strak uitziet in elke keuken. Binnenin vind je vier handige, doorzichtige vrieslades, waaronder een extra ruime BigBox-lade voor grotere producten zoals pizza's of diepvriesgroenten. Dankzij de Supervriezen-functie worden nieuwe etenswaren snel ingevroren. Bij een eventuele stroomuitval hoef je je geen zorgen te maken: de vriezer houdt je producten tot wel 25 uur op de juiste temperatuur.

Jaarlijks energieverbruik: 221 kWh
Netto inhoud: 200 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 25 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

Inventum VR1420

De Inventum VR1420 is een vrijstaande vrieskast met een netto inhoud van 160 liter. Hij beschikt over drie transparante lades en twee vriesvakken met kleppen. De draairichting van de deur is omkeerbaar, waardoor de vriezer flexibel te plaatsen is. Met een invriesvermogen van 7,2 kg per 24 uur en een bewaartijd bij stroomuitval van 9 uur biedt de VR1420 betrouwbare prestaties. Het geluidsniveau bedraagt 42 dB, wat als normaal wordt beschouwd voor dit type apparaat. De vriezer is geschikt voor plaatsing in ruimtes met temperaturen tot -10°C, zoals een garage. Het energielabel van de VR1420 is E, met een jaarlijks energieverbruik van 235 kWh.

Jaarlijks energieverbruik: 235 kWh
Netto inhoud: 160 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 9 uur
Geschikt voor schuur of garage: Ja

Beko RFNE448E45W

Deze Beko heeft een netto inhoud van maar liefst 404 liter. Met een hoogte van 192 cm, een breedte van 70 cm en een diepte van 77 cm biedt deze vriezer dus ruime opslagmogelijkheden. Het apparaat heeft acht transparante vrieslades, waaronder een ruime lade voor het opslaan van grotere producten. De draairichting van de deur kan aangepast worden aan de plaatsingsruimte. Bij stroomuitval blijft de temperatuur tot 30 uur op een veilig niveau. Deze vriezer is echter niet geschikt voor de schuur of garage. Wel heeft deze vriezer een iets zuiniger energielabel dan de meeste apparaten die hier besproken zijn, namelijk D.

Jaarlijks energieverbruik: 233 kWh
Netto inhoud: 404 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 30 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

AEG OAG7M281EX

De AEG OAG7M281EX is een vrijstaande vrieskast uit de 7000-serie met een netto inhoud van 278 liter. Dankzij de NoFrost-technologie hoef je nooit meer handmatig te ontdooien. De MultiFlow-luchtcirculatie zorgt voor een stabiele temperatuur en luchtvochtigheid in de hele vriezer, wat de kwaliteit van je voedsel beschermt. De vriezer is uitgerust met vijf transparante lades en twee uitneembare glazen legplanken, wat flexibiliteit biedt bij het opbergen van grotere items. Dankzij de elektronische bediening met LED-indicatie kun je de temperatuur en andere instellingen precies regelen. De invriescapaciteit bedraagt 13 kilogram per 24 uur, ruim voldoende om ook na een grote boodschappenronde alles snel in te vriezen.

Jaarlijks energieverbruik: 248 kWh
Netto inhoud: 278 liter
Bewaartijd bij stroomuitval: 15 uur
Geschikt voor schuur of garage: Nee

De JBL Tour One M3 is een over-ear-hoofdtelefoon met ANC-modus, waarin hij zoveel mogelijk omgevingsgeluiden minimaliseert om jou rustig te laten luisteren naar muziek of een podcast. JBL voorziet de hoofdtelefoon van nog veel meer functies. In deze review lees je onze ervaringen met de JBL Tour One M3 na drie weken intensief gebruik.

JBL heeft voor velen een wat stoerder imago, onder andere door de focus op krachtige luidsprekers en oordopjes en marketing gericht op een jongere doelgroep. Daar horen ook speciale hoofdtelefoons bij. De Tour One M3 is wat dat betreft een minder typisch JBL-product, want deze luxe hoofdtelefoon past qua adviesprijs (350 euro), uitstraling en functies meer bij mensen die in alle rust willen genieten. Bijvoorbeeld in de trein of in het vliegtuig. Ja, de Tour One M3 is zeker interessant voor (zaken)reizigers. Een domein waar traditioneel vooral Bose en Sony sterk in zijn.

Ontwerp en draagcomfort

De JBL Tour One M3 oogt zakelijk in zijn blauwe (getest), zwarte of zandachtige kleur en valt prettig over onze oren heen. De hoofdband is zacht en irriteert niet na een paar uur luisteren. We krijgen dan wel wat warme oren. Je kunt de bluetooth-hoofdtelefoon opvouwen. De knoppen op de schelpen voor de bediening vergen wat gewenning om op de tast te vinden, maar werken naar behoren.

©Rens Blom

Ook de meegeleverde opbergdoos is strak, sterk gebouwd en geeft een premium gevoel. In de doos zitten genoeg kabels om de hoofdtelefoon bekabeld te gebruiken, ook in het vliegtuig. Een usb-c-oplaadkabel is uiteraard ook aanwezig.

©Rens Blom

Geluidskwaliteit en ANC-modus

Heel belangrijk aan een dure hoofdtelefoon is de geluidskwaliteit. We vallen met de deur in huis: die is heel goed bij de JBL Tour One M3. De hoofdtelefoon klinkt krachtig, duidelijk en best ruimtelijk. Altijd knap aangezien de oorschelpen over je oren heen vallen en het geluid dus heel duidelijk je oren in gaat.

Wat we ook fijn vinden is dat JBL geen extra nadruk legt op de bas, iets dat het merk wel doet bij producten die meer op jongeren gericht zijn. Podcasts klinken ook lekker realistisch.

We zijn ook fan van de uitgebreide equalizer in de JBL Headphones-app die je op je smartphone kunt installeren. Wie raad weet met een equalizer, kan lekker pingelen in de app om de geluidskwaliteit van de Tour One M3 meer naar eigen hand te zetten.

©Rens Blom

De app van JBL biedt heel veel functies.

De ANC-modus is effectief in het onderdrukken van omgevingsgeluiden, vooral repetitieve geluiden als vliegtuigmotoren (wanneer we in het vliegtuig zitten) of voorbijrazende auto's (als we op circa dertig meter van een drukkere weg wandelen). We merken echter ook dat de Sonos Ace en Sony WH-1000XM5 nog beter zijn in het minimaliseren van niet-repetitieve geluiden, zoals luid pratende mensen achter je in het vliegtuig, joelende kinderen in de trein of knisperende verpakkingen in een kantoortuin. Met de JBL Tour One M3 op horen we dergelijke geluiden meer dan met de twee andere genoemde hoofdtelefoons. Voor onze volgende langere vlieg- en treinreizen kiezen we daarom liever voor een van die andere modellen. Niet omdat de accuduur van de Tour One M3 tegenvalt – die is ruim voldoende – maar vanwege de demping van omgevingsgeluid.

©Rens Blom

Accuduur

Over die accuduur gesproken: de Tour One M3 gaat zeker 35 uur mee bij het luisteren naar muziek met de ANC-modus aan. Zonder ANC komen daar nog tientallen uren bij. Opladen doet de hoofdtelefoon snel via zijn usb-c-poort. Vijf minuten opladen is goed voor ruim drie uur muziek luisteren.

Smart Tx is interessante gadget

Dan nog even over de Smart Tx, het kleine rechthoekige apparaatje dat werkt met de hoofdtelefoon. De Smart Tx heeft een accu die in de praktijk meerdere werkdagen meegaat, of langer als je de hoofdtelefoon minder vaak gebruikt. Op het aanraakgevoelige schermpje van de gadget zie je nuttige informatie over het gebruik van de hoofdtelefoon en je muziek. Je kunt ook allerlei instellingen veranderen. Met deze gadget binnen handbereik hoef je de JBL-app op je smartphone eigenlijk niet te openen.

©Rens Blom

Maar de gadget kan – gelukkig – meer. Je kunt 'm namelijk bekabeld via usb aansluiten op vele typen audiobronnen, van een computer en televisie tot het inflight-entertainmentsysteem in het vliegtuig. Na het koppelen en aanzetten van de Smart TX maakt deze automatisch verbinding met je Tour One M3 en stuurt het geluid draadloos door. Zo kun je dus een film kijken op het vliegtuigschermpje zonder dat je per ongeluk de kabel uit je hoofdtelefoon trekt als je je dekentje lekker warm om je benen vouwt.

©Rens Blom

Ook noemenswaardig is dat de Smart Tx ondersteuning biedt voor Auracast, een relatief nieuwe bluetooth-functionaliteit waarmee je geluid van één apparaat kunt streamen naar meerdere ondersteunde hoofdtelefoons, oordopjes en luidsprekers. JBL zet al langer in op Auracast, wat de Smart Tx-gadget extra nuttig maakt voor wie al andere moderne JBL-producten gebruikt.

Spreken de functies van de Smart Tx je niet aan? Je kunt de Tour One M3 los kopen voor een adviesprijs van 349 euro of in combinatie met de Smart Tx voor 399 euro. Fijn dat JBL je niet verplicht laat betalen voor een gadget die je misschien niet hoeft.

©Rens Blom

Conclusie: JBL Tour One M3 kopen?

De JBL Tour One M3 biedt premium draagcomfort, een uitstekende accuduur en krachtig geluid in een strak jasje. De ANC-modus werkt effectief, maar moet verschillende andere hoofdtelefoons voor zich dulden. Tot slot de Smart Tx: een slim ontworpen gadget waar de een veel plezier aan gaat beleven, en waar een ander geen behoefte aan heeft. Goed dat JBL de Tour One M3 met en zonder Smart Tx aanbiedt, voor een prijs vanaf 350 euro. Een stevige prijs, maar een gerechtvaardigde prijs naar onze mening.